Sam Esmeyer, onvergetelijk verzetsleider
k
DWAZE ANNE
De Kempische Cultuurdagen
Belgie gaat Vlaams-Waalse
kwestie onderzoeken
Een legendarische I
figuur,
wiens faam nimmer
sterven zal
Stimulans voor eenheid tussen Noord
en Zuid
Nederlands goud
in Zwitserfand
Na liters inkt en een hangar drukwerk
V/at we dan
bedoelden
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Zaterdag 17 juli 1948
PAC. 3
Prijzen voor nieuw
schilderwerk
Tiel krijgt nieuwe
jamfabriek
WIM VAN EEKEREN
ZIJ, die vorig jaar de Kempische Cultuurdagen in het Brabantse
dorp Hilvarenbeek hebben meegemaakt, zullen zich de har-
telijke geest van eensgezindheid herinneren, die de deelnemers
aan dit Belgisch-Nederlands cultuurfeest bezielde gedurende de
dagen, dat dr. de Brouwer, prof. Jozef Muls, Albert Westerlinck
en Antbn yan Duinkerken spraken over de eenheid van Noord
en Zuid. Ook dit jaar, en wel op 24 en 25 Juli a,s., zullen de
Kempen aan weerszijde van-de kunstmatig getrokken landsgrens
elkander in Hilvarenbeek ontmoeten, en zullen geleerde sprekers
een aantal culturele vraagstukken behandelen, die op het eerste
plan staan. Daamaast zullen kunst en folklore zelf ten tonele
verschijnen. Volksdansen, vendelzwaaien, volkszang en een con
cert van „De Mastreechter Staar" zullen het hart verwarmen van
Belgen en Zuid-Nederlahders, die in groten getale naar het Bra
bantse grensdorp zullen optrekken.
Verkeersdrukte
op Rijkswegen
Waar rijden de meeste
auto's en fietsen?
KUNNEN WIJ FLUITEN NAAR
500 MILLIOEN?
Volgende week
bijeenkomst te Frankfort
Scheuring in democratisch
blok van Sowjetzone
De stakingen in Indonesia
-
WiiilP
Feest in Zwitserland. De Zwit-
sers houden van optochten in
hun kleurrijke klederdrachten.
In' het beroemde Burgdorf werd
deze week een historische op-
tocht gehouden „uit het verle-
den van Burgdorf". Hertog
Berchtold V van Zahringen, die
van 1186 tot 1218 dikwijls op
't kasteel van Burgdorf woonde
Padvindsters uit elf landen nemen deel aan het internationale
padvindsterskamp, georganiseerd door het district Bloemendaal
van het Nederlandse Padvindsters Gilde, te Aerdenhout De
opening van het kamp door het hij sen van de vlag.
Vacantieregeling
voor de bouwbedrijven
Engelse Lagerhuis
voor doodstrdf
Generaal der legers"
overleden
Nrd. Rijnland—Westfalen
verwerpt
Londense besluit-en
Am. Superfort verongelukt
FEU ILLETON
DOOR A. DUNCAN
I
„BUITEN GIERT een Maarlse
bul en rammelt aan de ven-
sters. Regendroppelen klem-
men zich aan de ruiten, om
vna even te hebben binnenge-
gluurd, driftig' naar benederi
te rollen. Mijn ogen staren in
de verte, over het van rijke
oogsttooi ontdane land, ver-
liezen zich in de .grijze nevel
aan de einder. Doch dan be-
gint zich in die nevel-sluier
langzaam een beeld af te te-
kenen. Een paar warme, gevoelige ogen staren mi) aan, ik zie
een energieke mond, het gelaat van een dode vriend, van Paul
de K.P.-leider, Sam Esmeyer, leider en deelgenoot bij zoveel
ondememingen waarblj het om dood en leven ging".
Zo schreef een eenvoudige Jon-
gen en de woorden klonken in voi
le betekenis in mijn oren toen ik
Kees (zijn voile naam blijve ook nu
liever achterwege) op ging zoeken,
om het een en ander betreffende de
grote geniale K.P. leider Sam Es
meyer' te weten te komen.
Kees is nog even flink, gespierd
en energiek als in de tijd toen hij
deel uitmaakte van de groep, die
steeds weer de Duitse bezetters
voor nieuwe problemen stelde en
steeds weer erin slaagde het vader-
land op allerlei manieren van
dienst te zijn.
Thans is Kees een rustige huis-
vader geworden en slechts in een
vaag beeld kunnen wij hem weer
zien zoals hij was in de bezettings-
tijd, moedig, doortastend en altijd
goed gehumeurd_
Zijn ogen stralen heel even als we
de naa"m - van Sam noemen, heel
even schijnt het -alsof een blijde
herinnering wordt terug geroepen
•dan echter wjjkt een droeve trek op
de grootte van het verlies, dat ook
Kees nu nog steeds drukt.
Kees ghat aan 't praten, lang
zaam maar zeker komen de woor
den los, soms aarzelend, soms kort
algebeten en vormen een verhaal,
het verhaal hoe Kees Sam leerde
kennen bij het beramen van de
distributie overval te Bergen op
Zoom, die jammer genoeg mis-
lukte en hoe 5 jongens met de kogel
gestraft, hun dierbaar leven offer-
den. Hoe Kees en de zijnen deze 5
terdood veroordeelden wilden be-
♦rijden en hoe slechts een geringe
tijd hun helpers van Sam en zijn
ploeg te laat arriveerden.
Met smart heb ik op hen staan te
wachten, zo spreekt Kees. Ik had
een blind vertrouwen in Sam dat
hij zijn woord zou houden. In de
vroege morgen van de bewuste dag
fietste ik van mijn schuilplSats te
Dongen naar ^reda en stond met
twee Bergse makkers tijdig aan de
gevangenis, doch van Sam en zijn
mannen was nog niets te zien. En
of het zo zijn moestdaar komen
de gevangenen te voet uit de ge
vangenis en begeven zich onder
zware bewaking naar het station,
alwaar ze met dedoodgewone
Vitesse-Autobusdienst weggebracht
worden Zulk een opgele%de kans
en onze mannen staan in Dongen!
Het was alles een kwestie van een
kwartier.
Het is met geen pen te beschrij-
ven, wat er op dat moment id® ons
omging, zo gaat Kees verder. Daar
zag ik ze uit het gezicht verdwij-
nen, mijn vrienden en medestrijders
en ik stond met mijn twee mak
kers machteloos. Met vol gas reed
de bus in richting Den Bosch en
weldra stonden we daar alleen
Dat was het einde.
Kees herademt en slikt met het
lntussen koud geworden kopje
koffie de ontroering weg, die onge-
twijfqld bij het opnieuw doorleven
van dat vreselijke moment van
hem meester moet hebben gemaakt.
Dan gaat hij kalm en weer geheel
zich zelf verder en vertelt hoe Ba.
rend, alias Paul, alias Sam Esmeyer
op de vrijwillig gekozen moeilijke
en eenzame- weg verder ging en hoe
hij besefte, dat de voornaamste
eigenschappen van |de ondergrond:V
strijder en leider geslotenheid en
voorzichtigheid moesten zijn.
Hij wijdde niemand in over zijn
plannen, hij berekende en gaf aan
zijn irtedewerkers slechts het aller-
noodzakelijkste door. Maar was het
grote ogenblik Vanactie gekomen
dan was hij er zelf bij en leidde met
vaste hand, terwijl hij het leeuwen-
aandeel voor zichzelf bewaarde. De
meesten van zijn helpers wisten
niet wie onder de naam van „Paul"
schuil ging en zeker wist het grote
publiek niet van zijn bestaan en
werken af.
Toch was het deze jonge 22-jarige
man, die o-.a. de overval op het
Delftse politiebureau leidde; hij
was het die het distributiebureau
aan het Afrikaanderpleiy. te Rotter
dam „inruimde".
Dan geen gejuich om het geluk-
ken van de actie, geen gefeteer en
gelukwensen. Paul was weer de
teruggetrokken, zachtmoedige jon-
geman van vreedzame allures, maar
Naast'de prijzenbeschikikng voor
schilderswerkzaamheden, welke de
prijzen regelt op basis van het aan-
tal gewerkte uren, is met ingang
van 20 Juli 1948 woor nieuw schil
derwerk, in het bijzonder bij de
woningnieuwbouw, een regeling
per vierkante meter getroffen. Voor
buitenschilderwerk is de prijs f2.60
per m2, voor binnenschilderwerk
•f 2.70 per m2, beide inclusief mate-
riaal. De wijze van opmeten - van
het aantal vierkante meters is ook
nauwkeurig omschreven.
In Tiel werd gistermiddag de ge-
moderniseerde jamfabriek van de
Mij. „De Betuwe" officieel door
burgemeester Cambier van Nooten
geopend. Dit bedrijf, dat door de
oorlog zeer zwaar was beschadigd,
is thans nagenoeg hersteld. Door
deze moderne en efficiente „jam-*
keuken" Ran de export aanmerke-
lijk worden opgevoerd.
zijn brein werkte weer de volgende
klap uit: Overval op het huis van
bewaring te Rotterdam Paul in SS-
uniform; 'n gevaarlijke tocht over
de Maasbrug, zwaar gecontroleerd.
Hij glipt er in een bestelwagentje
doorheen en de overval loopt vlot
van stapel. Zeventien gevangenen
worden uit de cellen gehaald, waar-
onder vier terdood veroordeelden.
Een Wild-West overval op het
distributlekantoor te Schoonhoven.
Burgemeester wordt in kluis ge-
sloten.
0
Na deze lange opsomming van
K.P.-daden stokt plotseling de stem
van Kees, Zijn bovenlip trilt en we
weten dan dat hij agn dat punt van
zijn verhaal is gekomen, dat de
bezegeling van trouw betekende
tussen hem en Sam, zoals alleen bij
onbaatzuchtige lleden voor kan kp-
men.
Het' drama van de Vloeiwei te
Rijsbergen. Het noodlot, dat Kees
achterhaalde en hem weldra in de
„cel des doods" deed belanden. Con
tact met Sam door middel van de
bewakers. Sam zorgt voor geWeld-
loze ontsnapping van Kees en zijn
makker Sam verdwijnt weer.
Kort "maar duidelijk is dit het
verhaal van Kees over dat ene gro
te moment, dat over leven en dood
besliste.
Hij" gaat verder over Sam'rf succes
als K.P.-leider, alsof hij blij is een
grote klip te hebben omzeild.
Dan komt het Faatste: Apeldoorn.
K.P. koerierster in Duitse handen.
Een en twintig K.P.-ers in gevan-
genschap. Een bevrijdingspoging
mislukt. De Duitsers sluiten hen in
de S.S. kazerne op. Sam en Frank
(Jan van Bijnen) gaan op verken-
ning uit Ze zijn gewapend. De
schildwacht roept „Halt". Zij ant-
woollen met een schot doch zij
missen en weldra zijn zij de schiet-
schijf voor vele Duitse soldaten.
Spoedig liggen de dapper'e verzets-
lieden doorzeefd van kogels dood
op de grond uitgestrekt.
Dat was het einde.
- 0 —v
Op 28 November van het jaar 1946
werd hen beiden een posthume
hulde gebracht in de onthulling
van een monument. Zo getuigt nu
de harde steen van het werk van
deze eminente verzetsleider, legt
voor het nageslacht de schone ge-
tuigenis af van de man, die zijn
leven gaf voor zijn vaderland .eri
voor zijn vrienden, een getuigenis,
dat hij bij zijn leven, uit pijnlijke
voorzichtigheid en overgrote be-
scheidenheid steeds te voorkomen
wist.
0
Ik laat een stille Kees thuis ach-
ter Buiten waait de wind in mijn
gezicht.
De Groot-Kempische Cultuurda
gen hebben hun ontstaan te danken
aan het initiatief van de vereniging
voor Kempische schrijvers, geves-
tigd te Turnhout en Brabantia Nos
tra.
In 1946 begon men met de ver-
gaderingen, welke er toe besloten.
Vooral mogen we hier niet ver-
geten te melden de belangrijke
steun welke hierbij werd ondler-
vonden in de persoon van de burge
meester van Hilvarenbeek, de heer
Meuwese, die op een dezer verga-
deringen aanwezig, spontaan zijn
gemeente openzette voor deze cul
turele dagen.
Het doel voor veel streven een
betekenisvol woord, voor het hier
betreffende streven zowel waardec
vol als betekenisvol ligt in het
leggen van contact tussen brede la-
gen van ons volk, het Brabantse,
het Limburgse en het Vlaams spre-
kende gedeelte van Belgie, door
welk contact men een wederzijds
vertrouwen wil aankweken eh be-
stendigen.
Een contact dat zoals velen me-
nen niet via de Benelux kan wor
den gelegd, tenminste om dhn ook
succesvol te kunnen zijn.
De Benelux spreekt niet tot de
brede lagen van de bevolking, daar-
voor is het immers nog te veel een
ambtelijk orgaan, dat zelfs een ge-
vaar kan gaan betekenen voor het
West-Europese volk.
Een programma dat er zijn mag
Het karakter van de Groqt-
Kempische Cultuurdagen 1948 stamt
in grote lijnen pvereen met dat van
het vorig jaar.
Het theoretisch grootste gedeelte
zal uit spreekbeurten bestaan, wel-
ke wij hier aangeven.
Zaterdag 24 Juli spreekt dr B. H.
M. Vlekke, directeur van het in-
stituut voor Internationale zaken in
Den Haag met als onderwerp: „De
lage landen in West-Europa en ten
opzichte van Amerika."
Vervolgens zal prof, dr F. J. U-
M. v. d. Ven. hoogleraar aan de
Economische Hogeschool te Tilburg
een sociaal aspect behandelen. Om
zes uur volgt dan de geza"1""1
Brabantse koffietafel, welke zal
worden opgeluisterd door de Hil-/
varenbeekse harmonieen Concordia
en St Leonardus.
Een groots evenement op folklo-
ristisch gebied zal des avonds plaats
vinden door het optreden van de
volkskunstgroep uit Aalst. Oost-
Vlaanderen. Deze groep bestaat uit
een 60-tal jongens en meisjes boven
de achttien jaar en staat onder lei-
ding van mr Claus.
Zij brengen o.m. oude Nederland-
se volksliederen. .Keltische en de
Vlaamse dansen; het vendelzwaaien
zal door hen worden beoefend, ter
wijl een uit deze groep gevormd
fluitensemble schone klanken tot
de deelnemers zal brengen.
De tweede dag
Als eerste spreker komt prol. dr
Leonce Reijpens S.J. van de Leu-
vense universiteit de aandacht vra-
gen voor zijn onderwerp: „De Ne
derlandse mystiek in de Europese^
cultuur." Aanvang 11.30 uur.
Om 3 uur spreekt prof, dr Alb.
Kriekemans, eveneens van de uni
versiteit te Leuvpn over het onder
werp: „Ondergravers der heden-
daagse moraliteit, vooral in Belgie."
Zondagmiddag wordt er tevens 'n
interne vergadering gehouden door
de vereniging van Kempische schrij
vers.
Als laatste punt van het program
ma, hierbij is het gezegde last
but not least toch zeker wel van
toepassing melden we (Ian nog
een gala-conecrt in de openlucht,
dat zal worden uitgevoerd door de
reeds 65 jaar bestaande Kon. Zang-
vereniging „De Mastreechter Staar"
onder leiding van Martin Koekel-
koren. Dit koor telt <200 leden en
is een der belangrijkste uit de lage
landen.
Hilvarenbeek in feesttool
De Hilvarenbekers zullen de vlag-
gen van de zolders halen en door
middel van andere versieringen de
feestelijke sfeer zover mogelijk op-
voeren.
De winkeliers gaan extra zorg van
hun etalages maken, waarin oa.. de
vertrouwelijke verstandhouding met
onze buurtstaatgenoten zal worden
uitgebeeld en de karakteristieke
markt en de trotse toren, welke
laatste tot in verre omgeving zijn
weerga niet vindt, zullen verlicht
worden met schijnwerpers
De deelnemers worden ingekwar-
tierd bij de inwoners vai? Hilvaren
beek, die hun„woning en beddegoed
gratis aan de organisatie beschik-
baar stelden. Waar kende men wel
eens ooit grotere gastvrijheid?
Speciale grensfaciliteiten zullen
worden verleend aan hen, die bui
ten de grensstrook wonen, op ver-
toon van de deelnemerskaart zal
men oa.. de grens kunnen passeren,
doch hierbij moet worden opge-
mepkt, dat deze ontheffing alleen
van kracht is via de grenspost
Goirle.
Ook zullen. ontheffingen worden
verleend op het rijverbod voor de-
genen, die het gala-concert op Zon-
dagavond willen bezoeken.
Voor de laatst genoemde onthef
fing kan men zich het best in ver-
binding stellen met het secretariaat
van de Groot-Kempische Cultuur
dagen, gevestigd Gelderstraat A 121
Hilvarenbeek.
De mogelijkheid tot deelname staat
open tot 20 Juli en inschrijving
kan eveneens geschieden aan het zo
juist genoemde adres.
Gedurende de maand Maart j.l.
was de intensiteit van het verkeer
aanmerkelijk groter dan de over-
eenkomstige maand van 1947. Voor
motorrijwielen en fietsen was de
verhogmg meer dan 100 pCt., voor
personenauto's 60 pCt., autobussen
40 pCt en vrachtauto's 3 pCt. Wel
z2t rekening moeten worden gehou
den met een normaal accres, maar
de KNAC schrijft de grote verschil-
len vooral tot aan de abnormale.
koude maanden in het begin van
het vorige jaar.
De KNAC deelt mede, dat vol-
gens de laatst gehouden v^rkeers-
tellingen op de Rijkswegen, de weg
Utrechtde Bilt het meest intensief
georuikt wordt door vrachtauto's en
motorfietsen; voor personenauto's
en rijwielen komt deze weg op de
tweede plaats. ArnhemVelp bezet
de eerste plaats voor bussen en
fietsen. Op de weg Den HaagRot
terdam werden de meeste personen
auto's geteld, wat betreft vracht
auto's kwam deze weg op de tweede
en voor motorfietsen op de derde
plaats. De weg LinneMaastricht
bezette de tweede plaats bij de bus-
sen en de derde bij de fietsen, Am
sterdamSassenheim nam de derde
plaats in voor personenauto's, Rot
terdamZwijndrecht voor vracht
auto's..
Op 25 Mei 1946 werd te Washing
ton een overeenkomst gesloten tus
sen de Amerikaanse, Britse eri
Franse regeringen enerzijds en de
Zwitserse regering anderzijds. Deze
overeenkomst bevat een bepaling,
waarbij de Zwitserse regering zich
verbindt een bedrag van Zw. frs.
250 millioen in goud. beschikbaar te
stellen, waartegenover de regerin
gen der drie grote mogepdheden,
die zich in deze bevoegd achtten,
afstand doen van alle geallieerde
aansbraken op de Zwitserse rege
ring of de Zwitserse nationale bank
met betrekking tot door Zwitser-
land gedurende de oorlog van Duits-
land verkregen goud.
Aangezien de Nederlandse rege
ring over aanwijzingen beschikt,
dat alleen reeds voor een waarde
van meer dan Zw. frs. 500 millioen
aan uit Nederland afkomstig goud
door de Duitse rijksbank naar Zwit-
serland werd vervoerd, heeft zij zich
tot de regeringen van Frankrijk,
Engeland en de V.S. gewend en hen
op deze omstandigheid gewezen. In
overleg met de Amerikaanse, Brit
se en Franse regeringen werd daar-
op tot de Zwitserse regering een
uitnodiging gericht om deze aange-
legenheid gezamenlijk op 19 Juli as.
tin Den Haag te bespreken. Deze
'uitnodiging is thans door de Zwit-
sersfe regering afgewezen. Door de
Nederlandse' regering wordt nu
overwogen, welke verdere stappen
in deze aangelegenheid dienen te
worden genomen.
Op een persconferentie onthulde
Generaal Clay, de Amerikaanse
militaire Gouverneur, "dat de bespre-
kingen tussen de militaire Gouver-
neurs en de West-Duitse minister-
presidenten over de toekomst van
West-Duitslgnd zonder uitstel defi-
nitief de volgende week zouden be-
ginnen. Als basis voor de bespre-
kingen zouden gelden de Londense
besluiten en de Duitse tegen-voor-
stellen, die men zou trachten te
combineren. o
Politiek waarnemers te Berlijn
vzijn van mening, dat er in de toe
komst een scheuring zou kunnen op
treden in het „democratisch blok"
in de Sowjet-z6ne van Duitsland,
dat samengesteld is uit de door de
communisten beheerste eenheids-
partij, de liberfTal-democratische en
de christelijk-democratische partij.
De twee laatste partijen zijn van
mening, dat de communistische over-
heersing ongemotiveerde vormen
gaat aannemen.
DJOKJAKARTA, 16 Juli. (Aneta)
Naar Antara meldt, heeft Moh. Hat-
ta enkele eenheden van het repub.
leger naar Delanggoe gestuurd ter
handhaving van orde en rust. In
deze plaats hebben zich onlangs in-
cidenten voorgedaan in verband
met stakingen aldaar, waarbij dui-
zenden arbeiders zijn betrokken, die
bij het ministerie van welvaart
eisen hadden ingedlend op sociaal
gebied. De repub. vakvereniging,
de Sobsi, schaarde zich achter de
stakers. Moh. Hatta heeft er het be-
stuur» van de Sobsi op gewezen, dat
de oplossing van het geschil gro-
tendeels zal afhangen van de po-
gingen der Sobsi zelf. Hatta heeft
toegezegd, te zullen doen wat in
zijn vermogen ligt tot het bereiken
van een spoedige oplossing.
(Van onze Brusselse correspondent)
BELGIe in zijn huidige vorm bestaat feitelijk nog maar 118 Jaar.
Gedurende deze' periode heb'ben Vlamingen en Walen inniger
dan vroeger somen geleefd in een staat, die op unitaire grond-
slag is gebouwd. Uiteraard bracht dit, waar de beide bevolkings-
groepen zo sterk in aard en karakter van elkaar verschillen,
diverse -vraagstukken mee. En al bestaat er slechts in de ver-
beelding van een minderheid haat tussen Vlanxingen en Walen,
wrijvingen en ruzietjes zijn toch niet van de lucht.
Liters inkt zijn- er verknoeid aan
deze broedertwisten en men zou
gemakkelijk een hangar kunnen
vullen met de boeken, weekbladen
en vlugschriften welke daarover
werden geschreven. Het eigenaar-
dige blijft echter, dat §een Vlaming
en geen Waal u nauwkeurig kan
zeggen wat er nu eigenlijk aan
scheelt, waar de oorzaak van de
steeds terugkerende moeilijkheden
ligt of welke de oplossing is.
Tweespalt
Gelooft men de Walen, dan gaat
Belgie gedrukt onder of wordt
bedreigd door het ..Vlaams Impe-
rialisme" en zou er diet recht ge-
sproken kunnen worden van een
,.onderdrukking door Brussel" en
een „verarming van Walonie".
De Vlamingen daarentegen' zijn
van mening, dat zij, ondanks hun
numerieke meerderheid tweede-
rangsburgers zijn en dat de Frans-
sprekenden meer ip de pap te brok-
ken hebben dan de Nederlandsspre-
kenden.
Om nu eens en voor goed uit te
maken welke der beide partijen
reden tot klagen heeft, heeft Pierre
Hamel een jong Katholiek Kamer-
lid onlangs voorgesteld een tweele-.
dig comfte op te richten, dat uit
Vlamingen en Walen zal bestaan,
en dat alle grieven en eisen yan de
beide bevolkingsgroepen zou on
derzoeken.
Het voorstel werd met weinig en-
thousiasme begroet, want reeds
vddr de heer Hamel heeft men in
Belgie met dit bijltje gehakt. Maar
tpen leverden de onderzoekingen
niets op. als men tenminste de kilo's
papier der rapporten, welke door
niemand gelezen werden, niet niee-
telt. Toch kwam het voorstel ten-
slotte er door en zijn de leden van
het „Onderzoekscentrum" zelfs
reeds aangewezen. De bedoeling is,
dit comite samen te stellen uit ver-
tegenwoordigers der partijen, plus
een aantal bevoegde personen uit
de verschillende kringen van het
volk Het Parlement krijgt de be-
voeg'dheid het *werk van het cen
trum doorlopend te controleren.
Kans op luierikken is dus uitgeslo-
ten!
Hoge verwachtingen
Van dit onderzoekscentrum wordt
veel verwacht. In de eerste plaats
zaj het een juiste kijk moeten ge-
ven op de bestaande toestanden,
zulks aan de hand van documenten
en statistieken. Voorts zal het cen
trum de wetgever dienen te advi-
seren waar het 't wegnemen van
bestaande wanverhoudingen betreft.
Erg gemakkelijk is de taak van
het comite dus niet. Reeds vanaf de
eerste dag wordt van beide kanten
critiek geuit De Vlamingen zien
met lede ogen aan. dat de politieke
vertegenwoordigers, benoemd door
de partijen, voor de meerderheid
Franssprekenden zijn en dat de
voorzitter-zelf, minister van Staat
Soudan is, die geen letter Neder
lands spreekt of verstaat. En de
Walen vinden dat de verschillende
streken weer niet goed vertegen-
■yvoordigd zijn, dat men er een af-
gevaardigde van de „Waalse bewe-
ging" in moet nemen. Hetgeen ove-
rigens niet makkelijk zal gaan.
want deze beweging lijkt meer op
eeh „fata morgana" dan op een or
ganisatie.
Van Vlaamse kant wordt- ver
wacht dat het centrum zwart op
wit zal bew\jzen, dat de Neder
landse taal nog altijd genegeerd
wordt door bepaalde kringen, dat
de staatsadministratie en de mi-
nisteries hoofdzakelijk in handen
van Walen zijn, kortom dat er
van enige gelijkgerechtigdheid
geen sprake is.
Maar de Walen verwachten nog
meer! Voor hen staat het vast, dat
de Vlamingen te opdringerig wor
den, dat de industrie stilaan naar
Vlaanderen verhuist en de Waalse
bevolking derhalve armer wordt.
Wat het studiecentrum hierover
allemaal zal te voorschijn brengen
dient te worden afgewacht Het
oordeel van het centrum zal 'in elk
geval een Salomonsoordeel moetdn
zijn. willen de leden van dat cen
trum nog heelhuids uit het avon-
tuur komen!
fovy:;L .v, v. aA.
Ingevolge een beslissing van de
minister van Sociale Zaken ma§
aan bouwvakarbeiders geen bij-
slag op de vacantiebonnen worden
verstrekt. Alleen aan de volgende
categorieen arbeiders kan een bij-
slag tot het bedrag der overbrug-
gingsuitkering worden verleend.
a. bouwvakarbeiders, die aan 'n
rijkswerkplaats voor vakontwikke-
ling zijn tewerkgesteld, doch op
grond van de korte tijd van tewerk-
stelling na het verlaten van de
cursus niet voldoende vacantiebon
nen Hebben kunnen sparen.
b. niet-bouwvakarbeiders,- werk-
zaam bij de D.U.W.E. gtdemobili-
seerde militairen-bouwvakarbeiders,
die als gevolg van de tijd doorge-
bracht in militaire dienst, niet in 't
bezit zijn van voldoende vacantie
bonnen.
Het Engelse Lagerhuis heeft zich
,met 307 tegen 209 stemmen uitge-
sproken voor handhaving van de
doodstraf in Engeland voor bepaal
de soorten van moord. Het besluit
van het Hogerhuis, de oorsfironke-
lijke motie van het Lagerhuis (al-
gehele afschaffing van de doodstraf
voor .een proefperiode van 5 jaar)
van de hand te wijzen, was tevoren
door het Lagerhuis verworpen.
De regering, die voor handhaving
van de doodstraf is, hoopt' thans
metdit compromis zowel het Ho
gerhuis als voorstanders van af
schaffing tevreden te stellen.
Misschien hebt u het gemerkt:
we hebben in de laatste weken
zachtjes wat propaganda ge
maakt voor Katholiek Thuis-
front. Hier op deze pagina en
op andere. Van die korte stuk-
jes, waarin soms de ijveraar aan
het woord was en soms wijzelf.
Wijzelf weten van 't Thuisfront
pok zo hef een en ander en bo-
vendien zijn we erg thuis in
militaire zaken; zo thuis, dat 't
wel lijkt of er voor ons nooit
meer een einde aan zal komen.
De Minister moest er naar kij-
ken.
En nu we aan het einde gekomen
zijn van die korte stukjes, zitten we
aan de schrijfmachine en stellen ons
stilletjes de vraag of't allemaal wel
iets uit zal halen of ons zachte
doordringende gehamer op steeds
-datzelfde aambeeld nog resultaat
zal brengen.
U weet 't wel: bij. bruiloften en
jubilea verschijnen hier en daar de
kleine apostelpn van de Kindsheid,
als Chineesjes en nikkertjes ver-
momd; temidden van de feestvreug-
de kan 't niet anders, of ze gaan
met een flinke financiele hartver-
sterking heen.
Dat durven wij niet. We bedoe-
len, dat.'n zekere schroom ons weer-
houdt ons als grote Chinezen en
grote nikkers uit te dossen en de
bruiloften langs te gaan. 't Zou mis
schien nog gaan, wanneer we ons-
in oorlogscostuum staken en dan
met al onze zware wapens invallen
deden. Maar de politie zou er 'n
eind aan maken, vast en zeker.
Nee, we blijven om de andere
Zondag maar aan de kerkdeuren
staan. Niet dat we daar de activi-
teit van 't Thuisfront helemaal mee
in beweging kunnen houden, maar
tenslotte is de grote landelijke inza-
meling er ook nog. En wie weet,
misschien krijgt de een of ander
plotseling wel de ingeving, dat er
hoognodig zwaar gedokt moet wor
den voor deze zaak.
We zijn niet in staat geweest alles
te beschrijven wat onze mensen
doen voor de soldaten. Daarvcjor is
Front een al te veelzijdige orga
nisatie. We hebben zo 'n paar zij den
van 't werk belicht: de Militaire
Tehuizen, de lectuur-actie, de Thuis-
front-periodieken Salvo en Stella
Maris, de aalmoezeniers (o, die
dure!), de zorg voor achtergebleve-
nen en de sociale hulp bij demobi-
lisatie en zelfs toen zijn we er al
bang voor geweest', dat we u zou
den afschrikken, omdat 't teveel in-
eens was. Ja, we waren bang, dat
we maar wat zeurden en zanikten.
Er wordt zoveel gevraagd, nietwaar,
en rtiisschien hebben we wel zitten
roepen in de woestijn.
Maar nu, naderhand, nu 't ge-
beurd is, nu nodigen wij u uit' onze
sombere gepeinzen te logenstraffen.
Te demonstreren, dat we niet ge-
zeurd hebben en gezanikt, dat ons
geroep niet geklonken heeft in de
woestijn. Dat we, integendeel, ge-
rechtigd waren uw belangstelling te
eisen voor honderdduizenden van
de besten onzer natie, die nu nog
goed zijn maar die goed moeten
wor<Jen* gehouden en die beter moe
ten terugkeren.
Het plaatselijke Thuisfront staat
bereid om u in te lichten om u
te helpen bij het voldoen van deze
ereplichj. En mocht 't mogelijk zijn,
dat 't Thuisfront in uw wponplaats
nog niet is doorgedrongen of dat 't
juist even sluimert, welnu, het bu
reau van deze krant helpt u op weg.
jR.
Generaal John Pershing, com
mandant van de Amerikaanse expe-
ditionnaire macht tijdens de eerste
wereldoorlog, is gisteren op 87-ja-
rige leeftijd te Washington overle
den.
Generaal Pershing, die de laatste
tien jaar van zijn leven in het Wal
ter Reed ziekenhuis te Washington
doorbracht, was een der laatste gro
te bevelhebbers van de oorlog 1914
1918. Hij klom op tot de rang
..Generaal van de legers" een eer,
die voor hem slechts drie anderen
hadden genoten.
Het parlement van Noord-Rijn-
land-Westfalen heeft het voorstel
van de Londense conferentie ter
onmiddllijke vorming van een con-
stituerende vergadering, gericht op
de totstandkoming van een rege
ring voor West-Duitsland, verwor
pen. De afgevaardigden keurden
hiervoor in de plaats de voorstellen
van de conferentie per premiers te
Coblen-z goed.
In de nabijheid van Salina (Kan
sas, V.S.) is gisteren een Ameri-
kaans superfort brandend neerge-
stort. Van de dertien inzittenden
zijn er negen om het leven geko
men.
30.
Hij knikte bedachtzaam, „Dat had
ik ook zo geschat. En, als ik u niet
help, hoe spoedig zult u dan moe
ten sluiten?"
Ze haalde haar schouders op.
„Morgenin elk geval over 'n
paar dagen".
„Dan zal ik u helpenop be
paalde voorwaarden. De eerste en
meest dringende is, dat u tegen
geen levend wezen zult vertellen
wie u helpt. Zelfs uw eigen zoon
mag het beslist niet weten. Indien
u het aan iemand, wie ook vertelt,
houdt mijn hulp terstond op".
„Dat wil ik u wel beloven" hijgde
ze, zijn feezicht met haar harde, en
berekenende' ogen bestuderend.
„Dan .maakt u vandaag nog uw
etalages in orde. U zet alles weer
op de oude prijzenprijzen, die
een behoorlijke winst kunnen ople-
veren". 1
Ze knikte ten teken, dat ze er in
toestemde.
„Verder zult u die prijzen. niet
wijzigen, voordat ik u verlof daar-
toe geef".
„Uitstekenddaarin stem ik
toe. En wat verder?"
„Dan zal ik u, week voor -week,
al uw schade betalen, tot een be
drag van hoogstens vijftigduizend
francs per weelT'.
„Enondertussen verlies ik
mijn Jtlanten
,,U zult hen voorgoed verliezen,
als u over een paar dagen gedwon-
gen bent, te sluiten", merkte hij op.
„Wat is uw antwoordja.... of
neen?"
„Maarwaarom doet u dit
voor me?" vroeg ze.
Hij begon schor te lachen. „Ver-
beeldt u maar niet dat ik het doe,
omdat ik op u gesteld ben. Ik heb
er een andere en heel goede reden
voor. En nu.... ja, of neen?"
Claire aarzelde. „Ja", zei ze ten
slotte Ik ga er mee accoord. U
geeft me schriftelijk
„Ik geef u geen letter op schrift"
zei George beslist, „als u me niet
op mijn woord geloven wilt, mevr.
Pritdre, dan is ons gesprek hier-
mee afgelopen, Ik ben geen verra-
der en leugenaar".
Ze kreeg een kleur tengevolge
van de minachting, die uit zijn
stem sprak. Ze wist maar al te goed
waarop hij zinspeelde.
„Nu, goed dan.... ik stem er in
toe" zei ze gemelijk.
„U moet uw afrekening wekelijks
bij mij thuis bezorgen" vervolgde
hij, „ik zal zorgen, dat ik zo veel
geld voorradig heb, als u nodig
hebt".
Ze knikte van ja. En voordat hij
heenging, keek hij haar doordrin-
gend en onbarmhartig aan.
..Denkt ,u er wel om, als u het
ook maar aan iemand vertelt, dan
houdt mijn hulp terstond op. Goe-
den morgen!"
Nog lang na zijn vertrek zat Clai
re Pritere zwijgend voor zich uit te
staren. Ze was gered! Het was een
wonder.
Instinctmatlg wist ze, dat George
woord zou houden. Toch voelde ze
geen dankbaarheid tegenover hem
en evenmin zette ze het plan uit
haar hoofd, waarover ze de hele
nacht had liggen piekeren.
Het was niet genoeg, dat haar
zaak gered was. Er moest een of
andere reden zijn, waarom Callon
zowel haar, als het meisje aan de
overkant hielp. De toestand kon
natuurlijk niet altijd zo blijven. En
ze zou nu toch niet een mikpunt
van spotternij voor de hele stad
worden, wat anders het geval zou
zijn geweest. Ze zou de zaken dus
maar op hun beloop laten. Arthur
was het met haar eens, dat ze het
alleen van Hebler konden winnen,
door haar winkel te vernielen
Ze zou het nieuws, dat George Cal
lon haar zou helpen, voor Arthur
stil houden. Als hij het hoorde, zou
hij het toch niet kunnen verzwij-
gen.
Ze had reeds lang op zijn ijdel-
heid gewerkt en zijn haat aange-
wakkerd tegen dat meisje, dat hem
verstoten had en zijn ondergang
scheen te willen. Als ze haar troe-
ven goed uitspeelde, zou hij wel
doen, wat ze van hem verlangde.
HOOFDSTUK XV.
Te ver gegaan
Gehurkt op het binnenplaatsje
achter het winkelpand van Hebler
Co., zat Arthur te denken aan
Anne. Hij trachtte zijn vrees van
zich af te zettefo, door zich te her
inneren, hoe Anne hem zo goed als
haar kantoor had uitgegooid bij hun
laatste ontmoeting. Hij deed zijn
best, zich in een nijdige stemming
te brengen, om de taak, hem door
zijn moeder opgedragen, des te be
ter te kunnen vervullen.
„Ze verdient alles, wat haar zal
overkomen!" bromde hij in zich
zelf, „ze heeft zelf om iets derge-
lijks gevraagdnu zal ze het
hebben ook".
Toch voelde hij zich ondanks zijn
haat en verbittering, bevreesd. Als
er eens iets mis liep. Motton, de
nachtwaker, had er in toegestemd,
hem birinen te laten. En Motton zou
hem later niet verraden. Want deed
hij dat, dan verried hij zichzelf im
mers ook?
Het zou zo'n eenvoudig relaas
worden dat iedereen het geloven
zou. Motton zou verklaren, dat hij
in slaap gevall^n was in zijn dienst-
tijd. Wakker geschrokken, had hij
de winkel in vlammen gehuld ge-
zien. Door de de rook verstikt zou
hij naar het dichtstbiizijnde venster
zijn gekropen, maar voordat hij
alarm had kunnen maken, was de
winkel al een vuurzee geworden.
Natuurlijk zou het Motton zijn
baantje kosten. Maar h'ij werd dr
best voor betaald en als alles voor
hem een beetje geluwd was, dan
wachtte hem een goede betrekking
bij Pritere aan de ovepkant.
(Woi dt vervolgd.)
