Veertig jaar Vakonderwijs
in Westfriesland
Geraffineerd oplichter
maakt slachtoffers
BARTALI WINT ZIJN TWEEDE TOUR
DWAZE ANNE
RADIO
VRIENDENHANDEN WERDEN
IN ELKAAR GELEGD
Na 10 jaar keerde hij terug
lufieineken's
Enthousiasme en veel goede wil
bij de leerlingen
Goedgelovigen de dupe
TOUR DE FRANCE
Meneer.'
De Kempische cultuurdagen
PAG. 3
ONGEVEER veertig iaren geleden rag het er voor de Jeugdlge
mens, die het in zlin hoofd gezet had em zich een vak eigen
te maken, alles behalve rooskleurig uit. Er was nlemand die hem
hierin kon onderwijzen, tenzii hll he,t aan de werkbank, zeli door
schade en schande wljs geworden, zou ondervlnden. Omstreeks
de eeuwwls8eling begonnen enkelen zich echter ai te vragen
of dit in het algemeen belong, en dat van de vaklieden in het
bilzonder, wel kon voortduren. Omringd door dulzenden moeilijk-
heden zetten zli het eerste vakonderwijs op, en zetten daarmede
een s,chrede op een weliswaar aanvankelijk moellijk begaan-
bare, maar toch zegenrijke weg, die voerde .naar groter vak-
manschap, beter producten en meer levensgeluk voor de be-
trokkenen. Een hunner was de Keer Schuitemaker.
ACHTER HET IjZEREN
GORDIJN
Kerkelijk Verkeer met
Bisschoppen belemmerd
wmm'wm'-'m
Deze vier lachende leden van het Amerikaanse Olympische
team zijn v.l.n.r. Bernice Robinson, hordenloop en hoogspringen,
Lillian Young, 100 m. hqrdlopen, Mabel Walker, 100 m. hardlo-
pen, en Emma Heed, hoog- en verspringen.
BARTALI, de grote c,amp,ionissimo Gino Bartali, heeft de 35ste
Ronde van Frankrijk op zijn naam gebracht In overeen-
stemming met. de traditie stond een menigte van vele honderd-
duizenden pereonen uren van te voren langs de route opgesteld
en onder daverende toejuichingen arriveerden de renners in
het stampvolle Pare des Princes, waar voor het eerst de acm-
komst per televisie werd opgenomen. Voor de winnaars omhel-
zingen van de actrice Lyne Renauld. Ererondjes en kransen voor
Bartali, Schotte, Lapebie, Bobet en Kirchen en de 35e tour was
ten einde.
PROGRAMMA
Een nieuw geluid op
de woningmarkt
Studenten helpen in de
Wieringermeer
Onthulling Monument
te Haaren (N.B.)
De woningproductie
in Mei
Oud-minister uit
Hongarije gevlucht
(Van onze redacteur)
HILVARENBEEK Meer dan de Benelux tot nu toe heeft kun
nen tot stand brengen en ook in de toekomst voorlopig zal kun
nen verwfezenlij^en, hebben de pogingen van hen, die zich be-
zinnen op hun gebondenheid in de gulturele wereld, waarde
voor de beschavingseenheid van Noord en Zuid. Het van onde-
ren af, het van binnen uit komende saamhprigheidsgevoel stimu-
leert eerder tot verbroedering van volksdelen aan weerszijden
van de grens, dan de artificiele sfeer van de Benelux, waaruan
het effect voorhands nog theoretisch is. Deze gedachte lag ten
grondslag aan de tijdens de Kempische cultuurdagen te Hilva-
renbeek gevoerde besprekingen tussen geleerden, schrijvers en
kunstenaars uit Vlaanderen en Noord-Brabant, en deze gedachte
.vond haar verwerkelijking in het gemeenschaps^gest van het
gezamenlijk gezongen lied, de gezamenlijk beoefende volksdans
en de gezamenlijk genuttigde maaltijd.
Mgr. Giobbe te Maastricht
FEU ILLETON
DOOR A. DUNCAN
Op 16-jarlge leeftljd, zeli nog
leerling van een architect en krul-
lenjengen, zag hij de nood van zijn
vrienden zo scherp, dat hij reeds na
6dn jaar les nemen, het zelf geleer-
de direct overdroeg aan een ploegje
jongens, en alzo de eerste vakcursus
op theoretische grondslag vormde.
Korte tijd later vormde hij dit in
navoiging van het vakonderwijs in
Drente, om tot .een organisatie.
Dagen en nachten was hij in touw
om in aiie dorpen van West Fries-
land aldelingen te stlchten, die
ieder voor zich een school voor vak
onderwijs verzorgden. Zo is het ge-
groeid, tegen de afwijzing van on-
wiliige fnspecteurs en afwijzing van
anderen in. Nu danken duizenden
in Westfriesland hun werkkring,'ja
hun bedrijf aan deze man, die dit
met enkele anderen wist te berei-
ken.
Veertig jaren zijn sedertdien ver-
gleden, Het vakonderwijs in West-
Fries,! and heeft een gevestigde naam
gekregen. Toch is dit veerfigjarig
bestaan, zonder luisterrijk feestver-
toon gevierd. Men heeft geen be-
hoefte aan een feest. Het feit op
zlchzelf is luisterrijk genoeg. Daar-
om droeg de 40ste aigemene jaar-
vergadering in de „Vier Heemskin-
deren"'te Wognum dan ook het van
ouds bekende sobere karakter.
Voorzltter Ir. Keesman uit Aikmaar
sprak zijh welkomstwoord, en richt-
te zich daarbij in het bijzonder tot
leden van Hoofdbestuur, erelid
Schuitemaker en Burgemeester
Commandeur. Hij constateerde de
veeivuldige belemmeringen die het
verambteiijkte Nederland de diena-
re.n van het ambacht oplegt, waar-
door de animo hiervoor teloor
dreigt te gaan. De achteruitgang
van het aantal leerlingen en van
het aantai schoien is dus wel ver-
klaarbaar. Gelukkig echter heeft
zich onder de leerlingen een en
thousiasme en werklust geopen-
baard, zoals sedert vele jaren niet,
meer is voorgekomen. Hieruit mag
een toegenomen belangstelling voor
het vakmanschap worden afgeleid,
temeer nu men gaat lnzien, dat een
goed vakman altijd zijn brood zal
verdienen, en de vele sociale maat.
regelgn, de risico's sterk hebben,
verminderd.
Verder deelde hij mede, dat ad-
ministrateur v. Hemmert, wegens
ziekte is opgevolgd door de heer
Terra, directeur van de school te
Wognum.
Namens de afdeling Wognum ver-
welkomde genoemde hr. Terra ver-
volgens de gasten, feliciteerde het
H.B. met het jubileum en verklaar-
de als zijn mening, dat de oorzaak
van het lagere leerlingental gezocht
moet worden in een tekort aan pro
paganda voor het vakonderwijs als
zodanig.
De heren Glas van Wognum,
Franken van Hoogwoud en Nap
van Wieringermeer, (oMplger van
Bidder) werden als homSdbestuurs-
lid geiiinstalleerd.
Mutaties
De school te Hoorn is opgeheven.
De contractleerlingen (ambacht-
schooldispipelen die zich hier ver
der bekwamen) zijn onder de hoede
van Dir. v. Dijk gesteld.
Ook Enkhuizen 'kon niet meer op
gang komen Het aantal schoien be-
draagt dientengevolge thans 12.
Men hoopt echter weldra .weder een
bloeiende school in de Wieringer
meer op te richten. Daartoe zijn
reeds bespi^kingen gaande. Direc
teur Rootselaar is opgevolgd door
zijn zoon. Voor directeur Rezelman
te Schagen, die om gezondheidsre-
denen zijn taak opgaf, is nog geen
opvolger. De heren Vis en Dirkmaat
hebben zijn werk voortgezet.
De rekening van 1947 sloot met
een nadelig saldo van 18531,92. Hier
in draagt het Rljk 70% bij. De be-
groting spreekt van een tekort van
110.903. Rijks, Provinclale en ge-
meentelijke subsidies vullen dit te
kort weer op. De volgende vergade-
ring zal de 23 Juli 1949 te Castricum
worden gehouden.
Van verschillende zijden, ver-
zocht men het H.B. om pressie op
het Dept. van financien uit te oefe-
nen, teneinde de aldelingen beter
van kasmiddelen te voorzien. Nu
leggen de leraren het loodje. Wel
eist de staat vooruit betaling van
de loonbelasting dezer leraars, doch
heeft zelf de rekeningen van 1945
niet voldaan, zodat de betrokken
leraren wel veel in uitzicht, maar
nog geen cent gekregen hebben
"Leraar Boon wees er vooral op,
dat afdelingen meer hulp van het
hoofdbestuur moeten aanvaarden,
anders geraken zlj hopeloos in de
knoop.
feliciteerde Vakonderwijs, en stelde
vast dat de zegenrijke gevolgen van
deze instelling duiijelijk waarneem.
baar zijn. Ieder die zijn loopbaan'ln
de bouwvakken ziet, kon hij in ge-
moede ..Vakonderwijs" aanraden,
omdat in de' practijk gebleken is,
dat men de leerlingen hiervan ho-
ger aapslaat, dan die van aijibacht-
schoien. Door het leerlingstelsel
leren de jongens serieuzer en meer
op tempo werken, dingen die de
patroons waarderen.
De examlnatoren getuigden, dat
de jongens ditmaal met bijzondere
ijver hadden gewerkt, hetgeen dut-
delijk tot uitlng komt aan de di
verse werksukken.
Ir. Keesman sloot de vergadering
met'een dankwoord en opende de
tentoonstellmg.
In de zaal van de „Vier Heems-
kinderen" en van cafe Klaver prijk-
ten honderden tekeningen van al-
.lerlel aard. Perspectleltekeningen,
werktekeningen, reclamewerken,
ontwerpen, teveel om op te noemen.
Ook voor de outsider zijn deze te
keningen bijzonder interessant.
Voor nem zijn echter de practische
werkstukken veeizeggender. Hoe
beiangnjk het opzichzelf ook is,
hem interesseert het minder of de
ambachtsm,an een tokening van een
deur of auto cabine kan lezen, hij
acht het belangrijker dat die
deur of die cabine voortreffelijk
worden gemaakt Welnu, uit de me-
nigvuldige hier tentoongesteide
werkstukken, blee.k onomstotelijK,
dat de leerlingen al een aanzienlijk
stuk zijn gevordSrd op de weg die
tot volwaardig vakrrisnschap voert
Uitstekende kozijnverbindingen, 'n
prachtlge cabine, een carrier, wiel-
naven, deuren, trappen, kachelpij-
pen, gemetseide schoorsteenmanteis,
luxe hekken, zinkwerken enz. Al
les getuigde van de ijver en de
nauwgezetheid waarmede de jong-
gezellen hun opdrachten hadden
uitgevoerd. Ze zijn een bezichtiging
meer dan waard.
VATICAANSE KRINGEN houden
steeds meer rekening met de moge-
lijkheid, dat de Katholieke Kerk
achter het IJzeren Gordijn van
haar verbindingen met Rome zal
worden afgesnederi, meldt KNP uit
Rome.
Zoals bekend Is, zijn alle bis
schoppen tot een regelmatig bezoek
om de vljf jaar aan Rome („ad li-
mina") verplicht. Nadat in 1947
bijna alle West-Europeese bisschop
pen in Rome geweest zijn, rekende
men in 1948 op de komst van de
bisschoppen uit de Britse en Ameri-
Europa. In het voorjaar van 1948
zijn echter tot dusverre alleen enige
bisschop uit de Britse en Ameri-
kaanse zones van Duitsland in
Rome geweest en enige Hongaarse
bisschoppen. Verschillende tekenen
wijzen erop, dat op verdere bis-
schopsbezoeken ad limina in de
tweede helft van 1948 niet moet
worden gerekend. Alleen de be-
jaarde Poolse Kardinaal Sapieha,
die evenals zijn landgenoot Kardi
naal Hlond grotere bewegingsvrij-
heid geniet, wordt met een Poolse
delegatie in Rome verwacht. Ook
tijdens de nazi heerschappij over
Europa bestonden soortgelijke.moei-
lijkheden, waartegen Paus Pius XII
in Zijn Kersttoespraak van 1943
protesteerde.
Volgens bepaalde berichten zou
op de laatste conferentie der Ko
minform ook tot een verscherping
der bolsjewistische strijd tegen de
Kerk besloten zijn, hetgeen aan bo-
vengenoemde moeilijkheden een nog
zorgwekkender karakter verleent.
(Van onze speciale verslaggever)
De 28-jarige giersmid L. H. uit
Egmond is een onverbeterlyk op
lichter, Hoewel een goed vakman,
die een behoorlijk loon kan ver
dienen, bekruipt hem nu en dan
de lust om goedgelovigen beet te
nemen.
Nog nauwelijks had de reclas-
sering hem enige maanden gele-
dep un nieuwe kans gegeven zijn
goede wil te tonen of H. verviel
weer in zijn oude praktijken.
Het begon weer met een radio-
toestel, dat hij in Bergen te koop
aanbood Zijn client moest e'ehter
honderd' gulden vooruit betalen,
waarna het toestel direct geleverd
zou worden. Vlot incasseerde H. dit
bedrag en verscheen enige dagen
later wederom ten tonele met de
mededeling, dat hij nog ^65.— moest
hebben om het apparaat in handen
te krijgen. Hoe vreemd dit ook
moge kiinken, de Bergense ingeze-
tene gaf zijn „radio-leverancier"
het gevraagde in on^fchokt ver-
trouwen, H_ moet nog terugko-
men.
Inmiddels knoopte de oplichter
kennis aan met een jongedame uit
Haarlem, die blijkbaar wel iets m
deze siersmid zag.
Met zijn gebruikelijke routine
gaf H. hoog op over zijn „zaken
die hem enorme winsten bezorgden.
j! e
''2.
DINSDAG
HILVERSUM 1
7 30 Dido en Aeneas; 8.15 Piuk de
dag; 9.00 Lichtbaken, 9.30 Wagner,
10.15 Gram., 10.40 Voordracht, 10.50
Muziek houdt fit, 11.30 Als de ziele
luistert, 11.40 Zang en piano, 12.03
Metropoie, 13.20 Zang, 13.45 Uit het
boek der b.oeken, 14.30 Onder ons,
15.00 Muziek'houdt fit, 16.00 Zonne-
bloem, 16.30 Zlekeniof, 17.00 Na
schooltijd, 17.45 Overzeese kronlek,
18.00 Koor, 18 20 Olympische Speien,
19.15 Gram., 20.17 B.B.C.-concert,
21.55 Zang, 22 00 Piano, 22.37 Actua-
llteiten, 23.15 Gramofoon.
HILVER5UM II
7.15 Gram., 8 15 Aubade, 9.15 Mor-
genwijdlng, 9.35 Arbeidsvitaminen,
10.35 Victor Sylvester, 11.00 Orgel-
concert, 12 00 Zang, 12.33 Speeldoos,
13.15 Skymasters, 14.15 Radio mati
nee, 16.40 „De vuurslag", 17.30 Film-
krant, 18.15 Potpourri, 19.40 Gram.,
20.15 Musicorda, 20.45 Hoorspel,
22.00 Paul Robeson, 22.30 Kwintet,
23.45 Concerto grosso.
De strijd over de 2Qste etappe
heeft een zeer kalm v.erloop gehad.
De renners geloofden het wel, de
uitsiag van de ronde stond voor
hen vast en ze hadden blijkbaar
geen zin zic'h meer in te spannen
dan strikt noodzakelijk is_ In het
begin van de koers probe'erden en
kele Beigen een paar keer te ont-
snappen, rhaar de Italianen van de
A- en van de B-ploeg'fnuikten alle
uitlooppogingen met het gevolg dat
er over een afstand van zeker 150
km. niets gebeurde wat de moeite
waard was. Toen de Franse grens
eenmaal gepasseerd was ging
Ockers er op een gegeven moment
van door, maar hij kon niet ver-
hinderen^dat Klabinsky en Gauthier
zijn wiel pakten en tegelijk met
hem de wielerbaan van Roubaix op
reden. Ockers nam de leiding toen
3/4 ronde. gereden was, maar Gau
thier en Klabinsky spurttenhem
- voorbij en het was Gauthier die het
eerst door de finish ging.
De ufeslag luidde: 1. Gauthier
(Z O.-Frankrijk) .6.31.36; 2. Kla
binsky (Intern, ploeg) zelfde tijd;
3. Ockers (Belgie A) zelfde tijd; 4.
DE Vreese (lie de Fr. en N.O. Fr.)
6.32.15; 5. Engels (Belgie) zelfde tijd;
b' Bartali (Italie A) zelfde tijd; 7.
Giguet (Fr. nat. ploeg) zelfde tijd;
8. Robic (Fr. nat. ploeg) zelfde tijd);
9_ Lapedie (centrum en z.w. Fr.)
zelfde tijd.
Daarna kwam een grote groep
renners binnen, onder wie Telsseire,
Schotte, Camelllini, Lambrecht, Bo
bet, Kirchen, de Ruyter en Janssen
die ex aequo 10/34 geklasseerd wer
den.
Voor de laatste etappe Roubaix—
Parijs startten om 8 uur 44 renners.
De rit had gedurende lange tijd een
zeer eentonig verloop en de achter-
stand op het tijdschema groeide nog
steeds aan. Te Meru (212 km.) wa-
isen alle renners nog steeds''bij el-
kaar en pas bij de kleine helling
van Vailangoujard begon iets wat
op een strijd geleek_ Piot en Gau
thier demarreerden achtereenvol-
gens, maar de Italianen waren waak-
zaam en de uitlooppogingen misluk-
ten. Enkele kilometers verder, te
Eragny, liep Thietard weg, gevolgd
door Corrieri en Feruglio. Teisseire
voegde zich spoedig bij dit kop-
groepje en nog voor Poissy werd
Ferugiio los gereden. Aan de voet
van de heuvei van Coeur Volant
hadden de drie leiders 1 minuut
voorsprong maar toen raakte Thie
tard achter en Teisseire en Corrieri
reden de koers samen uit.
In de sprint bleek de Italia,an de
snelste, dank zij het feit dat hij
om Bartali niet te duperen steeds
geweigerd had de kop te nemen. In
het Pare des Princes kostte het hem
weinig moeite van de afgematte
Teisseire te winnen
Zoals ieder na de Alpen verwacht-
te is Bartali eerste in het algemeen
klassement gebleven tot aan Parijs
toe. Daarmee heeft hij voor de 2de
keer een rond^ Tjan Frank^jjk ge-
wonnen, 10 jaar na zijn eerste zege.
Hem werd de enthousiaste ontvangst
bereid welke hem toekwam. Over
de hele linie, in de bergen zowel als
op de vlaklre weg, heeft de Italiaan
zich de beste, de meest intelligente
en de mee^t complete renner ge-
toond. Of hij ook in 1949 van de
partij zal zijn valt te betwijfelen.
Zijn ideaal, een tweede zege te be-
halen, is verwezenlijkt en hij is
thans 34 jaar.
De Belg Schotte bezet de tweede
plaats maar naar de mening van
vele Belgische volgers heeft de
Antwerpenaar Stan Ockers toch
over het algemeen beter gereden en
men betreurt het dat hij in de etap
pe ToulouseMontpellier zoveel ter-
rein verloor.
Impanis heeft teleurgesteld en dan
vooral door zijn gebrek aan strijd-
lust. Deze renner van grote klasse
houdt er niet van zich tot het uiter-
ste in te spannen, hij kwam in uit
stekende conditie, nog volkomen
fris te Parijs aan. Maar als hij zich
geregeld wat meer moeite had ge-
gg.ven zou hij minder ver van Bar
tali zijn geeindigd. Met dat al heeft
Impanis er met Schotte en Ockers
voor gezorgd dat de prijs van 600.000
francs, waarmee de eerste plaats in
het pleegen-klassement beioond
wordt, naar Belgie gaat
Aan Kirchen Is de vijfde plaats
In het eindklassement ten deel ge-
vallen. Hij heeft ons tijdens deze
ronde talloze malen herhaald en
hij zal het in zijn eigen land nog
even zoveie malen zeggen dat hij
ee.n nog beter resultaat behaald zou
hebben Indien de leden van zijn
ploeg hem beter terzijde hadden
gestaan en daarmee doelt hij dan
voornamelijk op de Nederlanders.
Ongetwijfeid heeft hiJ niet helemaal
ongelijk, maar men mag toch niet
vergeten, dat er bij de start te Pa
rijs behalve KircheA ook npg drie
andere Luxemburgers in zijn ploeg
zaten, aan wie hij gedurende de
laatste etappes helemaal niets ge
had heeft, want toen waren ze uit
de koers verdwenen.
Overigens- schijnt het zeker dat de
organisatoren van de ronde het ex
periment met de gemengde ploegen,
na de ervaringen van 1947 en 1948,
niet zullen voortzetten. Hoe kan men
een goede geest verwachten in een
ploeg waarvan de leden elkaar niet
eens kunnen verstaan?
Over Janssen en de Ruyter kaq
na deze laatste etappe niets nieuws
meer worden meegedeeld. Zij beho-
ren tot de 44 renners die de tour
hebben uitgereden en Janssen (36e)
staat op een betere plaats dan de
Ruyter (42e). Maar de Ruyter deed
voor het eerst aan de geweldige on-
dernemlng mee, en in dit licht be-
zien is zijn prestatie nog verdienste-
lijker.
Vast staat reeds dat artikel 14 van
het regiement, volgens hetwelk van
de 3e tot de 18e etappe de laatste
renner van het alg. klassement uit
de koers wordt genomen, zal verval-
ien een maatregel welke men
slechts -kan toejuichen.
De 'gitslag van de laatste etappe
RoubaixParijs luidt:
1. Corrieri (Italie a) 9.01.51; 2.
Teisseiri (Fr. nat. ploeg) zelfde tijd;
3. Seghezzi (Italie b) 9.03.0f; 4. Remy
(Fr. nat. ploeg) zelfde tijd; 5. Ockers
(Belgie a) 9.03.04; 6. Giguet (Fr. nat.
ploeg) zelfde tijd; 7. Bartali (Italie
a) zelfde tijd; 8. Brule (Parijs) en
9. Engels (Belgie b) zelfde tijd; 19/
27 een grote groep renners onder
wie Kirchen, de R\\yter, Bobet, Ca-
meilini, Robic en Lambrecht in de-
zelfde tijd ais Ockers. 29. Janssen
(Ned.-Lux.-ploeg) 9.05.02
Het eindklassement:
1. Bartali (Italie a) 147.10.36; 2.
Schotte (Belgie a) 147.36.52; 3. La
pebie (centrum en z.w. Fr.) 147.39.24
4. Bobet (Fr. nat. ploeg) 147.43.35;
5. Kirchen (Ned Lux.-ploeg)
147.48.29; 6. Teisseire (Fr. nat. ploeg)
147.51.23; 7. Lambrecht (ihtern. pi.)
148.00^32; 8. Camellini (intern, ploeg)
148;U2.12; 9. Thietard (Parijs) 148
05.59; 10. Impanis (Belgie a) 148.10.
39; 11. Ockers (Belgie a) 148.10.49;
16. Robic (Fr. nat. ploeg) 148.52.02;
17. Vietto (Fr. nat. ploeg) 148.53.24;
22. Engels (Belgie b) 149.26.17; 36.
Janssen (Ned. Lux.-ploeg) 150.
35.35; 42. de Ruyter (Ned. Lux.-
ploeg) 151.01.17; 43. Key (z.o Frank
rijk) 151,25.33; 44.' Seghezzi (Italie
b) 151.37.19.
Het ploegenklassement:
1. Belgie a (Schotte, Impanis, Oc
kers) 416.49.08; 2. Fr. nat. ploeg (Bo-
Zo had hij nog onlangs moeten uit-
breiden en In Tilburg een filiaal
geopendVooral klaagde H. over
de moeilijkheden, die hij met zijn
personnel ondervond, Maar ja, een
groot rakenman had' nu eenmaal
met de tijdsomstandigheden te kam-
pcn....
Met het ®lan van een geboren
charmeur, sprak hij zijn „aanstaan-
de" van trouwplannen en deelde zo
„en passant" mede, dat het toch zo
vervelend was, dat hij nu juist van-
daag vergeten had geld van zijn
bank op te nemen.
Er deed zich. een gelegenheid
voor om met 300 gulden zo maar
even 10 mille te verdienen. Maar
enfin, er was niets aan te doen
Het behoeft geen betoog, dat H.
met 300 gulden een stralend meiske
verilet, c^it, naarmate de dagen
verstreken, zonder dat H. iets van
zich deed horen, tenslotte begreep,
dat H.'g huwelijksplannen slechts
voorgewend waren.
H., die als „all-round" fles^trek-
ker de Nederlandse dorpen en ste-
den onveilig maakt, werd verleden
week te Zutphen gesignaleerd, waar
hij zich uitgaf voor een werkgever,
die personeel zocht. Bij die gelegen
heid heeft hij een fiets gehuurd en
vna gebruik niet teruggebracht
Vrijdag J.l. heeft H. de hoofdstad
weer eens opgezocht en de grenzen-
loze brutaliteit gepresteerd, om in
gezelschap van een „dame" ergens
een bedrag van 25 gulden te vragen,
dat hij zo spoedig mogelijk zou re-
tourneren.Men was echter zo
verstandig hem dit geld niet te ver"
strekken,
H. wordt thans in verscnillende
plaatsen voor een reeks van op-
lichtingen gezocht. De Officier van
dustitie te Aikmaar vraagt dringend
zijn aanhouding en voorgeieidmg.
Signalement Lambertus Hag-
meyer- Geboren 2 November .1919-
Lang" 1-81 M., dun blond haar,
blauwe ogen, lang mager gezicht
met hoog voorhoofd, ronde kin. hij
draagt een grijs sportpak en nu en
dan een lichte regenjas. Afwisse-
lend gebruikt hij een bril en heeft
permanent een a'ctentas bij zicn.
Men zij gewaarschuwd!
Door de N.V. Van Daal's systeem
te Helmond worden thans geprefa-
briceerde woningen en andere ge-
bouwen aan de markt gebracht. En
van deze woningen worden het
stalen skelet, de elementen voor de
wanden, de kozijnen, de deuren en
ramen, de keukemnstallatie e.a.
in de fabriek vervaardigd. Op de
bouwplaats worden dan na het leg
gen der fundamenten het mmiddejs
aangevoerde stalen skalet en het
houten binnenframe met kozijnen
en ramen gemonteerd; vervolgens
worden de bakstenen-gevels ge-
boirwd, de pannen gelegd, en na het
aanbrengen van de geprefabriceer-
de binnenwanden is de woning af-
gewerkt. Voor de plafonds, de .bm-
nenmuren en aan de binnenzijden
van de 'spouwrnuren wonden zgn.
„halmplanken" gebruikt.
Deze bouwplaat schijnt, naast een
bijzonder groot isolatievermogen
voor temperatuur en voor geluid,
licht en gemakkelijk te hjinteren te
zijn. Zij is vervaardigd van onder
hoge druk geperst stro, derhalve
van binnenlandse grondstof. De
halmplank is van Zweedse afkomst,
en wordt daar reeds vele jaren ge
bruikt o.a. voor buitenwanden en
kelders. De woning kan met inacht-
neming zowel van de bepalingen
vap de „woningwet" als de „finan
cieringsregelen woningbouw" wor
den gebouwd. In ons land zijn er,
naast ongei^er 200 woningen in op-
dracht van 'de Staatsmijnen in Lim-
burg, schelen van deze constructie
gebouwd. Mep vindt een en ander
o.a. in St^ip in Limburg. Zou het
odk iets zijn voor oplossing van on
ze woningnood?
Ongeveer honderd studenten der
Landbouwhogeschool te Wageningen
hebben besloten enige tijd te gaan
werken in de Wieringermeer, bij 't
oogsten van de aardappelen. Hun
verdiensten zullen zij storten in de
kas van de vereniging. Het werk
zal, naar zij h°Pen> bijdragen tot de
versterking van de goede kameraad-
schap onderling en van het saamho-
righeidsgevoel van studenten en
plattelandsbevolking.
Zaterdag 31 Juli a.s. wordt te
Haaren (N.Br.) een monument ont-
huld, op initiatief van een aantal
oud-politieke gevangenen van Haa
ren opgericht ter nagedachtenis aan
hun overleden lotgenoten.
De pajticuliere secretaresse van
H.M. de Koningin, mej. J. Geldens,
zal het gedenkteken onthullen.
Na de plechtigheid begeven de
genodigden zich naar het Groot-Se-
minarie. dat in de oorlog als gevan-
genis dienst deed, om daar de bin-
nenplaats, de voormalige Ipchtplaats
der gevangenen, en de intact gehou
den gevangeniscel te bezichtigen.
In de maand Mei van dit jaar
werden volgens de voorlopige cij-
fers van het Centraal Bureau voor
de Statistiek 2143 nieuwe woningen
gebouwd. Deze woningen waren als
volgt over de provincien verdeeld:
Groningen 154, Friesland 148, Dren-
the 114, Overijssel excl. de Noord-
Oostpolder 82. Noordoostpolder 9,
Gelderland 273, Utrecht 52, Noord-
Holland excl. Amsterdam 198, Am
sterdam 26, Zd-Holland excl. 's Gra-
veijhage en Rotterdam 120, 's Gra-
venhage 3, Rotterdam 16, Zeeland
155, Noord-Brabant 537, Limburg 256
Begonnen werd in genoemde
maand aap 3196 woningen, zodat aan
het einde van Mei 1948 43,092 wo
ningen in uitvoering waren.
De gewezen Hongaarse minister
van Justitie, Tibor Jitvai, die op
15 Juni 1947 wegens ter dood ver-
oordeling van twee communisRsche
leiders tot 8 jaar opsluiting werd
veroordeeld en in voorlopige vrij-
^heid werd gesteld. alsmede twee
van zijn medeplichtigen zijn ge
vlucht.
De Pauselijk Internuntius. Mgr.
Paolo Giobbe, droeg Zaterdagmor-
gen in de Sint Servaaskerk een Pon-
tificale Hoogmis op.. Des middags
maakte de Nuntius de aloude, tra-
ditionele bedevaart naar de bron
van Sint Servaas. buiten de stad
onder Biesland gelegen, mede.
bet, Teisseire, Robic) 417.19.31; 3.
Parijs (Thietard, Brule, Piot) 417.40.
31; 4. Intern, ploeg (Lambrecht, Ca
mellini, Klabinsky) 417.49.38; 5 Ita
lie a (Bamtali, Pasquini, Volpij 418.
46.57; 6. centrum en z.w. Fr (Lape
bie, Geminiani, Ramoulux) 419.13.39;
7. Ned Lux.-ploeg (Kirchen, Jans
sen, de Ruyter) 426.14.11; 8. z.o. Fr.
(Remy, Gauthier, Martin) 422,33.21;
9. n.o. Frankrijk-Ile dg France (de
Vreese, Baratin, Thuayre) 424.29.34;
10. Italie b (Lambertini, Magni, Seg
hezzi) 425.09.18.
Hilvarenbeek, het oude karakte-
ristieke dorp in de Kempen, was de
aangewezen plaats waar de mannen
en vrouwen der Dietse cultuur-toe-
nadering elkaar konden ontmoeten.
Hier, aan de voet van de? door de
eeuwen vergrijsde toren vonden zij
elkander op het wijde marktveld
binnen de omzoming der linden.
Hier zaten zij'aan de koffietafel,
naar Brabant's wijs en werd de
.boule d'or" geruild voor de „gol-
den fiction", twee „gouden" ficties
van een na-oorlogse beschaving, in
wier rook het verlangen van al deze
mensen naar de avondlucht optrok.
Hier luisterden zij naar de liederen
van „Nele", de Vlaamse volkskunst-
groep uit Aalst. Hier tussen de licht
krans der duizenden lichtjes in de
bomen dansten zij in lange slierten
en brachten zij ere aan de vlaggen
der vendelzwaaiers.
Hier lag de ziel van dit feest der
Diatse verbroedering, dat reeds Za-
tendagmiddag begonnen was met een
tweetal lezingen van de Nederland
se hoogleraren dr Vlekke en prof,
dr van der Ven. Hier wisselden zij,
die het wel menen met het Kem
pische land aan beide zijden van de
grens, van gedachte. Anton v. Duin-
kerken, mgr de Brouwer, E. v. He-
meldonck en anderen. Hier tenslotte
zong de Maastreechter Staar, in vijf
bussen gekomen. in de zomerse
avond van Zondag dit feest ten
einde.
In zijn betoog over de heremgmg
der West-Europese volkeren poneer-
de dr B,. H. M. Vlekke. directeur
van het Instituut voor Intern. Za-
ken, de stelling, dat wij bij dit werk
de weg terug zullen moeten, die wij
in de loop der eeuwen gegaan zijn.
Wanneer eerst de economische moei
lijkheden zijn opgeheven en wan
neer daarna de psychologische toe-
nade*ng een feit is geworden. zal
tenslotte ook, de politieke eenheid
een vervulbare opdracht worden.
Men kan zeggen, dat de voordelen
van de Benelux vooraisnog theore
tisch zijn, doch men zal toch deze
weg opmoeten." De Verenigde Stolen
stellen hun hulpverlening afhanke-
lijk van de mate waarin wij trach-
temdeze toenadypring te realiseaen.
De rede van prof, dr F. J. H. M.
van der Ven, hoogleraar aan de
Kath. Econ. Hogeschool te Tilburg,
verloor zich in sociologische ab-
stracties en paste weinig in het ka-
der dezer cultuurdagen. Aan de
hand van voorbeelden tooncje hij
aan, dat twee der meest primaire
persoonlijke rechten, n.l. het recht
op het natuurlijk milieu en hat
recht op persoonlijk bezit, in de he-
dendaagse samenleving op de ach-
tergrond dreigen te geraken.
Vlaams elan
Tijdens de ochtqpdzitting van
Zondag sprak de Leuvense hoog
leraar prof. Leonce Reype.ns S.J.
over de NederJ. mysfiek in de Eu-
ropese cultuur. In een ipagistraal
betoog stelde deze mjjstiek-kenner
de grote betekenis van figuren als
Hadewich. de vertegenwoordigster
der adellijke spiritualiteit, de heili-
ge Ludgard en Ruusbropc, de specia
list van het inwendige leven, in het
licht. De invloed der Dietse rpys-
tici op het Europese geestelijke le
ven was als die van een geestelijke
grootmogendheid. Het heeft zijn be
tekenis dit in een geestesarme tijd
als deze te bedenken.
De clou dezer cultuurdagen ten
slotte was de slotrede van de Leu
vense prof, dr A. Kriekemans, die
in een fel requisitoir „de ondergra-
vers der hedendaagse moraliteit,
..speciaal in Belgie" hekelde. Spr.
trok van leer zowel tegen het con-
formisme der Sartre<-existentialis-
ten als de opstand tegen de tijd-
geest der cynische nihilisten, en
pleittei voor de terugkeer van de
..Sens'de Dieu", waardoor de waar-
achtige cultuurmens opnieuw wordt
gecreeerd.
37.
..Mevrouw Prit^re?" herhaalde
Anne, ten hoogste verbaasd. „Dat..
dat begrijp ik niet goed".
„Mevrou\y Pritere is ziek", zei
de vrouw. „Ze heeft een paar weken
bij mij gewoond. Ze heeft me ge-
stuurd, om u te halen. Ze zegt, dat
het van heel groot belang is, dat u
bij haar komt".
„MaarikAnne dacht
snel na. Waarom zou ze naar mevr.
Pritere gaan? Die vrouw had haar
verraden. Ze was haar niets ver-
schuldigd.
„De dokter zegt. dat ze het met
lang meer kan maken", zei de oude
vrouw. kan vannacht sterven;
ze zal het zeker geen vier en twin-
tig uur meer uithouden. Ze heeft
gezegd, dat ik zonder u niet mocht
terugkomen".
Anne nam een besluit. Ze zou wel
naar mevrouw Pritere gaan. Mis-
schien dat 'n bezoek aan die vsouw
haar een beetje rust en vrede zou
schenken, als ze haar, voordat ze
stierf, vergiffenis schonk voor wat
ze haar had aangedaan. Het kwam
niet bij Anne op, dat mevrouw Pri
tere haar om enige andere reden
zcu wensen te spreken, dan om aan
haar vergiffenis te vragen.
„We zullen met de auto gaan",
zei Anne. „Gaat u maar mee".
Ze nam haar mee terug naar de
garage, waar de kleine tweezitter
stond, haar door George geschon-
ken. Hij had haar zelf leren chauf-
feren. Onderweg kwam ze te weten
dat de oude „juffrouw Mose" heette
en dat zij mevrouw Pritere in haar
huis opgenomen had, kort na de ar-
restatie van Arthur.
„Ze betaalde er goed voor, als ik
het m^pr stil hield. dat ze bij mij in
huis was", zei juffrouw Mose. „Ze
kwam als een zieke bij me en ze
is aldoor erger geworden. De schan
de van haar zoon heeft haar ziekte
verergerd. Toen het bericht kwam,
dat Arthur drie jaar gevangeni;-
straf gekregen had, vroeg ze me, of
ik u wilde halen. Ze dacht, dat ze
morgen zelfs niet meer zou halen".
Anne reed het wagentje de garage
uit en met de oude vrouw naast
haar gezeten, -draaide ze van de
oprijlaan de weg naar de stad in.
De rit duurde slechts kort. In de
buitenwijk aangekomen, wees juf
frouw Mose op een rijtje arbeiders-
woningen. Ze stopte voor een dier
huisjes en de oude vrouw ging haar
voor, een trap op, naar een achter-
kamer.
„Ik heb haar gehaald, mevrouw
Pritfere, zoals u me gevraagd hebt",
zei juffrouw Mose bij het binnen-
treden en Anne zag een stille figuur
op het ijzeren ledikant zich bewe-
gen.
„Anne H4bler, ben jij daar?"
vroeg een stem, door Anne nauwe
lijks als de stem, van haar oude
werkgeefster herkend.
„Ja, hier ben ik, mevrouw Pri
tere".
Dichter bij het ledikant gekomen
werd ze door medelijden diep be-
wogen. Want de har^p. strenge trek
ken, die ze zo goed kende, waren
geheel op dat magere doodsbleke
gezicht verdwenen. Alleen de ogen
waren levendig gebleven en fon-
kelden, toen ze Anne herkende.
„Zo moeten we elkaar dus nog
eens ontmoeten!" zei ze met grote
moeite. „Ik heb om je gestuurd, An
ne Hebler, omdat ik je iets te ver-
tellen hebvoordat ik ga".
..Vermoei u toch niet. mevrouw
Pritere", zei Anne zachtjes, zich af-
vragend. hoe het toch mogelijk was,
dat ze dat ellendige wrak van een
vrouw ooit had kunnen haten,
Mevrouw Pritere schudde zwak-
jes haar hoofd en begon schril te
lachen.
„Ik veronderstel, dat je denkt,
dat ik je heb laten komen, om je
vergiffenis te vragen, niet?" vroeg
ze schor.
Anne fronste het voorhoofd.
„Ik heb me geen andere reden
kunnen voorstelen'', was haar ant-
woord.
De stervende vrouw richtte zich
met de uiterste inspanning rechtop
en keek Anne vol haat aan.
Vandaag is mijn zoon veroor
deeld tot 3 jaar gevangenis". hijg-
de ze. „Dat wil zeggen, dat ik hem
nooit.... nooit meer zal terugzien.
De jongen was mijn alles. Anne
Hebler je moogt vervloekt zijn, om
dat je een moeder van haar zoon
hebt gescheiden!"
Alle kleur trok weg uit Anne's
gezicht. Die vrouw was haar ver-
stand kwijt, dacht ze.
„Ik heb mezelf nog in leven ge
houden, omdat ik mepnde. dat Ar
thur nog wel vrijgelaten zou wor
den", vervolgde Claire Pritere fluis-
terend. „Maar nu is hij drie jgpr
levend dood en dus ga ik ook dood!
Maar voordat ik heenga, zal ik je
nog iets vertellen. Dat vernietigt je
gemene voldaanheid misschien. Jij
denkt, dat je alles gewonnen hebt
omdat ik verslagen ben en mijn
zoon in de gevangenis zit en omdat
jij de rijkste man van heel Damme-
ville getrouwd hebt, maar je ver-
gist je. Het loopt met jou ellendig
af, wat ik je zeg!",
Anne wendde zich om naar de
deur.
„Het is, geloof ik, beter, dat ik
maar ga, mevrouw" zei ze zachtjes.
Maar de stem van de vrouw op het
bed scheen nieuwe kracht gekregen
te hebben.
„Neen, ga niet weg. Ik heb je
iets te vertellen, waarin je belang
zult stellen. Ik veronderstel, dat' je
niet weet. dat als ik Arthur je win-
kel niet in brand had laten steken,
omdat ik in geen geval je concur-
rentie wilde dulden. ik het toch nog
wel tegen je zou hebben uitgehou-
den en je per slot van rekening
naar de afgrond geholpen zou heb
ben."
,.Qch, dat zou immers oqmogelijk
zijn geweest!" riep Anne onwill'e-
keurig uit. „Dat hadt u niet kunnen
volhouden!"
(Wordt vervolgd.)
