Regering-Marie wacht een moeilijke taak
ER LIGT EEN SCHAT VERBORGEN....
Kotikow treft voorzorgsmaatregelen
Cuyk, het stadje zonder stadsrechten,
viert twintigste eeuwfeest
DWAZE ANNE
,kater van het regeren
Medemblik, de onttroonde stad
Sabotage" -verontschuldiging
voor eigen tekortkomingen
Feestweek zonder tramstaking
en zonder tapverbod
fi
PAG. 4
N1EUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Zaterdag 7 Augustus 1948
Socialisten hebbeneen soort
Personenvervoer
langs de weg
Frans protest bij Egypte
Forrestal naar
Canada
Belangrijke opdracht
voor Gusto
Uitbreiding Commissie
voor Goede Diensten
Hongaren moeten
naar bun land terug
Nieuw Tweede-Kamerlid
Robertson terug te Berlijn
Burgemeester van Putten
g^at been
Bandoengse delegatie op
Soestdijk
Clay blijft, zegt Truman
Komkommer naar
Engeland
(Van onze Berlijnse correspondent)
DE WITGELOKTE generaal Kotikow is een eerbiedwaardig
uitziend man. In de inmiddels tot het verleden behorende
zittingen der stedelijke commandanten van Berlijn werkte* hij
op iotografen en verslaggevers steeds als een magnetische
naald. Zijn foto kwam in de krant en op de achtergrpnd zag
men nog vaag de weinig opvallende contouren van zijn ge-
allieerde collega's. En inderdaad, generaal Kotikow valt op.
Hij trekt niet alleen de aandacht door zijn sneeuwblank, golvend
haar en zijn breed, ietwat kolerisch voorhooid, doch ook door
de roerende zorgen, waarmede hij de Berlijnse bevolking omringt
H. M. KONINGIN
WILHELMINA
V
Haarlemse tram
verdwijnt in October
Het nieuwe circuit van Zandvoort. De lengte van het achtvormige
parcours, dat door de Engelse experts als een der mooiste en
snelste in Europa wordt beschouwd, bedraagt 1429 meter. Op de
openingsdag zullen slechts Engelse coureurs, onder wie de be
kende Prins Bira, aan de start verschijnen. Met koortsachtige
haast worden de laatste voorbereidingpn getroffen en wordt
de laatste hand aan de grote tribunes gelegd.
FEU ILLETON
DOOR A. DUNCAN
""Tr
Reeds geruime tijd zijn besprekin-
gen gaande over een meer harmo-
nische organisatie-opbouw van de
personenvervoerders langs de weg.
ueze besprekingen bebben er toe
geleid, d§t onlangs het hoofdbestuur
van een der grote erkende organi-
saties op dit gebied in principe be-
sioten heeft te bevorderen, dat de
betrokken organisatie wordt omge-
bouwd tot ,een federatief top-ver-
band van een drietal op te richten
vakbonden, nl. een aigemene, een
proestante, een christelijke en een
Katholieke vakbond van personen
vervoerders langs de weg,
De oprichting van laatstgenoemde
bond is inmiddels een feit gewor-
den.
De leidlng berust bij een voorlopig
bestuur, waarin o.a. zitting hebben
de heren: F. A. Arke (voorzitter),
te Enschede, M. J. Clarenbeek te
Den Haag, A. J. Beuk te Naaldwijk.
Het secretariaat is voorlopig ge-
vestigd te Den Haag, Jan van Nas-
saustraat 10.
Frankrijk heeft bij Egypte ge-
protesteerd tegen het feit dat Egyp
te, op grond van de strijd in Pa-
lestina, zich het recht toekent alle
door het Suez-Kanaal varende
schepen te onderzoeken. Frankrijk
stapt op het standpunt, dat er geen
staat van oorlog in Palestina is en
dat Egypte niet als oorlogvoerende
mogendheid is erkend.
Officieel wordt gemeld, dat de
Minister van Defensie der Ver. Sta-
ten, James Forrestal, zich 15 Augus
tus naar Ottawa zal begeven, waar
hij met de Canadese leiders bespre
kingen zal voeren over de gemeen-
schappelijke verdedigingsproblemen
van Canada en Amerika.
In opdracht van de Argentijnse
regering zal bij de Rederij Gusto te
Schiedam een zandzuiger worden
gebouwd, welke tot de grootsten ter
wereld zal behoren.
De rederij Gebr. Wijsmulier N.V.
l.o. te Baarn, ontving de opdracht
deze zandzuiger te zijner tijd naar
Buenos Aires te slepen.
BATAVIA, 4 Aug. (Aneta).
Behalve Joseph Scott is gisteravond
Raymond E. Disle te Batavia aange-
komen. Deze zal aan de Commissie
voor Goede Diensten worden toege-
voegd. De plaatsvervangende voor
zitter van de Amerikaan^e delegatie
Ogburn, heeft tegenover Aneta me-
degedeeld. dat geen waarheid schuilt
in de berichten als zou hij door zijn
regering naar de Ver. Staten zijn
teruggeroepen.
Volgens Tanjoeng, het Joego-Sla-
vische Nieuwsbureau, heeft 't Hon-
gaarse Departement van Binnen-
lapdse Zaken zekere Hongaren, die
in het buitenland vertoeven, ge-
vraagd binnen dertig dagen naar
Hongarije terug te keren. Degenen,
die niet aan dit verzoek voldoen,
zouden van hun Hongaarse burger-
rechten beroofd worden en hun be-
zittingen zouden worden geconfis-
ceerd. Onder' de teruggeroepenen is
volgens Tanjoeg de voormalige Hon
gaarse Gezant in Turkije, Ekman,
alsmede de voormalige Hongaarse
Gezant in Zwitserland, Bek.
(Van onze Parijse correspondent.)
Terwijl Parjjs bezocht werd
door een hittegolf, sterk genoeg
om iedere normale sterveling
hartstochtelijk te doen verlangen
naar rust en koelte, hebben de
Franse politici zich weer eens
bijzonder druk en warm moeten
maken. Acht dagen lang is er be-
raadslaagd en gedebatteerd in het
pdrlement, in de ambtswoning van
de president der republiek, in dc
vergaderzalcn der grote partijen
en vooral ook: in de gecapition-
neerde koffiekamers waar de gro-
ten in den Iande komen
En na die acht dagen dan, was
het ministerie-Schuman, na pre-
cies acht maanden van trouwe
dienst, vervangen door het minis-
terie-Andre Marie.
Of die vervanging behalve een
verandering ook een verbetering
inhoudt? Men zal met het antwoord
op deze vraag moeten wachten tot
de twee vice-voorzitters, de twee
ministers van staat, de veertien mi
nisters en de negen staatssecreta-
rissen, die samen met Andre Mane
Frankrijks huidige kabinet vormen,
door daden getoond hebben wat zij
waard zijn.
Een paar feiten, die bij deze mi-
nisteriele aflossing van de wacht
aan het daglicht traden, zijn beslist
te pikant om hier niet even bespro-
ken te worden. Gelijk men weet,
kwam het kabinet-Schuman "ten val
omdat de socialisten er genoeg van
hadden. Als voorwendsel namen zij
een betrekkelijk onbenullig verschil
van mening inzake de defensiebe-
groting te baat en over de ware
redenen van hun gramstorigheid
repten zij niet. Maar iedere Frans-
man, die geen volslagen vreemde-
ling in het Jeruzalem der politiek
is, weet wat er aan de hand is: de
socialisten kunnen het moeilijk ver-
kroppen, dat 's lands economische
en financiele bestuur niet meer ge
leid wordt volgens het recept, dat
hun voormannen op de grote partij -
congressen plegen op te stellen
Zij zijn voorts in hun wiek gescho-
ten, omdat er tegenwoordig zoveel
critiek geleverd wordt op de soms
werkelijk opvallend slechte bedrijfs-
uitkomsten der genationaliseerde
bedrijven, en zij achtten ook de
nogal nuchtere en zakelijke opvat-
tingen der rechtse centrumgroepen,
volgens welke de sociale verzeke-
ringen veel en veel te veel geld
kosten, een directe aanslag op hun
politieke idealen.
De socialistische misnoegdheid
heeft er nu toe geleid, dat steeds
meer socialisten een soort „kater
van het regeren" hebben gekregen.
..Wij dqen mee aan een regering,
die alsmaar verder afraakt van ons
programma en op die manier ple
gen wij verraad aan onze eigen
idealen", is een klacht, die velen
hunner tegenwoordig uiten. Het
partijbestuur is voor die klacht
natuurlijk niet doof. Vooral niet,
omdat er in October weer grote
verkiezingen zullen worden gehou-
den. En zo werd de geestesgesteld-
heid der socialistische partijleiders
rijp gemaakt voor de krachttoc) die
er uit bestond, het kabinet-Schu
man ten val te brengen. Maar dat
die „krachttoer" eigenlijk een heel
dwaze onderneming was, bleek acht
dagen later reeds: Het nieuwe mi-
nisterie. waar niet minder dan acht
socialisten aan deelnemen, is „recht-
ser" dan het ten val gebrachte kabi
net-Schuman. De aanwgzighejd van
Paul Reynaud, die nota bene de
liberaal Daniel als staatsseqjetaris
kreeg toegevo»gd, bewijst dit reeds.
Een schaduw vooruit
Daarom behoefde het dan ook be
slist geen verbazing tverwekken,
dat de socialisten ongeveer 48 uur
geweifeld hebben alvorens zij toch
maar besloten om zitting te nemen
in het ministerie-Marie. Dit besluit
waarop Paul Reynaud zich als mi
nister van financien en nationale
economie van zijn taak weet te
kwijten. Zeker is, dat men in onder-
nemerskringen groot vertrouwen in
hem stelt. Zodra men hoorde, dat
hij op het kussen zou komen, steeg
de franc. Maar waar het toch ook
om gaat, is de vraag of Paul Res*
naud het vertrouwen der arbeiders
krijgt. Zij namelijk hebben door
hun vakbonden heel wat te vertel-
len in Frankrijk.
Wat wil Paul Rqynaud? Hij wil
de produc.tie verhogen door een
,.laat ons harder werken-plan" en
hij wil ook geldsmijterij, die hier
en daar voorkomt bij de genatio
naliseerde ondernemingen en op het
gebied der sociale verzekeringen, de
kop indrukken. Op zichzelf zijn dit
zeer gezonde en prijzenswaardige
j doeleindcn. Doch het zal niet mee-
lji. i I uuncifJULll. F/Dv. 11 UcL Zal Xllct illcc"
betekent zoiets als een persoonuik vallen voor een man als Paul Rey-
succes voor de sematiedp refnr- naucj om dig doeleinden na te st-e
succes voor de gematigde, „refor
mistische" socialisten Leon Blum en
PaurRamadier. Maar.. het beduidde
ook nog iets anders. Het beduidde
ook, dat de linkse oppositie in de
Franse socialistische partij, die op
het ogenblik in de vakverenigings-
man Gazier een van haar sterkste
leiders ziet, nog meer geprikkeld en
nog bozer werd dan zij al was. En
dit werpt een donkere schaduw
vooruit: Het kan namelijk gemak-
kelijk gebeuren, dat die geprikkeld-
heid der linkse socialisten zo sterk
wordt. dat ook Leon Blum en Paul
Ramadier er niet meer tegenop
kunnen, en dan zal het kabinet-
Andre Marie op eendere wijze ten
val worden gebracht als het kabi-
net-Robert Schuman.
ven zonder daarbij in botsing te
komen met de vakverenigingen. Het
was dan ook heus niet zonder reden,
dat Andre Marie er in zijn eerste
speech als kabinetsformateur zozeer
de klemtoon op legde, dat zijn mi-
nisterie het als haar eerste taak zou
beschouwen om het lot der laagst-
betaalden te verbeteren. Het klonk
een tipetje alsof hij met die woorden
bij voorbaat olie op de golven poog.
de te werpen
Enfin in elk geval heeft het
nieuwe schip van staat zee gekozen,
en laat ons voor Frankrijk hopen,
dat het met Andre Marie aan het
roer de stormen, die zeker zullen
komen, meester zal kunnen Dlijven.
Hoe dan ook, het zal een belang-
1 wekkende onderneming
Mevrouw W. van den Muijzenberg
(C.P.N.) te Amsterdam heeft haar
benoeming tot lid van de Tweede
Kamer niet aangenomen. Na haar
kwamen achtereenvolgens in aan-
merking de heren P. P. J. Metscher
te 's Gravenhage en H. van Welzen
te Leiden, die niet in aanmerking
willen komen. Hierop heeft de voor
zitter van het Centraal Stembure^u
benoemd verklaard de heer J. H.
Hermans te Vaals. (De heer Her
mans is oud lid der Eerste Kamer.)
Sir Brian Robertson, de Britse
Gouverneur in Duitsland, is Don-
derdagmiddag in Berlijn terugge-
keerd.
Bij Kon. Besluit is aan Jhr. M.
L. van Geen, op zijn verzoek, met
ingang van 1 Oct. 1948, eervol ont-
slag verleend als burgemeester der
gemeente Putten, met dankbetui-
ging voor de langdurige diensten
door hem als burgemeester bewe-
zen.
De delegatie van Bandoeng heeft
Vrijdagmiddag met Minister Jonk-
man de lunch gebruikt bij H.K.H.
de Regentes op het Paleis Soestdijk.
Truman heeft verklaard, dat de
berichten, als zou Generaal Clay, .de
Amerikaanse Gouverneur in Duits
land, worden vervangen, „niet Waar"
zijn.
Truman weigerde iets te zeggen
over de Berlijnse kwestie en de be
sprekingen te Moskou.
Werd tegelijk met de tomaten ook
de export van komkommers naar
Engeland onlangs gestaakt, voor
komkommers zijn de Engelse sluizen
thans weer opengegaan.
zijn, met
Olie op de golven twee van zulke uiteenlopende figu-
Veel zo niet alles, zal tenslotta ren onder de bemanning als Blum
blijken af te hangen van de manier I en Reynaud
"t&
demblik teert geheel* en al op haar
rijk verleden. De herinnering daar
aan is voor Medemblik wel wat
droevig, want de stad heeft vette
jaren geke.nd, maar dat is al heel
lang geleden. Voor 1500 was er wel-
vaart in het stadje; rijke reders
hadden verscheidene grote schepen
in de vaart, niet slechts voor de
handel in het binnenland, maar ook
voor de Oostzee, voor Noorwegen
en verder. De schippers dreven er
voornamelijk handel in „cleyne
Edammer casekens" die toen reeds
in het buitenland een goede naam
hadden. Maar tijdens de Hqpkse en
Kabeljauwse twisten werden de
bewoners van Medemblik meege-
sleurd in de ellende van de burger
krijg en het kon er niet meer bo-
venop komen. Ook de Friese zee-
schuimer Grote Pier, een fors ge
bouwd man met een onvriendelijke
Kotikow is stadcommandant van
Berlijn en dit legt hem de verplich-
ting op goed voor zijn stedelijk
kroost te zorgen. Dit doet hij dan
ook naar best vermogen. Zelfs zo
ver is zjjn vaderlijke liefde jegens
de Berfyners gegaan, dat hij ge-
meend Heeft de bewoners der wes-
telijke sectoren van de hongers-
dood te moeten redden.
In een opwelling van roerende
bezorgdheid om in der termino-
logie van de „Tagliche Rundschau"
het orgaan van het Sovjet-leger, te
blijven heeft hij de bevolking
der westelijke sectoren aangeboden
haar deelachtig te doen worden in
de volksdemocratische levensmid-
CUYK: 2000 JAAR. Geen gebeurtenis, die op het drie-provincien-
punt Noord-Brabant, Gelderland, Limburg, meer in de belang-
stelling staat dan dit twintigste eeuwfeest van het „stadje" zon
der stadsrechten aan de Maas. Door de eeuwen heen maakte
Cuyk geschiedpnis en gaf het aanzien en zijn naam aan de ge-.
hele streek: het Land van Cuyk. De Cuykenaars zijn dan ook
niet van plan een welkome gelegenheid om te feesten onbenut
te laten. Dat zou maar al te strijdig zijn met de landsaard en
daarom gaan zij tussen 14 en 22 Augustus de handel en wandel
van roemruchte voorvaderen aan de vergetelheid ontrukken
met vlaggen, bals-champetres, muziek en een goed glas ouwe.
Dat wordt knal daar in Cuyk. Zonder tramstaking en zonder
tapverbod, aldus de burgervader.
Wie er op het gelukkige idee
kwam, staat nog niet vast, maar een
der Cuykenaars vond, dat er toch
wel wat afwisseling mocht zijn in
het eentonige na-oorlogse bestaan
en hij stuurde aan op de eeuwfees-
ten. Wanneer precies is niet te zeg
gen, maar voor Christus in ieder
geval, tussen het jaar 27 en 14,
bouwden de Romeinen een castel-
lum op de plaats. waar nu de kgrn
van Cuyk ligt. Dit was een van de
vele castella, kleine legerplaatsjes,
die een schakel vormden tussen de
grote garnizoenen en in ons land
meer defensief dan offensief be-
doeld waren. De Romeinen vormden
hier een vooruitgeschoven post
tegenover de Germaanse landen en
nog ver van de geromaniseerde pro
vinces. Een beetje vroeger in deze
e^iw had Caesar ook al in die con-
treien geopereerd en het is heel
wel mogelijk, dat toen al de aller-
vroegst,e voorvaderen van de Cuy
kenaars bij elkaar woonden. De ge-
gevens van de Romeinse schrijvers
kunnen weinig licht brengen in de
prae-historische Cuykse duisternis.
lets meer hebben we aan de Peu-
tingerkaart, een 13de eeuwse copie
van een 4de eeuwse Romeinse reis-
kaart, waarop o.a. een weggetje
loopt van Noviomagum (Nijmegen
over Cevelum (Cuyk) en Blariacum
(Blerick) naar Pons Mosae (Maas
tricht). Hoe het ook zij, op een
jaar komt het niet aan en als de
Cuykenaar in 1948 zijn glas opheft
ter ere van 20 eeuwen historie, dan
betekent het helemaal niet, dat Cuyk
in 52 vo6r Christus plotseling zijn
intrede deed in 's werelds loop.
De bedoeling van het feest is
veel meer: de gelegenheid aan-
grijpen om de Cuykenaar weer
bewust te maken van zijn grote
historie en hiervan uitgaande, het
peil van de gehele streek cultu
red een stoot vooruit te geven.
De vrucht van het feest moet zijn:
een eigen streekmuseum, Waar het
verleden steeds tot de bewoners
kan spreken.
Dit vertelde ons burgemeester L.
Jansen, in de bezettingstijd beter
bekend als „kapelaan" Verhoeven,
op een gezellige echt-Brabantse
persconferentie onder het genot van
een goede Cuykse sigaar en een
Cuyks glas bier. En de kwasi-
wrange opmerking van een comite-
lid. dat in eerste instantie vergeten
werd: „Dor staot niks op tqffel. We
zitte in ne vloren hoek, Oost-Bra-
bant", was bezijden de waarheid.
Want Cuyk en het land van Cuyk
is geen verloren hoek. Het was de
bakermat van het geslacht „van
Cuyk", dat de hand had in vrijwel
iedere Lage-Landse twist met de
graven van Holland en het is de
bakermat van het bekende rood-
bontefokvee, dat zijn weg vindt
naar Belgie, Frankrijk en Argen-
tinie. Maar Cuyk is bovendien een
centrum van industrie: sigaren, bier,
melkproducten ..Nutricia", leder,
meubelen, chemische preparaten,
machines en nog veel meer. Voor
de oorlog werd er zelfs geexperi-
menteerd met de productie van
melkwol! Synthetische kleding
dus.
Er is dus alle reden voor dit nij-
vere plaatsje van nauwelijks 5500
zielen, om de bloemetjes eens bui-
ten te zetten. En dat dit geen aan-
mpediging nodig heeft, hoorden wij
wel uit de opgewekte tonen van
het feestlied, dat „gemechaniseerd"
de persconferefitie opluisterde. Maar
er staat nog veel meer op het pro
gramma: sport, een tentoonstelling
en het onvermijdelijke openlucht-
spel „Floris de Zwarte" van Pater
Jacques Schreurs M.S.C. Het hoog-
tepunt is bewaard voor de laatste
dag: Zondag 22 Augustus. Dan trekt
een historische optocht, waarin de
Katholieke Arbeiders voor Batavie-
ren spelen, de bakkers en slagers
voert als een van haar vele
titels die van „Vrouwe van
Cuyk". Deze titel is sedert
1611 aan het Huis van Oranje
verbonden. Door geldnood ge-
dwongen gaf Philips II, ko-
ning van Spanje, in 1559 GVave
en het land van Cuyk voor
60.000 gulden in pand aan
Willem van Oranje. In Mei
1560 werd hij als Pandheer
van Grave en Cuyk gehuldigd.
In 1611 werd bij resolutie der
Staten-Generaal bepaald, dat
het pandschap vap de stad en
het land van Cuyk werd ver-
anderd in een wettig eigen-
dom, onder voor.waarde. dat
de souvereiniteit aan Hunne
Hoog-Mogenden zou blijven.
Prins Maurits werd toen „Heer
van Cuyk" en „het Land"
droeg voortaan de naam van
baronie (H.M. de Koningin
„Vrouwe van Cuyk").
voor Germanen en de „Watersnood
ip 1920" wordt gepresenteerd door
de gezamenlijke biljartverenigingen.
Ja, de gezamenlijke! Want biljarten
is hier zoveel als de nationale sport
en Cuyk telt liefst dertien clubs....
Mocht U in de feestweek nog een
dagje vacantie hebben. ga dan ge-
"rust eens een kijkje in Cuyk ne
men. Gastvrijheid wordt daar ten
top gevoerd en dan is er iedere dag
„Zondag", want alle bedrijven ge
ven vrij-af. Bent U niet in de gele
genheid. dan kunt U zich vermeien
met K.R.O. en Polygoon, want die
slaan zoiets niet over. Het Land
van Cuyk is een goed land!
Sneller dan verwacht werd. zal de
tram uit Haarlem's stadsbeeld ver-
dwijnen. Nadat de ministerfele be-
slissing gevalien was, waardoor de
1N.Z.H. machtiging kreeg haar or-
ganisalleplan (waarin opheffing
van de Haarlemse tram een van de
belangrijksfe details was) uit te
voeren, heeft het Gemeentebestuur
vdn Haarlem sneiie besluiten geno-
men, om in overleg met de N.Z.H.
het verdwijnen van de stadstram in
October en dat van de tram Leiden-
Haarlem in December te bewerk-
stelligen,
De asfaltering van de Haarlemse
binnenstad, die heeft moeten wach
ten op de verdwijning der tram-
raiis, en daardoor meer dan nodig
is geworden, zal waarschijnlijk moe
ten worden uitgesteld tot volgend
voorjaar.
delenrantsoenen der Sov jet-zone.
Hiermede niet tevreden, heeft hij
gemeend dit door het Amerikaans
imperialisme zo zwaar getroffen
bevolkingsdeel te moeten begunsti-
gen met volksdemocratische geld-
middelen. En tenslotte heeft hij
gezorgd voor de handhaving van
een volksdemocratisch politie-appa-
raat, opdat de Berlijners niet ver-
ontrust zullen worden door in
dienst van de Wallstreet staande
saboteurs en volksvijanden.
NIETS AAN HET TOEVAL
Generaal Kotikow laat niets aan
het toeval over, doch heeft alles tot
in de kleinste bijzpnderheden voor-
bereid. Dienst aan het werkende
volk is steeds het leitmotiv van zijn
denken en handelen geweest. Zo
staat het tenminste in werkelijk
roerende eenvoud gedrukt in de
door de Sov jets gelicenseerde pers.
De werkelijkheid ziet er echter
wel enigszins anders uit.
Terwijl bij de jongste geld-
omwisseling van plakmark in
nieuwe marken zonder opplak-
zegeis communistische partij-or-
ganen en nevenorganisaties be-
nevens de onder communisti
sche leiding staande banken en
bedrijven hun gehele geldbezit
onmiddelljjk zagen omgewisseld,
moesten arbeiders en huisvrou-
wen uren lang in de> rij staan
om hun zevenfig plakmark tegen
nieuw geld geruild te krijgen.
Duizenden vrouwen stcmden of
zaten in de rij van 's morgens zes
tot 's avonds tien. Snel moesten zij
dan naar huis terugkeren om hun
kinderen in bed te stoppen, doch
om twaa^f uur 's nachts zaten zij
weer op een hoopje steen om het
openen der wisselbureaux 's mor
gens om negen uur af te wachten.
Een beproeving, waartegen geen
enkel pantser van onverschilligheid
en duldzaamheid was opgewassen.
VOOR HET OOSTEN AL
NIET GENOEG
De verzorging van de gehele
Berlijnse bevolking met levensmid-
delen werd al even grondig voor-
bereid. Reed§ nu is het aanwezige
brood voor de bewoners van de
Sovjet-sector alleen reeds niet vol-
doende. Hoe willen de Russen hun
grootmoedig aanbod inlossen ook de
twee millioen inwoners der weste
lijke sectoren van levensmiddelen
te voorzien?
Generaal Kotikow zelf schijnt
daarenboven nog weinig boodschap-
pen te hebben gedaan. Hij zou het
anders \faarlijk niet in zijn hoofd
hebben gekregen de Berlijnse huis-
vrouwen, bakkers, kruideniers en
slagers aan te wijzen, die maar even
twintig en meer kilometer van de
klant verwijderd wonen. Tijd speelt
in Karlshorst weliswaar geen rol,
doch de Berlijnse huisvrouw zal zich
toch wel tweemaal bedenken, al
vorens zij drie kostbare uren uit-
trekt om even een broodje te gaan
halen.
Al dpze misstanden, die aan de
Berlijnse bevolking hevige cri
tiek ontlokt hebben, zijn volgens
generaal Kotikow niet aan hem,
doch aan de saboteurs in het Ber-
-lijnse gemeentelijk bestuur te
wjjten. ZU alien moeten vervan
gen worden door volksdemocra
tische ambtenarcn, die uitsiuitend
in de rangen der communistische
partij te vinden zijn. Deze Sov-
jet-Russische cliche-verontschul-
diglng voor eigen fouten maakt op
de Berlijnse bevolking echter geen
indruk meer.
Zij weet uit eigen ervaring maar
al te goed welke bedoelingen schuil
gaan achter de schone woorden, die
door de vogelaar uit Karlshorst ge-
bezigd worden om de parlementai-
re instellingen en haar dienaren in
discrediet te brengen.
voorkomen, bestreed in het begin
van de zestiende eeuw de Medem-
blikkers op zee, omdat de kooplie-
den uit die stad alle geroofde wa
ren uit Friesland voor een zacht
prijsje bij anderen hadden opge-
kocht. En zo voer er geen schip
meer uit en velen kwamen om van
de honger. Even voor de overgang
naar de Hervorming, beleefde* de
stad, dank zij de protectie van
Philips II nog een kleine opleving,
maar toen was het ook gedaan.
Medemblik was gedoemd een dode
stad te worden.
Was het de residentie van de
Friese koningen?
Het belang van Medemblik uit de
hele oude tijden bleek ook wel
hieruit: gedurende lange tijd was
de st;ad de residentie van de legen-
darische Friese koning. Met trots
wijst iedere Medemblikker U naar
het kasteel Radboud en vertelt U
dan dat daar de koningen hebben
gewoond. Dit is echter niet waar.
Dit majestueuse kasteel was eens
geen eigendom van de Friese ko
ningen, neen het werd veel later in
1288 door Floris V gebouwd, om de
West Friezen. die hij na veel strijd
overwonnen had, onder de duim te
kunnen houden. De burcht deelde
in tijden van verval het lot van de
meeste kastelen. De Medemblikkers
zonder veel eerbied voor het ver
leden, begonnen te breken, zodat
het een ware bouwval werd. Later
heeft men het weer gerestaureerd,
alhoewelniet in de oorspronkelijke
vorm. e
Vanwaar de naam Radboud?
Het kasteel draagt de naam „Rad-
boud". Dit was de naam van een
van de machtigste koningen van
Friesland, die regeerde in de dagen
dat Willebrordus met zijn gezellen
naar onze landen kwam om ze tot
het Christendom te bekeren, De
Friese koningen stonden niet direct
afwijzend tegenover deze vreemde
predikanten, maar bleven toch ook
trouw aan het heidendom. Eindelijk
gelukte het de H. Wulfram, die in
de buurt van Medemblik werkte,
de koning ervan te overtuigen, dat
het Christendom de ware godsdienst
was. De koning wilde zich dan ook
laten dopen. Maar hij bleef in zijn
hart een verstokte heiden en toen
hij reeds met zijn voet in het doop-
bekken stond, keerde hij zich om
naar de H. Wulfram en vroeg hem:
„Kunt ge mij ook zeggen waar mijn
voorouders zijn? Zij bleven Frela
trouw ondanks uw prediking".
„Als zij beter hebben geweten"
zo antwoordde Wulfram „dan zijn zij
nu in de verdrukking".
Toen trok hij zijn voet terug en
met een sarcastische glimlach zeide
hij: ,,Ik wil later ook bij hen zijn".
De- doopplechtigheid ging niet door.
De doopvont in Hoogwoud
Men zegt dat in het protestante
kerkje van het rustige dorpje Hoog
woud de oude doopvont van Rad-
pisi
P
- Pi
boud nog te vinden is. Men toont
met trots de bezoeker een gehavend
doop^bekken en vertelt dan dit ver-
haaf erbij. Dit is niet juist, want dit
doopvont is er een uit de laatste
middeleeuwen, zoals men uit de
versieringen duidelijk kan opma-
ken. 'Het heeft dus niets met Rad
boud gemeen maar daarom mag
toch geen enkelflfoezoeker van het
West-Friese land deze kerk zonder
meer voorbijgaan, men moet daar
even dit oude doopvont gaan zien,
waarover nog allerlei legenden
zweven in het stille vergeten dorp
je in Noord-Holland.
De Bonifatiuskerk
Voornaam is ook de oude Boni
fatiuskerk. die buiten de stad tegen
de zee aanligt. Reeds heel spoedig
stond daar een bedehuis voor het
gelovige volk. Geen wonder, want
de omgeving van Medemblik her-
innert sterk aan de heiligen uit de
eerste dagen van het Christendom
in ons vaderland. Wervershoof
eert door haar naam en door het
geloofsleven van het nijvere volk
de H. Werenfridus, die hier eens
zijn hoeve bouwde.
Oostwoud dankt zijn kerk aan de
H. Wulfram en het missiewerk
van deze vurige missionaris werd
geheiligd door het offer van het le-
ven, dat de West-Friese edelman
Gangulfus bracht in zijn geboorte-
dorp Oostwoud. Ten dienste van
de missionarissen was hij e|n paar
jaar in het buitenland geweest. In
die tijd was zijn vrouw hem on-
trouw geworden. Toen hij weer
terug kwam, werd hij door de min-
naar van zijn vrouw in de nacht
overvallen en op lafhartige wijze
vermoord. In deze omgeving moest
wel een goed gekerstend volk wo
nen. In 1118 schonk bisschop Gode-
bald van Utrecht de kerk van Me
demblik aan de kanunnikken van
St. Maarten, die daar altijd veel
zorg voor toonden. In de kerk kwa
men in de latere middeleeuwen de
priesters bijeen om de getijden te
bidden. Hierover kunt u meer lezen
in de Bijdragen van het Bisdom
Haarlem, jaargang 1946.
De legende van de toren.
De toren is het oudste. De kerk
zelf werd in 1554 door een brand
totaal verwoest. Ook menig waar-
devol archiefstuk ging toen verlo
ren. Alleen de toren bleef. Uit de
bouwgeschiedenis van de kerk blijkt
het dat de toren aan de bouw-
meester de meeste hoofdbrekens
gaf. De grond immers was zeer
drassig en de architect merkt dat
de toren, toen hij nog maar half
voltooid was al begon te verzak-
ken. Elke keer wanneer dit ge-
beurde. hoorde hij een spottende
schaterlach en stonk de omgeving
van zwaveldamp. Het was duidelijk
dat de duivel hier de hand in het
spel had en dat er nooit iets van
de toren kon komen als dat zo door-
ging. Op een goede dag verscheen
de duivel aan de architect en riep
hem toe: „Ha bouw de toren op een
fundament van ossenhuiden, ha, ha.'
De architect werd zeer bang. Om de
hoek kwam echter een vrouwtje.
dat heel vroom liep te bidden. De
duivel verschTok en verdween on-
middellijk in de bodem, alleen 'n
kwalijken geur achterlatend. Toen
men nu de ossenhuiden in de bo
dem had gelegd, verrees een stevi-
ge toren. die men heden ten dage
nog te Medemblik kan bewonderen.
Een zelfde legende over een toren
gebouwd op huiden. leeft nog on
der het volk van Alkmaar over de
toren, die men bouwde in de tweede
helft van de vijftiende eeuw maar
die helaas spoedig omviel en de
beide kerken vernielde van Lauren-
tius en Mathias, waardoor de plaats
daar de naam kreeg van het Waai-
gaat.
Wandcling dopr de stad.
Een wandeling door het drome-
rige stadje. dat nu armelijk lijkt.
openbaart u iets van de vergeten
schoonheid. stil 'verborgen in de
kleine straatjes, waar eigenlijk al
leen de nieuwe verkeersborden aan
het heden doen depken. Want de
gevels verhalen veel van de oude
stad, die het eens zo zwaar te ver-
duren had van roversbenden. Be-
kijk eens het Koggehuis aan de
Nieuwstraat, vroeger dijkgi^afshuis
van het waterschap ..De Vier Noor-
der Koggen". 't is een en al rijkdom
Medemblik op zijn best, en zo kunt
ge verder gaan. Neen ge zult er
geen spijt van hebben met mij even
Medemblik te hebben bezocht, al
is het dan een dood plaatsje met
een snerf ker/iis, zoals ze in West-
Friesland zeggen.
Wordt vervolgd B. Voets Kap.
Ze zei tijdens het middagmaal
geen woord over haar plan tegen
George. Ook hij scheen vreemd op-
gewonden, al vjpl haar dat in haar
eigen stemming niet op.
Na zijn vertrek verkleedde ze
zich en ging op stap naar de dokter.
Na het onderzoek keek deze haar
glimlachend aan.
Even later snelde ze verheugd de
straaf o'p, met een van geluk bijna
barstend hart.
Een kindje! Binnen korte tijd zou
zij haar kindje in George's armen
mogen leggen! Dan zouden hun ge
luk en vreugde volkornen zijn.
Ze had geen rust voordat ze het
aan haar man verteld had. Ze sloeg
de weg in naar de straat, waarin
het kantoor van zijn patroon gele-
gen was.
De jongste bediende verzochthaar
even in de waehtkamer plaats te
nemen, die door een matglazen deur
ze de stemmen dan ook niet, die
door de giazen wand haar oor on-
duidelijk bereikten.
Opeens echter herkende ze de
stem van George.
„Het spijt jne, dat ik u moet ver-
laten, mijnheer Coq,' zei hij.
Anne drukte haar hand tegen
haar borst. Wat moest dat beteke-
nen? Waarom moest George daar
vandaan?
„Ja, ik begrijp, dat het voor u on-
mogelijk wordt, hier te blijven, na
al wat er gebeurd is," hoorde ze 'n
andere stem, vermoedelijk die van
Coq, zeggen.
Met bonzend hart spitste Anne nu
haar oren, om te verstaan, wat
George verder zei.
„Ik heb me hier gelukkig gevoeld.
Het is jammer, nu ik pas begonnen
ben te moeten heengaan."
Anne stond op en sloop de gang
op. De bediende kende haar toch
van het eigenlijke kantoor geschei- niet. Ze had naar George gevraagd
den was. j zonder te zeggen, wie ze was. En
Ze ging zitten. Inwendig zong ze I onderweg haar huis waren haar ge-
van vreugde. En in het eerst hoorde dachten vervuld van drie dingen..
van het door haar verwachte kind
je, van hef geld door 'haar vader
aangeboden en door haar geweigerd
en van George, die nu zonder be-
trekking'was!
„Arme George!" dacht ze telkens
Ten telkens weer. „Wat kan hij ge
daan hebben, om weggestuurd te
worden?"
HOOFDSTUK XXIV
Verbazingwekkend nieuws
Anne zei geen woord van wat ze
gehoord had, toen haar man van 't
'kantoor thuiskwam. Ze gaf hem
een hartelijke kus en nodigde hem
aan tafel, waar ze alle lekkere din
gen door haar die morgen gemaakt,
voor hem neergezet had.
Ze keek hem met bezorgde ogen
aan en ze dacht bij zichzelf:
„Hij weet niet, hoe hij het me
vertellen moethij weet niet,
hoe hij zeggen zal, dat we nu ge
heel zonder inkomen zitten!"
Ze besloot haar geheim nog een
poosje te be waren. Als hij eerst wat
over het verlies van zijn betrekking
heen was, kon ze hem beter ver
tellen dat hun kindje op komst was.
Als ze het nu vertelde, zou hij mis-
schien nog wanhopiger worden in
het vooruitzicht der komende zor
gen.
Na de maaltijd nam hij haar in
zijn armen en ze gingen samen voor
de gezellig brandende haard zitten.
„Anne, lieveling, voel jij je nu
gelukkig?" vroeg hij zachtjes.
Ze kuste hem met van liefde stra-
lende ogen.
„Och, George, moet je dat nog
vragen? Ik heb nooit zulk een geluk
gekend, voordat we arm werden en
nu in dit huisje wonen."
„Dusjij vindt het niet e/g,
arm te zijn?"
„Ik ben het liever, dan rijk. Ik
zou niet graag weer zo rijk worden
niet meer zoo rijk, als toen we
daarginder woonden."
Hij zuchtte err het was geen zucht
van opluchting, maar van verdrie-
tige bezorgdheid. Ze keek hem ang.
stig aan. Hij kon toch immers wel
zien, dat zij er niet om gaf, arm te
zijn? Waarom wilde hij haar dan
piet vertellen, dat hij zijn betrek
king kwijt was? Ze konden de slag
toch beter samen dragen?
„Liefste, ik heb je iets te vertel-
lSp", zei hij bedaard, „ikik ben
mijn betrekking kwijt."
„Dat weet ik, lieve jongen."
„Weet je dat?" vroeg hij verbaasd.
Ze vertelde hem in het kort van
haar bezoek aan het kantoor van
Coq en wat ze daar in de waeht
kamer gehoord had.
„Weet je dan ook, waarom ik
daar vandaan moet?"
Anne schudde van nSen.
„Neen, dat weet ik niet.'schat. Ik
ben dadelijk weggegaan, toen ik
mijnheer Coq hoorde zeggen. dat 't
onmogelijk was, dat je er bleef.
Hij zweeg een poosje en ze trok
zijn hoofd dicht tegen zich aan.
„Lieveling, wat de reden \ftor je
ontslag ook is, ik ben y van over-
tuigd, dat het geen oneervolle reden
's (Wordt vervolgd.)
iMd
