De Republiek wil ook niet meer praten
over uitvoefing van het Bestand
mmt.
Westelijke landen uitgesloten van toezicht
op de Donau-scheepvaart
Het Gezaq van de linie en van de Kroon
11
Tsjechische athlete weigert
naar haar land terug te keren
D
t¥
Voor Alkmaar en omgeving
Wegens inbeslagname van
Republikeinse documenten
Nederlandse vrouw 1898-1948
Amerika erkent
besluiten niet
Grenscommies
doodgeschoten
Prinses-Regentes opent tentoonstelling
in de Houtrusthallen te Den Haag
Conference van Belgrado aanvaardt
Russisch ontwerp-verdrag
De Grondwetsherziening in de Kamer
Gerbrandy en Welter als paladijnen
van de oude Rijkseenheid
7\: Vj J
Zij beschouv/t zich als een politieke
yluchtelinge
Hoofdredacteur: H. N. Smits,
rayonredacteur: Fr. Otten.
Directeur: E. J. M. Stumpel.
Abonnementsprijs 3.75 per
kwartaal; f 1.30 per maand.
Advertentie-prijs per editie
16 ct p. mm.; minimum 2.50;
in alle edities 26 ct. per mm.;
minimum 4.Fam.ber. 20 c.
per mm.; in alle edities 30 ct-
DONDERDAG 19 AUGUSTUS 1948
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
44e JAARGANG - NUMMER 11340
BUREAUX:
ALKMAAR: Langestraat 42 A,
Tel. 2046 (adm.) 2047 (red.)
K 2200.
HOORN: Draafsingel 59, Tel.
4243 (K 2290) 2 lijnen.
DEN HELDER: Keizerstraat 89
Tel. 2800 (K 2230).
SCHAGENMolenstraat 52,
Tel. 459 (K 2240).
Bank: Noorderbank
DE REPUBLIEK INDONESIA heeft thans ook de besprekingen
over de uitvoering van het Bestand. die onder auspicien van
de Verenigde Naties, met de Nederlcmdse delegatie werden ge-
voerd, afgebroken, zodat hiermede alle onderhandelingen zijn
stopgezet.
Noodtoestand in China?
DE DONAUCONFERENTIE
Aankomst Grote Beer
Minister-president Drees
en het bezoek van
Cochran
Belgische invasie in
Frankrijk
SMOKKELAAR LOSTE
SCHOT HAGEL
Druk verkeer op de
„Luchtbrug"
BERLIJNSE KOLEN-
DIRECTEUR
Door Russen onfslagen
-
E DONAU-CONFERENTIE te Belgrado is gisteren gesloten,
nadat het Sovjet-Russische ontwerp voor een nieuwe con-
ventie met 7 tegen 1 stem, die van de Verenigde Staten, was
goedgekeurd. Frankrijk en Groot-Brittannie namen niet aan de
stemming deeL Het nieuwe verdrag werd gisterenavond onder-
tekend. De Westelijke Drie lieten bij deze plechtigheid verstek
Aan boord van het jacht „Piet Hein" hebben H.K.H. Prinses
Juliana, Z.K.H. Prins Bernhard en de drie oudste prinsesjes
Dinsdagmiddag op het Sneekermeer het zgn.
gadegeslagen.
admiraal-zeilen
gaan.
w: I
De regering heeft een medaille
ingesteld, welke uitgereikt zal
worden aan alien, die daad-
werkelijk medewerken bij de
inhuldiging van Koningin Ju
liana, dan wel aan hen, die
door beroep of functie daarvoor
in aanmerking komen. De me
daille, ontworpen door Nel
Klctassen, een Amsterdamse
beeldhouwster, wordt aan de
Rijksmunt te Utrecht geslagen.
K.V.P.-Fractie der
Tweede Kamer
Nieuuu
Noordhollands
De republikeinse delegatie heeft
aan de commissie van goede dien-
sten per brief meegedeeld, dat zij
gedwongen was dit besluit te nemen
aangezien alle documenten van de
republikeinse veiligheidscommissie
in de nacht van 16 op 17 Augustus
na een incident, waarbij geschoten
werd door de Nederlandse poiitie,
in beslag werden genomen.
Het incident speelde zich volgens
de republikeinse lezing af in het
republikeinse Rationale Huis",
waar een Chinese politie-agent en
een lid van de Indonesische repu
blikeinse j eugdorganisatie gedood
werden, terwijl ook verscheidene
personen gewond werden.
Na het incident doorzocht de Ne-
derlandse poiitie het huis en nam
de documenten van de veiligheids
commissie, die daar haar secreta-
riaat gevestigd had, in beslag.
Een andere reden, die door de
republikeinse delegatie voor het af-
breken van de onderhandelingen
opgegeven wordt, is, dat luitenant-
kolonel Soekanda, die getuige was
van het schieten, geen verlof ge-
geven werd het pand te verlaten om
een vergadering van de sub-commis-
sie van de veiligheidscommissie bij
te wonen.
De politieke onderhandelingen
tussen de Nederlandse en republi
keinse delegaties lagen reeds ge-
ruime tijd stil, maar de besprekin
gen over de uitvoering van de
wapenstilstand vonden nog steeds
voortgang.
De nieuwe ontwikkeling werd met
verwacht, daar de commissie van
goede diensten gisterenmiddag be
sloten had om Maandag naar Ka-
lioerang te gaan.
De republikeinse regering zou het
opnieuw openen der onderhandelin
gen voor de tenuitvoerlegging van
een wapenstilstandsovereenkomst in
overweging kunnen nemen, wan-
neer de Nederlanders er in toe-
stemmfen om de documenten van de
republikeinse veiligheidscommissie
terug te geven, die in de nacht van
16 op 17 Augustus op het secreta-
riaat in beslag genomen zijn, ver-
klaarde een republikeinse zegsman
vandaag.
Uit betrouwbare bron werd ver-
nomen, dat de Nederlandse delega
tie slechts een lid van het secreta-
riaat zal zenden indien de commis
sie van goede diensten bij haar be
sluit blijft om Maandag a.s. naar
Kalioerang te vertrekken.
Volgens het orgaan van de partij
„het jonge China", is het mogelijk,
dat generalissimus Tsjang-Kai-Sjek
een periode/ van noodtoestand zai
afkondigen. De president zou hier-
door alle parlementaire functies op-
heffen en feitelijk bij decreet rege-
ren. Naar men meent te weten zou-
den plannen tot een drastische eco-
nomische reorganisatie o.m. tot de
maatregelen behoren, die waar-
schijnlijk bij presidentieel decreet
van kracht zouden worden.
Het Amerikaanse departement
van buitenlandse zaken heeft
medegedeeld, dat Amerika de af-
schaffing van de Donauconventie
van 1921 niet zal erkennen, noch
de autoriteit van enige commjgsie,
die door de gisteren geeindigde
Donauconferentie is ingesteld.
In de verklaring van het depar
tement wordt gezegd, dat de Sovjet-
Unie niet bereid was het besluit van
de ministers van buitenlandse zaken
inzake regeling van de Donaukwes-
tie uit te voeren. Het kenmerk van
de vergaderingen der Donauconfe
rentie was, dat de Oost-Europese
staten door de Sovjet-Unie werden
gedicteerd. Het was duidelijk, dat
de Donaulanden geen vrije keuze
hadden.
Het „betreurenswaardige" resul-
taat van de Russische houding, al-
dus het departement, is dat een van
de voornaamste deuren voor de han-
del tussen Oost en West wordt ge-
sloten. Engeland, Frankrijk, Belgie,
Griekenland, Italie en Duitsland
waren van hun lang bestaande
rechten beroofd.
Op grond van het internationale
recht „beschouwen wij de oude ver-
dragen als van kracht zolang zij
niet door alle betrokken^ partijen
gezamenlijk zijn beeindigd".
De ontscheping van het troepen-
schip „Grote Beer" zal, onvoorziene
omstandigheden voorbehouden, a.s.
Vrijdag 20 Augustus te 9,00 uur
aanvangen op de Javakade te Am
sterdam.
Ter voorkoming van misverstand
volgt hier de woordelijke tekst van
hetgeen minister-president Drees in
de Tweede Kamer heeft medege-
deeld over het bezoek hier te lande
van de heer Cochran.
„Er is nu een nieuw Amerikaans
lid van de commissie van goede
diensten aangewezen, deze is hier
besprekingen komen voeren, voordat
hij naar Indonesie ging, teneinde te
worden voorgelicht en ingelicht en
daarna zal hij met de wederpartij
besprekingen gaan voeren.
Er zijn besprekingen geweest over
de zaak zelf, maar ook over de ver-
der te volgen procedure en over de
termijnen van behandeling, waar-
binnen de zaak opnieuw aan de or-
de zal kunnen worden gesteld. waar
bij de afspraak is gemaakt, dat wij
bereid zijn de onderhandelingen te
hervatten, zonder dat wij natuurlijk
kunnen weten, wat de resultaten
daarvan zullen zijn".
Het bezoek van buitenlandse tou-
risten aan Frankrijk heeft zijn hoog-
tepunt bereikt. De hotels zijn over-
vol en bij voorbeeld te Parijs is er
gebrek aan logeergelegenheid.
Een derde deel van de buitenland
se gasten zijn Belgen. In Fcbruari
verwachtte men, dat in de loop van
dit jaar 400.000 EVgen Frankrijk
zouden bezoeken, maar thans is er
reeds een getal van 700.000 bereikt.
Een oorzaak van deze Belgische in
vasie is de voordeli^e wisselkoers
van de Franse touristenfrank (14
Belgfranken tegen 100 Franse).
Op sommige dagen ziet men in
Rijssel en op de. Parijse boulevards
evenveel Belgische auto's dan Fran
se.
In de nacht van Dinsdag op
Woensdag is tussen de grenssta-
tions Caberg en Bilserbaan de
grenscommies H. Otten uit Den
Helder, gestationneerd in Maas
tricht, door een smokkelaar met
een schot hagel levensgevaarlijk
gewond.
De commies was met een collega
op controle in het grensgebied,
waar zij te ongeveer twee uur des
nachts stuitten op twee mannen,
die smokkelwaar vervoerden.
Een van de laatstgenoemden los-
te onmiddellijk een schot hagel,
dat Otten in het bovenlijf trof. Hij
werd in de hartstreek en in de
buikholtei zwaar gewond.
De gemeentepolitie van Maas
tricht, terzijde gestaan door het
Belgische parket heeft een onder-
zoek ingesteld naar de daders, die
over de Belgische grens waren ge-
vlucht.
Een bundel smokkelwaar, bevat-
tende een hoeveelheid vitrage was
door de smokkelaars op de plaats
van de aanslag achtergelaten,.
Pe laatste 24 uur hebben 305
Amerikaanse vliegtuigen 2600 ton
goederen, waarvan 2050 ton steen-
kolen, naar Berlijn vervoerd. In de-
zelfde periode zijn 259 Britse toe-
stellen geland.
Het Amerikaanse reuzenvliegtuig
„Globemaster", dat Dinsdag op een
vlucht meer dan 20 ton meel naar
Berlijn heeft gebracht, is Woensdag
opnieuw geland op de Britse vlieg-
haven te Gatow. Ditmaal transpor-
teerde het een reusachtige Ameri
kaanse betonmolen, die zal gebruikt
worden voor het aanleggen van een
nieuw vliegveld te Tegel, in de
Franse sector.
Het Russisch militair bestuur te
Berlijn heeft de directeur van het
bureau voor de kolendistributie der
stad, Muckenberger, uit zijn ambt
ontzet, wegens „zorgeloosheid, die
de oorzaak werd, dat door branden
en diefstallen grote hoeveelheden
steenkool verloren zijn gegaan", al-
dus 't Sowjetrussisch voorlichtings-
bureau.
Het Britse militaire bestuur heeft
de gemeenteraad van Berlijn gean-
strueerd geen rekening te houden
met het bevel van de Sowjet-over
heid, waarbij dr. Muckenberger uit
zijn ambt van lioofd der diensten
voor de steenkolenindustrie wordt
ontzet. Het Sowjetbevel, zo ver-
klaart de Britse overheid, is een
flagrante schending van de door de
drie westelijke geallieerden goedge-
keurde constitutie voor Berlijn van
1946.
De Amerikaanse en Franse bevei-
hebbers hebben de gemeenteraad 'n
dergelijke brief doen toekomen.
De Prinses Regentes heeft
Woensdagmorgen in haar functie
van ere-voorzitster van de stich-
ting De Nederlandse Vrouw 1898
1948, de tentoonstelling in de
Houtrusthallen geopend.
Onder de talrijke genodigden za-
gen wij de Commissaris van de Ko-
ningin in de provincie Zuid-Holland,
mr. Kesper, alsmede enkele Com-
missarissen uit andere provincies;
de burgemeester van 's-Gravenhage,
mr. W. A. J. Visser en zijn echtge-
note; enige wethouders en gemeente-
raadsleden van den Haag; de minis-
Reuter meldt nader: De „deelne-
ming van westelijke landen aan de
Donauscheepvaart" is door aanne-
ming van het Russische ontwerp
geeindigd.
Groot-Brittannie is gedurende 92
jaar lid geweest van de Donaucom-
missie. Zowel laatstgenoemd land
als Frankrijk en de Ver. Staten
hebben op de laatste zitting van de
Donauconferentie geprotesteerd te
gen de nieuwe conventie en zij blij-
ven vasthouden aan de conventie
van 1921.
De landen van Oost-Europa heb
ben „het einde van de Westerse
imperialistische inmenging in de
zaken der souvereine Donaustaten"
bij de aanvaarding der nieuwe con
ventie verwelkomd.
De leider der Amerikaanse dele
gatie, ambassadeur Cavendish Can
non, achtte de conferentie een ,.te-
leurstelling" en vond haar een voor
beeld van „cynische solidariteit der
meerderheid". Hij verklaarde, dat
er sinds de aanvang der conferen
tie „een phalanx van zeven rege-
m xnnln aaIt nil WOOf Wpplf 17131111011
(Van onze parlementaire redacteur)
„Derhalve staat ook de regering
voor ogen, dat de Kroon aan het
hoofd van de Unie inderdaad zal
worden gehandhaafd en er een
wezenlijk koninklijk gezag zal
zjjn". Dit schreef de regering in
de Memorie van Antwoord inzake
de Grondwetswijziging. Zij liet er
echter op volgen: „Intussen dient
te worden vermeden, dat er mis
verstand rijst. Aan het begrip
koninklijk gezag wordt onder in-
vloei van de historie hier te lande
en in Indonesie een geheel ver-
schillende hetekenis gehecht".
Slaat op den trommele, riep de
heer Gerbrandy gisteren de C.H.
fractieleider, de heer Tilanus, toe
bij de mondelinge behandeling
van deze materie in de Tweede
Kamer.
De eerste zin klinkt mooi, ze is
rooms-katholiek, was zelfs zijn cai-
vinistische kenschetsing, maar wat
zegt ge van de tweede, zij is ken-
nelijk van socialistische huize! De
heer Tilanus, aldus met de rug tegen
de politieke muur gezet zijnde,
moest in deze, zo hij het zelf al niet
van plan ware geweest, nu wel zeker
de nodige opheldering vragen. En
zo geschiedde het ook. Er kwamen
van zijn kant scherp geformuleerde
vragen: Garandeert deze regering
het behoud van een reele band
onder de Kroon van Oranje? En
reeds hebben laten doorschemeren
dat zij wel zullen tegenstemmen.
De rede van de dag was, wat
lengte betreft, ongetwijfeld die van
de heer Gerbrandy. Zij nam de hele
ochtendvergadering in beslag. Zij
werd ook ongetwijfeld met gloed en
kleur voorgedragen. Terecht vroeg
de heer Tilanus zich echter af, waar
hier het constructieve element
school. Hij kenschetste haar zelfs
als steriel en negatief. Wij zouden
de rede van de heer Gerbrandy nog
wel willen waarderen als een in-
drukwekkende, zij het hopeloze po-
ging om het oude vast te houden.
Voor de heer Gerbrandy klemt
v6or alles het Nederlandse belang.
Door Indie zijn wij groot geworden
en door Indie moeten wij groot
blijven. Gaf de premier de avond
tevoren nog een indrukwekkende
schildering van de krachten, die in
Z.O. Azie zijn opgeroepen, voor de
heer Gerbrandy is dit alles niet
meer dan het losgebroken beest van
de revolutie, dat zo spoedig moge
lijk moet worden getemd. Dan kan
de oude toestand terugkeren, die hij
volkomen idealiseert. Onder ons was
Indonesie een paradijs. Hij spreekt
niet van het cultuurstelsel, niet van
hongersnoden, niet van de grote
crisis, waaronder het Indonesische
volk onmatig leed. Van de Indone-
siers hebben wij nooit een stukje
grond afgenomen, wat wij namen
was ongecultiveerd land, waarvan
verder: Kan deze r'egering ook uit- de baten echter Jo^Jn^oofdzaak
drukkelijk verklaren, dat er dus
geen Beneluxverhouding komt? Van
het te ontvangen antwoord maakte
hij bij voorbaat de stemmen van de
C.H. afhankelijk. Maakt het mijn
politieke vrienden en mij niet te
moeilijk, aldus zijn waarschuwende
conclusie, als er ongelukken zouden
gebeuren, draagt de regering hier-
voor de verantwoordelijkheid. Om
deze vragen zal dus het verdere
debat draaien, de WD zal ze van
daag ongetwijfeld onderschrijven en
de middenpartijen zijn temeer sterk
komen te staan, nu de communisten
naar Nederland gingen. Hij spreekt
niet over het gering aantal dokto-
ren, over de vele analphabeten. En
de heer Welter maakte zich later
aan een soortgelijke idealisering
schuldig. Thans moeten de ambte-
naren, aldus zijn betoog, de regering
naar de mond praten, vrdbger was
dat- anders. Heeft hij dan nooit de
Max Havelaar gelezen?
Maar dat alles is nog niet de
grootste grief, die men tegen beto-
gen als deze wel moet hebben. Ze
doen positief kwaad. aldus merkte
prof. Romme terecht op, doordat,
zoals ook nu weer bleek, mannen
als Gerbrandy en Welter de repu
bliek voor het internationale forum
een relief geven, dat zij zeer zeker
niet verdient. Gerbrandy noemde
haar in wezen onze enige partner
en Welter sprak zelfs van een iriter-
nationale status, die de republiek
in feite reeds zou bezitten.
En dan: wat brengen zij jnderdaad
verder als creatieve waarde in? Gij
hebt de weg van de Koninklijke
rede verlaten. roept Gerbrandy uit,
maar hij zelf, aldus prof. Romme,
is in eerste aanleg verantwoordelijk
voor de Koninklijke rede, die de
Indonesiers zelfstandigheid beloofde
en hoe kan iemayd het dan met zijn
verantwoordelijkheid overeen bren
gen om desondanks alles weer naar
de oude status terug te willen voe
ren?
De fractieleider van de PvdA
zei het nog scherper. Hij wees er
op,, dat er inmiddels al weer een
nieuwe Kon. rede voor ons ligt, die
zelfs de hoop uitspreekt, dat de In
donesische volkeren spoedig hun
intrede in de rij der volkeren mo-
gen doen. Wij gaan dus juist voort,
aldus zijn conclusie op de Kon.
weg en wanneer de heer Gerbran
dy niet meer de kracht voor het
nieuwe kan opbrengen, dan moet
hij ons althans niet hinderen.
Trouwens wat willen de tegen-
standers van de Grondwetswijzi
ging dan wel?
De heer Gerbrandy vertegen-
woordigt het Rijkseenheidsbegin-
sel zonder meer. Is dit geheel het
A.-Rev. standpunt, vroeg Prof.
Romme scherp. De heer Meyerink
zei later zeer beslist van wel, doch
hij- hield tegelijk vast aan zijn eer-
der uitgesproken overtuiging, dat
er inderdaad een ogenblik zal ko
men waarop Nederland en Indone
sie ieder hun eigen weg zullen gaan
Enerzijds dus Gerbrandy, die be-
toogde dat Ned. Indie met Neder
land een onverbrekelijke eenheid
vormt anderzijds zijn fractiegenoot
die met het noodlottige idee rond-
loopt, dat het uur van scheiding
komt, al klemt dan voorlopig nog
onze verantwoordelijkheid.
Bij de heer Welter beluistert men
nog weer een ander geluid. Hij be-
toogde dat v6or de oorlog reeds
een eigen Indonesischegemeen-
schap aan het groeien was, deels
bestaande uit Westerse, deels be
staande uit Oosterse elementen. Die
gemeenschap zou uiteindelijk onaf-
hankelijk moeten worden, maar
daarvoor hoopte men dan nieuwe
banden te hebben gesmeed. Maar
wat staan de voorstanders van de
nieuwe Unie dan anders voor?
Scheidt ons dan enkel maar een
verschil in tempo?
Wij hebben te weinig op onze eer
gestaan, het internationale publiek
te weinig voorgelicht, dit alles
Heeft-de heer Welter nog eens met
klem betoogd en men kan hem grif
toegeven. dat er fouten zijn ge
maakt, maar wat voor het ogen
blik alleen nog maar waarde heeft
is in elk geval dit: Wat wilt gij
thans? Geen grondwetswijziging,
omdat er zoveel tegenstand tegen
is, zegt de heer Welter, maar een
dergelijke eis verdraagt zich toch
slecht met de grondwet, die niet
minder maar ook niet meer dan een
twee-derde meerderheid vraagt. Er
zijn verder reeds deelstaten, aldus
de heer Tilanus, er zijn beloften
gedaan, dit alles mag men niet
voorbijzien en hij gaat dus met de
nieuwe constructie in zee, wanneer
hij morgen een bevredigend ant
woord op zijn vragen krijgt, die
inderdaad veel ongerustheid zullen
kunnen wegnemen.
Tenslotte zij nog aangetekend,
dat de heer Gerbrandy er wel
heel lelijk naast was, toen hij de
katholieken verweet, dat zij in
zake het Indie-beleid onder druk
van de bisschoppen hadden ge
staan en hij het in de heer Welter
prees, dat deze er niet voor be-
zweken was!
Prof. Romme maakte hierop de
heer Gerbrandy nog eens goed dui
delijk, dat Kerk en KVP niet het
zelfde zijn en dat hij door de heer
Welter aan te wrijven, dat deze dit
onderscheid niet kende., hem met
huldigde maar in wezen een ezels-
trap gaf. Daar kon de heer Ger
brandy het voorlopig mee doen.
De Kamervoorzitter heeft aange-
kondigd dat hij de debatten in elk
geval h'eden, Donderdag, beeindigd
wil zien. vandaar ook heden nog 'n
avondzitting. De Kamer zal dan
niet meer in deze buitengewone
zitting bijeenkomen. In de verga
dering van 28 Sept. zal het parle
mentaire werk weer, opnieuw wor
den opgevat. De behandeling van
de begroting, aldus de voorzitter,
zal wel niet voor 12 Oct. kunnen
aanvangen. Voor de openbare be
handeling zouden. zoals thans de
vooTuitzichten zijn, niet meer dan
zes weken overblijven en hij bereid-
de de Kamer er al dan ook vast op
voor. dat het straks dus weer hard
werken zal worden!
ringen" was geweest, die zich reeds
met de Sovjet-tekst accoord zou
hebben verklaard en elk Westers
voorstel wilde afwijzen.
Volgens Cannon was er, toen de
conferentie begon, geen internatio
nale handel op de Donau. Het enige
verschil zou thans zijn, dat zeven
regeringen „de strenge Sovjet-con-
trole" van Bratislava tot de Zwarte
Zee erkend hebben. Hij achtte de
conventie in strijd met de aanbe
velingen van de vredesconferentie
en de b.eslissingen van de raad der
vier ministers van buitenlandse
zaken.
De gedelegeerde der Sovjet-Unie,
Andrej Wisjinsky. beschuldigde de
Westelijke mogendheden van pogin-
gen om hun ontkenning der rechts-
geldigheid der nieuwe conventie te
rechtvaardigen door voortdurend
aanmerkingen op de conferentie te
maken. Hij zei, dat er vier amen-
dementen in het Sovjet-ontwerp zijn
opgenomen, gebaseerd op Ameri
kaanse voorstellen en dat een aan
tal artlkelen uit de conventie van
1921 was overgenomen.
Wisjinsky zeide, dat, ofschoon de
raad van ministers van buitenlandse
zaken de Sovjet-Unie twee zetels in
de Donaucommissie had gegeven,
dit land „in overeenstemming met
het principe van de geliikheid", een
zetel zou afstaan. De Oekraine en
de rest van de Sovjet-Unie zullen
dan door e£n afgevaardigde ver-
tegenwoordigd zijn.
Het fractie-bestuur van de K V.
P. in de Tweede Kamer is opnieuw
geformeerd en als volgt samenge-
steld:
Voorzitter: Prof. mr. C. P. M.
Romme; vied-voorzitter A. H. L, J.
Fievez; eerste secretaris: Th. D. J.
M. Koersen; 2e secretaris: Dr. ir.
W. J. Droesen; penningmeester: W.
J. Andriessen.
ter van Sociale Zaken mr. Joekes;
mr Donner, president van de Hoge
Raad; ir. G. Fetter, directeur gene-
raal van de Arbeid en vele andere
autoriteiten.
De Prinses nam, na welkom gehe-
ten te zijn door het bestuur van de
stichting plaats op de erezetel. Het
koor, begeleid door een orkest, dat
onder leiding van mevrouw Tilly
Talboom-Smits zich bescheiden ach-
ter een door palmen beschut hoekje
had opgesteld, zong „Wilt heden nu
treden", waarna de voorzitster van
de stichting, mevrouw E. van den
Bosch-de Jongh, het openingswoord
sprak. Zij zeide onder meer dat ge
durende een kleine twee jaar dui-
zenden Nederlandse vrouwen van
allerlei gezindten eendrachtig heb
ben samengewerkt en al hun krach
ten hebben gegeven om dit hulde-
blijk aan Hare Majesteit aan te bie-
den bij haar 50-jarig regeringsjubi-
leum. Zij wilden hierdoor uiting ge
ven aan -een oprecht gevoel van
dank en vreugde voor het lichtend
voorbeeld dat Hare Majesteit aan
de Nederlandse vrouw gedurende 50
jaar heeft gegeven. De eventuele
baten dezer tentoonstelling zouden
eveneens aan Hare Majesteit worden
aangeboden. Twee dagen geleden
was op het Paleis het Loo de hand-
tekeningen van millioen vrou
wen als bewijs van hun aanhanke-
lijkheid en liefde aan de Lands-
vrouwe aangeboden en bij deze ge-
legenheid had Hare Majesteit be-
loofd, indien mogelijk de tentoon
stelling te bezoeken. Haar speech
werd beeindigd met een driewerf
„leve de Koningin".
De Prinses-Regentes.
Nadat het koor wederom enige
liederen ten gehore had gebracht en
de sopraan Jeannette van Dijck het
„Zonnelied" van Catherina van Ren-
nes gezongen had, trad Prinses Ju
liana voor de microfoon en memo-
reerde in een kort speechje de po-
sitie van de vrouw die in de laatste
50 jaar wel heel wat veranderd was.
Een vijftig jaar geleden plaatste de
man de vrouw op een voetstuk en
kan de vrouw hem zowel ten goede
als ten kwade beinvloeden. Gedu
rende de afgelopen 50 jaar heeft de
vrouw echter de moed gehad van
dit voetstuk af te dalen en zelf aan
het werk te gaan. Vroeger werd zij
geacht hiervoor te zwak en te teer
te zijn. Toen zij dit waagde, won zij.
En de maatschappij won de produc-
tief gemaakte talenten die talrijk
zijn. Zij hoopte dat de vrouw de
man nu niet meer zou beschouwen
als een instrument om listig haar
zin door te drijven. (Hierop volgde
een onderdrukt gelach). In de hoop
dat door deze tentoonstelling een
nog groter wederzijds begrip zou
ontstaan tussen de beide geslachien,
verklaarde zij de tentoonstelling
voor geopend.
Toen zongen alien staande twee
coupletten van het WilhelmuS (tn
begaven de aanwezigen zich naar
de trap, waar de Prinses het lint
doorknipte, dat de toegang tot dus-
verre had afgesloten tot de ten-
toonstellingshal.
Mevrouw Marie Provaznikova,
de leidster van het Tsjechoslo-
waakse vrouwelijke athletiekcon-
tingent op de Olympische Spelen,
heeft haar terugreis naar Praag
afgezegd. De Tsjechoslowaakse
ambassadeur heeft medegedeeld,
dat mevrouw Provaznikova voor
een jaar naar de Verenigde Sta
ten zal gaan als instructrice, met
de toestemming van de Tsjecho-
Slowaakse autoriteiten, doch te-
genover een correspondent van
Reuter verklaarde zij Woensdag-
avond, dat zij niet van plan was
naar haar land terug te keren,
„waar", zo zeide zij, „geen vrijheid
is van meningsuiting, geen pers-
vrijheid en geen recht van verga
dering".
Verder zeide zij: „Ik ben een po
litieke vluchtelinge en ben er trots
op. Toen ik Tsjechoslowakije ver-
liet, had ik reeds het voornemen
niet terug te keren, ofschoon ik nie-
mand er' iets over gezegd heb. Ik
ben lid van de partij van Benesj.
Zij konden mij niet beletten voor de
Olympische Spelen naar Londen te
gaan omdat ik presidente ben van
het Internationale Gymnastiekver-
bond. Na afloop van de Spelen heb
ik deze functie neergelegd". Mevr.
Provaznikova vertelde verder, dat
in Juli van dit jaar zij de leiding
had over 28.000 vrouwen tijdens een
grote meeting in Praag van de So-
kols, die werd bijgewoond door
president Gottwald. Er werd een
betoging voor Benesj gehouden en
zij werd door de vrouwen toege-
juicht vanwege het feit, dat zij be-
kend stond als een vurig aanhanger
van de voormalige president. Na-
derhand werd zij door de poiitie
ondervraagd, doch was in staat zich
vrij te pleiten daar zij op het ogen
blik van de manifestatie niet op de
meeting aanwezig was. „Men zeide
mij, dat ik persoonlijk verantwoor
delijk zou worden gesteld voor een
herhaling van het incident", aldus
mevr. Provaznikova.
Mevr. Provaznikova beschuldigde
de Tsjechische ambassade in Lon
den ervan „het feit te willen ver-
bergen. dat toen ik verzocht hat!
in het buitenland te mogen blijven.
ik de Tsjechoslowaakse autoriteiten
gezegd had. dat ik niet zou terug
keren. wat zij ook zouden mogen
besluiten". Mevr. Provaznikova is
in het bezit van een Brits visum,
dat geldig is tot 13 November. Zij
heeft een Amerikaans visum aan-
gevraagd om aan een Amerikaanse
schpol voor lichamelijke opvoeding
les te kunnen geven.