ONDERZEEBOTEN
VERTROKKEN NAAR DE WEST
r
RADIO
DE OORLOG IN HYDERABAD
DERODEPAARDEN
M
J
Naast oefeningen ook wetenschappelijk
werk onderweg
Amerikaans schip
beschoten
v..
Minister Stikker
naar Amerika
Ds bonnenlijst
De bevrijdingsfakkel
Zoekplaatje
NIEUW NOORPHOLLANDS DAGBLAD - Donderdog 16 September 1948
PAG. 3
Interlands in Het
komend seizoen
MOESO LEGDE DE KAARTEN
OP TAFEL1
Duikboten naar de WeBt. - Twee onderzeeers van de Konink
lijke Marine zijn Woensdag uit de Waalhaven te Rotterdam
naar de West vertrokken. Het zijn de „Zeehond en de „0 24
die oefeningen zullen houden met de kanonneerboot ,,Van Kins
bergen". Bovendien bevinden zich aan boord van de „0 24
twee assistenten van Prof. Dr. A. F. Vening Meinesz, die op uit-
en thuisreis zwaartekrachtmetingen zullen uitvoeren. Voor het
vertrek inspecteerde de bevelhebber der zeestrijdkrachten, luit
admiraal C. E. L. Helfrich, de manschappen, die op de
stonden opgesteld.
wal
PROGRAMMA
Een goede mil
Inhuldigingsreportages
ondergingen critiek
Duitse inbrekers in het'
grensgebied
Strafgevcmgenis voor
Indie-desert'eurs
De kleurenfilm van
Kqpitein Alsem
is het dragen van een
Russisch vlaggetje
verboden?
Gasturbine
voor vliegfuigen
Jhr. mr. dr. E. A. van
Beresteyn overleden
Pensioen voor verxetslie-
dert en hun nobestoanden
Onze oorlogsschuld
aan Australie
Last Tan aennwen?
Theoter-couranf voot- het
toneel
Hoog bezock
Juist te loot
Evaff ontmoet Drees
en Stikker
Is dot ook Benelux?
Picard is gratis verzekerd
Wederom gehoim proces
Vliegtuigen verdwijnen
uit Engeland!
Dr. Bsei te Botavio
Post voor militoiren
Verzekeringsleer aon de
Universifeit'
De Soocrgslden
Ongcregeldheden in
joegoeiovie
Clandestiene vluchten
Airborne-herdenking
FEUILLETON
FAMILIERQMAN VAN MORTEN KOCH
Uit het Deens vertaald
30.
Twee onderzeeboten, de ,,0 24
en de „Zeehond" zijn van de on-
derzeebootbasis in de Waalhaven
vertrokken naar de West, waar
aij met Hr Ms „Van Kinsbergen"
zullen oefenen. De reis, die ongc-
veer ecn half jaar zal duren,
wordt meegemaakt door de heren
O. J. Bruins, civiei-landmeter blj
de rijksdriehockmeting en drs II.
J. A. Vesseur, wetenschappelijk
medewerker van lust KNMI in De
Bilt. Zij zullen met het slinger-
toestel van prof. Venlng Meinesz
zwaartekrachtswaarnemingen doen
aan boord van 4e „0 24", die daar-
voor door de marine voorzien is
van een aparte lodingsinstallatic.
Admiraal C. E. L. Helfrich kwam
*g morgens afscheid nerrten van de
bemanningen. Na de officieren en
manschappen te hebbert gelhspec-
teerd, hield hij een toespraak en
zeide deze keer persoonlijk afscheid
van hen te willen nemen, aaar hi)
bij terugkeer van de boten niet meer
ih dienBt zal zijn. Hij memoreefde
de goede samenwerking. die altijd
tussen hem en de onderzeedienst
heeft bestaan. Vervolgens wees hij
de leden der bemanftingen op drie
punten: ten eerste op hun represefl-
tatieve taak als vertegenwoordigers
van de koninklijke marine in het
buitenland, ten tweede op het op-
houden van de goede reputatie van
de Kon. Marine wat betteft het good
ten einde brengen van de reis en
het doen slagcn van de oefeningen
en als laatste punt herinnerde hy
aan do woorden van Prinses Wllheh
mina, ..Eendracht en nog eens cen-
dracht", die hij oOk in hoge mate
Op de marine van toepassing achtte.
Hij wenste alien tot slot een goede
reis en behbuden vaart.
•s Middags nam de commandant
Zeemacht. sehout bij nacht J. J. D.
van Willige, de inspectie af. Prof.
Vening Meinesz, die aan de voorbe-
reidirtg van deze reis een groot aan-
deel heeft gehad, Zdals de sellout
bij nacht in zijn toespraak releveer-
de, nam vervolgens het woord. Hij
herinnerde er aan, dat ook prof. Pi-
card op deze dag uit Antw®pen
vertrekt voor zijn diepzee-onderzoe-
kihgen. Hij meende echter, dat de
expeditie, die uit Rotterdam ver
trekt, in de wetenschappelijke We-
held eVeh hoog. zo niet hoger dan
die van prof. Picard wordt aange-
slagen. vervolgens dankte hij de
Kon. Marine, die geen moeite te
veel was om deze expeditie naast
het eigenlijke reisdoel, te doen
slagen.
Het ministerie van Buitenlandse
Zaken der V. S. heeft bericht ont
vangen, dat op 13 Sept. het Ameri
kaanse koopvaardijschip Moses
Brown van de Oost-SiberiSche kust
uit beschoten is.
Het schip meet 7.176 ton. Een em
ployee van de Shepard Line te
New York verklaarde, dat het schip
het eigendom is van de Amerikaah-
se maritieme commissie en dat de
Shepard Line slechts de exploitatie
voerde. Hij wilde geen Verder com-
mentaar geven.
Volgens de marine-beurs te San
r'rancisco had de Moses Brown op
12 Augustus Panama verlaten met
bestemmlng Jokohama. Het WaS ih
Francisco niet bekend, wat het
schip aart boOrd had.
31 Oct.: Nederland-Belgie.
21 Nov.: Belgie-Nederland.
13 Maart: Nederland-Belgie.
31 Maart: Belgie-Nederland.
23 April: Nederland-Frankrjjk
Juni: Zweden-Nederland.
Juni: Finland-Nedcrland.
HERIJK VAN MATEN EN
GEWICHTEN
Mr Stikker, is Woensdagavond
met een KLMlConstellatiOn naar
New York vertrokken. sttk).er
Uesgevraagd zeide rar, btikker,
dat het zwaartepunt van zijn reis
niet op het communistiSch gevaar
in het Verre Oosten mag worden
gclegd. Tot zijn reis is Maandag j.l.
besloten, dus na de rede van Moeso.
..Hierdoor zijn de kaarten duide-
Iijk op tafel gelegd", aldus de mi
nister. Op de vraag of de weerslag
van zijn besprekingen in Washing
ton spoedig bespeurbaar zullen zijn,
zeide de minister: „U dient voorlo-
pig geen verdere actie dan de ver-
kiaring van de Nederlands-Indische
regering te verwachten. Wij ^willen
deze zaak in alle rust bezien."
Op de vraag of het in Amerika
geen vreemde indruk zal maken, dat
wat veelal in het verleden als na-
tionalisme werd bestempeld. thans
openlijk communisme wordt ge-
noemd, luidde het antwoord: „Mijns
inziens is het altijd een grote fout
geweest het comiriunistische element
in de republiek te verkleinen en het
te laten doorgaan voor nationalis-
me."
Mr Stikker wordt zo tijdig in Ne-
derland terugverwacht, dat hij nog
zal kunnen deelnemen aan de be
sprekingen over de instelling van
een interimregering in Indonesie,
welke in de loop van de volgende
week zullen worden gehouden tus
sen de Nederlandse regering en niet -
republikeinse Indonesische leiders.
Het wordt niet onmogelijk geacht,
dat mr Stikker Marshall zal ont-
moeten.
Te 's-Gravenhage wordt niet be-
vestigd, dat minister Stikker's be-
zoek aan Washington verband zou
houden met het vandaag gepubli-
ceerde besluit van de Ned.-Ind. re-
gering om iedere commumstische
actie in strijd met de wet en straf-
baar te verklaren. Aangenomen kan
echter worden. dat deze aangelegen-
heid zal worden betrokken in de
door hem te voeren besprekingen.
VRIJDAG 17 SEPTEMBER
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws, 7.15 Ochtendgymn., 7.30
Walsen, 7.45 Morgengebed, 8.00 Het
Nieuws, 8,15 Pluk de dag, 9.00 Gra-
mofoonmuziek, 10.23 Muziek houdt
fit, 11.00 De Zonnebloem, 11.35 Als
de ziele luistert, 11.45 Orgel, 12.00
Angelus, 12 03 Sopraan en orgel,
12 30 Weeroverzicht, 12.33 Rhythm
sextet, 13.00 Nieuws, 13.20 Gramo-
foonmuziek, 13,50 Van man tot man,
14 00 Kamermuziek, 14.35 Gramo
foonmuziek, 17.00 Na schooltijd,
17.15 Orgelspel, 17.45 Wat het bUi-
tenland leest, 18.00 Weense muziek,
18 30 Voor de Ned Strijdkrachten,
19.00 Nieuws, 19.15' Franse lyriek
m.m.v bariton, altviool en piano,
19 45 India, 20.00 Nieuws, 20.05 De
gewone man, 20,12 Orkest, viool en
mezzo-sopraan, 21.40 Hoorspel naar
Andersen's „De Nachtegaal", 22.20
Gramofoonmuziek, 22,37 Actualitei-
ten, 22.45 Avondgebed, 23.00 Nieuws,
23.15 Dansmuziek.
HILVERSUM II, 415 M.
7.00 Nieuws, 7.15 Orkest, 8.00 Het
Nieuws, 8.15 Gramofoonmuziek, 8.50
Voor de huisvrouw, 9.00 Gramofoon
muziek. 9.35 Kamermuziek, 10.2U
Gramofoonmuziek, 10.30 Voor de
vrouw, 10 45 Alt en piano, 11.15
Voordracht, 11.35 Gramofoonmuziek,
12 00 Gramofoonmuziek, 12.30- Het
Weerpraatje, 12.33 Sport, 12,45 Orgel,
13 00 Nieuws, 13.20 De Avroleans,
13.50 Gramofoonmuziek, 14.00 Kook-
kunst, 14.20 Kamermuziek, 15.00
Voordracht, 15.20 Hollands platen-
cabaret, 16 00 Kamerorkest, 17.00
Viool en piano, 17.25 „Chabrier".
18 00 Nieuws. 18.15 Felicitaties, 18.40
Orgel, 19.00 Denk om de bocht, 19.15
De P.T.T. en de soldaat over zee,
20.00 Nieuws, 20.05 Zang en piano,
21.00 Men vraagt en wij draaien,
21.35 Voordracht, 21.50 Guitaarsolist,
22^00 Weekoverzicht, 22.15 Gramo
foonmuziek. 23.00 Nieuws, 23.15
Symphonisch concert.
Nederland zal aan Tsjecho-Slo-
wakije textielafval ter waarde van
8 millioen kronen leveren. In ruil
daarvoor ontvangt ons land vooi
eenzelfde bedrag afgewerkte tex-
tielproducten. Deze verevenmgs-
transactie vormt een onderdeel van
het tussen beide landen bestaande
handelsaccoord.
Naar aanleiding van de critiek,
die van verschillende zijden gele-
verd is op de radio-reportage over
de inhuldigingsplechttgheid in de
Nieuwe Kerk te Amsterdam, deelt
de regeringsvoorlichtingsdienst net
volgende mede:
Bij de vaststelling van de vermoe-
delijke duur der plechtigheid was
men er van uitgegaan, dat de eeds-
aflegging, resp. de plechtige verkla-
ring van de leden der Staten-Gene-
faftl meer tijd in beslag zou nemen
dan in werkelijkheid het geval
bleek te zijn. Dienovereenkomstig
Was ook het gehele uitzendingsplan
opgesteld en waren maatregelen ge-
troffen om te voorkomen, dat de
aandacht van de luisteraars zou
verslappen ten gevolge van de te
verwachten lange duur van de af-
legging van eed of belofte. waar-
door mogelijk afbreuk zou zijn ge-
daan aan het plechtige karakter
van de inhuldiging, voorzover deze
door de radio-ontvangtoestellen kon
worden gevolgd.
Toen tijdens de plechtigheid bleek
dat de genomen maatregelen niet in
practijk behoefden te worden ge-
bracht, was het in het samenspel
tussen radio-verslaggever en radio-
staf in de Nieuwe Kerk welhaast
ondoenlijk wijziging te brengen in
het tevoren opgestelde plan.
Het zou dan ook onbilliik zijn de
Nederlandse Radio Unie in dit op-
zicht een foutieve opvatting van
haar taak te verwijten.
De politie van Kerkrade is er, in
samenwerking met de politie van
Aken in geslaagd een brutale in*
braak op te helderen, welke twee
maanden geleden door twee Duit-
sers te Spekholzerheide werd ge-
pleegd. Deze inbraak was een van
de vele, die de laatste maanden
door Duitsers zijn gepleegd in
Kerkrade en andere plaatsen langs
de grens.
Naast een grote hoeveelheid kle-
ren. schoenen e.d. werd bij de be
trokken familie een kostbare viool,
ter waarde van enkele duizenden
guldens, ontvreemd. Een politie-
hond vond de dag na de inbraak
een spoor, dat naar Duitsland leid-
de; hij raakte dat echter kwijt. Het
onderzoek kon pas worden voortge-
zet, toen dezer dagen een vioolbou-
wer uit Aken. die door de politie
was gewaarschuwd. liet weten. dat
iemand hem de bewuste viool had
verkocht voor 160 mark.
De verkoper gaf na aanhouding
toe, dat hij de inbraak had gepleegd.
Later bleek, dat ook een andere
Duitser in het complot zat. Deze
hoefde men echter niet meer te
arresteren. want hij zat al voor 'n
andere inbraak gevangen in Sieg-
burg blj Bonn.
Naar aanleiding van hetgeen he-
den plaats vond met de kleuren-
fiims van de pleehtigheden te Am
sterdam, welke door of namens de
reserve-kapitein H. M. A. Alsem
werden opgenomen, deelt de Leger-
voorlichtingsdienst mede, dat de
tijd res.-kapitein voor Algemene
Dienst, H M. A. Alsem, met ingang
van 13 Sept. 1948 door de luit-gene-
raal van de Generale Staf mr. H. J.
Kruls, tot nader order in de uit-
oefening van zijn dienstbetrekkin-
gen is geschorst, in verband met 't
feit dat sterke vermoedens zijn ge-
rezen, dat de films, welke door of
namens de Res.-kapitein Alsem te
Amsterdam zijn opgenomen, ver-
vaardigd zijn in strijd met terzake
bestaande bepalingen en gegeven
voorschnften, en dat de Res.-kapi
tein Alsem zijn functie als Officier
van de Legerfilm- en fotodienst
heeft misbruikt om zijn particuliere
belangen op fiimgebied te beharti-
gen In verband met de aangerande
belangen en ten behoeve van het
onderzoek heeft de Res.-kapitein
Alsem vrijwillig de door of namens
hem opgenomen kleurenfilms en de
daarvan gemaakte copieen in han-
den gesteld van de verwijzings-offi-
cier bij de Generale Staf. Deze func-
tionaris is de hoogste vervolgings-
autoriteit van de militaire justitie.
De Haarlemse kantonrechter heeft
een zaak behandeld tegen een 19-
jarige jongeman uit Amsterdam, die
door een Bloemendaalse agent be-
keurd was, omdat hij aan zijn rij-
wiel een rode viag met het namer
Wij herintieren belangstellenden
er aan, dat vo6r 1 October a.s. alle
maten en geWichteh, die gebruikt
wordetl of voorhanden zijn op plaat
sen van verkoop e.d., ffloeten voor
zien Zijn van de letter r,
Voor degenen, die tot nu toe ver-
zuimd hebben hun maten en ge-
wichten te laten herijken, bestaat
daartoe alsnog gelegenheid aan een
der ijkkantoren (voor Noord-Hol-
land te Amsterdam, BrouwersgraCht
2?6a, geopend elke werkdag. uitge-
zonderd Zaterdag, van 9.30—15.3U
""verder is elke gebruiker van
weegtoestSUen verantwoordelyk voor
de juiste werking daarvan. H'er°P
wordt dodr ambtenaren van het yk-
Wezen ter plaatse van gebruik toe-
zicht uitgeoefend,
leder is bevoegd zyn weegtdestel
vrijwillig ter keuring aan te bieden,
van de resultaten van dit onderzoek
wordt een bewijs afgegeven.
Sir Frank Whittle, de uitvinder
van de Whittle-gasturbine, heeft
tijdens een voordracht. die hij voor
leden van de Internationale Ver-
eniging VOOr V^rvoer door de lucht
te BrUssCl heeft gehouden, verklaard
dat binnen vijf jaar de burger-
luchtvaart zal beschikken over
vliegtuigen, die uitgerust zijn met
door turbines aangedreVen schroe-
ven Sir Frank deelde verder mede,
dat de van turbo-schroeven voor-
ziene vliegtuigen een kruissnelheid
van 500 tot 659 KM kunnen berei-
ken, terwijl de transportvliegtuigen,
die door reactiemotoren worden
voortbewogen, een kruissnelheid
van meer dan 800 KM zullen kun
nen ontwikkelen.
Te 's Gravenhage is in de ouder-
dom van 72 jaar overleden de heer
Jhr. mr. dr. E. A. van Beresteyn,
oud-lid der Tweede Kamer.
In 1916 volgde hij dr. D. Bos op
als Tweede Kamerlid voor de Vrijz.
Dem. Bond. Toen het in 1922 tot
een breuk kwam tussen hem en
genoemde bond, maakte dit een ein
de aan zijn Tweede Kamerlidmaat-
schap
Behalve met de politiek heeft
mr. dr. v. Beresteyn zich vooral ook
bezig gehouden met kunst en we-
tenschap. Zo was hij de eigenlyxe
oprichter der Centrale Veremging
voor Openbare Leeszalen en Biblio-
theken en sinds de dood van dr.
D. Bos voorzitter dier veremging.
In 1920 werd hij voorzitter van de
Maatschappij tot Bevordering der
Toonkunst. Hij vertegenwoordigde
de regering op verschillende mu-
ziekfeesten te Wenen en Rome.
De Buitengewone Pensioenraad
brengt ter kennis van hen* die als
deelnemer aan het verzet of als
hun weduwe, wezep, ouders, groot-
ouders, schoonouders, kleinkinderen
of pleegkinderen aan de wet buiten-
gewoon pensioen 19401945 aan-
spraak op pensioen menen te kun-
neft ohtleheh. dat zij Vo6r 29 Sep
tember 1948 bij die raad. Benoor-
denhoutseweg 46 te 's-Gravenhage,
een op ongezegeld papier gestelde
aanvrage om buitengewoon pensi
oen moeten indienen.
Zij die bedoelde aanvrage reeds
inzonden. hetzij rechtstreeks aan de
Buitengewone Pensioenraad. hetzy
via de Stichting 1940—1945 en aah
wie per briefkaart bericht van ont-
vangst is gezonden, behoeven mo-
menteel ter zake niets meer te doen.
Zij. die menen in aanmefking te
komen voor buitengewoon pensioen
en deZe briefkaart niet hebben ont-
vangen, behoren ten spoedigste,
doch in ieder geval voor 29 Sep
tember a s. een aanvraag om pen
sioen in te dienen bij de Buiten
gewone Pensioenraad.
Mijnhardt's Zen u wtabletten
helpen U er overheen.
Bij beschikking van de Minister
van Justitie is een op het terrein
der Rykswerkinrichtingen Veenhui-
zen gelaouwd kamp aangewezen als
strafmnchting voor de tenuitvoer-
Tegging van gevangenisstraffen, op-
gelegd aan de z.g. ,,IndiC-deserteurs
onder de naam van ..Strafgevange-
nis Bankenbosch" te Veenhuizen,
en sikkelembleem erop had beves-
tigd. De agent had het vlaggetje in
beslag genomen.
De ambtenaar van het O. M. was
van mening, dat de jongeman het
uniformverbod had overtreden door-
dat hij „een opzichtig ortderschei-
dingsteken had gevoerd, dat de uit-
drukking was van 'n bepaald staat-
kundig streven," in dit geval het
commumstische streven, De jonge
man had tegenover de verbalisant
toegegeven, iat hij het vlaggetje
had gekocht om anderen te tonen,
dat hij instemde met de commums
tische ideen.
De ambtenaar van het O.M, eiste
en geldboete van f 1.25 subs, vijf
dagen hechtenis.
De verdediger ging utfvoerig de
bedoeling van het uniformverb'od
na. Verdachte had een vlaggetje
van de USSR op zijn fiets, zoals
anderen een Frans of een Engels
of een Amerikaans vlaggetje voeren.
Hij vroeg vrijspraak, omdat van op-
zichtigheid .gen sprake was, of ont.
slag van rechtsvervolging. aange-
zien geen bepaald nolitiek streven
tot uiting is gebracht.
De kantonrechter zal op 22 Sep
tember uitspraak doen.
Met ingang van 1 October zal er
in Nederland een landelijke theater-
Courant gaan Verschijnen, die de
toneel-agenda van alle plaatsen zal
bevatten en waarin de gegevens van
de- op te voeren stukken te vinden
zullen zijn. Verder wordt het blad
aangevuld met nieuws over artisten
en toneel-schrijvers. terwijl het ge-
heel aantrekkelijk wordt gemaakt
door foto-materiaal. Ook belangrijk
buitenlands nieuws op toneelgebied
zal de aandacht hebben. Het ligt in
de bedoeling van de uitgevers. het
blad tegen een zeer lage prijs te
verspreiden en zo mogelijk weke-
lijks uit te komen. De redaetie is
in handen van Ed. Hoornik en C,
I Nicolai.
Op het congres van de Nederland
se Middenstandsbond te Haarlem,
verscheen aan het begin van de
middagvergadenng de mimster van
economische zaken prof, v d. Brink
in de vergaderzaal, waar hy werd i
welkom geheten door de bondsyoor-
zitter de heer L. de Groot. Even
later arriveerde Z.K.H. Prms Bern
ard die ontvangen werd door de
heer B W. Lasschuit, de voorzitter
van de Haarlemse handelsvereniging
Toen mr. Castleton Knight, do
producer van de kleurenfilm der
Olympische Spelen ..Glory of
Sports", de man, die ook „De Slag
om Arnhem" vervaardigde, uit het
toestel van de Britsh European Air
ways stapte, had hij in ziin hand
een toorts, die wordt overhandigd
aan alle athleten, die het Qlympisch
vuur van Athene naar Londen heb-
ben helpen meedragen. Ook mr.
Castleton Knight heeft een derge-
lijke toorts gekregen voor zijn by-
zondere prestaties bij het verfilmen
Van de Spelen.
Hij zal de toorst echter met be-
houden. Mr. Castleton Knight, die
een bijzondere voorliefde heeft voor
Nederland, speciaal na zijn opna-
men van het heldenepos van Arn
hem, heeft besloten de toorts aan
wat hij noemt, Neerlands sportko-
ningin te geven, Fanny Blankers-
Koen. Doch zijn mond viel open,
toen hem werd verteld, dat Fahny
precies eelt kwartier voor zijn aan-
komst vertrokken was met een Fins
toestel naar Helsinki. „Dan is zij mij
weer te snel af geweest", zei hij
l&chend, en besloot dan de toorts te
overhandigen aan Aad van Leeuwen
die na de terugkeer van het echt-
paar Blankers deze op zijn beurt
aan Fanny zal overhandigen.
Dr. Herbert Evatt, de plaatsver-
vangende minister president eh mi
nister van Buitenlandse Zaken van
Australia, had Woensdag een onder-
houd met minister-president W.
Drees en daarna met de minister
van Buitenlandse Zaken, mr. D. U.
Stikker.
De Belgische regering heeft aan
de dirigent mr. Joh. den Hertog,
die het komend seizoen de leiding
zou hebben van het orkest van de
Koninklijke Vlaamse opera te Ant-
werpen. een arbeidsVergunning ge-
weigerd. ..omdat het aantal Belgi
sche dlrisenten voldoende is en het
niet nodig is deze betrekking aan
een vreemdeling te geven".
Uit protest wil men nu de opera
gesloten houden indien het betrok
ken ministerie niet op zijn beslis-
sing terugkomt.
De beroepsverenigingen van Bel-
gie en buitenlandse verzekerings-
ondernemingen hebben prof. Pic-
card Voor diens vertrek naar de golf
van Guinea, waar hij diepzee-on-
derzoekingen zal verrichten, een
gratis levensverzekering van 1.600.000
Belgische francs aangeboden.
Volgens een verklaring van het
Amerikaans militair bestuur te Ber-
lijn zou Alfred MuCckenberger,
hoofd van de steenkolenvoorziening
van Berlijn, die 20 Augustus door
de Sovjets werd gearresteerd we-
gens ..sabotage van de steenkool-
voorziening van Berlijn", in het ge-
heim door een SOVjet-Russisch mi
litair gerechtshof worden berecht.
iVlueckenberger werd in zijn kan-
toor gearresteerd, nadat hij een Sov-
jet-Russisch ontslagbevel in de
wind had geslagen. Zijn ontslag was
niet erkend door het militair be
stuur van Engeland, de V.S. en
Frankryk of door de gemeente-
autoriteiten.
Een Amerikaans verzoek, dat een
Amerikaanse of Engelse waarnemer
het proces mag bijwonen, is afge-
wezen.
In Australie Wordt een Neder
landse delegatie verWacht voor be-
sprekingen Over de regeling der 204, 206 vlees
schulden die ontstaan zijn door het 205 vlees
huisvesten van Nederlandse troepen
in Australie tijdens de oorlog en
door de verkoop van Australische
uitrusting in Nederlands-Indie na
de oorlog. Naar Verluidt beloopt de
SChuld 10 tot 20 fhilliOen Australi
sche ponden t8 tot 16 millioen pond
sterling),
De Daily Telegraph SChat, dat 40
vliegtuigen Van Engeland nftar het
Midden-Oostefi Zijn gevlogeh in
strijd met de wapenstilStandsoVer-
eenkomst in PaleStina. Ongeveer een
derde van deze vliegtuigen is van
vliegvelden in Engeland verdwe-
nen. De rest is het land Uitgegaan
„op uitvoerverguhningen voor lan
den in Europa".
Dr. Beel is gisteren te Batavia
aangdkomen. Hij werd verwelkomd
door Raden Abdoelkadir, de heer
Neher. Luit.-Generaal Spoor en vele
militaire en burgerlijke autoritei-
ten.
De opvarenden van het m.s, „Si-
bajak", dat met troepen op weg is
naar Nederland. kunnen in Port-
Said post ontvangen, rrtits deze
uiterlijk 22 Sept. a.s. in de brieven-
bussen wordt gedaan.
Het s.s. ..Waterman" vertrekt 17
September a.s. met troepen aan
boord van Rotterdam naar Indie,
Wil men, dat de opvarenden in
Port-Said post ontvangen, dan mqet
deze uiterlijk op 19 Sept. in de brie-
venbussen zijn gedaan. Voor uitrei-
king asnkomst in Batavia dient zij
uiterlijk 3 Oct. gepost te zijn,
De Stichting voor Hoger Onder-
wijs in de actu£le Wetenschappen,
welke is toegelaten tot het vestigen
van twee bijzondere leerstoelen aan
de Gemeente Universltelt van Am
sterdam, heeft benoemd tot bijZon-
der Hoogleraar in de actuariele leer
der Levensverzekering, dr. J. En-
gelfriet te Arnhem en tot bijzonder
Hoogleraar in de ActuariCle leer
der Sociale Verzekering dr. C. Cam-
pagne te Baarn.
Voor het tijdvak Van 19 September
t.m. 9 October zijn do volgende
bonnen voor vlees aangewezen:
iDO gram vlees
300 gram vlefes
Voor het tijdvak van 19 September
t.m. 2 October zijn van de tabaks-
en versnaoeringenkaarten cnz. QA,
qc 808 aangewezen de bonneh:
463, 107 tahak 2 rantsoenen
sigaretten of kerftabak
BoVengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 17 Sept. worden
gebruikt.
Be niet-aangewezen bonnen van
strook 1 kunnen worden Vernietigd.
Bij de Rijkspostspaarbank en de
spaarbanken, asngesloten bij de
Nederl. Spaarbankbond. werd In do
maand Augustus 1&48 in tota&l in-
gelegd f50,25 millioen en bpge-
vraagd f52.69 millioen, waarmede
de gezamenlijke inleg en de geza-
meniijke terugbetaiing over de eer
ste acht maanden van dit jaar een
noogte bereikten van f426,15 resp.
f509.85 millioen. Over deze periode
Vah 2/3 jfear werd dus t83,70 mil
lioen meer terugbetaald dan inge-
legd, welk bedrag reeds ruim twee-
maal Zo hoog is als het nadelige
spaarsaldo over geheel 1947 ad
139.20 millioen
Volledigheidshalve vermeldcn wij,
dat de Augustuscijfers van de Ned,
Spaarbankbond voor het eerst se-
dert Februari 1948 weer een hogere
inleg dan opVraging Vertonen.
ROME, 15 Sept. (A.P.) Het con-
servatieve blad II Tempo meldt uit
Triest, dat volgens Welingelichte
kringen in Triest in Joego-SlaviS
„ernstige ongeregeldheden" zijn uit-
gebroken tussen aanhangers van
Tito en aanhangers van de Komin-
forrn.
In het bericht wordt gezegd, dat
de politie ge&choten heeft op „m&s-
sa's demonstranten" in Duba, Bo-
rika en Sokolowitsj, waarbij „tal-
rijke" mensen gedood en gewohd
werden.
Ook in Zagreb zouden protest-
demonetraties tegen maarschalk Tito
gehouden zijn. Verder zouden de
mensen in ,,de concentratiekampen
te Novisad en Sonbor in opstand
gekomen zijn".
Duizenden inwoners Van Bayeux
hebben langs de bevrijdingsfakkel
gedefileerd .die is opgesteld ih het
gemeehtehuis van dit stadje, dat in
1944 het eerst bevrijd werd. Men
heeft het symbolisChe bevrijdings-
vuur opgesteld in een soort van
Chapelle Ardente, een stemmige
met kransen en Nederlandse vlag-
gen versierde kamer met in het
midden door bloemen omgeven het
hoog-brandende bevrijdingsvuur, dat
dag en nacht bewaakt wordt door
oud-strijders uit de wereldbrand
1940—1944. Op uitnodiging van de
burgemeester van Aromanche heo-
ben Nederlandse gasten een tocht
gemaakt langs dat deel van de Nor-
mandische kust, waar in 1944 de
strijd om de bevrijding van West
Europa begon. Speciaal de indertyd
bekend geworden oorlogsterreinen
werden bezocht.
\»1SSCH1EN, rnisschien ook
niet, hebt u dezer dagen in
uw krant tevergeejs uitgezien
naar Marcus. Hij heeft u inder-
daad enkele keren in de steek
gelaten. Op een zoekplaatje was
hij niet te vinden. Hij was er
eenvoudig niet. Moet hij zijn
wegblijven bij u verder nog
rechtvaardigen? Of was u wel-
licht blij, dit geluid nu eens een
paar dagen niet te horen? Maar
hier is hij dan weer, lezers.
Zwijgen is op zijn tijd Ook wei
eens goed. Maar het dagelyk.se
praatje in de krant hervat - ar
eas nu weer met nieuwe moed.
Vindt u het goed, lezer?
MARCUS
Het Britse ministerie van burger-
luchtvaart heeft bekend gemaakt,
dat passagiers- en vrachtvliegtuigen
die, clandestiene vluchten naar En
geland ondernemen in het vervolg
kunnen worden vastgehouden op de
vliegvelden waar zij in Engeland
landen.
Onlangs vloog de Zuid-Afrikaan-
se luchtvaartmaatschappij Mercury
Airways" Verscheidene vliegtuigen
naar en Uit Engeland in strijd met
een bepaling in de Engelse wet op
de burgerluchtvaart. waarbij het
monopolie op de Zuid-Afrikaanse
route aan Britse staatsmaatschap-
pijen gegeven is.
De plechtlghedeh te Oosterbeek
op 16 en 17 September ter gelegen
heid van de herdenking van de slag
om Arnhem en Oosterbeek zal o.m.
biigewoond worden door brigadier
P H. W. Hicks. C.B.E.. D.S.O.U:C:
Namens de Britse ambassadeur in
Nederland, die thans in Engeland
vertoeft. zal de heer Berkeley Gage,
Counsellor of His Majesty's Embas
sy en Charge d'Affaires de plechtig
heid op de begraafplaats bijwonen.
Do heer Gage zal vergezeld WorSeh
door de militaire attache colonel R,
A. G. Bingley, D.S.O.. O.B.E. en
door group captain J. Heber-Percy,
de Britse luchtvaarts-attache. Deze
laatste zal tevens de speciale voor-
stelling te Arnhem van de Olympi
sche film ten bate van het Airborne
tonds bijwonen.
Hyderabad is de grootste van de
Indische staten en vorstendommen,
welke tezamen de dominions Hin-
doestan en Pakistan vormen. Zyn
oppervlakte bedraagt 82.698 vier-
kante mijlen, waardoor het dus gro-
ter is dan Engeland en Schotland.
In 1941 bedroeg de bevolking
16 368.534. Daarvan telde de hoofd-
stad 739.159 zielen. Hyderabad wordt
eeregeerd door een Nizam, wiens
vermogen op een bedrag van vier
milliard gulden gesChat wordt Deze
Nizam is Mohammedaan, hoewel
80 pet. van zijn Volk Hindoe is.
Het land is hoofdzakelijk een
landbouwstaat en 56 pet. van de
bevolking is er dan ook werkzaam
in de landbouw. De voornaamSte
delfstof van Hyderabad is kolen.
Het land exporteert hoofdzakelijk
katoen, oliezaden, huiden en pro-
ducten van huisnijverheid. Hydera
bad heeft zijn eigen munteenheid
en telt momenteel 639 grote mdus-
triele ondernemingen,
Wat zijn politiek betreft, heeft de
Nizam steeds geweigerd om zich
aan te sluiten bij Hmdoestan zo
als dit dominion eiste. Verder hield
de Nizam er een Mohammedaanse
militie op na en deze militie is een
van de directe oorzaken van het
conflict geworden. Hindoestan eiste
namelijk in een ultimatum o.a. een
verbod van deze militie en dit ulti
matum werd door de Nizam ver-
worpen, zodat de troepen van Hm
doestan in de morgen van de 136
September de grenzen van Hydera
bad overschreden.
ijzer
If veenkool
spooflijn
K0PBA
HINDOESTAN
PAKISTAN
CALCUTTA
Heel voor-
zichtig legde Ole de spons tegen de
gehavende huid en al gauw zag hij
dat de lauwe afwassing het arme
dier goed deed. Daarna bracht hij
er geneZende zalf op met behulp
van een Wat. In het eerst sloeg Jun
ker angstig een paar maal achter-
uit, maar Ole sprak hem geruststel-
lend toe en ten laatste bleef 't dier
Stil staan. Ole ging languit op Zijn
rug onder het paard liggen om de
zalf op de goede plaats aan te kun
nen brengen. Hij wist dat het ge-
vaarlijk was, wat hij deed, maar hij
Wist ook dat het de moeite waard
was, een verstandig paard te tonen,
dat je vertrouwen in hem stdlde.
Een paar maal sprong Junker
hoog op; Jdrgen uitte een verschrik-
te kreet. maar Junker raakte Ole
niet, tot hij ten slotte doodstil bleef
staan, het hoofd gebogen, als volg
de hij iedere beweging.
Net toen le klaar was. kwam
Dorte hem vragen of hij boven wil
de komen. „Hoe je goed, ouwe jon-
gen tot morgen," zei Ole. Junker
tot afscheid een vriendschappelyk
kiapje op de hals gevend.
HOOFDSTUK IX
Zacht trad Ole het ziekenvertrek
binnen. Munk was nu wakker en
helder van geest; hy zat door kus-
sens gesteund, oVereind in bed. Uie
was bij het sterven van zijn moe-
der tegenwoordig geweest, hij her-
kende de tekenen van de naderende
dood en zag dadelijk dat deze zyn
schaduw reeds over Munks trekken
had gelegd. Toch leefden diens ogen
nog met een wonderlijke kracht,
hij richtte zijn blik onmiddellijk
op ole- j,»
..Vader heeft naar je gevraagd
fluisterde Bente en gaf Ole een te-
ken, dichterbij te komen. Ole be
greep dat Munk zijn hand vast wil
de houden en dat hij iets wilde
zeggen, maar niet kon. Hij wist wat
de angstige uitdrukking in de ogen
van de stervende man betekende en
boog zich diep over hem heen, ter
wijl hij zijn hand nam.
Het is alles in orde", zei hij luid,
scherp articulerend. Alsof hij Munks
gedachten kon lezen, haalde hy net
ftuk van de notaris uit zyn zak en
las hem de inhoud voor. Daarna gat
hii hem het document. Waarschyn-
ik zou Munk niet meer in staat
zijn om te lezen. maar ongetwijfeld
kende hij Frandsens handtekemng.
Munks ogen schitterden van _vol-
doening, hij knikte en fluisterde.
Ze krijgen het niet, ze krijgen
let niet" Hoewel da woorden nau-
welijks te horen waren. ging er toch
grote kracht oH -Houd haar
-g. versta je" fluisterde hy. 01
aanziend, „en hem ook. Ze mogen
niet" De laatste woorden sprak hy
duidelijk uit. Ole kon aan hem zien
dat hij zelf meende, dat hij nog
schreeuwde. Zijn ogen vlamden,
zijn woede en verontwaardigmg
hadden de overhand.
Even sloot hij de ogen en toen hij
ze weer opsloeg, was de uitdruk
king op zijn gelaat een geheel an
dere Eerst zag hii Ole aan en daar-
na Bente. zijn blik bleef op haar
rusten vol oneindige tederheid.
Bente kwam bij Ole staan, die zijn
arm om haar schouder sloeg. Nu
gleed er een glimlach over Munks
trekken en liet hij zich onderuit in
de kussens zakken. Een paar maal
bewoog hij tastend de handen. tot
Bente. die voelde wat hij wilde,
hem hielp de handen te vouwen.
Stil bleef hij liggen. met gesloten
ogen. de lippen bewegend alsof hy
bad. Gejaagd ging zijn borst op en
neer; maar geen kermen of steunen
kwam over zijn lippen en hij had
het niet benauwd.
Nog eenmaal sloeg hij de ogen qp
en keek de kamer. rond, tot zyn
blik rust vond bij Bente. Ze lag
voor zijn bed geknield en had haai
handen om die van haar vader ge- t.
VoUwen Munk wierp zijn dochter
een laatste blik toe, waarbij Ole
zich verwonderde over de bijna
bovehaardse liefde, die in zijn ogen
blonk. Slechts kort duurde het, en
daarop lag hij stil, onbeweeglijk stil
en het was niet te zien of hij nog
acfern haglde. Bente bleef hem strak
aankijkem alsof ze zo de dood weg
wilde houden.
De Stervende toonde generlei
zichtbare sporen van doodsstrijd;
maar de loodgrauwe bleekheid van
de dood had reeds zijn gelaat ge-
kieurd, de lynen van de schedel
traden sterk naar voren en deden
hem geheel veranderen. Zijn uiter
lijk had niets afstotends of angstaan
jagends, doch getuigde van een
verheven rust en majesteit.
Zonder dat Ole het gemerkt had
was de dokter Binnen gekomen er
had zich over het bed gebogen.
..Nu is hij dood", zei hij zacht
zijn hand Op Munks Voorhoofd leg
gend.
Een ogenblik was het heel stil
in het grote vertrek, waar alien
diep onder de indruk, zwijgend bij-
een stonden. Tante Stance stond
aan het voeteneinde, haar grove
gelaat vertrokken van smart.
Bente begroef het hoofd in de
kussens ert snikte het uit: terwille
van haar vader had ze haar traneh
ingehouden; maar thans was het
gedaan met haar zelfbeheersing.
(wordt vervolgd)
