Minister in't Veld verwacht een productie van 30.000 in dit jaar woningen DE VERVOLGING IN HONGARIJE ii i ■9 De Westerse mogendheden blijven bij hun standpunt DE NEDERLANDSE PRIESTERS IN FRANKRIJK VRAGEN HULP De bouwkosten moeten omlaag en de huren worden verhoogd m: ||||gjllllll r PAG. 3 NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Zaterdog 25 September Mr. Dr. J. IN 'T VELD, de minister van Wederopbouw en Volks- huisvesting heeft Vrijdag bij de opening van het twee- daags congres van het instituut voor volkshuisvesting en stede- bouw te Amsterdam een rede gehouden, waarin de bewindsman zeide, dat de woningproductie dit jaar met 40 pet. is gestegen. Veilig kon de minister verzekeren, dat de totaalproductie van woningen in 1948 de 30000 zal bereikerf. Sprekende over de grootste moeilijkheden, betoogde de minister, dat de bouwkosten omlaag moeten en de huren iets omhoog. Stierf Benesj als Katholiek? De minister van Wederopbouw en Volkshuisvesting, van wie geheel trouwlustig jong Neder- land een spoedige oplossing verwacht van het woningpro- bleem. Brutale inbraak in Haarlemse bioscoop Benelux-besprekingen te Den Haag Gesprek met Kardinaal Mindszenty Openlijk en geniepig v J Tien inbraken in een nacht Politie doet goede vangst te Hilversum Scheepsberichten DE JEUGD DOOPT K.L.M.-TOESTELLEN Een kruisvuur van vragen op Schiphol Inlandse tabak ongefermenteerd Brandstofbonnen voor kamerbewoners DOODSTRAF IN TSJECHO-SLOWAKIJE Op misdaden tegen de Staat De kirtderen in Frankrijk Reorganisatie Gevangeniswezen Licht'schip Texel op basis terug Kapjes uit Frankrijk an Engeland „Bij alle hoedenontwerpers van formaat zijn voiles me nopj.es en molsvel op het ogen blik in de gratie", zo meldt Pa rijs. Menig hoedje wordt uit deze materialen gemaakt en ook het modehuis Maud et Na no, dat vooral kleine kapjes brengt, respecteert het molsvel en de voiles met de „petits pois". Hier beneden poseert een En- gelse mannequin met een blauw-fluwelen kapje. De gar nering bestaat hier uit een smalle lap jersey in een con- trasterende kleur, die tegelijker- ijd als shawl dienst moet doen. Mattheus-Passion wordt verfilmd m 3 •-v- 1 Engelse houding ten opzichte van Palestina veranderd - Parijs: centrum van wereld politiek De militairen in Pambangan (Java) verschijnen op het appel in een tenue, dat wel bewijst, dat het niet op kazernewijze toegaat. Overigens gaat alles model. Na het middagappel kunnen de jongens verfrissingen krijgen aan de cantinewagen, die door Leeuwarden is geschonken. Een week buitenland J Met nadruk wenste de minister echter te verklaren, dat't de politiek van het kabinet zal zijn de arbei- ders van de hogere huren niet de dupe te laten worden. De minister zeide, dat zijn rede mede op het oog had de aanvallen, die worden gericht op hem en zijn ministerie, aanvallen, die niet op feiten of gegronde argumenten steu- nen. De minister zeide, dat in de eer- ste zeven maanden van dit jaar 15.700 woningen' zijn gebouwd. In het begin van het jaar bedroeg de maandproductie 2000 huizen. In Juli is de productie opgevoerd tot 3000 huizen per maand. Er is goede grond aan te nemen, dat dit aantal nog zal stijgen. Door de regering is voor de we deropbouw voor 1949 een bedrag van 400 millioen uitgetrokken. Hier- aan zal niet worden getornd. In dat jaar hoopt men een productie te be- reiken van 38.000 woningen. En* ook dit aantal is nog niet voldoende. Toch kan dan echter gezegd worden aldus de minister dat daar- mede het evenwichtspunt is bereikt. De minister deelde nog mede, dat in de afgelopen tijd veel z.g. duplex- woningen voor twee gezinnen zijn gebouwd. Deze zullen, wanneer in de woningpositie wat meer speling is gekomen, met betrekkelijk wei- nig moeite kunnen worden veran- derd in een-gezinswonlngen. In vergelijklng tot het vorig jaar is de productie dit jaar per werkdag met 40 procent gestegen. Dit komt door de grotere toevloed van bouwvakarbeiders, maar bo- venal door de grotere arbeids- prestatie. Deze is onder andere weer terug te voeren op een be- tere aanvoer van bouwmateriaal, waardoor minder stagnatie is op- getreden. Het is het streven der regering deze aanvoer steeds te verbeteren. De aanvoer hangt efchter af van onze deviezenpositie en hierover valt uiteraard weinig te zeggen. Tot dus- verre heeft het Marshallplan ons een goed stuk op streek gebraeht. Verder zijn er enige gunstige ont- wikkelingen te constateren. Hierbij denkt de minister aan het verdrag met Bizone over de levering van 400.000 ton cement en de handels- verdragen met Rusland, Finland en ook dat met Bizone, die onze hout- positie aanzienlijk zullen verbete ren. Er is derhalve hoop, dat onze bouwproductie in stijgende lijn zal blijven. We zullen moeten komen tot 60.000 woningen per jaar. Onder alle voorbehoud zei de minister, dat hij hoopt in 1951 deze productie te kunnen bereiken. Het vraagstuk van de huren moet aldus besloot de minister zijn rede natuurlijk bezien worden in het kader van de te volgen loon- en prijspolitiek. Een verlaging van de bouwkosten is naar het inzicht Mr, Dr. J. In 't Veld van de minister mogelijk, nu veel regelmatiger aan de objecten wordt en kan worden gebouwd dan het vorig jaar het geval was. In het Luxor-Theater te Haarlem werd enige dagen geleden een bru tale inbraak .gepleegd, waarbij on- geveer zevenduizend gulden werd gestolen. De dader was des nachts over een drie meter hoge muur aan de achterzijde van het theater ge- klommen, had een deur geforceerd en was vervolgens het kantoor bin- nengedrongen, waar een geldkistje werd opengebroken, Hij is thans door de Haarlemse politie gearres- teerd. Het bleek een 22-jarige elec- tricien uit Den Haag te zijn, die bij het verhoor verklaarde dat het plan tot de inbraak was uitgegaan van de theatersuppoost J. B. v. d. P., die hem had aangespoord in te breken en hem daartoe de nodige inlichtingen had verstrekt. Deze su'ppoost is eveneens aangehouden, doch hij oStkende medeplichtig te zijn. Het gestolen bedrag is groten- deels in de woning van de Hage- naar teruggevonden. Als een onderdeel van de regel- matig plants hebbende besprekingen van de raad van presidenten en de raad voor de economische unie, zijn Vrijdag deze raden in 's-Gravenha- ge bijeengekomen. De Belgische delegatie wordt voor- gezeten door baron J. C. Snoy et d'Oppuers. de Luxemburgse door de heer A. Calmes, De Nederlandse delegatie wordt geleid door dr H. M. Hirschfeld. (Van onze Hongaarse correspondent) DE KERKVERVOLGING van heden heeft een andere techniek dan die ten tijde van Nero of van Lumey; zelfs Calles in Mexico heeft het psychologisch onjuist aangelegd. Men wil geen martelaren meer maken, want dat heeft een cultus ten gevolge en men wenst gefen Brielse bedevaart in Hongarije. Niet openlijk en niet ter sluiks. De hedendaagse vervolging wil het geestelijk potentieel van de Kerk verzwakken en de geestelijke krachtbron- nen, zijn vereniging, pers, school, radio, naast de oude classieke predicatie. IMKj Ijiii. PRAAG (K.N.P.). In de berich- ten van de begrafenis van mr Edu- ard Benesj heeft men kunnen le- zen, dat mgr Josef Beran, Aartsbis- schop van Praag, en mgr Hloueh, Bisschop van Budowice, de Absoute verrichtten bij de begrafenis van Benesj en daaruit werd afgeleid, dat Benesj, de vrijmetselaarsvriend. toch nog tot de Kerk weergekeerd zou zijn. Hieromtrent vernemen wij van gezaghebbende zijde het volgende: Mgr BerSn werd eerst aan het ziek bed van Benesj toegelaten, toen deze stervende was en buiten bewustzijn. Op grond van de getuigenissen uit zijn omgeving. dat Benesj de wens te kennen had gegeven een katho liek priester bij zijn ziekbed te krij- gen en in vrede met God te ster- ven, gaf mgr Beran hem onder voor- waarde de H. Absolutie. Omdat Benesj buiten kennis was, kon hij niet meer in tegenwoordigheid van mgr Beran zijn dwalingen herroe- pen noch uiterlijke tekenen van be- rouw geven. Wegens de „excommunicatio la- tae sententiae", voorbehouden aan de H. Stoel. welke Benesj door zijn dwalingen had belopen, moest de Rota in Rome toestemming geven voor een kerkelijke begrafenis. Het bezoek van mgr Beran ge- schiedde op verzoek van Benesj' echtgenote, die evenals haar familie haar kerkelijke plichten vervult. Nog onlangs schonk zij uit naam van haar man 50.000 kronen aan de kerk in zijn geboorteplaats Kozla- my. In tegcnstelling tot de familie van zijn vrouw, stonden dr Benesj en diens familie niet in een posi- tieve verhouding tot de kerk, of- schoon hij de kerk nooit heeft be- streden, ondanks veelvuldige pressie van anti-katholieke of athe'istische organisaties. De „modus vivendi" tussen de H. Stoel 'en Tsjecho Slowakije was echter het werk van Benesj, en het grote Eucharistische Congres in 1935 zou zonder zijn volledige steun nooit gehouden kunnen zijn. H. IN Hongarije zelf ziet men de wreedheden tegen de geestelij- ken als het duidelijkste bewijs van de vervolging en de gruwelijkste verhalen doen de ronde. In een vo rig artikel hebben wij het aantal der gearresteerde geestelijken, nl. 63, genoemd, dat procentueel niet hoog is en zeker geen enkel na- aelig effect heeft bij de pastoratie. Maar voor die binnenkamerse „sa- menzweringen" zijn het betere ar gumenten, dan het ontbreken van katholieke radio-uitzendingen. De regering verwacht klaarblijke- lijk, dat bij het vernemen van de arrestaties, de folteringen en te- rechtstellingen van die enkele tien- tallen geestelijken, de anderen de moed in de schoenen zal zinken. Het tegenovergestelde is het geval. Het lichtende voorbeeld der mar telaren wijst voor geestelijken en leken de enige weg, die tevens de waarheid en het leven is. Natuurlijk verhindert men, zoveel doenlijk, dat kard. Mindszenty met het volk contact krijgt. Z.Em, ver- telde mij, dat bij gelegenheid van een mariaal congres, waar hij de feestpredicatie zou houden, voor die plaats geen spoorbiljetten te krijgen waren. Toevallig werden in de om geving de vrachtauto's gevorderd en werd er in de verre omgeving paardenkeuring op die dag veror- dend. Een betrouwbaar man niet de kardinaal heeft mij daaren- boven nog medegedeeld, dat men de toegangswegen tot het dorp met kopspijkers had bezaaid, zodat ook personenauto's hun doel niet kon- den bereiken. Dat dergelijke spelde- prikken het tegenovergestelde, dan het door de communisten verlang- de resultaat hebben, ligt voor de hand. Er is geen katholieke pers OOK de lastercampagnes tegen kard. Mindszenty, de Actio Ca- tholica e.a. hebben weinig succes. Voor wilde communisten zijn die berichten overbodig, voor anti-com- munisten zijn het de bewijzen van de gemeenheid der volksdemocra- ten. Men gelooft immers geen woord van de krant. Van de krant althans die verschijnen mag. En een katho lieke krant mag niet verschijnen. Welnu, er is geen katholieke dag- bladpers. Er is een cultureel-gods- dienstig maandblad „Vigilia", en een actueel weekblad: „Uj Ember" (Nieuwe mens), die juist om zijn actualiteit onogelijk klein is en dan nog wel eens verboden wordt. „A Sziv (het hart) is een soort pa- rochieblaadje. Radio staat niet ter beschikking van de katholieken, hun verenigingen zijn opgeheven, de laatste slag, die men toegebracht heeft aan de Kerk, is de nationali- satie van de scholen. Dat er nog een facultatief godsdienstuurtje op de roosters staat, is natuurlijk om de mensen strooien. zand in de ogen te Het genationaliseerde onderwijs IJN gevoelen is, dat er binnen afzienbare tijd zulke voorwaar- den worden gesteld aan dit gods- dienstonderwijs of aan de gods- dienstleraren, dat ook dit onmoge- lijk wordt. Want men mene piet, dat een maatregel ook als de nationa- lisatie van de confessionele scholen bruut genomen wordt. Minstens 80 pet. van de bevolking is nog kerke- lijk, die, zoals ze hun lcinderen niet alien naar kerkelijke scholen stuurt. deze mogelijkheid steeds geopend wenst te houden. Er - worden in de regel voorwaarden gesteld, waar- mee de Katholieke Kerk krachtens haar leergezag en onafhankelijk- heid van de wereldlijke overheid niet kan instemmen, waardoor het odium (voor de verwijdering der religieuzen b.v.) op de Kerk zelve rust. Meer nog, de Kerk wordt voorge- steld als haar eigen Vervolgster. Im mers zegt de regering (lees rege- ringspers): door het ,,non possu- mus" van de Kerk verlaten 4500 religiueze leerkrachten het onder wijs. Had de Kerk aan onze ver- langens voldaan. deze religieuzen konden „rustig" verder werken; wie heeft het katholieke onderwijs ver- nietigd? Kard. Mindszenty. En zij beroepen zich op de protes- tanten, die in deze zaken altijd wat meegaander zijn. Men heeft zelfs enkele oude protestantse colleges als kerkelijke scholen laten voort- bestaan! Maar men publiceert er niet bij, wat ik met mijn eigen ogen heb gezien, nl. dat men voor de schoolzaken van het prot. meisjes- gymnasium Doczi te Debrecen zich vervoegen moet bij vrouw Schnei der (welk een goede Hongaarse naam!), de eerzame echtgenote van de brood- en banketbakker. (Com- mentaar ad libitum). Verplichte leerboeken WELKE invloed de staat op de genationaliseerde scholen heeft moge duidelijk worden door het ge- bruik van verplichte leerboeken. En uit een bibliotheekboek, dat onder- wijzers(essen) verplicht zijn voor te lezen (welk een eerbied voor de persoonlijkheid van de onderwijzer!) citeer ik enkele passages: (Twee jonge Oostenrijkers benut- ten een bedevaart naar Lourdes om zich aan de zijde van de Spaanse communisten te kunnen scharen. Er volgt een dialoog over Lourdes): Men zegt, dat van dit water de kreupelen dansen. de blinden het gezicht terug krijgen, mits zij het door de priesters vastgestelde bedrag betalen en de voorgeschreven gebe- den opzeggen. (Vet-zetting van mij. Corr.) Dit is toch onzin! Helemaal geen onzin, vooral niet voor het klooster van Lourdes en voor de hoteleigenaars. Die ver- dienen er schatten gelds mee (p. 145). Elders: (p. 147). affiche voorstellend Maria met een jong meisje aan een berg- bron. Op de affiche staat met ge- weldige letters deze tekst: „Griin en Co., eerste maatschappij voor exploitatie van pelgrimstochten naar Lourdes". (Balasz Bela: „Mikor Karcsibol Karoly lett" Toen van Kareltje Karel werd Geen religieuzen naar het buitenland EEN uiteenzetting over de onmo- gelijkheid van de samenwerking met de staat, die op zijn (immers genationaliseerde! scholen maat- regelen kan treffen, waarvoor de kerkelijke overheid geen verant- woordelijkheid kan nemen en an dere voorbeelden van onverenig- baarheid van kerk en staat, gaan het beste van dit artikel te buiten. Voor onze lezers zal het bovenstaan- de waarschijnlijk voldoende zijn. Wat echter met de religieuzen? De religieuzen gaan in de pastoratie. Tijdens het bovenvermelde onder- houd heeft kard. Mindszenty mij uitdrukkelijk verzocht te publice- ren, dat het niet waar is, wat som- mige buitenlandse bladen hebben verspreid, als zouden religieuzen naar het buitenland gaan. Op mijn vraag, hoe deze van alle inkomsten verstoken mensen dan een bestaan verzekerd was, zeide de kardinaal: ..Het Hongaarse volk is zo goed. dat we ons daarover geen zorgen ma ken". Twee inbrekers, die gisternacht in niet minder dan negen woningen in Hilversum waren binnengedron- gen om er geld, alle distributiebe- scheiden en wat meer van hun gading was, te roven, werden. juist toen zij van plan waren het tiental vol te maken, door een surveil- lerend agent in de Rigelstraat o.nt- dekt. Zij trachtten te ontkomen, doch de agent schoot een van hen in het been, waarna ook de ander kon worden gearresteerd. 't Bleek een goede vangst. Het waren twee broers, bekende zware jongens. wier buit uit een flink bedrag aan geld en talrijke distributiebescheiden be- stond. (K.N.P.) Ondanks enkele be- moedigende symptomen ,die een gematigd optimisme voor de toe- komst kunnen wettigen is de priesternood in Frankrijk ontstel- lend. Terwijl tussen 1903 en 1938 de bevolking met bijna twee en half millioen zielen toenam, ver- minderde het aantal priesters in die jaren met ruim 11.000. Op het ogenblik is de toestand nog erger en zijn 13.000 parochies zonder priesters. De situatie is thans zo, dat van het aantal priesters, dat per jaar komt te overlijden er 400 geen opvolger hebben. Zo kan het herhaaldelijk voorko- men, dat een geestelijke met de zorg van vier, vijf parochies belast is. In Cerisiers in het Bisdom Sens zijn slechts vier geestelijken voor 16 pa rochies. In deze parochies is de helft der parochianen ongedoopt. Verbetering in de heersende toe- standen is voorlopig nauwelijks te verwachten, omdat de salariering der geestelijken zo slecht is, dat velen van hen verplicht zijn het een of ander beroep uit te oefenen pm aan de kost te komen. Het ge- volg is, dat ze zo onder materiele zorgen gebukt gaan, dat huh geeste lijke arbeid er onder lijdt, vooral ook, doordat ze niet bij machte zijn tijdschriften en boeken aan te schaf- fen, waardoor ze op de hoogte blij ven van de actuele problemen en methoden in de zielzorg. Geen won der dat vele Nederlandse priesters, die in Frankrijk werken, de hulp van het vaderland inroepen. Als antwoord op hun noodkreet heeft zich te 's Hertogenbosch een comite gevormd, dat als volgt is sa- mengesteld: Mgr. F. N. J. Hendriks, Vicaris- generaal van de Bisschop van 's-Hertogenbosch, voorzitter. Dr. J. Bauwens. Koningsweg 38, secretaris. Drs. J. C. van Overbeek, pr„ direc- teur Doofstommen-Instituut te St. Michels-Gestel, Penningmeester. Mej. E. Ch. de Wert te Best. Het Comite stelt zich ten doel: a. Onze priesters-landgenoten, in Frankrijk werkzaam, een persoon- lijk abonnement te verschaffen op theologische of culturele tijdschrif ten, katholieke weekbladen of kran- ten. b. Naar personen uit te zien, die geneigd zijn regelmatig de katho lieke weekbladen of tijdschriften, waarop z~ geabonneerd zijn, na lezing. aan hun door het Comite yetetrekte adressen door te zenden. c. Losse gelden voor genoemd doel te doen toekomen aan het Doofstommen-Instituut te S. Michels Gestel (Girorekening 1268) met op de strook. de vermelding: Hulp aan Nederlandse priesters in Frankrijk. Samenstelling en doel van het Comite werden door het Nederlands Episcopaat goedgekeurd. De Kardi- naal-Aartsbisschop van Parijs zegde zijn steun toe. Omdat het hier een noodtoestand betreft. mogen de ka tholieken van Nederland hun nood- Iijdehde landgenoten. die zelf reeds zulke grote offers brengen, niet in de steek laten.. Slamat. Rotterdam-Java, pass. 24 Sept. Dungeness. Westerdam, 23 Sept. van New York te Baltimore. Westland, A'dam-Buenos Aires, pass. 23 Sept. St. Paul's' Rock. Grote Beer, 24 Sept. van Soera- baya te Batavia. Volendam, New York-Rotterdam, pass. 23 Sept. Land's End. Waterman, R'dam-Batavia, pass. 23 Sept. Malta. Ruys, Japan-Buenos Aires, 22 Sept van Mombassa. Vijf jongens en meisjes, uit Nrd- Holland, vijf uit Zuid-Holland en vijf uit iedere sjad in Nederland, in totaal zestig, hebben op Schip hol gezorgd, dat 12 Constellations- van de K.L.M., die wijd en zijd over de aardbol vliegen hun recht- matige namen kregen en daarbij goed opgelet, dat twee ervan de na men van de beide provincie's ont- vingen. Met behulp van de hersengym- nastieklefders hebben ze op het vliegveld een vuur van vragen te verwerken gekregen, maar het ging hen zo goed af, dat in een record- tijd de toestellen hun namen toe- gewezen kregen en tot grote vol- doening van de jongens en meisjes binnenkort de grote steden van Nederland en de twee provincie's over de wereld gaan uitdragen. Een van de kleine knapen had zelfs de overtuiging, dat het vliegveld Schiphol toebehoorde aan Mevrouw Plesman, want zijn antwoord kwam er zo spontaan uit, dat men niet anders meer zou kunnen geloven. Uiteindelijk werd de stad Roer- mond overwinnaar met de meeste punten en daarvoor was het dus dubbel feest. Opgetogen en beladen met alle mogelijke K.L.M. foto s en versierselen konden ze eindelijk af- scheid nemen van het vliegveld, om hun bevindingen verder te vertellen aan de wachtende vriendjes en vriendinnetjes in de verschillende nlaatsen. Op het moment is in de handel inlandse tabak van de oogst 1948. Men wijst er uit tabakstelers-krin- gen op. dat deze tabak niet gefer- menteerd is. De oogst van 1948 zal gefermenteerd niet voor November 1948 op de markt kunnen worden gebraeht. Het Centraal Distributiek^ntoor deelt mede, dat van de brandstof- fenkaart TB 806, welke aan kamer bewoners wordt uitgereikt, de bon- nen 01 en 03 zijn aangewezen voor het kopen van drie eenheden vaste Drandstoffen per bon. Te Praag is bekend gemaakt, dat de doodstraf opgelegd zal worden aan ieder, die misdaden, „in ver- zwarende omstandigheden" teger de staat pleegt. Het Tsjechoslowaakse parlement zal de volgende week de nieuWe wetten bespreken, volgens welke de bevoegdheid van de rechtbanken zal worden uitgebreid. Door de aanneming van deze wet- ten zullen het drijven van een „niet erkend nieuwsbureau" en het ver- spreiden van geruchten, als misda den word enaangemerkt. Het niet bekend maken van gepleegde straf- bare daden zal ook als misdaad worden beschouwd. De wetten zijn ook gericht tegen hen, die het land illegaal verlaten tegoeden van de republiek in het buitenland aantasten en geallieerde landen belasteren. PARIJS (KNP) Volgens „Te- moignage Chretien", een Frans ka tholiek weekblad, zijn er in Frank rijk 12 millioen kinderen. 500.000 hunner gaan niet regelmatig naar school. 300.000 moeten bijgewerkt worden. 20% der scholieren zijn twee jaar bij het onderwijs ten achter, 12% drie jaar. 60% van de abnormale kinderen vormen een sociaal probleem. De minister van justitie heeft op zijn departement een commissie van advies voor het gevangeniswezen gemstalleerd. Aan deze commissie zullen plannen worden voorgelegd, welke verband houden met de voor- genomen reorganisatie van het ge- vangeniswezen. Voorzitter der com missie is dr N. Muller te Amster dam. Het lichtschip Texel" is gisteren ter hoogtte van het eiland Texel aangekomen en heeft daar ligplaats gekozen. Hiermede is een oude toe- stand, die sinds de oorlog verbroken was, weer hersteld. WENEN (KNP) De filmmaat- schappij „Erma" zal midden Octo-. ber te Rome beginnen met de ver- filming van de Mattheus-Passion van Johan Sebastian Bach. Mede- werking wordt verleend door de Wiener Philharmoniker onder lei- ding van Herbert Karaj an en de hekende solisten Elisabeth Schwarz kopf, Elisabeth Hongen, Walter Ludwig, Karl Schmidt-Walter en Hans Braun. De vertoning van deze film, waarvan Duitse, Engelse, Franse, Italiaanse en Spaanse ver- sies gemaakt zullen worden, zal een geheel avondprogramma vullen.. De tragische gebeurtenis van de moord op Graaf Folke Bernadotte heeft in de gehele we reld een zodanige reactie veroorzaakt, dat men allerwege tot de overtuiging is gekomen ten opzichte van Palestina een resoluter houding aan te nemen. Niet, dat men een bepaalde houding van plan is tegenover een der twee partijen, doch de leden, van de V.N. hebben nu, nadat het rap port van wijlen Graaf Bernadotte binnenkwam, toch wel aangedrongen op zo spoedig mogelijke afhandeling en oplossing van het gehele con flict. Hoe dit mogelijk zal zijn? Het rapport heeft onomwonden aangegeven, dat de staat Israel een zeker territorium dient te hebben in Pa lestina, doch dat te zelf der tijd het gebied van Negef van de Joodse staat afgescheiden zou moeten worden, hetgeen hierop neerkomt, dat tweederde van Israel verloren zal gaan en wel midden in het land zelf, zodat alleen randgebie- den overblijven. In ruil daarvoor zou West- Galilea aan de staat moeten worden afgestaan. Joodse stemmen verzetten zich hier momenteel ten sterkste tegen, doch het voorstel, om o.m. van Jeruzalem een internationaal gebied te ma ken, vindt hoewel zeer matig in deze krin- gen bijval, men zal er zich althans niet tegen verzetten. Doch men wijst er op, dat hierdoor negentigduizend Joden van de staat ge'isoleerd zoude i raken. De Arabische Liga heeft zich kort en bondig tegen alle voorstellen verklaard en riep nu een Arabische regering voor Palestina uit met als zetel Gaza ten Z.O. van Jeruzalem. Opvallend in dit verband was de verklaring van Bevin in het Lagerhuis, dat in spoedzitting was bijeengeroepen, doordat de Minister van Buitenlandse Zaken uit Parijs terugkeerde. Men verwachtte mededelingen over de onderhande- lingen met het Kremlin, doch daarover wilde Bevin niet veel zeggen. Over Palestina zei hij, dat men het werk van Bernadotte het best kon eren na zijn dood, door zijn taak voort te zetten en zijn voorstellen te steunen. Zeer enthousiast sprak hij over het voorstel, om het Arabische gedeelte van Palestina bij Transjordanie te voe- gen, omdat het op zichzelf geen staat zou kun nen vormen. Hij voegde er aan toe, dat ook Amcrika het plan met alle kracht zou steunen en dat het goed zou zijn, wanneer de Verenigde Volkeren „met de voile kracht van hun gezag" de vocvstellen zouden uitwerken. Intussen zijn berichten binnengekomen, dat opnieuw aansla- gen werden gepleegd op convooien van de V.N. en dat de strijd op verschillende punten weder- om is opgelaaid. Wil de V.N. daadwerkelijk iets ondernemen in de kwestie-Palestina, dan dienen onmiddellijk _maatregelen te worden genomen. om on zijn minst aanslagen en gevechtshande- lingen te voorkomen. Bevin heeft in het Lagerhuis over de conferen ces met Moskou weinig gezegd, hij wilde dit vooreerst ook niet, doch uit zijn woorden kon ieder toch wel opmaken, dat hij de onderhande- llngen al weer voor mislukt beschouwde. Want in zijn rede gaf hij te kennen, dat de luchtbrug zeker de gehele winter kon blijven zorgen voor de aanvoer van Berlijn. De besprekingen in Parijs over de Berlijnse kwestie duren nog steeds voort en de laatste dagen zijn de vertegenwoor- digers van de Westelijke mogendheden in Mos kou eveneens in de Franse hoofdstad aangeko men. om de resultaten van hun pogingen en orientaties bekend te maken. Doch men blijft te alien tijde op het standpunt staan. dat eerst de blokkade op Berlijn door de Sowjet-Unie zal moeten worden opgeheven, voor men er aan denkt over Duitsland te onderhandelen. De dr;e Westerse mogendheden hebben besloten opnieuw nota's naar Moskou te zenden, die, zoals ge- probleem, dat na iedere onderhandeling blijk- baar nog verwarrender wordt. Doch het Westen is en blijft nog positief in de verklaringen en dat geeft hoop voor de goede uitslag in de Ber lijnse crisis, die er een geworden is van wereld- formaat. Dit alles kan men deze 'week het best beluis- teren in de Franse hoofdstad, waar de politieke wereld is samengetrokken in de algemene ver- gadering van de Verenigde Naties in het „Palais de Chaillot" en waar de drie Ministers van Bui tenlandse Zaken der grote Westerse mogend heden met hun adviseurs uit Moskou en ver- tegenwoordigers in Berlijn confereren. Even verder in het hart van Parijs, het Elysee, wor- stelt het zoveelste Franse kabinet, nu onder pre sidium van Henri Queuille, met hernieuwde moeilijkheden op financieel gebied. De Franse staat is op de grens van een bankroet gekomen en het kabinet heeft gepoogd met verhoogde be- lastingen het evenwicht enigszins terug te krij gen. De vakbonden zijn er tegen in gegaan. want de beloofde loonsverhogingen, die ten dele werden verleend, worden hiermede weer geheel te niet gedaan, zodat het oude spelletje van vo- ren af aan moet gaan beginnen. Tevens blijft men halsstarrig vasthouden aan de departemen- tale verkiezingen en met dit al ziet de Gaulle zijn plaats steeds dichterbij komen en de pro- teststaking. die de drie grote vakbonden op Vrijdag hebben afgekondigd. is reeds vooraf- gegaan door allerlei onregelmatigheden onder het Franse volk. Met recht is Parijs in deze dagen het hart geworden van een doodmoede en ernstig zieke wereld, waarvoor de politic! trachten geneesmiddelen te vinden, om het voortbestaan nog iets te rekken. De Franse Pre mier Vincent Auriol zei het in zijn begroetings- rede voor de algemene vergadering der V.N ..De wereld is verlamd door vrees. egoisme en vooroordeel. Van uw morele macht is de vrede afhankelijk." Woorden, die de vertegenwoordi- gers zich zeer ernstig ter harte zullen moeten nemen, evenals die van de Argentijnse vertegen- woordiger, die bij de opening als voorzitter fun- geerde: Over geen enkel volk moet beslist wor den zonder de medezeggenschap van dat volk." De vijf en zestig agenda-punten begonnen met 'n voorstel van Argentinig, om het veto-recht der vijf grote mogendheden (Frankrijk, Engeland. Rusland, Amerika en China) te beperken. Wi- sjinski, de Russische vertegenwoordiger, verzette er zich ten scherpste tegen, om het te behande- bruikelijk. geheim zullen blijven, doch men wil len. dgch na stemming, die (eindelijk!) in record- 1 J .1V ,-3 C (Miri /-V-f 4,'1<] lirnr. -f r*1 r\ »-» K1 Qrtf V\ /-\4" V» O /"l O J 1 Tl Ct aannerncn, dat daarin verzocht werd de Sowjet- vertegenwoordiger te Berlijn Sokolowski instruc- ties te geven, waardoor de vier militaire gou- verneurs met kans van slagen in overleg kunnen treden. „Het mislukken van de onderhandelingen zal niet betekenen, dat er oorlog zal uitbreken. Zo ver zijn we nog niet", troostte Bevin het Lagerhuis, en na deze verklaringen ging hij terug naar Parijs, om aanwezig te kunnen zijn bij de verdere besprekingen in dit verwarrende tijd was afgelopen. bleef het ter behandeling op de agenda, met nog enige andere, waartegen Rusland bezwaar had gemaakt. o.m. het voegen van Russische vrouwen bij hun buitenlandse echtgenoten, hetgeen door de Sowjet-Unie ver boden is. De vijf en zestig agendapunten zullen overigens nog voldoende stof voor discussies en onenigheden opleveren, voordat een afgerond geheel van besluiten ter tafel zal kunnen wor den gebraeht.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1948 | | pagina 3