Oprichting van een Europees parlement
en Noord-Atlantisch Pact op de agenda
Bevin zou de Frons-Belgische
voorstellen willen steunen
■nil 11 MB11
m
Stakende Franse mijnwerkers
versterken Hun verdediging
LUCHTPOSTTARIEF VOOR
PERIODIEKEN VERLAAGD
Van Sittard begint de victorie
DE WERELD
van vandaag
m»' v"
EDITIES VOOR ALKMAARHOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Regering dreigi
met aftreden
,Westelijke" ministers heden te Parijs
Abdoelkadir
naar Nederland
Italie ook bij de
Unie?
Tsjechische pers
gemuilkorfd
In het Noorden is alles rustig
Tragisch
Laatste nieuws
Encycliek
over Palestina
w'- --i
Twee jongens
bij explosie gedood
Franz Lehar
overleden
De heer Philippo
ook overleden
Buiten God is 't nergens
veilig (Vondel)
FEIT
Zie Laatste Nieuws pagina 1.
FALKMAAR. La^^aa. 42 M. adm. 2046. ,ed. 2047 S 2200. HOOBH. Dm-Mgri 59. tel. 4243. G.oU
Maandag 25 October 1948 44e loargang No 11396
.7 ..I 4M2 K 2290: DEN HELDEB. K.m»r«>agt 89. tel. 2800 K 2230.' SCHAGEN. Molrastmat 52. Ml 459 S 2240
wmr&R p
il
i - mm
1
i mMk
Binnenkort nieuwe
Industrie in Volendom
Het kolenbekken van St.Ettenne waar hat tot em.Uge botsmgen zrt l"S!
WEERSVERWACHTINC
worpen.
Vincent Gamanova, thans
hotel-directeur te Portland in
Oregon in de Ver. St., liet 21
1NTERNATIONALISATIE VAN
JERUZALEM GEVRAAGD
DE MINISTER van Oorlog
en Marine a.i. heeft thans
medegedeeld, dat ook de
luchtpostverzending van
nieuws-, sport-, kerkelijke- en
contactbladen aan de militai-
ren in Indonesie door uitge-
vers, verenigingen en thuis-
frontcomite's kan geschieden
tegen het verlaagde luchtpost-
tarief.
I
S'de .led.n Bouill.ai® de. tmctom. 1a„ W
iVn
De in 1940 nog niet geheel voltooide „Elandsfontein" werd door
de Duitsers naar Danzig gesleept en onderging daar vele bom-
bctrdementen. Als een ru'ine werd het schip na de oorlog door
de Russen aan Nederland overgedragen. Op de werf „De Schel-
de" te Vlissingen wordt het thans geheel opgeknapt om na
crfbouw als Jagersfontein" in de vaart te worden gebracht.
Zaterdagmiddag zijn twee
jongens van ongeveer vijftien
jaar oud, H. Visser uit IJmuiden
en D. Kramer uit Santpoort, het
slachtoffer geworden van een
munitie-ontploffing in een bun
ker in de IJmuidense duinen.
Benoemingen in het
Bisdom Haarlem
William Bullist
Republikein geworden
verge efs
Dr. van Mook vestigt rich
te Amsterdam
Weer een trein beschoten
op West-Java
DRIE P.K.I.-LEIDERS
GEVANGEN GENOMEN
Massagraf ontdekt bij
Blora
Franz Lehar, de bekende
operette-componist, is Zondag
te Wenen in de ouderdom
van 78 jaar overleden.
Dr. Beel in November tc
Batavia verwacht
De heer W. H. Philippo, het
laatste nog in leven zijnde
slachtoffer van de vliegramp te
Preswick, is Zondagavond in
het ziekenhuis aan zijn verwon-
dingen bezweken. Alle 40 in-
zittenden van de „Nijmegen"
zijn hiermede overleden.
'Abonnementsprljs f -4.25 per kwartaal, f 1 -43 per
maand, Incluslef Incasso. Advertentle-tarief.
per edltle 16 ct per m.m., minimum 12.50; In alle
editles 26 ct. per m.m., minimum 14.familie-
berichten 20 ct.. resp. 50 ct. per m.m. BIJ
contract beiangrijke kortlng. DIrecteur E. 3. M.
Stumpei, Hoofdredacteur H. N. Smlts, Rayon-
redacteuren Fr. Otten, M. P. 3anssen, 3. Toes.
Bankrelatles: Noorderbank, Nederl. Credietbank
HET
VAN HEDEN
Hedenmorgen zullen op het Franse ministerie van Buitenlandse
Zaken de ministers van Buitenlandse Zaken van de landen der
West-Europese Unie bijeenkomen. De ministers, die de Consulta-
tieve Raad vormen, genoemd in het verdrag van Brussel, zullen
twee a drie dagen bijeen blijven. Naar verluidt zouden de
oprichting van een Europees Parlement en van een Noord-
Atlantisch pact op de agenda staan.
de gedeeltelijke opheffing van de
handels- en valutabeperkingen bin-
nen het kader van het Europese
herstelprogramma.
4 de rapporten over de coordt-
natie van het programme voor de
voiksgezondhetd der vijf landen.
Een ander onderwerp, dat moge
lijk behandeld zal worden is de
toelating van nieuwe staten tot de
Unie inzonderheid van Italie.
Italie wil gaarne toetre ien doch
een dergelijke slap zou grote pio-
blemen met zich meebrengen, want
de omvang van de Italiaanse de-
fensie is gebonden aan het Italiaan
se vredesverdrag.
BATAVIA, 25 October (Aneta).
Abdoelkadir, secretaris van staat
voor algemene zaken en plaatsver-
vanger van dr. van Mook, zal mor-
gen op verzoek van de Nederlandse
regering voor besprekingen met
haar naar Nederland reizen.
De Britse minister van buiten
landse zaken Bevin zou tiidens de
conferentie de Frans-Belgische voor
stellen voor een west-Europees par
lement met enig voorbehoud steu
nen.
Bevin hoopt enige ..constructive
voorstellen" inzake de west-Euro-
pese eenheid te doen, wanneer hij
zijn verklaring aflegt over de Bel-
gisch-Franse voorstellen voor een
internationaai consultatief parle
ment, aldus de Britse woordvoer-
ders.
Bevin's voorbehoud, aldus deze
zegslieden, is dat een dergelijk
parlement, dat gezien wordt als de
eerste stap in de richting van de
politieke en economische federate
op stevige grondslag gevestigd
meet worden.
Er staat een lange reeks onder-
werpen op de agenda o.m. de mili-
taire veiligheid en de economische
stabiliteit. Alsmede de betrekkingen
van de Unie van west-Europa met
de Ver. Staten en de overige landen
van Europa.
De ministers zullen de voorstellen
bestuderen voor een verdrag van
wederzijdse bijstand tussen de vijt
landen en de V.S., dat het „noord-
Atlantische pact" genoemd zal wor-
d<Behalve het Europese parlement
en het ncjrd-Atlantische pact zullen
waarschijnlijk nog de volgende on-
derwerpen besproken worden:
1. de huidige toestand in Duits
land en de mogelijkheden voor een
regeling van de Duitse kwestie
de Berlijnse blokkade de opbouw
van een west-Duitse^ staat, e"
herstelbetalingspolitiek.
2. het rapport van de ministers
van defensie van de Unie, die on-
langs tot overeenstemming gekomen
zijn inzake die vestiging van een
gemeenschappelijke generale stat,
de standaardisering van wapens,
materiaal en opleiding en geiijK
schakeling van de operaties van de
land-, zee- en luchtstrijdkrachten.
3 de rapporten van de ministers
van financien van de Unie inzake
De Tsjechoslowaakse minister
van voorlichting, Vaclav Kopec-
ky, heeft op een congres van jour-
nalisten meegedeeld, dat de Tsje
choslowaakse pers een staatsmo-
nopolie zou worden. Alle reclame
zal uit de normale bladen wor
den verwtjderd en in een speciaal
blad worden geconcentreerd.
Op 9 November a.s. zal de Com-
missaris der Koningin in de pr°~
vincie Noord-Holland, dr. J. E. Ba-
.on de Vos van Steenwijk, te Volen-
dam een nieuw bedrijf openen, dat
op zijn gebied het modernste in
Europa genoemd mag worden.
De directie van de Koninklijke
j Manufacturen-industrie M. J. v. d.
Waal en Co. te Amsterdarrl welke
t'irma zich voornamelijk bezig houdt
met de vervaardiging van corsetten
en bustehouders, verstrekte nadere
bijzonderheden over dit derde „Wa-
la-atelier".
De Firma v. d. Waal en Co. bezit
reeds een filiaal voor bij-producten
te Beverwijk. Door de in bedrijf-
slelling van het nieuwe bedrijf te
Volendam waar eveneens uitslui-
tend onderdelen vervaardigd zullen
worden, kan met een totale bezet-
ting van 750 man, een jaarproductie
van 800.000 corsetten en 1.000.000
b.h.-tjes (ong. 70 pet. van de totale
Nederlandse productie) bereikt wor
den. Wanneer enigszins voorzien is
in de enorme Nederlandse behoefte
is qekomen tussen de stakende mijnwerkers en de veiligheias- stced kunnen worden. De keus is op
De minister keurde de concurren- miinen van Couriot, de belangrijkste in dlt Volendam gevallen, omdat een ma-
tie tussen de bladen at De indivi-1 politie. Rond de mijnen van onMfr nufacturen-industrie deer nog met
duele organen zouden zich in het
bijzonder instellen op de behoeften
van de diverse sectoren van de ar-
beidersklasse.
President Gottwald heeft Zondag
een delegatie uit het congres ont-
vangen. Gottwald zei, dat ..een eer-
ste voorwaarde voor vrijheid is, dat
de journalist overtuigd maar posi-
tief critisch is. Verborgen toespelin
gen als b.v. dat het land moest te-
ruggaan tot v66r Muenchen of tot
v66r Februari (toen de communis-
ten de regering overnamen) zullen
niet worden geduld".
Het congres heeft plechtig beloofd
„ieder sensationeel karakter aan de
pers te ontnemen en het oude euvei
van de dagblad-concurrentie, die
heeft geleid tot de jacht naar sen
satie en grote koppen, te vervangen
door nauwe samenwerking tussen
de verschillende redactiebureaux
Het nieuwe verbond zou er voor
zorgen dat iedere Tsjechoslowaakse
journaiist ideologische en andere
instructies zou onvangen.
Medegedeeld door het K.N.M.I. te
de Bilt, geldig van Maandagavond
tot Dinsdagavond.
KOUDER
Vanavond voornamelijk in bet
Zuidoosten van het land nog
enige regen. Overigens wisse-
lende bewolking met enkele
plaatselijke buien. Matige en
langs de kust tijdelijk nog
krachtige wind tussen West en
Noordwest. Kouder.
'zoude^zich in het I gebied, hadden de stakers een groot aantal barricaden opge-1
is gevestigd en omdat de a.s. inpol
I Jn I I - J
dering noodgedwongen andere be-
staansmogelijkheden gewenst maakt.
Gewerkt zal worden volgens mo-
derne Amerikaanse methoden, aan-
gevuld met bevindingen uit een
negenjarige eigen ervaring; het z.g.
„band-werk" is vervallen, ieder ar-
beidt individueel. Ook aan de soclj|"
le verzorging is de nodige aandacht
besteed; in samenwerking met bur-
gerlijke en geestelijke autoriteiten
(Volendam is voor 99 pet. katho-
liek) zal er naar gestreefd worden
De eerste groep van 300 mijnwer-4 De animo onder de Volenctams
kerskinderen, die nit het kolenbek- meisjes, die uitsluitend voor
ken van de Loire worden geevacu- Werkstelling in aanmerking komen,
eerd, is Zondagavond uit St Etienne is groot. Reeds hebben 5 Volendam-
naar Parijs vertrokken. Verscheide- sen en x y0lendammer een derge-
militaire convooien zijn Zondag jjjke vooropleiding genoten, dit vijf
avondblad „Le Soir" bericht, dat
de stakende mlijnwerkers in het
Noorden van bet land hun verde
diging versterken omdat zlj een
..offensief" van de regering ver-
wachten tot zulverinig van de be-
zette mijnen. Men treft ^maatrege-
len om-de kinderen van mijnwer
kers, die door uitputting van het
stakingsfonds met gebrek worden
bedreigd, te evacueren.
Van de zijde van het ministerie
van binnenlandse zaken wordt mee
door St Etienne getrokken.
gedeeld, dat in 't noordelijke mijn- jQar geleden zijn vrouw en drie rjjker'
geTee Alts ein "het departement Card I kinderen achter in Tsjecho-1
tal zal straks de leerlingen binnen
I viif weken tot volwaardige naai-
sters opleiden. Voor Volendam zelf
behoeft het geen betoog dat een m-
komstenbron van f 200.000 h 300.000
per jaar economisch niet zonder be.
tekenis is. Volendam wordt, met
een 150-tal meisjes „in hun typische
klederdracht" achter snorrende ma
chines, in ieder geval een attractie
De Regering zegt in haar Memorte
van Antwoord op het Voorlopig
Verslag in zake het wetsontwerp-
Noodwet Indonesie in overgangstijd
onder meer, dat zij het niet voor
haar verantwoordelijkheid kan ne-
men, haar ultzonderlijk zware taak
bij het nader overleg voort te zetten,
indien een wettelijke voorziening
als gevraagd, achterwege blijft.
De toestand van Kardinaal Kon-
rad Graaf von Preysing, Bisschop
van Berlijn, die Zaterdag door een
beroerte werd getroffen, was heden
morgen ernstig. Men vreest voor
zijn leven.
Zondagavond is te Oslo de eerste
sneeuw van dit seizoen gevallen.
Hedenmorgen sneeuwde het nog. Te
rinse, het hoogste punt tussen Oslo
en Bergen, was de temperatuur
Zondagavond minus acht graden
Celsius.
Bij een ..wielerrace" op de straat-
weg HengeloHaaksbergen, georga-
niseerd door een vijftal scholieren,
moest een motorrijder plotseling
uitwijken. Door bet remmen slin-
gerde de duo-passagier, de 19-jarige
Pol, van de motor en werd ernstig
gewond. Enkele uren later overleed
hij in het ziekenhuis.
De assistent-wedana van Tj'tloen
nabij Buitenzorg is dezer dagen ge-
kidnapt en vermoord.
Z.H. de Paus heeft een Encycliek
uitgevaardigd, die naar de eerste
twee woorden van de Latijnse tekst
getiteld is „In Multiplicibus". Be-
halve een nieuwe oproep tot gebed
stelt de H. Vader voor de stad Je-
ruzalem en de andere heilige plaat-
sen te internationaliseren, zodat de
heilige plaatsen, de godsdienstige
plechtigheden en de bedevaarten
zullen komen te staan onder de be-
scherming van het internationale
reeht.
De H- Vader verklaart verder, dat
Hij door die morele en materiele
verwoesting. die het conflict tussen
Joden en Arabieren met zich brengt
Zijn oproep uit een voorgaande
Encycliek v.Auspicia Quaedam" van
1 Mei 1948 wil herhalen. hopende,
dat Hij door de gehele Christenheid
die niet onverschillig mag blijven
bij de verwoesting der heilige
plaatsen, zal worden gehoord.
De afzenders dienen daartoe een
schriftelijke machtiging te hebben
ontvangen van het bureau militaire
postzaken van het ministerie van
oorlog. Eerst op vertoon van deze
machtiging kan de ambtenaar van
het post- of hulppostkantoor de
bladen ter verzending aannemen
tegen contante betalinjg van het
goedkope tarief van f 6.50 per kg-
Aangezien de bladen moeten
worden aangeboden, nadat zij ZIJ"
samengehundeld Tot den of meer
pakketten, is bepaald, dat het ge-
wicht van de te gebruiken ver-
pakking niet voor de prysbereke-
ning wordt meegeteld Het netto-
gewicht van elk pakket bestaat dus
uit de te verzenden bladen met de
adresbandjes of enveloppen.
Het plakken van postzegels komt
bij deze regeling mede te verval
len De bladen mogen alleen van
een adresband worden voorzien, m
dien deze van zodanig stevig pa
pier is, dat een stuksgewijze be
handeling op de veldpostkantoren
kan worden doorstaan en deze na-
dien nog in goad leesbare staat
verkeert. Is dit niet mogeli.ik, dan
dient van een open enveloppe ge
bruik te worden gemaakt.
Zowel op de adresband als op ae
enveloppe moeten boven het mi U-
taire adres de- volgende gedrukte
of gestempelde aanduidingen wor
den aangebracht: a. naam van het
blad cq: vereniging of Thuisfront
comitd, b. port betaald, postkan^
toor(volgt kantoor van ter
postbezorging)c. per luchtpost.
Het pakket moet worden gtadres-I (Zuid-F^ankrijk)" hauden de stakers I SiowGrkije. om in Amerika een Volgend jaar verkieXin??Sn
seerd aan: veldpostkantooiT _Am-1 het -agazijnj^^een^geplun-1 nieuwe toekomst op te bouwen. jn CfOOt-Brittannse
sterdam. In het adres dient^ boven-
dien te worden vermeld het toege
stane maximum en het nettoge-
WDe hoofdbesturen van Niwin,
Katholiek-, Llmburgs-, Prot.-Inter-
kerkelijk Thuisfront, alsmede van
de Band Ned. Indie zijn bereid ge-
vonden alle aanvragen van de
Thuisfrontcomitd's in behandeling
te nemen en door te zenden aan
het bovengenoemde bureau. De uit-
gevers dienen hieromtrent overleg
te plegen met de secretarissen van
hun hoofdbesturen, aldus het ml- e
nisterie van oorlog. I
lit t, UlU^UlilJ" - •-» -
derd In dit gebied, aldus de woord-
voerder van het ministerie, distan- MeVTOUW Gamanoca Wilde De politieke correspondent van
ctT^™nfAFPkhebbeCnh m vet- aanvankelijk Tsjecho-Slowakije het^onde^se^ndagsbl^d ews
band met de plundering van de cen- niet verlaten. Toen zi] besloten hocggeplaatste leden van de rege-
trale opslagplaatsen te Ales som-had naar Amerika te gaan
mi^e 1 e i d 6 r s Vein dc i zicn i
van de beweging gedistancieerd.) brak de oorlog in Europa uit.
in het gebied van Montceau Les Eindeliik waren in de afgelopen
^mShlndeVnnvadn deXkets" week de laatste beletselen voor
In het staatsblad is een verorde- het vertrek uit de weg geruimd.
ning opgenomen,
dienstplichtigen van
ring-de .kwestie overwegen om een
algemene verkiezing te houden be-
gl Hoewel de^ grootste geheimhou-
ding wordt gehandhaafd zouden
„gebeurtenissen op de volgende zit-
ting van het parlement, dat
_x ...«111 nV.4" do'
te Uchthfgen Mevrouw vertrok per vliegtuig week opent, welHcht ^en beslissing
dienstplicntigen van ae ikuuuso, - hrunnen bespoedigen". De Bruse re-
1947 en '48 weer onder de wapenen j Qn nu is mr. Gamanova doen-1 ^ri^aldUs de correspondent, staat
Zij waren met hun vriend J. Hak,
eveneens uit IJmuiden, de duinen
ingetrokken en vonden er een ver-
roeste handmortier. Ondanks de
talrijke waarschuwingen, welke bij
herhaling door de autoriteiten z/a
gegeven sleepten de jongens hun
„vondst" naar een bunker en be-
gonnen tot overmaat van ramp on
der het apparaat een vuurtje te
stoken. Een vermoedelijk in de
mortier achtergebleven granaat or
granaatrest is toen tot ontploffing
gekomen met het noodlottig ge-
V°I3c derde jongeman, J. Hak, is
gespaard gebleven, vermoedelijk
doordat de bunkerwand hem heeft
beschermd. Hij kreeg slechtg een
hoofdwonde en is onmiddellijk na
de ontploffing naar een cafe in de
nabijheid gehold. waar men de po
litic heeft gewaarschuwd. Deze
waarschuwde op haar beur^t oe
Rode Kruiscolonne van IJmuiden,
welke zich direct naar dc bunker
spoedde. Er kon echter geen hulp
meer worden geboden. Hak iana
verbonden te zijn, door de politic
verhoord en daarna naar zijn wo-
ning gebracht.
Z.H. Exc. de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tot Kapelaan te
Enkhuizen. de Weleerw. Heer C. J
van Haastert, neomist.
WASHINGTON. 25 Oct. (Reuter)
William C. Bullitt, tijdens president
Roosevelt ambassadeur te Moskou
en Parijs, die zijn gehele leven de-
mocraat is geweest, heeft bekond
gemaakt, dat hij de candidatuur van
de republikein Thomas Dewey zal
steunen „Ondanks onze overwin-
ning in' de tweede wereldoorlog
hebben wij op bet ogenblik een
strijd te voeren niet voor onze vei
ligheid, maar voor ons behoud. Deze
bittere vrucht van onze overwin-
ning hebben wij te danken aan die-
genen in onze regering, die onze
buitenlandse politiek gebaseerd
hebben op een tweetal misVattin-
gen: 1. dat de Sovjet-Unie een „vre-
delievende democratic" was en 2.
dat de Chinese communisten „lou-
ter agrarische hervormers waren,
die niets met Moskou uitstaande
hadden," aldus Bullitt.
dolive, in de buurt van Marseille, overschot naar Amerika te la-
zijn de communistische burgemees- hearaven. Zijn vrouw be-
ters voorlopig geschorst omdat hun ten negrave J
houding ten aanzien van de mijn-1 hoort n.l. volgens een U.F. ne-
staking als „onverenigbaar met hun aan enkeje bladen, tot de
plicht en hun functie worat oe-1
schouwd. slachtoffers van de laatste
De CGT heeft een beroep op de luchtramp van de „Nijmegen".
stakers gedaan „de staking tot^do een-en-twintig jaar op
overwinning toe voort te zetten
De nationale leiders van de Force haar gewacht, en nu nog te-
Ouvriere en het katholieke vakver-
bond worden van „verraad" be-
schuldigd.
Een correspondent van Atr in
Douai (dept. Nord) meldde Zondag-
avond dat volgens welingelichte
kringen" vandaag (Maandag) een
laatste poging zou worden gedaan
om de kwestie van veiligheid en
onderhoud van de steenkoolmijnen
op te lossen. De mijnen van het
departement Nord zouden de eerste
zijn, die zouden vallen onder een
internationale situatie het verdedl
gingsprogramma en de nog zwar
taak van de wetgeving.
BATAVIA, 25 Oct. (Aneta).
Het Bataviaasch Nieuwsblad ver-
neemt, dat dr. Van Mook zich na
zijn aftreden te Amsterdam zal ves-
tigen.
BATAVIA. 23 October. (Aneta).
Tussen Soekaboemi en Tjiand-
joer werd Zaterdagmiddag laat een
trein beschoten. De beschieting had
plaats even buiten Soekamboemi,
vanuit het zijterein. Er kwamen
ditmaal geen persoonlijke ongeluk-
ken voor, wel vertoonden verschil
lende wagens kogelgaten. Naar de
plaats der beschieting werden pa-
trouilles uitgezonden.
Dit is de derde achtereenvolgende
dag, dat er in west-Java treinbe-
schietingen worden gemeld. Zoals
reeds eerder werd bericht. werden
Donderdag bij een beschieting van
de sneltrein van Batavia naar Ban
doeng twee stokers en een militair
gewond, en werden Vrijdag in de
sneltrein van Batavia naar Ban
doeng 8 reizigers gedood, 3 zwaar
en 23 licht gewond.
BATAVIA, 24 October (Aneta).
Antara" meldt heden, dat drie lei
ders van de P.K.I, resp. in Pati,
Solo en Batoeredjo werden gevan-
gen genomen. Een hunner was Oei
Gee Hwat, die eertijds redactiechef
van het dagblad der P.K.I., „Front
Nasional" was. Taaava de verove-
ring van Patjitan meldt ..Antara
nog. dat deze plaats werd genomen
door de T.N.I, tezamen met een
„scholierenstrijdorganisatie". 75 op-
standelingen werden hier gevangen
genomen en naar Wonogiri ver-
voerd. „Antara" meldt voorts, dat
in de omgeving van Blora een mas
sagraf werd ontdekt met het stof-
felijk overschot van veertig perso-
nen, die door de communisten ver
moord werden.
(Van een bijzondere medewerker)
DE politie te Sittard heeft onver-
wacht een inval gedaan in
de stationskiosk ter plaatse. Zij nam
alle gei'llustreerde en andere week-
en maandbladen in beslag die haar
voorkwamen te strijden met art.
451 bis van het Wetboek van Straf-
fecht en- met de aanvullende ge-
mdentelijke verordening tegen het
verspreiden van aanstootgevende
lectuur. De buit was groot. Sittard
heeft hiermede een moedige daad
gesteld die hartelijke toejuichting
verdient.
Ondertussen is daarmede het al-
lergewichtigste probleem der volks-
lectuur niet opgelost. Volkslectuur,
d.w.z. die geschriften al of niet ge-
illustreerd, die dienen om de lees-
honger, of in betere gevallen
de ontwikkelingslust en geestelij
ke verlangens te bevredigen van
hen die niet door studie of anders-
zins in staat zijn gebruik te maken
Rijp en groen, maar vooral rot (ex-
cuseer 't woord!), wordt den volke
overhandigd met de bedoeling..
geld te verdienen aan de lees- of
ontwikkelingslust des volks.
Wanneer wij over 'n „probleem
spreken, schakelen wij de openbare
leeszalen uit. Deze zijn behoorlijk
geordend, vrij goed geoutilleerd en
worden in ieder geval bediend door
een deskundig personeel, dat zich
zijn verantwooMelijkheid bewust is.
Bovendien vormen zij alle te samen
de zgn. Centrale Vereniging, gebon
den aan voorschriften en staande
onder inspectie van haar Directeur,
Dr. H. E. Greve.
Een echt probleem echter is de
volkslectuur-voorziening.
Wanneer we bedenken, dat langs
de openbare leeszalen en bibliothe
ken slechts tien procent van het le
zend publiek wordt bereikt (in gro
te steden nog minder: Den Haag b.v
2,1%), dan ziet men dadelijk in, dat
het overgrote deel van bet lezende
Nederland weerloos is overgeleverd
aan heb- en winzucht van de niets-
ontziende en niemand-respecterende
exploitanten. Zelfs de Nederlandse
Spoorwegen voorzien via de Alge
mene Spoorwegboekhandel reizend
Nederland van schaamteloze lectuur.
En h6e floreren zij! De kioskhouder
te Sittard verkocht maandelijks voor
f 4000.— van deze afschuwelijke
Schund!
Hartelijk juichen wij het ingrijpen
van Sittard toe. Maar is dit voldoen-
de? Hoe lofwaardig ook, het lezend
publiek hongert naar zijn lectuur.
Vooral van katholieke zijde is de
laatste maanden een krachtige actie
ontplooid. Zij stuiten echter op grote
moeilijKTIeden. De ene ligt in de tijd
hiervoor is geld, veel geld nodig. De
andere ligt in de organisatie die de
Centrale Vereniging heet. Men kan
veilig vaststellen, dat, zolang Dr.
Greve de scepter zwaait, de Cen
trale Vereniging de voorziening met
volkslectuur zal tegenwerken. Dit
ligt geheel in de lijn van Dr. Gre-
ve's politiek. En Dr. Greve is, ook
ten Departemente, een belangrijk
man!
NU DE kwestie, mede dank zij het
krachtig optreden van Sittard, in 'n
acuut stadium is getreden, kan de
Regering niet meer afzijdig blijven.
Drie departementen zijn erbij be-
trokken, alle drie door Katholieke
Ministers beheerd. Men kan veilig
aannemen, dat deze beiangrijke
kwestie hun aandacht heeft: Binnen
landse Zaken zal, samen met Justi.
tie, een wijziging, liever: een aan-
vulling van art. 451 bis van het W.
van S. voorstellen; Onderwijs zal
positieve steun moeten gaan verle-
nen, al zal die aanvankelijk moeilijk
anders dan bescheiden kunnen zijn
en enkel een subsidie aan een cen-
traal apparaat.
Zal van Sittard de victorie begm-
nen in de strijd tegen de giftige
draak der zedenbedervende lectuur.
De kans op de overwinning is er, we
moeten die uitbuiten. Anders te han-
delen zou ernstig verzuim beteke
nen.
BATAVIA, 25 Oct. (Aneta). De
..Nieuwsgier" verneemt, dat dr. Beel
in het begin van de tweede week
van November te Batavia wordt
verwacht. In verband hiermede Is
het waarschijnlijk, dat dr. v. Mook
nog enkele dagen na 1 November
(de datum met ingang waarvan hij
ontslag heeft gevraagd) in functie
zal blijven, aldus het blad.
MET SPANNING ziet de wereld uit
naar het antwoord van Wisjinsky
op het voorstel van de zes „neu-
tralen". Zaterdag waren de berich-
ten alles behalve gunstig. Gemeld
werd toen. dat Wisjinsky het voor
stel zou hebben verworpen. Zondag
avond scheen het, dat het voorstel
van de „neutralen" in de huidige
vorm voor de Sovjet-Unie onaan-
vaardbaar zou zijn. De Sovjet-rege-
ring wil de blokkade niet opheffen,
zolang de valuta-kwestie niet is ge-
regeld. Zaterdagmiddag heeft Wis
jinsky een onderhoud gehad met de
voorzitter van de zes ..neutralen",
dr Bramuglia. Over het besprokene
is echter niets bekend gemaakt.
U.N.O.-DAG. Ter (gelegenheid van
de derde verjaardag van de Ver.
Naties zijn gisteren door verschil
lende vooraanstaande politici rede-
voeringen gehouden. Zo werd het
woord gevoerd door de Britse pre
mier Attlee, Warren Austin, de
Amerikaanse vertegenwoordiger bij
de Ver. Naties, Marshall. Trygve
Lie en door maarschalk Stalin. De
Britse minister Philip Noel Baker
sprak op een vergadering te Lon-
den. Zijn rede werd echter meer-
malen door interrupties onderbro-
ken. Van de tribunes klonk: „Yan-
kee-dollars"; ,.hoe staat het met
China" en „hoe met Palestina". Sta
lin zeide, dat indien de Ver. Naties
er in slagen het beginsel van ge-
lijkheid te handhaven, zij zonder
twijfel een grote en positieve rol
zal spelen bij de vestiging van de
algemene vrede en veiligheid.
LONDEN. Het internationaai comity
ter bestudering van Europese kwes-
ties heeft in een rapport medege
deeld dat er in de Sovjet-z6ne van
Duitsland een Duitse strijdmacht is
gevormd van driehonderdduizend
man, die staat onder bevel van de
Duitse veldmaarschalk Von Paulus.
Vijftienhonderd van deze manschap
pen zouden kort geleden in Potsdam
zjin aangekomen.
BRUSSEL. Paul Struyve, de katho
lieke Belgische minister van justitie
heeft op een vergadering zijn po
litieke vrienden verzocht een poli
tieke wapenstilstand te bewaren tot
de algemene verkiezingen in 1949,
teneinde zo een regeringscrisls te
vermiiden.
BERLIJN. Paul Hoffman en Harri-
man. de uitvoerders van het Mar
shall-plan. zijn te Berlijn aangeko
men. Hoffman verklaarde te hopen,
dat het besluit waarbij West-Duitse
fabrieken van ontmanteling zullen
worden gevrijwaard, Dinsdag te
Londen zal worden bekend ge
maakt.
