Credietmogelijkheden voor
middenstandsbedrijven
SOESTEKBERG WERD HET
GROOTSTE WAG EN PARK
RADIO
FILMWEZEN IN NEDERLAND
DERODEPAARDEN
Een heugelijke dag voor de
journalistiek in Nederland
door Bioscoopbond beheerst
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Maandag 25 October 1948
PAG. 3
En Woerden de uitgebreidste wasserij
Intussen zitten grijze
koks te oefenen
PROGRAMMA
,/Unda" is actief
INTERNATIONALE
KATHOLIEKE RADIO-ACTIE
Katholiek Instituut
geopend
Hutpverlening in verschillende vormen
In 1936 toen de middenstand
in ons land met veel moeilijk-
heden te kampen had, werd
van overheidswege het initia-
tief genomen tot de oprichting
in de vorm van stichting van
regionale borgstellingsfondsen
voor de middenstand, welke
beoogden credieten te verstrek-
ken aan kleine middenstands
bedrijven, die geen crediet
konden opnemen bij de nor-
male credietverstrekkers, zoals
de Nederlandse Middenstands-
bank of andere banken. In de
jaren voor de oorlog hebben
deze borgstellingsfondsen reeds
nuttig werk verricht, doch voor
al na de oorlog is het terrein
der werkzaamheden aanzien-
lijk uitgebreid, zoals bleek tij
dens het onderhoud, dat het
A.N.P. had met de heren J. Pas-
man en M. W. G. H. v. Loon,
leden van de centrale commis-
sen.
sie voor de borgstellingsfond-
Francois Pauwels
zestig jaar
Het Pierement liet
zich toch horen.
IN NIJMEGEN is het instituut
voor de katholieke journalis
tiek, gevestigd bij de R.K.
Universiteit, officieel geopend.
Mgr. prof. dr. R. Post, hoog-
leraar aan de R.K. Universi
teit en vice-voorzitter van het
college van curatoren van
het instituut, heeft vooraf een
H. Mis opgedragen. Daarna
verenigden de genodigden en
studenten zich in een van de
collegezalen van het gebouw
Stella Maris. Vele prominen-
ten uit de perswereld waren
aanwezig.
Kerkschip voor doof-
stommen ingewijd
Amsterdam dacht
dat er brand wat
Koningin Beschermvrouwe
Rode Kruis
NedSmalfilm Unie in het gedrang
Incidentele voorvallen kunnen soms de aanleiding vormen tot
het belichten van achtergronden, waarbij geestelijke en cultu
rele belangen van grote bevolkingsgroepen zijn betrokken.
Zo heeft het rumoer rond de Inhuldigingsfilm licht gegeven in
de tot dusverre grotendeels achter de schermen gevoerde strijd
tussen Ned. Smalfilm Unie enerzijds en de Ned. Bioscoopbond
anderzijds.
J
Onder het
vergrootglas
Koedoes en Pati in
Republikeinse handen
ONTVIJANDING
van Duitsers en
Oostenrijkers
Fiscale recherche
onderzoekt zaak-
Kerkhoven
Nood
In de doorlaat bij 's-Hertogenbosch moest een nieuw brugdeel
worden geplaatst. Om deze operatie .o snel mogelijk te doen
verlopen, hebben de N.S.-ingenieurs een zgn. wentelwagen
geconstrueerd. Deze bestaat uit een balkenstel, dat aan beide
zij den met tappen in lagers rust. Om deze tappen, die op platte
wagens rusten, kan dit balkenstel dus draaien. De nieuwe brug
wordt omgekeerd hierop bevestigd. De wentelwagen wordt nu
boven de oude brug gereden en deze wordt onder tegen het
balkenstel gehesen, dat met een lier een halve slag wordt
gedraaid. De nieuwe brug laat men in de opening zakken en
de wentelwagen kan meteen doorrijden naar de piaats, waar
de oude brug gerepareerd moet worden. De hele operatie nam
1 nog geen twee uur in beslag.
water kan tot aan de lip-
pen komen en vie schijnen
de verdrinking als het ware na-
bij. Een angstige beklemming
beneemt ons de adem, het wordt
duister en donker rondom ons,
een hulpeloze verlatenheid en
eenzaamheid drukt ons neer, we
zien geen uitkomst, geen uitweg.
De mensen, op wie wij meenden
te mogen vertrouwen, falen en
laten ons in de steek. Wij zijn
aan onszelf overgelaten. Is dat
werkelijk zo? Zijn we danhele-
maal alleen? Is er dan niemand
van wie wij op aan kunnen? Ja,
die is er! Hoor de woorden waar
gisteren de Zondags-Mis mee
begon: „De Heer zegt: Ik, ja ik,
koester gedacht%m van vrede en
niet van onheii. Gij zult Mij aa'n-
roepen en Ik zal u verhoren
Zo is het!
MARCUS
FEUILLETON
FAMILIEROMAN VAN MORTEN KOCH
Uit het Deens vertaald
DAT DE militaire koks in den lande allereerst proeven van
bekwaamheid moeten afleggen, alvorens ze op de troep
worden losgelaten, is geheel begriipeliik. Per slot van zaken
moet „snert" en „hete bliksem" even zo goed met kennis van
zaken worden behandeld als welk uitgebreid diner ook. Toch
is het wel een teken van aanpassing, misschien zelfs van voor-
uitgang, dat voor de opleiding van deze heren een viertal
vrouwelijke specialisten te hulp zijn geroepen, natuurlijk omdat
de cullinaire fijnproeverij in het hart van de vrouw geboren is.
Men zegt dat de jonge koks het zeer op prijs stellen door deze
leraressen ge'inspecteerd te worden. Hoe het zij, ze zullen in
ieder geval zorgen, dat ze voor de dag kunnen komen, want
nog nooit heeft de man voor de vrouw willen onderdoen.
betonwegen, die de Duitsers er in
de oorlog aanlegden, worden nu be-
nut voor dit werk, evenals de hon-
derden boxen, die de bezetter er in
de hei liet graven, om de auto's te
camoufleren. Men denkt een ogen-
blik aan Deelen, maar het is er an
ders, omdat hier alles, wat maar
mogelijk is, wordt nagekeken en
hersteld, totdat straks langzaam
maar zeker nieuw materiaal zal
komen.
Soms wordt er een grote veiling
gehouden via de Bovac, omdat het
anders een opstapeling wordt van
materiaal. dat onmogelijk te ge-
bruiken is.
Maar wie denkt er een autokerk-
hof te vinden, vergist zich; want de
duizenden wagens staan alien in
formatie opgesteld en worden voort
durend ge'inspecteerd.
Het is maar een kleinigheid in
het geheel wat het gezelschap te
zien kon worden gegeven op deze
excursiedag. Maar dan een kleinig
heid, die in wezen een van de
machtigste organen is van het Ne
derlandse leger, immers ..van de
tandenborstel tot het kanon" moet
via de Dienst van de Kwartiermees-
ter-Generaal gaan. Tel dit alles op
en men komt tot duizelingwekkende
getallen, die 9000 man, over het ge
hele land verspreid, moeten ver-
werken.
Waarom dan wel in de keuken.
Ondanks de verschijning van vrou
welijke vrijwilligers in het leger,
blijft de man, ook als hij voor
dienst in de keuken wordt neerge-
zet, pogen om boven het vrouwe-
lijk gezag en toezicht uit te komen
en hij rust niet voordat hij zijn
proeven van bekwaamheid zodanig
heeft afgelegd, dat hij inderdaad
verantwoord naar de diverse onder
delen gestuurd kan worden. Dat is
allemaal aardig en voor de betrok-
ken mannen erg prettig, maar het
allervoornaamste blijkt dit niet te
zijn. De hoofdzaak is, dat er de
laatste jaren over het eten in de
dienst zo goed als geen klachten
binnenkwamen. Dat is voopnaam,
vooral ook als men bedenkt, dat de
mannen van de Expeditionaire
Macht, met hun befaamde E.M. op
de mouw, door de Engelsen werden
uitgescholden voor „Eating Machi
nes".
De aankoop en de verzorging
hiervan is al een heel klein onder-
deel van de taak, die de kwartier-
meester-generaal op zijn schouders
heeft gekregen.
Daarnaast zijn er de enorme werk
plaatsen: de Centrale werkplaats in
Utrecht, verder vijf hoofdwerk-
plaatsen, o.a. in Rotterdam, Assen
en Tilburg, en tenslotte de garni-
zoenswerkplaatsen, waar al het ma
teriaal nagezien, gerepareerd en
desnoods totaal vernieuwd wordt.
En dan als laatste uitloper vindt
men bij de legeronderdelen even-
eens kleine werkplaatsen, waar
voorkomende reparaties kunnen
worden verricht.
„Ik voel me zakenman en militair
tegelijk, maar dikwijls nog meer
zakenman," vertelde luitenant-ge-
neraal J. J. C. P. Wilson en ook
dat is begrijpelijk, als men nagaat,
wat er omgaat in deze bedrijven en
met welke hoeveelheden er wordt
gecijferd en gerekend.
Duizenden stuks
In Rotterdam, vlak aan de haven-
gebieden, vertelde de kapitein-vlie-
ger ir H. C. Palm erover tijdens het
eerste oponthoud en met een ze-
kere technische trots toonde hij de
cijfers, die op de uitgestrektheid
van het werkterrein wezen: 450 lu
xe wagens gerepareerd, 250 jeeps;
750 drietonners en daarnaast talrij-
ke losse motoren voor herstelling
of revisie. Daar werken naast 43
militairen 183 burgers. In Woerden,
het depot retourgoederen, was het
al niet anders en de kapitein Bon-
neur heeft er in de oude vesting
van de graven van Holland een uit
stekend terrein voor de omvangrij-
ke werkzaamheden, die bestaan in
het repareren van schoeisel en kle-
ding, het wassen van al het gedra>
gen goed, of het afgekeurd is of
niet. Het gevolg van deze grote hoe
veelheden: 66.000 overjassen, 45.000
overhemden, 300.000 dekens, 85.000
paren schoenen, 160.000 uitrusting-
stukken, is, dat dit depot de groot-
ste reparatie-inrichtiri; in Neder-
land werd en tevens de uitgebreid
ste wasserij, waar met allerlei nieu-
were en nieuwste vindingen wordt
gewerkt, om deze kleding, schoei
sel en uitrusting in orde te bren-
gen. Wat niet meer de moeite loont
om gerepareerd te worden, of wat
aan herstel te duur mocht zijn,
wordt later verkocht via de inspec
tie der domeinen, zoals het overi-
gens met al het materieel gaat, ook
op Soesterberg.
Reusachtig wagenpark
Daar in Soesterberg is na de oor
log het grootste wagenpark van Ne
derland verrezen. Om maar e6n ge
tal te noemen: er staan nu nog
11.000 auto's van allerlei type en
zwaarte te wachten op herstel en
algehele revisie, verder liggen er
honderden autobanden, zijn er dui
zenden andere onderdelen voor
voertuigen. Dit Park strekt zich in
de Soesterberger hei uit over een
oppervlakte van 8 KM2. en de 24
Op 1 November a.s. zal Unda (het
internationaal katholiek Bureau
voor Radio en Televisie) een begin
maken met internationale katho-
lieke uitzendingen. ..Radio Nacio-
nal" te Madrid zal iedere dag een
halfuur van zijn programma wijden
aan katholieke bijzonderheden, re
portages, katholieke folklore, gods-
dienstige en culturele causerien in
verschillende talen.
Ook Radio Madrid, een radio om-
roep van private aard, zal eens per
week een hoorspel geven, ontleend
aan een of ander Bijbels onderwerp
en verder speciaal katholieke be-
richten, reportages etc. in het kader
van het programma-onderdeel „We-
reld-echo".
In Duitsland zullen door het sta
tion Radio Miinchen de program-
ma's van Unda worden overgenomen
van de door haar opgerichte „Radio
BraintruSt", samengesteld door pro-
fessoren van de universiteit van
Fribourg onder voorzitterschap van
professor Bochenski O.P.
In conferenties van 15 minuten
zullen de grote actuele problemen
van deze tijd behandeld worden: op-
voeding van de jeugd, vrijheid en
slavernij, de toekomst van onze be-
schaving, de positie van de vrouw
in de moderne wereld, de moderne
techniek en het sociale leven etc.
Men is nog doende, dat ook andere
Duitse stations deze programma's
zullen overnemen.
Voorts heeft Unda overeenkom-
sten gesloten met Radio Andorra,
Radio Africa (Tanger), Radio Lissa-
bon, Radio Oporto en nog 23 meer
locale Spaanse zenders om gods-
dienstige conferenties te geven in
de geest van de „Lichtbakens" zo
als Henri de Greeve deze voor de
K.R.O. geeft.
De grote Spaanse prediker, Pater
Marcos, heeft het op zich genomen
om deze zenders te bespreken. Het
is wel zeker, dat deze programma's
weerklank zullen vinden bij tal van
andere radio-omroepen.
DINSDAG 26 OCTOBER
HILVERSUM II, 415 M.
7.00 Nieuws, 7.15 Lichte muziek, 7.45
Morgengebed, 8.00 Nieuws, 8.15 Pluk
de dag; 9.00 Lichtbaken, 9.35 Sym-
phonie-orkesten, 10.00 Voor kleu-
ters, 10.15 In de prairie, 10.30 Mu-
ziekcursus, 11.00 Muziek houdt fit,
11.30 Als de ziele luistert, 11.40 Mu
ziek van Grieg, 12.00 Angelus, 12.03
Vioolwerken van Reger, 12.30 Weer-
overzicht, 12.33 Metropole-orkest,
13.00 Nieuws, 13.25 Orkest, 13.45
Kamermuziek, 14.30 Onder ons;
15.00 Literaire cursus, 15.30 Luch-
tige klanken, 16.00 De Zonnebloem,
16.30 Ziekenlof, 17.00 Na schooltijd,
17.15 Piano; 17.30 Felicitaties, 17.45
Om en om, 18.10 Sport; 18.30 Dit is
leven, 19.00 Nieuws, 19.15 Septet,
20.00 Nieuws, 20.05 De gewone man;
20.12 Hoorspel over St. Vincentius;
22.37 Actualiteiten; 22.45 Avond-
gebed; 23.00 Nieuws, 23.15 Viool en
cello, 23.40 OrkeSt.
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws, 7.30 Orkest, 8.00 Het
Nieuws, 8.15 Varia, 9.00 Kameror-
kest, 9.30 Aubade, 10.15 Arbeidsvi-
taminen, 10.50 Voor kleuters. 11.00
Gramofoonplaten; 11.30 De Wekker;
12.00 Dansorkest, 12.30 Weerpraatje,
12.33 Piano, 13.00 Nieuws, 13.20 En
semble; 13,45 Belmonte-koor, 14.00
Met naald en schaar, 14.30 Matinee,
16.40 De schoolbel, 17,00 Kinderkoor,
17.30 Orkest, 18.00 Nieuws, 18.15
Piano, 18.30 Voor de Ned. Strijd-
krachten, 19.00- Kinderverhaal, 19.25
Kamermuziek, 20.00 Nieuws, 20T5
Bonte avond, 21.30 Verzoekplaten
etc., 22.30 Viool en piano, 23.00 Het
Nieuws; 23.15 Gramofoonmuziek.
Voor de diverse groepen van
kleine middenstanders bieden de
regionale borgstellingsfondsen ver
schillende- mogelijkheden tot hulp-
verlening: o.a. de gewone borgstel-
lingscredieten, welke kunnen wor
den verstrekt tot een bedrag van
maximum 2000 gulden tegen een
rente van 3'/i pCt. en met een aflos-
singsperiode van 3 jaar. Deze vorm
van credietverstrekking is de meest
voorkomende en beoogt kleine mid
denstandsbedrijven, die op enigerlei
wijze hulp behoeven bij het uitoe-
fenen van een bestaand bedrijf en
niet langs normale weg crediet
kunnen verkrijgen, aan een crediet
te helpen. Het crediet wordt in dit
geval door de Nederlandse Midden-
standsbank door bemiddeling van
het borgstellingsfonds verstrekt,
waarbij het fonds zich garant stelt
en de eventuele verliezen voor de
helft door het rijk worden gedragen.
De herstelcredieten, bestemd voor
hen die door de oorlog (behalve
door bomschade) in moeilijkheden
zijn geraakt; het maximumbedrag
hiervan bedraagt 1000 gulden en de
rente 4'/< pCt; de aflossingsperiode
bedraagt 5 jaar.
De zakelijke bedrijfscredieten, be
stemd voor gedemobiliseerde eige-
naars van middenstandsbedrijven
tot een maximum bedrag van 3500
gulden, rente 31/. pCt., aflossings
periode 5 jaar.
In het tweede kwartaal van dit
jaar bedroeg het totale bedrag, dat
door de thans in ons land bestaande
36 borgstellingsfondsen aan credie
ten werd verstrekt f281.027.
De taak van de borgstellingsfond
sen ligt vooral op sociaal gebied,
doch ook op het gebied van het sa-
neren van middenstandsbedrijven
hebben deze fondsen een taak te
vervi/len. De borgstellingsfondsen
geven namelijk ook voorlichting
aan kleine zelfstandigen en kunnen
langs deze weg aan betrokkenen
adviezen geven, welke kunnen lei-
den tot gezondmaking van bedrij
ven.
Het heeft de bekende strafpleiter
en auteur mr. Frangois Pauwels uit
Amsterdam niet aan belangstelling
ontbroken op de receptie, die Zater
dagmiddag ter gelegenheid van zijn
60ste verjaardag in het Vondelpark
paviljoen te Amsterdam werd ge
houden. Onder meer voerde het
woord dr. P. H. Ritter Jr., die als
tolk van de duizenden lezers van
Pauwels' boeken sprak en o.a. zeide
„Uw devies is: Ik stel mij altijd
aan de kant van de minderheid."
Het „geschenk" werd aarlgeboden
door de dichter A. Roland Hoist., 'n
luxe uitgave van de zo juist ver
schenen sonnette cyclus van de ju
bilaris „dag van leugen", waaruit
Charlotte Kohler enkele sonnetten
voordrong. In zijn dankwoord ge
waagde mr. Pauwels van de sfrijd
voor de komende nieuwe ggneratie
waaraan hij tot zijn voldoening door
zijn werk een steentje mocht en
nog hoopt te zullen bijdragen.
Zaterdag was het 25 jaren
geleden, dat de heer J. B.
Tegelaar met zijn draaiorgel
zijn entree maakte in de
Delftse straten. De orgelman
bracht deze dag in de huise-
lijke kring door. Maar het
versierde pierement liet zich
niettemin horen en eerste-
jaars studenten haalden het
geld op. Zij hadden succes,
want er werd flink geofferd.
De opbrengst werd's avonds
aan de jubilerende orgelman
overhandigd.
Collega Leo Hanekroot, voorzitter
van de Katholieke Nederlandse
Journalistenkring en van het col
lege van curatoren van het instituut,
verrichtte de opening, om een offi
cieel begin te maken met wat voor
ons land nog een noviteit is: de
vakkundige opleiding van journalis-
ten. Deze journalistenschool zal het
in weinige jaren ook aan hen. die
nu nog niet overtuigd zijn duidelijk
maken, dat de journalistiek inder
daad een vak is, dat geleerd moet
worden en dat de journalist niet
ten eeuwlgen dage beschouwd kan
worden als een gewas, dat in de
wildernis van het leven al naar het
uitvalt zijn eigen rechte of ietwat
kromme weg omhoog wel leert
vinden.
Zonder twijfel is de journalistiek
een kunst, die in bijzondere mate
leeft bij de gratie van het talent,
van de aangeboren geestes- en ka-
raktereigenschappen. Doch zij leeft
ook in dezelfde mate als iedere an
dere kunst bij de gratie van de
vakkennis.
Men heeft vroeger veelal ge-
meend, dat journalistiek alleen en
uitsluitend en nergens zo goed was
te leren dan in de practijk van de
krant of het persbureau. kortom
uitsluitend in de leerschool van het
leven.
De improvisatie, de gelukkige
greep en de goede intuitie alleen
echter zijn op de duur bij het toe-
nemen van de gecompliceerdheid
der dagbladtechniek, bij de enorme
toeneming ook van de betekenis der
pets in de samenleving, niet meer
voldoende. gelijk spr. nader toe-
lichtte. De journalistieke opleiding
wordt ingesteld voor de grotere en
de meer bescheiden talenten. die te-
genover de enorme, eigenlijk meer
dan menselijk grote taak van de
journalistiek gesteld niet genoeg
kunnen doen om zich bijtijds waar-
dig te maken.
Spr. wees er nog op, dat deze eer
ste jouralistenschool in ons land
eensdeels het noodzakelijke com
plement zal vormen van de weten-
schappelijke opleiding, die toekom-
stigfe journalisten voortaan aan de
universiteit kunnen ontvangen en
anderdeels aan niet wetenschappe-
lijk gevormde adspirant-journalis-
ten vele noodzakelijke dingen zal
verschaffen.
De rectormagnificus Prof. Jur-
gens, uitte vervolgens zijn vreugde
over de doop van het nieuwe insti
tuut, dank brengende aan degenen,
die aan de totstandkoming ervan
hebben medegewerkt.
De heer Bodewes, voorzitter van
de K.N.D.P. en vice-voorzitter van
de N.D.P. bracht namens beide or-
ganisaties de beste wensen over.
De heer Schraver bood gelukwen-
sen aan van de Nederlandse Jour
nalistenkring, bij wie de opleiding
van journalisten steeds belangstel
ling heeft gehad. Gaarne gaf spr
de Katholieke Journalistenkring de
eer, dat deze het eerst geslaagd was.
Met een voordracht over „De
vreugden van de dagbladschrijver"
aanvaardde de heer Jan Nieuwen-
huis uit Rotterdam, zijn functie als
leider en leermeester van het insti
tuut.
Zondagmiddag heeft pastoor H.
M. Brandehof uit Monnikendam, die
juist 25 jaar directeur van de pro-
vinciale R.K. Doofstommenvereni-
ging St. Raphael, het nieuwe kerk
schip voor doofstommen te Amster
dam geopend. Deze ark heeft als
vaste ligplaats de Amstel aan de
Sarphatikade tegenover het Amstel-
hotel.
Deken G. P. van den Burg heeft
de kapel, tevens recreatiezaal, in
gewijd. In zijn toespraak zeide de
Deken deze drijvende kerk te be-
schouwen als de 31ste parochie in
de hoofdstad. Hoofddoel van de
kerk is om de katholieke doof
stommen uit Noord-Holland iedere
week in de gelegenheid te stellen
in de gebarentaal een predicatie te
volgen. Zij, die dit wensen. kunnen
het week-end op het schip door-
brengen, want er is aan boord voor
ongeveer 50 personen gelegenheid
om te overnachten.
Zondagavond werd op Schiphol de
nieuwe installatie ..mist-aanloop-
verlichting", bestaande uit rood
neon-licht, ter controle proefge-
brand. Omdat de bewolking boven
het vliegveld tamelijk laag was, n.l.
350 meter, gaven deze lichten een
felle rode weerschijn. Bewoners van
Amsterdam-Zuid zagen deze rode
gloed voor een grote brand aan en
enkelen wendden zich zelfs tot de
hoofdstedelijke brandweer. Ver
schillende fietsers begaven zich in
de richting van Schiphol. Het bleek
gelukkig loos alarm.
Naar het Hoofdbestuur van het
Nederlandse Rode Kruis mededeelt
heeft het H. M. de Koningin be-
haagd het Beschermvrouwschap van
het Nederlandse Rode Kruis te aan-
vaarden.
WILDEMAN. Het kan niet altijd
rozengeur en maneschijn zijn, maar
zoals die jongen in Bandoeng, die
deed het toch een beetje al te bar.
Zijn meisje had hem aan zijn ver-
stand gebracht, dat het beter was
om uit elkaar te gaan. Dat men
dan wat hartepijn heeft als jongen
van nog geen twintig, is begrijpe
lijk, maar dat men zo maar des
avonds, terwijl je (vroeger) meisje
ligt te slapen een handgranaat door
het open venster smijt, dat gaat alle
perken te buiten. Zo dacht de
rechtbank er ook over en heeft de
jongen voor drie jaren opgeborgen
om wat bij te komen van zijn le-
vensgevaarlijke driftbuien.
DECORATIE. Belgie is het land
gebleken, dat de meeste gedecoreer-
den heeft, aldus vertelde „Le Peu
pie". Niet minder dan zestig pet.
der mannelijke inwoners boven 35
jaar is in het bezit van een of meer
onderscheidingen. Geen wonder, dat
ons hart naar Belgie trekt, want
ook wij verlangen er naar, dat onze
mannelijke borst met zulk edel me-
taal of lint gesierd zal worden, al
was het maar om al die vergroot-
glaasjes.
KANJER. Een Amsterdamse visser
heeft hurry-up moeten vechten met
een snoek, die maar liefst 20 pond
woog. Het een-meter-lange dier
heeft zijn leven duur verkocht,
want eerst brak het hengelsnoer
en toen moest de visser in de pol-
dersloot een volmaakte snoekduik
maken om zijn prooi te bemachti-
gen. Na veel inspanning wist hij
hem eindelijk in zijn bootje te trek-
ken. En hier is nu eens geen woord
visserslatijn bij, want u kunt hem
in een Amsterdamse winkel bewon
deren. Adres bij Micros.
STOKSLAGEN. Radicale ouders
heeft men in Engeland en tegelijk
radicale ijzervreters. Want het En-
gelse ministerie van oorlog heeft
aan de ouders van de jongens, die
de cadettenscholen bezoeken ge-
vraagd, of men, wanneer de jonkers
onwillig zijn, van die goeie ouwe
stok gebruik mocht maken, net als
vroeger. 75 pet. van de ouders von
den het zelfs heel goed. Het mini
sterie zei, dat die stok beter was
dan alle strafwerk bij elkaar. Weet
de minister het soms van eigen on,
dervinding?
OUD. Bekend is gemaakt, dat het
magnetisch kompas reeds voor de
twaalfde eeuw bij de wijze Chine-
zen bekend was; men heeft althans
gegevens gevonden. en zelfs 240
jaar voor Christus werd al geschre-
ven over een magnetische steen, die
ijzer aantrok. Wat doen wij dan
met onze vindinkjes, als ze toen
al zover waren. Wie weet komt er
nog een atoompje uit die tijd te
voorschijn.
MICROS
BATAYIA, 23 October. (Aneta)
Een vertraagd bericht uit Poerwo-
dadi meldt, volgens Antara, dat
Koedoes en Pati, ten noord-westen
van Semarang, resp. op 21 en 22
October door de Republikeinse
troepen zijn bezet. Antara voegt
hieraan toe, dat het lot der ont-
voerde personen, die door de op-
standelingen uit Poerwodadi naar
deze plaatsen zijn gebracht, nog niet
bekend is.
Binnen enkele dagen zal in de
Staatscourant het besluit van de
betrokken vijf ministers worden ge-
publiceerd, houdende regelen in
zake de ontvijanding van hier te
lande met verblijfsvergunning ge-
vesfigde Duitsers en Oostenrijkers
Het Beheersinstituut zal naar
aanleiding daarvan in de eerste
piaats een bsechikking nemen waar
bij aan genoemde personen collec-
tief de handelingsbevoegheid wordt
teruggegeven.
Aan de personen, die daarvoor
volgens bedoelde regelen in aan-
merking komen, zal voorts door in
dividuele ontvij'andig-verklaringen
het vermogen worden teruggegeven.
Tot voor kort heeft de N.B.B. uit-
geblonken in een bijna beklemmen-
de kortzichtigheid ten opzichte van
de smalfilm. waarvan zonder over-
drijving kan worden gezegd, dat zij
bezig is, o.m. wegens haar onbrand-
baarheid, de kleine zalen in steden
en op het platteland te veroveren.
Te wijzen op hiermede verband
houdende waarden voor cultuur en
ontspanning is overbodig. De Ned
Bioscoopbond heeft dit verschijnsel
voor, tijdens en na de oorlog te
enenmale genegeerd. Binnen het
kader der commerciele belangen
van haar leden was dit niet nood-
zakelijk, immers deze leden hadden
hun theaters, waarin normaalfilm?
werden vertoond.
Het braakliggende terrein van de
smalfilm werd toen door anderen
betreden, die baanbrekend werk
verrichtten en in de theaterloze
streken de film brachten. De bezet-
ting leverde ook voor deze werkers
zeer vele moeilijkheden op, maar
de bevrijding bracht een ongekende
opgang misschien mag er wel
worden gesproken van een door-
braak toen bleek, dat de smal
film, zowel in het beeld als in het
geluid een grote perfectie had be-
reikt. die haar practisch niet meer
doet afwijken van de normaalfilm.
Het steeds groeiende getal smal-
filmondernemers voerde tot het in-
zicht van organisatie en men kwam
tot de stichting van de Ned. Smal
film Unie. Voor zichzelf opeisende
de waardering voor het pioniers-
werk op smalfilmgebied,' doch ook
erkennend de grote ervaring van
de oudere broer, de Ned. Bioscoop-
bond, werd steeds gestreefd naar
overleg en inzicht in de taakverde-
ling tussen beide organisaties. De
N.B.B. heeft dit steeds van de hand
gewezen, zij het dan. dat zulks op
de minder prettige wijze geschiedde
van „op de lange baan schuiven"
Intussen is de aap uit de mouw
gekomen en blijkt, dat de opper-
machtige Bioscoopbond. waarme-
de men dok in departementale
kringen reeds veel botsingen
heeft gehad o.m. wat betreft
de voor de film beschikbare de-
viezen - 't vruchtbaar gebleken
terreSn van de smalfilm geheel
aan zich wil trekken. met vol-
ledig voorbijzien der morele rech-
ten van de N.S.U. Met dit doel
is men overgegaan tot de onrich-
ting van het Ned. Film-Instituut.
zetelend to Amsterdam, waar de
leden van de Ned. Bioscoopbond
o.m. hun smalfilms moeten onder-
brengen.
Wanneer men nu bedenkt. dat tot
dusverre de importeurs, leden van
de N.B.B., op voorschrift van hun
bond, de normaalfilmrechten en
smalfilmrechten van de rolprenten
kopen. dan wordt hiermede de mo-
nonolie-positie von de N.B.B. zon-
neklaar bewezen.
Verenigingen en instellingen in
den lande kunnen voor vertoningen
b.v. in besloten kring denk aan
kloosters. charitatieve instellingen,
enz. slechts smalfilms kriieen
via de N.B.B.-instelling, het Ned.
Film Instituut. Dit heeft om het net
goed dicht te halen, bovendien nog
de naar onze smaak „onzedelijke"
afnameverplichting in de leverings-
voorwaarden staan, dat de huurder
zich verbindt op straffe van f 500
boete voor iedere overtreding, om
gedurende een jaar na onderteke-
ning van het contract geen film van
anderen dan verhuurder (N.F.I.) te
zullen betrekken, tenzij met diens
toestemming.
Ziehier hoe de besloten kringen
met banden en voeten zijn overge-
leverd aan de in de practijk helaas
sterk overwegend commercieel af-
gestemde Ned. Bioscoopbond. Voeg
daarbij, dat de wijze, waarop de
deviezen voor film worden gebruikt
tot dusverre nog door deze zelfde
organisatie wordt beslist, en het
behoeft geen betoog, dat het gehele
Nederlandse filmwezen wordt be-
hgerst door de N.B.B.
Door een betreurenswaardig mis-
verstand bij de Regeringsvoorlich-
(ingsdienst zijn b.v. de afspraken
met Polygoon-Profilti betreffende
•ie kerkopnamen bij de Inhuldiging
zo gemaakt, dat de N.B.B. hierop
ie hand legde en het materiaal re-
serveerde voor het Ned. Film In
stituut, dus voor haar instelling.
Hierdoor werd het verfilmde en
meest interessante onderdeel van
een nationale gebeurtenis koopwaar
uitsluitend in handen van de NBB.
En dit instituut is niet zo sportief
geweest om de kerkscene op smal
film buiten het N.F.I, om voor ge
heel Nederland ter beschikking te
stellen.
Naar wij menen te weten is naar
aanleiding hiervan, doch met de be-
doeling het totale probleem van het
filmwezen ter sprake te brengen,
door de N.S.U. diepgaand overleg
gepleegd met het Ministerie van
K. en W. en heeft men contact ge
had o.m. met de kamerleden mag.
dr. Stokman. mr Beernink, mr Roos-
jen en mr Peters. Men hoopt te
bereiken, dat deze afgevaardigden,
na beraad in de betreffende Kamer
fracties, vragen aan de minister
zullen stellen. die ten slotte moeten
voeren tot een beeindiging van de
machtspositie van de Ned. Bios
coopbond en tot een afbakening
der terreinen. Dit zou slechts kun
nen strekken tot heil der Neder
landse cultuur. waarin de film,
niet in het minst de smalfilm, zo'n
belangrijke rol gaat spelen.
Omtrent de liquidatie van de
Amsterdamse effectenfirma Kerk-
hoven en Co. zijn dezer dagen ver-
scheidene geruchten in omloop ge-
:omen. De fiscale inlichtingen- en
■psporingsdienst te Amsterdam
•'eft thans de zaak in onderzoek
-omen. Nadere gegevens over dit
..erzoek kunnen, naar deze dienst
lededeelt, nog niet worden ver-
trekt.
63
„De volgende maal laat ik beslag
leggen op de meubelen, dan zal ik
u laten zien of ik binnen kom,"
antwoordde mevrouw Zita giftig.
„Ik hoop dat we voor die tijd
een uitweg gevonden hebben," zei
advocaat Nielsen. ,.Ik heb u steeds
aangeraden te trachten tot een min-
nelijke schikking te komen met
mevrouw Munk, u zult nu zelf wel
inzien dat dat het beste is."
„Dat zult u nooit beleven," ant
woordde Ole scherp. In de regel
kostte het hem geen moeite zich te
beheersen, maar mevrouw Munk
werkte op hem als een rode lap op
een stier. Intussen stuurde hij Jor-
gen om sigaren en onderhield zich
met advocaat Nielsen en griffier
Hein.
Toen ze alien naar de auto lie-
pen, kwam Bente van de trainings-
baan terug. Ole liep, samen met
Jorgen, achter de bezoekers aan.
Mevrouw Zita keerde zich om en
ging naar hem toe.
„Dit was wat je noemt een ver-
rassing voor u, beste Offer," zei ze
hatelijk. „Nu kunt u die lieve, snoe-
zige Bente vertellen, dat zij en
haar vader zich aan oplichterij heb
ben schuldig gemaakt. Zij hebben
beiden hun handtekening gezet on
der een verklaring, dat het geld er
was, hoewel het al lang gebruikt
bleek te zijn. Ik zal wel zorgen dat
deze zaak voor komt." Het laatste
zei ze heel erg liefjes. Ole wilde
haar een driftig antwoord geven,
toen de griffier zich omwendde.
,.Het is geheel in strijd met onze
afspraak, hier over te spreken,''
merkte hij streng op. „De zaak is
nog niet voldoende opgehelderd."
„Ik ben ook niet van plan nu al
iets tegen mevrouw zelf te zeggen,"
verdedigde mevrouw Zita zich.
„Maar ik vind dat meneer Offer 't
behoort te weten. Het zou kunnen
zijn dat hij iets voor een verf/lijk
zou gaan voelen."
„Ik hoop dat ik die schande nim-
mer zal hoeven te beleven," zei Ole
terwijl hij telkens Bente's kant uit-
keek; ze was uit de sulky gestapt,
maar bleef staan zonder aanstalter)
te maken naar hen toe te komen.
Ole nam afscheid van de heren en
staarde de auto na, toen deze weg-
reed. Hij was reeds ingewijd in
verschillende buitengewoon moei-
lijke en ingewikkelde geldaffaires,
maar dit stond gelijk met een ramp.
Hij wist niet hoe hij het Bente
vertellen moest.
sen op reis is, dus heeft zij haar
sluwe advocaat bepraat tot deze
coupe. Het heeft allemaal niets te
betekenen, we zullen er ons best
door slaan." Ole sprak bedaard en
overtuigend, en deed wat hij kon
om zijn eigen ongerustheid te ver-
bergen.
Bente zweeg, maar hij zag heel
goed dat ze niet gerustgesteld was.
„We moeten er ons niets van aan-
trekken", zei Jogen. „Ik heb nou
al tien keer meegemaakt, dat er
HOOFDSTUK XVII J
beslag op de paarden gelegd werd
,Wat moesten ze hier vandaag, en (ja^ 2e getaxeerd werden, en
iedere keer heb ik twee kronen ge
kregen; maar er is nooit iets van
gekomen. Het is zo maar een aar-
digheid, die de advocaten uithalen,
ze verdienen er mee. denk ik."
„Laten we nu koffie gaan drin-
ken," stelde Ole voor. „Vanavond
hebben we de laatste grote training,
vergeet dat niet, over drie dagen
moeten we in het vuur." Ole wilde
Bente's ongerustheid graag wegne-
men en wist dat het beste middel
daartoe was, over de paarden te
praten. Aan tafel slaagde hij er
werkelijk in. een opgewekt gesprek
gaande te houden, zodat zelfs Bente
mee lachte. Ole had de gave op
een allergenoegelijkste manier over
doodgewone dingen te vertellen.
Ook tante Stance kwam met al
lerlei verhalen, ze had gedurende
de laatste paar weken heel wat ver-
zet. Ze had de hele baan aange-
legd en gewalst, ze had ontzettend
hard gewerkt; maar nu was haar
werk gereed, en was hun baan
haast even goed als de renbrtan te
Kopenhagen.
(Wordt vervolgd.)
kwamtn zt uctnug itoScii
boel?" vroeg Bente. „Moeten we
dat alles nu nog eens weer hebben?
Ik vind het zo vervelend voor jou,
ik ken dit nu al vele jaren, maar
jij bent zoiets helemaal niet ge-
wend. Het is zeker iets heel ern-
stigs, dat Zita vandaag hier durfde
komen om beslag te laten leggen.
Die losse schuld is nu toch uit de
wereld. Het moet iets zijn, dat ik
niet weet. Als ze werkelijk de paar
den wegnemen, ben jij al je S'-ld
kwijt." Bente was ten zeerste ver-
ontrust, ze sprong van de hak on
de tak en dacht er geen ogenhlA
aan dat Jorgen en Mikkel er bij
stonden en hoorden wat ze zei.
„De hemel beware ons voor zo'n
ramp," zei Mikkel bezorgd. Hij had
begrepen wat er gebeurd was en
was hevig ontdaan.
Angstig vragend zag Bente Ole
aan. hij was genoodzaakt haar te
antwoorden.
„Maak je niet ongerust, Bente,
voorlopig is het slechts een forma-
liteit. Er zijn zoveel moeilijkheden
met mevrouw Zita. het wordt een
proces. Je weet dat notaris Frand-
