ENGELAND VOLGT MET SPANNING DE ZAAK-BELCHER HANDEL IN VALSE DOLLARS TE KOPENHAGEN ONTDEKT Goedewaagen trachtte onze cultuur te vergiftigen Pool spon web van omkoperij Zwendelaars reisden met valse Nederlandse passen door Europa Socialisatie-addertje onder het financiele gras N Corruptie in Albions kasteel Leidende figuren gecompromitteerd- De Bonnenlijst Bende werd reeds jarenlang gezocht Brandstoffen nog niet vrij De ondernemersbeiasting en het toezicht PERS, RADIO EN KUNSTENAARS WERDEN ZIJN SLACHTOFFERS Vijftien jaar gevangenisstraf op part icu Here ban ken De belastingdienst komt bij Boodschap van de Duitse Katholieken Open brief aan Dr. van Mook N1EUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Donderdog 2 December 1948 PAG. 3 W B.P.P. opgeheven Belgische tuinders wensen minimumprijzen Verkeersperikelen. in de hoofdstad De Britse leveranties aan Sovjet-Rusland St. Nicolaas en de loterijwet Minister Kenneth Royall naar Europa Hoffman naar Engeland en het Verre Oosten ,DIEPE SPIJT OVER KWAAD, DAT DUITSERS BEDREVEN". Prof. dr. T. Goedewaagen, thans voor zijn rechters. DE KWESTIE DER 15.000 GEVANGENEN LUGUBERE ONTDEKKING Lijk onder de vloer gevonden (Van onze correspondent) LONDEN, November. Corruptie in de Engelse regering. Ieder- een weet dat men in Frankrijk alles gedaan kan krijgen als men een minister of zijn vriend kent. Maar slechts zelden zijn rege- ringsambtenaren in Engeland beschuldigd dat zij omkoopbaar zijn. Er zijn nu zware beschuldigingen geuit tegen een onder- minister. Het is geen Stavisky-affaire. Het merkwaardig is dat de omkopers zo weinig bereikt schijnen te hebben, maar toch heeft deze zaak zelfs de geboorte van een prins van de eerste pagina's in de bladen afgedreven. Meer dan alle conservatieve pro paganda zal misschien een handige statenloze Pool, die reeds jaren ge- leden was uitgewezen, maar wist te blijven, de regering in discrediet brengen, Deze zaak heeft een grote politieke betekenis. Zal de zaak-Belcher de ondergang worden van de Labourregering? Duizenden in Engeland stellen de vraag. Sinds een week zat een spe- ciaal tribunaal in Church House, Westminster, en ondervraagt tien tallen getuigen om te ontdekken of de parlementaire secretaris van het Britse ministerie van handel, de onderminister Belcher, zich heeft schuldig gemaakt aan corruptie. Zonder uitzondering drukken de kranten ellenlange verslagen van de zittingen. Iedereen beseft, dat er dynamiet zit in de woorden die in deze sobere zaal worden gesproken en dat deze zaak luider spreekt tot de verbeelding van het volk dan de uitgetrokken debatten in het Lager- huis over de nationalisatie van de ijzer- en staalindustrie. De voornaamste figuren Wat is er gebeurd? De procureur- generaal Sir Hartley Shawcross, de man die in Neurenberg de Duitse oorlogsmisdadigers te lijf ging, heeft de eerste dag de voornaamste aanklachten, die tegen Belcher zijn ingediend, toegelicht. Uit zijn be- toog rijzen de voornaamste figuren in dit drama omhoog. Daar is Sidney Stanley, alias Sa lomon Wulkan, een man met vier andere namen, een statenloos Pool, waarom het gehele web van om koperij zich heeft geweven. Het was Sidney Stanley, die Sherman, de directeur van de voetbalpool- firma Sherman in Cardiff, in con tact bracht met Belcher. Sherman had veel meer papier gebruikt voor zijn pools dan hem door het minis terie van handel was toegewezen. Een vervolging was ingesteld. Op een goede dag, toen Sherman in Londen was, klampte Stanley hem aan. „Ik kan zorgen dat u niets meer van de vervolging hoort". En Stanley bracht Sherman in contact met Belcher. Is het waar dat Stan ley Belcher vijftig pond per week betaalde en zijn vrouw soms 100 pOnd gaf? Is het waar, dat Belcher het grootste gedeelte van de 12.000 pond heeft gekregen, die Sherman ter beschikking van Stanley stelde om de papierzaak in de doofpot te stoppen. Belcher ontkent deze din- gen hardnekkig. Wij weten aTleen, dat Belcher er voor gezorgd heeft, dat er niets van de vervolging tegen Sherman is terecht gekomen. De namen van andere directeuren van voetbalfirma's zijn genoemd. Er is Cope, de eigenaar van de grootste pool vanLonden. Heeft Cope Belcher een millioen gulden aangeboden als hij zou zorgen. dat de zaak van Sherman werd ge- sloten? Stanley heeft dit aan Sher man verteld. En Stanley, hoewel volgens alle getuigen een uiterst onbetrouwbaar man. en de grootste schurk in. Engeland, die nog niet is opgehangen, was in ieder geval een zeer goede vriend van Belcher. Heeft Belcher zelf niet gezegd. dat hij bij bookmaker Cope Konderden ponden met wedden had verloren, maar dat het hem koud liet omdat Cope hem toch nooit een rekening stuurde. Er zijn andere grote namen in deze zaak genoemd. Key, de minis ter voor publieke werken, en Gib son, een vroeger leider van de Engelse vakverenigingen. Zij zijn niet beschuldigd dat zij zich hebben iaten omkopen. Maar het is vreemd dat zulke mensen in zulke posities zich door Stanley een pak cadeau laten doen. pakken van 300 gulden. *Hebben zij textielpunten gegeven", vroeg rechter Lynskey, voorzitter van het tribunaal. Neen, over pun- ten was niet gesproken. Zullen er later nog andere aan klachten tegen Gibson en Key bin- nenkomen? Dit is een belangrijk punt voor de regering. Churchill heeft in het Lagerhuis aangeduid dat zijn partij geen politieke munt uit deze zaak zal slaan. Sir Hartley Shawcross, zelf Lagerhuislid van de Labourpartij, sprak de vrome' wens uit dat de zaak buiten de po- litiek gehouden mocht worden. „De regeringspartij heetf de oprechte wens dat de zaak tot het uiterste wordt nagegaan en dat alle corrup tie meedogenloos wordt uitgesne- den", zei Shawcross. Maar deze zaak moet bijna een politieke weerslag hebben, als het zou blijken, dat niet alleen Bel cher schuldig is, maar ook andere vooraanstaande mannen die hun functies aan Labour danken. Men kan een zondebok de woestijn insturen, maar als er een leger van zondebokken is, kan niemand voor- spellen waar de zaak zal ophouden. Dit zijn de opvattingen van Engelse politici, die over deze kwestie pra- ten. Hoe de zaak aan het rollen kwam. Het was een conservatief, die de zaak aan het rollen bracht. Londen is bezaaid met amusementsparken, kleine kermissen, waar men een penny in een slot duwt en een min of meer prikkelend filmpje ziet, of drie cigaretten ljan vinden, door met een balletje te spelen. Sinds 1939 heeft men deze machines, die uit Amerika moeten komen, niet meer kunnen invoeren. Het was Stanley die aan drie eigenaars van deze amusementszalen vertelde, dat hij vergunning kon krijgen voor de invoer. Hij had zelf een vergunning voor ruim 180.000 pond. Hij wilde ze afstaan als hij zelf 10.000 pond van deze heren kreeg. De vraag is nu of Stanley heeft gezegd dat Belcher een deel van deze tiendui- zend pond moest hebben. Het Tribunaal zal veel moeite hebben om deze en tientallen an dere vragen op te lossen, want in een rechtszaak zijn zelden zoveel tegenstrijdige verklaringen afge- legd. In ieder geval, een der betrokke- nen, een zekere Price, vertrouwde de zaak niet. Hij rook een schan- daal, en ging naar de conservatieve leider Woolton. Woolton is een ver- standig man. „Dit is geen zaak voor ons" zei hij. „Ga naar de politie." Zo kreeg Scotland Yard de eerste aanklachten tegen Belcher in han- den. Voor het tijdvak van 5 t.m. 18 December .1948 geeft elk der vol- gende bonnen recht op het kopen van: BONNEN VOOR VLEES 441, 443 vlees 100 gram vlees 442 vlees 300 gram vlees ALLE BONKAARTEN 447 algemeen 100 gram rijst 448 algemeen 250 gram boter of margarine of 200 gram vet BONKAARTEN KA, KB, KC 812 451 algemeen 500 gram boter of margarine of 400 gram vet 452 algemeen 200 gram kaas of 250 gram korstloze kaas 453 algemeen 125 gram koffie 454 algemeen 50 gram thee B 465 200 gram kaas of 250 gram korstloze kaas BONKAARTEN KD, KE 812 457 algemeen 250 gram boter of margarine of 200 gram vet 458 algemeen 100 gram kaas of 125 gram korstloze kaas TABAK- EN VERSNAPERINGEN- KAARTEN QA, QC 808 139, 143 tabak 2 ranst. sigaretten of kerftabak BONKAARTEN ZA, ZB, ZC, ZD, ZE, MD, MF, MH 813 (bijz. arbeid, a.s. moeders en zieken) Geldig zijn de bonnen van strook Z. Deze bonnen zijn 14 dagen geldig. Bovenstaande bonnen kunnen reeds op Vrijdag 3 Dec. worden ge bruikt. De tussentijds aangewezen bonnen 414 algemeen en 420 alge meen voor 500 gram resp. 1 k.g. sinaasappelen moeten uiterlijk 4 December bij een handelaar in groente en/of fruit worden inge- leverd. t m ii i s - 1 m Het ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen deelt mede, dat met ingang van 1 Dec. het bureau papierverdeling pers (B.P.P.) is opgeheven. KOPENHAGEN, 1 Dec. (Ritzau) De Deense politie is erin ge- slaagd een valse-muntersbende, die reeds enige jaren op grote schaal valse dollars in Europa in omloop brengt, te ontmaskeren. De valse dollars werden opgemerkt door een deskundige van de Deense Nationale Bank, die verklaarde, dat het geld ter nau- wernood van echte dollars te onderscheiden is. Afgevaardigden van de Belgische tuindersbonden, die in totaal 20.000 leden tellen, hebben tijdens een te Brussel gehouden congres een re- solutie aangenomen, waarin zij er o.a. op wijzen, dat het met het oog op de verwezenlijking van de Eco- nomische Unie op 1 Januari 1950 wenschelijk is, dat er op het gebied van de tuinbouw gelijke vestigings- en exploitatievoorwaarden in de 3 landen gelden. Het congres heeft de Belgische regering verzocht het protocol van 9 Mei 1947, dat thans van kracht is in het kader van de douane-over- eenkomst, en dat o.a. het stelsel van de minimumprijzen aan de grens bevat, in de toekomst te handhaven en in ieder geval tot op het ogen- blik, dat de economische voorwaar- den in de drie landen volkomen ge- lijk zijn. Voorts heeft de vergadering de regering verzocht maatregelen te treffen, die het de Belgische tuin bouw mogelijk zullen maken een plaats te veroveren op de Duitse markten. Een uitvoerige controle heeft in de afgelopen weken te Amsterdam aan het licht gebracht, dat zeven- achtsten van de voetgangers zich doorlopend aan verkeersovertredin- gen schuldig maken. Twee-derden van de wielrijders trekken zich wei nig of niets van de verkeersregels aan. Van een-achtste van de auto- mobilisten werd ditzelfde geconsta- teerd. De voetgangers slaan hierbij dus wel een zeer slecht- en de fietsers een niet veel beter figuur. Deze valse-muntersbende werd niet alleen reeds jarenlang door de Amerikaanse politie gezocht, doch ook door de politie van vele andere landen, o.m. Nederland en Bel- gie. In Kopenhagen werd de rub- berhandelaar E. Sterling gearres- teerd, die verklaarde, van twee buitenlanders, met wie hij door be. middeling van een lid van het per- soneel van de synagoge te Kopen hagen, in contact was gekomen, dollars te hebben gekocht voor 35.000 kronen en eerst later ont- dekt te hebben dat zij vals waren. De beide buitenlanders waren in het bezit van veel grotere hoe- veelheden dollarbiljetten. Zij reis den van Denemarken naar Noor- wegen en Zweden om de andere biljetten daar van de hand te doen. Tegenover Sterling hadden zy zich Fraenkel en Weintrop ge noemd, hoewel zij zich in hun hotel hadden laiten inschryven als Sam Rossel en Josep Beckman. Zij waren in het bezit van Neder landse passen, doch bij onder zoek in ons land aan de hand van de pasnummers bleek, dat de pas sen oorspronkelijk voor twee da mes waren uitgegeven en dus vals waren. Sinds 28 November vertoefden twee Deense politiebeambten in Den Haag om contact op te nemen met Nederlandse en internationale po- litie-autoriteiten. In Den Haag is n.l gevestigd de internationale falsifi- catiecentrale. Woensdag zijn de beide Denen doorgereisd naar -Ant- werpen. Volgens deskundigen zijn de dollarbiljetten buitengewoon goede falsificaties doch van een be. kend type De in het bericht uit Kopenhagen genoemde feiten wer den bij navraag bevestigd. Volgens een Reuterbericht uit Ko penhagen zouden de beide Deense politiemannen de vrije hand hebben gekregen om in heel Europa een onderzoek in te stellen. Nader verneemt het A.N.P., dat de beide paspoorten inderdaad vals zijn. De beide dames, aan wie de passen met de nummers, waar- onder de beide valse-munters reisden, waren uitgereikt, zijn nl. nog beiden in het bezit van haar passen De bende heeft dus twee willekeurige nummers op de valse passen geplaatst. Het zou niet onmogelijk zijn, dat de in het Deense bericht genoemde Fraenkel dezelfde is als Ludwig Fraenkel, een Tsjech van geboorte en Nederlands ingezetene, die deel had in de opzienbarende zaak van de internationale bende, die handei- de in wapens, waar van destdds een deel is gevonden in het douanedepot te Rotterdam. Deze Fraenkel heeft een broer in Antwerpen, waar zich het hoofdkwartier van de valse muntersbende bevindt en waarheen de beide politie-beambten vertrok- ken zijn. Het wordt hier te lande niet uit- gesloten geacht dat de valse dollars afkomstig zijn uit Duitse of Oosten. rijkse kampen voor ..displaced per sons" of zelfs, dat het hier restan- ten betreft van de grote voorraad valse dollarbiljetten, die Himmler ir.dertijd heeft laten aanmaken. Reeds in 1946 heeft de Ameri kaanse recherche in deze zaak een onderzoek hier te lande ingesteld In antwoord op een opmerking van Anthony Eden in het Britse Lagerhuis, dat het niet met elkaar te rijmen scheen, dat Groot-Brit- tannie krachtig gestelde nota's aan de Sowjet-Unie (loet toekomen doch tegelijkertijd grondstoffen naar de Sowjet-Unie uitvoert, die van be- lang kunnen zijn voor de oorlog- voering, heeft de Onderminister van Buitenjandse Zaken Christopher Mayhew verklaard, dat „het belang- rijker is met koel hoofd tegenover de koude oorlog' te staan". Mayhew voegde er aan toe, dat de Britse regering zich in de economische en handelsbetrekkingen met de Oost- Europese landen laat leiden door de verwachting van uiteindelijk voordeel voor de Britse belangen, Elk geval zou naar eigen merites worden behandeld. Door de middenstandsverenigin gen te Hengelo wordt een Sint Ni- colaas-campagne gevoerd, waarbij het publiek bestedingsbonnen ont- vangt bij aankoop van geschenken bij deelnemende winkeHers. Voor f 10.aan bestedingsbonnen kan men, door een lot te trekken, een prijs winnen. De Ambtenaar van 't O.M. bij het Kantongerecht te En- schede heeft tegen de organisatoren proces-verbaal laten opmaken, om door een proefproces uitgemaakt te zien, of dergelijke acties in strijd zijn met de Loterijwet. De Amerikaanse minister van het leger Kenneth- Royall, zal deze maand Europa bezoeken en met Amerikaanse functionarissen te Londen confereren om „informatie uit de eerste hand te verkrijgen over de activiteit van de Ameri kaanse bezettingstroepen." Royall is van plan 11 December naar Parijs te vertrekken en vo6r het einde van het jaar naar Ame rika terug te keren. Van Parijs zal hij gaan naar Berlijn. Frankfort, Heidelberg, Wenen, Triest, Athene eji Ankara. Na negen jaren zijn de brouwerijen weer in staat het traditionele Bokbier te brouwen. Feestelijk versierde bierwagens tonen dit heugelijke feit aan de Amsterdamse burgerij. Naar aanleiding van enkele des- betreffende geruchten deelt het Ministerie van Economische Zaken mede. dat het niet in het voorne- men ligt de brandstoffendistributie in de loop van dit stookseizoen op te heffen. Het bonvrij' verkopen van brand- toffen, die onder de distributiebe- oalingen vallen, blijft derhalve ver- boden. Tegen overtreding van dit verbod zal streng worden opgetre- den, aldus het Ministerie. Hoffman, de leider van de E.C.A., zal Zaterdag voor een kort bezoek naar Groot-Brittannie vertrekken. Vervolgens zal hij zich naar China en Korea begeven om zich op de hoogte te stellen van het herstel in het Verre Oosten. VOOR HET BIJZONDER GERECHTSHOF te 's-Gravenhage stond gisteren terecht prof. dr. T. Goedewaagen, die van November 1940 tot Januari 1943 Secretaris-Generaal was van het Departement van Volksvoorlichting en Kunsten en daarna hoogleraar aan de Universiteit van Utrecht, om tenslotte wegens een conflict met de N.S.B. over pro-Amerikaanse uitlatingen ambteloos te worden. De beschuldigingen, tegen hem uitgebracht golden in het algemeen, dat hij getracht had de Nederlandse volksziel te vergiftigen met nationaal-socialistische ideeen en dat hij het in het bijzonder gemunt had op het perswezen, de radio-omroepen en de kunstenaars. (Van onze parlementaire redacteur) A EEN DEBAT waarbij hoegenaamd geen fundamentele vraagstukken werden aangesneden, heeft gisterenavond de Tweede Kamer de begroting van Financien zonder hoofdelijke stemming aangenomen. Zelfs de communisten wensten ditmaal niet de aantekening tot tegenstemmers te worden gerekend. Dat bij de behandeling van deze begroting uitsluitend „klein goed" aan de orde kwam lag niet aan de afgevaardigden. Van de heer Hofstra (Arb.) kreeg de bewindsman te horen, dat alle belangrijke onderwerpen bij voorbaat van de agenda waren afgevoerd door in de Memorie van Antwoord te verwijzen naar hangende besprekingen of door een geschikter datum voor ge- dachtenwisseling in het vooruitzicht te stellen. benadrukte hij nog eens, dat hij voorstander is van handhaving van de ondernemingsbelasting. Eerder zal vermindering van de belasting- druk op loon en inkomen aan de orde komen dan verlaging of zoals door enige leden bepleit werd opheffing van de ondernemings belasting. De minister zegde echter toe, dat hij een critisch onderzoek zal doen instellen om aan eventuele ernstige bezwaren, die aan deze be- lasting kleven, tegemoet te komen. Inlevering oud bankpapier Tal van Kamerleden bepleitten bij de bewindsman een soepeler houding bij de beoordeling of wel of geen restitutie zal worden ge geven voor te laat ingeleverde oude bankbiljetten. De minister voelde daar niet veel voor. In tal van ge- vallen is komen vast te staan, dat ingeleverde biljetten niet op nor- male wijze in het bezit van de in- leveraars zijn gekomen. Als crite- rium is gesteld, dat men aan moet kunnen tonen, dat voor wat de 500- en 1000-gulden-biljetten betreft men sinds '43 in het bezit van het bankpapier was. Ook de belas tingdienst wordt altijd om een ad- vies gevraagd. Voor een wijziging van de tot nu toe gevolgde proce dure voelde de minister niets. Ook zeide hij geen behoefte te hebben aan een onpartijdige beroepsinstan- tie, aan wie een afgewezen inleve- raar zijn geval nog eens zou kun nen voorleggen. Met betrekking tot de vermogensaanwasbelasting deel- de de minister mede, dat het aantal gevallen waarop de heffing van 90 pet. was toegepast tot nu toe slechts 12.000 over het gehele land bedroeg. Hij zegde toe, dat de instelling van een scheidsgerecht voor de vermo gensaanwasbelasting zeer binnen kort een feit zal worden. De voor zitter is reeds benoemd. Toezicht op de particuliere banken In zijn antwoord op opmerkingen van de heer Hofstra, welke de li- kwidatie van een belangrijk Am- sterdams commissiehuis ter sprake had gebracht, deelde de minister mede, dat hij de Nederlandse Bank heeft verzocht een voorontwerp- wet voor te bereiden, welke het Nochtans slaagde deze afgevaar- digde er in een belangrijk onder- werp aan te snijden. Sprekend over de ondernemersbeiasting drong hij er bij de bewindsman op aan een meer tegemoetkomende houding ten opzichte van het bedrijfsleven aan te nemen. De heer Hofstra po- seerde het denkbeeld, dat deze be- lasting weliswaar niet zou worden verlaagd, doch dat het bedrijf een deel er van zou mogen behouden om daarmede investeringen te be- kostigen. Minister Lieftinck had hier wel oren naar. Tenminste, hij zegde zijn partijgenoot toe, de sug- gestie in zorgvuldige overweging te zullen nemen. De heer v. d. Weijden (K.V.P.) voelde voor het geopperde denk beeld niet veel. Hij en de heer v. d. Heuvel (A.R.) waren het er over eens, dat er wel eens een sociali satie-addertje onder het gras zou kunnen schuilen. Dat vermocht de heer Hoogcarspel (Com.) natuur- lijk niet af te schrikken. doch deze vroeg zich toch af, welke garantie de Staat uiteindelijk zou hebben, dat het gereserveerde geld voor het bestemde doel zou worden ge bruikt. Juister achtte deze afge- vaardigde het dan ook, dat de Staat een bepaald percentage van de be- lasting zou storten in een fonds, waaruit gelden voor investeringen zouden kunnen worden bekostigd. Minister Lieftinck sprak zich over deze kwestie niet verder uit. Wel toezicht op particuliere banken zal regelen. Verder kon hij deze afge^ vaardigde geruststellen voor wat de financiele afdoening van j/a- noemde likwidatie betreft. De Ne derlandse Bank heeft niet, zoals de heer Hofstra meende, in de te- korten bijgedragen. Het benodigde bedrag is door particuliere banken bijeengebracht. Niet zo inschikke- lijk was de minister waar het gold de restitutie van Joodse vermo- *ens, die tijdens de bezettingsjaren n Duits schatkistpapier zijn omge- zet. Wel voelde hij er voor om de 25 millioen gulden, die uit het totale bedrag van f 110 millioen zijn gebruikt voor de instandhou- ding van de kampen Westerbork en Vught terug te brengen in het verjnogen van Lippman en Rosen thal. Belastingdienst komt bij De soepelheid bij de invorderin- gen, die door verschillende spre- kers was bepleit, zegde de minis ter toe. Hij zeide echter weinig te voelen voor een algemeen uitstel, zoals was gevraagd. De belasting- diensten zijn thans in staat het tempo, waarin aanslagen moeten worden uitgereikt. bij te houden. Bijzondere zorg wordt ook besteed aan het inhalen van de achter- stand. Hiervoor zijn .door de minis ter speciale ambtenaren benoemd, die een bapaald aantal aanslagen binnen vastgestelde termijnen moeten afhandelen. Minister Lieftinck toonde zich ook in principe bereid ondersteu- ning voor het levensonderhoud van behoeftige verwanten in mindering op het inkomen te brengen bij de bepaling van de Icon- en inkom- stenbelasting. Aan de uitvoering hiervan kleven echter zoveel tech- nische haken en ogen, dat de be windsman liever wacht tot de in- gestelde vereenvoudigingscommis- sie met voorstellen komt. Hij zegde de Kamer echter toe, dat dit niet „een op de lange baan schuiven" betekent. Op de „Deutsche Katholikentag" die te Mainz voor het eerst na een onderbreking van zestien jaar weer werd gehouden, is door de voorzit- ,er Dr. Herder-Dorneich namens Allereerst kwam het beruchte journalistenbesluit ter sprake, waarin de verplichting voor deze personen werd gesteld, om lid te worden van het Verbond van Ne derlandse journalisten en via deze vereniging van de kultuurkamer. Een raad van voorlichting, samen- gesteld uit NSB-ers en pro-Duit- sers, waarbij om alle schijn te ver- mijden ook nog enkele andere fi guren zitting kregen moest toezicht houden op de leden en op het pers wezen in het algemeen. Verdachte gaf te kennen, dat hij de pers niet in NSB-richting wilde dwingen, doch hij trachtte hen bij te bren gen, dat er vanaf 1940 een „nieuwe orde" gold. Max Blokzijl had spe- ciaal geijverd voor dit journalis- tenverbond en de raad van voor lichting, doch Goedewaagen ging zonder protesten met hem mee. Ook de opheffing der Nederland se omroepverenigingen werd hem verweten en de procureur-fiscaal noemde dit diefstal zonder meer. Opnieuw verweerde bij zich door aan te voeren, dat een grote Ne derlandse omroep van nationaal be- lang was. Geen dwangbuis Volgens zijn opvattingen, ook nog voor het Bijzonder Hof, was de kultuurkamer geen dwangbuis, want het doel ervan was, de kun stenaars tegenover de maatschappij te beschermen. omdat zij in Neder land zo ongeveer vogelvrij zijn. „Het tijdstip was echter niet juist gekozen, constateerde verdachte nu, „want mij is gebleken, dat de Nederlanders niete van dergelijke maatregelen wilden hebben, zolang er nog een Duitse voet op Neder landse bodem stond." Getuigen vertelde. dat Goedewaa gen grote' invloed op jonge mensen uitoefende en dat hij bij zijn con- ferenties en vergaderingen steeds de politieke bedoelingen wist te verbergen, waardoor velen omge- praat konden worden. Uitvoerig kwam voorts ter sprake ver- een de- het vermeende conflict tussen dachte en de NSB, waarbij vro<sgere medewerker op zijn partement, het hessfd van het pers wezen Oosterbaan verklaarde, dat de NSB hem losgelaten had en hij daarom steun zocht bij de SS. Mr baron van Voorst tot Voorst, de procureur-fiscaal, begon zijn re- quisitoir met de woorden ,.De naam Goedewaagen zal voorgoed ver- bonden blijven aan de pogingen van de Duitsers om het Nederland se culturele leven met Duitse geest en ideeen te doordringen. Hij keer- de zich van zijn eigen volk af, om dat hij op de normale wijze geen wetenschappelijke carriere kon maken." Voortgezet hoogverraad In het korf ging de procureur- fiscaal vervolgens de levensloop van verdachte na en zijn functies bij de NSB en daarbij wees hij er op, dat hij verdachte het recht ont- zegde om het praedicaat ..professor" te dragen, omdat hij zijn hoogle- raarsambt te Utrecht niet op eer- volle wijze verkregen had. Hij oor- deelde, dat zijn invloed zeer ten kwade geweest is, want door hem hebben pers, radio en film onder dwang een nadelige invloed gehad. Zodoende heeft hij oog en oor van Nederland opzettelijk misleid. Wegens ..voortgezet misdrijf van hoogverraad" eiste hij tenslotte 15 jaar gevangenisstraf en verbeurd- verklaring van verdachte's biblio- theek ter waarde van 7000.en ontzetting uit het recht ambten te bekleden voor de duur van het leven. Uitspraak over veertien dagen. De Gemeenschappelijke Actie van Nederlandse Vrouwen heeft een open brief gericht aan dr. v. Mook over de kwestie der 15000 gevange- nen, die zich, volgens dit comite, nog in de Republiek zouden bevin- den en daar tegen hun wil zouden worden vastgehouden. Wij ontlenen hieraan het volgende: ..Bij uw aankomst te Schiphol op 5 November deelde u aan de pers mede, dat „de cijfers sterk overdre- ven waren" en dat „het niet zo erg was" als door de Vrouwenactie voorgesteld. kunt niet in ernst beweren, niet op de hoogte te zijn geweest van het feitenmateriaal. door ons op 1 November aan de Staten-Generaal voorgelegd. Blijk- baar zat de bedoeling voor, deze mensen op te offeren. Wij kunnen tot geen andere conclusie komen, dan dat dit ook de wens van u ge weest is en dat u doelbewust mee- werkte. Deze mensen zouden een belemmering vormen voor de poli- tiek, die t.a.v. de Republiek ge voerd werd, zo de waarheid aan het licht kwam. Dus werden deze stak- kers verdonkeremaand en durfde men. toen door ons bekend werd, dat zich in ieder geval nog duizen den Nederlanders in de Republiek bevonden, zelfs bpweren, dat deze als ..Warga Negara", vrijwillig daar verblijven." Genoemd comite heeft voorts ver- slag uitgebracht van een reis naar Parijs in verband met het vraag- stuk van de gevangenen van de re publiek Djogja. Men wist recht- streeks contact te leggen met de Amerikanen aan de U.N.O. of Vei- ligheidsraad verbonden. Ook kreeg men middels deze Amerikanen con tact met vertegenwoordigsters van grote Amerikaanse vrouwenorgani- saties met de Federal Council of Churches of Christ of America, het Amerikcranse Rode Kruis en het In ternationale. Rode Kruis. Het bleek, dat de Arqerikanen nergens van wisten, alien namen de zaak zeer ernstig. Men kon geen zekerheid krijgen, dat de kwestie nog voor 16 December in de Veiligheidsraad zou komen. et Centrale Comite een „Bood- schap aan alle breeders in Christus over de gehele wereld" gericht. „Het 72e congres van Duitse ka tholieken wenst tegenover haar broeders in Christus over de ge hele wereld haar diepe spijt te betuigen over het kwaad, dat in Duitslands naam en door Duitsers veroorzaakt werd, nadat het na- tionaal-socialisme de macht in onze staat verworven had, evenals onze christelijke broeders buiten de Duitse grenzen het onheil be- treuren. dat door sommigen van hun landgenoten werd aangericht. Ofschoon het nat.ionaal-socialisme is voortgekomen uit een mentali- teit, die niet alleen in Duitsland heerst. willen wij ons niet van schuld vrijpleiten door op de fouten en zonden van anderen te wijzen. De katholieken wilden de mis- daden en vervolgingen niet, noch de verschrikkelijke oorlog met al zijn wreedheden. Maar al ons ver- zet en in vele gevallen ons mar- telaarschap, bleek zonder resultaat Dit heeft ons smartelijk getroffen. Van de christenen uit alle lan den hebben wij hulp gekregen, die voor eeuwig diep in de hasten van ons volk zal blijven gegrift. Wij smeken onze broeders in Christus in het buitenland alle middelen die hen ter beschikking staan aan te wenden. om ons bestaan dat tot het uiterste bedreigd wordt te redden Wij vragen hun ook hen te helpen. die wij zelf niet vol- doende kunnen s*eunen, de millioe- nen ontheemden. Want dit is het grote uur. waar op het Christendom de kreet moet doen weerklinken, die in vroeger eeuwen tot verbijstering van de mensheid naar de hemel opsteeg: „Ziet hoe zij elkander liefhebben." „Tijd" In een hofje te Rotterdam, waar timmerlieden gistermorgen bezig waren de vloer van een parterre- woning te vernieuwen, zijn in de grond de stoffelijke resten gevon den van een vermoedelyk nog jong persoon. Het feit, dat het lijk geheel is vergaan en er slechts beenderen over zijn, schijnt er op te wijzen, dat het stoffelijk overschot hier reeds tientallen jaren heeft gelegen. De politie is in het geval gemengd, maar zij kan bij de huidige stand van het onderzoek nog geen mede- delingen verstrekken. Naar verluidt moet de toestand, waarin het ge- raamte gevonden is, mede in ver band met de omstandigheid, dat de gestorvene niet op een der kerk- hoven begraven werd, er op wijzen, dat hier van moord of doodslag sprake is geweest. Het zal echter moeilijk zijn dit zeer oude geval tot klaarheid te brengen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1948 | | pagina 3