2
Coalitie met de communisten betekent
een communistisch China"
Nederlandse voorwaarden
aan de Republiek
Gedeputeerde Staten willen ruim zes ton
meer uit de grondbelasting halen
Industrialisatie-probleem
heeft vele moeilijke kanten
I
1
In Hongarije heerst de macht
van de Sovjets
De strijd in mijn land is van
wereldbetekenis
TOTSTRAKS
Minder subsidie aan onverplicht
Nijverheidsonderwijs
China's laatste dagen in zicht?
De regen
Soekarno gaat steun
vragen aan India
Ook een dagorder
van Soedirman
De diepere grond
van de schoolkwestie
Onprettige uitlatingen van Montgomery
r
Een week buitenland
J
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Zoterdag 18 December 1948
MGR. PAUL YU PIN, AARTSBISSCHOP VAN NANKING:
T .N.I.-M AN OEU VRES
Weer heerst rond het Chaillot-paleis
De stilte en sereniteit
Van trotse onvergetnkelijkheid
Der kunstgewrochten in Parijs.
Niet meer klinkt in de galerijen
Wyshinsky's angst voor het fantoom
Dat dreigt met het gesplitst atoom.
Hier hangen slechts de schilderijen.
Voorlopig eindigt de campagne
Tegen de schenners van het recht.
Eenieder heeft zijn woord gezegd,
En drinkt tot slot een glas champagne.
Wel schoon waren de resultaten
Van maandenlang geconfereer.
Op 1 April begint men weer
De oude kwesties te bepraten.
T.
V_.
KARDINAAL VAN ROEY:
NOORDHOLLAND MOET BEZUINIGEN
Duits droogdok
opgeblazen
Een van de drie,
Pro-Republikeinse motie
in Parlemeni O.-Indonesie
Mr. Franssen tot drie jaar
veroordeeld
Paul Kies twintig jaar
achter slot
Korporaal Kesten uit Nijmegen
is een expert geworden in het
bouwen van bamboehuizen.
Samen met een paar koelies is
hij in Kebatoeran bezig het ge-
raamte van een dak aan de
muren vast te knopen.
Zestig kleinkinderen
JJ/AWEN een week zal't Kerst-
mis zijn. Dat heeft voor u
toch wel meer te betekenen dan
alleen maar 'n gezellige Kerst-
tafel met hulst en kaarsjes. Ze~
ker, die moet er ook zijn. Laat
er gerust een prettige, huiselijke
sfeer in uw gezin zijn die mor-
gen. Feest in huis veronderstelt
feest in de kerk, zegt een spreek
woord. Juist door het een wordt
het ander mooier. Ons samenzijn
in de huiselijke kring wordt des
te gezelliger naarmate we ook
geestelijk meer hebben genoten.
Laten we daarom het Kerstjeest
voorbereiden door er naar te
verlangen, er voor open te staan.
Bidt morgen nog eens de Mis'
gebeden in uw missaal mee.
Onze ziel is als een dorstige
aarde waarop de regen neervalt.
,,Rorate" kent u dat mooie
Adventslied dat in het Lof of
door de radio wordt gezongen?
MARCUS
Voor het vervoer van zware stukken maakt de K.L.M. gebruik van spe-
ciale vliegtuigen, die de bjjnaam „Vliegende Vrachtwagen" hebben
gekregen. Aangezien de luchtvracht steeds grotere afmetingen gaat
aannemen, heeft men een, speciaal voor grote vrachtstukken bestemd,
verplaatsbaar platform geconstrueerd.
„IEDERE DAG denk ik aan Nederland en herdenk ik de Neder-
landse katholieken in mijn gebed. Want het is dank zij een
Nederlandse studiebeurs, dat ik aan het College der Propaganda
Fide heb kunnen studeren en mijn weg naar het priesterschap
heb gevonden. Daarom zal ik mij altijd de schuldenaar van
Katholiek Nederland blijven gevoelen." Met deze woorden ver-
welkomde ons Mgr. Yu Pin, aartsbisschop van Nanking, toen
wij hem in de wachtkamer van Schiphol voor zijn vertrek naar
New York om een interview verzochten.
Vanzelfsprekend brachten wij het
gesprek op de huidige situatie in
China en op de verklaring van
Paul Hoffman, directeur van de
E.C.A.. dat de Amerikaanse hulp
aan China misschien zou worden
voortgezet, indien een coalitie met
de communisten zou worden aan-
gegaan.
,.Als Amerika een dergelijke coa
litie wil, wil het een communistisch
China. Het Chinese volk wil echter
geen coalitie. Een bewijs daarvoor
is wel, dat millioenen Chinezen uit
de bezette gebieden vluchten. Nie-
mand immers wenst dit soort van
bestuur. ook al zullen er onder de
onontwikkelden wel enkelen ge
vonden worden, die zich door de
voorspiegelingen van de communis
ten laten verleiden. De communis-
tische ideologie is echter vreemd
aan het Chinese karakter en in
strijd met de traditie.
Overigens kan ik mij niet voor-
stellen, dat na Tsjechoslowakije nog
iemand gelooft aan de mogelijkheid
van zulk een coalitie, zonder dat
men daarmede automatisch zijn vrij-
heid prijsgeeft en zich overlevert
aan de willekeur der communisten.
Op onze vraag, of de toestand
voor China dan niet wanhopig be-
gon te worden,, antwoordde de
Aartsbisschop: „Indien China wan-
hoopt. zou heel de wereld dienen te
wanhopen. Want als China valt, valt
geheel Azie. Ik aarzel niet om de
strijd in mijn land van wereldbe
tekenis te noemen. Vergeet ook
niet, dat de troepen der regering
nog steeds twee-derden van China
in handen hebben. Zelfs al zouden
Peiping en Nanking vallen, dan is
dit nog niet fataal. Daarmede wordt
de ooriog niet beslist en de .moge
lijkheid tot verzet en voortzetting
van de strijd blijft open. Persoon-
lijk heb ik groot vertrouwen in
generaal Fu, die het bevel voert
over Nanking. Hij is een uitmun-
tend generaal, die de gave bezit
iedereen vertrouwen in te boeze-
men. Hij zal de stad uitstekend
weten te verdedigen".
De Katholieke Kerk in China
Als wij daarna vragen naar de
vooruitzichten van het Christendom
en onze bezorgdheid uitspreken
over de toekomst van de Kerk in
China, geeft de kerkvorst een ant-
woord, dat zijn diep gewortelde
overtuiging tekent:
„Tenslotte heeft de Katholieke
Kerk het laatste woord. Dat neemt
niet weg, dat wij een uiterst harde
en zware tijd doormaken.
In Noord-China is zeer veel ver-
nield. En in Centraal China kun
nen de priesters hun gewone werk
niet meer verrichten en zijn de ka
tholieken in hun activiteit zeer
gehandicapt. Onnoemelijk veel
priesters en leken zijn gedood en
stierven als martelaar aan hun ver-
wondingen.
In de bezette gebieden is de tijd
der Catacomben herleefd en kan
men spreken van een algehele kerk-
vervolging. De Kerk werkt daar
ondergronds. Veelzeggend zal voor
u zijn, dat de H. Stoel aan de pries*
ters verlof heeft gegeven, de H. Mis
op te dragen met gewoon brood,
zonder altaar en kaarsen, zonder
paramenten, zonder missaal, terwijl
de priesters als misformulier kun
nen gebruiken ofwel de gewone
Mis voor overledenen of de Mis van
O. L. Vrouw. Dit houdt in. dat
priester en gelovigen, rustig aan
een tafel gezeten als voor een een-
voudig ontbijt, toch de H. Geheimen
kunnen vieren.
Het aantal katholieken in China
bedraagt vier millioen, een kleine
minderheid in dit uitgestrekte land.
En toch is de vooruitgang van de
Katholieke Kerk China's enige
hoop. Een nieuw China kan niet
goed zijn zonder Christus. Door het
Evangelie te prediken zijn wij goe-
de patriotten. Wij moeten echter
het Evangelie niet alleen prediken
maar ook in practijk brengen. En
vooral op dit laatste komt het aan.
Daardoor alleen zal het communis-
me verdwijnen in China, maar ook
overal elders in de wereld.
Wat wij daarbij nodig hebben
zijn drie P's: Patience. Prayer, Pe
nance: geduld. gebed, boete.
Het lijdende China, dat thans
boete doet voor de Kerk in de ge-
hele wereld, rekent daarbij ook op
het gebed van de Nederlandse Ka
tholieken".
BATAVIA, 17 Dec. (Aneta) De
speciale correspondent van het Chi
nese blad „Sin Po" schrijft, dat Soe
karno naar India gadT om bespre-
kingen te voeren over steun van
India aan de republiek om zowei
materieel als moreel de strijd tegen
de Nederlanders voort te zetten. De
correspondent schrijft, dat de mo-
gelijkheden zijn: le. steun in de
vorm van wapens; 2e. poiitieKe
steun binnen de organisatie der
verenigde naties. Mogelijk verdere
punten van bespreking zijn voigehs
de correspondent: erkenmng van de
republiek door India en verpiaat-
sing van de repubiikeinse regering
naar India.
BATAVIA, 17 Dec. (Aneta) De
repubiikeinse radio meldt, dat de
repubiikeinse opperbevelhebber
Soedirman op 16' December een dag
order heeft doen uitgaan, waarin
hij, in verband met de huidige pre-
caire situatie, aan de troepen op-
dracht geeft, op hun plaats te blij
ven en hun plicht met voile verant-
woordmg te blijven volvoeren. Een
woordvoerder van het repubiikeinse
departement van defensie ver-
klaarde, dat de T.N.I, dezer dagen
op verschiilende plaatsen op Java
manoeuvres zal houden. "Het zijn
gewone oefeningen, waarvan de mi-
Jitaire commissie van de C.V.G.D.
op de hoogte is gesteld, teneinde
misverstand omtrent het karakter
en het doel dezer oefeningen te
voorkomen.
's GRAVENHAGE, 17 Dec. (ANF)
Naar wij van welingelichte zijde
vernamen moet men onder de „con-
crete, niet voor tweeeriei uitleg
vatbare essentiele voorwaarden",
waarover in het communique van
Donderdag werd gesproken, ver-
staan:
1) De positie van de hoge verte-
genwoordiger van de kroon en
diens bevoegdheden, zoals die om-
schreven zijn in het bio-besiuit (Oe-
windvoering Indonesie in overgangs-
tijd).
2) de regeling van het oppergezag
over de strijdkrachten en de bepa-
lingen over de staat van ooriog en
onveiligheid, eveneens zoals in ge-
noemd besluit omschreven.
3) inschakeling van de Republiek
in de Indonesische federatie op vol-
komen gelijke voet met de niet-Ke-
publikeinse deelstaten.
4) het onmiddellijk stopzetten van
de bestandsschendingen en terug-
roepen van ge'infiltreerde Repubii
keinse militairen.
Bovbngenoemde voorwaarden zijn
bij de jongste besprekingen in Ka-
lioerang geheel in overieg met Djog-
ja vastgesteld, aldus gaf men ons te
verstaan. Bovendien beschouwt de
Nederlandse regering deze voor
waarden slechts als logische conse-
quenties van de reeds door de Re
publiek ondertekende overeenkom-
sten van Linggadjati en de Renville.
Er is hier dus geen sprake van de
nieuwe voorwaarden. De brief van
Hatta aan Cochran en de brief van
de Nederlandse regering aan Co
chran als antwoord daarop, beteke
nen dus slechts een uitloper van de
reeds in Kalioerang door de ltabi-
netsdelegatie gevoerde besprekingen.
„Men wil de invloed van het
Christendom teniet doen"
IN EEN TOESPRAAK OP HET
Tweede Nationale Congres van
de Waalse Federatie der Katholie
ke Actie voor Mannen, dat te
Brussel werd gehouden .heeft Kar-
dinaal Van Roey, inzake de school
kwestie in Belgie een belangrijke
verklaring afgelegd.
„Wij betreuren het voor heel het
land te moeten vei'klaren, dat de
tegenstanders van de katholieken
de strijd tegen de katholieke scho-
len opnieuw begonnen zijn," aldus
Zijne Eminentie.
..De situatie. die hieruit voor on-
lelbare gezinnen is voortgekomen,
is voor ons onaanvaardbaar. Zij kan
op geen enkele wijze worden ge-
rechtvaardigd en dient noodzakelijk
veranderd te worden."
De Kardinaal besprak vervolgens
het standpunt van de autoriteiten,
die afwijzend staan tegenover het
standpunt der katholieken en de
mogelijkheden hoe men tot een op-
lossing zou kunnen geraken.
De Kardinaal deed een dringend
beroep op de Katholieke Actie de
kerk in deze strijd krachtig te steu-
nen en vervolgde:
..Wat wij het meest treurige en
weerzinwekkende vinden in dit
conflict. is, dat de tegenwoordige
houding van onze tegenstanders in
zake de schoolkwestie, als geheel
beschouwd. tenslotte wordt ingege-
ven door de besliste wil, de in
vloed. die het Christendom heeft
onder de bevolking. teniet te doen."
De Kardinaal besloof met een op-
roep tot alle katholieken, om ieder
meningsverschil opzi.i te zetten en
bij de komende verkiezingen als 'n
gesloten blok op te treden.
Insidersi achten deze verklaring
van Kardinaal van Roey de belang-
rijkste. die Z.Em, heeft afgelegd
sinds de bevrijding.
In een note aan de Provinciale
Staten, gevoegd bij de Provinciale
begroting voor 1949, wijzen Ged.
Staten van Noord-Holland op de
noodzakelijkheid bezuinigende
maaregelen voor te stelien tot
ontlasting van de gewone dienst,
tengevolge van beslissingen der
Tweede Kamer ten aanzien van
de wet op de financiele verhou-
ding tussen. Rijk en Provincie. In
de ecrste plaats stelien Ged. Sta
ten voor te bezuinigen op de Pro
vinciale bijdrage in de verpieging
van behoeftige geesteszieken,
waarbij het aandeel der gemecn-
tcn in de juiste verhouding tot de
kosten dient te worden gebracht.
Deze bezuiniging bespaart de
Provincie f 482.000.
Bovendien wordt voorgesteld een
einde te maken aan de onverplichte
deelneming van de provincie in de
kosten van het nijverheidsonder
wijs. Op de begroting 1948 was
daarvoor uitgetrokken f 250.000.
Ondanks deze besparingen zou
nog een bedrag van f 484.561.10 aan
de reserves moeten worden onttrok-
ken om de begroting 1949 sluitend
te maken. Dit zou kunnen worden
Vrijdag is te Wilhelmshaven een
droogdok, waarin schepen tot een
grootte van 10.000 ton in dok kon-
den gaan, opgeblazen. Daa, het dok
dicht bij de stad ligging had. kon-
den er. na het opblazen. duidelijk
bevingen in de grond worden
waargenomen.
Binnen een termijn van 6 a 7 jaar
hoopt men de Nederlandse beta-
iingsbalans weer in evenwicht te
hebben. Althans, men streeft er zeer
ernstig naar om na 1954 weer even
wicht te hebben tussen de bedragen,
die ons land moet besteden in het
buitenland en die, welke het ont-
vangt uit export van Nederlandse
producten en het dienstenverkeer.
Dit te bereiken is even noodzake
lijk als moeilijk,
Een der eerste vereisten om een
kloppende betalingsbalans te ver-
krijgen is opvoering van de pro-
ductie, gepaard gaande aan een zo
hoog mogelijke export. Doch dit
alleen is niet voldoende. Nederland
zal in afwijking met zijn traditie
industrieland moeten worden.
Industrialisatie op grote schaal is
een gebiedende eis. Hieraan echter
zijn tal van haken en ogen verbon-
den. Een der grootste problemen op
dit moment is wel: Waar moet het
geld vandaan komen om tot uit-
breiding en zo nodig tot 't nieuw
opzetten van fabrieken te komen?
De fiscale winstvaststelling blijkt
op het industrialisatieproces rem-
mend te werken. De dividend-stop
zorgt ervoor, dat het voor de onder -
nemers uiterst moeilijk is zich kapi-
taal te verschaffen. Geldschieters
voelen er weinig voor om zonder
goede beloning risico's te nemen.
Er is thans overieg gaande tussen
het ministerie van economische za-
ken en financien om de nadelen
van de door laatstgenoemd minis
terie genomen maatregelen zoveel
mogelijk op te heffen. Dit deelde
ir. W. Brusse. waarnemend direc
teur van de Directie voor Indus-
triele Ontwikkeling van het Minis
terie van Economische Zaken ons
mede. Wanneer er inderdaad over-
eenstemming tussen de beide depar-
tementen zou zijn te bereiken, zou
dit een grote stap in de goede rich-
ting zijn. Daarmede zouden echter
nog lang niet alle moeilijkheden uit
de weg geruimd zijn. Want al zou
de animo om geld in ondernemingen
te steken stijgen. dan toch blijft de
vraag: in wat voor soort bedrijven
moet dit worden gestokcn? M.a.w..
voor welk soort producten zullen
er in de toekomst afzetmogelijk-
heden in het buitenland zijn? Deze
vraag is niet zonder risico beves-
tigend te beantwoorden. Tal van
factoren zijn er aan te wijzen. die
hierop van invloed kunnen zijn.
Geen schema op papier
Een industrialisatie-scbema op
papier zetten, dat in de toekomst
zal blijken te voldoen. behoort vrij-
wel tot de onmogelijkhedcn. Bij de
beoordeling of ccn bepaalde Indus
trie wel of geen kans maakt tot cen
rendabel bedrijf uit te groeien. die
nen steeds de nieuwste gegevens
over de internationale situatie in
het geding gebracht te worden. Bii
deze beoordeling moet eveneens
worden nagegaan of voor een be
paalde industrie ook de nodige
arbeidskrachten beschikbaar zjin en
eveneens of de plaats van vestiging
wel de juiste is. Daarbij komt nog.
dat Nederland rckening dient te
houden met de belangcn van ziin
Benelux-partners. Hoe men uit alle
moeilijkheden zal komen staat nog
niet concreet voor ogen. We] ech
ter. wat men wil berSiken. Voor
wat de export betreft acht men het
noodzakelijk. dat de uitvoer tot 50
pet. van de productie wordt opge-
voerd. Voor de oorloa bedroeg dit
cijfer 20 tot 30 pet. Daarnaast zal
de handel tot een grotere activiteit
moeten komen. Ook de resultaten
voor wat betreft de transitohandel
zijn tot dusverre beneden de ver-
wachtingen gebleven. Van belang
achtte ir. Brusse het ook, dat de
remmende invloed van importmaat-
regelen tot de kleinst mogelijke
proporties wordt terugge'oracht.
ondervangen door de opcenten der
grondbelasting te verhogen van 50
op 60, waardoor deze f 635.000.
meer zou opbrengen. Ged. Staten
zouden echter niet zonder uiterstc
noodzaak tot deze verhoging willen
overgaan in verband met de 'hoge
belastingdruk.
De begroting 1949 wijst als eind-
bedrag aan f 12.473.148.94. De uitga-
ven geven onder andere een raming
van f 100.000.voor storting in het
fonds voor de economisch techno-
logische dienst en eveneens
f 100.000.voor aankoop van het
landgoed „Meer en Berg" te Heem-
stede, door deze gemeente te be-
stemmen tot natuurreservaat en
wandelpark. Voor subsidies aan or-
kesten en muziekgezelschappen
wordt een bedrag van f 65.000.
uitgetrokken, voor musea f 41.500.
voor leeszalen en bibliotheken
f 112.000.(vorig jaar f 80.000.
voor natuurbescherming f 30.513.76,
voor de vereniging „Hendrick de
Keyser" te Amsterdam f 10.000.—,
voor monumentenzorg f 80.000.De
subsidie voor malariabestrijding
wordt van f 5000.verhoogd tot
f 10.000.In verschiilende streken
der provincie zullen campagnes
worden gevoerd tegen deze ziekte.
Voor 1949 staat op het programma
een campagne in het Gooi. Uit de
provinciale kas zal in 1949 f 150.000.-
worden besteed aan uitbreiding van
het kampeerterrein te Bakkum op
h'et Provinciale Waterleidingterrein,
daar dit ieder jaar meer bezodkers
bliikt te trekken.
Wegverbetering heeft ook de aan-
dacht: de wegen SpaarndamPur-
merend (kosten f 65.000.Bever-
wijk-Uitgeest f7000.Haarlem
Schiphol—Ouderkerk a. d. Amstel
(f 39.000.en HeemstedeUithoorn
(f80.000.zullen aanzienlijke cor-
recties ondergaan.
Het laat zich aanzien dat de com
missie tot bestudering van de ge-
meentelijke indeling van Noord-
Holland in het begin van 1949 met
haar taak gereed zal zijn. Zij zal
nog f 1000.kosten.
Onder de oorlogsschade valt nog
de herbebossing van grote provin
ciale terreinen. die werden leegge-
roofd. Deze zal in totaal f 228.000.
kosten Voor 1948 is er flOOOfn
aan besteed, voor 1949 zal er
f 80.000.aan ten koste worden re-
legd.
De spoorwegtunnel te Velsen,
waarvan de bouw nog wel enigt
jaren op zich zal laten wachten,
njoet in totaal f 10.000.000.— kosten.
Daarvan zal de provincie bijna zes
procent bijdragen. Dit bedrag ad
f 556.000.is op de begroting 1949
voorzien, doch het is te verwachten
dat het op een volgende begroting
zal moeten worden overgebracht.
En tenslotte een feestelijke be-
grot.ingspost: het eeuwfeest van het
Provinciaal Ziekenhuis te Santpoort
in 1949 zal niet onopgemerkt voor-
bij gaan. aangezien de begroting
een bedrag van f 15.000.aanwijst
als provinciale bijdrage in de on-
kosten van het feest. dat in de zo-
mer zal worden gevierd.
naar persoonlijke smaak, want
alle drie zijn goed iegen ruwe
rode handen en schrale huid:
Purol (balsem)- Hamea (creme)
Hamea (gelei). In prijzen v. 30-75ct
MAKASSAR. 17 Dec. (Aneta).
Het Oost-Indonesische parlements-
lid. Mademendra, heeft met andere
leden een motie ingediend. waarin
uitspraak van het Parlement ge-
vraagd wordt, dat dit niet instemt
met een gewapend optreden tegen
de Republiek en waarin de regering
van Oost-Indonesie uitgenodigd
wordt haar medewerking te verle-
nen om partijen tot elkaar te bren
gen.
De Rotterdamse Kamer van het
Haagse Bijz. Gerechtshof heeft mr.
dr. M. H. H Franssen. advocaat en
procureur te Den Haag, de voorma-
lige liquidateur van verscheidene
politieke partijen, o.a. van de R.K.
Staatspartij, veroordeeld tot drie
jaar gevangenisstraf met aftrek en
ontzetting van de beide kiesrechi.en
••oor het leven.
Paul Kies is Vrijdag, conform de
eis, door het Bijz. Gerechtshof te
Leeuwarden veroordeeld tot 20 jaar
gevangenisstraf, levenslange ontzet
ting uit kiesrechten, het recht bij
de gewapende macht te dienen en
openbare ambten te bekleden.
In de Septemberdagen van 1944 brachten de Duitsers dok V van de
Amsterdamse Droogdok Mij, het Hendrikdok. met springladingen tot
zinken, samen met het Italiaanse schip, de ..Ventequatro JMaggio"
(24 Mei). Duikers hebben het dok na lichting van het schip, onder
water in 8 stukken gesneden, waarvan er nu 6 weer aan de opper-
vlakte zijn gebracht. Twee van deze stukken zijn gerepareerd en samen-
gevoegd tot een klein dok, waarin de overige delen in hun oorspron-
kelijke staat worden teruggebracht. De twee stukken, die nog op de
bodem van het IJ rusten, komen voorjaar 1949 naar boven en aan
het einde van dat jaar hoopt men het 25.000 ton metende gevaarte
weer in gebruik te kunnen nemen. Een dok in een dok.
Mevr. de Weduwe Robberts
Vroesch te Schaesberg werd dezer
dagen voor de zestigste keer groot-
moeder, toen een van haar dochters
een dochter kreeg. Al deze klein
kinderen zijn nog in leven.
Enkele dagen, nadat de kleine Zuid-Ameri-
kaanse staat Costa Rica zijn leger van vijfhon-
derd manschappen naar huis had gestuurd en
tevens opdracht had gegeven, om de kazerne in
een museum te veranderen, trok de nabuurstaat
Nicaragua binnen met een sterke troepenmacht,
vermoedelijk onder leiding van de vroegere pre
sident Guarda. Dit heeft eens te meer bewezen,
dat de Zuid-Amerikaanse staten met hun typi-
sche politieke verhoudingen, die vooral geleid
worden door familie- en machtstradities, nog
steeds niet kunnen wennen aan een moderne
wijze van diplomatie en zeker niet aan de hoog-
geprezen Noord-Amerikaanse democratie, die
men tijdens het pan-Amerikaans congres in Rio
deJaneiro, toen de 21 staten overieg pleegden
over de te volgen gedragslijn, ten voorbeeld
werd gesteld Costa Rica, dat de Verbinding
vormt tussen Noord- en Zuid-Amerika, kan be
schouwd worden als een klein gebied, waar men
de verwikkelingen van verschiilende ideologieen
heeft doorgemaakt gedurende tal van jaren, tot
aan de jongste invasie toe. Voorheen werd het
bestuurd door presidenten, die, zoals bij prac-
tisch alle staten in Zuid-Amerika, min of meer
als dictators optraden en hun totalitaire systeem
dikwijls uitbuitten voor familie- en geldelijke
relaties. Vandaar ook de herhaaldelijke revo-
luties en staatsgrepen in deze gebieden. De over-
vallen staat heeft een beroep gedaan op de Raad
van Amerikaanse Staten, die het beroep recht-
streeks verwees naar de ministers van buiten-
landse zaken der 21 staten. Tevens werd aan de
Veiligheidsraad mededeling gedaan van deze
invasie, doch de vergadering te Parijs heeft er
nog geen woord over gesproken. Men zal er wel-
licht niet al te veel aandacht aan willen beste
den, ook al, omdat dit soort gebeurtenissen niet
van onmiddellijk belang zijn voor andere, dan
alleen de betrokken partijen.
Ernstiger daarentegen is de toestand, die zich
de laatste tijd in Hongarije ontwikkelt. Meer dan
eens werd reeds betoogd, dat de flierefluiterijen
van de marionettenregering op niets anders zou
den uitlopen dan versteviging van de Sovjetbe-
langen in dit land. Kardinaal Mindszenty, de
grote apostel in het onderdrukte land, heeft bij
voortduring zowel de regering als het volk ge-
wezen op de plichten en de nieuwe premier
Istvan Dobi, lid van de kleine boerenpartij, die
door liquidering, zuivering en vlucht van de
werkelijke leiders tot een paskwil geworden is,
heeft voor het parlement bij zijn intrede een
scherpe aanval op deze grote leider gedaan. Dat
hij de banden met Rusland en de Oost-Europese
staten steeds vaster wil aanhalen, zoals hij dat
in dezelfde verklaring beweerde, voorspelt niet
veel goeas voor het vervolgde land, dat door de
eeuwen heen een voorbeeld is geweest van trouw
en onverzettelijkheid. en tegelijk ook van onder-
drukking en herhaalde "strijd. Istvan Dobi is zijn
partij, die der kleine boeren en zijn oorspron-
kelijke principes ontrouw geworden en heeft
zich rechtstreeks als een vriend der Russen ver-
klaard, zodat het Magyarenvolk nu precies weet,
wat het aan de nieuwe bestuurder heeft. De
vlucht van de minister van financien werd als
aanleiding beschouwd, om premier Lajos Din-
nyes tot aftreden te dwingen, waardoor de linkse
vleugel alle macht aan zich trok. O.m. kondigde
Doby een verdrag met Tsjecho-Slowakije aan en
vooral dit laatste zal hem al op staande voet in
discrediet bij het gewone volk brengen, omdat
beide lanaen ook al eeuwen in voortdurende
vijandschap leven. Met bezorgdheid slaat men
het verloop van de geschiedenis gade in Honga
rije, te meer ook door de recente hevige aanval
op de kardinaal-primaat, die in de laatste maan-
den practisch al zijn getrouwen zag verdwijnen
door arrestaties en vrijheidsberoving, en die voor
het gelovige volk als hun enige woordvoerder
kan worden beschouwd.
Intussen gaat men door, om het'Noord-Atlan-
tisch verdedigingspact te consolideren en dezer
dagen kregen Denemarken, Noorwegen, IJsland
en Portugal een uitnodiging om aan de zittingen
deel te nemen, terwijl volgens officieuze uit
latingen ook Italie en Ierland als potentiele leden
van het pact moeten worden aangemerkt. Door
deze uitnodiging is men op weg, om een wel-
overwogen plan geheel af te werken en het ge-
volg zal zijn, dat een grote ring van staten om
de wereld gelegd wordt, die deze definitief in
Oost en West zal gaan verdelen. Dat Montgo
mery. de voorzitter van de West-Europese ver-
dedigingsraad. verklaarde, dat Nederland de
zwakste plek is in deze linie, zal echter niet al
te zwaar moeten worden genomen, zeker niet in
het lieht van de jongste gebeurtenissen in Indo
nesie. waarmede het buitenland zich meer bezig
houdt dan dringend noodzakelijk en wellicht
gerechtvaardigd is. Nederland was een van de
eerste, die de besluiten van deze West-Europese
Unie aannam en zal er zeker, wellicht meer,
dan eigen krachten zouden kunnan volbrengen.
aan bijdragen. Dit mag men concluderen uit de
historie. die nog maar drie jaren oud' is, toen
Nederland, in Europa. maar ook in het Verre
Oosten als eerste op de bres stond. om zich te
verzetten tegen alles wat onrecht betekende. En
ook toen werd Nederland beschouwd als een
land, dat in feite te zwak was, om iets te kunnen
doen. Men zal goed doen. dit herhaaldelijk, ook
op de zittingen van het Noord-Atlantisch pact,
>n herinnering te brengen, wanneer de verkla-
ringen van Montgomery ter. sprake zullen komen.
In China wordt de strijd steeds hopelozer, om
dat de communisten nu practisch de helft van
China in banden hebben gekregen. Vooral ook
de aandrang van Amerika. om een coalitie tot
stand te brengen tussen de Kwo Min Tang en
de communisten en het feit. dat de V.S. nog
mededelingen deed, dat extra hulp niet aan
Tsjang Kai Sjek zal worden verstrekt. wijzen
op een in Amerika reeds gevestigde mening. dat
de strijd der nationale troepen reeds beslist is.
Het zal niet lang meer duren. of Peiping is in
communistische handen. Berichten spreken er
reeds van en dan ligt Nanking vrijwel voor het
grijpen, met het gevolg. dat Tsjang Kai Sjek
geruchten van zijn aftreden zijn nog steeds
niet bevestigd zal moeten kiezen of delen,
wat waarschijnlijk wel zal uitlopen op onder-
handelingen met de communisten. hetzij door
morele pressie van Amei-ika. hetzij door het
belang, dat zijn generaals zien in bepaalde
samenwerking.
