Soedirman gaf geheime orders]? tot toenemende infiltraties! Aandrang van Merle Cochran was fe vergeefs Nederland schond art. 10 van Bestandsovereenkomst Sultan Hamid veroordeelt de houding van Djogja Dr. Jessup heeft haast RADIO West-Borneo heeft vertrouwen in de bedoelingen van Nederland Contact tussen leden C. v. G. D. moet worden hersteld DE RODE PAARDEN Ook diepgaand beraad over Hatta's brief kon ons niet weerhouden De Republiek was niet meer in staat een bindende beslissing te nemen Zei U iets? Er bleef ons geen andere keuze over: orde scheppen of de chaos Grofe druk op ons volksleven Klacht van C.v.G.Dbij Veiligheidsraad J NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Dinsda December 1948 PAG. 3 REGERING VOOR DE KAMER DE REGERINGSVERKLARING, welke de minister-president, dr. Drees, Maandagmiddag voor de bijna voltallige vergadering van de Tweede Kamer heeft afgelegd, over de gebeurtenissen in Indonesie, begon met een herinnering aan enige uitlatingen in de regeringsverklaring van 12 Augustus van dit jaar, welke uitlatingen betrekking hadden op de voorbereidingen, ook langs de weg der Grondwetsherziening, om te komen tot nieuwe staat- kundige verhoudingen; daarbij werd duidelijk gemaakt, dat ook de medewerking van de republiek van groot belang werd geacht. Dit bleek ook uit de zending van de missie-Stikker en van de ministeriele delegatie. Helaas werd het gehoopte resultaat niet bereikt. Wat uiteindelijk als standpunt der republiek bekend werd, sloot het verkrijgen van overeenstemming uit. PROGRAMMA Premier van Pakistan is teieurgesteld INDONESIE IN DE KAMER Staking bij Ned. Dok- en Scheepsbouw-Mij. Verrader uif Twisk krijgt vier jaar V Communistisch raadslid van Groningen gearresteerd Weeidebelasting personenauto's DE VEILIGHEIDSRAAD EN INDONESIE FEUILLETON Negen studenten in het water Voor elf mille aan sieraden gestolen FAMILIEROMAN VAN MORTEN KOCH Het ..aide-memoire", dat de heer Hatta aan minister Stikker over- handigde, verschilde met hetgeen hij in zijn iaatste gesprek met onze delegatie in Batavia mede- deelde. Het staat vast, dat het be kend worden van zijn aide-me moire in de republiek, zowel in sommige politieke partijen, als vooral ook in het republikeinse leger, beroering had gewekt, en dat druk op de republikeinse re- gering werd uitgeoefend om een onverzoenljjke houding aan te ne men. Vast staat evenzeer, dat het standpunt tenslotte ingenomen door de republikeinse regering, in strijd was met de Renville-over- eenkomst, en tot onaanvaardbare verhoudingen zou hebben moeten leiden. Bovendien werd geen enkele posi- tieve maatregel in uitzicht gesteid om een einde te maken aan de ge welddadige bestandsschendingen wat dezerzijds was vooropgesteld als eerste voorwaarde om met vrucht politieke besprekmgen te kunnen hervatten. Van Juli j.l. af zijn duizenden re publikeinse militairen, die na de Renville-overeenkomst waren te- ruggetrokken uit de onder JNeder- landse controle staande gebieden, gewapend teruggekeerd. Dit ge- schiedde zoals uit tal van in onze handen gevallen orders is gebieden, in opdracht van republikeinse com- mandanten, en met het doel c rust en orde in deze gebieden te verstoren en inzonderheid de Indo- nesische bestuursambtenaren te ter- roriseren. Zoals in het reeds gepubliceerde regeringscommunique is medege deeld, zijn bijna 300 van deze indo- nesiers, waaronder vele dessahool- den, vermoord, terwijl tal van an- deren werden gewond of ontvoerd. Van republikeinse zijde werd het voorgesteld alsof dit spontane daden van de bevolking zouden zijn. Uit overstelpend feitenmateriaal is ech- ter bekend, dat er in werkelijkheid sprake was van een stelselmatige actie, geleid van republikeins ge- bied uit. De republikeinse legercomman- dant, generaal Soedirman, heeft zelf in geheime orders opdracht gegeven de infiltraties te intensi- veren. In dit verband is opmerke- lijk het grote verschii in aantal bestandsschendingen op Java en Sumatra. Dat naar aanleiding van de Ne- derlandse protesten president Soe- karno en vice-president Hatta voor de radio tegen bestandsschendingen hebben gewaarschuwd, heeft niet het minste verschii gemaakt. Tot medewerking aan effectieve maa.t- regelen, als van Nederlandse kant voorgesteld, waarbij gevraagd werd op dezelfde wijze als in Januari na de Renville-overeenkomst geschied- de, de geinfiltreerde troepeneenhe- den te ontwapenen en terug te voe- ren, is de republiek niet bereid of in staat geweest. Onder deze omstandigheden kon ook niet worden verwacht, dat het mogelijk zou zijn voorlopig de fe- WOENSDAG 22 DECEMBER HILVERSUM II, 415 M. 7.00 Nieuws, 7.15 Muziek, 3.00 Het Nieuws, 8.15 En nu aan 't werk, 9.00 Ziekenbezoek, 9.35 Beethoven-con cert, 11.00 Symph. Orkest, 11.15 Hoorspel, 11.55 Piano, 12,30 Weer- praatje, 13.00 Nieuws, 13.15 Prome- nade-orkest en bariton, 14.00 Orgel, 14.25 Sextet, 15.00 Jeugdconcert, 16.00 Postzegel verzameien, 16.15 Voor de jeugd, 17,30 Hawaiian ensemble, 18.00 Muziekvereniging, 18.30 Orkest, 18.45 Koperkwartet, 19.00 Nieuws, 19.15 Het nieuws uit Indonesie, 20.00 Nieuws, 20.15" Kerstoratorium van Hubert Cuypers o.l.v. de componist, 21,25 Vioolsoli, 22.20 Strijkorkest, 23.00 Nieuws, 23.15 Strijkkwartet, 23.35 Strijkorkest. HILVERSUM I, 301 M. 7.00 Nieuws, 7.30 Muziek, 8.00 Het Nieuws? 8.18 Operette-selecties, 9.00 Symphonie-orkesten, 10.20 Onze keuken, 11.00 Non-stop, 12.00 The Ramblers, 12.30 Weerpraatje, 12.38 The Kilima Hawaiians, 13.00 Nieuws, 13,20 Metropole orkest, 14.15 Jeugd concert, 15,00 Hoorspel, 15,30 De Regenboog, 16.00 De Roodborstjes, 16.15 Het stond in de krant, 16.45 Vragenbus, 17.15 Accordeola, 17,40 Piano-duo, 18.00 Nieuws, 18.20 Zang met orkest, 18.30 Voor de strijd- krachten, 19.15 Kwartet, 20.00 Het nieuws, 20.20 Opera-programma, 21.15 Hoorspel, 22,15 Viool en piano, 22.45 Van boek tot boek, 23.00 Het Nieuws, 23.15 De hit-kit, 23,45 Rus- tige avondklanken. derale gebieden onder een interim- regering enerzijds, en de republiek anderzijds, vreedzaam naast elkaar te doen bestaan en af te wachten of zij elkaar tenslotte zouden kunnen vinden. De Nederlandse regering gaf op 11 December te kennen, dat zij, ge- zien deze oijtwikkeling, zeer tot haar leedwezen in verdere bespre kingen geen heil zag, en het besluit inzake het bewind in Indonesie in overganfstijd zou afkondigen zonder verder overleg met de republiek. Daarin lag reeds de mogelijkheid opgesloten. dat tegen de republi keinse actie met machtsmiddelen zou moeten worden opgetreden. Een ogenblik scheen het denkbaar, dat daarin nog verandering zou komen E regering heeft verklaard, dat de outoriteiten van de Republiek behandeld zullen wor den met de eer, aan hun rang verschuldigd! Mijn vriend-de preciese vraagt, wat dat bete- kent. Wat voor rang heeft bijv. door een brief van vice-president I Soekarno, die nu geinterneerd aan Nederlandse bezwaren tegemoet nieur» als president van een kunstmatige Republiek met een luchtje, als callaborateur (zijn eerste buitenlandse reis maakte hij naar Japan in de bezettings tijd, las ik gisteren!), als revolu tion air??? Onze grote vriend en sfinxachtige tegenspeler heeft de rangen in soorten en generaal Spoor zal heel wat te puzzelen hebben, voor en aleer hij er mee klaar is, om uit te maken, wat onze troepen nu precies aan Soekarno verschuldigd zijn. Eer schenen te komen. Het Kabinet heeft zich over de door deze brief geschapen toestand diepgaand beraden. Enerzijds scheen het niet verantwoord de betoonde tegemoetkoming te ne- geren. Anderzijds was de brief door vice-president Hatta uit- dnikkelijk gekwalificeerd als „persoonlijk, onofficieel, en ver- trouweljjk", zodat onzeker bleef wat de republiek als geheel ten slotte bereid zou zijn te doen. Op meer dan 66n punt van be lang werd bovendien een voorbe- ste, tweede, derde rang, ze zijn houd gemaakt, dat de eigenlijke be- ij doeling onzekfer deed zijn. En ein-1 soorten. Wat ons het mees" delijk kwam er geen woord in voor deugd doet, dat is, dat, wat oyer pogingen om de bestandsschen- Spoor ook zal beslissen, de heer dingen te doen eindigen. Bovendien Soekarno voorlopig in elk geval waren er tal van uitingen van repu blikeinse zijde, die lijnrecht ingin- gen tegen wat de heer Hatta in uit zicht stelde, terwijl tegen Kerstmis een al-Indonesisch congres in Djoc- ja werd voorbereid op grondslag van de verklaring van 17 Augustus 1945, d.w.z. van een heersen der republiek over geheel Indonesie. Dit alles wekte twijfel aan nog be staande mogelijkheden. uitgerangeerd is KARACHI, 20 Dec. (Reuter). De premier van Pakistan, Liaquat Ali Khan, heeft heden verklaard, De slotsom is echter geweest, dat I dat hij diep teleurgesteld i$ over de alsnog aan de republiek gelegen- ongelukkige ontwikkelingen in In- heid moest worden gegeven door I donesie, omdat deze een reeds ge- een haar bindende verklaring nadere co^Phceerde zaak zeker nog moei opheldering te verschaffen. De daarvoor gestelde termijn is door een samenloop van omstan- di'gheden korter geweest dan de regering gewenst had, maar prac- tisch heeft dit geen betekenis ge- had, omdat de republiek toch op het punt stond zich zelf in de on mogeliikheid te brengen bindende beslissingen te nemen. lijker zouden maken. Hij vertrouwde, dat de Veilig- heidsraad directe en effectieve maatregelen tot oplossing van het conflict zou nemen. Maandagmorgen hebben 300 las- sers van de Ned. Dok en Scheeps bouw-Mij. te Amsterdam het werk neergelegd, als gevolg van de door de directie aangezegde tariefsverla- ging van 10 pet. Reeds enige tijd waren met de directie onderhande- lingen gevoerd, doch deze hadden niet tot een bevredigend resultaat voor beide partijen kunnen leiden. Deze staking houdt geen verband zo werd van de zijde van de E.V.C. medegedeeld met de ge beurtenissen in Indonesie. DE REGERING kon tot haar leeil weaen ook niet ingskan op de aandrang, uitgeoefend door het lid van de commissie voor goede dien- sten, de heer Cochran, om alsnog officiele besprekingen ten over- staan van de commissie te gaan voeren. Wat de infiltraties en be standsschendingen betrcft sflonden wij voor een toestand. ondanks grote verschillen vergelijkbaar met die, waarin de Griekse regering staat tegenover de rebellen, die, tvanneer tegen hen wordt opgetre den, kunnen uitwijken over de grenzen van andere landen waar zij ook telkens versterking, wapens en munitie kunnen ont- vangen." Aldus vervolgde de regering in de verklaring, welke minister-pre sident Drees Maandag voor de Tweede Kamer heeft afgelegd. ,.De republikeinse troepen in de niet- republikeinse gebieden ontvingen aanmoediging, versterking en be- wapening uit Djocja, waartegen wij niet konden optreden zolang wij ons door het Bestand gebonden achten. Nu noch op een beeindi- ging van deze terreur, noch op 'n snel tot stand te brengen definitie- ve overeenkomst uitzicht bestond heeft de regering. zoals bekend is. zich verplicht geacht het waarde- loos geworden Bestand ook harer- zijds te beeindigen en op te tre- den met de middelen, waarover zij beschikt. Zij is zich ten voile be- wust van de ernst der genomen be slissing, maar meent, dat geen keu- ze meer overbleef. tenzij Nederland Indonesie eenvoudig aan zichzelf overliet en er van afzag de voor- waarden te helpen scheppen voor een ontwikkeling in vrijheid, met waarborgen voor recht, orde en veiligheid, Ging Nederland hier- loe over, dan zou spoedig over ge heel Indonesie een chaotische toe stand te verwachten zijn, die op de duur vermoedelijk op een die tatuur zou uitlopen. In een aanvullend rapport aan de I Veiligheidsraad, dat Maandag is ge- publiceerd, zegt de Commissie voor De Aiders von de communistische opstand in de Republiek I Indonesie zijn thans alien of gedood of gevangen genomen. I vilie-overeenkomst, niet hebben vol- In de gevangenis van Djokjakarta wachten de oud-premier van tlaan aan de hepalingen van art. 10 de Republiek, Sjarifoeddin, en de voormalige Republikeinse ver- Va" de Bestandsovereenkomst- tegenwoordiger, Soeripno, die in Praag de overeenkomst met I Do commissie zegt in haar rap de Sovjet-Unie tekende, op hun berechtina. port dat op 18 December om 23.30 r i uur de wnd. voorzitter van de Ned. delegatie aan de Amerikaanse ver tegenwoordiger een brief overhan- digde, die gericht was aan de voor zitter van de C.v.G.D. In de nacbl van 18 op 19 December werden de telegrafische verbindingen tussen Batavia en Kalioerang door de Ne derlandse autoriteiten opgeheven. Hierop trachtte het secretariaat van de commissie te Batavia bedoelde brief aan de commissie in Kalioe rang door te zenden. Ech'ter zonder succes. De Nederlandse autoriteiten, aldus de commissie, weigerden ook voor onbepaalde tijd vergunning voor vliegtuigen van de commissie om van Batavia naar Djokja te vliegen. Het rapport vervolgt, dat er thans geen middelen zijn tot contact tus sen Batavia en Kalioerang en de Sultan Hamid II, de Kepala Daerah van West-Borneo heeft ZOndag in een verklaring tijdens een openbare zitting van de Raad van West-Borneo gezegd te zijn overtuigd van het oprechte voor- nemen van de Nederlandse rege ring om mede te helpen aan het spoedig bouwen van de Verenig- de Staten van Indonesie. Vestiging van waarlijk vrije en souvereine staten van Indonesie betekent, dat niet de ene deelstaat de andere overheerst. In afwach- van de totstandkoming van de Ver. Staten van Indonesie erkent West- Borneo de Souvereiniteit van de Kroon over geheel Indonesie, het geen onder meer inhoudt de ver- antwoordelijkheid voor rust en orde binnen Indonesie en de verzor. ging van de buitenlandse betrek- kingen. West-Borneo, aldus de Sul tan. heeft bezwaar tegen de hou ding van de Republiek, die ener zijds de souvereiniteit van de Kroon in de interimperiode niet erkent en anderzijds de gelijkwaardigheid en gelijkgerechtigheid van alle deelgenoten van de federatie mis- kent. Uitgaande van deze principes heb ik, aldus ging de Sultan verder, steeds medewerking verleend aan de besprekingen en handelingen, die de vorming van de Verenigde Staten van Indonesie beogen. met inbegrip van de republiek. Hamid deed 'n beroep om medewerking te verlenen voor het handhaven van orde en vrede, omdat alleen dat tot heil van het volk strekken kan en niemand in West-Borneo noch ma- terieel noch ideologisch gediend is met onrust of subversieve acties, bevolkingsgroep dan door welke ook. Wij betreuren het, dat tnans Amerikaanse vertegenwoordiger en bloed wordt vergoten in een strijd de waarnemende Australische ver tussen Indonesiers onderling en tegenwoordiger zijn gedwongen dit tussen Indonsiers en Nederlanders." rapport te zenden namens de com- ..Partij kiezen wil ik niet. De missie, zonder raadpleging van de actie is ingezet buiten het bijzonder Australische en Belgische vertegen- federaal overleg om en wij dienen I woordiger. De commissie als geheel er ons niet in te mengen. Later zul- I heeft dus geen bericht omtrent op- len wij meer weten en inzien, wat zegging van de Renville-bestands- van deze actie de oorzaak is ge- overeenkomst bereikt. Voor zover bekend. aldus gaat de commissie in haar rapport verder, heeft ook geen bericht van opzeg- ging der Bestandsovereenkomst de republikeinse regering bereikt. Een desbetreffende brief, die op 18 Dec. om 23.45 aan de secretaris-generaal van de republikeinse delegatie werd overhandigd, kon niet aan de rege ring te Djokja worden bekend ge maakt. Voorts is de secrpjaiis-gene- raal tezamen met andere republi keinse leiders kort na een uur op 19 December gearresteerd. De Commissie voor Goede Dien- sten doet aan het slot van haar rapport een dringend beroep op de Veiligheidsraad, het uitbre>-n van de vijandelijkheden in Ir nesie, dat in strijd is met de Bestanosover- eenkomst, in beschouwing te nemen. Het rapport was getefcend door Merle Cochran, de Amerikaanse vertegenwoordiger en het wnd. Australische lid van de commissie, T. W. Cutts. Het Bijzonder Gerechtshof te Am sterdam deed uitspraak in de zaak tegen J. Leeuw uit Twisk. L. had in 1941 voor het Landes- gericht verklaard, dat dr. v. Gelder Hitler een ..ploert" had genoemd. met het gevolg, dat dr. Van Gelder gevangen werd genomen en in ge- vangenschap in een concentratie- kamp de dood vond. Leeuw werd veroordeeld tot vier jaar met aftrek en ontzetting uit alle rechten voor de tijd van tien jaar. De eis luidde 8 jaar. De regering streeft geen ander politiek doel na dan de verwezen- lijking van de beginselen, die wa ren neergelegd in de overeenkomst met de republiek en met andiere deelstaten, tot welker verwezenlij- king de Grondwei thans de moge lijkheid opent. Zij wil zo snel mo gelijk een rechtstoestand doen in- gaan, die een eigen Indonesische bewindvoering inleidt. Zij is er zich van bewust hoe- veel waardevolle krachten er ^an de zijde der republiek te vinden zijn, wier medewerking voor In donesie dringend noodzakelijk is, en hoe tragisch het mede daarom is, dat de vredelievende oplossing, die zij en wij nastreefden, niet is bereikt en dat thans de tegenstel- lingen weer zijn verscherpt. Strijd was onder alle omstandigheden te verwachten. want wanneer over eenstemming met de republikeinse regering bereikt was, dan zou bij na zeker een deel van het repu blikeinse leger samen met extre- mistische groepen in opstand zijn gekomen. „Wjj betreuren diep, dat weer mensenlevens in de waagschaal worden gesteid, en wjj geven er ons reken- schap van, wat wjj opnieuw vragen van onze jonge man- nen, die reeds zo lang in Indonesie op post hebben ge- staan. Zij zullen echter onge- twijfeld de motieven voor het genomen besluit verstaan" aldus de regering in haar verklaring, Maandag voor de Tweede Kamer afgelegd. Nu de overeenstemming niet is verkregen. doordat reeds tevoren de oppositie zich sterk heeft doen gelden, en uiterlijk de strijd zich moest richten tegen de republikein se regering, kan de nawerking daar van zonder twijfel, ernstiger zijn. Wij hopen niettemin, dat spoedig de werkelijk constructieve krach ten hun medewerking aan de op- bouw van een vrij Indonesie op federatieve grondslag zullen wil- len verlenen, en dat de uitschake- linig van de overheersing dergenen die tot nog toe elke oplossing ver- hinderd hebben. aan die opbouw ten goede moge komen. Wij betreuren diep. dat weer mensenlevens in de waagschaal worden gesteid, en wij geven er ons rekenschap van, wat wij op nieuw vragen van onze jonge man- nen. die reeds zo lang in Indonesie op post hebben gestaan. Zij zullen echter ongetwijfeld de motieven voor het genomen besluit verstaan. Voor zover wij op het ogenblik kunnen beoordelen, hebben de eerste resultaten van wat onderno- men werd tot nog toe aan de hoog- ste verwachtingen voldaan. Zij ge- tuigen, aldus dr Drees ..van het in- zicht. het beleid en de stoutmoe- digheid. waarmede leiding en troe pen hun taak vervullen. Het zal daaruit ook duidelijk zijn gewor den, hoezeer er naar wordt ge- streefd met zo klein mogeliike of fers beslissende resultaten te ver krijgen." Het Nederlandse volk kan intus- sen niet verwachten, dat de nood- zakeliikheid van de stap, waartoe na lange overweging en veel in. nerlijke strijd bij velen van ons is overgegaan, internationaal dadelijk algemeen zal worden begrepen, hoewel de regering de overtuiging heeft, dat haar constructievie po gingen van de Iaatste maanden om tot overeenstemming te komen, betere waardering zullen doen ont- staan. Het Indonesische vraagstuk, dat reeds jaren een zo grote druk op ons volksleven heeft gelegd. zal ons thans mogeljjk voor nieuwe grote moeilijkheden plaatsen. Wjj zullen die het best het hoofd kun nen bieden, indien wij in onze hou ding tegenover Indonesie tonen, dat het ons voile ernst bUjft met de wil recht te doen aan het vrij- heidsstreven der Indonesische vol- keren. Uit d.e gehele ontwikkeling van zaken bliikt aan Nederlandse kant het eerlijke streven om de vrijheid van Indonesie langs verantwoorde wegen van rechtsorde op te bou wen, -tot de uiteindelijke figuur: de Souvereine Verenigde Staten van Indonesie in gelijkwaardig deelge- nootschap met het koninkrijk. Juist om die vrijheid voor Indo nesie te waarborgen moet de Ne derlandse regering thans handelen gelijk zij doet, zo besloot de ver klaring. Te Groningen is Zondagavond door de politie gearresteerd het communistische raadslid J. Rootlieb wegens het aanplakken van commu nistische vlugschriften op gemeen- tehjke en openbare gebouwen in de gemeente Groningen. »In die vlug schriften werd opgewekt tot protest, demonstratie en staking naar aan leiding van de huidige gebeurtenis sen in Indonesie. Maandagmorgen werd de heer Rootlieb weer in vrij heid gesteid. Tegen hem is proces- verbaal opgemaakt. Naar de K.N.A.C. verneemt zal de aangekondigde weeidebelasting op personenauto's de lasten op perso- nenautomobielen met ong, 10 it 12 pet. op de verkoopprijs verhogen. Zoals wij reeds in onze vorige editie meedeelden is de spoedzitting van de Veiligheidsraad van Maan dagmorgen verdaagd tot Woensdag- morgen, omdat de Sovjet-Unie, de Oekraine en Columbia niet verte- genwoordigd waren, terwijl om de vergadering te houden alle elf zetels moeten zijn bezet om het vereiste quorum te hebben. Het was vooral dr. Jessup, de Amerikaanse afge- vaardigde, die lang niet te spreken was over het absentisme van zijn medeleden. Dr. Jessup zeide tot de voorzitter, de Belg van Langehove, dat het goed zou zijn de aandacht te vestigen op art. 28 van het Handvest, dat zegt, dat de Veiligheidsraad zonder on- derbreking moet functionneren en dat elk lid altijd vertegenwoordigd moet zijn. Dr. Jessup voerde zelfs nog een pleidooi om de Raad op Dinsdag. heden, bijeen te roepen. Hij vestigde tevens de aandacht op het feit, dat twee vertegenwoor- digers van de Commissie voor Goede Diensten, het Belgische en het Aus tralische lid, nu op republikeins gebied vertoeven en het Ameri kaanse lid op Nederlands gebied. Het was nu onmogelijk voor de commissie om bijeen te komen. Zij hebben nu ook geen mogelijkheid om met elkander in contact te tre- den. Dr. Jessup sprak de hoop uit, dat de voorzitter van de Neder landse regering zal eisen om alles te doen, wat mogelijk is om de ver bindingen met de commissieleden te herstellen. De Engelse vertegenwoordiger verklaarde. dat het zeer belangrijk is om te beschikken over informa- ties ter plaatse en hoopte daarom, dat de leden van de Raad over alle mogelijke inlichtingen zouden kun nen beschikken. Tenslotte werd toch eenstemmig beslist de vergadering te verdagen tot Woensdagmorgen. Negen Wageningse studenten heb ben Zaterdagmiddag een angstig avontuur beleefd. Als leden van de Wageningse Sportvereniging „Argo" bevonden zij zich 's middags om vijf uur met de werry „Slangentand" op de Nieuwe Maas te Rotterdam, toen bij de Maasbrug een voorbijvarende sleepboot zo'n deining veroorzaakte, dat het vaartuig omsloeg en alien in het water vielen. Gelukkig kon den zij zich aan de omgeslagen boot vasthouden, totdat van het Belgische sleepschip „Marjet" een schippers- knecht met zijn roeiboot kwam om de drenkelingen op te pikken. Hij bracht ze alien behouden aan boord van de ..Marjet", waar zij van droge kleren werden voorzien. In de nacht van Zaterdag op Zon- dag is ingebroken in de juweliers- zaak van de heer Van Boven te Gouda door indrukking van een ruit aan de achterzijde van het huis, verschaften de indringers zich toe- gang tot de winkel, waaruit zij gou- Uit het Deens vertaald den ringen en armbanden ter waar- de van f 11.000.ontvreemdden. 111. Voor voorwerpen van zilver had- Dikwijls heb den zij geen belangstelling. Tijdens I ik me hier verborgen met m'n ver- deze actie lag de eigenaar van de I driet, dikwijls heb ik zitten huilen zaak op een verdieping hoger te I en me eenzaam en verlaten en on- slapen. 1 gelukkig gevoeld. Maar als ik dan j om me heen keek was ik weer ge- troost. Het leek me toe dat het j oude woonhuis, de lage bijgebou- Lritiek wen, de akkers en het bos begon- nen te leven. Het kwam me voor j dat ze me toeknikten en me zeiden HOGE bomen vangen veel dat ik niet alleen was, dat we bij tjo1. elkaar hoorden. En buiten op de wind. Het is nu eenmaal zo, wei ]iepen de Rode Paardenp die aat aegenen die in een of andeI kon ik ook zien, ze zijn altijd goede re hogere positie geplaatst zijnvrienden van me geweest. Soms een honerp funptip iiptihiIIpti 'tj I hard, Ole, of stond ik op een nogere junctie vervullen, n het punt_ hard worden_ Maar als voornamere plaats innemen, ge-1 hier op m'n steen zat, voelde ik makkelijk door de andere be- de harde korst om m'n ziel weg- oordeeld en meestal ook uer" en alles weer goed. r, Daarom geloof ik ook dat we het oordeeld worden. Fouten, tekort- landgoed zullen mogen behouden. komingen worden in hoger-ge- Heel Enekaer heeft beloofd. op me plaatste personen gewoonlijk ^..zullen £as®el? en me trouw te meteen gehekeld en men.vergeet Nu vTnd^ag5zit ik op mVstee^met daarbij zo gemakkelijk, dat ook mijn grote, grote geluk. Nu heb ik zij maar mensen zijn. Zwakke j_ou' Ole." Bente vlijde zich- tegen mensen met alle menselijke on-1 ahaenen h,J legde zljn an* om volmaaktheden. Waarom moeten Daar hoorden ze een auto uit de we dan onmiddellijk zo scherp richting van het dorp aankomen en bitter op hen af geven, hen I nlD0attc^s vo^i'c'htig zfn" Ik vod neerhalen, alsof er helemaal dat zijn hezoek van ontzaglijk grote niets meer bij hen deugt? Laten invloed pp ons leven zal zijn. Er we mild, zacht, breed en ruim ga"waSromedenknje°dat? zijn in ons oordeel over anderen. I Ole, om "haar" gerust" te "stellenjhoe" Niet oordelen voor de tijd, zei 't w.el z'ch zel* allesbehalve op Epistel van Zondag. fc zijn J^Vmef'mij getrouwd ter- iWAKLUh wille van je vader, dat heb ik wel begrepen. Jij moest een vergrijp, jegens mijn vader begaan, goed maken. Is het niet zo, Ole?" „Ja, zo is het", knikte Ole. ..En natuurlijk gaat je vader er onder gebukt dat je voor hem dat grote offer hebt moeten brengen", zei Bente, hem plagerig aanziend. ,,Ik zal hem dan ook wel zeggen hoe vreselijk ik het bij je heb", dreigde Ole. Nu reed de auto de oprijlaan op en stonden beiden op om hun gast te gaan verwelkomen. Offer stapte juist uit. Ole was blij te zien dat z'n vader alleen was. hij zou er Sara niet graag bij gehad hebben. De oude heer begroette Bente en Ole hartelijk; hij had het spannen- de verslag over de draverij te Stockholm gelezen en feliciteerde hen, blij met de overwinning van zijn zoon. Offer deed zijn best op gewekt en rustig te lijken, maar Ole en Bente merkten wel dat hij allesbehalve rustig was. Bente ging met hem mee naar binnen, waar Claus een heerlijk dinertje op- diende. Offer at echter weinig. hij was er met zijn gedachten niet bij en zat op zijn stoel alsof hij het een of ander verwachtte. Zodra de maaltijd ten einde was stelde hij voor, gezamenlijk naar de tuin te gaan. hij zei behoefte te hebben aan frisse lucht. Goed en wel buiten zette Offer zijn hoed af en Ole en Bente zagen, dat het zweet hem op het voorhoofd pa- relde. „Als ik toch maar wist hoe jul- lie het samen hebt". vroeg hij. Wel was het hem opgevallen dat de ver- houding tussen Ole en Bente veel vertrouwelijker en hartelijker was dan op de dag van de bruiloft; maar hij was er niet zeker van dat ze geen comedie speelden. „Het gaat niet zo best met Bente antwoordde Ole. ,Je hebt me be loofd. vader, dat ze heel meegaand zou zijn, maar als je denkt dat ze altijd doet wat ik zeg, dan vergis je je." Offer keek zijn zoon ernstig aan. ..Ik heb veel meer beloofd dan ik kon houden. Ik heb een hoog spel gespeeld met het geluk van twee mensen, dat weet ik". zei hij. „Ja. maar nu wil ik je ook wel vertellen dat het goed gegaan is", lachte Ole. „Bente is werkelijk een moeilijk, klein vrouwtje, maar ik zou geen andere vrouw willen heb ben. Als ik moest en kon kiezen tussen alle vrouwen van het hele land, dan zou ik Bente kiezen." Ole sloeg zijn arm om Bente's middel en trok haar naar zich toe. ■•En jij, Bente?" vroeg Offer, zijn schoondochter aanziend. ..Hoef je dat nog te vragen, schoonpapa? Kun je niet zien hoe gelukkig ik ben", antwoordde Bente haar hoofd tegen Ole's schouder leggend. Hun woorden en blikken, heel hun wezen getuigde van hun grote liefde, en Offer begreep dat deze twee jonge mensen werkelijk van elkaar hielden. .Goddank", zei hij. kan jullie niet zeggen hoe dankbaar ik ben. Je hebt me een zware last van de schouders genomen." ..Dan moet je nu ook niet langer mistroostig zijn, schoonpapa", zei Bente, hem over het hoofd stre- lend. ..Nu geen zorgen meer, va- dertje." •..Kon je ze maar wegstrijken. Bente-lief: maar dat kan niemand." Offer zuchtte en wiste zich het zweet van het gelaat. Op dit ogenblik kwam Mikkel de tuin in; ze zagen direct dat de an- ders zo kalme man volkomen uit zijn evenwicht was. Hij liep op de oude Offer toe en bleef voor hem staan. ..Er komt. iemand. die je spre ken wil. Hans", zei hij. ..Je zult verwonderd opkijken wanneer je hem ziet, maar je moet bedaard blijven." .,Laat hem komen, Mikkel, ik wist dat er vandaag iets zou gebeu- ren", antwoordde Offer. Opnieuw veegde hij zich het zweet van het voorhoofd, zijn handen trilden HOOFDSTUK XXXIII. Mikkel ging heen, en kwam een ogenblik later terug met Hovmand Deze trad snel op de heer Offer toe en zag hem strak aan. De koopman stond eensklaps 0p, wankelde en zag <|- uit. of hij plot- seling een spookverschijning aan- schouwde en op het punt stond te vallen. Ole schoot toe om zijn vader tr ondersteunen, waarna hij hem op de bank deed zitfen. ..Ik zie dat je me kent, Hans Of fer. ja, ik ben het werkelijk je oude vriend Holger Munk." Hov- mands stem klonk scherp, dreigend keek hij Offer aan. „Dat is niet mogelijk", mompel- de Hans Offer. ..En toch ben je het Goddank, dan ben je dus niet dood! Je leeft, Holger, nu doet al het an dere er niets meer toe." Offer was diep. ontroerd op de bank ineenge- zakt, zijn geweten deed hem de heftigste verwijten, maar ondanks dat zag hij Hovmand met schitte- rende ogen aan. Langzamerhand werd Hovmands bhk milder. ..Nee. ik ben niet dood gegaan, Hans, maar het was jouw schuld niet, dat ik gered werd. Ik dacht niet anders dan dat ik zou sterven en als er geen wonder ge- beurd was. zou ik ook gestorven zijn. Maar er gebeurde een wonder Hans. Verscheidene zeelieden ver- dronken. toen de „Maja" tegen de rotsen te pletter geslagen werd. Hoewel ik zelf op het punt stond om te komen. redde ik een man Hij dreef vlak langs me heen en ik trok hem op de boei, waarop ik zat. Ik had nauwelijks de kracht meer mezelf vast te houden. maar toch redde ik hem. Toen ik hem uit het water had. zag ik. dat hij dood was. (Wordt vervolgd.j

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1948 | | pagina 3