ROVERS EN INBREKERS
terroriseerden Brabant
Londense
komt op voor
Daily Express
Nederland
'a
DERODEPAARDEN
K.L.M. overbrugt alle afstanden
GOED, GOED!,
NIEUW NOORDHOLLANDS DACBLAD - Vrijdo
24 December
PAG. 4
Dammen
ri
I
1
Wat zijn die Russen
toch goed!
Jodenverrader voor het Hof
In het kader van de Marshall-hulp arriveerde Dinsdaq in een
met Amerikaanse en Nederlandse vlaggen versierde goederen-
trei% op het terrein van de Philipsfabrieken te Eindhoven, een
lading phenol bestaande uit 271 vaten en voldoende voor een
voile maand productie van plastic artikelen. Ir. N. Knikscheer,
directeur van de Philipsfabriek, rolt het eerste vat van uit de
Marshall-trein in de gereedstaande auto's. Het grootste gedeelte
van de met deze phenol te produceren plastic-artikelen zijn voor
uitvoer bestemd.
Hele serie misdaden opgehelderd
Hoofdschuldigen
nog voortvluchtig
GEZINSVERZORGSTERS
Bepalingen voor
Katholieke opleiding
Uienexport naar
Engeland geeindigd
GROTE NED. DEELNAME
Sterrit Monte Carlo
BEDRIJFSPENSIOEN-
FONDS
De verplichte deelname en
de premieregeling
27 doden bij vliegramp
in Spanje
Brutale roofoverval
op boerenleenbank
f 23.000.— WEGGEHAALD
Brand in Hilversum
verwoest kapitale villa
Luchtverkeer aanzienlijk uitgebreid
Met Kerstmis nog
geen sinaasappelen
Hermann L. E. Thie tot
drie jaar veroordeeld
Burgmeester van Utrecht
geinstalleerd
Onverwacht einde
Vanwaar die houding van Amerika?
Gestolen sieraden
achterhaald
De prijs van pindakaas
Onbetwist de beste tandpasta
Bewaar kaarten TA 806
en TB 806
Vliegende bloemen
Blijft Mevrouw Tsjang
te Washington?
fm
T
ii -
Een speciaal Engels tribunaal
heeft zich wekenlang bezig ge
houden met de behandeling
van een corruptieaffaire, waar
bij verschillende leden van het
kabinet en parlementsleden be-
trokken zouden zijn. Het uitge-
breide onderzoek heeft echter
niets opgeleverd. De dossiers
worden opgestapeld om een
plaatsje in het archief te krijgen
n
Ifeuilleton
FAMILIEROMAN VAN MORTEN KOCH
Uit het Deens vertaald
i
i
i
De 400 inwoners van het dorp
Stolpe, dat na drie jaar bestuur
door de Franse autoriteiten te Ber-
lijn aan de Sowjets is teruggegeven
zal dubbele extra-voedselrantsoe-
nen voor Kerstmis krijgen.
Het met Britse vergunning ver-
schijnende blad „Sozialdemokrat"
meldt, dat zij rozijnen, gedroogd
fruit, snoep en koffie zullen ont-
vangen, het extra-rantsoen, dat in
de westelijke sectoren is toegewe-
zen. Tegelijkertijd meldt het met
Sowjet vergunning verschijnende
blad „National-Zeitung", dat de
Sowjet zone tarwe, bloem en snoep
als extra kerstrantsoen zal ontvan-
gen. 1
De advocaat-fiscaal bij de Utrecht-
se kamer van het Amsterdams Bijz.
Gerechtshof einste tegen Frederik
A. Verkerk uit Beverwijk een ge-
vangenisstraf van 20 jaar met af-
trek, Hij had in Beverwijk vijf
Joden in zijn huis opgenomen en
had een bedrag van 7500 gulden van
hen in bezit. Hiervoor kocht hij een
huis in Soest en nam daar nog (i
Joden in huis. Toen verd. tenslotte
een bedrag van 50.000 gulden aan
bezit van zijn joodse onderduikers
geheel ten eigen bate had aange-
wend ging hij naar Amsterdam en
meldde aan de Zentralstelle fur
Judische Auswanderung, dat er in
zijn huis te Soest 11 Joden zaten.
Onder leiding van de parketten
van de officieren van justitie te Den
Bosch en Breda heeft de rijkspoli-
tie in samenwerking met de ge-
meentepolities van tientallen Bra-
bantse dorpen en stedcn klaarheid
weten te brengen in een groot aan-
tal roofovervallen en inbraken, die
in een periode van twee jaar in
Brabant gepleegd werden.
Ofschoon deze misdrijven vrij
regelmatig werden begaan, kon van
de meesten in verband met het on-
derzoek tot op heden weinig of
niets gepubliceerd worden.
Een tiental daders is opgesloten,
maar de twee hoofdschuldigen, de
47-jarige G. P. Hobbelen en de 29-
jarige A, F. Franken, beiden uit
Tilburg, zijn nog voortvluchtig.
Er was geen sprake van een be-
paalde bende. De hoofddader riep
bij elke nieuwe overval of inbraak
de hulp in van anderen. Zij hadden
hun operatieterrein in geheel Bra
bant. Aanvankelijk sloegen zij hun
slag in Midden- en West-Brabant,
maar toen hun daar de grond onder
de voeten blijkbaar te warm werd,
werd het operatieterrein naar Oost-
Brabant verlegd.
Roofovervallen met geweldple-
ging en bedreiging met vuurwapens
zijn gepleegd in Oisterwijk, Berkel-
Enschot, Deurne en Veghel, in
braken met diefstallen onder meer
in Dongen, Tilburg, Helvoirt, Hil-
varenbeek, Waspik, Loon op Zand.
Gilze-Rijen en andere plaatsen. Ten
gevolge van de roofovervallen wer
den enkele personen min of meer
ernstig gewond.
De waarde der gestolen goederen.
zoals lederwaren, juwelen en geld,
is ver boven de f 100.000. Ondanks
het feit.dat de beide hoofddaders
nog niet gearresteerd konden wor
den, neemt men aan dat thans aan
deze serie misdrijven een einde is
gekomen.
Precies twee jaar geleden. in Dec
1946, werd de eerste inbraak ir
Dongen gepleegd. De buit bedroeg
f 60.000. Alle pogingen van de poli-
tie om de daders op te sporen ble-
ven vruchteloos. Kort daarna wer
den inbraken gepleegd in Tilburg,
Hilvarenbeek, Waspik en Gilze-
Rijen. Vrijwel steeds werd dezelfde
methode van inbreken gevolgd en
een eerste spoor leidde naar Til
burg. Gewoonlijk werden boeren op
het platteland bezocht door enkele
opkopers van goud en zilver. Meest-
al koesterden de slachtoffers geen
argwaan en indien uit het gesprek
bleek, dat er juwelen en/of geld in
huis waren, werd dit door de op
kopers doorgegeven aan H. of F.,
die dan spoedig een overval organi-
seerden.
De officier van justitie doet thans
een beroep op het publiek om in-
lichtingen te verstrekken over ge-
noemde hoofdschuldigen.
Het bestuur van de Stichting Nat.
Katholieke Gezinszorg ontving een
schrijven, waarin het Hoogwaardig
Episcopaat de voorwaarden vastlegt,
waaraan alle opleidingen voor de
katholieke gezinsverzorgsters zullen
moeten voldoen.
Reeds groeide'n de opleidingen in
eenzelfde richting, doch het feit dat
de bisschoppen een uitspraak heb-
ben gedaan, is zeker zeer belangri.ik
voor de uitgroei van het werk. Het
door Zijne Eminentie Kardinaal de
Jong getekende schrijven bepaalt:
le. dat de naam van ..katholieke
gezinsverzorgsters" door katholieke
meisjes alleen mag worden gevoerd
en zi.i zich als zodanig alleen mogen
andienen, wanneer zij een inter-
aatsopleiding van 6 maanden met
goed succes hebben gevolgd aan
een door Ons als zodanig erkende
opleidingsinrichting;
2e. dat de opleiding tot katholieke
gezinsverzorgster slechts mag wor
den gegeven door katholieke ver-
nigingen, stichtingen of instellin-
gen. welker statuten door Ons zijn
goedgekeurd en na verkregen yer-
lof van de Diocesane Katholieke
Gezinszorg, bekrachtigd door het
nationale bestuur;
3e. dat r.k. stichtingen, verenigin
gen, instellingen en parochies het
slechts mogen uit-
De export van uien naar Enge
land, die krachtens het op 1 Jan.
a.s. aflopende handelsverdrag met
genoemd land in totaal 60.000 ton
zou kunnen bedragen, is thans
goed als geeindigd.
In de eerste maanden van 1948
werden ongeveer 10.000 ton van de
oude oogst naar Engeland uitge-
voerd. Sinds half November met
een tijdelijke onderbreking van 22
November tot 15 December ging
ongeveer 45.000 ton weg, zodat nog
slechts enkele duizenden tonnen
zijn te leveren.
De zeer gunstige uienoogst
Europa maakt, dat er een overvloed
aan dit product bestaat, tengevolge
waarvan de prijzen op een laag
niveau liggen. Ook de concurrence
van Hongarije, Polen en Spanje
draagt er toe bij, dat de Engelse
markt overvoerd wordt.
Hoe de exportmogelijkheden het
volgend jaar zullen zijn, kan thans
moeilijk worden beoordeeld. Veel
hangt af van de weersomstandig
heden in deze winter, die de con
sumptie van uien sterk beinvloe
den.
De International Sporting Club
organisatrice van de Railly van
Monte Carlo, die van 24-30 Januari
1949 gehouden zal worden, deelde
gisteren mede, dat tot nu toe 66
inschrijvingen voor deze populaire
en traditionele auto sterrit zijn
binnengekomen.
Het A.N.P. verneemt verder, dat
hierbij niet minder dan 26 Neder
landse wagens zullen zijn, een aan-
tal dat zelfs de grootste deelname
van voor de oorlog overtreft en dat,
vergeleken met het totaal aantal
inschrijvingen, dan ook opvallend
groot kan worden genoemd.
De meeste Nederlandse deelne-
mers zullen Monte Carlo als start-
plaats kiezen, doch ook vanuit Glas
gow en Stockholm zullen Neder-
landsek wagens vertrekken.
Onder de Nederlandse deelnemers
bevinden zich de teams Gatsonides-
Barendrecht op Hillman-Minx en
Mutsaerts-Kouwenberg eveneens op
Hillman-Minx.
Naar aanleiding van de vragen
gesteld in het verslag van de com-
missie van rapporteurs over net
wetsontwerp „wettelijke regeling
betreffende verplichte deelneming
in een bedrijfspensioenfonds", deelt
de minister van sociale z^iken °°k
namens zijn ambtgenoot van justitie
mede, dat de actuariele nota van
het bedrijfspensioenfonds voor de
landbouw in oprichting thans om
advies in behandeling is bij de ver-
zekeringskamer. Na ontvangst van
het advies zal de regering ter zake
definitief haar standpunt kunnen
bepalen. De minister wijst erop, dat
het aanhangige wetsontwerp de al-
gemene regeling bevat met betrek-
king tot verplichte deelneming in
een bedrijfspensioenfonds. Omtrent
de voorwaarden, welke voor de be-
drijfspensioenfondsen afzonderlijk
zullen gelden, zal eerst zijn te be-
slissen bij de behandeling van ver-
zoeken tot het opleggen van de ver-
plichting aan een zodanig pensioen-
fonds.
De vraag of van de zljde van de
regering enigerlei toezegging is ge
daan om de kosten vdh de zoge-
naamde back-service voor haar re-
kening te nemen voor wat betrett
het landbouwbedrijfspensioenfonds,
wordt ontkenrtend beantwoord. LJe
opzet van dit fonds is zodanig, dat
de kosten van de back-service ge
heel in de premie verdisconteerd
zullen zijn.
Bij besprekingen met vertegen-
woordigers van de Stichting voor
de Landbouw over de vraag of met
een premie van f2 per week zou
kunnen worden volstaan, heeft de
regering zich op het standpunt ge
steld, dat met dat bedrSg aanvanke
lijk rekening ware te houden, doch
zij heeft zich tevens bereid ver-
klaard nader in overleg met de
Stichting te treden, indien mocht
blijken, dat het genoemde bedrag
niet voldoende zou zijn.
MADRID, 23 Dec. (Reuter).
Nabij Tarragona is een toestel neer-
gestort van de geregelde luchtdienst
Madrid—Barcelona. Alle inzittenden
27 in getal kwamen om het
leven.
Twee gemaskerde mannen ge-
wapend met stenguns en revol
vers hebben een overval gepleegd
op de Boerenleenbank te Emmer-
compascuum (Drente).
Tegen 10 uur hoorde de kantoor-
houder van de bank, die met zjjn
a.s. schoonzoon in de huiskamer
zat, enig lawaai achter het huis.
Op hetzelfde moment werd de
deur opengegooid en traden twee
gemaskerde personen binnen, die
de beide mannen met wapens be-
dreigden en de kantoorhouder
dwongen de brandkast open te
maken.
Een bedrag van f 23.000.— werd
ontvreemd. De inbrekers zijn bij
deze roofoverval nogal haastig te
werk gegaan, daar er zich nog gro-
tere bedragen in de brandkast be-
vonden. Nadat de telefoonleiding
doorgesneden was, werden beide
mannen in de kamer gebracht en
met de dood bedreigd, indien zij om
hulp zouden roepen. Na enige tijd
hebben zij kans gezien buren te
waarschuwen, waarna ook de poli-
tie verscheen.
Een felle brand heeft Dinsdag ne
kapitale villa Van mr. P. C. Ph.
Loeff aan de Dennenlaan te Hilver
sum verwoest. Het vuur greep zo
snel om zich heen, dat van de kost-
bare inboedel nagenoeg niets gerea
kon worden. Een dame, die op de
bovenverdieping woonde, Werd door
de brand verrast en kon het huis
niet meer langs de trap verlaten,
omdat, toen zij de brand bemerkte,
het trapportaal reeds in een vuur-
zee was veranderd. Zij vluchtte in
de dakgoot, waar zij gelukkig spoe
dig door 'n brandwacht werd opge-
merkt. Deze bracht haar met behulp
van een ladder op de begane grond.
De schade, welke ruim een ton zal
bedragen, wordt grotendeels door
een verzekering gedekt.
Als oorzaak wordt gemeld: een
vonk uit de brandende haard in de
ontvangkamer.
Het luchtnet van de K.L.M.
breidde zich in 1948 tot een lengte
van meer dan honderdduizend
kilometer uit. Er werden meer
passagiers en vracht vervoerd dan
in voorgaande jaren, net aantal
employe's in dienst der Neder
landse Luchtvaartmaatschappij,
steeg tot 13.500, waarvan ruim
1100 tot het vliegend personeel
behoren.
De belangrijskte en langste route
der K.L.M., het traject Amsterdam-
Batavia, werd sterk uitgebreid. Be
gin 1947 werden nog twee van de
zeven vluchten met Douglas ,,Sky-
master"-toestellen uitgevoerd. Se-
dert April vliegt elke dag een
Lockheed ..Constellation" naar Ba-
tavia. Half October legde jde K.L.M
onder auspicien van het Ministerie
van Overzeese Gebiedsdelen een
extra-lijndienst naar Batavia in, ten
behoeve van de gezinshereniging.
Deze extra-verbinding. wordt een-
maal per veertien dagen gevlogen
en uitgevoerd met een „Skymaster"
Van Januari tot en met October
werden 618 vluchten uitgevoerd,
27.100 betalende passagiers, 589.636
kilogram post, 531.741 kilogram
vracht en overbagage vervoerd. Het
aantal gevlogen uren over dit tijd-
vak bedroeg 23.762 en het aantal ge
vlogen kilometers 8.047.209.
Honderd retourvliichten werden
voorts gemaakt tussen Nederlanden
Zuid-Afrika, waardoor een afstand
van twee millioen kilometer werd
gevlogen, of vijftig maal de omtrek
v5n de aarde.
Over het algemeen kon worden
opgemerkt, dat het vervoer naar
Zuid-Afrika, dat naar Europa over
treft. De oorzaken hiervoor waren.
zo vernemen wij van de zijde der
K.LM., kapitaalsvlucht naar Zuid-
Afrika en tengevolge daarvan
groeiend zakenbezoek. Een andere
oorzaak was aanzienlijke emigratie
van Europa naar Zuid-Afrika.
Transatlantische diensten.
De luchtdiensten van de K.L.M.
naar het westelijke halfrond wer
den ook in 1948 met verhoogde in-
tensiteit voortgezet. De frequentie
op de lijn naar New-York werd
aanmerkelijk opgevoerd. Gedurende
de zomermaanden werden dagelijk-
diensten onderhoud :n op New-
York. Bovendien werden vier extra
vluchten naar deze stad gemaakt.
Het luchtverkeer op de lijn Am
sterdam— Curagao gaf een sterke
stijging te zien. Er moesten acht
extra vluchten naar West-Indie
worden gemaakt. Op 31 October
werd de frequentie van twee op drie
keer per week gebracht.
Ook de vervoerscapaciteit van 't
K.L.M.-bedrijf in West-Indie, waar
een luchtnet van bijna tienduizend
kilometer wordt geexploiteerd, wa
ren in 1948 aanmerkelijk beter dan
in 1947.
VRIJDAG 24 DEC. 1948
Correspondentie en oplossingen
onder motto ..Damrubriek" in te
zenden aan het bureau van dit blad.
Oplossingen van de problemen No
220 tot en met 227 kunnen worden
ngezonden tot uiterlijk 9 Jan. '49.
Probleem No 224
van Gaston Colodan te Parijs
daar praten we niet meer over:
Op de onlangs aangewezen bon te
verstrekken sinaasappelen zullen
nog enige tijd op zich laten wach-
ten, aldus deelt het ministerie van
Landbouw, Visserij en Voedselvoor-
gezinszorgwerk slechts mogen uit-1 gS^ofatnkoop
oefenen met krachten die aan de _i
sub 2 bedoelde instellingen hun op
leidingen hebben ontvangen en vol-
tooid.
Op 15 December eiste de procu-
reur-fiscaaal bij het Amsterdamse
Bijzonder Gerechtshof een gevange-
nisstraf van 10 jaar tegen de 47-ja
rige Duitser Hermann Ludwig Emil I
Thie, die op 24 October 1944 de 29 I
Nederlanders, die als represaille
voor de aanslag op de SD-er Oehl-
schagel werden neergeschoten, naar
de Apollolaan heeft vervoerd en die I
eveneens de in de Harddraverslaan
te Alkmaar gefusilleerde gevange-
nen daar ter plaatse gebracht heeft.
Thie zeide, dat hij zich niet aan de
order heeft kunnen onttrekken,
daar dit gelijk zou hebbpn gestaan
met zelfmoord. Bovendien is van
hem bekend, dat hij reeds in 194(1 j
begonnen is Nederlanders te hel-
pen en zelfs een gijzelaar heeft we
ten vrij te krijgen. Het Hof veroor-
deelde Thie tot een gevangenisstraf
van 3 jaar met aftrek van voor-
arrest.
Per extra-trein arriveerde de
nieuwe burgemeester van Utrecht,
Jhr. Mr. C. J. A. de Ranitz met zijn
echtgenote en overige familieleden
in zijn nieuwe standplaats Utrecht,
Deze speciale diesei-trein was hem
vanwege de Nederlandse Spoorwe
gen aangeboden, het interieur was
daarbij feestelijk versierd.
Na aankomst maakte de burge
meester een rijtoer door de bevlagde
stad, waarna hij ten stadhulze in
een buitengewone vergadenng van
de raad door de locoburgemeester
wethouder H. A. Bekker na eeri
korte rede werd geinstalleerd.
Te Vught is overleden de ex-
commissaris van politie te Wage-
ningen, W. H. Versteeg. Deze politie-
man was uit een kamp in Vlaardin-
gen ontsnapt en had de wijk geno-
men naar Spanje. Dezer dagen
kwam hij terug en werd op het
vliegveld Schiphol gearresteerd, hij
was toen echter reeds doodziek.
Versteeg heeft in de oorlogsjaren
de illegaliteit intensief bestreden.
van sinaasappelen in het buitenland
was overgegaan, zullen deze vruch-
ten eerst in het begin van het vol
gend jaar successievelijk binnen-
komen.
De Londense „Daily Express
schrijft in een hoofdartikel over de
gebeurtenissen in en rondom Indo
nesia het volgende: „In deze tijd,
die in het teken van de goede wil
staat, worden onze goede buren, de
Nederlanders, van vele kanten aan-
gevallen vanwege de actie, die zu
ondernemen om de orde in Indo
nesia te herstellen.
Vooral de critiek uit de V.S., een
mogendheid, die onlangs haar im-
periale macht over duizenden mij-
len van de Stille Oeeaan heeft Uit-
gestrekt en op dit ogenblik de over-
wonnen Japanners in een ijzeren
greep houdt, is buitengewoon fel.
Wat is het toch vreemd, dat de
Amerikanen zo vijandig moeten zijn
tegenover de Nederlandse politiek,
daar de Nederlanders de commu-
nistische infiltratie trachten tegen
te houden en te beperken, hetzelfde
wat de Amerikanen in Azi6 en in
Europa doen. Het is niet zo ver-
wonderlijk, dat de Nederlandse actie
door de Britse communisten en hun
socialistische aanhangers afgekeurd
wordt. Want wat de Nederlanders
doen houdt duidelijk een veroor-
deling in van de rampzalige socia
listische politiek in Birma. Enge
land heeft Birma aan wanorde en
meer en meer om zich heen grij-
pende anarchie prijs gegeven. Wan
neer de Nederlanders zien hoe aan
de socialistische verwachtingen de
bodem ingeslagen wordt en zij zien
hoe het land steeds meer beheerst
wordt door moord en aan chaos
wordt prijs gegeven, is het geen
wonder, dat zij besluiten, dat ten-
minste Nederland krachtig zal op-
treden. Geen wonder, dat zij be
sluiten, dat Nederland zijn plicht
zal doen zonder acht te slaan op de
grillen van hen, die geen verant-
woordelijkheid in Indonesie tonen.
Het is een leugen te beweren, dat
de Nederalnders geen vreedzame
oplossing in Indonesie hebben na-
gestreefd. Dat zij nu tot actie zijn
overgegaan is niet toe te schrijven
aan een vlaag van ongeduld. doch
spruit voort uit het besef, dat zij
om de tuin werden geleid door
sluwe avonturiers en achter einde-
loze vertragingen in de onderhande-
lingen het reusachtige communist!
sche plan om geheel Azie te ver
overen opdoemt. Ook de Britse
regering werd te elfder ure ge-
dwongen tot deze conclusie te ko-
men. Als gevolg hiervan voert En
geland nu al maanden een kolo-
niale oorlog op Malakka. Het moge
geen oorlog genoemd worden, maar
is het toch. evenals de Nederlandse
actie in Indonesie."
De in de nacht van Zaterdag op
Zondag bij de juwelier van Boven
te Gouda gestolen gouden ringen en
armbanden. voor een waarde van
f 11.000, zijn bij Maasniel achter
haald. Daar trachtte iemand clan-
destien de Duitse grens over te
steken, doch de grensbeambten wa
ren op hun hoede, zij zetten een
achtervolging in. De vluchteling
werd gehinderd door een koffer, die
hij bij zich had. De koffer werd
weggeworpen en de achtervolgde
kon ontsnappen. De inhoud van de
koffer Jileek te bestaan uit de gou
den sieraden uit Gouda.
Naast potjes pindakaas, waarvan
de maximumconsumentenprijs f 0.90
per potje van ongeveer 370 gram
netto is, komt thans losse pindakaas
in de handel waarvoor een prijs
van f 0.24 per 100 gram is vastge-
steld.
(Advertentie)
Het ligt niet in het voornemen de
brandstoffendistributie in de loop
van dit stookseizoen op te heffen,
evenmin is het mogelijk reeds nu
te beslissen, of in het volgende
stookseizoen de brandstoffen kun
nen worden vrij gegeven. In verband
hiermede vestigt het centraal dis
tributiekantoor er de aandacht op,
dat de brandstoffenkaarten TA en
TB 806 met de daarop nog voorko
mende bonnen zorgvuldig moeten
worden bewaard.
De K.L.M. heeft het met het ver
voer van bloemen dezer dagen zeer
druk gehad.
Sinds Maandag zijn per dag ge-
middeld 2200 kg bloemen, dat
vijfmaal zoveel als normaal, naar
verscheidene landen van Europa
verzonden.
De bloemen zijn afkomstig van de
Aalsmeerse veiling. Scandinavie
blijkt de grootste afnemer, daarheen
werden 1600 kg bloemen verzonden
en naar Praag ging een zending van
1100 kg.
Mevrouw Tsjang Kai Sjek, die
ten hulze van Marshall, de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse
Zaken, te Leesburg in Virginia ver-
toefde, heeft naar verluidt thans
haar intrek genomen bij familie
leden te Washington.
&*m
Stand:
Zwart 12 schijven op 24589 11
16 17 19 23 29 en 32.
Wit 12 schijven op 15 20 25 26 27
34 35 36 38 40 43 en 48
Wit speelt en wint.
BIJ DE PROBLEMEN
Wij hebben het genoegen om de
lezers met de Kerstdagen een twee-
tal bijzonder mooie problemen ter
oplossing aan te bieden.
Probleem No 224
Bij wijze van uitzondering maken
we in dit probleem niet alleen ken-
nis met een zinnebeeldige, maar
ook met een echte figuurlijke op-
lossingsdraad, Tevens komt in dit
probleem nog tweemaal magnetische
schijvenspel voor. Tijdens de sleu-
telontknoping verkrijgt de ene zijn
activiteit, terwijl de andere, die
nimmer aan bod kan komen, passief
blijft. Verder komt na de derde zet
van wit een merkwaardige stand
voor.
Probleem No 225
Tengevolge van frappant meer-
slagspel een verrassende zwerftocht
van twee zwarte dammen. Dit pro
bleem telt betrekkelijk een kleine
maar goed verborgen reeks van op-
lossingszetten.
Probleem No 222 en 223. De cij-
ferstanden hiervan waren juist.
Om na te spelen
Damzet van Weiss
tegen Ottina
Zwart (M. Ottina) 12 schijven op
5 tot 9, 11 13 14 15 18 19 en 29
Wit (Isdore Weiss oud-wereld-
kampioen) 12 schijven op 25 26 27
30 32 35 36 40 43 44 45 en 48.
Deze partij die ongeveer een 50
jaar geleden te Parijs gespeeld
werd, de grootmeester Ottina is
nadien naar Canada vertrokken
laat ons het romantische spel-genre
uit die dagen zien. Vooral wat de
stand op het centrum betreft lijkt
Ottina gunstig en Weiss minder
gunstig te staan. Maar met uiterst
riskant spel, wist Weiss altijd hoe
ver hij wel gaan kon. In feite is het
centrumspel van Ottina in een zak-
vormige opening finaal omsingeM
Maar onderwijl wist Weiss tevens
nog combinaties in de stand te leg-
gen, waarbij het verlies van de par
tij zo als hier het geval was
er nog door versneld werd. Deze
romantische speltrant uit die tijd,
die feitelijk als afgedaan werd be-
schouwd, heeft de nieuwe wereld-
kampioen Piet Roozenburg nu op-
nieuw in studie genomen en zo
als bekend met een overweldi-
gend succes. Zeer terecht wordt deze
oude, doch hernieuwde speltrant
door Roozenburg zelf als „Neo-ro-
mantisch" aangeduid. De winst van
Weiss staat elders in de rubriek
vermeld.
Probleem No 225
van D. Bosma te Amsterdam
Stand:
Zwart 8 schijven op 8 tot 11 13
15 20 27 en 1 dam op 12.
Wit 11 schijven op 22 23 29 30 31
37 38 41 43 48 en 50.
Wit speelt en wint.
Oplossing: Damzet van Weiss te
gen Ottina. Wit 25—20, 35—30, 27
22, 4035 en 35 1 gewonnen.
Een damzet in vraagtekenvorm!
Ik was een goed zwem-
mer en zou naar land zwemmen, 'n
boot zien te krijgen en dan terug-
keren om Munk te halen. Ik kwam
inderdaad aan land, en gauw ook,
en daar lag werkelijk een flinke,
stevige boot; ik had heel gemakke-
lijk naar de boei kunnen roeien om
Munk te redden. Maar.... ik deed
het niet.
We hadden de laatste dagen nog
al eens woorden gehad en waren
allebei driftig, het was zelfs tot
handtastelijkheden tussen ons geko
men. Munk was de sterkste van ons
tweeen. Ik dorstte naar wraak en
ook dacht ik aan Anna, ik wist dat
Munk tussen haar en mij stond. Als
Munk er niet meer was, zou ik
haar wel kunnen winnen, dacht ik.
Ik zal ook wel min of meer in de
war geweest zijn door alles. wat
we doorgemaakt hadden, half we-
zenloos liep ik verder landinwaarts
over het verlaten strand. Tot twee
maal toe hoord ik Munk roepen om
hulp; die kreten hebben me mijn
hele leven achtervolgd. Nadat ik 'n
eind gelopen had, kwam ik tot be-
zinning. Ik keerde om en liep terug
zo hard ik kon, maar Munk was
niet langer op de boei te zien. Ik
begreep dat hij verdronken was. De
storm was nog in kracht toegeno-
men en juist toen ik aan de uiter-
ste rand van het strand stond werd
de stoomboot tegen de rotsen ver-
■brijzeld. Doordat het zo stormde.
heeft men nooit de misdadige opzet
van de kapitein ontdekt en enkele
weken later werd de verzekerings-
premie uitbetaald. De kapitein was
gered, hij en zijn bemanning waren
voor de helft eigenaar van het schip
en de lading, Munk en ik voor de
andere hem. Juist in die dagen werd
het lijk van Munk gevonden, ik
stond alleen ingeschreven als eige
naar van het halve schip met la
ding en nam zowel mijn aandeel
van de schadevergoeding als dat
van Munk op.
Het was voldoende om mijn
schuld te dekken en kort daarop
vertrok ik naar mijn geboortestad.
Het jaar daarna volgde ik mijn va-
der op in diens zaak en trouwde
met Anna. Gelukkig zijn we nooit
geweest, zij hield zeker van Munk
en heeft hem nooit vergeten. Ze
was een goede, lieve vrouw en zeer
verstandig, ik geloof vast dat ze
ontdekt heeft dat er tussen Munk
en mij een noodlottig geheim be-
stond.
De zaak van mijn vader stond er
slecht voor; maar ik heb hem op-
gewerkt en het geluk was me gun
stig. Toch was ik altijd zwaarmoe-
dig; mijn geweten liet me geen
rust en ik ging diep gebukt onder
wat gebeurd was. Niemand kende
mijn geheim, behalve Mikkel, die
ik in vertrouwen genomen had.
Agent Mejrup echter koesterde ach-
terdocht en hij dreigde me ver
scheidene malen; maar hij heeft zijn
bedreiging nooit durven uitvoeren.
Ik verkeerde in de mening dat
Munk een vermogend man was en
ik kon het geld niet geven zonder
mzelf gelijktijdig te verraden. I,a-
ter hoorde ik dat Bente dat onge-
luk had gekregen; en zodra ik ver-
nam dat Munk op sterven lag en
op het punt stond zijn landgoed te
verliezen, ben ik naar hem toe ge
gaan. Hij had reeds een vaag ver-
moeden. van de waarheid en toen ik
tegenover de stervende man zat,
kon ik niet langer zwijgen en be-
kende hem alles. De oude Munk
meende dat Bente zich voor mijn
zoon interesseerde, zelf had hij gun
stig over Ole horen spreken en
daarom stelde hij de eis, die jullie
alien kent.
Ik was diep geschokt en had
slechts een gedachte: boete te doen
en Munk een rustige dood te bezor-
gen. Ik beloofde Ole het geld te
zullen geven, waar Munk recht op
had en ik kwam zijn voorwaarden-
na. Niemand weet beter dan ik zelf
hoe zwaar ik die ^lacht zondigde,
maar ook weet niemand, hoe ont-
zettend ik er onder geleden heb.
Offer zweeg en wiste zich de gro-
te zweetdruppels van het voor-
hoofd.
Allen hadden stil geluisterd en
hem aangezien; ze hadden begre-
pen hoezeer hij al deze jaren onder
het verleden gebukt gegaan was.
„Ik trachtte een eerlijk koopman
te zijn en een rechtschapen mens",
zei Offer even later, „maar wat ik
gedaan heb, kan nooit goedgemaakt
worden."
„Je bent niet alleen een recht
schapen mens geweest, je bent de
beste en liefste vader geweest, die
met mogelijkheid kan bestaan," riep
Ole uit. ..Alle mensen, die je ken-
nen, achten je en houden van je.
Wat eenmaal gebeurd is, moet nu
vergeten -zijn, vader."
„Niet iedereen is in staat, te ver
geten," antwoordde Offer, Hovmand
aanziend.
„Ja, nu kan ik alle leed en alles
vergeten terwille van de twee jonge
msenen en ook terwille van jou,
Hans", zei Hovmand. ,.Je hebt het
verteld zoals het is, alleen heb je
zelf te veel schuld op je genomen,
ik heb ook mijn deel te dragen. En
je vergat te vertellen dat je op
Borneo mij het leven gered hejt.
Je waagde toen je eigen leven voor
mij, Hans; als je dat niet gedaan
had, zou ik dood geweest zijn. Ik
leef. Hans, en ik heb vele goede
jai*en gekend op Java. Als je wilt,
laten we dan elkaar de hand geven".
Hovmand stak zijn hand uit, die
Offer greep. Hij hield de hand van
zijn oude vriend in de zijne en boog
het grote, stoere hoofd.
Ole keek naar de twee mannen:
zijn vader, die hij zo lief had, en
Munk. van wie zijn moeder onge-
twijfeld zielsveel had gehouden en
die ze nimmer had vergeten. Hij was
diep ontroerd door wat hij gehoord
had. Misschien had het Bente nog
meer gegrepen, de tranen stonden
haar in de ogen.
„Als ik nu maar wist i wat jij
denkt, Bente", zei Offer. ..Geloof je
dat je nog van me houden kunt?"
„Nog veel meer dan vroeger,
schoanpapa," antwoordde Bente,
haar arm om zijn hals slaan. „Kom
bij ons wonen, het huis is groot ge-
noeg. We willen je alle twee zo
graag bij ons hebben, nietwaar.
Ole?"
„Ja", zei Ole. „Ik wou dat je toe-
stemde, vader, en bij ons kwam".
„Dan kom ik kinderen. De twee
jongelui hebben thuis het comman
do genomen. Ik ben niet meer zo
sterk maar misschien zal ik nog
enkele rustige, gelukkige jaren bij
jullie mogen zijn. Het is wonderlijk;
het is wonderlijk, maar Onze Lieve
Heer heeft een deel van wat ik mis-
dreven heb ten goede gekeerd".
Offer zag zijn kinderen aan, terwijl
een glimlach over zijn gelaat vloog.
Zijn hele wezen veranderde wan
neer hij glimlachte, hetgeen zelden
het geval was.
„nze Lieve Heer heeft alles zo
geregeld voor Ole en mij en nu
wordt het ook goed voor jou,
schoonpapa. Ik ben zo dankbaar en
blij dat je ons alles eerlijk verteld
hebt, je hele leven. Het lijkt me dat
de wereld groter is dan vroeger. We
hebben gehoord over zonde en leed,
maar we hebben geleerd dat we
moeten trachten elkaar goed te doen
en dat we voorzichtig moeten zijn
in ons oordeel". Met van tranen
glinsterende ogen keek Bente om
zich heen. het haar van het voor-
hoofd wegstrijkend. „En jij, mijn
lieve, lieve broer, moeten we je
werkelijk missen?" Bente legde
haar hand op haar broers arm en
zag hem met een blik van innige
genegenheid aan.
„Ik moet vertrekken", zei Hov
mand. „Maar ik ga als een heel
ander man terug. Ik ben weer ge-
zond en ik gevoel niet langer de
haat en wrok. die zoveel jaren van
mijn leven vergald hebben. En ik
heb iets voor jou mogen doen, Ben
te. en voor Ole en Enekaer, dat is
bijna nog het allerbeste. Jij gaat
vanavond terug, Hans, ik zou wel
met je willen meerijden. Ik heb nog
een en ander met je te bespreken,
maar dat zijn alleen goede dingen.
Mijn bagage is geheel gepakt, en ik
ben gereed. Maar er is een plaats
hier. die ik graag eerst nog zou wil
len bezoeken".
Ole zag Hovmand aan en knikte;
hij wist dat het zijn moeders graf
was waar deze heen wilde. Haastig
stond Bente op om orders voor het
eten te geven, doch als altijd had
Claus alles reeds gereed.
Er werd afgesproken dat Offer
voorgoed op Ekenaer zou komen zo-
men zodra hij orde pp zijn zaken
had gesteld. Blijkbaar verlangde hij
er naar, bij zijn kinderen te zijn.
„Over een paar maanden trouwen
Sara en Ludvig, zijn tante is dood
en hij krijgt een grote erfenis. Zij
willen de zaak geheel overnemen
en zelfstandig verder drijven, en ik
heb er niets op tegen, er uit te trek-
ken. Maar ik kom niet met lege
handen. er blijft nog wel aardig wat
over wanneer alles geregeld is. Jul
lie heeft je niet meer bezorgd te
maken of je Enekaer zult kunnen
behouden. kinderenlief".
Kort daarop vertrokken de twee
oude vrienden, die de vroegere ver-
trouwelijkheid hervonden hadden en
ongedwongen met elkaar praatten.
Ole en Bente wuifden hen na, en
Offer en Hovmand wuifden terug.
Hovmand was diep dntroerd, hij
wist dat hij -n ouderlijk huis niet
meer zou zien.
Een uur later stond Ole voor het
huis, met de ogen de lichte wolken
volgend, die aan de avopdhemel
voortdreven; door de ondergaande
zon verguld, gleden zij heen als
schone dromen. Hodg in de luchr,
vloog een eenzame vogel weg. die
deed denken aan de zonderlinge
vriend. die zo beslissend had inge-
grepen in het leven van hem en
Bente.
Zijn moeder had gejljk, de weg
van het geluk was wonderlijk; doch
hij had zijn weg gevonden. zijn vei-
lige, goede weg. Maar waar was
Benet? Hij riep haar, maar begreep
al gauw dat ze in de stal was. Hij
vond haar bij Junker. Ze stond,
haar hoofdje tegen Junkers hals ge-
vlijd, tegen hem te praten, zoals ze
zo dikwijls deed.
..Ik moest naar mijn Rode vPaar-
den" zei ze. „Ik heb het gevoel dat
zij het zijn, aan wie ik mijn geluk
te danken heb".
..Je moet niet zeggen „mijn ge
luk". Bente, je moet zeggen, ,,on*
geluk", verbeterde Ole haar. Daar
op nam hij haar arm en samen gin-
gen ze, dicht aaneen. het bordes op
van hun oude, prachtige landgoed.
EINDE
