TEKC
br<
DE DOELSTELLINGEN
van onze strijdkrachten
Toneel had groot aandeel
in culturele wederopbouw
r
Oogstdankdag in Tuitjehorn
r
Wond
der c
Collecte vc
Bijzondere
blijft nodig
ALKMAAR EN OMSTREKEN
J
v..
Proeve van het Centrum voor Staatkundige
Vorming
De betekenis
der televisie
Het eeuwfeest van
de Gelderlander
Marktberichten
PAG. 2
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Maandag 3 Januari 1949
A.F.C.-nieuws
AFC 1—Schoorl 1 5—1
AFC 3—HRC 5 2—2
Zeevogels 4AFC 5 2
Zalig nieuwjaar toegewenst aan
alle lezeressen en lezers van dit
nieuws voor 1949, en dat het voor
u allen, maar vooral Voor de jon
gens in Indië, een zegenrijk jaar
moge worden, is de wens van ge
heel AFC, maar vooral van order
getekende.
Spelers van het eerste, profiqiat
met jullie stevige revanche op Sch.
Wij hebben van deze nieuwjaars
wedstrijd echt genoten.
Het derde liet een steek vallen.
Ai!! dat mag niet meer hoor! Het
5de deelde net all op eigen terrein
de punten broederlijk.
AFC-ers, een nieuw jaar is be
gonnen. geeft u ten volle, opdat 't
15-jarig bestaan een prachtfeest zal
worden. Tot vanavond op de club
avond bij Beemster.
De PPC-er
P.S. A.s. Zondag Waterv.-AFC,
Zij, die het eerste willen bege
leiden, moeten zich voor uiterlijk
Donderdagavond opgeven bij siga
renmagazijn „De Sport", prijs sup
porters 1.20; niet-supp. 1.70.
HARMONIE „ST. CAECILIA"
Wij maken aan de leden bekend,
dat met ingang van Woensdag de
repetities voor het corps plaats
zullen vinden in de gymzaal van
de Aloysiusschool aan de Koorn-
laan dank zij de welwillende me
dewerking van het schoolbestuur
en Br.-Overste. Laten wij het
waarderen en trouw op de repeti
tie komen. Er staat dit jaar heel
wat te gebeuren. Wij hopen ons
30-j-arig bestaan te herdenken. En
dat moet toch zeker slagen.
De leerlingen komen weer als
voorheen op Zaterdag.
Het Bestuur
SLECHT UITIEINDE
Op Oudejaarsdag, om 7 uur, reed
sen wielrijder op de Langestraat
met gebogen hoofd tegen storm en
regen in. Daardoor zag hij niet,
dat aan de kant van de weg een
wagen van een glazenwasser gela
den met ladders stond en de man
reed er pardoes tegen aan. Hjj werd
aan het hoofd en het rechteroog
gewond en door de politie verbon
den. Daarna is hij per ziekenauto
naar het Centraal Ziekenhuis ge
bracht, dat hp na aldaar behandeld
te zijn, weer kon verlaten om naar
zijn woning vervoerd te worden.
POLITIE-VARIA
Er werd aangifte gedaan van
diefstal van een portefeuille, waar
in f 45.—. 'De .portefeuille bevond
zich in een tas, welke aan een on
beheerd aan een woning aan het
Kleine Nieuwland staand rijwiel
was bevestigd.
Dezer dagen is er een zeilboot
aan komen drijven bij de Vlotbrug.
Het bootje is waarschijnlijk door
de storm losgerukt. Inlichtingen
zijn te bekomen bij de brugwachter
aldaar,
40-JARIG PKOFESSIEFEEST
Morgen, Dinsdag 4 Jan., hoopt
de Eerw. Zuster Godefrida haar
40-jarig professiefeest in de Pius-
Stichting, waar zij reeds jaren haar
zegenrijk werk verricht, te vieren.
Het zal haar zeker die dag niet aan
belangstelling ontbreken en velen
zullen haar op de receptie, die ge
houden wordt van 34 uur, komen
gelukwensen.
„WIJ LEVEN MEE MET DE
JONGENS OVER ZEE"
HEILOO De collecte, welke
in de St. Willibrorduskerk gehou-
den werd voor het R.K. Thuis
front Heiloo, bracht het mooie
bedrag van J 676.op. Alle milde
gevers en geefsters worden harte
lijk bedankt namens de jongens
over zee!
R.K. THUISFRONT
HEILOO D? R.K. Gemengde
Toneelver. „St. Willibrordus" van
Akersloot zal 1en bate. van het
R.K. Thuisfront op Zondag 6 Fe
bruari a.s. in het Brunogebouw
spelen het toneelspel ,,'t Verleden
spreekt". Wij komen hier nader
op terug.
R.K. GEM, TONEELVERENIGING
'T MASKER NAAR AKERSLOOT
HEILOO Zondag 13 Februari
e.k. zal de R.K. Gem. Toneelver
eniging ..'t Masker" in Akersloot
het overbekende verzetstuk ..De
niguwe dageraad" spelen, spelers
en speelsters hebben geheel be
langeloos hun medewerking toe
gezegd. De baten zijn voor het
R.K. Thuisfront. Het is reeds de
achtste maal dat ,.'t Masker" dit
stuk brengt.
VEERTIG JAAR GETROUWD
HENSBROEK Het echtpaar
J. Naastepad en A. Naastepad-Aay
hoopt 10 Januari de dag 'te her
denken waarop het voor 40 jaren
in de echt werd verbonden.
Toneelavonden N.K.J.B.
„GELIJK OOK WIJ VERGEVEN"
SCHOORL De NKJB gaf op
twee opeenvolgende avonden een
uitvoering van het toneelstuk „Ge
lijk ook wij vergevenvan L.
van Nieuwenhuijse in de bewerking
van Walter Hageveld. Het stuk, dat
een honderd jaar oude vete behan
delt tussen twee boerenfamilies,
kon door het teveel aan sentiment
en de geforceerde gebeurtenissen
slechts matig bevredigen.
De rol van Arentsen werd uit
stekend vertolkt door de heer F.
Kaandorp: zijn spel op zijn ziekbed,
was prachtig. Kees Kaandorp als
zijn zoon Freek was zeer goed,
vooral in het laatste bedrijf. Mej.
A. Bijl gaf een mooie creatie van
de zuster-huishoudster. Van Bergen,
de heer G. Louter, gaf een prach
tige vertolking van een stugge, door
haat verteerde boer, terwijl mej.
Tr. Roozendaal als zijn vrouw haar
plaats ten volle verdiende. De doch
ter, mej. C. Louter, gaf een mooie
uitbeelding van het meisje, terwijl
Pé Berkhout als Zandstra liet type
was van een opschepperige boer.
De heer A. Louter was een waar
dige dorpspastoor. De rol van oude
Nelis, een huisgenoot Vn Arentsen,
een oude man, die de wraakge-
dachte wakker wilde houden, werd
op sublieme wijze vertolkt door de
heer Joh. Louter. Ook de kleinere
rollen, vertolkt door mej. R. Kaag
en de heren J. Kooijman en G.
Borst, werden goed gespeeld.
Dezaal was beide avonden ge
heel gevuld en het applaus bewees
wel. dat men het spel zeer op prijs
stelde. De spelers en de regisseur,
de heer Jaap van Baar, kunnen op
een uitstekend geslaagde uitvoering
terugzien.
GEMEENTERAAD
DE RIJP
DE RIJP. Na beantwoording
van in de .vorige vergadering ge
stelde vragen aangaande de oprit
van de Tilbrug, de Dambrug eri de
afsluiting van de KralingerBrug
voor zwaar verkeer, werd besloten
B. en W. een onderzoek te doen in
stellen naar de onhoudbare toe
stand, waarin de O.L.-School ver
keert. Het overvloedig aanbrengen
van reclameborden langs de open
bare weg zal door aanvullende be-
palingon in de Politieverordening)
worden tegengegaan. De begroting
voor 1949 liet een tekort van 7800
zien. De gemeentebode kreeg 50
salarisverhoging. Op de noodzake
lijkheid van een grondige verbete
ring der gemeentewoningen zal bij
de betreffende instanties geweeen
worden.
Na een korte rondvraag sloot
burgemeester J. Dalenberg deze
laatste vergadering van het jaar.
AUTO-ONGEVAL DAT GOED
AFLIEP
RUSTENBURG. De heer P.
Blauw te Obdam reed Vrijdagmid
dag j.l. met z'n gezin onder Rus
tenburg toen op een gegeven mo
ment een voorwiel der auto wegens
het breken der as geheel losraakte,
waardoor de wagen op 3 wielen
kwam te rijden. Gelukkig wist
de chauffeur zijn wagen zonder
ongeval tot stilstand te brengen.
De retraiten van 4-7 en 25-28
Januari voor militieplichtigen
zijn. volgeboekt. In de volgen
de retraiten voor militieplich
tigen is nog plaats:
14 Februari
1518 Februari
2225 Februari
26 Februari—-1 Maart.
Geeft u zo spoedig mogelijk
op bij de directie, Retraitehuis
Bergen N.H.
v__
Onze agenda
Gulden Vlies 8 u.: Toneel, Cor
Ruys met: Vogel vlieg de wereld
Bi oscopen: Harmonie: Duel
in de zon, ontraden; Victoria:
De liefde van Marianne, 14 jaar;
Cinema: Straatmuzikanten, alle
leeftijden; A.B.T: De man met
de zweep keer terug, 14 jaar.
Nachtdienst apotheken:
Apotheek Schouten-Oele, Koor
straat 47
Nachtdienst taxis: Chr. de
Vries, Frieseweg 4,Alkmaar Tel
4237
Bonnerihalen:
A. t.m. K,
Heiloo vandaag
TUITJEHORN. Het jaar loopt
ten einde, de oogst is binnen en de
velden worden klaar gemaakt voor
een nieuwe oogst. De zomerproduc-
ten zijn geveild en de wintergroen
ten liggen opgeslagen. Het rottings
proces der bewaarkool, dat aan zo
vele handen werk geeft, stagneerde
door enkele dagen vorst en deze
schiep een pracht gelegenheid om
de bonen te dorsen. De tarwe ont
kiemt en de 'pootaardappelen liggen
te wachten om te worden uitgepoot.
Op dat ogenblik achtten de Kath.
Boeren en Tuinders de tijd gekomen
om door het houden van een Oogst
dankdag, dank te brengen aan de
Heer van de oogst, zonder wiens
Zegen al hun werken tevergeefs
zou zijn. De dag .werd begonnen
mei een Algemene H. Communie.
Inmiddels had „Arie" in het Ver
enigingsgebouw de tafels keurig ge
dekt, en na 'n kort welkomstwoord
van de voorzitter de heer Jacl Blok
dijk, deden de leden deze eer aan.
Vervolgens hield de voorzitter 'n
korte inleiding over de vraag,
waarom een Oogstdankdag. Het op
nieuw invoeren van katholieke ge
bruiken bij de uitzaai der producten
meende spreker te moeten propage
ren. Verschijnselen in de meest ver
scheiden vorm vragen de aandacht
der tuinder. Het openen van een
Lagere Tuinbouwschool te Warmen-
huizen is niet voldoende. Men moet
er ook zijn kinderen heenzenden.
Diploma's zijn ook in de tuinbouw
onmisbaar. Zonder deze begint de
tuinder in de toekomst niets. Voorts
merkt spreker op, dat de samenle
ving moet worden doordrongen van
de christelijke geest. Er moet in
vloed uitgaan van de katholieken.
Er worden maatregelen genomen
in het belang van de tuinder, en
daarom moeten wij er onze mede
werking aan geven. Dus niet buiten
de veiling om verkopen. Wij doen
onszelf en anderen en ook de ge
meenschap schade. Hoe zal de .toe
komst zijn? Dat zal voornamelijk
afhangen van de katholiek georga-
niseerden.
De nieuwe G.A., pastoor Meinders
spreekt daarna de vergadering toe.
Het heeft hem als priester goed
gedaan zoveel tuinders in de H.
Mis te zien en tot de H. Tafel te
zien naderen. Dit kunnen we in de
winter meer doen, dan Hebben we
het niet zo druk.
Dé secretaris doet hierna emge
mededelingen, waarna het woord is
aan het lid van het Hoofdbestuur
van de L T.B., de heer Bosma.
Deze hield een inleiding 9ver de
mogelijkheden en de moeilijkheden
bij emigratie. Emigratie staat op t
moment in het brandpunt der be
langstelling. Welke kansen heeft de
emigrant in zijn nieuwe vaderland.
Spreker stelde vast dat Canada de
beste kansen biedt. Dit land dat zo
groot is als Europa met Rusland
erbij, telt maar 13 millioen inwo
ners. dat is 1 per km2. Voorts be
handelde spreker de emigratiemo
gelijkheden naar Frankrijk, Austra
lië en Brazilië.
Tegen 12 uur sloot de voorzitter
de ochtendbijeenkomst met een
woord van dank,
's Avonds 7 uur liep de grote zaal
stampvol. Ditmaal waren de leden
-\
Het Niwin-balmasqué
DEN HELDER. Hei Niwin-
comité te Helder organiseert Za
terdag a.s, een bal-masqué in For
mosa, waarvoor zowel gecostumeer-
den als niet-gecostumeerden zich
kunnen opgeven. De entree bedraagt
resp. f 0.75 en f 1.00. De jury zal
voor individuele deelnemers, paren
en groepen prijzen toekennen, voor
eltle categorie drie. Met de kaart
verkoop in Formosa is reeds een
begin gemaakt, zodat de deelne
mers niet 1e lang met het aanvra
gen vari entreebewijzen moeten
wachten.
BURGEMEESTER JUBILEERÖE
ALS BESCHERMHEER
DEN HELDER Als de archie
ven van de wandelsportvereniging
„De Zilvermeeuw" niet door de oor
logsomstandigheden verloren wa
ren gegaan, zou burgemeester G.
Ritmeester reeds op 5 December
j.l. met zijn 12)4-jarig bescherm
heerschap zijn gehuldigd. Nu was
die huldiging een paar weken te
laat, maar ze was er niet minder
hartelijk om. Het bestuur van de
Zilvermeeuw ontving de burge
meester op de laatste dag van 1948
in De Toelast en voorzitter Him-
pers vertolkte de gevoelens van de
leden. Hij herinnerde er aan dat de
Zilvermeeuw de eerste Helderse
vereniging was, die met het be
schermheerschap van de heer Rit
meester werd vereerd. Hij dankte
wjor de steeds ondervonden be
langstelling, die vooral tot uiting
kwam na succesvolle deelname aan
de Vierdaagse en bij jubilea van
leden. Na het uitspreken van zijn
met hun dames gekomen 0m
de toneelvereniging „Nieuw Leven''
op de planken te zien met het to
neelspel van K. Bergsma „Boeren-
strijd". Wat de .toneelvereniging op
deze avond aan spel en mimiek te
zien heeft gegeven, kon de toets der
critiek glansrijk doorstaan. De toe
schouwers hebben buitengewoon ge
noten en gingen zeer voldaan huis
waarts. In de pauze zongen de be
kende „Nachtegaaltjes" van Thuis
front een paar nummers, waarna
onder de aanwezigen werd gecollec
teerd.
Deze collecte bracht f 80.op.
Dit jaar dus, hebben deze twee
eenvoudige meisjes een som van
f 1000,bij elkaar „gezongen" voor
de jongens in de Oost. Als blijk
van dankbaarheid zongen zij daarna
't mooie „Danklied van de jongens
in Indië" van Jan van Alphen.
Op het einde van de avond dank
te de voorzitter van de L.T.B. voor
de aangename samenwerking, be
toond door allen, die deze Oogst
dankdag tot een onvergetelijke
hebben gemaakt.
hartelijke gelukwensen, overhan
digde de heer Himpers de burge
meester een electrische bureau-
klok met inscriptie, De „man van
de tijd" zou dit geschenk wel kun
nen gebruiken. Dat laatste was,
naar de jubilaris verklaarde, in
derdaad het geval, De heer Rit
meester was zeer erkentelijk voor
het ontvangen huldeblijk, maar hij
merkte tot algemene vrolijkheid
op, dat dé talloze verenigingen,
waarvan hij beschermheer is, niet
het voorbeeld van de Zilvermeeuw
moeten navolgen. De hulldigingen
zouden niet van de lucht zijn! Spr.
wenste de vereniging een goede
toekomst, tot voldoening van haar
en van alle leden afzonderlijk. Er
volgde nog een half uurtje onge
dwongen samenzijn, dat tevens een
aanloopje was tot de viering van
Oudejaarsavond.
STERK BEZET TAFELTENNIS-
TOURNOOI
DEN HELDER A.s. Zondag
organiseert het afdelingsbestuur
van het N.T.N.K. een tafeltennis-
tournooi, waaraan de tien sterkste
heren van deze .afdeling zullen
deelnemen. Onder deze tien spelers
zijn er ook enige, die in de over
gangsklasse spelen, zodat er span
nende wedstrijden te zien zullen
zijn. De wedstrijdleiding is in han
den van onze plaatselijke vereni
ging I.V.A. en zal geleid worden
door de heer S. Makelaar. Als
bondsgedelegeerde zal optreden de
heer C. v. d. Laan Jr. Het tour-
nooi zal gehouden worden in de
Sportschool van het Kon. Instituut.
De aanvangstijd is gesteld op 1
uur. De medespelers zijn: A. Beuk-
man, Disnie; P. Visser, Horna 48,
G. Wever, Horna '48; F. Heijmans,
Disnie; H. Langius, Disnie; J. Padt
IVA; J. Bruins, ATV (Adelbor
sten); J. Sïnjewel, TVA; L. Tjeb-
bes, TAV (Adelborsten); G. Lam-
pe, Disnie. Wij wensen onze Hel
derse deelnemers veel succes toe.
VERLOREN EN GEVONDEN
WIERINGEN Verloren een le
ren motorwant en een grijs ge
kleurde kinderwant. Gevonden een
kindertasje.
Inlichtingen bij de gemeentebode.
BURGERLIJKE STAND
CALLANTSOOG Geboren:
Arie, z.v. Arie de Graaf en Aal-
bertje de Groot; Pieter, z.v. Gau-
ke Luik en Sjoukje Schaper.
Ondertrouwd: Jeile Wljma en
Maria Petronella Joh, Jelierse.
Ingekomen personen: H. Oudhof
en gezin, van Heteren naar Cal-
lantsoog C 11; J. E. Diederiks, van
Texel naar Callantsoog B 84a; S.
A. van Messel, van Soerabaja naar
Callantsoog A 108.
Vertrokken personen: J. E. Die
deriks, van Callantsoog B 84a naar
Texel. Oudeschild 226; E. Groot-
hoff-Swaerts met k„ van Callants
oog A 71a naar Indië, Ambon.
VOOR KATH. THUISFRONT
Anna Paulowna Op de maan
delijkse damavond van Entre Nous
werd ten bate van Kath. Thuis
front het prachtige bedrag van
ruim f 40.opgehaald.
Na de storm
DEN HELDER. De orkaan,
die het oude jaar vaarwel blies en
het nieuwe verwelkomde, heeft de
voetbalvereniging Helder grote te
genslag bezorgd. De onlangs in ge
bruik genomen tribune is in elkaar
gewaaid. Wat eens de trots was van
onze oudste voetbalvereniging, is
nu een troosteloze ruïne.
In de Molenstraat waaide een
topgevel van een woning. Gelukkig
zonder persoonlijke ongelukken tc
veroorzaken.
BIJ HET CENTRUM voor Staat
kundige Vorming is verschenen een
proeve van doelstellingen van de
strijdkrachten van het Koninkrijk
der Nederlanden. De meningsvor
ming, waarvan deze proeve het re
sultaat is, ving in het najaar van
1947 aan. De afdelingen van het
Centrum namen er in ruime mate
aan deel. De proeve bestaat uit een
vijftal beknopt omschreven doel
stellingen. De toelichting bevat
tevens enige richtlijnen.
De eerste doelstelling heeft be
trekking op de internationale vrede
en veiligheid. Het lidmaatschap der
Verenigde Naties brengt verplich
tingen mede tot het vestigen en
handhaven daarvan.
Een krijgsmacht, opgebouwd ten
einde aan deze verplichtingen te
kunnen voldoen, biedt niet voldoen
de waarborgen voor de veiligheid
van het Koninkrijk. De internatio
nale verhoudingen zijn zeer onzeker.
De strijdkrachten dienen er toe te
kunnen bijdragen, het Koninkrijk
te vrijwaren in eer, gewapend con
flict te worden betrokken, indien
gewapend optreden althans niet
voortvloeit uit de verplichtingen van
het lidmaatschap der Verenigde Na
ties of andere door het Koninkrijk
gesloten overeenkomsten. Willen de
strijdkrachten de taak kunnen ver
vullen, welke deze tweede doel
stelling hun oplegt, dan is epn ze
kere sterkte noodzakelijk, alsmede
de zekerheid, dat de bondgenoten
hulp zullen bieden.
Tegen een onverhoedse aanval
moet de souvereiniteit en voor zo
veel mogelijk de integriteit van het
Koninkrijk kunnen worden verde
digd. Dit behoort aanvankelijk tot
de min of meer zelfstandige taak
van de strijdkrachten van het Ko
ninkrijk, aldus de derde doelstel
ling.
In een gewapend conflict zal in
dé tegenwoordige machtsverhoudin
gen de souvereiniteit noch de in
tegriteit van het rechtsgebied van
het Koninkrijk op de duur gewaar
borgd kunnen worden dan met be
hulp van bondgenoten.
De vierde doelstelling betreft de
medewerking aan het bondgenoot
schappelijk oorlogsdoel, naarmate
de hulpbronnen dit ook maar enigs
zins toelaten, in.geval van een ge
wapend conflict, waarin het Ko
ninkrijk is betrokken, teneinde,
voor wat het Koninkrijk betreft, op
de eerste plaats de souvereiniteit
en de integriteit van het rechtsge
bied te waarborgen. Wil de Neder
landse bijdrage doeltreffend zijn,
Landwacht-commandant
liet jood doodschieten
De 29-jarige K, J. Wolhoff, voor
malig kantoorbediende uit' Maar
tensdijk, stond Donderdag terecht
voor de Utrecht'se kamer van het
Amsterdams Bijzonder Gerechtshof
Als compagniescommandant bij de
hulplandwacht had hij in een
boerderij in Hooglanderveen het
ondergedoken Amsterdams joods
echtpaar Klein aangetroffen. Het
huis werd met han.dgpanaten be
werkt en brandde tot de grond toe
af. De echtgenote, mevr. Kleinvan
der Horst gaf als getuige 'n schok
kend relaas van het gebeurde. Ver
dachte had haar voor vuile jodin
gescholden en toen zij zeide een
christen te zijn, kreeg zij van hem
een klap in het gezicht dat zij
duizelde.
Aan een 2'/;-jang jongetje van
haar werd zijn voornaam gevraagd.
Het jongetje heette Mozes, doch
werd Bertus genoemd. Deze naam
werd dan. ook door het kind ge
noemd. De vader werd aangetroffen
op de deel en naar buiten gesleept
en bij het kippenhok, onder de
ogen van zijn vrouw en twee kin
deren is hij door een van de land-
wachters neergeschoten.
Verdachte zeide niet zelf het nek
schot gegeven te hebben, maar wel
het bevel daartoe aan een van zijn
achttien mannen waarmede de over_
val geschiedde. Hij had nu veel be
rouw en betuigde zijn leedwezen
aan de hevig nerveuze echtgenote.
Deze riep uit, dat verdachte haar
leven verwoest had en dat zij niet
begreep, dat hij nog durfde te le
ven. Uit het verhoor bleek verder,
dat verdachte haar f 400.had af
genomen en haar met de kinderen
uit het huis gejaagd. De landwach-
ters hadden de boer f 4000.ont
roofd voor zij het huis in brand
stsksn
De proc.-fiscaal mr. L. W. Drabbe
eiste een gevangenisstraf van 20
jaar. Uitspraak over 14 dagen.
„Hef Parool" dagvaardt
de heer Lunshof
Mr. J. Jolles, advocaat en procu
reur te Amsterdam, heeft namens
de stichting „Het Parool" de heer
H. A. Lunshof, de uitgeverij N.V.
Buijten en Schipperheyn en de
stichting „De Nederlander" gedag
vaard ten einde op 11 Januari 1949
voor de Arr. Rechtbank te Amster
dam te verschijnen ter zake van een
door „Het Parool" in te stellen ci
viele schade-actie uit onrechtmati
ge daad en tot betering van eer en
goede naam.
De heer Lunshof is de schrijver
van een brochure tegen ..Het Pa
rool", welke door de beide andere
gedaagden werd gepubliceerd en
waarin ernstige beschuldigingen te
gen de leiding van „Het Parool"
worden vermeld.
Tevens is door „Het Parool" een
klacht ingediend tegen de heer
Lunshof bii de Raad van Tucht van
de Federatie van Nederlandse Jour
nalisten. In deze klacht wordt ge
steld, dat de heer Lunshof door
zijn publicatie de Waardigheid van
de stand der journalisten schade
heeft toegebracht door ongemoti
veerde aantasting van de eer en de
goede naam van „Het Parool".
Voorts werd door „Het Parool"
een klacht ingediend, eveneens bij
de Raad van Tucht van de Federa
tie van Nederlandse journalisten,
tegen het „Algemeen Dagblad" te
Rotterdam. Dit blad had op 27
September j.l. een artikel gepubli
ceerd naar aanleiding van de zaak
Poos-Slagter, waarin het schreef
dat tijdens de bezetting bii de Pa-
roolgroep ..de ware vaderlandslief
de al spoedig na de onricht.ing van
„Het Parool" op de achtergrond ge
raakte".
dan behoren reeds vele jaren voor
dat het uitbreken van een conflict
is te verwachten, overeenkomsten
c.q. afspraken te worden gemaakt
voor een bondgenootschappelijk
samengaan en bondgenootschappe
lijke operatiën.
Het handhaven en zo nodig het
herstellen van de orde en rust bin
nen het Koninkrijk is op de eerste
plaats de taak van de daarvoor aan
gewezen civiele organen. Indien
deze daartoe niet in staat moch
ten zijn, zal de krijgsmacht tot dit
doel moeten bijdragen, aldus de
laatste doelstelling.
Aan de toelichting op iedere stel
ling afzonderlijk gaat een algemene
toelichting vooraf. Daarin wordt
opgemerkt, dat de vorming van de
persoonlijkheid der militairen niet
wordt beschouwd als té behoren
tot de „doelstellingen" van de
krijgsmacht. Dit betekent echter
geenszins, dat deze de vorming en
ontwikkeling der persoonlijkheid
niet in haar activiteit zou hebben
te betrekken.
Franse handelsmissie
bezochf Indonesië
BATAVIA, 30 Dec. Een Franse
economische missie, die enige tijd
op Java heeft vertoefd, heeft een
plan ontworpen voor de uitbrei
ding van het handelsverkeer tussen
Frankrijk en Indonesië. De missie
is gisteravond per vliegtuig naar
Den Haag vertrokken, waar zq 24
uur zal verblijven, alvorens naar
Par'js terug te keren.
Het plan zal besproken worden
tijdens de a.s. bijeenkomst van de
gemengde Frans-Nederlandse com
missie, die einde Januari te Den
Haag zal worden gehouden.
De leider van de missie, de heer
Mettetal, heeft verklaard, dat de
Nederlanders bereid zijn in de loop
van de komende 6 maanden voor
350 millioen Franse frs. lichte auto
mobielen te kopen .Peugeot, Citroën
en Renault) en voor 700 millioen
frs goedkopen textielgoederen voor
de bevolking van Indonesië, terwijl
voorts belangrijke orders voor
spoorwegmateriaal in het uitzicht
zijn gesteld. De kwestie van de In
donesische export naar Frankrijk
is slechts terloops ter sprake gé-
komen, daar het doel van de missie
was de mogelijke verhoging van de
Franse uitvoer naar Indonesië, wel
ke sedert de oorlog slechts een zeer
geringe omvang heeft, te bestude
ren. Geen van beide partijen heeft
tijdens de besprekingen enige ver
bintenis aangegaan.
Ir. V. P. F. S. Ottèn, voorzitter
van het praesidium van de raad van
bestuur der N.V. Philips' Gloeilam
penfabrieken, heeft van de televisie
gebruik gemaakt voor het uitspre
ken van zijn Nieuwjaarswens Daar
in memoreerde ir. Otten wejke een
belangrijke taak de televisie in de
toekomst zal kunnen vervullen bij
de volksontwikkeling en voorlich
ting. Het zal daarbii van de Samen
stelling der programma's afhangen,
of inderdaad de bijdrage tot de
volksontwikkeling zó groot zal zijn,
als er werkelijk met televisie kan
worden 'bereikt.
De voor de werkgelegenheid zo
levensnoodzakeliike verdere indus
trialisatie van Nederland, aldus ir.
Otten verder, hangt in de aller
eerste plaats af van onderzoek en
ontwikkeling ten behoeve van nieu
we kwaliteitsproducten. door
..Brains" gewrocht, door bekwame
handen,gemaakt en door bekwame
mensen" over de wereld verspreid.
Hiertoe behoort zeer zeker ook de
televisie.
Op glorieuze wijze is het eeuw
feest van de Gelderlander Pers te
Nijmegen gevierd. Des morgens
werd in de kapel van het St. Cani-
siuscollege te Nijmegen een Ponti
ficale H. Mis opgedragen door Mgr.
W. Mutsaerts, Bisschop van 's Her
togenbosch, geassisteerd door Mgr.
Hendriks, vicaris-generaal van
's Hertogenbosch en als troondiake-
nen door Mgr. Prof. Dr. Beiion van
de R.K. Universiteit en de Deken
van Arnhem, de hoogeerw. heer J.
v. Rossum. Het personeel van de
Gelderlander Pers, ongeveer 30U
man, alsmede genodigden, woonden
de plechtigheid bij.
Na de kerkelijke viering verenig
den zich directie en personeel in de
bovenzaal van de „Vereniging",
waar de heer Wehberg namens hét
personeel het feestgeschenk aan
bood,
In de namiddag werd in de grote
zaal van de „Vereniging" een offi
ciële herdenking gehouden, bijge
woond door het personeel met fami
lieleden ën tal van genodigden uit
de perswereld en uit sociale, weten
schappelijke en charitatieve kringen.
De President-commissaris, M. J.
Wierdels huldigde vooral de direc
teur, de heer Bode wee. voor zijn
moedige houding tijdens de Duitse
bezetting.
Prof. Dr. Rutten, Minister van
onderwijs, kunsten en wetenschap
pen, wees in zijn rede op de grote
betekenis van de pers als voorlich
tingsapparaat en op de noodzakelijk
heid van de gewestelijke pers. Mgr.
Mutsaerts schilderde in zijn huidi-
gingswoord de hoge beginselen wel
ke ten grondslag liggen aan de ka
tholieke pers.
Vervolgens reikte mgr. Mutsaerts
de ridderorde van St. Gregorius de
Groote uit aan de hoofdredacteur, de
heer L. Frequin, Mgr. dr. Huurde-
man, vicaris generaal van het aarts-
diocees Utrecht, sprak gelukwensen
uit namens kardinaal J. de Jong.
Aan het slot van de vele redevoe
ringen reikte de heer Bodewes als
directeur van de „Gelderlander Pers
aan tien oud-gedienden koninklijke
onderscheidingen, n.l. ere-medailies
uit. Dr. J. Brinkhof hield een her
denkingsrede. Na een drukbezochte,
luistervolle receptie, werd een ge
meenschappelijke maaltijd aange
richt, waarbij verschillende autori
teiten mede aanzaten.
De brand te Werveishoof
Vervolg van pag 1-
Een boerenplaats, twee winkels en
enige woonhuizen zijn met de grond
gelijk gemaakt en het kan voor
Wervershoof, met zijn grote wo
ningnood, een ramp genoemd, wor
ded! Het nieuwe jaar is al neel
droevig ingezet.
Naar aanleiding van dit vrese
lijke gebeuren dringen er echter
enige vragen naar voren.
Ie. Waarom heeft Wervershoof,
dat nu toch een welvarend dorp ge
noemd kan worden, een tweede
hands spuitje, hetwelk absoluut niet
voldoet? Een spuitje, dat, toen het
eindelijk werkte, niet meer dan
twee dunne stralen gaf en werkte
op een druk van nog geen drie at
mosfeer, terwijl de capaciteit zes
atm. heet te zijn?
2e. Waarom hebben de betreffende
autoriteiten zich na ons artikel naar
aanleiding van het brandje bij S.
Beemsterboer, toch in slaap laten
sussen? Was het, omdat het spuitje
het toen even later, onder zeer ge
wijzigde omstandigheden, wel deed?
Het leergeld was toen niet zo hoog.
het publiek had er toen ook geen
schuld aan en onze droevige ver
zuchting: „Het zal je g»beuren, dat
je huis hier in de brand staat", is
dus tot een droevige realiteit ge
worden!
3e. Waarom werd niet meteen
de omgeving te hulp geroepen? Een
leek kon toch zien dat hier een
ramp dreigde en minstens de plaats
van Schoorl had hoogstwaarschijn
lijk behouden kunnen blijven, als
er eerder assistentie geweest was.
4e. Hoe kon het, dat het rotertje
der stroomverdeling al defect was
en waar was de pas aangeschafte
kist met brandweergereedschappen?
Laten wij dit droevige relaas be
sluiten met de hoop uit te spreken,
dat de betreffende autoriteiten de
verhoudingen goed zullen zien en
dat zij de noodzakelijke maatregelen
voor het heil van hun geliefd Wer
vershoof en zijn bewoners zullen
nemen.
WARMENHUIZEN, 3 Jan. 1300
kg gele kool 7.108, 2000 kg rode
kool 8.209.30, 3400 kg witte kool
5.90—6.
NOORD-SCHARWOUDE, 3 Jan.
11000 kg rode kool 8.20—11; 4300
kg gele kool 6.909.50, 40.000 kg
witte kool 5.906.30, 700' kg uien
78, drielingen 6, nep 6.50,
Bij het einde van de strijd in de Negeb-woestijn waren 1200 man
Egyptische troepen ingesloten bij Faloedja door het Israëlische
leger. Onder controle van de UNO-waarnemers zou een voedsel-
convooi uit Gaza naar de omsingelde soldaten worden gediri
geerd. Bij het onderzoek bleken echter wapenonderdelen in de
zending aanwezig te zijn en de auto's moesten onverrichter zake
terugkeren. Het convooi verlaat het door de Egyptenaren bezette
gebied, voorafgegaan door twee Egyptische soldaten, die de
weg op mijnen onderzoeken.
1948 OP HET PODIUM
ALS we aan het einde van 1948
dit, voor de kunst zo vrucht
bare jaar overzien, dan kunnen we
met voldoening constateren, dat ook
in deze sector van het maatschap
pelijk leven „veel tot stand ls ge
komen" en dat er voldoende gepres
teerd is waarover we, oppervlakkig
bezien, tevreden kunnen zijn. Gaan
we echter een en ander nauwkeuri
ger beschouwen, dan zal blijken dat
het niet allemaal goud was, dat er
heeft geblonken. Veel was er, dat
technisch volmaakt bleek, doch een
ernstig gebrek aan innerlijke over
tuiging vertoonde en vaak zelfs de
duidelijke kenmerken droeg van de
hopeloze verdwazing, waarin een
deel van ons mensdom nog steeds
verkeert. Leegheid en gemis aan
godsgeloof zijn daarvan wel de meest
op de voorgrond tredende kenmer
ken geweest.
Het toneel
Een groot aandeel in de culturele
wederopbouw heeft, naast een aan
tal grote en goede tentoonstellingen,
zeker op de eerste plaats het toneel
gehad. Op bescheidener voet heeft
ook het ballet in het afgelopen jaar
onze aandacht getrokken. De film,
met haar enorme mogelijkheden is
over de gehele liflie, enkele goede
uitzonderingen daargelaten, ernstig
in gebreke gebleven. En des te ster
ker doet zich de behoefte gevoelen
aan een nauw aaneengesloten Chris
telijk front. Verheugend is het dan
ook, dat de Protestanten het nut
van de goede film meer en meer in
gaan zien en ook daadwerkelijk hun
steentje bij gaan dragen.
De vijf, door het rijk en enkele
grote gemeenten gesubsidieerde to
neelgezelschappen hebben de hen
verstrekte steun goed besteed en
ook de provincie heeft ten volle haar
deel gehad in de manifestaties op
toneelgebied, die over het algemeen
op zeer hoog peil stonden. Daarnaast
zijn er nog enkele geselschappen op
dë voorgrond getreden waarvan wij
noemen het Zuid Nederlandse to
neel o.l.v. Pierre Balledux, de Spie-
ghel, een jong gezelschap onder
Dick van Veen en Ko van Dijk, (de
eerste heeft zich naar wij dezer da
gen vernamen alweer uit de zake
lijke leiding van het gezelschap te
ruggetrokken) en Willem Goossens'
Volkstoneel. Dit bracht Pater Henri
de Greeve's Vierde Beest ais toneel
stuk, hetgeen echter in deze vorm
niet bijzonder geslaagd was.
Het jaar werd ingezet met een
kostelijk Engels stuk: „Aan de oever
van een snelle vliet", dat Cor Kuijs
met zijn gezelschap op een uitste
kende wijze wist te brengen zodat
de goede humor van Esther Mc.
Cracken ten volle tot haar recht
kwam.
Jan de Hartog's „Schipper naast
God" dat grote verwachtingen wek
te en dat Cor van der Lugt Melsert
presenteerde, bleef niet lang op het
repertoire.
Meer succes oogstte het Amster
dams Toneel Gezelschap onder van
Dalsum met „School der Dapperen
Dit gezelschap bracht ook in het
voorjaar nog twee grote werken
van Shakespeare: „Midzomernachts-
droom" en „Richard de Derde". In
Maart jubileerde Fie Carelsen in het
luchtige, goed gespeelde „Die Lieve
Christabel" waarmede zij ook de
provincie bezocht.
Het Residentie Toneel bracht nog;,
„Ik heb de Graaf vermoord". Daar
na was het wachten op „Het Lied
van Bernadette", dat door Pierre
Balledux werd gegeven, het enige
stuk van formaat dat wij na „Oran-
jehotel" zagen doch dat geen succes
werd. Het Nederlandse Toneel ver
raste stad en provincie met „Drie
Dozijn Rode Rozen" en het Rotter
dams Toneel bracht wederom „Gas
licht".
Met kop en schouders stak „Blijde
Dagen", een van de weinige stukken
waarin een gezond religieus senti
ment tot uiting kwam boven hei
programma van dit jaar uit. Mimi
Boesnach's rol van zuster zal nog
velen in het geheugen liggen. Even
eens van Comedia was „Glazen
Speelgoed", een knap gespeelde,
maar troosteloze misère, een echt
teken des tijds.
Het volgende jubileum was dat
van Rika Hopper daarop volgde nog
Annie Verhulst en Albert van Dal
sum.
Nieuwe seizoen
Het nieuwe seizoen bracht Co-
media, dat zijn activiteit ook in de
tropen ontplooide, definitief op de
voorgrond. „Waar is mijn dochter"
van een onzer beste speelsters, Ank
van der Moer, oogstte veel succes.
De schrijfster en actrice was zelf in
topvorm in „Tramlijn Begeerte" een
beklemmend toneelwerk dat in een
briliante vertolking door Comedia
werd gegeven. „Vorstelijke Emi
granten" en „Kléine kinderen wor
den groot", deden het uitstekend.
Met „Jeanne van Lorraine" be
sloot het Rotterdams toneelgezel
schap 1948, dat voorts nog „Kinde
ren zonder toezicht", een stuk met
sterke sociale tendenzen, en „Chris
topher Biake", waarin het probleem
der echtscheiding op Amerikaanse
wijze werd gescnuderd, gaf.
Paul Steenbergen vierde zijn 25-
jarig toneeijublieum in een uitste
kende vertolking van „Hamlet", dat
aanvankelijk door de Haagse Come-
die zwak, maar allengs met meer
fiair door het gehele land werd ge
speeld. De jonge kunstenares Jos
van Loon, die zich als een firstclass
actrice ontpopte, speelde met dit
gezelschap „iViary ik hou van je".
Het A.T.U. bracht nog een emi
nente vertolking van „King Lear"
en van „Abrahams vrouwen" als
mede de première van de „Linde
boom" van Priestly.
We zagen voorts nog Johan Kaart
als oe Mof in het gelijknamige stuk
van van der Poll, een van Kaarts
beste rollen en het optreden van de
Spieghel met „Liefde in de Mist" en
„Maaame Elspeth", stukken, waar
mede het nieuwe theater de la Mar
te Amsterdam werd bespeeld, Am
sterdam kreeg nóg een nieuw thea
ter aan de Amstel, de Kleine Co-
medie dat voornamelijk door Kaart
en de zijnen wordt bespeeld.
Het Nederlandse Volkstoneel gaf
nog eens Molière, voorts een Ne
derlands stuk, „Moeders en Zonen"
van Hanno van Wagenvoorde en
„Rasmus de wonderdokter', waarin
Johan Elsensohn weer blijk gaf van
zijn talenten.
Het regeringsjubileum en de
troonsbestijging onzer vorstinnen gaf
Carel Brieis, Ben Stroman en Max
Vredenburg driemaal de gelegen
heid met openluchtspelen, die meer
het karakter hadden van huldigings
manifestaties, het publiek kostelijke
en fleurige schouwspelen te laten
zien, A. Defresne lanceerde zijn, in
regeringsopdracht gemaakte „1948
Anno Christi" dat geen bijster suc
ces werd en spoedig van het pro
gramma moest worden afgevoerd,
Weense, Leidse en Amsterdamse
studenten toonden verscheidene ma
len dat ook de toneelspeelkunst in
de academische wereld en speciaal
onder de jongeren in hoog aanzien
staat door goede stukken zelf te
spelen. Voorts is nog van belang dat
Julia Cuypers het toneel ging ver.
laten en dat Albert Bassermann een
gastvoorstelling gaf in Amsterdam.
Verkade vertoefde dit jaar geruime
tijd in de West. L. S.
JOHANNES PETi
door de genade Gc
van de Apostc
BISSCHOP VAI
Asslstent-Bissc
Pauselijke
Aan de Geesteli
Gelovigen van
Zeligheid In
Bij de aanvang
kring gevoelen wij
een enkel woord tc
En allereerst een v
dank voor de wi
wonderbare midda
mede gij Ons in d
Bijzondere Noden i
jaren hebt gesteun
af, waarop de oproe
copaat tot U kwan
de oorlog heb
Uw bijdragen gegev
en met blijde harte
leed en bij al Uw e
trouwvol opziende r
zienigheid Gods
opgehouden tot op
hebt gij grote son
bracht en Ons in sj
ook met ruime har
verlichten van t
slachtoffers en het
grote en goede v
steunen en in stan<
Wij danken de g<
Hij U daartoe heef
gen ,want het is vo
miskenbaar teken
geloof en van Uv
naastenliefde. Imme
lasten, welke U do
schap worden opgele
nog de kracht en d
iedere keer opnieuw
de noden van ander
Deze zorgen ware
tijdelijke aard. Nu
ons nog veel grotere
rechtstreeks het zie
Met grote smart i
aanzien, dat door d
van opbouw van nie
zovelen in de groots
den verkeren en zelf
varen zijn blootgeste
vinden zij een onderc
en Wij staan mac
gang te bespoedigen
te maken aan die ell
Daarbij komt voor
de nog grotere moei
verwoeste kerken te
de noodzakelijke nie
zen op te richten.
Wij verheugen om
te natuurlijke aanwa
tholiek volk. Maar l
schrik, dat vele onz<
klein worden, en dat
mogelijkheid verkere
ken te bouwen. Er
materiaal, aan goede
werf zelfs aan gron
Men moet zich behel
lei nood-materiaal e
zijn zo ontzaggelijk
zelfs voor de benoi
bouwen Ons de mid
ken. De opbrengst d<
se collecte voor arme
aan gij ook zo trouw
dadig hebt bijgedraj
voor We U ook in:
zijn, is bij lange na
om in de tegenwoor
voorzien. Het „Fonds
bouw in het Bisdoi
met zoveel blijde vo
DINSDAG 4 J
HILVEi
7.00 Nieuws, 7.15 G:
Orkest, 7.45 Morgeng
Nieuws, 8.15 Pluk de
baken, 9.30 Strauss
Voor kleuters, 10.15
Muziek houdt fit, 11.
luistert, 11.40 Italia
12.00 Angelus, 12 30
Orkest, 12,30 Weerbei
Nieuws, 13.25 Bas en
Kamermuziek, 14.30 C
Sopraan met orkest, 1
naar samba, 16.00 D
16.30 Ziekenlof, 17.00
Pianoduo, 17.30 Lar
leven, 18.00 Guus Jan
listen, 18.20 Sportpraa
de strijdkrachten, 19.01
Enny Mols-cje Leeuw
leven, 20.00' Nieuws,
wone man, 20.12 Ko
met solisten, 22.20 Pi
tualiteiten, 22.45 Avo
Nieuws, 23.15 Residei
piano.
HILVERE
7.00 Nieuws, 7.15 Orke
deon-duo, 8.00 Nieuw
9.00 Symphonie van
Aubade, 10.15 Arl
10.50 Voor kleuters, 1
sweet, 11.30 De wekk
en piano, 12.30 Weei
Voor het platteland,
koor, 13.00 Nieuws, 13
orkest, 13.50 Zangkwa
naald en schaar, 14.3C
Traviata", 16.25 Ove
16.40 De schoolbel, 17.
17.30 Ensemble, 18.00
Ensemble, 19.00 Ra
London Bridge mars!
Frans spreken, 19.30
Kamermuziek, 20.00
Bonte avond, 21.45 D
Ik zou zo graag
23.15 Kamermuziek.
