Nieuw
Republikeinse leiders
als gevangenen
worden op Banka
behandeld
Federale hoofden willen
overleg met Sukarno c.s.
Het gezag der Republiek
wordt niet meer hersteld
rrije
Officieel 85 doden te Durban
Nederland kan niet ingaan
op de eisen van Montgomery
Pengpoe en Tientsin gevallen
98
15"
19"
BLICATIE
1C SCHAGEN
c.v.
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Gerommel rondom de Repu
bliek in Indonesië
Maandag 17 Januari 1949 44e Jaargang No. 11464
Toezicht
op bibliotheken
C.v.G.D. rapporteert aan de Veiligheidsraad
Aan Nederlandse instructies
werd geen gevolg gegeven
Naar wij vernemen
Smuts waarschuwt de regering
Kerk in Roemenië
zwaar bedreigd
Huurverhoging
In Indonesië ligt onze eerste taak
Bidweek-intentie
van morgen
Te Nanking is men aan het inpakken
De terreur
in Hongarije
Belasting-duel
Het bestuur was
onbekwaam
too
erenoverjassen,
m. br„
valiteiten 1®®
naf 38 C
mien,
lemden,
hen
16®8
5"
IOR WERKKLEDING
unnen door alle voor
:omende personen aan-
'kkleding worden inge-
met 5 en meer werk-
werkzaam in bedrijven
leding dragende arbei-
/an formulieren moeten
nen worden overgelegd,
afgehaald en ingediend:
DORP; Dinsdag 18 Jan
ag 19 Jan. ST. MAAR
Jan. SCHAGERBRUG
Maandag 24 Jan. ZIJ
n. BARSINGERHORN
Vrijdag 28 Jan. WAR-
Jan. letters A t/m C;
n H; Maandag 24; Jan.
i Jan. letters N t/m R;
Z
ALKMAAR
lanuari
PRIJZENI
le woon-
„Daar,
ie verte.
om, pom,
achterna,
ie vluch-
schimmel
afstand
ïds meer
Abonnementsprijs^ f 4.25 pet kwartaal, f1.43 pet
maand. Inclusief Incasso Advertentie-tarief
per editie 16 cl. per m.m., minimum 12.50; in alle
edities 26 et per m.m., minimum f4.familie
berichten 20 cts resp. 50 et per m.m. BIJ
contract belangrijke korting. Directeur E. I. M.
Stumpel. Hoofdredacteur H. N. Smits, Rayon
redacteuren Fr. Otten, M P. Janssen, 1. Toes.
Bankrelaties: Noorderbank. Nederl. Credletbank
HET
Buiten God is 't nergens
veilig (Vondel)
EEIT
VAN HEDEN
Pagina I
Kantoren: ALKMAAR, Laat 221, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; HOORN, Draaisingel 59, tel. 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; DEN HELDER. Keizerstraat 89. teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52. teL 459 K 2240
HEEL. WAT is er te doen ge
weest over de kwtestie van het
toezicht op de zgn. uitleenbiblio
theken. Het betreft hier uitleenbi
bliotheken van particulieren, waar
onder zich vaak obscure „instellin
gen' bevinden; onder de minder-
obscure bevindt zich soms ook
„Schund".
Sommige gemeentebesturen, voor
al in het Zuiden des lands, poog
den maatregelen te nemen. Zij stel
den een verordening vast, o.a. om
boeken, welke naar het oordeel van
B. en W. niet in de bibliotheek
thuis horen, op eerste aanzegging
te doen verwijderen.
Deze verordening werd tenslotte
door de Kroon niet goedgekeurd,
omdat er niet in was aangewezen,
naar welke maatstaf B. en
W. hun oordeel zouden moeten
uitspreken. Dit werd geacht te zijn
tegen de strekking van art. 7 van
de Grondwet, dat de vrijheid van
drukpers regelt.
De regering in dit geval bij
monde van de minister van binnen
landse -zaken, onderwijs en justitie
is echter terecht van oordeel,
dat het nodig is, maatregelen te
nemen tegen „uit winstbejag ge-
exploiteerde leesbibliotheken", die
zich schuldig maken aan de ver
spreiding van pornografie en van
lectur, die de zedelijke gezondheid
van de jeugd bedreigt.
Zij stelt dus een wet voor, welke
voorschriften geeft inzake leesbi
bliotheken, waarbij aanstonds die
bibliotheken, welke door of van
wege de Overheid of een kerkge
nootschap worden beheerd, worden
u i t ge z on d er d
De particuliere bibliotheken mo
gen slechts geëxploiteerd worden,
indien zij een svergunning hebben
van B. en W„ ingevolge een veror
dening, welke de gemeenteraad
bevoegd is, vast te stellen. De
regering noemt het een beschei
den stap. Dat is het. Waarom zou
men niet iets minder bescheiden
zijn, en de gemeenteraden het ma
ken van een dergelijke verordening
voorschrijven, natuurlijk al
leen in die gemeenten, waar uit
leenbibliotheken aanwezig zijn?
In elk geval moet er eerst een
verordening van de gemeenteraad
komen .Daarin worden versehillen-
de bevoegdheden voor het college
van B. en W. geregeld. Dat wordt
een precaire aangelegenheid. Nu
het, in verband met de Grondwet,
nodig is, het „boeken-verbod" na
der te omschrijven, blijkt, dat de
Regering boeken, die (naar het
oordeel van B. en W.) „aanstotelijk
voor de eerbaarheid" zijn, wil we
ren. Dit kan dus niet anders be
tekenen, dan dat die boeken niet
meer in de bibliotheken mogen
voorkomen.
Anders staat het met de boeken,
die schadelijk zijn „voor de zede
lijke gezondheid van minderjari
gen". Die mogen wel in de biblio
theken aanwezig zijn, maar aan'
minderjarigen niet worden uitge
leend.
Het Is dus in hoge mate een
kwestie van goede wil tot loyale
uitvoering van wet en verordening,
en van controle. Voorts is het be
langrijk, méér dan ontwerp en toe
lichting aangeven, te weten over
de normen, die de gemeenteraad
in de verordening kan aanleggen.
Blijkens de toelichting gaat het
niet alleen om aan te geven, welke
boeken moeten worden geweerd,
c.q. niet uitgeleend, maar ook om
eventueel de zedelijke aanvaard
baarheid van de e x p 1 o i t a nt te
toetsen. Immers, het vergunning
stelsel dient, volgens de toelichting,
om de mogelijkheid te openen, „be
paaldelijk hen, die in zedelijk op
zicht slecht bekend staan, als ex
ploitant van een leesbibliotheek te
weren". En in art. 2, lid 2, wordt
dan ook Voorgesteld te bepalen dat
de verordening, welke de gemeen
teraad vaststelt, de eisen moet om
schrijven, waaraan de aanvrager
moet voldoen voor het verkrijgen
van een vergunning.
De grootste zorg zal ongetwij
feld zijn: hoe zal het college van
B. en W. zijn nieuwe taak van mo
ralist volbrengen. Of een boek ge-
wéérd zal moeten worden, omdat
het aanstotelijk is voor de eerbaar
heid, of het niet aan de jeugd zal
worden uitgeleend, omdat 't scha
delijk is voor haar zedelijke ge
zondheid dat zal voortaan door
het college van B. en W. worden
bepaald. Een hachelijke taak, in
vele gevallen!
De hachelijkheid daarvan hebben
de voorstellers aangevoeld. Van
daar, dat zij een breed-saemnge-
stelde commissie willen instellen,
die over deze „normen" advies zal
geven, zowel aan de Regering, de
colleges van Ged. Staten (die ook
hier een taak van controle hebben)
en aan de colleges van B. en W.
Het ligt klaarblijkelijk in de bedoe
ling, ook plaatselijk adviescommis
sies, ter voorlichting van B. en W.,
in te stellen.
Het is echter ook hier, als altijd:
al dergelijke goed-bedoelde bepa
lingen hebben pas waarde, als ze
loyaal worden uitgevoerd. En dan:
wetten maken geen zeden. Ook de
ze nieuwe wet heft de persoonlijke
verantwoordelijkheid niet op, In het
bijzonder niet van ouders en op
voeders. Bovendien is nodig verho
ging van het geestelijk peil der
bibliotheken; productie van goede
lectuur en onafgebroken propagan
da daarvoor!
DE LEDEN van de Commissie van Goede Diensten hebben Za
terdag een bezoek gebracht aan Banka, waar de Republi
keinse leiders, Hatta, Roem, Ali Sastroamidjojo, Suriaderma,
Asaat en Pringgoddigdo werden bezocht. In hun rapport aan de
Veiligheidsraad zegt de C.v.G.D., dat de Republikeinse leiders
„worden gevangen gehouden op de top van een afgelegen
heuvel nabij Muntok".
De ministers cn de andere auto
riteiten werden op 31 December
naar het eiland gebracht en worden
in een groot gebouw gevangen ge
houden. Zij hebben een deurioze
slaapkamer, groot 36 vierkante me
ter, waarin zes bedden zijn ge
plaatst, aldus gaat het rapport ver
der.
Daarbij konden zij oorspronkelijk
beschikken over een ruimte van 4U
vierkante meter, die met touwen
was afgezet in een grote ontvang-
ruimte van het gebouw. Sedert de
12e Januari is dit touw weggenomen
en beschikken zij over de gehele
ontvangruimte, zijnde 19 bij 16 me
ter. Zij hebben onder bewaking, in
beperkte mate toegang tot het dak.
Alle ramen zijn afgesloten met kip
pengaas, hetgeen ook het geval is
met de ruimte rond de deur. Er
staan posten in schildwacntnuisjes
onmiddellijk buiten de omheining.
Zij mogen de afgezette ruimte met
verlaten. Tot twee dagen voor het
bezoek der commissie, toen er enig
aanvullend meubilair ter beschik
king werd gesteld, waren er slechts
twee tafels en stoelen.
Op 10 Januari kregen zfj bezoek
van de heer Brouwer, die werd
voorgesteld als Commissaris van
de Kroon te Medan en als per
soonlijk vertegenwoordiger van
de Hoge Vertegenwoordiger van
de Kroon. De heer Brouwer deed
hen het verzoek, een belofte te
ondertekenen, dat zij zich van po
litieke activiteit zouden onthouden
en gaf hen de verzekering dat, als
zij deze belofte zouden afleggen,
zij de vrijheid zouden verkrijgen
om zich over Banka te bewegen
en 'dat hun gezinnen toestemming
zouden krijgen om zich bij hen te
voegen. Geen hunner heeft deze
verklaring getekend.
Moh. Hatta en de anderen gaven
hun bezorgdheid te kennen over
het feit, dat, naar de heer Brouwer
te kennen gaf, de Hoge Vertegen
woordiger van de Kroon, het wet
telijke bestaan van de republiek, en
de officiële status harer ambtsdra
gers, niet langer erkende. De com
missie gaf daarop de verzekering
dat, voorzover het de Veiligheids
raad en de C.v.G.D. betreft, de repu
bliek nog steeds wordt beschouwd
als een der partijen in het geschil.
De ministers en de overige auto
riteiten zijn in het algemeen op de
hoogte gehouden over de gang van
zaken in- en de stappen van de Vei
ligheidsraad.
Moh. Hatta en de anderen hebben
op uitvoerige wijze aan de commis
sie hun inzicht kenbaar gemaakt
over de positie van de republiek
met betrekking tot de militaire
actie en het geschil tussen beide
partijen. Men kwam echter overeen,
dat de positie van de republiek
beter schriftelijk naar voren kon
worden gebracht. De republikeinen
verzochten, in het bezit te worden
gesteld van bepaalde aamuliende
documenten, die zij voor het opstel
len hunner verklaring nodig hebben
en verder, dat zij bezoek zouden
ontvangen van drie leden der repu
blikeinse delegatie, die op het ogen
blik te Batavia vertoeven, opdat
hun verklaring naar behoren kan
worden voorbereid.
In het rapport der C.v.G.D.
wordt tenslotte weergegeven een
brief van de heer Elink Schuur
man, de voorzitter der Nederland
se delegatie, aan de Commissie,
gedateerd Zondag, van de volgen
de inhoud:
„Ik heb tot mijn verrassing ver
nomen, dat aan de bevelen, gegeven
met betrekking tot ae persoonlijke
vrijheid en de bewegingsvrijheid op
Banka voor de heer Hatta en de
andere vooraanstaande republi
keinse persoonlijkheden, geen ge
volg is gegeven. Ik heb mij onmid
dellijk vergewist van de oorzaak
van deze betreurenswaardige staat
van zaken, welke, zoals u bekend is,
geheel in tegenstelling is tel de op
dit punt gegeven instructies, welke
heden telegrafisch zijn herhaald.
Ik heb de eer, u mede te delen dat,
ter vermijding van verdere misver
standen, twee hooggeplaatste Ne
derlandse functionarissen zich mor
gen vroeg met een extra vliegtuig
naar Banka zullen begeven, met de
speciale opdracht, er op te letten,
dat er geen hinderpalen in de weg
worden gelegd aan de bewegings
vrijheid en het verkeer op Banka
van vorengenoemde personen."
Het rapport maakt tenslotte mel
ding van de mededeling van de Ne
derlandse delegatie, dat in de hui
dige omsandigheden de Indonesische
regering geen mogelijkheid zag, om
aan een lid van de republikeinse
delegatie toestemming te verlenen,
de Commissie te vergezellen op haar
reis naar Banka op 15 Januari. Het
plan is. om spoedig terug te komen
op de vraag van de mogelijkheid
voer de leden der republikeinse
delegatie, die thans te Batavia ver
toeven, om Banka te bezoeken.
Een Javaanse Rode Kruis-help-
ster sorteert textielgoederen die
voor distributie onder de be
volking van de gepacificeerde
gebieden zijn bijeengebracht.
bedroeg de kolenproductie in De
cember j.l. 931.800 ton. In Novem
ber was deze productie 936.100 ton.
hebben de te Antwerpen geves
tigde Amerikaanse firma's Chrys
ler en General Motors „langs diplo
matieke weg" geprotesteerd tegen
de door de Nederlandse regering
genomen beslissing om de invoer
van Amerikaanse auto's in Neder
land stop te zetten en nog slechts
de auto's van „Ford" en „Kaiser",
die in Nederland worden vervaar
digd, aan te,kopen.
De Zuid-Afrikaanse ministers van
Justitie en Landsverdediging heb
ben in een gemeenschappelijk com
muniqué van Zondag medegedeeld,
dat bij de onlusten te Durban tus
sen de Afrikaners en de Indiërs in
totaal 85 personen zijn gedood,
waaronder één Europeaan. Naar het
ziekenhuis waren overgebracht 309
Afrikaners en 249 Indiërs. Licht
gewond werden 312 personen.
Eerder was het aantal doden op
500 geschat. De schade wordt on
officieel op twee en een half mil-
lioen gulden geschat. In Durban
was het Zondag betrekkelijk rustig,
maar in de omliggende stroken
duurden de botsingen voort. In
nieuw Duitsland, 24 km van Dur
ban, werden vier inheemsen door
militairen doodgeschoten. In Pine-
town verbraken de Afrikaners de
telefoonverbindingen, terwijl de
Europeanen zich in huizen ver
schansten.
Generaal Smuts, de leider van de
oppositie, heeft te Randfontein ver
klaard, dat Zuid-Afrika „de eerste
vruchten plukt van de economische
politiek der regering, die de ge
kleurde rassen onderdrukt". „Het
kleine vuurtje, dat de regering
thans oprakelt, zou wel eens tot
een verschrikkelijke brand kunnen
uitlaaien", aldus Smuts. Hij waar
schuwde. dat „wij alles zullen kun
nen verliezen, wat wij nu hebben,
indien wij geen goede en behoorlijk-
menselijke betrekkingen met de
niet-Europeanen blijven onderhou
den".
De Zuid-Afrikaanse regering heeft
De directeur-generaal van de Nederlandse Jaarbeurs, mr. J. Mi-
,lius, heeft met het hoofd van de buitenlandse dienst de heer
H. F. Tecoz een bezoek gebracht aan Parijs, waar hij de gast
was van de Nederlandse Kamer van Koophandel. Tijdens een
lunch heeft mr. Milius een rede gehouden over het economische
leven van Nederland, gezien tegen de achtergrond van de
Europese en wereldeconomie. Op de bank links mr. Milius en
rechts met bril de heer Tecoz.
2000 man zwaar bewapende politie
agenten en militairen te Durban
gestationeerd, teneinde het uitbre
ken van nieuwe conflicten te voor
komen. De regering heeft onmid
dellijke hulp toegezegd aan 30.000
Indische vluchtelingen, die in zeven
kampen, in de buitenwijken der
stad gelegen, zijn ondergebracht. De
onlusten, die, zoals bekend, Donder
dag begonnen, waren het gevolg
van een aanval, die een Indische
marktkoopman op een Afrikaanse
jongen zou hebben gedaan.
R.K. Universiteit
Gepromoveerd tot doctor in de
letteren en wijsbegeerte cum laude
aan de universiteit te Nijmegen, de
de heer D. Bax, geboren te Hoofd
dorp.
PRIESTER TIJDENS H. MIS
NEERGESCHOTEN
De Informatiedienst van de
H. Congregatie voor de Oosterse
Kerk bericht, dat de ordevervol
ging in Roemenië zijn eerste marte
laar heeft geëist. Een pas gewijd
priester is in een dorpskerk onder
de H. Mis doodgeschoten. Bij de
creet van het communistische re
gime zijn alle bisdommen, kapittels,
kloosters en andere instellingen van
de Katholieke Kerk van de Byzan-
tische ritus opgeheven en de bezit
tingen, behalve van de parochieker
ken, geconfisceerd.
De kloosterzusters zijn uitgewe
zen. De vervolging van de Grieks-
Katholieke Kerk duurt onvermin
derd voort. Enige bisschoppen zijn
gearresteerd en veroordeeld. Acht
Roemeense katholieke priesters in
Rome hebben de bemiddeling inge
roepen van Kardinaal Griffin, on
der mededeling, dat de Katholieke
Kerk in Roemenië ernstig bedreigd
wordt.
Minister In 't Veld heeft op
een vergadering van de PvdA
medegedeeld, dat de huishuren
dit jaar verhoogd zullen moe
ten worden met 30 pet. Dit zal
z.i. tevens loonsverhoging moe
ten meebrengen!
Veldmaarschalk Montgomery, die
Zaterdag in ons land kwam voor
het voeren van besprekingen, heeft,
naar het ANP van bevoegde zijde
verneemt, bij zijn eerste bezoek aan
Nederland in November 1948, be
paalde eisen gesteld betreffende de
militaire bijdrage van ons land aan
de West-Europese Unie.
Toen reeds is de veldmaarschalk
van Nederlandse zijde gewezen op
de moeilijkheden terzake, waarin
Nederland zich bevindt als gevolg
van de Nederlandse taak in Indo
nesië. Ook de financiële zijde van
het probleem werd tijdens zijn eer
ste bezoek uitvoerig besproken.
De legerleiding heeft inmiddels
het toen door Montgomery inge
diende project bestudeerd. Naar
aanleiding daarvan zijn rapporten
opgesteld, welke tijdens het huidige
bezoek van Montgomery zijn be
sproken. Aan de uitvoering van de
plannen zal men echter nog niet
ogenblikkelijk kunnen beginnen,
deels tengevolge van onze taak in
Indonesië, deels omdat de daarmede
gemoeide bedragen nog onderwerp
zijn van een financieel onderzoek.
Het geheel van het vraagstuk is
door Montgomery tijdens het hui
dige bezoek besproken met de
plaatsvervangende minister-presi
dent, mr. van Maarseveen, de mi-
BATAVIA, 16 Jan. (Aneta) In
een communiqué wn het BFO is
medegedeeld, dat een commissie
is ingesteld, welke zich op korte
termijn in verbinding zal stellen
met prominente personen uit de
volgens artikel 5 van het BlObe-
sluit nog niet georganiseerde ge
bieden. Contact zal worden opge
nomen met Abdulkadir, Wldjo-
jatmo, Assat. Darmasetiawan, de
sultan van Djokja, Hatta, Surip
Kartodirdo. Agus Salim, Sjabrir,
Sukarno en Supomo.
Met deze prominenten zullen
orienterende besprekingen gehou
den worden ten aanzien van de
door het BFO noodzakelijk geoor
deelde vorming van een nationale
federale interimregering voor ge
heel Indonesië. Aldus het communi
qué. Als voorzitter zal optreden
sultan Hamid de Tweede. Leden
zijn Anak Agung, Ateng Kartana-
Kaliamsjah Sinaga. Plaatsvervan
gende leden zijn Moh. Kosasih, Pur-
hardja, Djumhana Wiristmadja en
wanegara en Rivai. De bepaling
Mogen alle dwalenden
tot de ene schaapstal van
Petrus terugkeren.
VERZENDING AMERIKAANSE
TARWE STOPGEZET
Het Chinese ministerie van De
fensie heeft, naar A.P. meldt, be
kend gemaakt, dat Pengpoe door
de Chinese regeringstroepen is
ontruimd. Pengpoe vormt een
sleutelpositie in de verdedigings
gordel langs de rivier de Hwai en
ligt 160 kilometer ten noorden
van Nangking. Zaterdag was de
val van Tientsin officieel door de
regering van Nanking bevestigd.
De Chinese regering heeft Zondag
bevgl gegeven tot evacuering van
officiële documenten en eigendom
men per schip en trein uit de hoofd
stad. Volgens semi-officiële bron
nen te Nanking is het eiland For-
.mosa, dat meer dan 150 kilometer
van het Chinese vasteland is gele
gen, gekozen als wijkplaats voor de
Nanking-regering. Het grootste deel
van de goud- en deviezenvoorraad is
reeds van Nanking naar Formosa
overgebracht.
De E.C.A. heeft Zondag meege
deeld, aldus A.P., dat door de ge
vechten rond Tientsin de verzen
ding van tarwe en meel voor cmna
onmogelijk is geworden. Van Takoe,
de voornaamste haven in het noor
den van China, van waaruit de tarwe
verstuurd werd naar Peiping en
Tientsin kan' geen gebruik gemaakt
worden tengevolge van de gevechten
Middlesex Wanderers
komen naar ons land
Naar het ANP verneemt, zal een
ploeg van de Middlesex Wanderers
in het aanstaand voorjaar naar Ne
derland komen om een viertal wed
strijden te spelen tegen nog nader
aan te wijeen tegenstanders. De
ploeg van de Middlesex Wanderers
zal worden samengesteld uit de
beste amateurs van de vier Britse
bonden en kan dus worden be
schouwd als het sterkste amateurs
elftal van Groot Brittannië.
rond Tientsin. De havens in het zui
den zijn daarenboven reeds overbe
last. In verband hiermede heeft de
E.C.A. besloten, dat voorlopig geen
verschepingen meer zullen plaats
vinden, terwijl de schepen, welke
onderweg zijn, een andere bestem
ming zullen krijgen.
Gerbrandy heden voor de
radio
Hedenavond te 19.30 uur zal de
oud-ministerpresident prof. mr. P.
S. Gerbrandy, voorzitter van het
Nationaal Comité Handhaving Rijks
eenheid, via de zender Hilversum I
een radiorede houden over „de po
litieke ontwikkeling ten aanzien
van Indië".
Persfotograaf verdronken
Waarschijnlijk door onbekendheid
met de nieuwe auto reed de Gro
ningse persfotograaf Jac. Hooghuis,
toen hij zijn auto nabij zijn woning
wilde parkeren, In het Schuiten-
diep. Vrij kort na het ongeluk haal
de de Groninger brandweer de auto
uit het water. Kunstmatige adem
haling mocht niet meer baten. De
heer Hooghuis laat vier kinderen
na.
Spaanse sinaasappelen
Met de „Prins Willem III" van
de firma Anthony Vader en Co zijn
Zaterdag de eerste Spaanse sinaas
appelen van de nieuwe oogst te
Rotterdatn binnengebracht. Het van
Valencia komende schip, dat thans
in de IJselhaven ligt, heeft onge
veer 1300 ton van dit fruit aan
boord. De gehele lading is voor Ne
derland bestemd.
m
is de „Bulk Petrol" groot 15.591
b.r.t. en 192 m. lang, de grootste
tanker, welke ooit de Nieuwe Wa
terweg is binnengevaren, Zaterdag
middag te Rotterdam gearriveerd,
van de bij deze besprekingen te
volgen procedure werd aan de com
missie overgelaten.
Door het BFO is tot vorzitter be
noemd Sultan Hamid II als opvol
ger van de overleden Bahriun. Ku-
Ssumahubrata, minister van justitie
ad interim is vicevoorzitter.
Ten aanzien van de nieuwe com
missie wordt in het communiué nog
gezegd, dat de commissie zo spoe
dig mógelijk haar bevindingen zal
voorleggen aau het BFO. dat alsdan
nader zijn houding zal bepalen ten
aanzien van de voortzetting van het
overleg.
WEERSVERWACHTING
Medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig tot Dinsdagavond:
VEEL WIND!
In de avond of nacht zwaar
bewolkt met regen. Morgen
overdag wisselend bewolkt
met enkele plaatselijke buien.
Langs de Waddenkust tijdelijk
stormachtige, elders tijdelijk
krachtige of harde wind uit
westelijke richtingen. Weinig
verandering in temperatuur.
UITROEIING VAN DE KERK
BESPOEDIGD
De terreur in Hongarije neemt
toe. Volgens een K.N.P.-bericht uit
Ankara zou einde December in So
fia een geheime vergadering gehou
den zijn vanwege de Kominform,
om het Marshall-plan in toenemende
mate te saboteren cn de terreur
tegen de Katholieke Kerk te ver
scherpen. Vandaar de arrestatie van
Kardinaal Mindszenty, wiens dood
vonnis vast zou staan.
In het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden is een verzoek inge
diend, om een speciale commissie
van onderzoek in te stellen naar de
arrestatie van de Primaat van Hon
garije. Hongaarse geestelijken hou
den een protestmeeting.
nister van financiën, prof. Lieftinck
en de minister van oorlog, mr.
Schokking.
Maarschalk Montgomery heeft
Zondagmorgen, in gezelschap van
de Britse ambassadeur te Den Haag,
een dienst bijgewoond in 't Britse
Zeemanshuis te Rotterdam. Giste
renmiddag heeft de veldmaarschalk
in het clubgebouw van de Kon.
Roei- en Zeilvereniging „De Maas"
de lunch gebruikt met luitenant-
generaal Kruis. Later op de dag
bracht Montgomery een bezoek aan
het Prinsenhof te Delft, waar de
veldmaarschalk de tentoonstelling
bezichtigde van Oosterse tapijten.
(Van een Bijzondere medewerker)
De heer Hofstra finantieel des
kundige van de P.v.d.A., is een be
kwaam man. Hij kent de belasting
wetgeving op zijn duimpje, en ook
politieke tegenstanders geven hem
graag de lof die ijverige werkers
altijd toekomt.
Toch zijn ijver en deskundigheid
nog geen waarborg voor de dege
lijkheid van gelanceerde opvattin
gen. De heer Hofstra leverde daar
van het bewijs, toen hij bij de Ka
merbehandeling van de begroting
van Finantiën, een nieuwe gedach
te opperde betreffende de kapitaal
vorming. Hij formuleerde deze zelf
als volgt: „Wij zouden een belasting
kunnen heffen, die wij niet invor
deren. Wij zouden de bestaande be
lasting a.h.w. in tweeën kunnen
knippen, een stuk dat men wel
laat betalen ter financiering van
de lopende Overheidsuitgaven, en
een ander stuk. dat alleen wordt
gecreditee'rd in de boeken van het
bedrijf, een stuk belasting dat niet
wordt betaald, maar dat een schuld
wordt aan de Overheid."
Al dadelyk wees het Kamerlid
der K.V.P. de heer van der Weijden
er op, dat we hier met een verkap
te socialisatie te doen hadden. En
hij lichtte de huidige toestand, die
door de verwerkelijking der ïdee-
Hofstra nog aanzienlijk verscherpt
zou worden, met de volgende anec
dote toe: „Onlangs begaf zich een
zakenman naar de inspecteur der
belastingen, om te vragen of deze
goed vond, dat hij enige weken va-
cantie nam. De inspecteur vroeg
hem of hij daarmede te maken had.
Het antwoord' was: Toch wel, want
ik werk helemaal voor de belastin
gen en als u het goed vindt, zou ik
wat geruster op vacantie gaan".
Toch was hiermee het denkbeeld
van de heer Hofstra niet afgedaan.
De grondgedachte is deze: de ge
meenschap brengt de offers voor de
kapitaalvorming en dus heeft die
gemeenschap, niet de eigenaar,
recht op het nieuwe kapitaal. Zo
kan men echter alleen redeneren,
indien men meent dat nieuw kapi
taal óf alleen de ondernemer óf
alleen de gemeenschap kan toeval
len. Is er niet een derde èn betere
weg? Prof. Romme heeft die in de
Volkskrant aangewezen. Terecht
wees hij er op. dat het niet gaat
tussen een ..rovende gemeenschap"
en een billijke verdeling van de
welvaartsvermeerdering tussen ka
pitaalbezitter en arbeider. Deze ge
dachte is de leider der K.V.P.-frac-
tie bijzonder lief: hij wees er her
haaldelijk ook in de Kamer op en
het is op zijn initiatief, dat de com-
missie-Cobbenhagen door minister
Drees is ingesteld, die de eerlijke
verdeling van bezit en van wel
vaartsvermeerdering beoogt.
Afgezien van de vele praetische
bezwaren, die het voorstel-Hofstra
aankleven, afgezien ook van de
„koude socialisatie", die zijn sy
steem op de duur noodzakelijk mee
brengt. lijkt ons de probleemstelling
niet juist. Het gaat er inderdaad
niet om of welvaartsvermeerdering
tussen schatkist en ondernemer
wordt gedeeld, maar tussen arbei
der en ondernemer. De „dode"
staat is ons minder waard dan de
levende mens. En ofschoon er niet
aan te twijfelen valt dat de heer
Hofstra door zijn voorstel eerlijk
en oprecht het belang der arbeiders
dienen wil, valt er evenmin aan té
twijfelen, dat de gedachte van
Romme juister de kwestie stelt èn
oplost, m.a.w. dat in werkelijkheid
èn arbeider èn ondernemer méér
zullen hebben aan verwezenlijking
van de idee Romme dan aan ver
werkelijking van de idee-Hofstra.
DEN HAAG (A.P. Een zegs
man van het ministerie van bui
tenlandse zaken te Den Haag
heeft Zaterdagavond verklaard,
dat een eventuele Amerikaanse
resolutie, waarin gevraagd zou
worden om het gezag van dc In
donesische Republiek te herstel
len onmogelijk uitgevoerd kan
worden. Zulk een resolutie zou
veel verder reiken dan wat de
V. N. ook maar van enige andere
regering gevraagd hebben, aldus
de woordvoerder.
Het weer overdragen van het ge
zag in Republikeins gebied aan de
Republikeinse leiders werd als een
onmogelijkheid gekenschetst, omdat
de politionele actie van December
juist ten doel had een onbekwaam
Republikeins bestuur te vervangen.
Eveneens werd het onaanvaardbaar
genoemd om met het Republikein
se leger voor het herstel van de
orde samen te werken, daar de
Republikeinse eenheden zich tot nu
toe onmachtig hebben getoond om
orde en recht te handhaven. Ook
Was het volgens de zegsman on
aanvaardbaar, dat de jurisdictie
van de eventueel nieuw te benoe
men commissie der Ver. Naties tot
de gehele Archipel zou worden uit
gebreid, daar het conflict alleen
ging tussen Nederland en de repu
bliek. De C.v.G.D. was destijds ge
accentueerd als een adviserend or
gaan op voorwaarde, dat zy alleen
zou handelen met toestemming van
beide partijen. Een groter gezag
voor de commissie is in stryd met
de wensen van minstens één partij,
zei de woordvoerder. De vorming
van een nieuwe commissie met
groter gezag, welke ook de taak
van de Ned. troepen zou moeten
bepalen, is iets volkomen anders.
En deze gedachte is altijd als on
aanvaardbaar beschouwd. Dit was
des te meer waar op dit ogenblik,
nu de Nederlanders bezig zijn met
een onmiddellijke oplossing van
het probleem.