Nieuw Republikeinse leiders als gevangenen worden op Banka behandeld Federale hoofden willen overleg met Sukarno c.s. Het gezag der Republiek wordt niet meer hersteld rrije Officieel 85 doden te Durban Nederland kan niet ingaan op de eisen van Montgomery Pengpoe en Tientsin gevallen 98 15" 19" BLICATIE 1C SCHAGEN c.v. EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN Gerommel rondom de Repu bliek in Indonesië Maandag 17 Januari 1949 44e Jaargang No. 11464 Toezicht op bibliotheken C.v.G.D. rapporteert aan de Veiligheidsraad Aan Nederlandse instructies werd geen gevolg gegeven Naar wij vernemen Smuts waarschuwt de regering Kerk in Roemenië zwaar bedreigd Huurverhoging In Indonesië ligt onze eerste taak Bidweek-intentie van morgen Te Nanking is men aan het inpakken De terreur in Hongarije Belasting-duel Het bestuur was onbekwaam too erenoverjassen, m. br„ valiteiten 1®® naf 38 C mien, lemden, hen 16®8 5" IOR WERKKLEDING unnen door alle voor :omende personen aan- 'kkleding worden inge- met 5 en meer werk- werkzaam in bedrijven leding dragende arbei- /an formulieren moeten nen worden overgelegd, afgehaald en ingediend: DORP; Dinsdag 18 Jan ag 19 Jan. ST. MAAR Jan. SCHAGERBRUG Maandag 24 Jan. ZIJ n. BARSINGERHORN Vrijdag 28 Jan. WAR- Jan. letters A t/m C; n H; Maandag 24; Jan. i Jan. letters N t/m R; Z ALKMAAR lanuari PRIJZENI le woon- „Daar, ie verte. om, pom, achterna, ie vluch- schimmel afstand ïds meer Abonnementsprijs^ f 4.25 pet kwartaal, f1.43 pet maand. Inclusief Incasso Advertentie-tarief per editie 16 cl. per m.m., minimum 12.50; in alle edities 26 et per m.m., minimum f4.familie berichten 20 cts resp. 50 et per m.m. BIJ contract belangrijke korting. Directeur E. I. M. Stumpel. Hoofdredacteur H. N. Smits, Rayon redacteuren Fr. Otten, M P. Janssen, 1. Toes. Bankrelaties: Noorderbank. Nederl. Credletbank HET Buiten God is 't nergens veilig (Vondel) EEIT VAN HEDEN Pagina I Kantoren: ALKMAAR, Laat 221, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; HOORN, Draaisingel 59, tel. 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; DEN HELDER. Keizerstraat 89. teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52. teL 459 K 2240 HEEL. WAT is er te doen ge weest over de kwtestie van het toezicht op de zgn. uitleenbiblio theken. Het betreft hier uitleenbi bliotheken van particulieren, waar onder zich vaak obscure „instellin gen' bevinden; onder de minder- obscure bevindt zich soms ook „Schund". Sommige gemeentebesturen, voor al in het Zuiden des lands, poog den maatregelen te nemen. Zij stel den een verordening vast, o.a. om boeken, welke naar het oordeel van B. en W. niet in de bibliotheek thuis horen, op eerste aanzegging te doen verwijderen. Deze verordening werd tenslotte door de Kroon niet goedgekeurd, omdat er niet in was aangewezen, naar welke maatstaf B. en W. hun oordeel zouden moeten uitspreken. Dit werd geacht te zijn tegen de strekking van art. 7 van de Grondwet, dat de vrijheid van drukpers regelt. De regering in dit geval bij monde van de minister van binnen landse -zaken, onderwijs en justitie is echter terecht van oordeel, dat het nodig is, maatregelen te nemen tegen „uit winstbejag ge- exploiteerde leesbibliotheken", die zich schuldig maken aan de ver spreiding van pornografie en van lectur, die de zedelijke gezondheid van de jeugd bedreigt. Zij stelt dus een wet voor, welke voorschriften geeft inzake leesbi bliotheken, waarbij aanstonds die bibliotheken, welke door of van wege de Overheid of een kerkge nootschap worden beheerd, worden u i t ge z on d er d De particuliere bibliotheken mo gen slechts geëxploiteerd worden, indien zij een svergunning hebben van B. en W„ ingevolge een veror dening, welke de gemeenteraad bevoegd is, vast te stellen. De regering noemt het een beschei den stap. Dat is het. Waarom zou men niet iets minder bescheiden zijn, en de gemeenteraden het ma ken van een dergelijke verordening voorschrijven, natuurlijk al leen in die gemeenten, waar uit leenbibliotheken aanwezig zijn? In elk geval moet er eerst een verordening van de gemeenteraad komen .Daarin worden versehillen- de bevoegdheden voor het college van B. en W. geregeld. Dat wordt een precaire aangelegenheid. Nu het, in verband met de Grondwet, nodig is, het „boeken-verbod" na der te omschrijven, blijkt, dat de Regering boeken, die (naar het oordeel van B. en W.) „aanstotelijk voor de eerbaarheid" zijn, wil we ren. Dit kan dus niet anders be tekenen, dan dat die boeken niet meer in de bibliotheken mogen voorkomen. Anders staat het met de boeken, die schadelijk zijn „voor de zede lijke gezondheid van minderjari gen". Die mogen wel in de biblio theken aanwezig zijn, maar aan' minderjarigen niet worden uitge leend. Het Is dus in hoge mate een kwestie van goede wil tot loyale uitvoering van wet en verordening, en van controle. Voorts is het be langrijk, méér dan ontwerp en toe lichting aangeven, te weten over de normen, die de gemeenteraad in de verordening kan aanleggen. Blijkens de toelichting gaat het niet alleen om aan te geven, welke boeken moeten worden geweerd, c.q. niet uitgeleend, maar ook om eventueel de zedelijke aanvaard baarheid van de e x p 1 o i t a nt te toetsen. Immers, het vergunning stelsel dient, volgens de toelichting, om de mogelijkheid te openen, „be paaldelijk hen, die in zedelijk op zicht slecht bekend staan, als ex ploitant van een leesbibliotheek te weren". En in art. 2, lid 2, wordt dan ook Voorgesteld te bepalen dat de verordening, welke de gemeen teraad vaststelt, de eisen moet om schrijven, waaraan de aanvrager moet voldoen voor het verkrijgen van een vergunning. De grootste zorg zal ongetwij feld zijn: hoe zal het college van B. en W. zijn nieuwe taak van mo ralist volbrengen. Of een boek ge- wéérd zal moeten worden, omdat het aanstotelijk is voor de eerbaar heid, of het niet aan de jeugd zal worden uitgeleend, omdat 't scha delijk is voor haar zedelijke ge zondheid dat zal voortaan door het college van B. en W. worden bepaald. Een hachelijke taak, in vele gevallen! De hachelijkheid daarvan hebben de voorstellers aangevoeld. Van daar, dat zij een breed-saemnge- stelde commissie willen instellen, die over deze „normen" advies zal geven, zowel aan de Regering, de colleges van Ged. Staten (die ook hier een taak van controle hebben) en aan de colleges van B. en W. Het ligt klaarblijkelijk in de bedoe ling, ook plaatselijk adviescommis sies, ter voorlichting van B. en W., in te stellen. Het is echter ook hier, als altijd: al dergelijke goed-bedoelde bepa lingen hebben pas waarde, als ze loyaal worden uitgevoerd. En dan: wetten maken geen zeden. Ook de ze nieuwe wet heft de persoonlijke verantwoordelijkheid niet op, In het bijzonder niet van ouders en op voeders. Bovendien is nodig verho ging van het geestelijk peil der bibliotheken; productie van goede lectuur en onafgebroken propagan da daarvoor! DE LEDEN van de Commissie van Goede Diensten hebben Za terdag een bezoek gebracht aan Banka, waar de Republi keinse leiders, Hatta, Roem, Ali Sastroamidjojo, Suriaderma, Asaat en Pringgoddigdo werden bezocht. In hun rapport aan de Veiligheidsraad zegt de C.v.G.D., dat de Republikeinse leiders „worden gevangen gehouden op de top van een afgelegen heuvel nabij Muntok". De ministers cn de andere auto riteiten werden op 31 December naar het eiland gebracht en worden in een groot gebouw gevangen ge houden. Zij hebben een deurioze slaapkamer, groot 36 vierkante me ter, waarin zes bedden zijn ge plaatst, aldus gaat het rapport ver der. Daarbij konden zij oorspronkelijk beschikken over een ruimte van 4U vierkante meter, die met touwen was afgezet in een grote ontvang- ruimte van het gebouw. Sedert de 12e Januari is dit touw weggenomen en beschikken zij over de gehele ontvangruimte, zijnde 19 bij 16 me ter. Zij hebben onder bewaking, in beperkte mate toegang tot het dak. Alle ramen zijn afgesloten met kip pengaas, hetgeen ook het geval is met de ruimte rond de deur. Er staan posten in schildwacntnuisjes onmiddellijk buiten de omheining. Zij mogen de afgezette ruimte met verlaten. Tot twee dagen voor het bezoek der commissie, toen er enig aanvullend meubilair ter beschik king werd gesteld, waren er slechts twee tafels en stoelen. Op 10 Januari kregen zfj bezoek van de heer Brouwer, die werd voorgesteld als Commissaris van de Kroon te Medan en als per soonlijk vertegenwoordiger van de Hoge Vertegenwoordiger van de Kroon. De heer Brouwer deed hen het verzoek, een belofte te ondertekenen, dat zij zich van po litieke activiteit zouden onthouden en gaf hen de verzekering dat, als zij deze belofte zouden afleggen, zij de vrijheid zouden verkrijgen om zich over Banka te bewegen en 'dat hun gezinnen toestemming zouden krijgen om zich bij hen te voegen. Geen hunner heeft deze verklaring getekend. Moh. Hatta en de anderen gaven hun bezorgdheid te kennen over het feit, dat, naar de heer Brouwer te kennen gaf, de Hoge Vertegen woordiger van de Kroon, het wet telijke bestaan van de republiek, en de officiële status harer ambtsdra gers, niet langer erkende. De com missie gaf daarop de verzekering dat, voorzover het de Veiligheids raad en de C.v.G.D. betreft, de repu bliek nog steeds wordt beschouwd als een der partijen in het geschil. De ministers en de overige auto riteiten zijn in het algemeen op de hoogte gehouden over de gang van zaken in- en de stappen van de Vei ligheidsraad. Moh. Hatta en de anderen hebben op uitvoerige wijze aan de commis sie hun inzicht kenbaar gemaakt over de positie van de republiek met betrekking tot de militaire actie en het geschil tussen beide partijen. Men kwam echter overeen, dat de positie van de republiek beter schriftelijk naar voren kon worden gebracht. De republikeinen verzochten, in het bezit te worden gesteld van bepaalde aamuliende documenten, die zij voor het opstel len hunner verklaring nodig hebben en verder, dat zij bezoek zouden ontvangen van drie leden der repu blikeinse delegatie, die op het ogen blik te Batavia vertoeven, opdat hun verklaring naar behoren kan worden voorbereid. In het rapport der C.v.G.D. wordt tenslotte weergegeven een brief van de heer Elink Schuur man, de voorzitter der Nederland se delegatie, aan de Commissie, gedateerd Zondag, van de volgen de inhoud: „Ik heb tot mijn verrassing ver nomen, dat aan de bevelen, gegeven met betrekking tot ae persoonlijke vrijheid en de bewegingsvrijheid op Banka voor de heer Hatta en de andere vooraanstaande republi keinse persoonlijkheden, geen ge volg is gegeven. Ik heb mij onmid dellijk vergewist van de oorzaak van deze betreurenswaardige staat van zaken, welke, zoals u bekend is, geheel in tegenstelling is tel de op dit punt gegeven instructies, welke heden telegrafisch zijn herhaald. Ik heb de eer, u mede te delen dat, ter vermijding van verdere misver standen, twee hooggeplaatste Ne derlandse functionarissen zich mor gen vroeg met een extra vliegtuig naar Banka zullen begeven, met de speciale opdracht, er op te letten, dat er geen hinderpalen in de weg worden gelegd aan de bewegings vrijheid en het verkeer op Banka van vorengenoemde personen." Het rapport maakt tenslotte mel ding van de mededeling van de Ne derlandse delegatie, dat in de hui dige omsandigheden de Indonesische regering geen mogelijkheid zag, om aan een lid van de republikeinse delegatie toestemming te verlenen, de Commissie te vergezellen op haar reis naar Banka op 15 Januari. Het plan is. om spoedig terug te komen op de vraag van de mogelijkheid voer de leden der republikeinse delegatie, die thans te Batavia ver toeven, om Banka te bezoeken. Een Javaanse Rode Kruis-help- ster sorteert textielgoederen die voor distributie onder de be volking van de gepacificeerde gebieden zijn bijeengebracht. bedroeg de kolenproductie in De cember j.l. 931.800 ton. In Novem ber was deze productie 936.100 ton. hebben de te Antwerpen geves tigde Amerikaanse firma's Chrys ler en General Motors „langs diplo matieke weg" geprotesteerd tegen de door de Nederlandse regering genomen beslissing om de invoer van Amerikaanse auto's in Neder land stop te zetten en nog slechts de auto's van „Ford" en „Kaiser", die in Nederland worden vervaar digd, aan te,kopen. De Zuid-Afrikaanse ministers van Justitie en Landsverdediging heb ben in een gemeenschappelijk com muniqué van Zondag medegedeeld, dat bij de onlusten te Durban tus sen de Afrikaners en de Indiërs in totaal 85 personen zijn gedood, waaronder één Europeaan. Naar het ziekenhuis waren overgebracht 309 Afrikaners en 249 Indiërs. Licht gewond werden 312 personen. Eerder was het aantal doden op 500 geschat. De schade wordt on officieel op twee en een half mil- lioen gulden geschat. In Durban was het Zondag betrekkelijk rustig, maar in de omliggende stroken duurden de botsingen voort. In nieuw Duitsland, 24 km van Dur ban, werden vier inheemsen door militairen doodgeschoten. In Pine- town verbraken de Afrikaners de telefoonverbindingen, terwijl de Europeanen zich in huizen ver schansten. Generaal Smuts, de leider van de oppositie, heeft te Randfontein ver klaard, dat Zuid-Afrika „de eerste vruchten plukt van de economische politiek der regering, die de ge kleurde rassen onderdrukt". „Het kleine vuurtje, dat de regering thans oprakelt, zou wel eens tot een verschrikkelijke brand kunnen uitlaaien", aldus Smuts. Hij waar schuwde. dat „wij alles zullen kun nen verliezen, wat wij nu hebben, indien wij geen goede en behoorlijk- menselijke betrekkingen met de niet-Europeanen blijven onderhou den". De Zuid-Afrikaanse regering heeft De directeur-generaal van de Nederlandse Jaarbeurs, mr. J. Mi- ,lius, heeft met het hoofd van de buitenlandse dienst de heer H. F. Tecoz een bezoek gebracht aan Parijs, waar hij de gast was van de Nederlandse Kamer van Koophandel. Tijdens een lunch heeft mr. Milius een rede gehouden over het economische leven van Nederland, gezien tegen de achtergrond van de Europese en wereldeconomie. Op de bank links mr. Milius en rechts met bril de heer Tecoz. 2000 man zwaar bewapende politie agenten en militairen te Durban gestationeerd, teneinde het uitbre ken van nieuwe conflicten te voor komen. De regering heeft onmid dellijke hulp toegezegd aan 30.000 Indische vluchtelingen, die in zeven kampen, in de buitenwijken der stad gelegen, zijn ondergebracht. De onlusten, die, zoals bekend, Donder dag begonnen, waren het gevolg van een aanval, die een Indische marktkoopman op een Afrikaanse jongen zou hebben gedaan. R.K. Universiteit Gepromoveerd tot doctor in de letteren en wijsbegeerte cum laude aan de universiteit te Nijmegen, de de heer D. Bax, geboren te Hoofd dorp. PRIESTER TIJDENS H. MIS NEERGESCHOTEN De Informatiedienst van de H. Congregatie voor de Oosterse Kerk bericht, dat de ordevervol ging in Roemenië zijn eerste marte laar heeft geëist. Een pas gewijd priester is in een dorpskerk onder de H. Mis doodgeschoten. Bij de creet van het communistische re gime zijn alle bisdommen, kapittels, kloosters en andere instellingen van de Katholieke Kerk van de Byzan- tische ritus opgeheven en de bezit tingen, behalve van de parochieker ken, geconfisceerd. De kloosterzusters zijn uitgewe zen. De vervolging van de Grieks- Katholieke Kerk duurt onvermin derd voort. Enige bisschoppen zijn gearresteerd en veroordeeld. Acht Roemeense katholieke priesters in Rome hebben de bemiddeling inge roepen van Kardinaal Griffin, on der mededeling, dat de Katholieke Kerk in Roemenië ernstig bedreigd wordt. Minister In 't Veld heeft op een vergadering van de PvdA medegedeeld, dat de huishuren dit jaar verhoogd zullen moe ten worden met 30 pet. Dit zal z.i. tevens loonsverhoging moe ten meebrengen! Veldmaarschalk Montgomery, die Zaterdag in ons land kwam voor het voeren van besprekingen, heeft, naar het ANP van bevoegde zijde verneemt, bij zijn eerste bezoek aan Nederland in November 1948, be paalde eisen gesteld betreffende de militaire bijdrage van ons land aan de West-Europese Unie. Toen reeds is de veldmaarschalk van Nederlandse zijde gewezen op de moeilijkheden terzake, waarin Nederland zich bevindt als gevolg van de Nederlandse taak in Indo nesië. Ook de financiële zijde van het probleem werd tijdens zijn eer ste bezoek uitvoerig besproken. De legerleiding heeft inmiddels het toen door Montgomery inge diende project bestudeerd. Naar aanleiding daarvan zijn rapporten opgesteld, welke tijdens het huidige bezoek van Montgomery zijn be sproken. Aan de uitvoering van de plannen zal men echter nog niet ogenblikkelijk kunnen beginnen, deels tengevolge van onze taak in Indonesië, deels omdat de daarmede gemoeide bedragen nog onderwerp zijn van een financieel onderzoek. Het geheel van het vraagstuk is door Montgomery tijdens het hui dige bezoek besproken met de plaatsvervangende minister-presi dent, mr. van Maarseveen, de mi- BATAVIA, 16 Jan. (Aneta) In een communiqué wn het BFO is medegedeeld, dat een commissie is ingesteld, welke zich op korte termijn in verbinding zal stellen met prominente personen uit de volgens artikel 5 van het BlObe- sluit nog niet georganiseerde ge bieden. Contact zal worden opge nomen met Abdulkadir, Wldjo- jatmo, Assat. Darmasetiawan, de sultan van Djokja, Hatta, Surip Kartodirdo. Agus Salim, Sjabrir, Sukarno en Supomo. Met deze prominenten zullen orienterende besprekingen gehou den worden ten aanzien van de door het BFO noodzakelijk geoor deelde vorming van een nationale federale interimregering voor ge heel Indonesië. Aldus het communi qué. Als voorzitter zal optreden sultan Hamid de Tweede. Leden zijn Anak Agung, Ateng Kartana- Kaliamsjah Sinaga. Plaatsvervan gende leden zijn Moh. Kosasih, Pur- hardja, Djumhana Wiristmadja en wanegara en Rivai. De bepaling Mogen alle dwalenden tot de ene schaapstal van Petrus terugkeren. VERZENDING AMERIKAANSE TARWE STOPGEZET Het Chinese ministerie van De fensie heeft, naar A.P. meldt, be kend gemaakt, dat Pengpoe door de Chinese regeringstroepen is ontruimd. Pengpoe vormt een sleutelpositie in de verdedigings gordel langs de rivier de Hwai en ligt 160 kilometer ten noorden van Nangking. Zaterdag was de val van Tientsin officieel door de regering van Nanking bevestigd. De Chinese regering heeft Zondag bevgl gegeven tot evacuering van officiële documenten en eigendom men per schip en trein uit de hoofd stad. Volgens semi-officiële bron nen te Nanking is het eiland For- .mosa, dat meer dan 150 kilometer van het Chinese vasteland is gele gen, gekozen als wijkplaats voor de Nanking-regering. Het grootste deel van de goud- en deviezenvoorraad is reeds van Nanking naar Formosa overgebracht. De E.C.A. heeft Zondag meege deeld, aldus A.P., dat door de ge vechten rond Tientsin de verzen ding van tarwe en meel voor cmna onmogelijk is geworden. Van Takoe, de voornaamste haven in het noor den van China, van waaruit de tarwe verstuurd werd naar Peiping en Tientsin kan' geen gebruik gemaakt worden tengevolge van de gevechten Middlesex Wanderers komen naar ons land Naar het ANP verneemt, zal een ploeg van de Middlesex Wanderers in het aanstaand voorjaar naar Ne derland komen om een viertal wed strijden te spelen tegen nog nader aan te wijeen tegenstanders. De ploeg van de Middlesex Wanderers zal worden samengesteld uit de beste amateurs van de vier Britse bonden en kan dus worden be schouwd als het sterkste amateurs elftal van Groot Brittannië. rond Tientsin. De havens in het zui den zijn daarenboven reeds overbe last. In verband hiermede heeft de E.C.A. besloten, dat voorlopig geen verschepingen meer zullen plaats vinden, terwijl de schepen, welke onderweg zijn, een andere bestem ming zullen krijgen. Gerbrandy heden voor de radio Hedenavond te 19.30 uur zal de oud-ministerpresident prof. mr. P. S. Gerbrandy, voorzitter van het Nationaal Comité Handhaving Rijks eenheid, via de zender Hilversum I een radiorede houden over „de po litieke ontwikkeling ten aanzien van Indië". Persfotograaf verdronken Waarschijnlijk door onbekendheid met de nieuwe auto reed de Gro ningse persfotograaf Jac. Hooghuis, toen hij zijn auto nabij zijn woning wilde parkeren, In het Schuiten- diep. Vrij kort na het ongeluk haal de de Groninger brandweer de auto uit het water. Kunstmatige adem haling mocht niet meer baten. De heer Hooghuis laat vier kinderen na. Spaanse sinaasappelen Met de „Prins Willem III" van de firma Anthony Vader en Co zijn Zaterdag de eerste Spaanse sinaas appelen van de nieuwe oogst te Rotterdatn binnengebracht. Het van Valencia komende schip, dat thans in de IJselhaven ligt, heeft onge veer 1300 ton van dit fruit aan boord. De gehele lading is voor Ne derland bestemd. m is de „Bulk Petrol" groot 15.591 b.r.t. en 192 m. lang, de grootste tanker, welke ooit de Nieuwe Wa terweg is binnengevaren, Zaterdag middag te Rotterdam gearriveerd, van de bij deze besprekingen te volgen procedure werd aan de com missie overgelaten. Door het BFO is tot vorzitter be noemd Sultan Hamid II als opvol ger van de overleden Bahriun. Ku- Ssumahubrata, minister van justitie ad interim is vicevoorzitter. Ten aanzien van de nieuwe com missie wordt in het communiué nog gezegd, dat de commissie zo spoe dig mógelijk haar bevindingen zal voorleggen aau het BFO. dat alsdan nader zijn houding zal bepalen ten aanzien van de voortzetting van het overleg. WEERSVERWACHTING Medegedeeld door het K.N.M.I. te De Bilt, geldig tot Dinsdagavond: VEEL WIND! In de avond of nacht zwaar bewolkt met regen. Morgen overdag wisselend bewolkt met enkele plaatselijke buien. Langs de Waddenkust tijdelijk stormachtige, elders tijdelijk krachtige of harde wind uit westelijke richtingen. Weinig verandering in temperatuur. UITROEIING VAN DE KERK BESPOEDIGD De terreur in Hongarije neemt toe. Volgens een K.N.P.-bericht uit Ankara zou einde December in So fia een geheime vergadering gehou den zijn vanwege de Kominform, om het Marshall-plan in toenemende mate te saboteren cn de terreur tegen de Katholieke Kerk te ver scherpen. Vandaar de arrestatie van Kardinaal Mindszenty, wiens dood vonnis vast zou staan. In het Amerikaanse Huis van Af gevaardigden is een verzoek inge diend, om een speciale commissie van onderzoek in te stellen naar de arrestatie van de Primaat van Hon garije. Hongaarse geestelijken hou den een protestmeeting. nister van financiën, prof. Lieftinck en de minister van oorlog, mr. Schokking. Maarschalk Montgomery heeft Zondagmorgen, in gezelschap van de Britse ambassadeur te Den Haag, een dienst bijgewoond in 't Britse Zeemanshuis te Rotterdam. Giste renmiddag heeft de veldmaarschalk in het clubgebouw van de Kon. Roei- en Zeilvereniging „De Maas" de lunch gebruikt met luitenant- generaal Kruis. Later op de dag bracht Montgomery een bezoek aan het Prinsenhof te Delft, waar de veldmaarschalk de tentoonstelling bezichtigde van Oosterse tapijten. (Van een Bijzondere medewerker) De heer Hofstra finantieel des kundige van de P.v.d.A., is een be kwaam man. Hij kent de belasting wetgeving op zijn duimpje, en ook politieke tegenstanders geven hem graag de lof die ijverige werkers altijd toekomt. Toch zijn ijver en deskundigheid nog geen waarborg voor de dege lijkheid van gelanceerde opvattin gen. De heer Hofstra leverde daar van het bewijs, toen hij bij de Ka merbehandeling van de begroting van Finantiën, een nieuwe gedach te opperde betreffende de kapitaal vorming. Hij formuleerde deze zelf als volgt: „Wij zouden een belasting kunnen heffen, die wij niet invor deren. Wij zouden de bestaande be lasting a.h.w. in tweeën kunnen knippen, een stuk dat men wel laat betalen ter financiering van de lopende Overheidsuitgaven, en een ander stuk. dat alleen wordt gecreditee'rd in de boeken van het bedrijf, een stuk belasting dat niet wordt betaald, maar dat een schuld wordt aan de Overheid." Al dadelyk wees het Kamerlid der K.V.P. de heer van der Weijden er op, dat we hier met een verkap te socialisatie te doen hadden. En hij lichtte de huidige toestand, die door de verwerkelijking der ïdee- Hofstra nog aanzienlijk verscherpt zou worden, met de volgende anec dote toe: „Onlangs begaf zich een zakenman naar de inspecteur der belastingen, om te vragen of deze goed vond, dat hij enige weken va- cantie nam. De inspecteur vroeg hem of hij daarmede te maken had. Het antwoord' was: Toch wel, want ik werk helemaal voor de belastin gen en als u het goed vindt, zou ik wat geruster op vacantie gaan". Toch was hiermee het denkbeeld van de heer Hofstra niet afgedaan. De grondgedachte is deze: de ge meenschap brengt de offers voor de kapitaalvorming en dus heeft die gemeenschap, niet de eigenaar, recht op het nieuwe kapitaal. Zo kan men echter alleen redeneren, indien men meent dat nieuw kapi taal óf alleen de ondernemer óf alleen de gemeenschap kan toeval len. Is er niet een derde èn betere weg? Prof. Romme heeft die in de Volkskrant aangewezen. Terecht wees hij er op. dat het niet gaat tussen een ..rovende gemeenschap" en een billijke verdeling van de welvaartsvermeerdering tussen ka pitaalbezitter en arbeider. Deze ge dachte is de leider der K.V.P.-frac- tie bijzonder lief: hij wees er her haaldelijk ook in de Kamer op en het is op zijn initiatief, dat de com- missie-Cobbenhagen door minister Drees is ingesteld, die de eerlijke verdeling van bezit en van wel vaartsvermeerdering beoogt. Afgezien van de vele praetische bezwaren, die het voorstel-Hofstra aankleven, afgezien ook van de „koude socialisatie", die zijn sy steem op de duur noodzakelijk mee brengt. lijkt ons de probleemstelling niet juist. Het gaat er inderdaad niet om of welvaartsvermeerdering tussen schatkist en ondernemer wordt gedeeld, maar tussen arbei der en ondernemer. De „dode" staat is ons minder waard dan de levende mens. En ofschoon er niet aan te twijfelen valt dat de heer Hofstra door zijn voorstel eerlijk en oprecht het belang der arbeiders dienen wil, valt er evenmin aan té twijfelen, dat de gedachte van Romme juister de kwestie stelt èn oplost, m.a.w. dat in werkelijkheid èn arbeider èn ondernemer méér zullen hebben aan verwezenlijking van de idee Romme dan aan ver werkelijking van de idee-Hofstra. DEN HAAG (A.P. Een zegs man van het ministerie van bui tenlandse zaken te Den Haag heeft Zaterdagavond verklaard, dat een eventuele Amerikaanse resolutie, waarin gevraagd zou worden om het gezag van dc In donesische Republiek te herstel len onmogelijk uitgevoerd kan worden. Zulk een resolutie zou veel verder reiken dan wat de V. N. ook maar van enige andere regering gevraagd hebben, aldus de woordvoerder. Het weer overdragen van het ge zag in Republikeins gebied aan de Republikeinse leiders werd als een onmogelijkheid gekenschetst, omdat de politionele actie van December juist ten doel had een onbekwaam Republikeins bestuur te vervangen. Eveneens werd het onaanvaardbaar genoemd om met het Republikein se leger voor het herstel van de orde samen te werken, daar de Republikeinse eenheden zich tot nu toe onmachtig hebben getoond om orde en recht te handhaven. Ook Was het volgens de zegsman on aanvaardbaar, dat de jurisdictie van de eventueel nieuw te benoe men commissie der Ver. Naties tot de gehele Archipel zou worden uit gebreid, daar het conflict alleen ging tussen Nederland en de repu bliek. De C.v.G.D. was destijds ge accentueerd als een adviserend or gaan op voorwaarde, dat zy alleen zou handelen met toestemming van beide partijen. Een groter gezag voor de commissie is in stryd met de wensen van minstens één partij, zei de woordvoerder. De vorming van een nieuwe commissie met groter gezag, welke ook de taak van de Ned. troepen zou moeten bepalen, is iets volkomen anders. En deze gedachte is altijd als on aanvaardbaar beschouwd. Dit was des te meer waar op dit ogenblik, nu de Nederlanders bezig zijn met een onmiddellijke oplossing van het probleem.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1949 | | pagina 1