1
Diefstal van de goudstaven opgehelderd
De vleesbon nenzwendel
in Westfriesland
Drink minder jenever dan kan er meer
worden gebouwd
Juweliers deden goede zaken
RADIO
De bewindsman kan niet aan
iedere wens voldoen
>nesie
.agerhuis
zonden)
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Donderdag 20 januari 1949
De verleiding was te sterk
Fanny in Australië
Zei U iets?
Eén van de drie,
Politierechter deelt zware straffen uit
Minister in 't Veld in de Tweede Kamer:
Noden
sta&t Gif èlk oogenblik aan besmetting bloot.
Neem daarom elke avond een AKKERTJE
Feuilleton
IK WAS ACHTER
HET IJZEREN GORDIJN
IWACHTINC
3r het K.N.M.I, te
tot Vrijdagavond'.
[OUDERE NACHT'
bewolkt, overwe-
weer. In het Zui-
;t land zwakke tot
ld uit westelijke
elders matige tot
:n langs de Wad
en dan harde wind
t en Zuidwest. Iets
icht. Overdag on-
zelfde temperatuur
onesische kwestie
tijdens het buiten-
het Lagerhuis ter
ilverton, een vroe-
secretaris bij de re-
Unie van Malakka,
erlandse actie lun-
„een standpunt,
;ld door elke com-
riticus". Milverton
iek van de Britse
Us vandaag regel is
iden", aldus Milver-
t in waarom onze
Nederland de enige
mogen worden ge
lach). Spr. betoog
de inheemse bevol-
de terugkeer van
toejuichten, (ge-
rs was gelopen en
Indonesië spoedig
er vijandelijkheden
ouden Sukarno en
vangen zijn geno-
Id zijn voor wat zij
-ede en welvaart in
spoedig zijn terug-
de wereld toegang
rt een groot aantal
oducten, die haar
ntzegd.
nsittard noemde de
Nederlanders zeer
Nederlanders zijn
een onbetrouw-
egd lichaam, met
en aantal Quislings.
\ND VAN
NK IETS
JETERD
van vliegramp
einde
sheren van het zie-
jobing heeft giste-
ard, dat de berich-
van een blaasver-
heer Koos Vorrink,
is aanvankelijk een
nierfunctie ingetre-
1 meer voorkomt bij
lokken. Tengevolge
toestand van de
norgen minder goed
eiding tot enige be.
loop van gisteren-
r een verbetering
egen middernacht
esheer te kunnen
stoornis in de nier
even. Ook is enige
e ingewandsaandoe-
ren. De Deense ge-
de niet, dat nog
nwezig is.
n hebben gisteren-
ierzoek naar de
digd. De bewaking
an het vliegtuig is
P. van de zijde van
'ernam, heeft het
aan het licht ge-
overschotten van de
s zullen Maandag te
ien verbrand.
Bernhard
scheiden
de der Dominicaan
heer dr. Salvador
Dinsdag aan Prins
rsierselen van het
>rde van Juan Pablo
ster) overhandigd,
gheid geschiedde in
deinde.
luizen tot
khuis
tie,
urstelling moest ik
t perceel Handels-
n een pakhuis met
gevestigd, thans he-
huis is ingericht;
woning, naast de
Karperton, 'n wo-
twee gezinnen in
ivonen, ook als pak-
uikt. Dat zullen al
betreuren, die, als
n naar woonruimte,
e eigenaren geen
droevig woning-
is er toch niet
voningen pakhuizen
oop, dat de betref-
hier in zal grijpen
woningen spoedig
kunnen vestigen,
ir plaatsing.
J. Bruin, Omval 27.
lactie. Wij heb-
hrijven een onder-
ingesteld. Het is,
hrijft, dat deze wo
el als pakhuis in
t het perceel, Han-
ft, geloven wij, dat
e doen is, daar
een bedrijf ver-
orderd kan worden,
ast de Karperton
nder zich even tot
ma gewend had,
voor hem gedaan
hij vernomen heb-
woning gedeeltelijk
de meesterknecht
die reeds in onder-
innenkort gaat wo-
wordt dit perceel
haftlokaal, dat vol-
vetgeving aan het
n moet zijn.
wij het met inzen-
woningwet er niet
tot pakhuis te ver-
egendeel is eerder
unnen slechts met
hij spoedig de zo
oonruimte zal toe-
Red. N.H.D.)
erslijst
erman
i van ons blad ligt
sagierslijst van het
chip „Waterman",
a.s. te Rotterdam
PAG. 3
f>E ENIGE JAREN GELEDEN in de Nieuwe Waterweg opgebag
gerde goudstaven, afkomstig van de loodsboot, die in de
Meidagen van 1940 nog wilde trachten een belangrijke zending
Nederlands goud naar Engeland in veiligheid te brengen, maar
voor dat zij zee bereikte op een magnetische mijn liep en in de
lucht vloog, hebben al heel wat beroering verwekt. Meer dan
honderd baren goud kwamen via de zandzuiger, die er werkte,
aan de oppervlakte en dus ook weer in de kluis van de Neder
landse Bank. Maar pog altijd waren er enige staven zoek en er
liepen daarover allerlei zonderlinge geruchten. Door deze ge
ruchten werd het ook verklaarbaar, dat enkele personen er later
met de nagemaakte goudstaven zo gemakkelijk inliepen. Thans
zijn enige gestolen staven achterhaald en zijn enige personen
gearresteerd.
De recherche kende de geruchten
en zij bleef derhalve niet werkeloos.
Enkele weken geleden dook echter
opeens een nieuwe variatie op en
dit werd oorzaak, dat Rotterdamse
rechercheurs opnieuw eens gingen
neuzen in de omgeving van Slie-
drecht, waar de meeste werklieden
woonden die op de zandzuiger had
den dienst gedaan. Bij dat her
nieuwde onderzoek, nu ongeveer 12
dagen geleden, kwam zoveel aan
het licht, dat tot arrestaties kon
Worden overgegaan.
Allereerst werden twee juwe
liers gegrepen, de 44-jarige W. J.
O. uit Rotterdam en de 43-jarige
A. II. uit Den Haag. Zij waren de
helers. Zij hadden een baar goud
gekocht door tussenkomst van de
gebroeders B., horlogemakers te
Sliedrecht en Leerdam. De eigen
lijke leverancier bleek te zijn de
46-jarige dekknecht A. v. H. uit
Sliedrecht. Met deze, die namens
enige collega's had gehandeld, had
men een der dieven in handen.
Met de auto van de Haagse juwe
lier was ook diens Rotterdamse col
lega destijds naar Sliedrecht gere
den. Daar werden 20.000 gulden con
tant op tafel neergeteld, waardoor
de staaf van „eigenaar" verwissel
de. De bemiddelende horlogemakers
kregen er ieder duizend gulden van.
Via Rotterdam en Den Haag waren
de juweliers toen onmiddellijk naar
een plaatsje in de omgeving van
Leiden gereden. Ten huize van een
kennis werd o'genblikkelijk begon
nen de baar goud van 24 karaat
klein te beitelen.
Het was een moeilijk karwei en
toen men er 's nachts om vijf uur
mee ophield, was nog maar de
helft in stukjes geponst. De ju
weliers deelden zjj het niet
eerlijk en zo kwam het goud
bij diverse klanten terecht.
Toen de gehele hoeveelheid goud
van de hand was gedaan, hadden
de juweliers zulke enorme sommen
verdiend, dat zij eigener beweging
nog eens naar de twee horlogema
kers reden, die hun bemiddeling
hadden verleend, en hun 25.000 gul
den extra in de zak stópten.
Nog een staaf.
Tot zover het verhaal van de eer
ste staaf. Er zou nog een tweede
in het geding komen. Dat was te
danken aan de scherpzinnigheid van
een der rechercheurs, die bij de
arrestatie van enkele dekknechts
een hunner erop betrapte, dat hij
de ander iets in het oor fluistesde.
Een langdurig verhoor van de 28-
jarige D. van E., eveneens uit Slie
drecht, was er het gevolg van. Deze
Congres Kafh. Instituut
van Volkshuisvesting
Op 't op 26 Januari a.s. te Utrecht
door het Kath. Instituut voor Volks
huisvesting tc houden nationaal
bouwcongres zullen als sprekers op
treden de heer H. C. Nijkamp, uit
Enschede, lid van de Eerste Kamer,
over „Waarom katholieke woning
bouwverenigingen?", ir. H. B. J.
Witte, burgemeester van Bergen op
Zoom, over „Volkshuisvesting en de
grote gezinnen" en dhr. P. H. van
der Drift, raadsadviseur bij het De
partement van Volkshuisvesting en
Wederopbouw, over ..De mogelijkhe
den van de woningbouwverenigin.
gen onder de huidige omstandig
heden".
PROGRAMMA
bekende dat deze staaf nog heel
was. In zijn woning in Sliedrecht
gekomen trok hij onmiddellijk jas
en vest uit, lichtte in de gang van
zijn woning een plank op en ver
dween in een kruipkelder, gevolgd
door de rechercheurs en zo werd de
staaf naar boven gebracht.
Aan een der hoekjes had men
kennelijk geprobeerd een stukje los
te beitelen. De staaf weegt 121/! kg
en wordt, de gram gouds tegen f 8.-
berekend, geschat op meer dan een
ton waarde. Het nummer van de
staaf klopte. De baar werd in de
zuiger gevonden.
Enige leden van de bemanning
leidden destijds de controleurs van
de Nederlandse Bank om de tuin,
want ais deze aan het eind van
de werkzaamheden van een dag
verlangden, dat er over de lege
bodem van de schuit waarop
zich nog altijd centimeters mod
derwater bevonden met een
houten voorwerp zou worden ge
streken, om te zien of dat nog
door een zwaar voorwerp tegen
stand ondervond, liet men bij af
spraak dit hout handig over het
obstakel heenwippen, zodat het
leek alsof er niets was.
De gearresteerde v. E. is de hemel
te rijk, dat de baar goud niet meer
in zijn kelder ligt. „Het is al bijna
twee jaar geleden", zei hij, „maar
ik heb er niets dan angst van ge
had". De politie is dan ook over
tuigd, dat men niet met zware jon
gens te doen heeft, maar met een
voudige mensen, die voor de ver
leiding bezweken zijn.
Nog een derde dekknecht is aan
gehouden, de 39-jarige J. S. uit
Dordrecht, die ook aan het spelletje
heeft meegedaan. Nog altijd zijn er
enige staven zoek en de recherche
speurt ijverig verder. Van het geld,
dat de eerste staaf heeft opge
bracht, zijn inmiddels duizenden
guldens achterhaald.
Als bijzonderheid kan nog wor
den gemeld, dat toen een van de
rechercheurs op een woonscheepje
in Sliedrecht de vrouw van een der
verdachten had verhoord, en bij het
weggaan een aan de wal wonende
bakker verzocht eens naar de vrouw
te kijken, omdat deze geheel over
stuur was geraakt, hij deze bakker
op heterdaad betrapte bij de clan
destiene slachting van een varken.
Sedert de Melbourne-race heeft
geen enkele Nederlander of Neder
landse zoveel publiciteit in Austra
lië gekregen als thans Fanny Blan-
kers-Koen. Vrijwel elke dag ver
schijnen er in alle bladen foto's
van de Nederlandse athlete terwijl
verschillende Zondagsbladen hele
artikelen gewijd hebben aan de
trainingsmethoden van Jan Blan-
kers.
Zaterdag 22 Januari a.s. zal
Fanny deelnemen aan wedstrijden
te Melbourne in het grootste Cric
ket Stadion van de wereld. Aange
zien Shirley Strickland een been
spier verrekt heeft is het niet waar
schijnlijk dat zij bij deze gelegen-
h<Vl tegen Fanny zal aantreden.
Daarentegen zal Joyce King, die
eveneens deel uitmaakte van de
Australische Olympische ploeg,
vermoedelijk wel van de partij zijn
Volgens de te Melbourne ver
schijnende „Sporting Globe" zal
Fanny Zaterdag een aanval doen
op het Australische record hoog
springen dat op 1 meter 609 staat.
Uitgerekend, aan de vooravond
van de Internationale Bidweek
schrijft L. A. L. Br. in „Trouw
voor de Vrouw'', het dikwijls zo
aardige rubriekje in „Trouw",
een onvriendelijk stukje, dat
weinig past bij de sfeer, waarin
deze dagen zovele weldenkende
protestanten leven. De ogen
wijd open, is de titel van dit ar
tikeltje, dat tegen het gevaar
van de roomse overheersing
waarschuwt. Wat staat de pro
testanten te wachten, als Rome
straks de meerderheid heeft? En
dan doet een niet nader aange
duid artikel in Het Schild, dienst
cm de, goe-gemeente schrik aan
te jagen, voorafgegaan door de
mededeling, dat een eerlijk ge
sprek tussen katholieke en pro
testantse theologen gaande is,
waarbij ieder frank en vrij zijn
mening zegt. Daar is niets op
tegen, zou men zeggen, en het
kan alleen maar nuttig zijn, als
ook theoretisch de menin
gen worden uitgewisseld. Naar
aanleiding van deze academische
beschouwingen de suggestie
wekken, alsof Rome een plan de
campagne gereed maakt, om de
minderheden te onderdrukken,
en de gewetensvrijheid geweld
aan te doen, is niet alleen on
aardig, maar ook liefdeloos en
juist in deze dagen onvruchtbaar
temeer, waar de protestanten ten
aanzien van de practische onder
drukking van de gewetensvrij
heid ook nogal een beetje boter
en geen margarine, maar
room boter, op hun hoofd heb
ben. Of kent de medewerkster
van „Trouw'1 de geschiedenis
niet meer?????
naar persoonlijke smaak, want
alle drie zijn goed «.egén ruwe
rode handen en schrale huid:
Purol (balsem) - Hamea (crème)
Hamea (gelei). In prijzen v. 30-75ct
^(Advertentie)
VRIJDAG 21 JANUARI
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws, 7.30 'n Vrolijk begin,
7.45 Morgengebed, 8.00 Nieuws, 8.15
Pluk de dag, 9.00 Kamermuziek, 9.35
Schoolradio, 10.05 Symphonie van
Haydn, 10.30 Operetteklanken, 11.00
De Zonnebloem, 11.40 Schoolradio,
12.00 Angelus, 12.03 Zang en viool,
12.30 Weerpraatje, 12.33 Promenade
orkest en alt, 13.00 Nieuws, 13.25
Promenade orkest, 13.50 Op de
korrel, 14.00 Kamermuziek, 14.30
Komische opera van Donizetti, 15.25
Johann Strauss programma, 16.00 De
Zonnebloem, 17.00 Na schooltijd,
17.15 Kamermuziek, 17.45 Lezing,
18.00 Vaudeville-orkest, 18.30 Voor
de strijdkrachten, 19.00 Nieuws, 19.15
Klankbeeld voor de jeugd, 19.30
Brabants halfuur, 20.00 Nieuws, 20.05
De gewone man, 20.12 Die erste Wai-
purgisnacht van F. Mendelssohn
door solisten, koor en orkest, 20.45
Klankb I -ld „Gij zult niet doden",
21.30 Omroeporkest en sopraan, 22.37
Actualiteiten, 22.45 Avondgebed,
23.00 Nieuws, 23.15 Lichte klanken.
HILVERSUM II, 415 M.
7.00 Nieuws, 7.15 Muziek, 8.00 Het
Nieuws, 8.18 Opera-programma, 9.00
Viool en orkest, 9.35 Licht instru
mentaal programma, 10.20 Theater
orkest, 10.45 Piano, 11.15 Voordracht,
11.35 Jan Vogel's accordeon-orkest,
12.00 Piano en trio, 12.30 Weerpraatje
12.33 Sport, 12,45 Orkest, 13.00 Hét
nieuws, 13.20 Metropole orkest, 13.50
The Mills Brothers. 14.00 Kookkunst,
14.20 Kwintet en tenor, 15.00 Poëzie,
15.20 Van film en revue, 16.00 Ka
merorkest, 16.30 Tussen 12 en 16,
17.00 Kwartet Jan Corduwener, 17.20
Wij en de muziek, 18.00 Nieuws, 18.15
Felicitaties, 18.45 Kwartet, 20.00 Het
Nieuws, 20.05 Vierhandig pianospel,
21.00 Men vraagt21.30 Hoorspel,
22.15 Swing and Sweet, 23.00 Nieuws,
23.30 Symphonieconcert.
Onder grote belangstelling van M
volle publieke tribune stonden
gistermiddag circa vijftien perso
nen uit Westfriesland terecht, die
zich de laatste jaren aan handel in
vleesbonnen hadden schuldig ge
maakt. Het waren voornamelijk
slagers uit de Streek, die bonnen
gekocht en verkocht hadden en
zoals de Officier van Justitie op
merkte gaat het niet alleen om de
bonnenhandel; de slagers kunnen
geen bonnen verkopen, als zij niet
door clandestiene slachting of door
't kopen van zwart vlees hun voor
raad aanvullen. Binnenkort zal dan
ook een aantal clandestiene slach
ters uit Westfriesland, die door
hun handelingen deze bonnenhan
del mogelijk hebben gemaakt, te
recht staan.
Wij kregen de indruk, dat een
aantal van deze economische delin-
kwenten zich op de publieke tribu
ne bevond. De Politierechter ging
in de meeste gevallen mee met de
zware eisen van de Officier van
Justitie, mr. Vellinga, die zich niet
beperkte tot geldboete's te eisen,
doch in verschillende gevallen ge
vangenisstraf oplegde, tot vijf maan
den toe.
Dat waren straffen, die door de
verdachten niet verwacht waren; de
eerste, die op het verdachtenbankje
had gezeten, de slager N. K. uit
Hoogkarspel, die tot 5 maanden ge
vangenisstraf veroordeeld werd,
ging n.l. hoofdschuddend en zeer
onder de indruk de zaal uit. Ook de
publieke tribune bleek onder de
indruk van deze zware straf te zijn.
N. K., die combinatieleider is van
de Plaatselijke Toewijzingscommis
sie, in welke functie hij blijkens
ingekomen getuigschrift steeds vol
daan had, had over een tijdsverloop
van enkele jaren 25000 a 30.000 bon
nen verkocht. Zijn knecht P. S. was
mede in deze affaire betrokken.
Beide gaven het hun ten laste ge
legde toe.
Mr. Vellinga nam het K. des te
meer kwalijk, omdat hij meende
zijn functie van combinatieleider
der P.T.C. te kunnen aanvaarden,
terwijl hij zich aan bonnenhandel
schuldig maakte. Om de indruk te
wekken, dat hij er zich niet mee
inliet, betrok hij zijn knecht in de
affaire. Spr. nam gaarne aan, dat
verd. een oppassend huisvader was,
zoals de pastoor schriftelijk ver
klaarde; maar dat neemt niet weg,
dat hij zich aan een economisch
delict heeft schuldig gemaakt. Wel
licht heeft de pastoor, zo zei Mr.
Vellinga een ander inzicht in der
gelijke delicten.
Hij meende een gevoelige straf op
zijn plaats en eiste 5 maanden gev.
met aftrek van preventieve hechte
nis voor K. en voor S. 3 maanden,
eveneens met aftrek.
Mr. C. Berkhouwer wees erop, dat
hier van een collectieve schuld ge
sproken kan worden, daar het gehe
le gebied van Westfriesland hierbij
betrokken is. Daar verd, een semi-
ambteüjke functie had, kan niet ge
zegd worden, dat hij zich in functie
misdragen heeft. PI. wees op de
moeilijke positie van vele slagers,
die door noodslagers beconcurreerd
worden en vroeg althans een der
verdachten in vrijheid te stellen,
om de slagerij te leiden.
Mr. Vellinga deelde mede, dat ook
enkele noodslagers wegens clandes
tiene slachting terecht zullen staan,
doch voegde eraan toe, dat sommige
slagers zelfs zwart vlees kochten
van noodslagers.
De Politierechter, mr. Stoffels
stelde in het vooruitzicht, dat hij de
clandestiene slagers naar dezelfde
maatstaf zou berechten als de bon
nenhandelaars; hij vond de eis van
5 maandén niet te hoog en veroor
deelde K. conform de eis; S. veroor
deelde hij tot 2 maanden gev. met
aftrek, terwijl hij ermee accoord
ging. dat S. in voorlopige vrijheid
werd gesteld, op voorwaarde, dat hij
de slagerij van K. zou gaande hou
den.
Bonnen voor Amsterdam
De rentenierende slager J. de B.
uit Enkhuizen had zich schuldig ge
maakt aan bonnen-opkoop, die hij
in combinatie met de Enkhuizer
veehandelaar Kr. van de hand deed,
hoofdzakelijk belastte Kr. zich met
deze verkoop, voornamelijk in Am
sterdam. In het totaal betrof het hier
ongeveer 15.000 bonnen, die door de
B. waren gekocht. Wat de winst be
trof, deze werd door beiden gelijk
verdeeld.
Volgens de Officier van Justitie
was de B. iemand, die met zijn prac-
tijken het midden hield tussen de
vorige verdachten S. en K. Ook de
eis zou het midden houden tussen
de beide vorigen en luidde 4 mnd.
met aftrek. In zijn pleidooi vroeg
mr. Berkhouwer om voorlopige in
vrijheidsstelling van de B., daar ook
Kr. nog vrij rond liep. Mr. Stoffels
ging hier echter niet op in en ver
oordeelde de B. conform de eis.
Kr., die vervolgens op het matje
stond, verklaarde de bonnen met
een of twee centen winst verkocht
te hebben. Deze winst was er dan
hoofdzakelijk voor de onkosten te
dekken, welke zij steeds hadden met
het reisje langs alle slagers, die de
bonnen verkochten. Door de slager
W., die eerst verklaard had, dat Kr.
nog in September en October '48 bij
hem was geweest om bonnen te ko
pen, werd nu de verklaring afge
legd, dat dit niet in '48 maar in '47
was geweest. Ook zijn zoon legde
deze nieuwe verklaring af, welke
nu werd opgenomen en onderzocht
zal worden.
Mr. Vellinga vond, dat de winst,
die hier door Kr. gemaakt was, hem
ontnomen moest worden en Oordeel
de daarnaast een flinke gevangenis
straf op zijn plaats. De eis luidde 4
mnd. en een boete, ten bedrage van
de winst, die geschat werd op f400.
Verder adviseerde de Officier ge
vangenneming ter zitting. Mr.
Winkel, de verdediger, verzette zich
ten zeerste tegen dit laatste, daar
hij dit onverantwoord achtte. De
Politierechter ging hiertoe dan ook
niet over en sloot zich verder aan
bij de eis van de Officier.
De bonnenleveranclers
Achtereenvolgens kwamen nu elf
verdachten, die de bonnen aan de
vier vorige verdachten hadden ver
kocht. De eerste was Anton Gr. uit
Grootebroek, die bonnen had gele
verd aan de B. en Kr. en ook nog
1000 stuks aan K. Deze bonnen had
hij over door een flinke toewijzing,
welke hij had. Als vergoeding had
hij f500 ontvangen. Mr. Vellinga
was er ook hier weer voor de winst
aan verdachte te ontnemen en eiste
f750 of 3 mnd. en 1 mnd. voorw. met
een proeftijd van 3 jaar. Nadat mr.
Buiskool als verdediger erop gewe
zen had, dat hier niet alleen van
winstbejag sprake was en dat zware
lasten en een kleine omzet druk op
het bedrijf uitoefenden, veroordeelde
mr. Stoffels verdachte tot f600 of 3
mnd. en 1 mnd. voorw. met een
proeftijd van 3 jaar.
Thijs Sm. uit Grootebroek had
volgens de ten laste legging 500 bon
nen aan de B. en ruim 1000 stuks
aan K. geleverd. Per bon had hij 35
cent ontvangen, zodat zijn winst
circa f500 bedroeg. De Officier eiste
f750 of 3 mnd. In zijn pleidooi wees
mr. Buiskool weer op de moeilijk
heden in het bedrijf. De uitspraak
luidde f600 of 3 mnd.
Martinus Zeph. O. uit Groote
broek stond ook weer eens terecht.
Hij had bonnen verkocht aan K.,
volgens zijn eigen zeggen niet meer
dan 1500 en volgens K. minstens
2000 a 2500. De Officier achtte de
ten laste legging wat betreft de
bonnenvërköop aan K. bewezen.
Verdachte is, aldus de Officier, bij
de rechtbank goed bekend en liegt
graag. De eis was 2 mnd. De uit
spraak van de Politierechter luidde
1 mnd.
Sipke B. uit Andijk was niet ver
schenen. Hij had 600 bonnen aan de
W. geleverd. Na een eis van f350 of
2 mnd. werd de uitspraak bepaald
op f275 of 50 dg.
Bij de overige bonnenleveranciers
werden de volgende straffen opge
legd: Pieter S. uit Hoogkarspel: f300
of 50 dg.; Jan Cornelis B. uit Ven
huizen f275 of 50 dg.; Jan van der
P. uit Venhuizen f350 of 2 mnd.
Pieter O. uit Venhuizen: f125 of 30
dg.; Jacobus W, uit Grootebroek:
f350 of 2 mnd. Bij al deze zaken
werd het pleidooi gevoerd door mr.
Buiskool uit Hoorn.
Raad van. defensie
opgeheven
Gezien het feit, dat de taak van
de Raad van Defensie thans door
andere organen wordt vervuld, zo
dat het voortbestaan ervan niet lan.
ger noodzakelijk is, is bij K.B. deze
raad opgeheven. In dit verband is
aan Jhr. mr. A. C. D. de Graeff en
jhr. G. L. Schorer eervol ontslag
verleend als lid. onder dankbetui
ging voor de belangrijke diensten
als zodanig bewezen.
Reeds 1400 stakende
havenarbeiders
Ook Woensdag Reeft 'het aantal
stakers in de Amsterdamse haven
zich uitgebreid. Het totaal aantal
beloopt nu bijna 1400. Het aantal der
stakers bij de S.H.B. is opgelopen
tot 1300.
(Van onze parlementaire redacteur)
NADAT reeds de dag tevoren minister in 't Veld van verschil
lende kanten vriendelijke woorden had te horen gekregen,
hoorde hij zich ook gisteren door mr. Oud (V.V.D.) een geachte
en geziene figuur noemen. Toen de bewindsman in het tweede
deel van de middag aan het woord kwam, had hij dus alle
reden om voor zoveel vriendelijkheid dank te zeggen. Dat van
communistisch^ zijde een ander geluid geklonken had, bleek
geen tegenvaller te zijn, de minister had van die kant, hij zei
het rond en openhartig, zoals hij alle dingen rond en openhartig
zegt, niets anders verwacht. Toch wilde hij geen pluim op de
ministeriële steek krijgen ten koste van zijn voorgangers. Zij
hadden de spits afgebeten en het bewind gevoerd in een tijd
toen het toch zeker noodzakelijk was om de teugels strak in één
hand te houden.
Niettemin verheugde de bewinds
man zich er over, dat hij het nu
mocht zijn, die de teugels wat kon
laten vieren. De decentralisatie had
hem altijd na aan het hart gelegen,
waarmee de minister zeggen wilde,
dat hij in deze dus een overtuiging
uitleefde en niet bedoelde de kop
van jut te decentraliseren, waarop
zijn partijgenoot Posthumus bij
wijze van mopje gezinspeeld had.
Deze haastte zich om te zeggen, dat
hij het zo ook niet bedoeld had.
Dat zou ik van jou ook niet
verwacht hebben", antwoordde de
minister wel erg huiselijk, maar de
Kamer amuseerde er zich best mee!
Neen, deze minister hecht niet zo
erg aan vormen. Waar de heer Sta
pelkamp <a.r.) hem onder het oog
had gebracht, dat het toch voor een
bewindsman geen pas gaf om op
critiek ingezonden stukken te
schrijven, hing de minister een be
koorlijk verhaal op, dat het hem
eens te machtig was geworden en
hij de verleiding niet had kunnen
weerstaan om in het hol van de
leeuw te dringen. Voor het overige
was hij het natuurlijk met de heer
Stapelkamp eens, hij zou zijn best
doen, maar de Kamer moest hot
maar billijken, dat in hem nog al
tijd de oude burgemeester leefde,
die altijd had geijverd voor opvoe
ding tot burgerzin.
De Kamer was niet alleen mild
en vriendelijk geweest voor de per
soon van de minister, maar ook
voor zijn begroting en de bewinds
man had het dus bij de beantwoor
ding van de verschillende opmer
kingen vrij gemakkelijk. Waar de
heer ten Hagen (p.v.d.a.) gezegd
had. dat het bouwplan '49 niet ge
argumenteerd was, stelde de mi
nister, dat vorige plannen dit wel
waren geweest, waarvan echter
weinig was terecht gekomen. Hij
hoopte, dat ook al was dit bouw
plan dan niet geargumenteerd, het
nu in elk geval uitgevoerd zou wor
den! Op de woningbouw zou inder
daad niet meer bezuinigd moeten
worden.
Voor de rokers was het een pak
van hun hart, dat de minister
meedeelde, dat door minder ro
ken geen deviezen voor meer
woningen zouden kunnen vrijko
men. De liefhebbers van een bor
rel moeten echter wel met gewe
tensbezwaren gaan rond lopen. Er
wordt 60% meer gedronken dan
voor de oorlog en deze jenever
kan blijkbaar wel in deviezen
worden omgezet). Dus minder
drinken en meer bouwen, of min
der schieten, zei de heer Gortzak
(com.), die hierop uit de doeken
kreeg gedaan, dat ook Sovjet
Rusland 12van zijn nationale
inkomen voor oorlogsdoeleinden
uitgeeft, plus 6% voorraadvor-
ming. De heer Gortzak was daar
op stil.
Over de materialen kon de min.
iets optimistischer klanken laten
horen. Bij de productie van bak
steen is het vooroorlogse peil reeds
overschreden, de kalkzandsteenin-
dustrie gaat binnenkort met een
twceploegenstelsel werken. Met de
dakpannen wil het nog niet erg
vlotten en er zal dus ook van andere
soorten dakbedekking gebruik moe
ten worden gemaakt.
En dan waren er natuurlijk ook
bij deze behandeling weer tal van
aparte wensen naar voren gekomen.
Mr, Oud had deze middag speciaal
gepleit voor Rotterdam, zijn frac
tiegenoot, de heer Ritmeester ook
voor Vlissingen, Velsen en Den
Helder. De heer Posthumus (PvdA)
was van mening geweest, dat de
industriebouw er maar bekaaid af
kwam, de heer van Vliet (KVP)
was speciaal opgekomen voor de
zuidelijke gebieden, terwijl de heer
Droessen (KVP) en de heer Bie-
wenga (AR) gepleit hadden voor
meer boerderijbouw. Bij zoveel
wensen, aldus de minister, is het
wel onmogelijk om iedereen te be
vredigen en daarom voelde hij er
dan ook weinig voor om de belan
gengroepen ook nog bij de verde
ling in te schakelen, de beslissing
zou nog moeilijker worden.
Men kon gerust zijn, dat êr geen
overtollige, althans voorlopig, grote
gebouwen zouden tot stand komen.
Maar de minister had wel volledig
begrip voor de gemeenten, die zo
als de heer Oud had opgemerkt,
door oorlogshandelingen hun hart
hadden verloren en daardoor hun
taak van verkeers- en handelscen
trum niet meer konden vervullen.
Voordat de minister zijn rede af
brak, om vandaag verder te gaan,
besprak hij ook nog de klachten
uit de aannemerswereld. Hij had
liever gehad, dat men eerst bij
hem was gekomen voordat men
grote congressen ging organiseren.
Voor de kleine aannemers was
samenwerking geboden. Soms
lukte dat, soms niet, zoals bijv. in
Den Helder. Wanneer de kleine
aannemers konden worden gehol
pen door in kleinere blokken aan
te besteden, dan had de minister
hiertegen geen bezwaar.
Zoals reeds gezegd voor de minis
ter aan het woord kwam, hadden
nog verschillende sprekers het hun
ne ter tafel gebracht. Heden zal de
minister zo nog verschillende op
merkingen van de heer van Vliet
(KVP) hebben te beantwoorden.
Deze vroeg o.m. of bij het verde
lingsschema voor het bouwvolume,
voor wat Brabant betreft, emigra-
tiecijfers uit de crisisjaren waren
gebruikt. Zou dat zo zijn, dan moest
dat tot foutieve conclusies hebben
geleid, want in normale jaren is de
trek veel minder en speciaal geldt
dit voor de huidige omstandigheden
nu juist in Brabant een groot deel
van de nieuwe industrie wordt ge
vestigd, van het tot nu tot stand
gekomene zelfs 47 Ook zouden
verkeerde volkstellingscijfers ge
bruikt zijn. De heer van Vliet wees
er voorts nog op, dat Brabant 5500
woningen per jaar kan bouwen, het
mag er echter dit jaar slechts 3180
bouwen. Hier en mogelijk ook in
andere gebieden zou dus werkloos
heid kunnen optreden, hetgeen te
meer onredelijk is omdat plaatsen
als den Haag en Utrecht het hun
toegewezen bouwvolume waar
schijnlijk niet zullen kunnen reali
seren.
kAEE-LEVEND met de noden
van onze geloofs-genoten.
Dat stond Zondag in het Epistel.
Dat doet denken aan onze broe
ders en zusters in Hongarije. Zo
juist staat in „de Linie": „dui
zenden gezinnen moeten, ge
dwongen door de communisti
sche regering, kiezen tussen
honger voor hun kinderen of ge
loofsafval. Talloze priesters heb
ben geen levensmiddelen-kaart
meer Het onbeschrijfelijke
leed naar ziel en lichaam dat
daar geleden wordt, mag ons,
die het goed hebben, niet koud
en ongevoelig laten. U kent onze
hulpactie voor Hongarije. Met
Uw medewerking kunnen wij,
God-zij'dank, veel doen. Maar de
nood stijgt. Wij moeten blijven
helpen tot God Zelf uitkomst
biedt. Laat alle abonné's van
onze krant iets in geld of natura
beschikbaar stellen voor Honga
rije. Zendt alles maar naar onze
bureaux. Daar wordt verder ge
zorgd.'
MARCUS
Adv.
In Santpoort dartelen in de hokken van een der grootste fokke
rijen op dat gebied in ons land een 70 moerasbevers. Onder de
goede zorgen van de heer van der Steen, bestuurslid van de
Ned. Ver. van Nutria-fokkers, gedijen deze subtropische knaag
dieren uitstekend. Zij leveren het zeer kostbare nutriabont, dat
ontstaat door de lange bovenharen te verwijderen. De bevers
leven uitsluitend van plantaardig voedsel en zijn goede afne
mers van de doorgedraaide groente van de Beverwijkse veiling.
De heer van der Steen met drie van zijn uiterst schuwe en kost
bare kostgangers.
HAROLD FRENCH:
OOST-DUITSLAND IN DE GREEP VAN HET SOVJETISME
Prins Bernhard
en de K.L.M.
Het bericht, dat Z. K. H. Prins
Bernhard zijn benoeming tot com
missaris der KLM heeft aanvaard,
wordt door onze nationale lucht
vaartmaatschappij als een bijzonder
voorrecht beschouwd. Z. K. H. heeft
de wens te kennen gegeven van
alle eventuele emolumenten, ver
bonden aan dit commissariaat, af
te zien.
21.
Men was op een zekere
mate van socialisatie voorbereid,
doch deze behoefde het wezenlijke
karakter der economische ordening
nog niet aan te tasten. Welke be
ginselen zouden de sovjets tot lei
draad van hun economisch handelen
nemen en in welke mate zouden zij
deze toepassen? Veel optimisme
heerste in het bezette land niet,
doch in het algemeen geloofde men
toch niet, dat de sovjets besloten
waren de sociale en economische
ordening van hun land eenvoudig
naar Oost»Duitsland over te plan
ten. Er waren in de eerste weken
der bezetting vreemde dingen ge
schied. Op grote schaal was geplun
derd. Bedrijfsinstóllaties waren zin
loos vernield. Bedrijfsuitrustingen
waren op vrachtwagens geladen,
zonder dat enig bevel tot in beslag
nemen was gegeven. Iedere soldaat
kon op dat tijdstip nemen, wat hij
wilde. Het was onprettig, maar men
begreep, dat deze uitwassen in de
eerste tijd van een bezetting onver
mijdelijk waren. Het wachten was
op het in functie treden van het
Sovjet-Russisch militaire bestuur
en het optreden der nieuwe Duitse
uitvoerende organen. Eerst moest
een lijn te onderkennen zijn, alvo
rens een oordeel kon worden geveld
en met enige zekerheid kon worden
bepaald, welke richting men zou
uitgaan.
De sovjets hadden enkele maan
den nodig om hun bestuursapparaat
gereed te maken en richtlijnen uit
te vaardigen. In die tijd maakten de
communisten van de gelegenheid
gebruik om zich overal in de drin
gen, boeren van hun bezittingen te
verjagen, directeuren van bedrijven
te arresteren en warenhuizen over
te nemen. Er was geen enkele
rechtszekerheid. De communisten
deden, wat zij wilden. De bevelvoe
rende' sovjet-officier behoefden zij
slechts te zeggen, dat de directeur
van een bank of bedrijf een nazi
was om carte blanche te krijgen.
Velen beleefden gouden "tijden. Zo
als in het begin der Russische revo
lutie, trokken vele communistische
burgemeesters, die overigens door
geen enkele autoriteit waren aan
gesteld, met groepen aanhangers er
op uit om waardevolle objecten in
het bezit van het „volk" te bren
gen. Vandaag heerste de ene com
munist op een fabriek, morgen weer
een ander. Het waren chaotische
toestanden, die gedeeltelijk op reke
ning moeten worden geschreven
van de oorlogsnasleep, gedeeltelijk
ook op de hebzucht, klassehaat en
overmoed van zekere communisten.
De verantwoordelijke Sovjet-
Russische autoriteiten stemden met
dit eigengerechtigd optreden van
vele communisten niet in, daar het
onhoudbare toestanden schiep en
de faam van het Sovjet-Russisch
militaire bestuur slechts kon scha
den. Zij konden hiertegen echter
weinig uitrichten. Eerst moest de
basis gelegd worden voor de op
bouw van bestuursorganen, bevoegd
om bepaalde hervormingen door te
voeren. Dat de sovjets hierbij hoofd
zakelijk teruggrepen op leden der
communistische partij, is begrijpe
lijk. Van hun medewerking waren
zij verzekerd en dit was voor het
ogenblik het belangrijkst. Over het
gebrek aan vaklieden maakten zij
zich voorlopig geen hoofdbrekens.
Voor de belangrijkste posten waren
speciaal opgeleide Duitsers uit
Moskou meegekomen. De mindere
goden mochten voorlopig rustig
fouten maken. Dit was van geen
betekenis. Zo werd gestart met een
korps van bestuursambtenaren,
waarvan de top precies wist, waar
zij heen wilde, de rest echter alleen
maar deed, wat haar toevallig in
viel. Het was een vreemd mengel
moes van doorgaans onervaren lie
den, wier al te grote ijver het ge
vaar van hun onkunde nog ver
grootte.
De Sovjet-Russische bezettings
autoriteiten hielden zich aanvanke
lijk wel wat al te streng aan het
beginsel der decentralisatie. De
burgemeester, steunend op de vol
machten van de Russische stads-
commandant, regeerde naar eigen
believen en inzicht. Hij behoefde
geen enkele autoriteit boven zich
te erkennen.
Dit burgemeester-interregnum was
echter van korte duur. Reeds op
26 October 1945 zagen de sovjets
zich gedwongen landelijke en pro
vinciale bestuursorganen in te rich
ten met de bevoegdheid wetten en
verordeningen af te kondigen, die
kracht van wet bezaten. Ook deze
stap voorwaarts bleek ontoereikend.
In Thüringen werd volgens geheel
andere maatstaven geregeerd dan
in Brandenburg. In Saksen werden
maatregelen genomen, die in Meck
lenburg als onjuist of ontoereikend
werden afgewezen. Het gehele ra
derwerk der economische machine
knarstte en dreigde uiteen te bars
ten. Er was geen samenwerking
tussen de verschillende landen, er
was geen coördinatie. In Schwerin
werden decreten uitgevaardigd,
zonder dat de vroede vaderen zich
er ook maar het minst om bekom
merden, welke gevolgen zij zouden
hebben voor de andere gebieden.
Ieder dacht uitsluitend aan zijn
eigen land, zijn eigen belangen, zijn
eigen faam. Dit overdreven parti
cularisme werd eindelijk de sovjets
al te bar, te meer daar zij zelf hier
van de nadelige terugslag onder
vonden. Door KarlsH-rst gegeven
bevelen vielen al spoedig ten prooi
aan competentie-twisten der lande
lijke organen. (Wordt vervolgd.)
