PLEIDOOI VOOR EEN GOEDE SMAAK
RADIO
ABDIJSIROOP
Tegen „Juden-Fischer
de doodstraf geëist
Religieuze kunst herleeft
Let op Uw Borst]
JSOIkha
„EEN ZOMERIDYLLE"
DE WEEK VAN HET BOEK
PAG. 4
NIEUW NQORPHOLLANDS DAGBLAD - Vrijdog 11 Februari 1949
Een Katholieke stem uit Engeland
Katholieke geloof is geen toevluchtsoord
voor „kitsch
f
Inspirerend
Katholicisme
MEN
Nederlandse order bij
Britse radio-industrie
De maafregelen aan
Nederland$-Belgische
grens
DE 4Q LANDEN DIE ISRAËL HEB BEN ERKEND (\N CHRO NOL O GISCHE VOL GORDE
Akkers
Meegewerkt aan deportatie
van 15.000 Joden
Weer een geschenkeen jeugdboek
en een gala-avond
In onze dagen
Russische ontwapenings
resolutie verworpen
Cctoé Kachelpasta
20 ct.
K.L.M.-PERSONEEI
„ST. RAPHAëL
(Door Graaf M. de la Bedoyere)
Bij de opening van de jaarlijkse tentoonstelling van het Gilde
van Katholieke Kunstenaars en Ambachtslieden in Londen
onlangs, zei Kardinaal Griffin: „onze beelden laten nog veel te
wensen over". En hij hield een pleidooi voor een terugkeer naar
de goede smaak bij de versiering der kerken en kantte zich tegen
het type goedkope, religieuze kunst, dat op grote schaal in dit
land wordt ingevoerd.
hebben gedaan dan thans zowel met
de verkoop van schilderijen als van
schildersmateriaal. Ten slotte is er
natuurlijk vraag naar goede schil
derstukken als beleggingsobject in
dagen, waarin de smaak een zeker
der waardestandaard is dan het
aan inflatie onderhevige geld.
Opvoeding der massa
moet echter niet overdrij-
DISCUSSIES over een dergelijk
onderwerp, evenals het aantal
inzendingen op de tentoonstelling
en het aantal bezoekers, zijn nieuw
in 't Engelse katholieke leven. Zij
zijn tevens het bewijs, dat er ten
lange laatste een bewustzijn aan
het groeien is, dat schoonheid, zui
verheid en bedoeling de zichtbare
uitdrukkingen van het ware geloof
behoren te karakteriseren dat
m.a.w. het katholicisme, evenals
voorheen, weer de schoonste kunst
moet inspireren in plaats van een
toevluchtsoord te zijn voor platte,
sentimentele en pronkerige schilde
rijen, beelden en kerkstoffering,
Ierse invloed?
/OFSCHOON de katholieke schoon
heidstraditie van voor de Re
formatie in Engeland nog voortleeft
in de prachtige kathedralen en de
talloze parochiekerken, waarvan er
verscheidene nauwelijks van klei
ner omvang of minder schoonheid
zi.in dan de kathedralen, is onze
traditie sedert de Reformatie erg
arm.
Dat ligt waarschijnlijk aan de
sterke Ierse invloed, want het
katholieke Ierland heeft zware
tol moeten betalen aan de ver
volging, die 't heeft doorgemaakt
en die iedere uiterlijke schoon
heidsuitdrukking van het geloof
onuitvoerbaar en dikwijls onwet
tig maakte. Tot op heden staat de
bezoeker in Ierland verstomd van
de lelijkheid der kerken en de af
schrikwekkende kwaliteit der
popperige Madonna's, en smake
loze H. Hart-beelden.
Prominente Iïath. kunstexperts
|AAR zelfs in Ierland zijn er
eindelijk tekenen van iets be
ters enige der beste inzendin
gen op de Ierlandse tentoonstelling
kwamen uit Ierland terwijl er in
Engeland een merkbare opleving
valt waar te nemen zowel in de
Anglicaanse Kerk (waar het notiit
zo erg was als bij ons) als in de
Katholieke Kerk.
In dit verband is hei interessant
op te merken, dat enige der
meest op de voorgrond tredende
kunstexperts katholiek zijn; bijv.
John Rothenstein, de directeur
van de Tate Gallery in Londen en
Thomas Bodkin, de directeur van
het beste kunstkabinet in Bir
mingham, terwijl Kenneth Clark,
die tot voor kort directeur was
van de National Galiery in Ion-
den, een Anglicaan is met kenne
lijk sterke katholieke sympathieën
en grote belangstelling voor de
religieuze kunst.
Oorlog bracht kentering
DEZE opleving valt samen met,
en is zeker beïnvloed door een
sterk vernieuwde belangstelling
voor kunst in het algemeen over 't
hele land, welke door de oorlogs
jaren bevorderd schijnt te zijn. In
deze dagen van druk gingen steeds
meer mensen de schilderijen-musea
en kunsttentoonstellingen bezoeken
om wat kleur te zien en even weg
te zijn van de grauwheid van de
oorlog. En die gewoonte heeft wor
tel geschoten. Niemand was ver
baasder dan de Engelsman zelf,
toen hij ontdekte, dat zich dagelijks
geweldige files vormden om de
grote Van Gogh-tentoonstelling in
de Tate Gallery te zien, iets wat
voor de oorlog ondenkbaar was.
Voots heb ik vernomen, dat de
kunsthandelaars nooit beter zaken
PROGRAMMA
ZATERDAG 12 FEBRUARI
HILVERSUM I, 301 M.
7.00 Nieuws, 7.30 Maria ter ere, 7.45
Morgengebed, 8.00 Nieuws, 8.15
Pluk de dag, 9.05 Gramofoonmuziek,
10.00 Voor kleuters, 10.15 Muziek
houdt fit, 11.00 De Zonnebloem,
11.45 Schoolradio, 12.15 Piano, 12.30
Weerpraatje, 12.33 Amusements Or
kest, 13.00 Voor de strijdkrachten,
13.30 Orkest, 13.50 Film en toneel,
14.10 Kamermuziek, 14.20 Engelse
les, 14.40 Quatre Mains, 15.10 Mu-
ziekcursus, 15.30 Licht programma,
16.00 Luchtvaart, 16.10 Orkest, 16.30
Het Gregoriaans, 17.00 De Wigwam
18.00 Volksliederen, 18.15 Week
overzicht, 18.30 Voor de strijd
krachten, 19.00 Nieuws, 19.15 Te
vuur en te zwaard?, 19.25 Harmo-
nie-muziek, 20.00 Nieuws, 20.05 De
gewone mén, 20.12 Mephisto's Se
renade van Berlioz, 20.20 Lichtba-.
ken, 20.50 Symphonie Orkest, 21.00
Negen heit de klok, 21.45 Estafette,
22.00 Weekend serenade, 22.30 Ac
tualiteiten, 22.45 Avondgebed, 23.00
Nieuws, 23.25 Handel programma.
HILVERSUM II, 415 M.
7.00 Nieuws, 7.15 Muziek, 8.00 Het
Nieuws. 8.18 Gevar. programma,
9.35 Suite ,,L' Arlésienne", 10.20
Voordracht, 10.35 Voor continu-ar-
beiders, 11.35 Piano, 12.00 Lunch-
muziek, 12.30 Weerpraatje, 12.33
Accordeon-orkest, 13.00 Nieuws,
13.20 Gramofoonmuziek, 14.20 Viool
en piano, 14.30 Koninklijke Militai
re Kapel, 15.00 Zeeuwse uitzending,
15.25 Symphonie orkest, 16.25 Mu-
sette-muziek, 17.00 Cabaret, 18.00
Nieuws, 18.15 Populaire liedjes en
melodietjes, 19.10 Artistieke staal
kaart, 20.00 Nieuws, 20.15 De Ram
blers, 21.15 De bonte bal, 22.00 Sex
tet, 22.25 „Dansen", 22.40 Breng
eens een zonnetje, 23.00 Nieuws,
23.15 Dansmuziek.
volk is er nog steeds weinig smaak
of belangstelling voor kunst en
daarom zal de katholieke kunst
nog een moeilijke weg moeten gaan.
Menige vrome ziel, gewend te bid
den voor een bont gekleurd Lieve
Vrouwebeeldje met een rose en wit
gezicht en kraalachtige blauwe
porseleinoogjes, kan zich er moeilijk
mee verenigen, dat dit vervangen
wordt door streng sober stenen of
houten beeldhouwerk.
Dat is het probleem. De religieuze
kunst moet goed en levend zijn,
beantwoordend aan de werkelijke
gevoelskrachten der hedendaagse
katholieken, en toch mogen de
gelovigen niet worden afgeschrikt
maar zij moeten geleidelijk wor
den opgevoed tot het begrip dat
evenals hun voorvaderen dat
begrepen de ware christelijke
kunst de lof is aan God gebracht
door een schepping van een vol
maakter vorm en niet maar een
bevrediging van de menselijke
gevoclcrigheid,
Het is te doen want vele geeste
lijken hebben mij reeds gezegd, dat
veranderingen in hun kerk, die
aanvankelijk ernstig betreurd wer
den, op de duur bewonderd gaan
worden juist door die mensen die
het hardste geprotesteerd hebben.
De Nederlandse regering heeft
bij een Britse radio-fabriek een
order geplaatst voor radio-telefoon,
materiaal t°t een bedrag van ca,
f 100.000.—.
Het ANP verneemt bij informatie
te bevoegder plaatse, dat deze or
der betrekking heeft op apparaten,
voor hot P.TT. Gedurende twee
jaar had de P.T.T, vergeefs ge
tracht het materiaal in Nederland
aan tc schaffen, doch er kon door
de Nederlandse industrie slechts 'n
zeer klein gedeelte van het beno
digde materieel worden afgeleverd,
dat bovendien niet aan de eisen
beantwoordde. Aangezien de P.T.T.
zeer dringend om het materieel
verlegen zat, is men in September
j.l. er toe overgegaan de order aan
een Britse onderneming te gunnen,
die in staat was reeds in December
j.l. te leveren.
JAVAANS PREDIKANT
GEARRESTEERD
Later weer vrijgelaten
De persdienst der Ned. Herv.
Kerk deelt ons mede:
„Ds. Iskandar, een der meest
vooraanstaande en leidinggeven
de figuren uit de Oost-Javaanse
Kerk, werd, blijkens berichten
welke ons thans bereiken, eind
Januari gearresteerd.
Ds. Iskandar is vurig nationa
list en republikein. Hij steekt dit
ook niet onder stoelen en banken,
doch ontving in zijn huis regel
matig zijn republikeinse vrienden
waaronder verschillende toonaan
gevende figuren. De arrestatie
van deze pre.dikant heeft m de
predikantskring van Soerabaja
grote ontsteltenis teweeg gebracht
en onmiddellijk werd alles in het
werk gesteld om zijn vrijlating te
bevorderen.
Na verhoor door de officier van
justitie heeft men hem enkele
dagen na de arrestatie uit de voor
lopige hechtenis ontslagen, al zal
waarschijnlijk een procedure je
gens hem toch voortgang vindèn,"
Naar de K.N.A.C. meedeelt zijn
de verscherpte administratieve po
litiemaatregelen aan de Nederlands
Belgische grens, waarvan zij te be
voegder plaatse in het belang van
de bevordering van het vreemde
lingenverkeer om verzachting_ vroeg
weer tot de normale controle te
ruggebracht.
Piept Uw borst bij het ademhalen. Verdrijf 1
dan het slijm, dat hoest en benauwdheid
veroorzaakt en zuiver Uw luchtwegen eens
grondig met 's-Werelds beste Hoestsiroop
MASSA-MOORDENAAR UIT ROEPING
Voor het Bijzonder Gerechtshof te 's-Gravenhage, gepresideerd
door mr. Burgersdijk, verscheen gisteren de beruchte Kriminal
Sekretar F. Fischer uit Dusseldorf (Duitsland), bekend onder de
naam „Juden-Fischer", Het hof had voor de behandeling van
deze zaak twee dagen uitgetrokken. Fischer was gedurende de
bezetting Kriminal Sekretar der Sicherheitspolizei. De tenlaste
legging maakte melding van zijn medewerking tot deportatie
van ruim 15.000 joodse personen, in het kader van de Duitse
vervolgings- en vernietigingspolitiek tegen de joden, waaronder
zieken, ouden van dagen, kinderen en krankzinnigen. Uit Den
Haag en omgeving keerden 12.000 gedeporteerden niet terug.
Fischer was belast met de samen
stelling der transporten naar Wes-
terbork ter verdere deportatie naar
het oosten. Uiteraard bestond voor
deze zaak van de zijde van het
publiek grote belangstelling.
„Erkent U dat U hebt medege
werkt aan de deportatie van joden
over de grens?' was de eerste vraag
van de president. Het antwoord
luidde: „nein".
„Wist U dat de joodse personen
eenmaal in Westerbork zijnde, naar
het oosten werden gebracht?".
„Nein, das habe ich nicht gewuszt".
„Wist U dat zij daar gedood wer
den?" „Nein".
Niet minder dan 20 getuigen wer
den gehoord.
Een hunner beschreef voor het
hof zijn dramatische tocht naar
Auschwitz, welke deportatie hij
met een 999 andere joden deelde.
Fischer had dit transport in Wes
terbork gecontroleerd.
Toen zij in Auschwitz aangeko
men waren, waren 80 gedeporteer
den gestorven. Getuige wist echter
niet of zij gedurende de tocht het
leven hadden gelaten of reeds in
Westerbork waren omgekomen.
Het kwam meerdere malen voor
dat men ook de lijken op transport
stelde om het gevraagde getal (in
dit geval 1000) te bereiken.
Fischer bestreed telkenmale fel
de getuigenverklaringen. In heftige
bewoordingen wenste hij keer op
keer een toelichting te geven, maai
de president wees hem er telkens
op dat hij vragen kon stellen aan
de getuigen, maar hem na afloop
der behandeling pas de gelegenheid
zou worden gegeven verklaringen
af te leggen.
Een treurige lijst van deporta
ties op grote schaal passeerde de
revue. Fischer nam na iedere ver
klaring der getuigen het woord.
Fel en schreeuwerig wist hij zich
telkenmale nauwelijks te beheer
sen in zijn ijver om het hof van
zijn onschuld te overtuigen.
Nadat alle getuigen gehoord wa
ren stond Fischer op om weer een
van zijn toelichtingen ten beste te
geven. Alle getuigen hebben ver
klaard dat ik hen voor hun depor
tatie zou hebben gezegd: „U gaat
naar het oosten en komt nooit weer
terug". Ik verklaar echter dat het
de bedoeling was dat alle joden in
kampen zouden worden opgesloten
om na het beëindigen van de oorlog
naar Palestina te worden gezonden.
Ik dacht zeker dat wij de oorlog
zouden winnen. Ik heb geen schuld
en ik heb geen doden op mijn ge
weten".
De president moest zijn betoog
door een krachtig kloppen met de
hamer afbreken, daar het publiek
luidruchtig en dreigend op deze
woorden en de arrogante houding
van de verdachte reageerde.
De schriftelijke getuigenverkla
ring van Josef Schreieder was wei
nig vleiend voor de verdachte.
Fischer's superieur, de regie-
rungsrat Zoepf, had Fischer voor
gedragen bij Schreieder voor speur-
derswerk. Hij werd echter niet
aangenomen „omdat" aldus Schreie
der: „Fischer's werkzaamheden bij
het judenreferat zich maar hadden
beperkt tot het vangen van weer
loze joden. Wat geen vakarbeid
was".
Dr. A. Enk, geneesheer in het
krankzinnigengesticht oud-Koscn-
burg, verklaarde, dat de S.D.-er
J. F. Kling in December 1942 op
last van Fischer in het gesticht
was gekomen, om een onderzoek
in te stellen naar joodse patiën
ten, die in het gesticht verbleven.
Drie transporten werden van oud-
Rosenburg, naar Westerbork ge
bracht. Het laatste transport
aldus deze getuige bestond uit
aparte krankzinnigen, die, aan de
brancards vastgebonden, moesten
worden vervoerd.
Dan schiet Fischer voor de zo
veelste maal gedurende de zitting
op uit zijn bank en met een stem
die herinnert aan de brallende
redevoeringen van Goebbels roept
hij uit dat op de rijksdag in 1937
waar talrijke diplomaten uit alle
landen aanwezig waren, niemand
zich verzette tegen de maatregelen,
die toen reeds tegen de joden ge
nomen werden. Dat niemand scheen
te begrijpen "dat hij vergiftigd is
door het van hogerhand opgelegde
„vernichtungssystem".
De president onderbrak zijn
hartstochtelijke woordenstroom om
hem te vragen: „maar voelt u uw
geweten dan niet belast. U hebt
toch al deze bezwarende verkla
ringen gehoord?"
„Neen, ik ben mij er niet van
bewust schuldig te zijn".
Dit verwekte stormachtige ver
ontwaardiging in de zaal.
Na Rauter de grootste misdadiger
Na uitvoerige beschouwingen van
overwegend juridische aard besprak
de proc. fiscaal mr. de Gruyter de
persoon van verdachte en de op te
leggen straf. Bewezen moet worden
geacht, dat verdachte wist dai de
naar het oosten gedeporteerde joden
voor het grootste gedeelte hun dood
tegemoet gingen en dat hij dat ook
wenste. Hij was bezeten door een
welhaast demonische drang om met
alle kracht mede te werken aan de
uitroeiing der joden, hij voelde dat
als een roeping. Daardoor is hij de
drijvende kracht bij de doorvoering
der jodenmaatregelen in Nederland
geworden. De omvang van het door
hem aangerichte kwaad is enorm.
Verd. heeft zich niet beperkt tot
een fanatieke uitvoering van zijn
verfoeilijk werk, doch heeft zich
daarnaast nog persoonlijk schande
lijk misdragen en blijk gegeven
van een ontstellende geestesgesteld
heid.
Systematisch heeft hij alles ont
kend wat bezwarend voor hem kon
zijn. Het was het gewone Duitse
..het is niet waar, ik heb het niet
gedaan", maar tot in het absurde
doorgevoerd. Daarnaast nog steeds
ergerlijke arrogantie en ongekende
onwaarachtigheid in zijn rechtvaar
diging en verontwaardiging, die
niets dan pose zijn. Door zijn hou
ding heeft verdachte zich de gele
genheid ontnomen om nog iets te
vinden dat ter verlichting zou kun
nen strekken.
Spreker ziet in verdachte na
Rauter de grootste Duitse oor
logsmisdadiger, die in Nederland
moet terechtstaan. Voor deze on
mens en massa-moordenaar uit
roeping past slechts de zwaarste
straf, de doodstraf.
De verdediger, mr. Walkate her
haalde het verzoek van Fischer,
gedurende de zitting van heden
morgen geuit, om alsnog Fischer's
kameraden, die met hem werkte
bij het Judenreferat, te doen horen.
Voorts verzocht hij, dat, alvorens
het Hof een beslissing zou nemen,
een psychiatrisch onderzoek naar
verdachte's geestvermogens zou
worden ingesteld. Hij noemde zijn
cliënt een psychopaat en zijns in
ziens verminderd toerekeningsvat
baar.
De procureur fiscaal, wederom
het woord nemend, drong er bij het
Hof op aan, niet op deze beide ver
zoeken in te gaan, daar hij hier
voor geen termen aanwezig achtte.
Fischer kreeg dan eindelijk het
laatste woord. Hij bekende een 700
800 joden van de cellenbarakken
in Scheveningen, naar het station
te hebben gebracht. Hij had er
controle op uitgeoefend, dat de
gedeporteerden in tweede klasse
wagons naar Westerbork werden
getransporteerd. Wat er verder met
hen gebeurde had hij nimmer ge
weten. Door de jarenlange propa
ganda die in Duitsland was gevoerd,
was hij inderdaad min of meer anti
semiet geworden, doch hét anti
semietisme had reeds eeuwen lang
onder de volken geleefd „und auch
die Juden haben schuld" riep hij
uit.
Op 22 Februari a.s. zal het Hof
uitspraak doen.
Post voor militairen
De
„Kota
troepen
opvarenden
Inten
van het
dat heden
Indonesië is
m.s.
met
ver-
ep(
kki
Port Said post ontvangen, mits
die niet later dan 13 Februari a.s.
ter post bezorgd wordt.
De Nederlanders in China
Uit China zijn enkele telegram
men ontvangen over de toestand
van Nederlanders aldaar. Zo werd
uit Tientsin (Noord-China) be
richt ontvangen, dat alle landge
noten daar in goede gezondheid
verkeren. Gemeld werd nog, dat
het gebouw van de Holland-Chi
na Trading C.I. zwaar beschadigd
is. Ook de Nederlanders in Pei-
ping maken het uitstekend.
VER. STATEN
i GUATEMALA
3 SOWJET UNIE
4 WIT RU8LANP
5 OEKRAÏNE
21 BULGARIJE
22 DOMINIC. REPUBL-
23COLUMBJA
24CUBA
25 CANADA
6 POLEN 26 FRANKRIJK
7 URUGUAY 27 ITALIË
6 NICARAGUA 29 ZWITSERLAND
9 TSJECHOSLOWAKUE28AUSTRALIË
10ZUID- SLAVIE
11 ZUID-AFRIK A
12 COSTA RICA
13 HONGARIJE
14FINLAND
15ROEMENIE
16PANAMA
17 VENEZUELA
18 PARAGUAY
19 SAN SALVADOR
20H0NDURAS
z^mtz
30 IJSLAND
31 DENEMARKEN'
32 NOORWEGEN
33 ZWEDEN
34 NIEUW ZEELAND
35 GROOT- BRITTANNJE
38 NEDERLAND
37 BELGIE
38 LUXEMBURG
39 CHILI
AO BOLIVIA
i erkenning de jure i 1 erkenning de facto
7z\ met erkennende landen verbonden
De vredesonderhandelingen, die thans op het eiland Rhodos tussen Egypte en Israël gevoerd
worden, vormen practisch het sluitstuk van de vestiging van de jonge joodse staat. Met drie de
jure- en 37 de facto-erkenningen is Israël politiek practisch erkend, terwijl het militair door
de ondubbelzinnige overwinning op het Egyp tische leger, door de omringende Arabische we
reld wel erkend moest worden. Als de vrede op Rhodos een feit is geworden, kan Israël zijn
legers deels ontbinden en de daardoor vrijkomende krachten gebruiken voor de opbouw van
het land. Om aan te geven hoe snel de ster van Israël in de internationale sfeer gerezen is,
hebben wij de landen in kaart gebracht, die Israël (in chronologische volgorde) op dit ogen
blik erkend hebben,
jEDER JAAR staat het boek In ons land een week lang in het
midden van de belangstelling. Dan stralen de vitrines van de
goud-gebieste omslagen en de kunstzinnig gecalligrafeerde titels.
Dan ontvangt iedere koper van een Nederlands boek vanaf een
bedrag van slechts drie en een halve gulden een aardig geschenk
in de vorm van een novelle, terwijl overal in den lande de aan
dacht via lezingen, muziekuitvoeringen, cabarets, marionetten
theater en toneelvoorstellingen op het boek wordt gericht. Een
week dus, waarin de Nederlander zijn boek met een bijzondere
liefde omringt en waarin hij het de aandacht geeft, die het ver
dient.
-NT-TDT
„Twee Neeerpopjes"
Het geschenk bestaat evenals de
beide vorige jaren wederom uit een
novelle, die het resultaat is van een
letterkundige prijsvraag. Zij heet:
„Twee Negerpopjes" en werd uit
twaalf inzendingen bekroond door
een jury, waarvan deel uitmaakten:
Mevr. Jeanne van Schaik-Willing,
Victor E. van Vriesland, Ben Stro
man, Antoon Coolen en drie leden
van de Commissie voor de Propa
ganda van het Nederlandse Boek,
welke commissie de gehele organi
satie van de Boekenweek op zich
genomen heeft. Het geschenk werd
geïllustreerd door de tekenaar G.
Douwe, en zal verspreid worden in
een oplage van 152.000 exemplaren.
Onder hen, die de auteur van de
novelle raden, zullen drie boekprij
zen van f 100.— en 50 prijzen van
f 5.verloot worden.
De radio paf het „proces"
door, dat te Boedapest werd
qevoerd. Aanprijpend was het
de stem te horen van de Kar
dinaal-Martelaar, die om vre
de bad: Geef vrede, Heer, in
onze dapen, in deze dapen"!
Zou dit pebed niet doorpe-
dronpen zijn tot voor de troon
van GodHier riep een recht-
vaardipe. Vanuit eipen doods
nood smeekte hij voor ande
ren, voor de wereld, voor ons.
In onze dapen viert het onrecht
hooptij. Is de maat nop niet
vol? Misschien zijn wij qeneipd
te qaan twijfelen, wankelmoe-
dip te worden, beanpstipd,
banp. Menselijkerwijze pespro-
ken is daar wellicht reden
voor. Maar zien wij op naar
het stralende voorbeeld van
de prote Honpaarse peloofsheld
en bidden wij met hem mee
om vrede in onze dapen!
MARCUS.
„De Muze en het Ambacht".
Natuurlijk zal ook ditmaal de
jeugd weer niet vergeten worden.
Door Victor E. van Vriesland en
Han G. Hoekstra werd een bundel
gedichten, handelende over een
handwerk, een vak of een beroep
samengesteld, getiteld: „De Muze en
het Ambacht". Het aardige boekje is
verlucht met de portretten van de
Richters, en is, bestemd voor de
jeugd van 14 tot 18 jaar. Het zal
tijdens de Boekenweek voor het
luttele bedrag van 35 cents verkrijg
baar zijn. Voor de jongere kinderen
zal een kruiswoordpuzzle beschik
baar gesteld worden. Ook de boe
kengids komt in deze week weer
uit met een keur van in Nederland
verschenen boeken. Middels raam
biljetten, affiches en sluitzegels zal
de aandacht van het publiek op dit
belangrijke gebeuren getrokken
worden.
„Het Boek en de Muzen".
De Boekenweek, welke van 26
Februari tot 5 Maart wordt gehou
den, zal worden ingeluid met de
traditionele Gala-avond in de Stads
schouwburg te Amsterdam. De
avond heet dit jaar: „Het Boek en
de Muzen". Z. K. H. Prins Bern-
hard heeft het Ere-voorzitterschap
van het Ere-comité op zich geno
men, terwijl voorzitter van het Co
mité is de Minister van O. K. en W.
Claudine Witsen Elias en Albert
Vogel Jr. zullen voordragen, terwijl
de Nederlandse Opera „l'Heure Es-
pagnole" van Maurice Ravel zal
uitvoeren .Tijdens het „Schrijvers-
De Veiligheidsraad heeft met twee
stemmen tegen en negen onthoudin
gen een Sowjet-Russische resolutie
verworpen, waarin een tijdslimiet
gesteld wordt voor de vermindering
van bewapening door de vijf grote
mogendheden, aangedrongen wordt
op- conventies, die atoombommen
verbieden en verzocht wordt om het
opmaken van een inventaris door de
grote vijf van de gewapende macht
en de oorlogsvoorraden. Een motie
der Sowjet-delegatie, waarin ver
zocht werd de resolutie naar de
ontwapeningscommissie te zenden,
werd eveneens verworpen.
26 FEBR,-5 MAARf 1949
Boekenweek 1949. Met dit af
fiche zal de Commissie voor de
Propaganda van het Neder
landse Boek in de week van
26 Febr.5 Maart de aandacht
op het Nederlandse boek trek
ken.
bal", dat hierna zal plaats vinden,
zal Georgette Hagedoorn haar nieuw
repertoire van Nederlandse en Fran
se chansons brengen.
Ook in verschillende andere plaat
sen worden speciale avonden geor
ganiseerd, o.a. in Den Haag, Rotter
dam, Utrecht, Leiden en Beverwijk.
JAPANSE MASSA-MOORDEN
IN INDONESIë
Behandeling grootste zaak is
begonnen
BATAVIA, 10 Febr. (Aneta)
Een van de grootste massamoor
den, die de Japannezen in Indo
nesië hebben gepleegd, namelijk
de moord op 150 notabelen in Z.-
Borneo in de laatste helft van
1943, wordt thans behandeld door
de temporaire krijgsraad te Bata
via, waarbij de Japanse garni
zoenscommandant gedurende deze
periode, Suzuki Otohiro, terecht
staat.
Hem wordt ten laste gelegd het
voeren van een schrikbewind tot
vestiging van het Japanse gezag.
In deze periode werden in Zuid-
Borneo 700 tot 800 arrestaties ver
richt; ieder, die enigszins een
anti-Japanse indruk maakte, werd
gearresteerd. Van 150 personen is
bekend, dat zij vermoord zijn:
van hen werd het grootste deel
zonder vorm van proces onthoofd.
Als bewijsstukken van een anti-
Japans complot, dat volgens de
Japannezen bestond, dienden een
afgedwongen verklaring en de bij
een monteur gevonden accu's, die
volgens de Japannezen bewezen,
dat men over een geheime zen
der beschikte, en voorts een aan
tal oude geweren, dat door de be
volking werd ingeleverd. Ver
dachte verklaarde, dat hij niet
voor alle arrestaties, doch slechts
voor vijftig verantwoordelijk was.
Een
Ceta-Berer
produet 1
Groote
tube
FEUILLETON
Het was
vreemd voor een man, zo ziek als
hij, om zoveel plezier in het leven
en in vrolijkheid te hebben. Hij
was gestorven in het jaar vóór
haar huwelijk. Hoe zou hij het uit
schateren, als hij wist, dat ze nu
mevrouw Curfs vJas! In gedachten
hoorde ze zijn zware stem. „Dat is
echt goed voor je Kaatjeeinde
lijk ben je dan toch op je bestem
ming!"
Ze glimlachte voor zich heen En
vrezend, dat het kraken van de
traptreden Jean wakker zou maken,
ging ze naar de keuken om haar
handen, vuil van het werk in de
moestuin, te wassen. Voor de bloe
mentuin bleef in die dagen weinig
tijd over. In de spiegel boven de
gootsteen zag ze haar roodverhit
gelaat; het was die middag heet ge
weest in de zon en in het uur, dat
ze bezig was geweest, was ze zich-
baar verbrand. Dit maakte haar
ogen blauwer en haar haren goud
kleuriger. Maar dat zou niet lang
zo blijven. Gebruind werd ze nooit.
Haar blanke huid werd rood en
schilferde dan af, om weer, zodra
ze lang in de zon liep of werkte,
opnieuw te verbranden. Jean was
zomer en winter door gebruind van
huid, doch nu was hij bleker dan
zij ooit was en zijn grauwe bleek
heid deed haar inwendig verdriet.
„Toos!"
door A. F.
Vreemd, dacht Cato, dat slechts
twee mensen haar naam verkort
haddenhaar vader en haar
man, mannen, die mijlen ver van
elkaar afstonden. Haar vader had
haar steeds „Kaatje" genoemd en
Jean zei altijd „Toos" of „Toosje".
„Ja, Jean. Ik ben thuisin de
keuken. Ik kom!"
Ze snelde naar obven en trof hem
aan, leunend tegen de deurstijl van
zijn werkkamer. Hij was een ma
gere man met dofbruin warrig haar
en een vervallen, maar toch voor
naam gezicht. Het was hem aan te
zien, dat hij niet geslapen had,
maar zij hield zich, of dat wel het
geval was.
„Je hebt een flinke tuk gemaakt"
zei ze lachend.
Hij knikte afwezig en vroeg:
„Ben je uit geweest!"
„Niet verder dan in de tuin. Ik
wou zo straks een paar boodschap
pen gaan dfaen en misschien ergens
op visite gaan."
„Op visite?"
„Ja, bij mevrouw Sanders, de
vrouw van Hans. Hem ken je toch
wel? En ik heb je immers vefteld,
dat ik hen verleden week in Val
kenburg ontmoet heb? Hans heeft
èen baan in Maastricht." Ze aar
zelde even en vervolgde toen: „Zij
is nog erg jong en zal zich wel een
zaam voelen."
„Als ze nog jong zijn. vinden ze
gemakkelijk vrienden", meende
Jean. „Er komen van de zomer pen.
siongasten genoeg".
„Maar die zijn er nu nog niet",
wierp ze hem tegen, terwijl ze hem
recht in de ogen keek. „Als je lie
ver niet hebt, dat ik ga, dan doe ik
het niet".
„Dat wil ik niet zeggen, Toos.
Maar het komt me zo voor, dat het
een nodeloze verspilling van energie
is, je met zulke kinderen te be.
moeien".
„Jaren geleden is Hans in de zo
mer bijzonder hartelijk en goed
voor mijn vader geweest, Jean",
antwoordde ze bedaard. Ze voegde
er niet aan toe, dat zij van haar
kant vriendelijk en goed voor Hans
was geweest, omdat zij naar haar
opvatting daarmee niets bijzonders
had gedaan. Hij was eenzaam en
ongelukkig geweest en, al was het
dan op een andere manier, zij had
zich eveneens verdrietig en onge
lukkig gevoeld. Ze hadden vriend
schap gesloten en elkaar opgebeurd
en geholpen. Toen Jean daar niets
op zei, vervolgde ze:
„Het is niet gemakkelijk, er op 'n
nieuwe woonplaats in te komen en
Oud Valkenburg is feitelijk nieuw
voor Hans. Hij heeft hier slechts
enkele weken van het jaar zijn ver.
blijf gehad. Hij is met een aardig
meisje getrouwden ze voegde
er peinzend aan toe: „Ze heeft wel
iets weg van een katje, dat ik als
kind gehad heb".
„Nou ja, als je zin hebt, ga haar
dan bezoeken": zei Jean daarop.
„Alleen zou ik zo zegen, dat je je
handen al vol genoeg hebt met voor
mij te zorgen, en heus de zorg voor
twee zwerfkatjes niet op je behoeft
te nemen".
Cato glimlachte. Ze had zo graag
haar armen om hem heen geslagen,
maar hij had een hekel aan elk ver.
toon van hartelijjcheid, zelfs al wa
ren ze alleen. „Ik zorg graag voor
iedereen", zei Cato, „zelfs voor
zwerfkatjes".
Het somber gezicht van Jean
klaarde even op.
„Dat geloof ik graag van je
Zeg eens, staat de ligstoel buiten?
Ik wou een poosje in de zon gaan
zitten",
„Prachtig! Ik zal je een deken
brengen als ik naar beneden kom".
Ze ging vlug de trap op, zodat hij
alleen naar de tuin kon gaan. Hij
wilde niet graag geholpen worden
en kon niet uitstaan, dat iemand op
hem lette, als hij uit een stoel op
stond of een trap afliep.
Ze verliet hem zodra hij goed en
wel zat met een boek bij zich en
wuifde hem toe met haar hand,
toen ze hun oude Fordje in bewe
ging zette en wegreed.
Op die warme middag in Mei
deed ze haar boodschappen met de
haar gewone rustige flinkheid en
omdat het daara nog te vroeg was
om een bezoek te brengen, reed ze
o|. Zé zou Hans graag thuisgetrof-
fen hebben, maar het was jammer
genoeg midden in de week. Cato
had zelden iets verlegens'over zich,
ten minste in haar eigen weten,
doch nu kreeg ze toch het gevoel,
dat ze tegen een ontmoeting met de
vrouw van Hans opzag, omdat ze
met haar alleen zou zijn. Het jonge
vrouwtje had haar zo hooghartig, ja
bijna minachtend aangekeken.
„Wat kan ze over me hebben ho
ren vertellen?" vroeg Cato zich af.
Zou Hans haar misschien iets ver
teld hebben over die laatste zomer?
Maar wat valt daarover te vertel
len? Toch niets kwaads?"
(Wordt vervolgd.)
EXCELLENTIE VAN
voorontwerp Winkel
prima". Dat is een V«
havige voorontwerp ve
andere. Tussen deze twe
gen over de voorgestelde
de Staten-Generaal we»
senteerd met het verzo(
wij op het voorontwerp
wij te betwijfelen.
Velen van hen, die ons
ning gaven, legden bij y
oordeling van de voorgeste
ningstijden te veel de na
de schaarste aan goederen
welke thans de handel b
beïnvloedt. Evenmin hieli
erttieken rekening met het
de winkelier en het win]
neel er zijn om de klant
redelijke grenzen service
nen bieden. Dat zij dus
getoetst aan de redelijkheid
de wensen van de kopers
moeten houden.
Zoals reeds gepublicee
het voorontwerp winkels
wet o.a. voor het openhou
alle winkels op Donderc
tot 21 uur, een uniforme
van alle zaken op Dinsds
en het stellen van het slu:
op werkdagen met uitzonde
de Dinsdag en Donderdag o;
en Donderdag op 19 uur.
De mening van het kop
bliek is in het algemeen ze
derend. Vooral de huismoei
daarin een lang gekoester
in vervulling gaan. „Graag
kels op Donderdag-avond
zegt ons er een. „De kind<
dan naar bed en wij hui:
kunnen dan eens op ons
gaan winkelen, terwijl on
nen thuis de wacht houdei
Met evenveel instemmin
door de kopers ook een i
sluitingsmidag begroet. T
ook hier de huisvrouw
daarvan veel gemak ver
Vooral in gezinnen met 1
waar het niet altijd even
kelijk is om voor bood:
doen uit te breken, kan
nuttig zijn, dat in een p
alle inkopen tegelijk kunr
den gedaan, hetgeen nu ni
mogelijk is. En dan is er
mening van de kopers
randgemeenten, dia naar
trekken om op een dag
boodschappen te doen. Ooi
horen tot de voorstanders
uniforme middagsluiting,
kopend publiek van h<
blijven van de winkels
uur denkt? Eigenlijk hadi
die wij om hun oordeel
zich daarover geen uitgs
mening gevormd. Behoefte
er aan een verlaat sluiting!
te bestaan, al verklaarden
dat zij het wel gemakkei
den vinden een uur lang<
winkels terecht te kunnen,
ge groep, die er werkelijk
baat zou zijn, zijn de ze
wonende meisjes, die op
e.d. werken. Zij zouden
rustiger de inkopen voor hl
tijden kunnen doen.
Tegenover de welwillen'
ning van het kopend publi
de oordelen van de winkt
het winkelpersoneel. Deze
groep is het scherpste te
voorontwerp gekant. En 1
tiek is de moeite van het
gen zeker waard. „Ik vind
jammer", zegt er een, „dat
de belangen van de men
altijd klaar staan om het
publiek te dienen, zo wem
ning is gehouden. De vri
dagmiddag heeft voor ons f
Alle zaken zijn dan geslot
de minister het nodig vi
een klant recht heeft op
kopen, dan heeft het winl
neel dat ook", zegt een and
iedereen wordt rekening g
behalve met het winkelpe
critiseert de derde. En zo
tal van afkeurende oordelei
halen. Doch niet alleen de
sluitingsmiddag is in de o
het winklepersoneel verw
De langere werktijden
eveneens stenen des aanst'
gen het openhouden van de
tot 19 uur, wordt ingebra
daardoor een aanslag wo
pleegd op de vrije avonde
zo is de mening onder de
meisjes en hun mannelijke
bij 19 uur blijft het nie
Het ongeveer 11000 kop
lende personeel van de
heeft tot voor kort nog w<
langstelling voor bonafide
ganisatie aan de dag gele
het grondpersoneel is een
georganiseerd in de bond
metaalbewerkers, van tras
beiders en van de handels-
toorbedienden. Het vliegenc
neel heeft zieh tot dusve
paald tot het vormen van
categorale bondjes, die
vakverenigingen kunnen
genoemd.
Intussen was men in de
van de Katholieke Arbeid
ging al geruime tijd bezig
vorming van een vertical
bouwde vakorganisatie vc
keerspersoneel. Aangezien
R.K. Bond van Spoor- en T
personeel c.a. „St. Raphat
een 46-jarige practijk he
verticaal gerichte vakorg
arbeid en bijna 18000 le<
onder het personeel van
gen, tramwegen en autob
werd deze bond aangeweze
meest voor de hand liggen
nisatie voor het K.L.M.-p
„St. Raphael" heeft nu t
raam van de bestaande or
een bedrijfsgroep „Br
Luchtvaart" gevormd. Het
zal in meerderheid worder
meerd uit leden van het r
Het Ned. Episcopaat he:
deze plannen zijn instemr
tuigd en op een desbe'
vraag het katholieke
reeds verwezen naar „St. i
Er hebben al een paar
ringen plaats gehad met 1
binnen de K.A.B. georg:
personeel. Overeenkomstig
vies van de betreffende
sturen, zullen deze leden o
naar „St. Raphael".
Hiermede is de grondsla
voor één krachtige katho
ganisatie voor bet gehele
ke K.L.M.-personeel van
laag.
