Perikelen rondom de Winkelsluiting
BEURS EN FINANCIëN
Wetsontwerp Leesbibliotheken
in strijd met de grondwet
Dr. Valentine tegen stopzetting
E.C.A.-hulp aan Nederland
In Bovenkarspel bloeien tulpen op een zolder
Noorwegen verwerpt alliantie
Verschillende aspecten van een
voor-ontwerp. - Pro en contra!
Zei U iets?
Hoogleraren in het Staatsrecht
zenden adres aan Tweede Kamer
WW
5
Interessante lichtproeven met bolgewassen
Veiligheidsproblemen in het Deense
Parlement
NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Vrijdag 11 Februari 1949
gXCELLENTIE VAN DER BRINK is een fijne kerel. Zon
voorontwerp Winkelsluitingswet juich ik van harte toe. 't Is
prima". Dat is een'van de vele reacties, die wij op het onder
havige voorontwerp vernamen. „Een knoeistuk", dat is een
andere. Tussen deze twee uitersten schommelen thans de menin
gen over de voorgestelde Winkelsluitingswet, die alvorens hij bij
de Staten-Generaal werd ingediend aan het publiek werd gepre
senteerd met het verzoek critiek te leveren. Of alle critiek, die
wij op het voorontwerp vernamen, ook steekhoudend is, durven
wij te betwijfelen.
Velen van hen, die ons hun me
ning gaven, legden bij hun be
oordeling van de voorgestelde ope
ningstijden te veel de nadruk op
de schaarste aan goederen en geld
welke thans de handel belangrijk
beïnvloedt. Evenmin hielden vele
critieken rekening met het feit, dat
de winkelier en het winkelperso
neel er zijn om de klant binnen
redelijke grenzen service te kun
nen bieden. Dat zij dus al weer
getoetst aan de redelijkheid, met
de wensen van de kopers rekening
moeten houden.
Zoals reeds gepubliceerd stelt
het voorontwerp winkelsluitings
wet o.a. voor het openhouden van
alle winkels op Donderdagavond
tot 21 uur, een uniforme sluiting
van alle zaken op Dinsdagmiddag
en het stellen van het sluitingsuur
op werkdagen met uitzondering van
de Dinsdag en Donderdag op 19 uur.
en Donderdag op 19 uur.
De mening van het kopend pu
bliek is in het algemeen zeer waar
derend. Vooral de huismoeders zien
daarin een lang gekoesterde wens
in vervulling gaan. „Graag de win
kels op Donderdag-avond open",
zegt ons er een. „De kinderen zijn
dan naar bed en wij huismoeders
kunnen dan eens op ons gemak
gaan winkelen, terwijl onze man
nen thuis de wacht houden."
Met evenveel instemming wordt
door de kopers ook een uniforme
sluitingsmidag begroet. Heli zijn
ook hier de huisvrouwen, die
daarvan veel gemak verwachten.
Vooral in gezinnen met kinderen,
waar het niet altijd even gemak
kelijk is om voor boodschappen
doen uit te breken, kan het erg
nuttig zijn. dat in een paar uur
alle inkopen tegelijk kunnen wor
den gedaan, hetgeen nu met altijd
mogelijk is. En dan is er nog de
mening van de kopers uit de
randgemeenten, dia naar de stad
trekken om op een dag al hun
boodschappen te doen. Ook zij be
horen tot de voorstanders van een
uniforme middagsluiting. Wat het
kopend publiek van het open
blijven van de winkels tot 7
uur denkt? Eigenlijk hadden zij,
die wij om hun oordeel vroegen,
zich daarover geen uitgesproken
mening gevormd. Behoefte schijnt
er aan een verlaat sluitingsuur niet
te bestaan, al verklaarden enkelen,
dat zij het wel gemakkelijk zou
den vinden een uur langer in de
winkels terecht te kunnen. De eni
ge groep, die er werkelijk mee ge
baat zou zijn, zijn de zelfstandig
wonende meisjes, die op kantoren
e.d. werken. Zij zouden daardoor
rustiger de inkopen voor hun maal
tijden kunnen doen.
Tegenover de welwillende me
ning van het kopend publiek staan
de oordelen van de winkeliers en
het winkelpersoneel. Deze laatste
groep is het scherpste tegen het
voorontwerp gekant. En hun cri
tiek is de moeite van het overwe
gen zeker waard. ,.Ik vind het heel
jammer", zegt er een, „dat er met
de belangen van de mensen die
altijd klaar staan om het kopend
publiek te dienen, zo weinig reke
ning is gehouden. De vrije Dins
dagmiddag heeft voor ons geen zin.
Alle zaken zijn dan gesloten". Als
de minister het nodig vindt, dat
een klant recht heeft op „rustig
kopen, dan heeft het winkelperso
neel dat ook", zegt een ander. ..Met
iedereen wordt rekening gzhouden,
behalve met het winkelpersoneel
critiseert de derde. En zo zijn er
tal van afkeurende oordelen aan te
halen. Doch niet alleen de uniforme
sluitingsmiddag is in de ogen van
het winklepersoneel verwerpelijk.
De langere werktijden vormen
eveneens stenen des aanstoots. Te
gen het openhouden van de winkels
tot 19 uur8 wordt ingebracht, dat
daardoor een aanslag wordt ge
pleegd op de vrije avonden. Want
zo is de mening onder de winkel
meisjes en hun mannelijke collega's
bij 19 uur blijft het niet. Nadat
K.L.M.-PERSONEEL BIJ
„ST. RAPHAëL"
Het ongeveer 11000 koppen tel
lende personeel van de K.L.M.
heeft tot voor kort nog weinig be
langstelling voor bonafide vakor
ganisatie aan de dag gelegd. Van
het grondpersoneel is een gedeelte
georganiseerd in de bonden van
metaalbewerkers, van transportar
beiders en van de handels- en kan
toorbedienden. Het vliegende perso
neel heeft zieh tot dusverre be
paald tot het vormen van enkele
categorale hondjes, die moeilijk
vakverenigingen kunnen worden
genoemd.
Intussen was men in de boezem
van de Katholieke Arbeidersbewe
ging al geruime tijd bezig met de
vorming van een verticaal opge
bouwde vakorganisatie voor ver-
keerspersoneel. Aangezien de Ned.
R.K. Bond van Spoor- en Tramweg
personeel c.a. „St. Raphaël" reeds
een 46-jarige practijk heeft van
verticaal gerichte vakorganisatie-
arbeid en bijna 18000 leden telt
onder het personeel van spoorwe
gen, tramwegen en autobedrijven,
werd deze bond aangewezen als de
meest voor de hand liggende orga
nisatie voor het K.L.M.-personeel.
..St. Raphael" heeft nu binnen 't
raam van de bestaande organisatie
een bedrijfsgroep „Burgerlijke
Luchtvaart" gevormd. Het bestuur
zal in meerderheid worden gefor
meerd uit leden van het personeel.
Het Ned. Episcopaat heeft met
deze plannen zijn instemming be
tuigd en op een desbetreffende
vraag het katholieke personeel
reeds verwezen naar „St. Raphaël".
Er hebben al een paar vergade
ringen plaats gehad met het reeds
binnen de K.A.B. georganiseerde
personeel. Overeenkomstig het ad
vies van de betreffende hoofdbe
sturen, zuilen deze leden over gaan
naar „St. Raphaël".
Hiermede is de grondslag gelegd
voor één krachtige katholieke or
ganisatie voor het gehele katholie
ke K.L.M.-personeel van hoog tot
laag.
de laatste klant is afgeholpen moet
er nog opgeruimd worden en het is
dan gauw half acht voordat aan
naar huis gaan kan worden gedacht.
Dat betekent een hap van een vrije
avond. Dat betekent ook, dat er
eerst om acht uur een warme maal
tijd kan worden gebruikt. Ook het
werken op Donderdagavond is een
doorn in het oog van deze mensen.
Zij vrezen, dat tegenover het* offe
ren van een vrije avond geen finan
ciële beloning zal komen te staan.
En als deze er wel mocht komen,
dan achten zij het nog de vraag
of deze hun werkelijk iets extra's
zal brengen, zoals b.v. kantoor- en
fabriekspersoneel een toeslag van
25 pet voor overwerk kent. Nee, de
uitspraak „minister van der Brink
is een fijne kerel", is niet van het
winkelpersoneel afkomstig. In plaats
daarvan zei een van hen: „Acht jaar
lang was er ook een beetje zonne
schijn voor ons winkelpersoneel en
het ging gesmeerd. Nu dreigt de
minister de klok terug te zetten"..
Nog een stortvloed van
bezwaren.
„Zet de minister de klok terug"
is ook de vraag, die door de winke
liers wordt gesteld. 'De vrees voor
een terugkeer van de toestand van
vóór 1940 is ook in die kringen
groot. Even groot, achten wij,' als
ongemotiveerd. Toch schuilt er ook
in hun critiek veel wat de moeite
van het overdenken waard is. Ook
de middenstanders onder de win
keliers zien in de uniforme vrije
middag voor alle bedrijven het be
zwaar. dat zij nooit of te nimmer
rustig hun inkopen kunnen doen.
„Denkt u, dat wij in de gelegenheid
zijn om op andere dagen er uit te
breken om onze inkopen te doen?"
vraagt er een. „Er zijn weinig mid
denstandszaken, die zich de weelde
kunnen veroorloven om genoeg per
soneel in dienst te nemen", zegt een
ander. „Het hele bedrijf drijft in
hoofdzaak op de baas". In het alge
meen wordt de regeling, zoals deze
thans ten aanzien van de vrije mid
dagen bestaat, als de meest verkie-
zelijke beschouwd.
Haast unaniem is ook het afkeu
rend oordeel van de middenstander
winkelier over het openblijven op
Donderdagavonden. Verwacht wordt,
dat de extra kosten, die daarvoor
moeten worden gemaakt, niet op
wegen tegen de winst, die op die
avonden in de cassa komt. Zeker
niet omdat de weeklonen Donder
dags nog niet zijn uitbetaald. De
genen onder hen, die in principe
wel vóór des avonds openblijven
zijn, zouden in plaats van de Don
derdag de voorkeur geven aan de
Vrijdag. Daarvan verwachten zij
een belangrijke ontlasting van de
Zaterdag.
„Zes uur sluiten, is
onze leuze".
Een van de zakenlieden die wij
naar zijn mening vroegen had zijn
antwoord al in een slagzin klaar.
„Zes uur sluiten is onze leuze",
verklaarde hij. „En als de minister
het er door krijgt dat wij tot zeven
uur open moeten blijven, dan garan
deer ik ZijneExcellentie, dat we
van 6 tot 7 in onze winkels voor
aap zitten". Deze mening staat niet
alleen. Integendeel. De algemene
gevoelens in het winkelbedrijf zijn,
dat openblijven tot 7 uur absoluut
geen zin heeft. Men redeneert: om
streeks 6 uur komen de 'mensen
thuis en voordat zij met eten klaar
zijn, is de tijd om nog boodschap
pen te doen voorbij.
Een ander punt uit de vooroorlog
se ervaringen weet te vertellen, dat
in de tijd, waarin de winkels tot 8
uur open waren er alleen om half
acht wat klanten kwamen. Voor die
tijd kwam er slechts een enkeling
boodschappen doen.
De winkeliers achten in het alge
meen reeds daarom het vooront
werp niet acceptabel, omdat zij grote
moeilijkheden met hun personeel
verwachten. Reeds thans is het niet
eenvoudig zich van goede krachten
te voorzien. Straks zal dit een nog
groter probleem worden, vrezen zij.
Wanneer het voorontwerp ongewij
zigd van kracht zou worden, zouden
wij het personeel regelmatig gele
genheid moeten geven hun inkopen
te doen, voorzien de winkeliers bo
vendien. En die redenering is er ze
ker niet naast. Dat betekent echter,
een massa extra controle-werk; zal
de werkgever zich nu moeten gaan
bemoeien met de vervanging van
de poederloos van zijn winkeljuf
frouw en met de scheermesjes van
zijn bediende? Is met schoenen ko
pen l'/s of 2 uur gemoeid? En een
permanent-wave, hoeveel extra ver
lof moet daarvoor uitgetrokken
worden? Het zijn vele en vreemde
vragen, waarover de werkgevers
winkeliers zieh thans de hoofden
breken. Het zal zwaar geschut kos
ten om hen de voorgestelde rege
ling te doen accepteren.
Ernst Reuter te Parijs
Ernst Reuter, de burgemeester in
West-Berlijn, die Woensdag uit Lon
den te Parijs is aangekomen, heeft
een onderhoud van biina anderhalf
uur met de Franse Minister van
Buitenlandse Zaken. Robert Schu-
man, gehad. André Frangois-Poncet,
diplomatiek adviseur voor Duitse
aangelegenheden, was bij het on
derhoud aanwezig. Later bracht
Reuter een bezoek aan Alain Poher,
commissaris-generaal voor Duitse
aangelegenheden.
Uitwijken, zei de reqerinq;
als er dure dinqen zijn, zoals
anthraciet en wittebrood, ge
rookte palinq en varkensvlees,
jenever en roomboter, dan
wijk je uit, naar qoedkope din
qen, die toch ook wel lekker
en aardiq zijn: je neemt cokes
of bruinkool, zoute harinq en
koevlees, ranja en marqarine.
Maar als er nu qeen rundvlees
is? Als er nu, zoals heden ten
daqe, voor wel driekwart van
de bonnen welk een voor
raad! alleen maar varkens
vlees is, dat zo duur kost?
Jakkes, dan loopt meniqeen
met de Joekes-qulden vast.
Weer een paar kwartjes daar
bij? Varkensvlees qoedkoper?
Maar weet u dan niet, dat er
zoveel varkensvlees is ómdat
het zo duur is? Die varkens
zijn ook niet gek.' En qrauwe
erwten met spek is zulk een
zeldzaam en heerlijk eten!
Gevlucht voor de Sovjets
FRANKFORT. 10 Febr. (Reuter)
De dochter en de schoonzoon van
Werner Eggerath, de communisti
sche minister-president van de Staat
Thuringen in de Sovjet-zóne. zijn
naar de Amerikaanse zóne uitgewe
ken. De schoonzoon, Heinz Hebe-
streit, verklaarde bevel gekregen te
hebben te gaan werken in de ura
niummijnen of de staalindustrie. Hij
was tien weken lang te Weimar in
arrest gehouden wegens het uitbren
gen van critiek op aangelegenheden
van de Sovjet-zóne.
Belgische Hoogleraren bij
Koning Leopold
Koning Leopold heeft te Pregny
een aantal Belgische hoogleraren
ontvangen, die hem hebben inge
licht over vraagstukken van onder
wijs en economie.
Prof. P. Rousseaux, hoogleraar
aan de Leuvense Universiteit, kreeg
opdracht Prins Boudewijn les te ge
ven in Staathuishoudkunde.
Alle hoogleraren in het staats-
en/of administratief recht aan
Nederlandse universiteiten of ho
gescholen, met uitzondering van
Prof. Mr. F. J. F. M, Duynstee
van de R.K. Universiteit te Nij
megen en Prof, Mr. A. L. de
Block buitengewoon Hoogleraar
aan de Katholieke Economische
Hogeschool te Tilburg hebben
aan de Tweede Kamer een ver
zoekschrift gericht, waarin zij,
ten aanzien van het bij de Twee
de Kamer ingediende ontwerp
van wet, houdende voorschriften
inzake leesbibliotheken, als hnn
oordeel te kennen geven, dat «it
ontwerp op fundamentele punten
in strijd is met artikel 7 van de
grondwet.
Laatstgenoemd artikel sluit de
bemoeiing der administratie met
het openbaren van gedachten of ge
voelens door de drukpers in begin
sel ten enenmale uit. Slechts de
wetgever heeft te bepalen welke
categorieën van geschriften niet
mogen worden gedrukt en ver-
WASHINGTON, 9 Febr. (ANP-
Aneta) In verband met de reso
lutie, die Maandag j.l. in de Ame
rikaanse senaat werd ingediend
door senator Owen Brewster,
waarin werd voorgesteld, dat het
plan-Marshall voor Nederland niet
zou worden toegepast, totdat Ne
derland bepaalde voorwaarden met
betrekking tot de Indonesische Be-
publiek zou hebben vervuld, heeft
dr. Valentine, het hoofd van de
E.C.A.-commissie in Nederland, de
volgende verklaring tegenover
Aneta afgelegd: „Het stopzetten
van de E.C.A.-hulp aan Nederland
zou ongelukkig zijn".
Dr. Valentine somde voor zijn
stelling de volgende redenen op:
1. Ik twijfel er aan, of Nederland
met succes zijn economische even
wicht zou herkrijgen zonder verde-
're dollar-hulp; 2. Indien Nederland
zijn economisch evenwicht niet kan
herkrijgen, kan de Benelux-Unie
heel klaarblijkelijk niet met suc
ces tot stand worden gebracht; 3.
Onze gehele ervaring op het gebied
van de E.C.A. in Europa toont
steeds duidelijker aan, dat de lan-
den van ^^est-Europa economisch
onderling afhankelijk zijn. Daarom
zou de economische verbetering
van vele andere landen van West-
Europa in hoge mate belemmerd
worden, indien Nederland econo
misch onevenwiohtig blijft.
Om de zaak samen te vatten:
Katholieke Werkgevers
hebben nieuwe vootiitter
Naar wij vernemen is de heer L.
A. J. M. van Heijst te Vught, Dir.
der Grassofabrleken in Den Bosch,
gekozen tot algemeen voorzitter
der Alg. Kath. Werkgevers Ver.
als opvolger van de heer mr. dr. L.
Regout. In liet bestuur der AKWV
zijn, naar men weet, de vijf dioce
sane Kath. Werkgeversverenigingen
en het R.K, Verbond van Werkge
vers Vakverenigingen gelijkelijk
vertegenwoordigd. Het Dag. Be
stuur bestaat thans, naast de heer
Van Heyst als algemeen voorzitter,
liit de heren mr. H, Dobbelman uit
Nijmegen en P. Spoorenberg uit
Rotterdam als voorzitters en de hr,
ir. J. Raaymakers uit Helmond ais
penningmeester.
Door deze benoeming zal de heer
van Heijst voortaap de kath. werk
gevers ook vertegenwoordigen in
instituten als de Stichting voor de
Arbeid e.d.
hoewel het plan-Marshall totnog
toe succes heeft gehad, kan zijn
uiteindelijke en volledige succes
heel gemakkelijk in de waagschaal
gesteld worden. Een economische
mislukking van Nederland zou de
schaal ten nadele van het succes
van het plan-Marshall in West-
Europa kunnen doen doorslaan".
Smokkel van Duitse Nazi's
naar Zweden?
Duitse Nazi's worden door een
„Zweedse regeringsfunctionaris" en
een „buitenlandse legatie" uit Ham
burg Stockholm binnengesmokkeld
zo bericht het liberale blad „Stock-
holms Tidningen", De nazi's zouden
op schepen van Zweden en andere
landen worden vervoerd. Hoewel
leden van bemanningen de beweer,
de smokkel aan de politie hebben
gemeld, zijn de nazi's nog niet ge
pakt. omdat zij met spoed in auto's
werden gebracht, die achter goede
renwagons langs de kaden van
Stockholm's binnenhaven stonden
te wachten, aldus dit bericht.
spreid eil het staat uitsluitend aan
de (straf-) rechter, om feitelijk te
beslissen welke geschriften tot de
verboden categorieën behoren te
worden gerekend. Aldus is dit ar
tikel in een vast jurisprudentie en
door de op dit punt opmerkelijk
eenstemmige wetenschap steeds
verstaan. Of het woord „wet" daar
in, in materiële dan wel in for
mele zin moet worden uitgelegd
(een punt waarover wel verschil
van mening bestaat) is in dit ver
band volstrekt onverschillig.
In het aangeboden wetsontwerp
echter wordt ten aanzien van de
leesbibliotheken de beslissing, wel
ke geschriften aanstotelijk zijn
voor de eerbaarheid gelegd in han
den van een administratief orgaan,
en dat nog wel van een voor deze
beslissing in het algemeen zo wei
nig geschikt college als burgemees
ter en wethouders der gemeente.
Weliswaar tracht het ontwerp
deze bemoeiing nog enigermate te
beperken door althans de moge
lijkheid uit te sluiten aan de daarin
genoemde bibliotheekvergunning
de voorwaarde te verbinden, dat
nieuw op te nemen werken aan de
voorafgaande goedkeuring van B.
en W. worden onderworpen, maar
de overige bepalingen laten vol
doende ruimte voor een stelsel, dat
in wezen niet anders is dan de cen
suur, welke artikel 7 der grondwet
met name uitsluit."
De ondertekenaars „wensen
geenszins de bedenkelijke toestan
den, welke in een deel van het
bibliotheekbedrijf worden aange
troffen, te kleineren of over het
hoofd te zien. Zij houden zich ech
ter overtuigd, dat ook binnen het
kader der constitutionele bepalin
gen voldoende middelen zijn te
vinden om aan het bestaande euvel
op een even, zo niet meer efficiënte
wijze, paal en perk te stellen.
Het verzoekschrift is getekend
door: Prof. Mr. G. van den Bergh,
Gemeentelijke Universiteit van
Amsterdam. Prof. Mr. A. M. Don-
ner, hoogleraar Vrije Universiteit.
Prof. Mr. A. C. Josephus Jitta,
hoogleraar Technische Hogeschool.
Prof. Mr. W. J. A. Kernkamp,
hoogleraar Rijksuniversiteit te
Utrecht. Prof. Mr. C. W, van der
Pot, hoogleraar te Groningen, Prof.
Mr. J. V. Rijpperda Wierdsmp,
hoogleraar te Leiden. Prof, Mr. W.
G. Vegting, hoogleraar gemeente
lijke universiteit te Amsterdam.
Prof. Mr. C. W. de Vries, hoogle
raar te Rotterdam en Prof. Mr. G.
J. Wiarda, hoogleraar te Utrecht.
gggggg?" 1""' W?
te&l
p ,'r 1 j
1.
pi
3in>
1 jê J
- 'étzj
Dit is het modernste Sovjet-Russische slagschip van de Sovietsky
Sojus-klasse. De tekening is gemaakt in overeenstemming met inlich
tingen, die door het IJzeren Gordijn zijn gekomen. De Sovietsky
Sojus-Hlasse heeft twee eenheden van meer dan 35.000 ton, waarvan
in ieder geval één reeds in dienst is gesteld. De bewapening omvatte
oorspronkelijk 9 kanons van 40,6 cm, opgesteld In drielingstorens,
maar zou thans bestaan uit 6 kanons van 40,6 cm plus twee catapults
voor het afvuren van draadloos bestuurde luchttorpedo's. Verder
heeft het schip een groot aantal 12 cm kanonnen en 3,7 cm automa
tisch geschut. Deze slagschepen zijn bovendien uitgerust met raketten
voor diverse doeleinden en enige radarstations, De lengte bedraagt
242 meter bij een breedte van 36 meter.
KOERSEN VAN AMSTERDAM
VAN DONDERDAG 10 FEBRUARI
exdiv
ACTIEVE AANDELEN
Koloniale Bank A
Ned.-Indische Handels Bank A
vor.k. Ie tape l.tape
87
114i/4
161
160
298
110
142
186
2501/.
159V,
Ned Handel-Mij cvA
Alg Kunstzijde Unie A
Bergh J 250-1000 A
v Berkel's Patent A
Calvé-Delft cvA
Kon Ned Hoogovens A
Lever Br Unilever cvA 250V, 249V-
Philips Gloeilampen gbvA 219% 218%
Wilton-Feijenoord A 163", -
Dordtse Petroleum A 270
Kon Petroleum A 3OI1/4 300%
Amsterdam Rubber A 157V4 153V-
Bandar Rubber A 147
Holl -Amerika Lijn A 164
Java-China-Japan Lijn A 145
KNSM Nat.bez v A 141
Kon Pakketv Mij A 1631/4
OBLIGATIES EN PANDBRIEVEN
83
114
160
1601/j
2951/,
108
142
186
249%
217%
I631/2
271
301%
1533/4
145i/j
163
1461/4
141
165
Neü. Scheepv. Unie
A
Rotterdamse Lloyd
A
Stoomv Mii Nederland
A
HVA
A
Javase Cultuui
A
Ned -Ind Suiker Unie
A
Vei Vorstenlanden
A
Deli-Batavia Mij
A
Deli-Maatschappij
A
Senembah Mij
A
ACTIEVE OBLIGATIES
Nederland 1948
3'/-
dito 1947
37.-3
dito 1937
3
S-lemng 1000
3
Invest cert
3
Ned 1962-64
z.bel
dito
m.bei
NWS 1000
2'/'
Nederl lOOSpC
2
N -Ind 1900 '37 A
3
158V4
156»/ 4
1571/4
1461/2
1461/,
162
1601/2
1621/2
161V-
159'.=
84
80
941/2
91
43
42
134
131
145
140
142
137
-
131
153
153
100A
100A
97 A
97 A
97"/"
97%
1003/4
100%
98
98
991/4
99 A
99 A
99A
80 A
8O1/2
1011/8
101"i
961/4
96%
Kon Petroleum
37«
102%
1023/4
Deli Spoorweg
37.
931/2
93
N.-l Spoorw '02
37.
76
AANDELEN
Lev Br 6%
PA
141
140%
Idem 4%
pA
104
103»/*
Aniem
A
100%
N-Ind Gas
A
115
Ill
N.-l Sp.-Mij
A
31
30 A
Sem -Cher
A
12
111/,
VOORL GENOT
AANÜ
Kennec
cvA
49%
49
Alb Heyn
A
190
192
Rep Steel
cvA
231/.
24%
N A Vredestyn
A
125
124
U S Steel
cvA
77
N.A Fitting
A
861/4
115%
85V4
Cit Serv
cvA
41%
41%
WaJviscbv
A
II73/4
Nrth Am
cv A
17?',
16
Nrd 1 Verz.v.
A
70
70
Cont Oil
cvA
49V,
Schok beton
A
136
MidC Oil
cvA
43
411/2
Zwitsal
A
1051/2
105%
Philips
cvA
52%
533/4
AMERIKAANSE FONDSEN
Shell
cvA
33%
34
Anaconda
cvA
33
32%
Tidewat
cvA
2U/4
8
22
BethlSt
cvA
100%
Baltimore
cvA
81/2
Chrysler
CvA
115%
Miss K T
cv A
4%
1-
Gen Motor
cvA
6II/4
N Y Cent
cvA
u
Int Nick
cvA
30%
30%
Pennsylv
cvA
153/4
15%
BOVENKARSPEL. Wie in het centrum van de bollenstreek
zoals Bovenkarspel met trots wordt genoemd, van de Hoofd
straat de St. Martinusstraat in wandelt, zal weinig vermoeden,
dat zich aan het uiterste eind daarvan een huis bevindt, waarvan
de zolder is ingericht als laboratorium of proeffabriek van de
onder het Rijkstuinbouwconsulentschap te Hoorn ressorterende
Commissie voor Lichttechniek. De heer Vos, welke dit pand
bewoont, en zelf wel zijn weetje weet over de bollencultuur,
heeft zijn zolder gaarne voor deze hoogst nuttige proefnemingen
beschikbaar gesteld. En het was met de heer van Geel, leraar
in algemene dienst en belast met het onderzoek, dat wij dezer
dagen een bezoek aan deze curieuze tulpen- en hyacinthen-
zolder mochten brengen.
Men moet zich een ruimte van
10 bij 7 meter indenken, die door
rijen metalen tafels in paralel lo
pende gangen is verdeeld. Op deze
tafels zijn een twintigtal afdelingen
aangebracht», door plastic gordijntjes
afgescheiden. Hierin staat een aan
tal bakken met tulpen en hyacin
then. Iedere afdeling heeft een an
dere belichtingstijd, terwijl er ook
met twee soorten lichtbronnen ge
werkt wordt, namelijk gloeilampen
en T.L.-buizen. De belichtingstijden
variëren van 8 tot 12, 16 en 24 uur.
Later wordt naar de verschillende
variëteiten uitgezocht wat de beste
lichtbron is en wat de beste belich
tingstijd. Deze lichtregeling ge
schiedt geheel automatisch met
klokken, zodat vergissingen omtrent
de toe te meten tijd uitgesloten zijn.
Iedere dag worden de planten ge-
meten om de lengtegroei vast te stel
len.
Aan het slot der proefnemingen
geeft een commissie van practici
haar eindoordeel.
Temperatuur-variatie.
Het nemen van proeven met ver
schillende temperaturen is in het
laboratorium van de heer Vos met
mogelijk Dit is echter van evenveel
belang als de bestudering van de
uitwerking der licht-sterkten In
Lisse is echter door de Rijkstum-
bouwconsulent ir. Vlag een proeffa
briek ingericht, waar dergelijke
waarnemingen kunnen worden ge
daan. Om nu de proefnemingen te
Bovenkarspel en te Lisse te combi
neren. worden bollen uit een zelfde
kuil over deze twee laboratoria ver
deeld zodat zij gelijk kunnen op
werken. Zo krijgt men een absoluut
zuiver beeld van de groei der bol
gewassen zowel bij verschillende
lichtintensiteit als bij verschillende
warmte.
In Bovenkarspel geschiedt de.uni
forme warmtetoevoer door middel
van kleine electrische kabeltjes,
waarin zich weerstanden bevinden.
Deze kabels lopen vlak onder de
tafels door, waarop zich de kisten
met de planten bevinden, en ver
bruiken 6 tot 7 kilowatt per dag.
Moeilijke soorten.
Door'de heer van Geel werd
vooral het grote belang van een ge-
isoleerde ruimte beklemtoond.
Daarom zijn zowel de wanden ais
het plafond met isolatie-materiaal
afgeschoten en kan men ervan op
aan. dat zelfs bij de grootste koude
de temperatuur constant blijft. Dat
een dergelijke werkwijze ook eco
nomischer is, spreekt voor zichzelf.
Het behoeft dan ook geen verba
zing te wekken, dat deze methode
reeds door een tiental beroeps-
broeiers is overgenomen, en o,a. in
Engeland en Zweden in praktijk ge
bracht.
Leider Stern-groep krijgt
acht jaar
ACRE. 10 Febr. (Reuter) Na
than Friedman Yellin, een 35-jarige
intellectueel, die naar men zegt lei
der was van de groep Stern, is tot
acht jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
Zijn adjudant Schmueievitz werd
tot vijf jaar veroordeeld. Beiden
werden schuldig bevonden aan het
lidmaatschap van een terroristische
organisatie, Het Hof zeide hen in
vrijheid te zullen stellen indien zij
een verklaring zouden tekenen,
waarin zij beloven zieh voortaan te
zullen onthouden van ondergrondse
activiteit en waarin zij gedurende 2
jaar politietoezicht aanvaarden.
Geeit van beiden heeft tot nu toe
op het voorstel geantwoord.
Yellin won een zetel bij de ver
kiezingen als eerste candidaat voer
de „Partij der striiders" die voort
komt uit de groep Stern.
Beiden Werden schuldig bevonden
aan terrorisme in verband met de
moord op Graaf Bernadotte,
Yellin deelde Reuter mee, dat hij
noch Schmueievitz de verklaring
zouden ondertekenen, indien de
clausule over het politietoezicht
blijft gehandhaafd.
Oost-Berlijners naar de
Uraniummijnen
De inwoners van de Sowjet-septor
van Berjijn, die tengevolge van de
Westerse „tegenblokkade" werkloos
zijn geworden, worden volgens de
onder Amerikaanse controle staande
„Der Abend" overgebracht naar de
uraniummijnen in Saksen.
Het is interessant te weten, dat
men hier experimenteert met juist
de moeilijkste soorten, zoals Edith
Eddy en William Pitt.
De opvatting dat Madame Lefe.
bre niet geforceerd kan worden
blijkt niet steekhoudend te zijn, om
dat hier met deze tulp zeer be
hoorlijke resultaten worden bereikt,
Houdbaarheidsproeven, die door
de heer van Geel te zijnen huize bij
normale kamertemperatuur werden
genomen wezen ,uit, dat de bloem
het gemakkelijk 10 tot 11 dagen
kan uithouden.
Uit de aard der zaak komen ook
veel buitenlanders in dit kleine
laboratorium in de St. Martinus
straat een kijkje nemen, en dit
wordt vanzelfsprekend door de bol-
lenmensen gewaardeerd, omdat deze
buitenlanders kopers moeten wor
den. En daar is het toch mede om
begonnen.
Worden in het laboratorium van
de heer Vos alleen proeven geno
men met tulpen en hyacinthen. op
een andere plaats in Bovenkarspel,
namelijk in het Gebouw van de
Gemeente aan de Hoofdstraat wor
den ook irissen, lelies en gladiolen
aan een lichtproef onderworpen.
Naast het Constructie-tekenbu
reau. de proefvelden en de mecha-
nisatie-commissie, is het Rijkstuin
bouwconsulentschap dus ook op
dit gebied actief. Met steun van het
vak, de gemeente Bovenkarspel en
het Rijk kunnen deze broeiproeven,
die een schakel vormen tussen het
wetenschappelijk onderzoek en de
practijk tot nut van de bollencul
tuur worden voortgezet.
De proefschuur aan de Hoofdstraat te Bovenkarspel, waar tulpen
in bloei getrokken worden met 'ri'kunstverlichting van 75 W/M2
DE DEENSE MINISTER van Buitenlandse Zaken, Gustav Ras
mussen, heeft in de Kamer verklaard, dat Denemarken, evenals
Noorwegen, meer inlichtingen over het voorgestelde Atlantisch
Pact nodig heeft om te kunnen uitmaken of het wenselijk zou
zijn, te worden uitgenodigd aan de besprekingen over het Pact
deel te nemen. „De regering gelooft", aldus de minister, „dat
een alliantie niet alleen de beste oplossing is voor de proble
men betreffende de veiligheid der Scandinavische landen, maar
ook een natuurlijke schakel in een constructieve vredespolitiek"
In zijn rede legde de minister
er de nadruk op, dat de bespre
kingen over de Scandinavische
defensie niet definitief waren ge
sloten. Denemarken, Noorwegen
en Zweden waren het er over
eens, dat de gelukkigste oplossing
van de Noordse defensieproble
men een regionaal verdedigings
pact was tussen de drie landen.
Rasmussen zei verder,- dat Dene
marken niet de kleinste kans wij
missen om bij te dragen tot een
Scandinavische overeenkomst.
Hoofdzaak voor Denemarken is
een buitenlandse politiek te vol
gen, die het land vrijheid en
vrede geeft en de onafhankelijk
heid beschermt,
Namens de sociaal-democrati
sche regeringspartij verklaarde
de voorzitter van de Kamer, dr.
Julius Bomholt, dat Denemarken
het kwetsbaarste land van Europa
is. Hij noemde het feit, dat de
Scandinavische landen poogden
tot een Pact te komen, een be
langrijke stap voorwaarts in de
Noordse politiek. Bomholt deed
een beroep op de sociaal-democra
tische partijen van alle betrokken
landen, de totstandkoming van
een Scandinavisch Pact te bevor
deren, De communistische leider
Aksel Largen daagde de minister
uit, enig bewijs te leveren, dat
Denemarken bloot stond aan ge
vaar van een aanval of van agres
sie uit het Oosten, Rasmussen
antwoordde hierop, dat Denemar
ken de Sovjet-Unie in geen en
kel opzicht als een vijandige mo
gendheid beschouwde. De Deens-
Russische betrekkingen waren in
feite volmaakt vriendschappelijk.
De voorstelling dat een regionaal
Scandinavisch defensiepact als 'n
vijandige daad tegen de Sovjet-
Unie zou worden beschouwd, be
antwoordde Rasmussen met te
verwijzen naar de regionale ver
dragen die ook de Sovjet-Unie
met andere mogendheden had
gesloten.
De Zweedse neutraliteit
In aansluiting op de verkla
ringen van Rasmussen kan
worden gemeld, dat de Zweed
se regering onder spijtbetuiging
officieel heeft bekend gemaakt,
dat Noorwegen oen Zweeds
aanbod tot het sluiten van een
militaire alliantie voor de tijd
van 10 jaar heeft afgeslagen.
Tegelijkertijd bevestigde Zwe
den andermaal, dat het bij zijn
besluit blijft om buiten de „kou
de oorlog" en het Atlantisch
Pact te blijven.
De Zweedse premier gaf zich
in het parlement alle moeite om
te voorkomen, dat Zweden's hou
ding verkeerd begrepen zou wor
den. „Neutraliteit betekent niet,
dat Zweden afziet van zijn recht
om de zaak van democratie en
vrijheid te verdedigen.
Het Zweedse volk wenst geen
deel te nemen aan de koude oor
log. Na 135 jaar vrede kunnen wij
niet gemakkelijk worden over
tuigd, dat onze veiligheid een
opzij zetten van de neutraliteits
politiek als onjuist of ouderwets
noodzakelijk maakt. Wanneer
Zweden in overweging neemt toe
te treden tot een alliantie met 'n
grote mogendheid, dan is het niet
omdat wij lasten en verplichtin
gen schuwen. Integendeel, onze
verantwoordelijkheid voor ons
eigen gebied is er des te groter
om".
Een der parlementsleden liet
zieh ironisch uit over de neutrali
teitspolitiek van de regering, „Wij
kunnen het niet stellen zonder de
hulp van het Westen. Maar de
verbazingwekkende paradox is,
dat wij niet bereid ziin van te
voren te onderhandelen over deze
hulp, noch ook maar in het minst
er toe bereid zullen zijn, omdat
de enige mogendheid die ons
eventueel zou kunnen aanvallen
er kwaad van zou denken!"
Behalve de communisten heb
ben alle politieke fracties van het
Zweedse parlement heden de door
de regering gevoerde buitenland
se politiek goedgekeurd.
