Kanttekeningen bij het proces van Boedapest „Upper ten" der Engelse mode spraken al van de lente HAAR! NA EEN LEVEN GESLETEN IN 'S LANDS VERGADERZALEN INFILTmieDE JU\SYE MEYHOVej Tien ton boter te water NIEUW NOORDHOLLANDS DAGBLAD - Zaterdag 12 Februari 1949 PAG. 3 LMKEURING NOORDER 'BALKRING IWERK tberichten FREDERIKSE ALGEMENE AMNESTIE IN ISRAEL De strijd van Kardinaal Mindszenty voor de rechten van de mens Grote smokkelaffaire in Duitsland Nederlands protest te Canberra Grijs is bijzonder in de gratie „Y/at zou ik met die soldaten van Nolens graag willen optrekken „Het" Gezantschap en de Politiek E.C.A.-commissie naar Europa DOODSTRAF VOOR GANDHI'S MOORDENAAR Voor het eerst een oppositie-candidaat tegen het Salazarbewind in Portugal ftOOP?At?OOL: VfibV. Trailer gleed van het gladde wegdek Septuagesima Witte Bioscoop: ngin, 18 jaar (C 1). >rnië. 14 jaar (B). ind klaagt aan, volw. leste prairie Ge- dieten, 14 jaar (B). n Beethoven Scala: De wonder- C 2). Dite een men- v. (C 2). Royal: Licht het ir (B). •ie Louise, alle leeft. aria: Zwevende gra- Winston: Een affaire olw. C 2. tarmonie: The Jolson ir (C 1); Victoria: De 14 jaar (B); Ameri- ile stem, 18 jaar Cl); meisje zoekt een 14 jaar (B); Bandie- tadel, 14 jaar (B). Bioscoop: Don 't fen- Onder hypnose, 18 bondag 13 Februari: •onde. F.S.A.D.V.O. :rijd: ens Vlug 1 n Brio vogels ensvlug 2 spel moeten volgens ement de wedstrij- worden. Leest daar- ment goed door! rzekerd zijn van de [JD, koopt dan een bij PLAS, it 40 Tel. 3357 4 HORLOGES VEKKERS (Adv.) Febr. Uien 8—9.30, rei 811, savoye kool tooi 6; gele bew. kool e kool 712.10, boe- I, spruitkool 1862; breekpeen 5.70, an- knolselderie A 1011, meinetten 3690, Pres. I 45—93; Gron. kroon appel 5860, jonathan ster 42—52; PPres. v. 1, Compt. de Paris 63 ence 4188; Gieser —72; winterjan 4074, r. II Febr. Witlof X 40— III 23—30, aanvoer tkool 36—58, afw. 21 )50 kg; rode kool 11.40 kool 9,70—9.80; witte renkool 1418; groene .10; uien 89. drielin. peen 5.70—6.50, knol- irei 816, goudreinet- interlouw 5562. K, 11 Febr, Waspeen 4050; rabarber 2453 50—89; ongesch. 30— >1 1225; groenekool pol 6.5011; rode kool 7—17; knollen 2—13; oten 5.506.60; breek- PURMEREND E. O., pvelanders 45; Koop. 45; witlof 1849; 13; Savoye kool 811; 2: spruitkool 2256; -29; rode bieten 46; —10; winterpeen 46; 17; uien 2—8; prei 7—12 llefleur 22—52; Bram- 2755; Goudreinette han 34—76; Present v. -84; Zoete Cappagner rré Clairgeau 47—56; eman 84; Winterjan 11 Febr. Export- evelanders 5.50; rabar- 'itlof I 42—51; II 28-38; de kool 7—13.50; Sa il11; groene kool 13 ooi extra 5864; I 40- boerekool 1424.50; )6; rode bieten 6—9: 50—6.20; waspeen 8—16 midd. 6,20; prei 7-14; 1.50—5.50; soepgroen- Bramley Seedling 48; 4883; Gron. Kroon Clairgeau 58—64. [UIZEN, 12 Febr. kool 12—13.60; 6800 kg 1—10.90; 46.000 kg rode Ï.20 12 Febr. Uien 8—9 spruiten 30-44; groene kroten 4.90—6.90; peen 2s. van Engel. 561,03; 54—76; Cox Orange ithan 64—1.08; Bram- 'ater v. d. Elzen 50—64 47—62; Winterjan 65 vijnpeer 5258; Compt. 72; Provisiepeer 6072; ,572; Doyenne 1.30 OP gevr. een vat- g. a. n. en ongev. best landhooi, 'Tamis, Rustebur- H 36, H.Hugo- isalon J. Jong, Gr. md 18, Alkmaar, plaatst worden een 3RENKAPPER, in- OP gevr. voerwor- n witlofpenen. 3oots, Ursem U 59 p witte TROUW- z. p. f30. Gevr. iox met beun. Br. 10482, bur. van dit ALKMAAR sdag afwezig i; Een partij VOER- 1LEN en BIETEN. agen bij J. Bijman :um 78. De Israëlische Staatsraad heeft Donderdagavond een voorstel aan genomen voor een algemene am nestie voor alle politieke en crimi nele gevangenen. Dit betekent dat alle gevangenen, behalve degenen die tot levenslang of ter dood ver oordeeld zijn, zullen worden vrijge laten. De straf van de laatste cate gorieën zal worden herzien. Waarnemers hadden de amnestie voor politieke gevangenen reeds voorzien, maar het wekte verrassing dat criminele gevallen eveneens van deze maatregel zouden profiteren. Amnestie kan in Israël alleen bij gebeurtenissen van historisch be lang worden verleend. Dit keer ge schiedde zulks ter gelegenheid van de overdracht van de bevoegdheden aan de Constituerende Vergadering door de Staatsraad. DE ECONOMISCHE TOESTAND OP JAVA HET zal de eerste maanden en misschien wel de eerste jaren voor een groot deel verborgen blijven, wat er zich allemaal heeft afgespeeld sinds Tweede Kerst dag!, toen Kardinaal Mindszenty zijn kruisweg begon, en de 8ste Februari, de dag waarop de recht bank van de volksdemocratische republiek Hongarije het vonnis uitsprak over Kardinaal Minds zenty en Gezellen. De angstvalligheid, waarmede de Hongaarse machthebbers bepaalde journalisten hebben geweerd, niet slechts uit de rechtszaal, maar zelfs uit Hongarije, de wijze waarop radio Vaticana wordt gestoord bij "de nieuwsuitzendingen over Boedapest, de weigering om diplomatieke waarnemers der Westerse landen toe te laten, zijn duidelijke tekenen, dat er het Hof in Boedapest alles aan was gelegen om de met han dige regie in elkaar gezette rechts- comedie niet door onzekere factoren te laten verstoren. Dit neemt echter niet weg, dat ondanks alle pogingen der commu nisten om aan de openbare mening slechts datgene voor te zetten, wat in hun politiek past, het proces zelfs zoals het door de communis ten wordt voorgesteld nog aan leiding genoeg geeft om kantteke ningen te maken. Men dient echter het volgende voorop te stellen. De huidige men taliteit in het Westen hecht zeer veel waarde aan het „formele recht" en is veelal niet gewend dit formele recht ook te toetsen aan het na tuurrecht en aan de zedenleer. Dit is begrijpelijk, omdat in de Westerse landen het formele recht practisch steeds ook gebaseerd is op het natuurrecht en de moraal. Wanneer echter dit formele recht in strijd is met hët natuurrecht en de zedenleer en de Oost-Euro- pese landen leveren daarvoor de voorbeelden in overvloed dan is het niet gehoorzamen aan dit formele recht niet slechts verkeerd maar zelfs een plieht. De christen en ieder mens, die de vrijheid liefheeft, en de menselijke persoon en waardigheid wenst te eerbiedigen, heeft het recht en de plicht zich te verzetten tegen tyran- nieke besluiten en terreurmaatre gelen, indien deze ingaan tegen gods wet en tegen de natuurlijke rechten van de mens, ook dan indien deze besluiten en maatregelen door het formele recht der machthebbers worden gesanctionneerd. De Osservatore Romano schreef op 8 Februari in dezelfde geest: „Niets kon de Kardinaal worden verweten, noch hoogverraad, noch samenzwering, noch misdaden te gen de veiligheid van de Staat. De Kardinaal heeft slechts de Kerk en Haar rechten verdedigd tegen het communisme, en de leiders van Hongarije hebben niet het recht zichzelf of hun regime met de Staat te vereenzelvigen. Zij kunnen de Kardinaal dus niet beschuldigen van misdaden tegen de Staat. Kardinaal Minszenty is een der eerste grote en bekende slachtof fers van de strijd voor de rechten van de mens. Zolang Kardinaal Mindszenty in de gevangenis ver blijft, is het voor alle mensen dui delijk, dat Hongarije nog geen vrij heid kent". Wat heeft de Kardinaal bekend? Wanneer men nu de procesvoe ring te Boedapest beziet, voor zo ver de volksdemocratische regering zulks heeft doen bekend worden, dan kan men zich afvragen: Wat heeft de Kardinaal nu feitelijk be kend? Heeft hij inderdaad bekend, dat hij het regiem wilde omverwerpen, of dat hij misdaden heeft begaan tegen het welzijn en de veiligheid van de Staat? Integendeel. Hij heeft bekend, dat hij voor de monarchie voelt, dat hij tegen het communis me is, dat hij streeft naar de vrij heid. Hij bekende niet, dat hij com plotten of samenzweringen heeft gesmeed tegen de Hongaarse Repu bliek, die overigens eerst op 3 Fe bruari het adjectief „volksdemo- cratisch" kreeg. Het staat immers vrij een bepaal de mening te hebben. De rechters dienen te b e w ij z e n, dat het hebben van deze vrije mening tegen de staat is. Zij dienen ook te b e- w ij z e n, dat de Kardinaal d ad e n gesteld heeft met de bedoeling deze vrije mening te doen zegevieren. Zelfs indien men de waarheid zou aannemen van de documenten van het „Geelboek" en van de „zelfbe schuldigingen" van de Kardinaal ondanks zijn waarschuwing aan de bisschoppen voor zijn arrestatie om geen bekentenissen etc. van hem te geloven, dan nog bewijzen deze niet de beschuldigingen, die de Kardinaal ten laste zijn gelegd. Indien de ideeën, de verwachtin gen, de wensen en het geloof van de Kardinaal in de restauratie der Habsburgers en in de spoedige te rugkeer van het normale recht, in dien zijn beoordeling van de natio nale en internationale situatie on juist en vals zijn, dan zijn dit slechts zaken, die alleen het ver standelijk inzicht van de Kardinaal raken. Waar het echter bjj de rechtspraak om dient te gaan Is het bewijzen, dat dergelijke „nachtmerries", dat dit „gebrek aan verstandelijk in zicht" zaken zijn, die een mens op het schavot kunnen brengen of in de gevangenis. Doch deze „docu menten" „bekentenissen" heb ben niet aangetoond, dat de Kar dinaal een complot tegen de staat Volgens het „Hamburger Abend- blatt" is men een smokkelaffaire op het spoor gekomen, waarbij sprake is van een totaalwaarde van tachtig mill. Deutsche mark aan goederen, die de Britse zóne zouden binnen gesmokkeld zijn. De goederen, kof fie, thee, tabak en cigaretten, came ra's, machines en dergelijke, zouden voornamelijk via Hamburg en de Franse zóne hun weg gevonden heb ben. TEGEN DE UITLATINGEN VAN MINISTER CALWELL De Nederlandse legatie te Can berra heeft Donderdag een „sterk protest" ingediend tegen de verkla ring, die de Australische Minister voor Immigratie Calwell, Woensdag in het Huis van afgevaardigden heeft afgelegd, waarin hij zeide, dat oppositie tegen de voorgestelde uit wijzing van een Indonesische vrouw en haar acht kinderen „deel uit maakte van een Nederlands plan om de Australische redering in ver legenheid te brengen." In een officiële verklaring van de Nederlandse legatie wordt gezegd, dat de Nederlandse gezant Donder dag de Australische Minister van Buitenlandse Zaken, dr. Herbert Evatt, heeft bezocht om te proteste ren tegen de mededelingen van minister Calwell. In antwoord 'op een vraag, die hem in het Huis van Afgevaardig den werd gesteld, zeide minister Calwell, dat de Indonesische vrouw mevr. A. O'fCeefe. en haar acht kin deren. door de Nederlandse consul in Melbourne, de heer J. Walfe, ;,als marionetten werden gebruikt". De 50.000ste woning na de bevrijding Op 24 Februari a.s. zal de mi nister van wederopbouw en volks huisvesting een gedenkplaat ont hullen, die is aangebracht in de gevel van de 50.000ste na de be vrijding in Nederland gereed ge komen woning. Deze woning be vindt zich, zoals reeds eerder ge meld, in Tiel. QE „UPPER TEN" op het terrein van de Engelse mode, de tien meest bekende Britse ontwerpers, hebben verleden week te Londen enkele lente-collecties laten zien. Jammer genoeg voor de Engelse vrouw waren het alleen collecties voor de export, zodat dit neusje van de zalm aan haar neus voorbij zal gaan. Toch hadden deze shows voor buitenlandse belangstellenden ook betekenis voor haar, al kon ze er niet bij tegenwoordig zijn en al kon ze er niets van kopen. Immers, de kleren van de eerste voorjaarscollecties zijn altijd het grote voorbeeld voor haar jon gere zussen kledingstukken, die later in het jaar geboren wor den en vaak tot aan de winter op de oudsten moeten gelijken. Wat Molyneux, een van de tien grote ontwerpers, voor deze lente bracht, was niet revolutionnair of opzienbarend, althans wat de mode lijnen betreft. Een Londense jour naliste schreef in haar rubriek in „the Observer", dat elke vrouw Molyneux' modellen de eerste vijf jaren zou kunnen dragen en daar bij toch steeds goed gekleed zou zjjn. Wat wel opmerkelijk was bij Molyneux, was zijn serie pastel- kleurige mantels, die royale aan geknipte mouwen hadden en pre cies hetzelfde getint waren als de eenvoudige jurk er onder. Er was een maiskleurige bij, die op een maisgele japon uit twee gedeelten, rok en blouse, werd gedragen. Voor „dinner time", dus in de voor avond, wordt de tamelijk nauwe rok vervangen door een ruime, tot op de grond reikende rok in dezelf de tint. De blouse, een model met hoge halssluiting, blijft steeds de zelfde. Deze practische twee-delige toiletjes lieten zich op veel nieuwe shows zien. Hardy Amies, een tweede mode koning, bracht een aantal mantel pakjes met korte, eenvoudige jas- Er woont in 't Drentse dorpje Een Een kapper, die het schedelbeen Bewerkt met een praeparaat En het haar als onkruid tieren laat. Nu kunnen alle kale mannen Hun grootste zorg voorgoed verbannen. Ze mogen nieuwe moed vergaren Uit fijke wasdom hunner haren. „Hoera", roept trots de (kale) ziel, Die bij gebrek aan sex-appeal, Geen vrouwenhart vermurwen mocht: „Nu komt de vrouw waarnaar ik zocht''. Hij wachte zich voor 't avontuur, En leze slechts in de Schriftuur .Hoe Samson, kloek, en lang van haar, Een wrak werd door Dahlila's schaar T. Ook deze Engelse hoed is voor export bestemd. Het is een vilte model In scharlakenrood met een sierljjke garnering van fasantveren, dat Australië aan zal doen jes, die zeer goed om middel en heupen zaten en met rokken, waar van de rustige plooien-groepjes haast niet opvielen. Plooien en an dere ruimte-verwerking komen thans meer aan de voor- of zijkant van de rok, in plaats van aan de achterkant. Naast deze pakjes brengt Hardy Amies de twee-de- lige jurken met korte manteltjes die dit jaar de concurrenten van het mantelpakje zullen zijn. De „day-clothes", de kleding voor de dag, zal heel simpel zijn. Over het algemeen is al vast te stellen, dat de Engelse vrouw smalle rokken zal dragen, korte, rustige jasjes voor de morgen, doch ook jurken in de stijl „princesse", met veel kleine plooien van uit de heupen en met meer details in het lijfje dan een poos geleden. De kra gen zullen tot het shawl-typen ho ren en op verschillende manieren gedrapeerd kunnen worden. Wat de schouders betreft, deze hebben nog steeds geen vulling, maar ze zijn toch iets markanter, hetgeen dik wijls wordt b'ereikt door enkel plooitjes in de mouw. De kleur, die de tien Londense ontwerpers de vrouwen willen zien dragen, is vooral grijs. Verder zijn pasteltinten heel geliefd, terwijl blauw iets in de minderheid is ge raakt. MR. MARCHANT TACHTIG JAAR VOOR EEN TUINDEUR, waarachter een bloeiende kerstroos in de don kere turfmolm van een kostbaar stukje stadsnatuur zijn bloemen en knoppen toont, zit oud-minister Marchant. De oud-wethouder en raadslid van Den Haag en Deventer, ouderwijsspecialist in parlement en regering, jurist tot op de huidige dag, getuige zijn actie in een pro cedure om de „Hoge Veluwe" als nationaal park uit handen van de regering los te krijgen, liefhebber van bloemen en fietstochten, boeken en eerlijke mensen (ook in de poli tiek) zit daar te lezen en te schrij ven, nog zonder bril. Hij wrijft eens over zijn oude botten, die hem bij een val in 1941 bijna in de steek lieten. Maar het kwam met veel medisch spektakel weer in orde, en hij heeft er plezier in de bezoeker te bedrie gen ten aanzien van zijn leeftijd. Dat doen de vele grapjes die hij de biteert en de levendige ogen, die bij ieder voltreffertje beginnen te fon kelen, zoals zij dat tachtig jaar lang gedaan hebben. Heden Zaterdag wordt het feest van die tachtigste verjaardag gevierd. Wie doet het hem na in een leven dat gesloten is in 's lands vergaderzalen en mi nisteries, en blijft er zo kras bij? Hij heeft iets heel merkwaardigs over zich, deze oude rot met zijn ervaringen van driekwart eeuw po litieke evolutie achter zich. Mar chant is, bij alle realisme dat hem kenmerkt en na alle opstoppers die hij gekregen heeft en uitgedeeld, in die driekwart eeuw, toch idealist gebleven. Hij heeft ontzaglijk veel ervarin gen van de meest persoonlijke soort Weet u haarfijn de achtergrond te vertellen van de beruchte kwestie van de afschaffing van het gezant schap bij de H. Stoel, een politiek spel, waarvan de bedoeling bij Mar chant, die destijds voor afschaffing stemde, slechts was, om de rechtse coalities te breken. Hij was precies op de hoogte van de zwakheden van zijn tegenstanders en door zijn scherpzinnigheid in staat een goed regent te zijn. Dat werd in Den Haag al duidelijk op de eerste dag waarop hij hier wethouder van on derwijs werd. Bijna onmiddellijk moest Marchant de strijd aanbinden met de rode Bond van Onderwijzers, die op zijn kop wilden gaan zitten en trachtten hem te intimideren met publicaties als hij niet toegaf. De heren hadden tegen het hoofd van een school in de Hyacinthstraat een rel ontketend en wilden diens gezag uitschakelen door een bepa ling, dat een hoofd geen toegang meer zou hebben tot de klaslokalen om de onderwijzers te controleren. Een intrige, die eigenlijk aanleiding werd tot die merkwaardige datum in het leven van deze vechter, de dag waarop hij zich boog om het water van het H. Doopsel over het hoofd te doen stromen, dat in 1935 het eind van zijn politieke leven ten gevolge had. „Daar is nog veel meer aan voorafgegaan, maar eigenlijk ligt wel het begin daar in die schoolkwestie, waardoor ik ertoe kwam dieper door te dringen in de materie en in kennis kwam met de heel andere sfeer die van liefde en grote toewijding van het ka- VOOR ONDERZOEK BEHOEFTE AAN ALUMINIUM WASHINGTON, 10 Febr. (A.P.) De E.C.A. heeft heden een commissie van twee personen be noemd om de behoefte aan alumi nium in Europa te onderzoeken en bekend gemaakt, dat de heren Donals Colwell uit Chicago en Albert Butler uit Denver (Colo rado) morgen met de Queen Ma ry naar Europa zullen vertrekken om Engeland, België en Neder land te bezoeken. Volgens een woordvoerder van de E.C.A. zullen de door de com missie te verzamelen gegevens de E.C.A. in staat stellen „onderling aanvaardbare" plannen uit te werken ten aanzien van de toe komstige metaaltransacties. Nathoeram Vinajak Godse, de 36- jarige moordenaar van Gandhi is door een bijzondere rechter ter dood veroordeeld. Met hem stonden 7 anderen terecht, van wie er een wegens medeplichtigheid eveneens de doodstraf kreeg. Vijf beklaagden zullen voor het leven worden gede porteerd, een beklaagde is onschul dig bevonden en vrijgesproken. Toen hij zijn doodvonnis vernam riep Gandhi's moordenaar: „Er be staan rechtvaardiger machten dan de menselijke rechtspraak." De tweede ter dood veroordeelde schreeuwde: „Leve de Mahasabah, de enige waarborg voor dn belangen der Hindoes". „India aan de Hin does, Pakistan zal vernietigd wor den", was de kreet waarmee een der andere veroordeelden op het uitspreken van zijn vonnis rea geerde. Steenkool uit Ruhrgebied naar Nederland Meer dan 500 aken, die vóór de Berlijnse blokkade op de Elbe voe ren, 'zijn voor de Rijnvaart vrij gegeven, zo meldt de transport dienst van de Brits-Amerikaanse bestuursraad. Deze aken onder hielden vroeger het verkeer tus sen de Britse zóne en Berlijn, als- ïnede met Tsjecho-Slowaki.je, Nu zij op de Rijn zullen worden in gezet, zullen eerstdaags 7500 ton steenkolen uit het Ruhrgebied naar Nederland kunnen worden overgebracht. tholieke onderwijs", chant. vertelt Mar- Ook in de Kamer had hij lang voordien al veel contact met katho lieken. Hij was toen lid van de Vrij zinnig Democratische fractie „een klein groepje generaals zonder le ger, waar niet veel mee te berei ken viel" en aan de overkant stond Nolens met zijn dertig katho lieken. onder wie eenvoudige men sen uit de arbeidersstand, die altijd als Marchant ging spreken, van rechts naar links verhuisden, en om hem heen kwamen staan. „Ik zie nog die duim van Kuiper omhoog gaan. die geschonden duim, waar van hij een deel in zijn werk als arbeider verloren had, en ik dacht, dikwijls „Tsjonge, jonge wat zou ik met die soldaten van Nolens graag willen optrekken om het ideaal van een gezonde democratie tot werkelijkheid te maken". Marchant heeft de strijd van de arbeider gekend. Hij heeft ze in Deventer voorbij zien komen als ze naar de fabriek trokken, slecht ge kleed en ondervoed en hij zag ze allen zonder uitzondering in de kroeg verdwijnen als het werk ein delijk achter de rug was. De tijd van onze grote sociale voorman nen: Poels, Aalberse en Nolens, een drietal waaraan Nederland alles të danken heeft. Laten we dat nooit vergeten, zegt Marchant, als hij vertelt van zijn contact met Poels in Limburg, waar deze grote mens fel contrast vormde tot de vele con servatieve plaatselijke potentaten, die ook onder de katholieken geen uitzondering waren. Er waren veel te veel van die elementen ook in de Kamer, vandaar mijn actie om die rechtse coalitie te breken. Daarvoor heb ik zelfs op dat be ruchte gezantschapsamendement ge stemd. De kwestie zelf kon mij niets schelen, maar die onmogelijke kerels moesten uit elkaar. Dat was onze vorm van progressiviteit; wij noemden dat destijds radicaal. Ik werd toen rood genoemd. Thans b°" ik weer reactionnair, zeggen ze. maar daar klopt niets van. Ik leef nog altijd even sterk mee met de belangen van de kleine man, maar ik kan niet de minste sympathie hebben voor politici die zich laten beetnemen. Politiek is voor alles realisme. Het heeft vaak niets met redelijk heid, laat staan met naastenliefde te maken. In de tijd, waarin de ge zantschapskwestie aan de orde was heb ik Cort van der Linden eens op de man af gevraagd, waarom hij eigenlijk destijds dat gezantschap had ingesteld. Was dat inderdaad omdat het Vaticaan zo'n belangrijke internationale luisterpost was? „Wel neen man, was het antwoord, ik moest toch die katholieken mee krijgen in mijn kabinet". Voila, zegt Marchant en hij is in eens weer volop politicus geworden. Zijn ogen twinkelen en hij kijkt mij aan met die overtuigende blik, die twee mensen elkaar toewerpen, die iets geheimzinnigs begrijpen, dat in de grond heel eenvoudig is. Realist en idealist, dat zijn de indrukken,, waarmede wij afscheid van hem nemen, terwijl hij mij uitgeleide ^oet en in de gang mijn nieuwe fiets bewondert met het kennelijk verlangen er eens mee te gaan touren. KATHOLIEKE JEUGDBEWEGING WAARSCHUWT TEGEN POLITIEKE ACTIES VAN COMMUNISTEN EN VRIJMETSELAARS LISSABON (KNP) De 82- jarige Generaal José Norton de Mattos, die zich candidaat stelt als President tegen Generaal Carmona, sedert 22 jaar President van Por tugal, steekt zijn oppositie tegen het Carmona-Salazarbewind niet onder stoelen of banken. Zijn cam pagne, die steunt op de tijd voor de regering van Salazar, is er geheel op gericht, de Portugezen te over tuigen, dat zij geen acht moeten slaan op de 22-jarige regering van Salazar. Zijn programma verzet zich geheel tegen de beginselen, waarop dat van Salazar was ge- bouwt en bestaat voornamelijk uit de volgende punten. 1. Afschaffing van de Corpora tieve Staat: Generaal de Mattos wenst „het treffen van maatrege len op economisch gebied om het particulier initiatief aan te moedi gen, met de afschaffing van de corporatieve administratie en de daaruit voortvloeiende vrijmaking van alle landbouwkundige, indu striële en commerciële activiteiten. 2. Afschaffing van het absolu tisme; Generaal de Mattos zegt, dat hij „noch conservatief, noch socia list of communist is'. De enige be naming die men hem geven mag is „liberaal" in Engelse zin. „Het li beralisme", zo verklaart hij, „is als het tegenovergestelde van absolu tisme, de samenvatting van alle ideeën, die mij in mijn leven heb ben aangetrokken." Uitgaande van dit principe, richt hij zijn aanvallen vooral tegen hetgeen hij de onthou ding van vrijheid onder het Salazar- regime noemt. Zo vraagt hij„De afschaffing van de speciale tribu nalenamnesüie voor alle poli- lieke gevangenen, afschaffing van perscensuur, vrijheid van organisa tie en actie voor politieke partijen". In zijn veroordeling van absolu tisme raakte hij ook de Katholieke Kerk, door te verklaren, dat „hg beslist gekant is tegen elke vorm van excommunicatie, hetzij om godsdienstige, hetzij om politieke redenen." Welke ook de uitslag van de ver kiezingen zal zijn, het feit, dat een dergelijk oppositie-programma aan het publiek wordt voorgehouden, zou kunnen wijzen op een kentering van het autoritaire regime. Tot nu toe had Salazar steeds verklaard, dat Portugal zich een vrije botsing I er de nadruk op, dat de Kerk bo ven politiek staat, maar voegt er aan toe, dat men in geweten ver plicht is, die candidaten te kiezen, die een waarborg zijn voor de hand having van de rechten der kerk. De katholieken zijn verplicht om te stemmen, maar kennen tevens de verplichting om niet te stemmen op partijen, die in contact staan met het communisme of met vrij metselarij, daar deze bewegingen door de kerk zijn veroordeeld. De katholieke jeugdbeweging dringt er op aan, om zich sterk te verzetten tegen jeugdgroepen, die onder val se banier marcheren van vrijheid en democratie, die rechtstreeks door de communisten worden gedirigeerd Deze groepen trachten de katho lieke jeugd tot zich te trekken, doch alleen om hen te scheiden van de bisschoppen, die zjj doodverven als fascisten. De patriarch van Lissabon, Kardi naal Goncalves Cerejeira, noch de andere leden van het Portugese Episcopaat hebben tot heden iets gezegd over de op handen zijnde verkiezingen. Het oppositie-blad heeft de ge deeltelijke opheffing van de cen suur op de pers aangegrepen om 'n aanval te doen op de verering van de Portugezen voor O. L. Vrouw van Fatima. Dit had tot gevolg, dat de katholieke jonge mannen van Portugal een geweldige protestmee ting organiseerden in de kerk van O. L. Vrouw van Fatima, waar zij oefeningen bijwoonden tot eerher stel voor deze aanvallen. Benelux-conferentie op 10 Maart te Den Haag Naar wij vernemen zal de „Be- nelux-ministers-conferentie" op 10, 11 en 12 Maart a.s. te 's-Gra- venhage worden gehouden. On derwerp van de besprekingen zal uitmaken het rapport, dat door de voorzitters van de raden van de douane-overeenkomst onlangs aan de regeringen is aangeboden. DESERTIE BEVORDERD Wederom heeft de Asser poli tierechter zich moeten bezighou den met bewoners van Drente, die zich hadden schuldig gemaakt aan het bevorderen van desertie. Het betrof voornamelijk ouders, die hun zoon of een ander familielid onderdak en voedsel hadden ver schaft in hun „onderduik"-perio- de, nadat de jongens niet van hun inschepingsverlof waren terugge keerd. Het bleef ditmaal nog bij geld boetes, hoewel de politierechter opmerkte in het vervolg bij even tuele herhaling strenger te zullen optreden. Zw. uit Schoonoord werd veroordeeld tot een boete van f 50.of 25 dagen hechtenis en 1 maand voorw. gevangenis straf met 3 jaar proeftijd. Geert G. uit Emmen tot f 100.of 50 dagen hechtenis en 2 maanden voorw. gevangenisstraf. Geert O. te Emmen tot 2 maanden gevan genisstraf; Klaas K. te Hooge- veen tot f 40.of 20 dagen hech tenis en 1 maand voorw. gevan genisstraf; Hermannus W. B. te Tinaarloo (Vries) tot f 60.— of 20 dagen hechtenis en 1 maand voor waardelijke gevangenisstraf en Wander van P. uit 2e Exloërmond tot f 60.of 20 dagen hechtenis. van ideeën in een politieke cam pagne „niet kan veroorloven", ter wijl de oppositie tegen zijn bewind niet was toegestaan. Wij vernemen nog nader uit Lis sabon, dat de candidaat van de nieuwe oppositie-partij een belang rijke functie heeft bekleed in de vrijmetselaarsloge, waar hij de rang had van grootmeester van de vrijmetselaars van het Groot Oosten. De katholieke jeugdbeweging in Portugal heeft een verklaring ge publiceerd, waarin de leden worden j;ewaarschuwd tegen de politieke acties van de communisten en de vrijmetselaars. De verklaring legt Jubileum Kath. Bond Rijwiel-kleinbedrijf Ter gelegenheid van het 30-ja rig bestaan van de Ned. Kath. Bond voor het Rijwielkleinbedrijf belegt deze bond op Maandag 21 en Dinsdag 22 Febr. een jubileum bondsvergadering in het „Casino" te 's-Hertogenbosch. De feeste lijke viering van het jubilefim zal aanvangen met een Pontificale H. Mis, op te dragen door Z.H. Ex cellentie Mgr. W. Mutsaerts in de St. Jan te 's-Hertogenbosch. Wilde staking te Gemert Bij de N.V. Raymakers Textiel fabrieken te Gemert is Woensdag een wilde staking uitgebroken, waaraan wordt deelgenomen door ongeveer 150 arbeiders, hoofdza kelijk wevers. De aanleiding van deze staking is een nieuwe boete regeling. Op straffe van boete moesten de arbeiders veel nauw lettendheid in acht nemen, dat grote fouten in de te maken pro ducten voorkomen worden. Om de kwaliteit te verbeteren werd de boete verhoogd. Ofschoon de R.K. Textielarbeidersorganisatie de staking afkeurt, heeft men Donderdag de werkzaamheden niet hervat. Op weg naar Purmercnd, tus sen Grosthuizen en Oosthuizen, is gisterenmorgen een truck met op legger van de boterfabriek Ben- ninga uit Leeuwarden, tengevol ge van de gladheid te water ge laakt. De trailer was geladen met 10 ton boter en vet. Ter plaatse is de wegberm zeer smal, zodat het verkeer hier wel bijzonder op zjjn hoede moet zijn. De chauf feur bemerkte dat hij zijn wagen niet meer in zijn macht had. Bij tijds sprong hij uit de cabine en hjj moest weerloos toezien hoe de truck onder water verdween en de trailer met de lading kantelde. Ofschoon tientallen kilo's van de kostelijke inhoud met het kanaal water. werden doordrenkt, zullen ze toch niet voor de consumptie verloren gaan, aangezien de bo ter en het vet kunnen worden gesmolten en opnieuw geraffi neerd. Schade valt mee Het ongeval heeft dus geen slacht offers geëist. Gelukkig had de chauffeur voldoende tegenwoordig heid van geest om op de weg te springen, toen hij bemerkte dat het noodlot niet kon worden ontgaan. Zoals gezegd had de lading een ge wicht van 10 ton. Truck en opleg ger wogen tezamen 20 ton, zodat het geen verwondering behoeft te wekken, dat, toen de wagen een maal gleed, alle inspanning om hem op de weg te houden vruchteloos moest zijn. Onmiddellijk ha het gebeurde werd het verkeer op de weg naar Oosthuizen stopgezet. Rijkspolitie hield een oogje in het zeil en bleef ook op haar post toen een kraan wagen van de fa. Rosier uit Leeuwarden arriveerde om het ver. ongelukte gevaarte op de weg te trekken. De schade bleek vooralsnog mee te vallen. Deskundigen schatten dat het materieel met f 500.in orden telijke staat kan worden gebracht, ofschoon zij niet verheelden dat de mogelijkheid van ernstige motorbe schadiging niet was uitgesloten. Toen ons de gegevens werden ver strekt was de trailer namelijk weer op zijn wielen gezet, maar hing de truck nog gekanteld onder water. Uit de omgeving van de plaats van het ongeval waren vele hulp vaardigen toegesneld om met ver eende krachten te redden wat er te redden viel. Vooral de jeugd maak te zich verdienstelijk. Ijverig dreg de onder de walkant naar de pakjes boter en vet, die in een wel zeer onsmakelijke toestand boven water kwamen. Van de trailer droop het water; onder het zeil lagen door weekte cartonnen dozen met een inhoud die de huisvrouwen niet gaarne in hun keukens zouden zien! Tegen het duister waren de ob stakels van de weg verwijderd en kon het verkeer weer normaal wor den geregeld. De Kerstkrinq van het Ker kelijk Jaar is nu afgesloten. Morgen gaat een nieuwe pe riode beginnen, de Voor-Vas tentijd. Een heel andere geest spreekt ons nu onmiddellijk aan: wij weten ons temidden van gevaren, zo groot, dat wij het zuchten van de mensheid horen. Een zee van leed spoelt over de wereld. Mïllioenen mensen lijden in concentratie kampen of worden verdrukt, sterven van honger en uitput ting. Voor ontelbaren is dit leven meer een hel met al zijn verschrikkingen dan een para dijs, ook al werd hun dat voor gespiegeld. „Mij omqeven de verzuchtingen van de dood", staat er morgen in de Introï tus. Wij horen daarin het ge- weeklaaq dat opstijgt van alle kanten der aarde. Laten we in deze grote nood God aanroe pen en vertrouwen! MARCUS.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1949 | | pagina 3