TUSSEN REGERING EN VOLK
gaapt 'n kloof van niet-begrijpen
Een landsregenten regeringsraad
voor Suriname en de Antillen
RADIO
Pseudo-illegaal wenste
inundatie van Brabant
Nieuwe gezichten in alle linies
Zelfstandigheid voor Curacao
en Aruba
„EEN ZOMERIDYLLE"
HAAGSE BRIEF
Voor Indonesië wensen wij een oplossing
die geen kans van slagen heeft
Experiment dat verdient te slagen
Interim-regering voor de West
Eerbied
Dinsdag 8 Maart 1949
PAG. 3
«•an onze parlementaire redacteur)
HET TONGEWELF, waarmede de
geniale Post Hollands Statenzaal
overkoepelde, is ook beschilderd
als ware het een ton. In die ton
hield de kunstenaar grote gaten
vrij, vertegenwoordigers van alle
volken, tot Indianen toé, gluren
er door naar binnen. Onder dit
gewelf vergaderden de Hoogmo-
genden, zij belichaamden de sou-
vereine kracht, die de kunstenaar
eerbiedig met gouden guirlandes
omsloot; zij beslisten, de wereld
keek naar hèn. Slechts in 't mid
den komt er een voet over de
rand heen, het been van de En
gelsman, die in 's lafeds zaken
toch geen voet aan de grond kon
krijgen! Zo spotte zelfs het jonge
Holland met zijn vijanden in de
wereld.
Thans vergadert in deze zelfde
zaal de Senaat; de afgelopen week
kwam zij er weer samen voor het
houden van de algemene beschou
wingen over de Rijksbegroting. En
wanneer prof. Kranenburg wat on
geduldig met zijn papiermes is gaan
spelen om de „geachte afgevaardig
de" tenslotte de vraag te stellen of
hij niet te zeer afdwaalt, is er on
derwijl tijd geweest om nog eens
weer naar dat rijke herinneringen
dragend plafond op te zien.
Hoeveel is er onderwijl veran
derd. Dit volk had zich opgestoten
in de rij der volkeren, hi^-, aan de
wateren van de Hofvijver, werd
wereldpolitiek gemaakt. In alle we
relddelen hadden wij onze bezittin
gen. De teruggang was ten dele on
vermijdelijk. Ook in de wereldver
houdingen keert niemand eb en
vloed. Maar toch, hoeveel had be
houden kunnen blijven, indien an
ders ware beslist en de blik ver
der had gereikt. Wie zulks op een
Maartse dag overpeinst en tegelijk
neerblikt op een deel van 's lands
volksvertegenwoordiging, dat zich
beraadt over het laatste, dat nog
bleef, hij komt wel zeer onder de
indruk van het gewicht van dat
beraad.
Het over de rand stappend been
speelt in het denken van ons volk
altijd nog een grote rol. Bij het
laatste debat in de Tweede Kamer
heeft de heer Tilanus terecht ver
ondersteld, dat een volksstemming
zou uitwijzen, dat een meerderheid
van ons volk afwijzend staat tegen
over samenwerking met Sukarno
c.s. Met evenveel overtuiging zou
het zich ook uitspreken tegen iedere
inmenging van de Veiligheidsraad
in onze zaken. En hoe zou het zich
de toekomstige positie van Indone
sië blijken te denken? Ons volk zou
ongetwijfeld tonen begrip te heb
ben voor het vrijheidsverlangen
der Indonesische volkeren, maar
hiervoor toch een oplossing bege
ren, die de eigen belangen ongerept
laat. In dit alles trilt het nationale,
het verweer tegen de indringer, de
oude koopmanschap.
HILVERSUM, 301 M.
N.C.R.V.: 7.00 Nieuws, 7.15 Och
tendgymnastiek, 7.30 B.B.C. Sym-
phonie Orkest, 7.45 Een woord voor
de dag, S.OO Nieuws, 8.45 Cello en
piano, 9.00 Ochtendbezoek bij onze
jonge zieken, 9.30 Indianapolis Sym-
phonie Orkest o.l.v. Fabien Sevitz-
ky, 10.35 Piano, 10.45 Uitzending
van de morgenvergadering Toogdag
Herv. Mannenorganisatie, 11.30
Pianoquintet in Es op. 44, 12.00
André Kostelanetz en zijn orkest,
12.30 Mededelingen land- en tuin
bouw, 12.33 Muzikaal Maandblad,
13.00 nieuws, 13.15 Orgelconcert
door Dirk Jan Zwart, 13.45 Ensem
ble voor oude muziek, 14.15 Vervolg
Toogdag, 15.00 Omroeporkest, 16.00
Arbeid in vrije tijd, 16.15 Voor onze
jongens en meisjes, 17.30 Busch
Strijkorkest, 18.00 Onze Nederland
se koren en korpsen, 18.30 Progr.
voor de Ned. Strijdkrachten. 19.00
Nieuws, 19.15 Prikkebeen, 19.30 Het
actueel geluid, 19.45 Engelse les
voor gevorderden, 20.00 Nieuws in
het kort, 20.05 Het hoofd van de
afdeling Muziek der N.C.R.V., 20.10
„Samson et Dalila. Orkest en solis
ten, 21.05 Gods Blïjmare in het
Nieuwe Testament, lezing, 21.25 ver
volg „Samson et Dalila", 22.45
Avondoverdenking, 23 00 nieuws,
gevolgd door verslag V.N., door B.
Person, 23.20 Dr. A. J. v. d. Graaf:
„Gezins- en huwelijksmoeilijkheden
XII (slot), 22.35 Suite no. 3 in D,
J. S. Bach, 23.5724.00 Sluiting en
Wilhelmus.
HILVERSUM II, 415 M.
V.A.R.A. 7.00 Nieuws, 7.15 Fred
Hartley en zijn orkest; 8.00 Nieuws.
8.15 Socialistisch strijdlied, 8.18
Jimmy Leach and his Organolians,
8.50 Voor de huisvrouw, 9.0010.00
Beethovenconcert, V.P.R.O.: 10.00
10.20 Morgenwijding, V.A.R.A.: 10.20
Onze keuken, 10.30 Als de stofzui
ger zwijgt, 11.00 Pdpulair non stop,
12.00 „Vincentino" o.l.v. Frans Pop-
tie, 12.30 Mededelingen land- en
tuinbouw, 12.33 Voor het platteland,
12.38 The Kilima Hawaiians, 13.00
Nieuws, 13.15 Kalender, 13.20 Louis
Levy en zijn Filmorkest, 14.00 Ge
sproken portretten, 14.15 Jeugdcon-
cert, 15.00 Voor de kleuters, 15.15
Mensen, dieren en dingen in de
muziek, 15.30 De Regenboog, 16.00
De Roodborstjes, 16.15 Het stond in
fle krant, 16.45 Vragen staat vrij,
17.15 The Ramblers, 17.45 Regerings
uitzending, 18.00 nieuws, 18.15
V.A.R.A.-varia, 18.20 Kwartet Jan
Corduwener, 18.45 Piano-duo Beers
en Van Lanschot, 19.00 Regerings
uitzending, 19,15—19.30 Het nieuws
uit Indonesië, V.P.R.O.: 19.30 Zo
zingen wij onze jeugdliederen (II),
19.44 Jeugdnieuws, 19.45—20.00 Le
zen in de Bijbel, V.A.R.A.: 20.00
Nieuws in het kort, 20.05 Dingen
van de dag, 20.15 Socialistisch
nieuws, 20.20 Promenadeorkest, 21.00
Tribunaal der Gemeenschap, hoor
spel, 21.50 Malando en zijn Tango-
Rumba-orkest, 22.20 Quintette a
vent de Paris, 22.45 In de tuin der
poëzie, 23.00 Bruce Lowe zingt, 23.35
—24.00 gr. pl.
Vindt een dergelijke houding nu
in het Parlement zijn weerspiege
ling? Ongetwijfeld neen. Zij, die
spreken, zoals de volksuitspraken
zouden luiden zijn slechts een Ger-
brandy, een Weiter en een ds.
Zandt. Om de mening van het volk
tot volle gelding te doen komen bij
de allergewichtigste beslissingen,
die aanstaande zijn, zou men dus op
korte termijn tot Kamerontbinding
moeten geraken. Maar bij de voor
bereiding hiervan zou dan blijken,
dat, met uitzondering van de ge
noemden geen afgevaardigde zich
bereid zou verklaren een mandaat
te aanvaarden in de door de meer
derheid van het volk omschreven
zin.
Wetende, dat ons volk zijnerzijds
zou afwijzen zich dan door een
Gerbrandy, Weiter en ds. Zandt te
laten leiden, blijft slechts het ant
woord over, dat minister van Maar-
seveen aan de heer Tilanus gaf:
Ons volk kent de kaarten niet, weet
niet hoe het spel in feite ligt. Dat
was en dat is ten dele onvermijde
lijk. Troeven legt men niet op ta
fel. Fouten en vondsten blijken pas
naderhand. Maar er zijn spelen, die
men ook als toeschouwer kan mee
spelen. Dat laatste had ons volk in
elk geval moeten doen, zich ver
diepend in kansen en mogelijkhe
den, spelend op winst, maar ook
rekening houdend met verlies. In
elk geval moedig stukken offerend
en zo de opening forcerend van een
nieuw tijdvak in zijn geschiedenis.
Dat alles is niet gebeurd Om. maar
één voorbeeld te noemen: Een ein-
delijke eerste analyse deed een
schok gaan door de Partijraad van
de KVP. Conclusie: Tussen rege
ring en volk gaapt een kloof van
niet-begrijpen.
Maar zijn de partijen in de Ka
mer, dan tenminste krachten waar
op de toch met zulk een ontzagge
lijke verantwoordelijkheid beladen
regering kan steunen? Ook dat kan
helaas niet gezegd worden. Het po
litieke leven van Nederland maakt
in deze dagen de indruk getrokken
te worden naar twee kanten. De
afgelopen week hebben de bedaag
de senatoren beneden ons een nog
veel diepgaander begrip getoond
voor Nederlands positie dan wij
aan de overzijde van het Binnenhof
ooit hoorden.
Wij hebben onze buitenlandse
saldi opgesoupeerd, onze goudvoor
raad voor een beduidend deel op
gemaakt, ons effectenbezit ver
kocht, 6 milliard aan belastingen
opgebracht en toch zou ons levens
peil nog beduidend hebben moeten
zakken, ware de wereld, die in gou
den tijden hoogstens binnen mocht
gluren, ons niet met royale hand
bijgesprongen. De mogelijkheid van
werkloosheid is nog niet acuut,
maar de markt is bezig zich te ver
zadigen. Industrialisatie is al geen
toverwoord meer. Heel Europa
poogt zich op dezelfde wijze veilig
te stellen en zo wordt ook de nieu
we spoeling reeds bij voorbaat
dun.
Als wij voor catastrophen zouden
komen te stJtn, zo heeft de heer
de Wilde gevraagd, is ons volk dan
wel voorbereid om dit alles te kun
nen dragen? Wij hebben bij ons
zelf gezegd, dat wij dit zeer zeker
niet zijn. Wij morren tegen het
huidige levenspeil, dat enkel door
gunsten en gaven toch nog zo hoog
is. Wij wachten met ongeduld op
nieuwe sociale voorzieningen, zoals
de definitieve regeling van de
ouderdomszorg, waar moet echter
het geld vandaan komen, vroeg de
heer v. d. Kieft bij de financiële
beschouwingen en minister Lief-
tinck heeft moeten toegeven dat hij
het nog niet wist. Senatoren, die zo
Nederlands positie zien, begrijpen
wel, dat men dit land niet in on
beraden avonturen kan storten en
zij voelen tevens, dat ook al zou het
volk hiervoor wel een vrijbrief wil
len geven, dit nog niet zeggen wil.
dat het ook de gevolgen zou willen
en kunnen dragen. Zij hebben de
regering in dit stadium dan ook
een heel wat mildere ontvangst be
reid dan de Tweede Kamer deed.
Hierdoor heeft zich de verwarring
in de geesten ook nog des te sterker
gedemonstreerd. In de Tweede Ka
mer een anti-rev. motie van wan
trouwen, in „Trouw" werd zij de
dag daarna al niet gelukkig ge
noemd, Prof. Anema heeft er in de
Senaat niet meer over gerept. Mr.
Oud was in de Tweede Kamer vrij
koud, Prof. Molenaar bezwoer de
Senaat toch in te zien in welk een
dwangpositie de regering zich be
vindt. De chr. hist, woordvoerder
in de Senaat, de heer Kolff, waar
schuwde dat hij en de zijnen zich
de handen vrij hielden. De heer
Tilanus zei in een rede in den
Haag: „Zou het ten val brengen
van het kabinet verantwoord zijn?
Wie dit in diepgang en ernst over
denkt, kan niet anders dan neen
zeggen". Zijn fractiegenoot Schmal
beweerde daarentegen weer in
Bolsward, „dat de lankmoedigheid
der Christ- Hist, haar grenzen
heeft" en de Christ. Hist, pers ont
viel zelfs het bittere woord: „Het
hart nijpt ons toe als wij zien, dat
onze sterke beginselen ook al be
denkelijk op koekedeeg beginnen
te lijken."
Prof. Romme sprak in de Tweede
Kamer van een „barst in het ver
trouwen", op de Partijraad twij
felde hij niet aan de goede trouw
vtvi de zittende Kabinetsleden, in
de Eerste Kamer zei de fractielei
der van de K.V.P., de heer Krop
man: „Mijn fractie heeft er be
hoefte aan in dit uur, in deze pe
riode van beslissende betekenis
voor ons land en volk de regering
te verzekeren van haar steun."
In deze tragische verwarring ver
strengelt zich waarschijnlijk twee-
eriei soort besef: Het besef, dat het
volk eigenlijk een andere oplossing
zou wensen en het besef, dat een
dergelijke oplossing toch in feite
geen kansen heeft.
Een eenzaam vooruittredende re
gering, aarzelende politieke partij
en en een slecht voorbereid volk,
zo laat zich het beeld van Neder
land schilderen aan de vooravond
van een wende in zijn geschiedenis.
RONDE VAN NEDERLAND
Finish in Amsterdams
Stadion
De laatste étappe van de Ronde
van Nederland op 15 Mei a.s. zal
opnieuw verreden worden van
Rotterdam naar Amsterdam, waar
de finish weer zal liggen in het
Olympisch Stadion.
Deze laatste étappe loopt over
een afstand van 185 km over de
volgende route: Rotterdam, Schie
dam, Vlaardingen, Naaldwijk,
Honselersdijk, Poeldijk, Loosdui-
ren, Den Haag, Scheveningen, Den
Deyl, Haagse Schouw, Oegstgeest,
Sassenheim, Lisse, Hillegom, Ben-
nebroek, Haarlem, Heemstede,
Hoofddorp, Aalsmeer, Uithoorn,
Vinkeveen, Loenersloot, Loenen,
Breukelen, Maarssen, Utrecht,
Blauwkapel, Hollandse Rading,
Hilversum, Ankeveense Brug,
Klomp, Ouderkerk, Amstelveen,
Amsterdam.
De start te Rotterdam vindt
plaats om 12 uur, de finish te Am
sterdam is te ca. 17.30 uur.
Vóór de aankomst der renners
in het Stadion, wordt daar een uit
gebreid en interessant sportpro
gramma gegeven, dat naar alle
waarschijnlijkheid een internatio
naal tintje zal krijgen.
De letterkundige F. Koning stond
Maandag voor het Bijzonder Hof te
Amsterdam, gepresideerd door mr.
F. van de Goot, terecht op grond
van talrijke verraadzaken hem door
de advocaat-fiscaal mr. H. G. Th.
Köhne in de dagvaarding ten laste
gelegd.
De verdachte, nu een menselijk
wrak, als gevolg van twee hersen
bloedingen, werd op een brancard
de rechtszaal binnengedragen.
Hij hield vol, dat hij steeds voor
een groot doel had gewerkt, ook
nadat hij in September 1944 naar
Duitsland was gevlucht.
Een van de punten der telaste-
legging was, dat hij van Nossen
(Did.) uit aan bekende NSB-ers
brieven stuurde, waarin hij er op
aandrong, dat men de Duitse mili
taire autoriteiten zou wijzen op het
grote strategische belang van een
bombardement van de Beerse over
laat, waardoor een deel van Bra
bant onder water gezet zou worden
en de geallieerde opmars ernstige
hinder zou ondervinden.
Voorts zijn er aanklachten tegen
hem in verband met zijn optreden
tegen de familie van M. de Jong, de
zoon van de bekende schrijver A.
M. de Jong, die het slachtoffer
werd van een Silbertanne moord.
Deze M. de Jong was bij de uitge
verij Strengholt in contact met K.
gekomen en had de indruk gekre
gen met een „goede" N.S.B.-er te
doen te hebben, die over nuttige
contacten beschikte en bereid was
te helpen.
K. heeft van deze kennismaking
gebruik gemaakt om met tal van
mooie verhalen en „bewijzen" zijn
hulpvaardigheid te tonen. Hij liet
zich daarvoor evenwel betalen en
sleepte in verloop van tijd een be
drag van ruim f35000.in de
wacht. Volgens de getuigeverkla-
ring van de S.D.-er Rühl heeft ver
dachte een Duits Joodse emigrant
die hem f25000.had geleend, toen
deze het geld terug vroeg, aan de
S.D. verraden en laten arresteren.
De grootouders van de echtgenote
van M. de Jong een 70-jarig Joods
HET NEDERLANDS ELFTAL
Wanneer men een "vluchtige blik
werpt op de samenstelling van het
nationale team, dat Zondag a.s.
onze Zuiderburen in het Amster
damse stadion partij zal geven, be
grijpt men dat er binnenskamers
heel wat te doen is geweest, alvo
rens de Keuze-Commissie dit ge
wrocht aan de wereld kon tonen.
Welgeteld vijf spelers bleven er van
de BelgiëNederland ontmoeting
in Deurne over, namelijk Schijve-
naar, de Vroet, Clavan, Rijvers en
Lenstra. Daarnaast vierden Kraak,
Möring en Wilkes hun come back,
terwijl de drie resterende plaatsen
door debutanten werden ingeno
men. Vooral deze nieuwelingen zijn
het natuurlijk, die het element van
onzekerheid in deze nationale ver
tegenwoordiging vormen. Daarbij
was de opstelling van de Feyenoor-
der Brandes als aanvalsleider, na
dat men besloten had Lenstra op
nieuw naar de vleugel te dirigeren,
begrijpelijk en aanvaardbaar. Bran
des is een berekend, hard en koel-
^^VER HET WETSONTWERP interim-regeling voor Suriname
en de Nederlandse Antillen, dat voor advies aan de Staten
is aangeboden, zijn de volgende bijzonderheden bekend ge
worden; Tot nu toe werd overeenkomstig art. 62 der Grondwet
het algemeen bestuur door de gouverneur uitgeoefend. Volgens
de nieuwe regeling zal de landsregering van Suriname en de
Nederlandse Antillen bestaan uit de landsregent en de aan de
Staten verantwoordelijke Regeringsraad. In de nieuwe lands-
regeling (welke in de plaats zal treden van de staatsregeling)
is duidelijk aangegeven, dat ten aanzien van de verzorging van
de inwendige aangelegenheden, de landsregent optreedt als
hoofd der landsregering.
Het ontwerp gaat uit van de ge
dachte, dat een gelijksoortige ver
houding als in Nederland bestaat
tussen de koning en de ministers,
in Suriname en de Nederlandse An
tillen zal bestaan tussen de verte
genwoordiger des konings en de
leden van de regeringsraad. Alleen
tèn aanzien van de belangen van
het koninkrijk worden aan de lands
regent in een afzonderlijke afdeling
bevoegdheden toegekend als orgaan
van het koninkrijk. Slechts voor
die werkzaamheden zal hij 's ko
nings aanwijzingen in acht hebben
te nemen.
Voor de Nederlandse Antillen zal
de wijziging in de positie van de
landsregent nog belangrijker kun
nen zijn, omdat krachtens de inte
rim-regeling bij algemene maatregel
van bestuur zelfstandigheid zal
worden verleend aan de eilanden
Aruba en Curacao, hetgeen met zich
mee zal brengen besnoeiing van de
bevoegdheid van de landsregering
(dus van landsregent en regerings
raad) met betrekking tot de verzor
ging van de eigen belangen van
die eilanden.
Ten aanzien van de verordenende
bevoegdheid valt op te merken, dat
voortaan alleen de volgende punten
ter regeling aan de wet voorbehou
den zijn:
de interim-regeling zelf, het Ne
derlanderschap, vernietiging van
een landsverordening, strafrechte-
lijke verantwoordelijkheid van de
landsregent, goedkeuring van ver
dragen, overeenkomsten en geldle
ningen buitenlands en verschillen
de bepalingen betreffende de de
fensie.
Kegeling bij algemene maatregel
van bestuur zal geschieden ten aan
zien van: de rechtspraak van de
hoge raad, de regeling van de
eilanden van de Nederlandse An
tillen, benevens enige andere on
derwerpen.
Ook de bemoeienis van Suriname
en de Nederlandse Antillen bij de
totstandkoming van de wetten is
door de interim-regeling geïntensi
veerd.
De algemene vertegenwoordigers,
die door de landsregering worden
benoemd, zullen met raadgevende
stem deelnemen aan het ministeri
eel overleg over de aangelegenhe
den, uitsluitend of mede de belan
gen van Suriname en de Nederland
se Antillen betreffende.
Bovendien zal de koning een
staatsraad in buitengewone dienst
voor Suriname en een voor de Ne
derlandse Antillen benoemen na
gepleegd overleg met de betrokken
landsregering. In de Raad van State
kan hierdoor de zienswijze van die
gebiedsdelen tot haar recht komen.
Vervolgens wordt de betrokken
landsregering in de gelegenheid
gesteld van raad te dienen ten aan
zien van ontwerpen van wetten,
algemene maatregelen van bestuur,
verdragen of andere overeenkoms
ten met een vreemde mogendheid
of een internationale organisatie.
De landsregering raadpleegt des
gewenst de staten omtrent ontwer
pen van wetten en algemene maat
regelen van bestuur.
De hierboven aangegeven afwij
kingen van de grondwet brengen
met zich mede, dat de interim-re
geling alleen kan tot standkomen
krachtens het nieuwe artikel 210
van de grondwet. Het ontwerp inte
rim-regeling moet dus met een
twee derde meerderheid in de sta-
ten-generaal worden aangenomen.
Op 17 Maart a.s. zullen, zoals be
kend. op de Nederlandse antillen
verkiezingen worden gehouden.
Het ligt dus voor de hand, dat hier
de nieuwgekozen staten over het
ontwerp advies zullen uitbrengen.
Aangezien echter in Suriname de
verkiezingen waarschijnlijk eerst
eind Mei zullen worden gehouden,
zullen de oude staten van Suriname
advies uitbrengen. De regering acht
het gewenst, dat beide statencolle
ges voor 1 Mei a.s. hun adviezen
hebben uitgebracht.
bloedig speler, die geen last heeft
van mentale of physieke inzinkin
gen als gevolg van beïnvloedingen
van het milieu. Dat de S.V.V.-er
van Schijndel een goede kans
maakte, was bekend, en er zullen
er niet velen zijn, die Stoffelen in
zijn plaats terug willen. Het heeft
er echter wel de schijn van, zo het
al niet als zeker kan worden aan
genomen, dat Steenbergen zijn op
stelling niet zo zeer aan zijn per
soonlijke prestaties te danken heeft,
dan wel aan het feit, dat de rech
ter verdedigings-wing moest „slui
ten" en geen hiaten mocht vertonen
als gevolg van de aanvallende ten-
denz in van Schijndel's spel. Van
Bun immers, hoewel nimmer bril-
lant en van super-klasse, heeft zich
zijn keuze in het elftal toch ook
steeds waardig getoond.
Dat Terlouw, die ernstig gebles
seerd is, door Möring zou worden
opgevolgd, was te verwachten. De
Enschede'er beschikt, naast buiten
gewone physieke eigenschappen,
over een gedegen internationale
routine, en zijn retour is een van
de geruststellende factoren bij deze
interland-ontmoeting.
De opstelling van Rijvers ontmoet
hier en daar nogal enige critiek.
De aparte figuur in de voorhoede
van de N.A.C.'er wekt geen onver
deelde bewondering meer na de
teleurstellingen in meerdere ont
moetingen, die de onproductiviteit
van de Bredanaar in het licht stel
den. Desondanks wil de Keuze-com
missie het met „Keesje", thans tus
sen Brandes en Clavan, nog eens
proberen.
Lenstra en Wilkes vormen een
safe wing, een vleugel van klasse,
uit de nood geboren, men had de
Heerenvener immers toch liever
op een binnenplaats gezien.
De Vroet en ook Kraak kunnen
blijkens hun verkiezing in het na
tionale elftal, de concurrentie met
opkomende godheden nog wel aan.
Vooral Kraak heeft zijn opstelling
te danken aan de goede vorm.
waarin hijnog steeds verkeert, en
die hem in het gezelschap van
Landman, De Munck en van Raalte
de „primus inter pares" doet blij
ven.
Zo moge dit elftal op het eerste
gezicht, vooral door de vervanging
van van Bun door Steenbergen, en
het experiment met Brandes en
van Schijndel enige verwondering
wekken, op de keper beschouwd
lijkt het toch wel de sterkste com
binatie, die hic et nunc mogelijk
was. Men had evengoed Albers in
echtpaar zou hij na hun arrestatie
via Zwitserland, Portugal, naar
Zuid-Amerika laten brengen. K.
incasseerde het geld voor de „on
kosten" en maakte een briefje na
dat deze mensen van de Portugese
grens verstuurd zouden hebben. In
werkelijkheid deed hij echter niets
en de beide oude mensen zijn zeer
waarschijnlijk vergast.
Bedreiging van de uitgever Gil-
tay, waarmede hij voor de oorlog
in contact had gestaan, mislukte.
Een door hem opgezette val om
deze uitgever via een brief, welke
in het Bos van Bredius werd ge
vonden, te betrekken in het illegale
werk van de familie Boissevain te
Amsterdam en zo in de handen van
de S.D. te doen vallen mislukte
eveneens, doordat deze brief in
handen viel van de illegale werker
Baars, die Giltay waarschuwde en
de herkomst van de brief via de
Amsterdamse politie commissaris
Heiink uitvond. Hiermede werd K.
ontmaskerd en kon voorkomen
worden dat hij verdere slachtoffers
maakte.
Voordat de president aan de pro
cureur-fiscaal het woord verleende,
las hij een verklaring voor van het
hoofd van de geneeskundige dienst
van het Departement van Justitie.
De verklaring houdt in, dat de ver
dachte slechts suggereert lijdende
te zijn.
Mr. Keune, de advocaat-fiscaal
noemde de houding van verd. draai
erij en bedriegerij. Hulpverlening
aan de vijand en verraad achtte hij
volledig bewezen. Hij eiste 20 jaar
gevangenisstraf met aftrek en ont
zetting uit alle rechten voor het
leven.
De verdediger dr. mr. W. Sehuur-
mans Stekhoven uit Rotterdam, die
behalve jurist tevens arts is, be
streed de Waarde van de verkla
ring van de geneeskundige dienst
van het departement. Hij vroeg om
een psychiatrisch rapport. Mr.
Schuurman Stekhoven besloot zijn
pleidooi met een verzoek tot een
nader onderzoek naar de toestand
van de verdachte, geestelijk en li
chamelijk.
In zijn laatste woord verklaarde
de verdachte nimmer iemand
kwaad te hebben willen doen, wel
ke opmerking op de publieke tri
bune verontwaardiging wekte.
Uitspraak 24 Maart a.s.
Na afloop van de zaak contra K.
begon het Bijzonder Hof het on
derzoek naar de daden van diens
echtgenote. Deze is ten laste gelegd
het eigenlijke verraad te hebben
gepleegd in dien zin, dat zij het is
geweest, die de S.D. gewaarschuwd
heeft zowel ten einde het echtpaar
Gassmann te arresteren als voor de
arrestatie van R„ de man, die K.
25000 had geleend. Verdachte ont
kende de feiten niet. Als excuus
zeide zij: de indruk te hebben ge
had dat het ging om een goed doel.
Teneinde nog enkele getuigen te
horen, heeft het Hof op verzoek van
mr. Keune, advocaat-fiscaal, de ver
dere behandeling van de zaak voor
onbepaalde tijd uitgesteld.
de verdediging kunnen zetten of
van Roessel op de midvoorplaats,
het blijft echter een vraag, of het
elftal er sterker door werd. Men
zal de debutanten hun kans moeten
geven. Wellicht zal het bravour,
tyaarmede zij zich a.s. Zondag in de
strijd zullen werpen, hen in de toe
komst tot vaste dragers van de
oranje-trui maken.
MINISTER STIKKER TERUG
UIT PARIJS
Maandagavond is minister Stik
ker per vliegtuig op Schiphol te
ruggekeerd na een verblijf van
enige dagen in Parijs, waar hij be
sprekingen heeft bijgewoond van
de consultatieve raad van de orga
nisatie voor Europese economische
samenwerking. De besprekingen
hebben naar de minister bij zijn
aankomst verklaarde een gun
stig verloop gehad. Er is een volle
dige overeenstemming bereikt. Mi
nister Stikker noemde de conferen
tie een goede voorbereiding voor
de besprekingen van de Benelux-
landen, die weze week worden ge
houden.
Naar aanleiding van het plan-
Cripps deelde hij nog mede, dat op
de bijeenkomst te Parijs een reso
lutie is aangenomen, die voor Ne
derland zeer gunstig is te noemen.
Over enkele dagen zal 't resultaat
der besprekingen bekend worden
gemaakt.
GEMEENTE RHOON 750 JAAR
De gemeente Rhoon herdenkt dit
jaar haar 750-jarig bestaan. Gedu
rende de zomermaanden, de data zijn
nog niet officieel vastgesteld, zal dit
feit worden herdacht. Er zal o.a.
een tentoonstelling van producten
voor eigen bodem, landbouw, vee
teelt, tuinderij en vruchtenteelt wor
den 'gehouden. Voorts zal een groot
historisch openluchtspel worden op
gevoerd, waarbij hoofdmomenten
uit de geschiedenis van Rhoon naar
voren zullen worden gehaald.
FINLAND BLIJFT NEUTRAAL
De Finse premier, Karl Fager-
holm, heeft in een rede, die door
radio Stockholm werd uitgezonden,
verklaard, dat Finl>«d niet het
voornemen heeft zich hetzij bij- het
Atlantisch Pact, hetzij bij een Scan
dinavisch Pact aan te sluiten.
De radio voegde er aan toe, dat
Fagerholm, die gisteren te Tam-
mersfors sprak, de jongste beschul
digingen in de Sovjetpers, dat Fin
land in onderhandeling was getre
den met de westelijke mogendhe
den, tegenspraken.
Het gebruik, zoals dat vroe
ger vrij algemeen bestond, dat
er mannen in de kerk rondlie
pen die, getooid met een of
ander teken van hun ambt,
moesten waken voor de eer
bied in Gods huis, is zo lang
zamerhand wel overal verdwe
nen. Maar wat niet verdwijnen
mag, is de eerbied en ingeto
genheid zelf, die wij aan deze
heilige plaats verschuldigd zijn
Misschien, hapert daar nog wel
eens het een en ander aan. De
kerk is niet de aangewezen
plaats waar men buurpraatjes
houdt, grapjes verkoopt, el
kaar het nieuws van de dag
vertelt. Ook niet de plaats om
elkanders japon of mantel te
laten bewonderen. De kerk is
een huis van Gebed. Geen ro
vershol. Zou Christus de zweep
weer moeten nemen, als Hij
eens zichtbaar bij ons in de
kerk verscheen? MARCUS.
Hallo! Nog drie jaar wachten. 12.000 aanvragen voor aan
sluiting op het telefoonnet liggen bij de Plaatselijke Telefoon
dienst in Amsterdam op behandeling te wachten. De eerste drie
jaar zullen de aanvragers nog geduld moeten oefenen. Aan de
Hobbemakade is men bezig met de bouw van de nieuwe Centrale
Zuid, die 5000 abonné's zal kunnen opnemen.
FEUILLETON
27
In de daarop volgende stilte be
merkte Cato twee dingen. Ten eer
ste heel gedempte muziek, alsof 'n
radio heel zacht was gedraaid en
vervolgens de aanwezigheid van
iemand in de huiskamer. Niet al
leen een vage reuk van sigaret
tenrook, maar iets veel subtieliers,
iets dat de aanwezigheid van
iemand, die in de naastgelegen ka
mer stond, verried. Ienqand die met
gespitste oren stond tte luisteren,
of Miek nog niet terugkwam.
26) Het scheen dat deze de ge
dachten van Cato had geraden,
want ze zei schielijk: „Ik hoop,
je niet kwalijk neemt, dat ik je
niét vraag binnen te komen. We
hebben dit weekeinde namelijk
gasten gehad en een paar zijn we
gens het slechte weer nog wat
gebleven." Ze lachte kort en ze
nuwachtig. „We voelen ons geen
van allen in 'n pretige stemming,
anders had ik je wel op een kop
thee of zo gevraagd
Cato vond, dat ze er vermoeid
uitzag; ze was zo bleek of
kwam dat soms van haar felgroe
ne sweater?en er lagen krin
gen onder haar ogen. Ze trok
haar wenkbrauwen samen en zei
door A. F.
niet zo afkeurend aan!"
„Dat was helemaal mijn bedoeling
niet."
„Mogelijk niet." En weer lachte
ze schril en verward. „Ik denk,"
vervolgde ze ietwat uitdagend,
„dat je 't wel aan Hans zult over
vertellen, niet?"
Rustig antwoordde Cato: „Beste
meid het gaat mij immers geen
steek aan, wat je doet, als hij van
huis is?"
„O zo, weet je dus, dat hij naar
Amsterdam is?" vroeg Miek vin
nig. „Dat heeft hij je dan zeker
laatst verteld."
„Aan mij Wanneer? vroeg
Cato verbluft.
„Wel, toen jé met hem aan de
Geul gezeten hebt. Dat is zo.... ik
heb jullie uit de verte gezien,
maar ben zo bescheiden geweest,
om terug t^ rijden.
Dat was zij dus geweest, die op
het landweggetje gekeerd en te
ruggereden was
Ze zei eenvoudig: „We hebben
elkaar daar louter bij toeval ont
moet..." en verder niet. Ze voelde
ziqh geen rekenschap van haar
doen en laten aan de vrouw van
Hans verschuldigd en als Hans
zich dat wel voelde, dan was dat
tegen Cato: „Nou, kjjk me maar immers zjjn zaak?
Miek sloeg haar nog steeds met
haar lichtbruine vinnige ogen ga
de. Het gaf Cato een vreemd ge
voel van schrik. Dat vrouwtje
was jaloers... heftig jaloers en nij
dig bovendien. Zo rustig ze kon
antwoordde Cato: „Het spijt me
heel erg, als je denkt, dat
Een mannenstem onderbrak haar
woorden.
„Zeg Miek, waarom schei je niet
uit met dat gefluister tegen je
tuinman en kom je niet terug?
We vergaan hier van de dorst en
je hebt de fles... O, neem me niet
kwalijk!"
Cato zag een lange jonge man
op de drempel van de huiskamer
verschijnen. Zijn stem klonk schor
maar ze herkende die toch duide
lijk. Het was André Smeets de
jonge H.B.S.-leraar. Ze wist niet,
of hij haar al dan niet kende of
herkende, want hij boog met over
dreven hoffelijkheid en trok zich
in de kamer terug.
Die onderbreking scheen Miek
haar houding teruggegeven te
hebben, want ze zei, al was het
dan jok met een aoogrode kleur:
„Mijn gasten springen een beetje
uit de band. Als jé me dus niet
kwalijk neemt... Ik kom volgende
week Woensdag vast en zeker, als
je me dan ten minste nog nodig
hebt," voegde ze er met een eigen
aardig lachje aan toe.
„Ja, tot Woensdag. Ik reken op
je," zei Cato, zonder op haar laat
ste opmerking in te gaan.
Miek zei verder niets meer en
Cato verliet het huis vlug. Net zo
vlug, dacht ze bij zichzelf als je in
vroeger jaren weggegaan was, als
ze er een boodschap uit 't waren
huis gebracht had. De voordeur
viel dof achter haar dicht en ze
snoof met genot de frisse buiten
lucht op.
Ze was de oprijlaan halverwege
af, toen de vrachtauto van Pierre
van Spaendock haar inhaalde en
naast haar stilhield.
„Stap maar in, Cato, dan zal ik
je wel even brengen, waar je we
zen moet," zei hij gedienstig. Ze,
vertelde het hem en bracht haar
naar bestemming.
Eerst toen ze goed en wel reden
vroeg Pierre: „Hebt je haar ge
sproken? En heb je die vriend
van haar ook nog gezien?"
„Bedoel je haar gasten uit Am
sterdam?" vroeg Cato, een recht
streeks antwoord vermijdend.
„Ja, en die jongen van Smeets.
Die schijnt mededingers gekregen
te hebben. Hij kwam altijd met zijn
wagentje maar tegenwoordig
loopt hij. Zeker bang, dat ze zijn
auto zulle-, zien staan!'
„Maar Pierre," begon Cato.
Hij hield zijn wagen terstond in
en vroeg: „Wat wilde je zeggen?"
„Je zult Hans toch zeker niet
van streek brengen?" En toen hjj
heftig ontkennend 't hoofd schud
de, vervolgde ze: ,Nou dan, houd
dan al wat je hier in dat huis ziet
of hoort strikt voor je."
(Wordt vervolgd)
