Modeshow
Krasse woorden in de Raad van Bergen
B. W. G. LIENESCH
Het voorspel van de gemeentebegroting
Nicotiaanse geneugten
in de strafgevangenis
"--SS:
r
JUBILEUM SOCIALE RAAD
DEBAT OVER 'T OUDE HOF
Exorbitante eis van eigenaar?
Volksgezondheid en volkshuisvesting
Openbare werken
v__
35 jaar weldadigheid
Gevangenbewaarder op verdachtenbank
PAC. 2
Woensdag 16 Maart 1949
De gemeenteraad van Bergen, die in twee maanden niet ver
gaderd had, kwam gisteravond om half 8 bijeen voor de behan
deling van een agenda van 15 punten; de kwestie van 't Oude
Hof kwam niet als zodanig op de agenda voor, doch kwam ter
sprake bij de behandeling van het adres van V.V.V. ter zake,
met het gevolg, dat de raad er twee uur aan besteedde. Het was
een nogal bewogen discussie, die hierover gevoerd werd, waarbij
menige aanval op het beleid van B. en W. gedaan werd. Aan het
slot van de agenda kwam aan de orde het voorstel tot aankoop
van het Dorpshuis en dit te verhuren aan het K.C.B., alsmede,
om de jeugdverenigingen een barak ter beschikking te stellen.
Ofschoon de heer Hemelrijk een voorstel van orde deed, dit
voorstel aan te houden, omdat de raad geen gelegenheid had
gehad de draagwijdte ervan te overzien, ontspon zich ook hier
over een felle discussie, die de raad tot het middernachtelijk
uur bezig hield. Wij komen hier morgen nader op terug en
moeten ons vandaag beperken tot de Oude Hof-geschiedenis
Reeds bij de notulen vroeg de
heêr Hemelrijk aanvulling van em
kele praegnante punten, die er in
verzwegen waren.
Zo had hij in de vorige vergade
ring gezegd, dat hij in elk geval
zou trachten te beletten, dat in die
vergadering een beslissing zou val
len; hij had gevraagd, waarom er
zo'n haast bij was, waarop de voor
zitter toen had geantwoord, dat het
advies vóór 28 Januari bij Ged. Sta
ten moest zijn. De heer Hemelrijk
had daarop gevraagd, waar of dat
stond, waarop de voorzitter had ge
antwoord, dat hem dat telefonisch
was medegedeeld. Dit wilde de heer
Hemelrijk alsnog genotuleerd zien.
De voorzitter merkte op, dat hij
niet gesproken had over Ged. Sta
ten, doch van de commissie voor ge
meentelijke plannen, doch de heer
Hemelrijk ontkende dit; de voor
zitter zei hierop, dat hij het dan
toch zo bedoeld had, hetgeen in de
notulen zou worden opgenomen.
Dê voorzitter betoogde nog, dat
geenszins de bedoeling was geweest
de raad te overrompelen, of een be
slissing af te persen.
De heer Hemelrijk vroeg voorts
in de notulen op te nemen, dat hij
sinds een maand van het Kon. Be
sluit afwist, zoals hij had gezegd,
alsmede dat de voorzitter daarop
gezegd had, dat hij er sinds negen
maanden van wist.
Voorts vroeg de heer Hemelrijk,
of de voorzitter zich daarin niet
vergist ha,d, hetgeen de Voorzitter
niet direct kon nagaan. Waarom, zo
vroeg de heer Hemelrijk, is de
kwestie dan niet eerder aan de orde
gesteld?
De voorzitter: daar zal ik u later
op antwoorden.
Toen het adres van V.V.V. inzake
't Oude Hof aan de orde was ge
steld, kwam de heer Hemelrijk op
de eigenlijke kwestie terug. Zonder
reserve wilde spr. verklaren, dat B.
en W. nu in dit stadium hun
uiterste best doen, wat nog in Ber
gen over is aan natuurschoon, spe
ciaal wat betreft 't Oude Hof en
omgeving, te bewaren.
De voorzitter: Bent u door B. en
W. gemachtigd dat te zeggen?
De heer Hemelrijk: Neen, maar
dat is mijn mening. Het gevaar, dat
dit bosgebied loopt, zo vervolgde
spr., is er niet minder om; integen
deel er is alle reden de alarm
klok te luiden. De raad is slechts
dan verantwoord, als hij niets on
beproefd heeft gelaten en spr. doet
een beroep op de publieke opinie,
waarvan de pers de tolk is.
De hoop van spr. was gevestigd
op een minnelijke schikking met de
eigenaar, zoals in de motie van
V.V.V. ook tot uitdrukking is ge
bracht.
ONAANNEMELIJKE EIS
Aan deze hoop is echter finaal de
bodem ingeslagen; de eis, die de
eigenaar stelt, is niet alleen onaan
nemelijk, doch zó verbijsterend en
buitengewoon, dat Bergen, als "t er
kennis van kreeg, op zijn achterste
benen ging staan. Veertien dagen
vóqr de V.V.V.-vergadering was
deze eis ai bekend; spr. nam er 2
Maart kennis van en spr. kwam er
door tot de hoofdgedachte, dat Ber
gen moet vechten voor het behoud
van dit complex tegen een familie,
die het onderste uit de kan wil
hebben en er op uit is Bergen te
nemen. Zij is er op uit de laatste
resten van het bos reddeloos te ver
knoeien en wil o.m. een brede strook
langs de Eeuwige Laan voor nor
male bebouwing opeisen.
Men poogt schaamteloos misbruik
te maken van het K. B., in strijd
met de mening van de bevolking
en het K. B. zelf, dat door de in
stanties, die er voor verantwoorde
lijk zijn reeds betreurd wordt. Na
negen maanden onderhandelen
noemt spr. dit een bedroevend re
sultaat.
Spr. zou een advies aan Ged. Sta
ten willen zien, waarin is opgeno
men een eenzijdig vastgestelde ga
rantiesom, die een redelijke ver
goeding is voor de eigenaar en over
eenkomstig de draagkracht van de
gemeente. Voorts zou hij alle mo
gelijke druk op Ged. Staten en op
de Kroon willen uitoefenen een be
slissing in die geest te nemen, dat
hier het lot van de gemeente en
van een recreatieoord voor heel het
land in haar handen ligt.
IN HET OOK
GEFLUISTERD
De voorzitter wil op dit betoog
niet ingaan en de discussie er over
sluiten, doch de heer Ellis krijgt
toch het woord, om te verklaren,
dat de behandeling van deze kwes-
toe hem niet kan bekoren. In co
mité werd de zaak in vogelvlucht
behandeld, doch de raad had er een
volle avond aan moeten besteden.
B. en W. hadden bij hun onder
handelingen met de fam. van R. niet
met toezeggingen moeten beginnen.
Door toedoen van de heer Hemelrijk
is de kwestie toch openbaar gewor
den en werd er publiciteit aan ge
geven. Spr. heeft de indruk, dat het
de vorige keer toch om een beslis
sing was te doen. Weth. Brak had
hem nl. in zijn oren gefluisterd, dat
geprobeerd zou worden tot een be
slissing te komen
Tot zijn schrik heeft spr. bere
kend, dat de eigenaar maar eventjes
60.000 M2 als bouwterrein eist; hij
eist dat de taxateurs bjj hun taxatie
deze oppervlakte als bouwterrein
aanmerken. Deze eisen mag de eige
naar niet aan de taxateurs opleg
gen; spr. hoopt, dat deze deskundi
gen hun eed gestand doen en met
deze eis geen rekening houden.
Alles wat bos is, moet bos blijven
en spr. hoopt, dat dit voor de ge
meente financieel te dragen zal zijn,
want Bergen is er of is er niet met
of zonder dit bos.
EIS TE HOOG!
Mr. Sluis valt dan de heer Hemel
rijk aan. die de vorige keer B. en
W„ doch nu de eigenaar tot het
zwarte schaap maakt. De eigenaar
heeft recht op een zakelijke behan
deling. De taxateurs mogen alleen
als bouwterrein taxeren, wat in
onderling overleg als bouwterrein
is aangewezen. De eis is echter wel
aan de hoge kant .De heer Van
Reenen is echter niet verplicht het
bos voor een appel en een ei te ver
kopen.
De voorzitter zegt dan, dat B en
W. niet vlak vallen voor de eisen.
De raad krijgt t.z.t. een voorstel te
behandelen, dat eerst in comité ter
sprake komt. Dat er publiciteit aan
is gegeven, daar kon spr. niets aan
doen; hij heeft de heer Hemelrijk
noch de krant in zijn hand.
De heer Swaag meent, dat de
rechten van de eigenaar, neergelegd
in het K. B. geëerbiedigd moeten
worden, ook de heer Hemelrijk als
democraat zal zich daarbij neer
moeten leggen.
Uit de nota aan de raad krijgt spr.
de indruk, dat de heer Hemelrijk
zo'n beetje de derde wethouder is.
Dat een raadslid het college ver
biedt een communiqué te plaatsen,
acht spr. niet geoorloofd.
De voorzitter: Dat is niet aan de
orde! Het spijt hem overigens, dat
de indruk gewekt is, dat het college
iets wilde forceren. De bevolking
mocht gerust weten, dat er iets met
"t Oude Hof aan de orde was; (waar
om moest de zaak dan de vorige keer
in comité behandeld worden? ver-
slagg. NHD). De voorzitter zegt ten
slotte toe ,dat het college niets aan
de eigenaar zal voorstellen, zonder
de raad er in te kennen.
De heer Hemelrijk: Nu zie ik, hoe
openbaarmaking gewenst was. Het
is spr. duidelijk geworden, dat het
,de vorige vergadering wél ging om
een beslissing; de fout ligt daarom
niet bij spr. maar bij B. en W..
wiens advies de Raad ter beslissing
werd voorgelegd. Dat werd door
niemand weersproken. De R.K.
fractie had zelfs besloten geen be
slissing te nemen, hetgeen er op
wijst, dat een beslissing dus in de
bedoeling lag.
Men moet nu niet met de legende
aankomen, dat sim. de openbaarma
king geforceerd heeft; als deze he
ren hun zin hadden gehad, dan wist
het publiek nog niets en zou het ad
vies van B. en W. aangenomen zijn.
Hoe kan men voor het forum van
het publiek (er was veel belang
stelling op de publieke tribune,
verslagg. NHD.) zeggen .dat de zaak
nu nog geheim moet blijven. Als
het advies eenmaal naar Ged. Sta
ten is, kan de raad er niets meer
aan veranderen. Als men spr. er op
aanvalt ,dat hij publiciteit er aan
gegeven heeft ,dan kan men dat niet
Voor de burgerij verantwoorden.
(Niet de heer Hemelrijk, doch wij
namen het initiatief tot publicatie,
verslagg. N.H.D.).
De heer Hemelrijk betoogt voorts
dat na negen maanden onderhande
lingen de eis van de eigenaar nog
verder gaat dan het buitensporige
advies van B. en W.
Is het dan nog geen tijd de zaak
aan de grote klok te hangen? Men
onderschat de werking van de pu
blieke opinie in de pers. Ook Ged,
Staten nemen daar nota van en
zuilen daaruit zien, welke verant
woording zij in deze hebben.
De onderhandelingen zijn in een
slop geraakt. Spr. gebruikte felle
woorden, maar zij waren overwogen
en verantwoord. De eisen zijn ex
orbitant; niemand ter wereld had
méér kunnen vragen. Het K.B. slaat
een andere toon aan en gebruikt
een andere motivering dan men er
aan wil geven.
Er is geen aannemelijke vraag,
waar een aannemelijk bod op kan
volgen. Wij aldus spr. en het
publiek, moeten weten, wat ons te
doen staat. Er staan twee wegen
open: onteigening doch spr. zei
destijds: dat nooit; èn aankoop. Spr.
kjjkt hier niet op 'n f 10.000 doch
wat hier gevraagd wordt, gaat veel
te hoog. De Raad heeft het recht
van beroep op de Kroon, die ons
niet ongunstig gezind is. Spr. vraagt
B. en W., of zij verdere onderhan
delingen mogelijk achten en zo ja,
dan met een voorstel te komen; hij
vraagt of het college alle krachten
wil mobiliseren, vooral bij Ged.
Staten en zo nodig bij de Kroon in
beroep te gaan. Over de prijs moet
alleen in comité gepraat worden.
De fam. v. Reenen heeft formeel het
recht te vragen, wat zij kan vragen,
doch een familie, die zo goed als
heel Bergen voor een appel en een
ei gekocht heeft en als bouwter
rein verkocht heeft, heeft ook een
moreel recht.
spr. betwist deze tamme net
morele recht te proberen Bergen
het vel over de oren te halen.
Een compliment
Mr. Sluis heeft zich geërgerd over
de onzakelijke stukken in sommige
bladen; hij maakt een uitzondering
voor de zakelijke en goedgedocu-
menteerde artikelen van het N.H.
Dagblad; hij is voorts var^mening,
dat het de vorige vergadering met
om een beslissing, doch slechts om
een bespreking ging.
De heer Taets van Amerongen
vraagt de heer Hemelrijk, waarom
hij op deze manier over de eisen
van de fam. v. Reenen spreekt, ter
wijl er geen prijs genoemd is. Hij
herinnert er voorts aan de hand
van krantenverslagen aan, dat in
Maart 1940 het Kon. Besluit door
de heer Voute ter sprake is ge
bracht, toen hij een voorstel deed,
om onderhandelingen met de eige
naar aan te knopen, om te komen
tot aankoop van het bos.
De heer Hemelrijk, wien zijn op
positie in de vorige vergadering
verweten was, verdedigde zich met
op te merken, dat hij aanvankelijk
was afgegaan op het juridisch ad
vies van Mr. Sluis, waardoor hij
misleid is; toen hij kennis nam
van een juridisch advies van andere
zijde, die in tegenstelling met Mr.
Sluis van oordeel was, dat niet de
eigenaar, doch de gemeente de
keuze van het alternatief had,
moest hij een ander standpunt in
nemen.
De Voorzitter: dan had U mij
daarvan op de hoogte moeten stel
len.
De heer Hemelrijk: dat heb ik
gedaan; een kwartier voor die
raadsvergadering, doch u hebt Uw
voorstel niettemin verdedigd.
De heer Min noemt de publicatie
in de pers voorbarig en herinnert
eraan, dat zijn fractie de vorige
vergadering geen beslissing wilde
nemen, omdat zij kennis droeg van
de brief van de heer Van Reenen.
De Voorzitter is de heer Hemel
rijk dankbaar, dat hij het college
overtuigd heeft van zijn andere
zienswijze en van andere mogelijk
heid.
De heer Hemelrijk zegt, dat de
heer Min mis was, want de brief
van de heer Van Reenen, was eerst
ter sprake gekomen na het verzoek
de zaak in het openbaar te behan
delen. Reeds op 29 Nov. was de zaak
in comité behandeld en toen heeft
spr. er zich niet tegen verzet; het
zelfde advies nog een graadje
erger kwam II Jan. weer in comité
aan de orde; na vruchteloze onder
handelingen waren de eisen van de
heer Van Reenen nóg verder ge
gaan. Toen was het toch wel tijd
voor openbaarmaking!
De Voorzitter: het moment was
nog niet gekomen om alarm te bla
zen.
De heer Hemelrijk betoogt, dat
de verwarring is gekomen door te
weinig voorlichting aan de pers;
overigens neemt spr. met vreugde
kennis van de mededeling, dat de
Voorzitter door spr. bekeerd is. Spr.
wil niemand iets verwijten; we
menen het allemaal goed met Ber
gen. Ais spr. soms wat krasse woor
den gebruikt heeft, dan komt dat,
omdat hij altijd oordeelt zonder
aanzien des persoons. We willen
allemaal hetzelfde doel, doch ver
schillen alleen over de wijze, waar
op dit bereikt moet worden.
De heer Ellis, erop wijzend, dat
de heer Hemelrijk zijn standpunt m
het college heeft verdedigd, hoopt,
dat het college zich niet meer door
een raadslid omver laat praten;
daar zouden meer raadsleden in
betrokken moeten worden.
De heer Swaag: Dr. Hemelrijk
heeft niet alleen het Oude Hof ge
red.
En hiermee was de Oude Hof-
kwestie afgedaan.
WEERSVER WACHT INC
Medegedeeld door het K.N.M.I. te
De Bilt, geldig van Woensdagavond
tot Donderdagavond:
WISSELEND WEER,
Aanvankelijk: krachtige, langs de
Waddenkust tijdelijk stormachtige
wind tussen Noordwest en Noord.
Wisselend bewolkt met enkele
buien. Later: afnemende en naar
Noordwest tot West krimpende
wind. Weer toenemende bewol
king en ongeveer dezelfde tempe
ratuur als vandaag.
Het is ons een bijzonder genoegen een
door de oorlog onderbroken traditie
voort te kunnen zetten. Wij stellen
ons voor U de nieuwe Voorjaars- en
Zomermodellen te tonen, tijdens een
door ons aangeboden Thé-complet, in
de kleine zaal van de Harmonie" op
Donderdag 24 Maart a.s. 's namiddags
van 35 uur en 's avonds van 7.30
9.30 u. Kaarten a f 3.50 vanaf Vrijdag
18 Maar{ a.s. aan onze zaak verkrijgbaar
ALKMAAR
De Lindcngracht.
ALKMAAR. Voor demping van
de Lindengracht i.v.m. de behoefte
aan parkeerruimte voelen B. en W.
niets, omdat dit een onaanvaard
bare aantasting zou zijn van het
stadsschoon.
In verband met de vele diefstal
len o.a. in de buurt van de Kenne-
merstraatweg achten enkele leden
meer straatverlichting wenselijk. De
huidige omvang der straatverlich
ting overtreft echter verre de toe
gestane omvang; op aanwijzing van
de C. v P. wordt de verlichting zo
ogelijk hier of daar uitgebreid.
Bij een verkeerstelling op het
kruispunt Bergerbrug G. Geester-
weg bleek, dat de verkeersfrequen-
tic niet voldoende is, om hier een
stopsignaal-inrichting te plaatsen;
oen onderzoek naar andere ver
keerspunten, o.a. hoek Grotekerk,
ligt in het voornemen.
Omtrent de richting van het be
leid t.a.v. de politie, nl. in die van
Rijks- of gemeentepolitie, kunnen
B en W. nog niets positiefs mede
delen. Ook de loslopende hondjes
maakten een punt vaji bespreking
uit; er ki timen in '48 bij de politie
48 klachten binnen inzake overlast
door honden.
Volksgezondheid.
Inzake de t.b.c.-bestrijding merken
B en W. op. dat dit een taak is
van de consultatiebureaux en kruis
verenigingen; aanschaffing van een
doorlichtingsapparaat van f 37.000
achten zij uit financiëel oogpunt
niet mogelijk
De in dienst genomen sociale ge
zinsverzorgster voldoet goed; blijft
dit werk beperkt tot de door M. H.
gesteunden, dan is indienstneming
van een tweede verzorgster niet
nodig. -
Uitbreiding van de taak van de
aan het C. Z. verbonden diëtiste
met het uitbrengen van adviezen aan
particulieren, achten B. en W. niet
mogelijk.
N.a.v. een vraag over hot te lang
uitblijven van de GGD bij ongeval
len, zeggen B. en W., dat hun col
lege daar geen gevallen van bekend
zijn. Na de werkuren moet de chauf
feur van de auto echter eerst op
gebeld worden; het is voor de ge
meente te kostbaar dag en nacht
een chauffeur met auto gereed te
hebben. B. en W. menen, dat de
hulpverlening de toets der critiek
kan doorstaan.
Volkshuisvesting.
De meeste vragen zijn gesteld
over dit onderwerp.
Het bouwvolume voor 1949 be
draagt 32.337 M3 voor 116 wonin
gen. Als tegemoetkoming in de ver
snelde ontwikkeling der gemeente
ziin 10 woningen extra toegewezen
Voor herbouw is 1 woning toege
wezen. In voorbereiding~is een plan
voor 54 woningen, w.o. 10 zelfstan
dige woningen voor ouden van da
gen. In Nov. '48 hebben B. en W. de
mogelijkheid tot stichting van een
tehuis (flat) voor ouden van dagen
ter onderzoek opgedragen aan een
ambtelijke commissie.
Dit jaar of 1950 zal begonnen
worden met de bouw van 50 mon
tagewoningen. Ook zijn er plannen
voor duplexwoningen; „Voorzorg"
wil er 14 bouwen en de Allunaarse
Bank N.V. heeft een plan "oor 11
woningen, w.o. 8 duplex-woningen,
aan de Bergerweg.
Duplexwoningen zijn echter te
aanvaarden als noodmaatregel.
Er werden tot dusver 16 wonin
gen gebouwd ingevolge de finan
cieringsregeling; voor 11 woningen
is een aanvraag in behandeling. Aan
de Ruysdaelkade is men bezig met
7 middenstandswoningen.
Gevraagd wordt, of het juist is,
dat de bouw van 6 middenstands
woningen aan de Bergerweg ver
hinderd wordt, doordat de eigenaars
in strijd met de verordening geen
vergunning tot zelfbebouwing zal
worden gegeven. B. en IV. menen de
betreffende bepaling zó te moeten
toepassen, dat de'toekomstige eige
naar economisch aan de gemeente
gebonden moet zijn en i.v.m. de
grootte van zijn gezin niet teveel
woonruimte in gebruik mag krij
gen.
In antwoord op enkele vragen de
len B. en W. mede, dat bij de over
heid de volgende woningen in ge
bruik zijn: Kennemerpark 2627
(DUW), Kennemerpark 31 (PWB),
Wilhelminalaan 4 (Domeinen). Ken-
nemerstraatweg 33, 75 en 103 (resp.
Rijkskolenbureau, Rijkswaterstaat
en Stichting Geestelijke Volksge
zondheid), Nassaulaan 1 (Land-
bouwherstel), Nassauplein 43 (NA
K.).
Landbouwhuis is door de R. v. A. in
genomen.
Uit het onderzoek naar overtol
lige woonruimte bleek dat in diver
se percelen een andere verdeling
van de aanwezige woonruimte dien
de plaats te vinden, waardoor in
die percelen meer personen dan tot
dusver zijn gehuisvest.
In 1947 werden 10 woningen en
16 gedeelten van woningen gevor
derd. terwijl door minnelijk overleg
in een vrij groot aantal woningen
dubbel-bewoning tot stand is ge
bracht.
In '48 werd 33 maal een woning
gedeelte gevorderd en 23 maal een
hele woning. Het woningtekort
wordt op 1500 geschat, het aantal
woningzoekenden, dat ingeschre
ven staat, bedraagt 1029 (v.j. 888).
In antwoord op de vraag, of de
mogelijkheden om woonruimte te
vorderen en 'woningen te splitsen
wel voldoende worden benut, zeg
gen B. en W., dat de woningen, die
zich voor samenwoning leenden,
practisch alle daarvoor benut zijn.
Voor woningsplitsing zijn de mo
gelijkheden zeer beperkt.
Dat nog tal van woningen gele
genheid bieden tot samenwoning,
wordt door B. en W. betwist. Ver
schillende hoofdbewoners zijn vrij
gesteld van inwoning op grond van
een medisch advies van het hoofd
van de GGD.
Openbare Werken.
Bij de vernieuwing van het weg
dek van Laat en Langestraat zal
een deklaag van grof asfaltbeton
worden aangebracht, voorzien van
een slijtlaag met rubber. De St.
Laurensstraat krijgt in 1950 een
nieuwe bestrating. Aanleg van een
voetpad langs de Nieuwe Schermer-
weg zou f 25.000 kosten, doch het
voetgangersverkeer is daar niet zo
intensief, dat zulks nodig is.
De verruiming van de bocht naar
do Kanaaldijk valt in het plan voor
de nieuwe Friesebrug.
Voor het opruimen der bunkers
in Voorhout en bij Heilooërbrug ver
leent het Rijk geen fin. medewer
king, ze zullen door beplanting ge
maskeerd worden. N.a.v. de vraag,
of er aanleiding bestaat tot herzie
ning van het Uitbreidingsplan Var-
nebroekLindenlaan i.v.m. de wij
ziging in de situatie t.a.v. de door
trekking van de Lindenlaan. zeg
gen B. en W„ dat deze wijziging nog
niet definitief is, het rooilijnvraag-
stuk is in studie.
Noodschouwburg en muziektuin.
Het aanbrengen van beplanting
als windscherm voor de Zeehelden-
wijk wordt overwogen. De herzie
ning van de verouderde verordenin
gen voor de precariorechten en be
grafenisrechten zal slechts een ma
tige verhoging der tarieven mede
brengen.
Pogingen zijn gedaan op markt
dagen meer marktkooplieden te
trekken. De Graanmarkt had in 1935
een aanvoer van 35.641 Hl., in 1939
8.531 Hl. in 1948 geen aanvoer. Na
de oorlog maakt de handel ge
bruik van graanbeurzen. T.a.v. het
beursgebouw is de gemeente nog
steeds gebonden aan de met de
Stichting Noodschouwburg getroffen
overeenkomst, over verdere plannen
valt niets te zeggen.
Vele leden vinden de uitgaaf
voor de muziektuin van f 4.825 te
hoog bij een huur van f 1000. Een
der raadsleden opperde- zelfs het
denkbeeld, het gebouw te slopen en
er een flatgebouw neer te zetten.
Uitgifte in erfpacht voor 50 jaar
achtten B. en W. niet verantwoord,
aangezien het zeer wel mogelijk is,
dat voor de Muziektuin over enkele
jaren een andere bestemming nut
tiger geoordeeld wordt.
Schold Publico
Donderdag 17 Maart a.s. om 8 uur
in Hotel Victory, Langestraat 70 te
Alkmaar spreekt Mr. H. A. Dide-
rich uit Amsterdam over „Publiek
rechtelijke Bedrijfsorganisatie en
de Werkgever". De spreker is
secretaris van de R.K. Bouwpa-
troons in ons bisdom en dus man
uit de practijk. Werkgevers, hier
valt veel voor u te leren! De grote
opkomst bij de vorige avond moet
nu nog overtroffen worden! Ook
niet-werkgevers zullen hun inzicht
kunnen verdiepen omtrent de nieu
we sociaal-economische ordening
van onze maatschappij.
Eventuele verdere inlichtingen,
schriftelijk of telefonisch, bij de
secretaris J. Dominicus, Roemer
Visscherstraat la te Alkmaar, tel-
4506.
Benoeming
rechter-plaatsvervanger
ALKMAAR Bij Koninklijk
Besluit is benoemd tot rechter-
plaatsvervanger in de arrondisse
mentsrechtbank te Alkmaar, mr.
J. A. Markus, substituut-griffier
bij de arrondissements-rechtbank
te Alkmaar, wonende aldaar.
Burgerlijke Stand
ALKMAAR. Geboren: Jacobus
J. J., zoon van J, G. Baars en M. J,
Rozenbroek; Roisjc, dochter van J-
G van der Wessel en P. P. Hoorn.
Gehuwd: Johannes Schoonhoven
en Jansje de Wit.
Overleden: Geertje Kooy, 71 jaar,
eeh. met E. J. van de Vies: Aagje
Paarelberg, 77 jaar, wed. van A. Pij
per,
FOTOTOESTEL TERECHT
Vorig jaar Augustus liet eert mo
torrijder in een der garages alhier
een fototoestel achter. Op zijn
vraag of het toestel gevonden was
kreeg hij een ontkennend antwoord,
doch later is het apparaat terecht
gekomen. Inlichtingen bij het bu
reau van politie.
BRANDJE
Gistermiddag om drie uur brak
er brand uit in café de Jong. De
brandweer behoefde echter geên
dienst te doen, daar de aanwezigen
in staat waren de brand in de kiem
te smoren. De vrouw des huizes
had klederen gewassen in een pan
benzine. De zich ontwikkelende
dampen hadden door een brandende
haard vlam gevat.
WEDER-OPBOUW
Onder voorzitterschap van dhr.
G. Blom vergaderde Dinsdag in het
„Gulden Vlies" Koorstraat te Alk
maar de Schadecommissie voor de
bouwbedrijven in crediteurenver
gadering. Deze vergadering was
zeer druk bezocht door de diverse
crediteuren, welke kwamen uit di
verse Provincies.
De secretaris der S.C. dhr. W. H.
Krimp gaf een uitvoerig verslag
van 4 woningbouwen te den Helder,
waarop een zeer langdurige discus
sie volgde. Besloten werd, dat zodra
de rapporten gereed waren, de S.C.
andermaal een vergadering met
crediteuren zou uitschrijven, om
dan bindende besluiten te nemen.
PAUSELIJKE ONDERSCHEIDING
SCHAGEN Het heeft Z.H. de
Paus behaagd aan Jos Overtoom,
gedurende meer dan 35 jaar lid van'
het R.K. Schager Kerkkoor, waar
van meer dan 25 jaar als dirigent
voor zijn vele verdiensten op dit
gebied, het Gouden Kruis „Pro ec
clesia et pontifice" te verlenen.
"N
ONZE AGENDA
GULDEN VLIES, 8 uur: Alk.
maarse Kamermuziekvêr.,
Rontgenkwartet
KINHEIM, 8.30 uur: Lezing
voor de K. J. M. V. over
de Pers door de heer F.
Otten.
BIOSCOPEN: Harmonie: Het
geheime commando, 18 jr.;
Cinema: Het lokkende le
ven. 18 jaar; A.B.T.: Gezag
zonder genade, 18 jaar.
NACHTDIENST APOTHE
KEN: Apotheek Schouten-
Oele, Koorstraat 47.
NACHTDIENST TAXI'S:
Koopman, Lindegracht 43,
telef. 3916,
BONNEN HALEN: Vandaag
de letters U en V. Morgen
de letter W.
ALKMAAR. Het sociale werk deze hulp vroeger, voornamelijk
is, vooral in de laatste jaren een
belangrijk onderdeel geworden van
de samenleving en geniet, mede om
het feit. dat vrijwel ieder bedrijf
of instelling er mede te maken
heeft, een vrij algemene belang
stelling. De ondergrond van het
sociale werk, de beoefening der
liefdadigheid echter, is iets, dat
men gewoonlijk niet aan de grote
klok pleegt te hangen. Toch is het
goed, van tijd tot tijd eens te wij
zen op het grote goed, dat de
liefdadigheid, de christelijke barm
hartigheid, die ieder mens, de een
meer. de ander minder, in zijn le
ven beoefent, tot stand heeft we
ten te brengen. Bij het jubileum
van de Sociale Raad. dc districts
Armenraad voor Alkmaar, past het
ons dan ooi? zeker een terugblik te
werpen op datgene, dat door par
ticulier initiatief, vaak prachtig
door de overheid gesteund, tot
stand is gebracht.
..Hebt uw naasten lief, gelijk U
zelve" het bekende gebod van
naastenliefde der kerk, is eigenlijk
iets, dat altijd heeft bestaan. De
weldadigheidszin van de mens
komt steeds ljet sterkst tot uiting
in tijden van nood en is het mid
del geweest om de samenleving der
mensen dragelijk te maken. Was
individueel, thans is zij georgani
seerd, alhoewel de echte naasten
liefde zich nooit geheel laat regle
menteren.
ONTWIKKELING DER
CHARITAS
Over deze ontwikkeling der cha-
ritas sprak de heer G. Figée, secre
taris van de Districts-Armenraad,
op een persconferentie, eigenlijk be.
legd voor de a.s. jubileumtentoon
stelling van de Sociale Raad, een
bijeenkomst, die allengs het karak
ter kreeg van een college over de
charitas.
Het doel van alle maatschappelijk
werken, aldus de heer Figée, is het
bevorderen van het welzijn der sa
menleving in cl zijn bonte schake
ringen. Dit welzijn der mensheid is
sterk afhankelijk van zijn welvaart
zowel de stoffelijke als de geeste
lijke, dit laatste wordt helaas maar
al te vaak vergeten.
De aanvankelijke verzorging der
armen ging vroeger uit van de
kerk. die had haar diakenen voor
deze belangrijke werken. Later wa
ren het vooral de kloosters, die
ontzaglijk velen hebben geholpen in
hun geestelijke en materiële nood.
De kerkelijke instellingen hebben
dit werk voortgezet en pas in de
vorige eeuw, toen de kerken voor
De meervoudige kamer van de
Alkmaarse Rechtbank had gister
een» niet-alledaags gevalletje te be
handelen. Het komt immers niet
vaak voor, dat een gevangenbe
waarder op het verdachtenbankje
zit, waarop zovele deünkwenten
hebben gezeten, die aan zijn zorgen
werden toevertrouwd.
Een tiental oud-gedetineerden
uit de Alkmaarse strafgevangenis
vulde de getuigenbanken; het wa
ren meest Amsterdammers, van be
roep koopman, los-arbeider enz.,
echte Nieuwendijk-typen, die de
gevangenissen van binnen nog be
ter kennen dan van buiten.
De verdachte, de 55-jarige A. K.
te Alkmaar werd door hen gemoe
delijk „Ome Arie", of ook wel
„Ouwe Klare" genoemd en de
meesten waren hem gunstig gezind.
Hij had de mannen, toen zij in de
gevangenis hun straf moesten uit
zit-ten, al' en toe wel eens een pluk-
kie tabak toegestopt. En hij schijnt
niet de enige bewaker te zijn, die
tegemoet Kwam aan de pijnigende
behoefte aan nicotiniaanse geneug
ten van gedetineerden Er kwam nog
meer aan het licht, n.l., dat som
mige gedetineerden destijds het
gaat over een periode, toen de hui
dige directeur er nog niet de scep
ter zwaaide over contanten be
schikten, waarmee zij de bewakers
probeerden over te halen hun tabak
of sigaretten te verstrekken.
De verdachte gevangenisbewaker
in kwestie was ten laste gelegd, dat
De vrijgekomen barak achter het hij geld had aangenomen, waarmee
de gevers de bedoeling hadden hem
te bewegen iets te doen, wat in
strijd was met zijn plicht, in dit ge
val dan het doorgeven van tabak
aan de gedetineerden. Verd. ont
kende zulks, al gaf hij toe, dat hij
wei eens een „plukkie of pruimpie"
tabak weggaf.
En toen begon het défilé van ex-
gedetmeerden, die, meestal in on
vervalst Mokums dialect kwamen
vertellen, dat er wel eens tabak in
de cellen kwam enqdat daar meer
dere gevangenbewaarders aan mee
werkten. De naam van verd. kwam
daarbij meermalen in het geding.
Een hunner kwam vertellen, dat
hij een tientje had moeten dokken,
om van een medegevangene wat
tabak te krijgen. Op de vraag van
de Officier, Mr. Meischke, hoe hij
in de gevangenis aan geld kwam,
zei verd. ronduit, dat dat binnen
gesmokkeld werd; dat hadden ze
wel in het concentratiekamp ge
leerd.
Het bleek, dat de fouillering in
die dagen nogal slordig geschiedde;
thans gaat dit op strengere wijze.
Meer positieve verklaringen leg
de get. J. v. Boeijen af, die, na ont
slagen te zijn, verd. in diens woning
opzocht en hem twee pakjes tabak
met drie rijksdaalders had gegeven,
met verzoek dit aan zijn nog in de
nor zittende stiefvader te geven.
Verd. had er wel niet veel puf in,
maar get. meende, dat hij het toch
aangenomen had.
Verd. ontkende dit; hij had de
twee pakjes tabak zonder geld
's avonds op het gaskastje ge
vonden en de tabak gedeeltelijk op
gerookt, gedeeltelijk vernietigd.
Get. v. B. zei echter, dat hij de
tabak niet op het gaskastje had ge
legd, doch deze met de drie rijks
daalders aan verd. had overhan
digd.
Toen get. een tweede keer met
tabak kwam, had verd. echter ge
zegd: ik begin d'r niet meer aan en
toen was get. naar een andere be
waker gegaan.
Toen de Officier opmerkte, dat
get. nogal weifelend was in zijn
verklaringen en zich toch wel beter
moest herinneren, dat hij een amb
tenaar had omgekocht, merkte ge
tuige op, dat dit voor hem geen
omkopen was; hij vond dit een
reëele vorm van zaken doen.
De Amsterdamse los-arbeider H.
Ros had in de gevangenis twee of
drie keer tabak van verd. ontvan
gen; eerst surrogaat, later goede
tabak. Een keer ontving hij van de
vier pakjes, waar hij meende recht
op te hebben, er slechts twee; de
andere pakjes, aldus get. heeft Ome
Arie zelf opgepruimd. Het was in
de gevangenis algemeen bekend,
aldus getuige, dat verd. „zo plat
was als 'n dubbeltje", hetgeen wil
zeggen, dat hij niet ruim in zijn
slappe was zat en dus ontvankelijk
was voor een extra-verdienste.
De get. H. Haaksma, die door zijn
mede-exgevangenen als „groen-als-
gras" getypeerd werd, verklaarde,
dat hij aan een medegevangene, die
f 10— betaald had, een half pakje
tabak doorgegeven had, dat hij van
een ander had gekregen. Toen dit
niet de overeengekomen hoeveel
heid bleek, kwam er later nog een
pakje.
Het bleek echter, dat de kroon
getuige, I. B. niet op het appèl ver
schenen was, hetgeen voor de Offi
cier aanleiding was om aanhouding
te vragen, waar de Rechtbank op
inging.
een deel hun greep op de massa
verloren, is de overheid zich meer
en meer het lot van de sociaal
zwakkeren aan gaan trekken. De
overheid deed dat eerst om een
maatschappelijk kwaad te weren,
later om de mens zelf weer gele
genheid te geven een plaats in de
maatschappij te vinden. Zo werden
kolonies gebouwd, tehuizen voor
verwaarloosde kinderen gesticht en
er werd niet met geld alleen ge
holpen. We kregen de ziekenzorg,
de uitzending van zwakke kinde
ren, de tbc-bestrijding, de opname
van zwakzinnigen in inrichtingen,
de nazorg, BLO-scholen, de drank,
bestrijding, allemaal speciale hulp
vaardigheid, bewezen aan hen, die
zelf financieel niet in staat waren,
zich geheel van die zorg te verze
keren, die zij in bepaalde gevallen
nodig had.
Al dit, steeds in omvang groeien
de werk, werd gedaan door de kerl
ken en met behulp van particu
lier initiatief. Velerlei instellingen
werkten, overigens met de beste
bedoelingen, langs en door elkaar
heen en de grote lijn was vaak zoek.
COÖRDINATIE IN ALKMAAR
Rond 1910 kwamen de in Alk
maar op charitatief gebied werken
de verenigingen nader tot elkaar en
vonden in de Kamer van Navraag
een instituut dat overkoepelend
werkte. Hier werden rapporten op
gesteld en door een objectieve in
stantie beoordeeld. Een centraal re
gister leverde de verenigingen en
instellingen die gegevens, nodig
voor hun werk. Het systeem werd
?°k 'rLandereJ Plaatsen toegepast en
i"t I werd hieraan een wette-
hjkè grond/slag gegeven. De Ar-
["cn'naad kwam tot stand en trad
«1 werking in samenwer
king met 12 instellingen. Nu werkt
men met 180 verenigingen en in-
Slb"lnigeVn 34 gemeenten, vrijwel
geheel Noordholland omvattende
spreekuren in Alkmaar
iedere morgen van 11-12 zij? ®r
gesteld ontwi£tr,Ci Weekuren im
Voorts zijn ^TnfÜ Vijda*'
contactgroepen gevormd" walmen
kan instantie veelal terecht
inRtetief^'uit^de "drang"
mens te helpen, in dé loop d^
gegroeid ewaa"?aChtigl
gegroeid waarin overheid, particu
hei en de kerken eendrachtig sa
menwerken om. zover dat in het
menselijk vermogen ligt de nood
dm rrC" tG 'cijgeii Een werk,
en verdient sym^at ™d'g heeft
KAJOTTERSNIEUWS
Hedenavond wordt de wekelijkse
bijeenkomst gehouden in het ge
bouw aan het Varnebroek om 8.15
uur. Vanavond gedenken wij onze
patroonheilige St. Joseph, wiens
feest a.s. Zaterdag gevierd wordt.
Op het programma staat verder
naast de actualiteiten een muzikale
tombola, die wel zeer in de smaak
zal vallen. Ook niet-leden zijn tën
zeerste welkom.
