Het wetsontwerp materiële oorlogsschade
slechts als noodwet te aanvaarden
Bij de wegwijzer van een nieuwe tijd
De Hongaren werken ten bate van Stalin
onder een schrikbewind
Margaretha Sinclair,
en nieuw
dio Vaticana
rdt ingericht
niet beter?
Maandag 4 April 1949
PAG. 3
Oorlogsgetroffenen vergaderden te Den Bosch
Mits het nog op tien punten
wordt gewijzigd
Oplossing mogelijk
door vermogens
omslag
Averill Harriman
in ons land
„De Nederlander"
verdwijnt
Van het levende land
De Paus der
naastenliefde
Met Pasen bloeien
de bollenvelden
Arbeiders hebben het grootse bedrog
te laat ontdekt
De rode wolf
in witte
schaapskleren
het simpele fabrieksmeisje
uit Edinburgh
Haar faam verbreidt zich in gehele wereld
fraagt
EHANGSELS
pige gegevens kan
sgaan dat Noordhol-
Ide hand heeft bijge-
de nieuwe Pauselijke
illustratie enkele cij-
Dekenaat Alkmaar.
tius f 1000, St. Domi-
St. Joseph f866, Hei-
itricum f 740, Limmen
oot f 283, Egmond aan
mond a. d. Hoef f 272,
4, Heer Hugowaard,
lies in totaal f 954,
800, Tuitjehorn f230,
en f380.
Dekenaat Schagen.
70, 't Zand f 416, Wie-
470.65, Den Helder
en Paulus) f 651.
vna f 200, Breezand
Oude Schild (Texel)
olytushoef 100, Bur-
0, Nieuwe Niedorp
ruiten West Friesland.
42, Avenhorn f 427.90,
er f 215, Nibbixwoud
;num f 480, Wester-
>5, Hoogwoud f 490.
ER WACHTING
door het K.N.M.I. te
ïg van Maandagavond
zond:
ICHT DES NACHTS!
Ie nacht tijdelijk op-
ninder zacht. Morgen
lemende bewolking,
bijna overal droog
er dezelfde tempera-
daag. Langs de Wad-
aanvankelijk nog
rerigens meest matige
West en Zuidwest.
huis te kopen, dit in
ambtswoning voor de
en de kapitale ambts-
de heer Bosma in te
raadhuis.
len immers wel een
gen raadhuis krijgen,
het oog op het uitbrei-
ïde dorpskern forme-
het huis van Jaspers
blijft. Dit voorstel
an twee kwaden het
sikman vraagt wat de
daar zelf van denkt,
antwoord hierop, dat
ning minder geschikt
pperszaak van Jaspers,
orstel van v. Zoonen
2 stemmen verwor-
van de Burgemeester
cijfer aangenomen
en Contra verkopen,
telt daarna voor, hét
en de woning waarin
is gevestigd te ver-
Weth. Zoonen hierop,
uis voor bewoning ab-
hikt is, en er is ook
nd bij.
tegen het verkopen
tariswoning, omdat de
in beide kanten ook
nte toebehoren. Waar-
niet verhuren? Voor
Ihuis ziet hij 3 moge
gemeente maakt er
van, of verkoopt het
niging, of sloopt het.
olkman heeft van de
gehoord dat dit soort
gens de Commissaris
verkocht moeten wor-
lonen: „Wel verd....,
nag zelf toch nog wel
eigen gebouwen zeg
en Stadegaard en Wit
bezwaar tegen het
de woning. De heer
aagt bovendien naar
lor een dorpshuis. Nu
il ij ken te zijn, zou de
er ook veel voor
n een vereniging te
'dt aan B. en W. vrij
en om naar bevind
beide gebouwen te
Jrbij met de wensen
ekening dient te wor-
.Voningbouw-credieten.
van B. en W. wordt
esloten om van ge-
iouw-credieten te ver-
particulieren. Deze
men verkrijgen voor
/an een huis met of
sruimte. De gemeente
iet verlenen tot 85%
osten onder hypothe-
Men moët dus zelf
15% van de kosten,
kapitaal of uit een
Na 10 jaar moet al-
elost. Dat kan want
Rijk het onrenda-
het crediet aan de
fen kan het restant
euwe 1ste hypotheek
raad echter, dat aan
rdere kanten zitten.
zijn voor de ge-
direct gunstig. Men
el evenwel aan, ten-
ven van particuliere
htig te stimuleren,
trachten iets gun-
rden te verkrijgen.
kunnen ter secre-
wenste inlichtingen
raag bracht de heer
voorzieningen voor
/an particulieren ter
de toezegging dat
zullen beraden over
an een ophaaldienst,
titer niet verwachten
liddellijk in kannen
zijn.
ZATERDAG hield de Landelijke Federatie „Stichtingen van
Oorlogsgetroffenen" in de grote Casinozaal te 's-Hertogen-
bosch een studiecongres inzake 't voor hen zo belangrijke onder
werp „Oorlogsschaderegeling". Het congres werd bijgewoond
door ruim 1300 oorlogsgetroffenen uit het gehele land. Ook
leden van de Volksvertegenwoordiging gaven blijk van belang
stelling. Zo merkten wij o.m. op de Kamerleden prof. mr. C. P.
M. Romme, Th. S. j. Hooy, j. W. IJsselmuiden, allen van de
K.V.P.-fractie en mr. C. J. A. M. ten Hagen (PvdA) en vele
burgemeesters van plaatsen uit de getroffen gebieden.
De voorzitter van de landelijke Fe
deratie, de heer J. A. Koops uit
Venlo sprak in een openingswoord
o.m. zijn bewondering uit voor de
wijze, waarop de eerste na-oorlogse
regering ons arm land hebben dur
ven te besturen. Ook voor de minis
ter van Financiën, prof. mr. P. Lief-
tinck, had hij, ondanks het feit, dat
hij oorlogsgestroffene is, waarderen
de woorden.
Wij moeten hem aldus de voor
zitter er echter van overtuigen,
dat wij oorlogsgetroffenen niets
meer en niets minder vragen dan
een alleszins rechtvaardige regeling
van vergoeding bij geleden oorlogs
schade.
Na het openingswoord werden de
volgende drie prae-adviezen uitge
bracht: „Is een bevredigende vergoe
ding van oorlogsschade mogelijk?"
door de heer Ad. Hanegraaf: „Her
bouw in theorie en praktijk", door
de heer A. Schouten en „Bedrijfs
leven en Oorlogsschade" door de
heer W. Perquin.
De prae-adviseurs zijn alle drie
bestuurslid van de Federati.
In de prae-adviezen werden de
bezwaren uiteengezet t.a.v. de Me
morie van Antwoord op het wets
ontwerp „Oorlogsschaderegeling",
waarin volgens de prae-adviseurs
door de regering zo goed als geen
enkele verbetering op reeds eerder
geuite bezwaren werden aange
bracht, doch waarin zij zelfs kans
heeft gezien de toegedachte bedra
gen voor vergoeding met 776 mil-
lioen, d.i. 17 pCt. te verminderen.
De Memorie van Antwoord wordt
door hen dan ook als zeer onbevre
digend beschouwd. Men heeft echter
nog steeds een groot vertrouwen m
de Volksvertegenwoordiging. Im
mers grote groepen Kamerleden heb
ben het wetsontwerp èn om de
rechtsgrond èn om de verschillende
bepalingen scherp bekritiseerd en
zelfs onaanvaardbaar genoemd.
Grote groepen, dat wil o.a. zeg
gen de K.V.P.-fractie, die zowel de
economisch zwakkeren als de econo
misch sterkeren recht op integraal
herstel toekent.
Alleen wanneer volledig herstel
van alle getroffenen gevaarlijk zou
kunnen zijn voor de welvaart van het
land, dan zou zij een zekere diffe
rentiatie naar draagkracht willen
aanvaarden.
Een tweede groep van verscheide
ne leden, waartoe volgens de heer
Hanegraaf, vermoedelijk de meeste
afgevaardigden van de A.R. en C.H.
hebben behoord, drukt zich nog
scherper uit en ziet maar één op
lossing en wel recht op integraal
herstel van alle getroffenen.
Tegenover deze Christelijke groe
pen staat eveneens volgens de heer
Hanegraaf een andere van vele le
den, waarin hoofdzakelijk de P.v.d.
A. gezien moet worden. Zij stelt zich
vrijwel volledig achter het wetsont
werp.
Het eerste grote gebrek, dat door
de Federatie van Oorlogsgetroffe
nen in het wetsontwerp wordt ge
signaleerd is het foutieve systeem
bij de waardevaststellingen. Daar
deze de grondslag vormen voor de
vergoedingsregeling komt hierdoor
volgens de oorlogsgetroffenen de
hele zaak op losse schroeven te
Een rechtvaardige oplossing voor
de vergoeding van geleden oorlogs
schade wordt volgens de prae-advi
seurs op dit congres alleen mogelijk
geacht door een financiering van een
volledige oorlogsschadevergocding
door een vcrmogensomslag.
Let wel, een vermogensomslag,
dus niet een vermogensheffing, maar
een verlengstuk van de vermogens-
aanwasbelasting.
Een ressentie.
Aan het slot van het congres werd
door de voorzitter, de heer J. A.
Koops een resolutie voorgelezen,
welke ter kennis zal worden ge
bracht van de regering en de volks
vertegenwoordiging.
In de resolutie liggen de besproken
prae-adviezen van deze middag ge
heel vervat-
De Federatie is daarin van oor
deel:
1. dat het onderhavige wetsont
werp in genen dele aanleiding geeft
tot de verwachting, dat de getrof
fenen hersteld zullen worden in hun
economische en sociale positie in
verhouding tot hun gelijken en
daarom als definitieve regeling on
aanvaardbaar is:
2. dat de acute nood van talrijke
getroffenen ertoe dwingt het wets
ontwerp thans als noodwet te aan
vaarden, mits op tien punten gewij
zigd en mits de bepaling wordt op
genomen, dat binnen vijf jaar een
definitieve regeling zal volgeps op
grondslag van integraal herstel.
De tien wijzigingen zijn:
1. Het principiële recht van de
oorlogsgetroffene op volledige ver
goeding moet in de wet worden
vastgelegd.
2. De rijksbijdrage voor totaal
verwoest onroerend goed mag nooit
lager worden vastgesteld dan op
75 pC.t van de bouwwaarde Mei '40.
3. Een jaarlijkse rente moet wor
den uitgekeerd over de waarde van,
al dan niet, onteigende gronden on
der verwoeste panden, .zolang her
bouw van het verwoeste pand on
mogelijk is.
4. Iedere getroffene moet voor de
bouw van een woning en een be
drijfsruimte, al dan niet in een ge
bouw gecombineerd, volledige toe
passing kunnen verkrijgen van de
regeling van art. 8, mits het bouw
volume niet groter is dan het ver
woeste pand en de maximale bouw
waarde van ieder de grens van
f 5000 per Mei 1940 niet overschrijdt,
met dien verstande, dat hij bij over
schrijding van deze limiet van art.
8 kan profiteren tot de aangegeven
limiet en voor het bouwen deze li
miet te gebruiken bouwvolume de
mogelijkheden van art. 71 kan be
nutten.
(Red. Art. 71 regelt de vergoe
ding voor de beleggingsobjecten
door toekenning van een Rijksbij
drage op prijspeil 1940, aangevuld
met opbouwcredieten, waarvan het
onrendabele gedeelte eventueel zal
kunnen worden omgezet in een uit
gestelde bijdrage. In artikel 8 regelt
de Minister voor de objecten, welke
een persoonlijke of maatschappelijke
functie vervullen, de vergoeding in
principe op basis van de vervan
gingswaarde,
5. De huurwaarde van de nieuwe
panden mag voor de berekening van
de rendabele waarde volgens art. 71
niet hoger worden gesteld dan de
huurwaarde van het verwoeste
pand.
6. Bij de verdeling van het be
schikbare bouwvolume dienen oor
logsgetroffenen, die wensen te her
bouwen. voorrang te verkrijgen, on
verschillig de omvang van de bouw.
7. Bij grondonteigening dient de
getroffene recht te krijgen op grond
met gelijke waarde en gelijke bouw-
gelegenheid. De onteigening mag
eerst doorgang vinden nadat de
vergoeding door grondruil is gere
geld.
8. Bij schadevaststelling van in
boedels dient de totale aftrek voor
niet erkende schade (wegens z.g.
luxe) en voor afschrijving samen
niet meer te bedragen dan 25 pCt.
van de opgegeven schade. Het voor
de kernvoorziening vastgestelde mi
nimumbedrag dient met een bijslag
voor elk kind te worden verhoogd.
Voor de totaalgetroffenen, die die
noodgedwongen minderwaardige
goederen moesten kopen, dient een
niet erkende schade (wegens z.g.
toeslag op de schadevaststelling te
worden gegeven.
9. Bij de vaststelling van schade
aan bedrijfs-uitrustingen mag niet
meer dan 25 pCt. op de aankoop
prijs worden afgeschreven. Bij ge
dwongen bedrijfsstilstand wegens
verlies van de bedrijfsuitrusting en
de onmogelijkheid deze spoedig te
herstellen, dient de Rijksbijdrage
verhoogd te worden met de bedra
gen," welke men gedurende de be
drijfsstilstand aan de liquide mid
delen heeft moeten onttrekken voor
noodzakelijk levensonderhoud.
10. De rechtszekerheid dient te
worden bevorderd door het geven
van ruime openbaarheid aan
uitvoeringsbepalingen
De reizende ambassadeur voor 't
Marshall-plan, Averill Harriman,
is Zondag van Kopenhagen met 'n
speciaal vliegtuig van de United
States Airlines op Schiphol gearri
veerd.
Hij werd begroet door de Ameri
kaanse ambassadeur dr. H. Baruch,
door het hoofd van de Marshall
missie in Nederland dr. A. Valen
tine en enige andere Amerikaanse
hoogwaardigheidsbekleders.
Het gezelschap is per auto van
Schiphol naar Den Haag gereden,
waa de lunch gebruikt werd in
restaurant Royal aan de Lange
Voorhout. De heer Harriman is
gast van de Amerikaanse ambassa
deur.
Naar wij vernemen zal het Dag
blad ..De Nederlander" met ingang
van 5 April a.s. ophouden te ver
schijnen. Naar wij van de zijde der
hoofdredactie vernemen, moet de
oorzaak gevonden worden in me
ningsverschillen die zich in de
kring der Christelijke Historische
Unie voordoen ten aanzien van de
in Indonesië te volgen politiek.
artikel 71, een betere schadevergoe
ding te geven, wat gezien de be
perktheid van de middelen ten kos
te zal gaan van de categorie, val
lende onder werkingssfeer van art.
8, welke in feite de economisch
zwakkeren zijn en 80 pCt. vormen
van de Brabantse getroffenen,
werking treding van de Noodwet
de getroffenen nog drie maanden
gelegenheid te geven aanvullende of
nieuwe schade-aangiften te doen en
bezwaarschriften in te dienen tegen
reeds opgegeven voorlopige vast
stellingen; door het instellen van on
partijdige regionale beroepsinstan
ties voor de behandeling van deze
bezwaarschriften.
Buiten het verslag om plaatsen
wij hier gaarne een uitspraak van
het Advies- en Bemiddelings Or
gaan voor Oorlogsgetroffenen.
Daar een relatief groot" gedeelte
van de getroffen panden in Noord-
Brabant vallen onder artikel 8, con
cludeert bovengenoemd Orgaan, dat
het voorliggende wetsontwerp niet
ongunstig voor Brabant genoemd
alle mag worden. Het Orgaan meent een
en voorliuh- I tendens waar te nemen, die ten doel
ting aan de getroffenen; door na in- heeft de categorie, vallende onder
Het valt in toenemende mate op,
hoe gering het aantal mensen is, dat,
staande temidden van het volle le
ven, zich bewust is, waarheen hun
handelingen en strevingen onvermij
delijk moeten leiden. Overgroot is
het aantal, die buiten hun privé-
doel, het verwerven van een bestaan
en het behalen van winst, geen die
pere kijk hebben op het geheel van
de menselijke samenleving. Men kan
het ook anders formuleren: er is
een ontstellend gebrek aan werke
lijke leiders in ons volk, die de gro
te lijnen van een weldoordacht toe-
komtspian duidelijk weten te maken
aan hun volgelingen. Bijna steeds
roeien we maar wat, vergaderen we
maar wat, halen contributies op en
schrijven getrouw het jaarverslag.
Het typische verschijnsel van onzen
tijd" is het grote gemis aan verant
woordelijkheid voor de allereerste
vragen, welke men noodzakelijk
eerst moet beantwoorden, zal het
eigenlijke practische werk geen ein
deloos gemodder blijven. Oriënte
ring op het doel van ons werk en
vervolgens op de middelen, die
naar het welomschreven doel kun
nen Ifeiden, missen wij noch al te
veel. Want men wil geen geeste
lijke concentratie meer, de inspan
ning en de conclusie vreest men al
bij voorbaat. Doe maar wat, praat
maar wat, zeg maar een puntig
smoesje: Hoera, we leven nog! In
het aangrijpende boek: „Stalingrad,"
van Theodoor Plivier, treft onder
vele andere symptomen ons vooral
dit, dat de zogenaamde leiding van
het zesde leger, staande temidden
van een doelloze en hartverscheu
rende mensenslachting, niets anders
weet, dan zo goed mogelijk de dis
cipline te handhaven en de uitwen
dige orders op te volgen. Tot in het
waanzinnige gaan zij door met het
geven van orders, zelfs het execute
ren van in slaap gevallen uitgeputte
soldaten, omdat zij tot een mecha
nisme geworden zijn van een mili
tair systeem, dat „Befehl ist Be-
fehl" 'tot grondwet had. Ieder wist,
dat het volkomen doelloos was, ie
der wist, dat zij tot de laatste man
werden opgeofferd aan een volsla
gen fictie, maar niemand durfde het
uit te spreken: het zelfstandig den
ken kende men niet meer.
Met zorg zien wij dezelfde ver-
OPEN BRIEF
AAN RAAD VAN MINISTERS
'S-GR4VENHAGE. Een aan
tal Nederlanders heeft een open
brief gericht tot de Raad van Mi
nisters. Hierin wordt o.a. gezegd:
„De toestand in Indonesië
dwingt de regering en dwingt ons
gehele volk tot een verantwoor
delijke beslissing. Wij zijn thans
volledig in een impasse geraakt.
Het geweten van velen in den
lande wordt door de gang van za
ken in stijgende mate verontrust.
De tijd van beraadslagen, van aar
zelende maatregelen en van voor
stellen, die door de feiten achter
haald worden, is voorbij.
Vast staat daUhet thans drin
gend vereist is tor een minnelijke
schikking te geraken. De mili
taire actie kost ons mensenlevens,
werkkrachten, millioenen en in
ternationale good-will, vertraagt
de reconstructie van geteisterd In
donesië en vervreemdt grote delen
van de bevolking van ons.
Voorgesteld wordt daarom o.m.:
dat vertegenwoordigers van Ne
derland en Indonesië op de kortst
mogelijke termijn samen zullen
komen om in gemeenschappelijk
overleg als volkomen gelijkge
rechtigden de mogelijkheden te
onderzoeken en grondslagen te
leggen voor een te vormen Unie.
De Indonesische vertegenwoordi
gers van deelstaten, republiek etc.
zouden irvvolle- vrijheid en geheel
volgens eigen inzicht moeten wor
den aangewezen; aan alle Indone
siërs zou zonder enige restrictie
volle bewegingsvrijheid moeten
worden toegestaan om tot die aan
wijzing te kunnen komen. De be
velvoering van onze troepen die
een in gemeen overleg vast te
stellen politionele taak te vervul
len hebben, dient ten spoedigste
te worden geregeld op een wijze
die het vertrouwen van de Indo
nesische bevolking waarborgt.
Adressanten verzoeken vooral aan
de R. v. Min.: „Nu eindelijk eens
krachtdadig en zonder aanzien des
persoons die personen te verwij
deren, die in het verleden telkens
weer uw .-bedoelingen hebben
doorkruist en die gij met vaak
onbegrijpelijke lankmoedigheid
geduld, ja gehandhaafd hebt.".
De oproep is o.m. ondertekend
door prof. dr. N. A. Donkersloot,
hoogleraar te Amsterdam; prof.
dr. J. J. L. Duyvendak, hoogleraar
te Leiden; dr. C. P. Gunning, rec
tor van het Amsterdams Lyceum
en prof. dr. G. van der Leeuw,
hoogleraar, oud-minister van O.K.
en W., Groningen.
valsverschijnselen in ons eigen volk.
Op de vele, vele geleiden zo spo
radisch een leider. Op de duizenden
meelopers een enkeling, die zelf zijn
marsroute bepaalt, op de door eigen
zwaarte wegzakkende massa, zo
zeldzaam een man. die tegen die
domme stroom oproeit.
Was het nu maar zo, dat deze
geest voortkwam uit volgzaamheid
en bescheidenheid, er ware veel
goeds van te maken, maar in geen
tijd is men zo weergaloos brutaal
in het negeren van de diepste en
zwaarste verplichtingenals de
tijdgeest een andere weg gaat. In
het mooie tijdschrift voor Ouders
en Opvoeders staat een brief van
een katholiek huisvader, die ver
wonderd aan de redactie vraagt of
het waar is, dat het boek: Het vol
komen Huwelijk van dr. van der
Velde op de Index staat. Hij heeft
het al twintig jaar in huis en vindt
het een zeer nuttig boek, waarin
vele raadgevingen voorkomen, die
men elders niet aantreft. Notabene!
Een boek, dat door de Paus met
name is veroordeeld, wegens zijn
afschuwelijke theorieën op het ge
bied van het huwelijk. Een boek,
waarvan het kopen en bewaren, het
uitlenen en lezen met de zwaarste
straffen gepaard gaat, wordt aldus
door een katholiek huisvader dom
weg geprezen. Men grijpt naar zijn
hoofd als men hoort, wat mensen,
die een vooraanstaande plaats inne
men in de katholieke samenleving,
voor warhoofdige ideeën durven
uiten, opgedaan uit die troebele
neutrale bron van krant en tijd
schrift, boek of brochure. Hoe blind
moet men toch wel zijn, wanneer
men nu niet inziet, dat ons katho
lieke volk zijn eigen principiële
voorlichting in goede katholieke
kranten, tijdschriften en boeken no
diger heeft dan brood. Het is niet
erg, dat de strijd des geestes fel is
in onze dagen. Strijd staalt karak
ter, maar het is verschrikkelijk erg,
dat duizenden katholieken geen be
sef hebben van het hoe en waarom,
onwetend en misleid maar doen en
alle pogingen tot reveil en verdie-
Op het Pausfeest van de Katho
lieken van Freiburg in Duitsland
huldigde de hoofdredacteur Hein-
rich Höfler Paus Pius XII in het
bijzonder als de Paus der naasten
liefde. Toen de fronten ineenstort
ten, zo zeide hij, kwamen als boden
uit een wereld van barmhartigheid
de hulpscharen in ons land, onder
wie ook de leden van het Pauselijk
Hulpwerk van de Vaticaanse Mis
siën. Paus Pius XII was zonder
overdrijving de eerste en grootste
promotor van deze hulpacties.
De instelling van de Pauselijke
Hulpcommissie (Ponfificia Commis-
sione Assistenza) was een voorbeeld
voor bijna alle landen ter wereld.
De wereld, vooral de wereld -van
Zijn kinderen in het geloof, heeft
de wens van Paus Pius XII begre
pen. Het woord „Papstspende" (gave
van de Paus) is voor millioenen
mensen een verheugend begrip ge
worden. Er kwam een edele wed
strijd in de landen, wie het meeste
zou geven. De wil van de Paus
heeft de Caritas Internationalis
wederom in" het leven geroepen.
Heinrich Höfler dankte Paus Pius
XII in het bijzonder voor Diens
zorgen voor de Duitse krijgsgevan
genen en voor Diens hulp aan de
Duitse kinderen.
ping tussen de benen lopen met hun
afschuwelijk apathisch naam-katho-
licisme.
Maar het platteland is toch goed!
O, Sancta Simplicitas! Is men ge
heel-onthouder wanneer er geen
gedistilleerd te krijgen is. is men
asceet als men in de cel zit? Wan
neer het moderne genotsleven onder
het bereik van het platteland ge
bracht wordt, dan kan pas blijken
hoeveel karakter en verantwoorde
lijkheidsgevoel, hoeveel deugd daar
gevonden wordt. En die tijd is er
nu! Het isolement wordt opgeheven,
het platteland komt in de branding,
door industrialisatie, door emigra
tie, door de trek naar de stad, door
de moderne geest in de dorpen zelf.
Wie de werkelijkheid in de ogen
durft zien, weet dat hier storm op
til is. En wee het schip, wanneer
het roer niet zit in een paar stevige
mannenknuisten, die doel en midde
len terdege kennen en daar naar
handelen. Dat geldt op de eerste
plaats voor hen, die geroepen en ge
zonden zijn om ons goede volk te
leiden, het geldt per saldo voor
ieder van ons. En het is mijn vas
te overtuiging, dat iedere man en
iedere vrouw, die niet te bewegen
is in de rijen van bewust strijdende
katholieken te gaan staan, zijn
plaats en die van zijn kinderen niet
behoudt. Zij glijden mee, onherroe
pelijk! Wie het zo ziet, kan niet an
ders doen dan zijn beste krachten
inzetten, overal waar het waarachtig
heil van ons volk wordt bedreigd.
En dan vindt zijn hand een over
vloed van arbeid, en voor ieder ge
paste arbeid. Daarom moet het'over
al, tot in het eenvoudigste dorp,
worden gezegd en herzegd: Het is
de hoogste tijd om uit de slaap op
te staan. Levend, stralend, enthou
siast Christendom, toegepast op de
volheid van het leven, dat is onze
eigentijdse roeping. Daar staat de
wegwijzer van den nieuwen tijd!
TJEBBE DE JONG.
Het hoogtepunt van het bloem
bollenseizoen valt dit jaar precies
tijdens de Paasdagen, zo vernemen
wij van de Alg. Ned. Ver. voor
Vreemdelingenverkeer.
Het gehele bollenseizoen bestrijkt
dit jaar de periode van 6 April tot
10 Mei. De kleuren geel en wit do
mineren in het begin dier periode,
nl. van 6 tot 18 April, wanneer de
narcissen in volle bloei staan. Te
gen het eind van de narcissentijd
mengen deze kleuren zich met felle
kleurschakeringen der hyacinthen,
welker bloeiperiode van 15 April
tot 25 April valt. Tegelijk met de
hyacinthen vangt ook de bloeiperi
ode der tulpen aan, die echter een
langere bloeitijd hebben dan de
hyacinthen, nl. van 15 April tot 10
Mei.
KOTTERS OP EIGEN KRACHT
NAAR INDIA
Uit IJmuiden zijn Zondag ver
trokken de kotters 111 en 112, die
door bemiddeling van een Amster
damse scheepvaartkantoor ver
kocht werden aan het gouvernement
van India.
De vaartuigjes, die gebouwd wer.
den op een werf in Makkum, zijn
bestemd voor de visserij van Bom
bay uit en zullen trachten de reis
op eigen kracht te volbrengen. Per
soneel van het bureau Wijsmuller
in Baarn brengt de scheepjes naar
de plaats van bestemming.
TOEN vorig jaar de communisten in Hongarije plotseling alle
fabrieken met meer dan 100 man personeel nationaliseer
den, zette zich terzelfdertijd de rode propaganda in beweging
om de arbeiders het verlossende woord van Mathias Rakosi in
te pompen: „U is het Rijk, gij bouwt voor uzelf. U is de fabriek,
gij arbeidt voor uzelf!" De werkelijkheid doet zich thans wel
anders voor.
Wel zqn vele kleine kapitalisten
uit de fabrieken verdwenen, maar
niet de arbeiders kwamen daarvoor
in de plaats, doch de enige groot
kapitalist, de staat, die met alle
middelen het doel nastreeft, Jozef
Stalin te dienen, die volgens ont
hullingen van de gevluchte Russi
sche kolonel Gregor Tokayev de
Rijkste man ter wereld is.
Stakingen zijn verboden
Reeds na enkele weken was 't
voor iedereen duidelijk, dat de z.g.
socialistische staat een ergere ka
pitalist was dan de kapitalist die
de arbeiders tot dusverre hadden
gekend en meegemaakt.
Het eerste werk van de socialis
tische staat was de arbeiders te be
roven van het recht om te staken
en te bepalen, dat iedereen die wil
de staken, bestraft kon worden met
vijf jaar tuchthuisstraf.
De arbeiders mochten niet meer
van werk veranderen en 't arbeids
bureau kreeg zoveel macht van de
staat, dat het even onbeperkt de
beschikking had over de Hongaar
se arbeiders, als vroeger de slaven
houders.
Tegelijkertijd verkondigde men,
dat de levensstandaard niet kon
worden verhoogd dan door middel
van een grote en goedkopere pro
ductie der arbeiders.
Dit was het begin van het Sta-
chanovsysteem. Rakosi haalde de
woorden aan van Stalin en beves
tigde daarmede openlijk, dat het
„socialisme" slechts bereikt kon
worden met slavernij: „Het socia
lisme kan slechts zegevieren op de
basis van een grotere productiviteit
der arbeiders en niet op basis van
het kapitalisme."
Het grote bedrog
Hongarije voerde het Stachanov-
systeem in door in alle fabrieken
over te gaan tot accoordwerk,
waartegen reeds sedert tientallen
van jaren alle arbeidersorganisa
ties hadden gestreden.
Tezelfdertijd werd het minimum
vastgesteld van hetgeen 'n arbeider
moest presteren. Aan iedereen, die
daar boven kwam, werden vrij
plaatsen in de bioscoop en in de
theaters toegezegd, evenals een
kosteloze vacantie enz. Ook kreeg
hij de ónderscheiding „Udarnik",
een erenaam, die betekende, dat hij
een uitzonderlijke norm had be
reikt. Na verloop van enige weken
werden de eerste wedstrijden ge
houden. Er waren arbeiders, die
DE TWEEDE- RONDE VAN NEDERLAND _6-l5 MEI 1949
Ten gerieve van de wielersport-liefhebbers onder onze lezers (en
dat zijn er zeer velen!) geven wij hierboven alvast een etappen-
kaart van de 2e Ronde van Nederland, die, zoals bekend, van
61 5 Mei a.s. zal verreden worden. Te zijner tijd hopen we ook
van iedere etappe apart dagelijks een kaart in ons blad af te
drukken.
z.g. tot 210 of 250 procent boven
het vereiste uitgingen.
Dan werd het grote bedrog dui
delijk. De „Udamiks" hebben bij
lange na niet gepresteerd wat van
hen wordt verteld.
Dit is een eenvoudige methode
van de grote communistische bon
zen om iemand een geweldige pres
tatie te laten leveren op papier,
die in werkelijkheid onmogelijk
was. De arbeiders kregen dit door
en kwamen in verzet, doch te laat.
De communisten verklaarden dat
wat 'n „Udarnik" kon door allen
kon worden verricht, wanneer men
maar wilde. En dan komt de grote
bedreiging: „Wanneer iemand niet
werken wil, dan is hij slechter dan
een kapitalist."
De fabriek is een hel
Volgens berichten van gevluchte
arbeiders uit Csepel, het grootste
industrie-centrum van Hongarije, is
door dit jaagsysteem de fabriek
een hel geworden. Iedereen wordt
de drijver van zijn buurman. Een
arbeider, die meer presteert dan 'n
ander, wordt door de arbeiders
vermeden, en als iemand de span
ning niet meer kan verdragen en
steeds minder en minder kan, dan
wordt hij bespot en gehoond en
zorgt Andrassy Ut 60 spoedig dat
hij verdwijnt.
Geld voor de bonzen
De levensstandaard is echter niet
verhoogd. Dit is voornamelijk te
wijten aan de eisen, die Rusland
aan Hongarije stelt.
Bovendien zjjn er thans de com
munistische bonzen die grote som
men geld verdienen, zoals b.v. Zol-
tan Vass, die 17 jaar wegens ver
duistering gevangen heeft gezeten
en thans voor een van de rijkste
mannen van Europa wordt gehou
den.
NESTOR DER FRANCISCANEN
ZESTIC JAAR PRIESTER
Op 6 April viert de nestor der
Franciscaner orde in Nederland,
pater Rogerius Burgers O.F.M., in
het Patersklooster te Megen zijn
60-jarig priesterfeest.
De jubilaris werd geboren te
Wijchen op 30 Mei 1865. Hij heeft
in verschillende kloosters van zijn
orde gewerkt, vertoefde een tien
tal jaren in de missie van Brazi
lië, was pastoor te Bolsward, rector
van het Clarissenklooster te Am-
merzoden en verblijft thans rustend
in het Franciscanerklooster te
Megen.
Marie van Eysden in het
ziekenhuis
De oud actrice Marie van Eysden-
Vink, die de vorige maand haar
85ste verjaardag vierde, is voor een
lichte ongesteldheid in een zieken
huis opgenomen.
PROF. DR. K. DE SNOO t
Op 72-jarige leeftijd is te Utrecht
overleden prof dr. K. de Snoo,
oud-hoogleraar in de verloskunde
en de leer der vrouwenziekten aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht.
Beverfarm te Hintham
Te Hintham (N.B.) wordt een
beverfarm ingericht met 80 hokken.
De eerste hokken zijn reeds gereed
en een aantal bevers is al onder
gebracht.
LI ET was op 29 Maart 49 jaar ge-
leden, dat te Edinburgh werd
geboren Margaretha Sinclair. V oor
ofize katholieke jeugdverenigingen
is Margaretha als het „Schotse
fabrieksmeisje" reeds vele jaren
een goede bekende. In alle delen
der wereld, ook in Nederland, telt
Margaretha vele vereersters en
vereerders. Haar 49ste verjaardag
is voor het Nederlandse Margare
tha Sinclair-comité een gerede
aanleiding om „dit eenvoudige
kind" in wijder kring bekend te
maken.
Margaretha kwam voort uit een
braaf, eenvoudig, kostwinnend ar
beidersgezin. Haar vader was
werkzaam bij de stadsreinigings-
dienst. In een arbeiderswijk, in
een schamele woning 3-hoog,
groeide zij op. Toen zij haar
schooltijd volbracht had, moest zij
mede de kost gaan verdienen voor
het gezin en gaan werken op de
fabriek.
Intussen leefde Margaretha in
en uit haar diep-levendig katho
liek geloof. Haar dag begon zij met
de Heilige Mis en de H. Commu
nie. Deze vormden voor haar het
hoogtepunt van elke dag. Daarna
ging zij naar de fabriek, verrichtte
haar werk op correcte wijze en
onderscheidde zich uiterlijk hoe
genaamd niet van de andere fa
brieksmeisjes. Maar en hierdoor
onderscheidde zij zich ongetwijfeld
van haar mede-arbeidsters de
intentie van haar dagelijks terug
kerende, eenvoudige arbeid was:
„ad majorem Dei gloriam, tot
meerdere eer en glorie van God".
Haar devies was: „Gods wil vol
brengen" en dat in de hele gewone
dingen van het dagelijkse leven.
In het middaguur ging zij haar
dierbare Jezus een bezoek bren
gen in Zijn Heilig Sacrament en
na afloop van haar werktijd, als
zij huiswaarts keerde, ging zij Hem
daar opnieuw begroeten. Marga
retha leefde van Jezus, doch dit
en juist dit maakt haar ❖oor ons
zo aantrekkelijk op een wijze
welke binnen een ieders bereik
ligt.
In het jaar 1919 kwam Marga
retha door toevallige omstandig
heden in contact met een jonge
man, Patrick Lynch genaamd. Van
huis uit was deze katholiek, doch
sedert jaren deed hij niets meer
aan zijn geloof. Patrick was erg op
Margaretha gesteld. Margaretha
had medelijden met de toestand
zijner ziel. Zij stemde toe in een
vriendschappelijke omgang, mits
hij en dit was het enige doel,
dat Margaretha beoogde zijn
godsdienstplichten weer ging
waarnemen. Patrick was daartoe
gaarne bereid. Onder haar leiding
werd hij spoedig een degelijk ka
tholiek.
Patrick's oogmerken reikten
verder. Op zekere dag vroeg hij
Margaretha of zij zijn vrouw wilde
worden. Daaraan had het lieve
kind geen ogenblik gedacht Zij
voelde niets voor het huwelijk.
Heel haar vriendschap voor Pa
trick vond haar grondslag in diens
zieleheil. Op advies harer ouders
stemde zij toe in een verloving met
Patrick.
Intussen voelde Margaretha
meer en meer een inwendige stem
in zich, welke haar naar het kloos
ter riep. Hoewel zij grote waar
dering had voor het huwelijk als
sacrament, voelde zij zich toch
maar niet tot de huwelijkse staat
geroepen. Zij had een hevige strijd
te voeren: het klooster of het hu
welijk. Ten einde raad raadpleeg
de zij haar biechtvader, die haar
geruststelde en haar zeide, dat zij
zonder enig bezwaar haar verlo
ving mocht afbreken. Enige tijd
daarna, op 21 Juli 1923, trad zij in
bij de Arme Clarissen van Not-
tinghill te Londen.
Margaretha was overgelukkig in
haar dierbaar klooster. Dit geluk
zou evenwel niet van lange -duur
zijn. Korte tijd na haar 'professie
openbaart zich bij haar een keel
tuberculose. Zij moet haar dier
baar klooster verlaten en worden
opgenomen in een sanatorium Na
een met bewonderenswaardig ge
duld gedragen, hevig lijden stierf
zij op 24 November 1925.
Nauwelijks enkele jaren na haar
dood is haar naam in de gehele
katholieke wereld bekend. De gro
ten dezer aarde hoort men na hun
dood ternauwernood vernoemen.
Van Margaretha Sinclair echter,
de dochter van een straatreiniger,
het simpele fabrieksmeisje uit
Edinburgh, het verborgen Clarisje
uit Londen, van haar, die behoorde
tot de kleinsten en geringsten de
zer aarde, verschijnen nauwelijks
enige jaren na haar dood in ver
schillende talen levensbeschrij
vingen. Haar faam verbreidt zich
in geheel de katholieke wereld.
Toen Margaretha de wereld ver
liet en haar intrede deed in het
klooster, is het bij niemand in de
gedachte opgekomen, dat de faam
van dit meisje zich ooit over de
gehele wereld zou verspreiden. En
als zij twee jaren later het kloos
ter verlaat en naar het sanatorium
vertrekt, hadden haar medezusters
er geen erg in, dat zij een bijzon
dere begenadigde ziel was. De tal
rijke gebedsverhoringen op haar
voorspraak van God verkregen
zijn evenwel een tastbaar bewijs
van de macht, welke Margaretha
heeft op het hart van God.
Margaretha behoort nog niet tot
degenen, die door de Kerk officieel
zalig of heilig zijn verklaard. Wel
is het proces harer zaligverklaring
te Rome aanhangig. Zij mag thans
de titel voeren van „Dienaresse
Gods". Moge elke Margaretha Sin-
claer-vereerster en vereerder het
zich tot plicht rekenen van tijd tot
tijd een gebedje voor haar zalig
verklaring te storten.
Gebedsverhoringen, toegeschre
ven aan Margaretha Sinclair, ge
lieve men bekend te maken aan
Pater Fr. F. J. Zantvoort O.F.M.,
Gardiaan Minderbroederklooster*
te Nieuwe Niedorp, bij wie tevens
relekwietjes en noveneboekjes
verkrijgbaar zijn.
Mr. A. C. M. v. d. VEN.
Scheveningen.
(Adv.)
Inyez. mededeeltng
