Pijnlijke vragen, die eigenlijk niet
erg opportuun waren!
In wezen een uit angst
opgedrongen compromis
Gecombineerde oefeningen met Engeland
Frankrijk en België
Het liberalisme is nog
belangrijk in Engeland
leeft
r het
van
ond
van
izen
3n
tm voor
visch
?e
Maandag 30 Mei 1949
PAG. 5
HAAGSE BRIEF
Indonesië een zaak, die militair onoplos
baar is. - Maar regering en republiek
hebben beide wat geleerd!
De drievoudige ver
antwoordelijkheid
Eenheid van Duitsland kan alleen worden
bereikt door daadwerkelijk respect
van alle rechten
HënSMftfiRHo Mer opvAT.
T DAN
Marine op manoeuvres
Doel van een belangwekkend experiment
Speciale aandacht aan de verdediging
van convooien
Sn zó (m&i /c/g)
DB L QQTTTB IS
vtR-weG db syM-
Pfl TH lEKS"T£f
Ondanks een gering aantal zetels
Kans op de wip?
De kerkvervolging
in Roemenië
Georges Bidault
voorzitter M.R.P.
De luchtbrug doet
weer dienst
ENSCHAP
ontmoeting
tussen het
pas naar de
veerde SVV,
oen van het
op een over-
chiedammers
dit succes
jken de titel
;n behoeven
ontmoeting
i slechts ge-
ich kampioen
mogen noe-
et inmiddels
Friezen kun-
dam te win-
al punten als
en daardoor
Istrijd uitlok-
.V. haar laat-
strijd tegen
ot een goed
engen, komt
;de bij en be-
lengstuk van
i er momcn-
1
3
2
i 3
I 6
6
13 17—12
11 27—18
11 13—9
9 11—8
8 16—18
2 4—23
inde van Roer-
nals over 120
man (Amster-
3 sec., 2. Savel-
zelfdo tijd, 3.
indam), zelfde
s (Eindhoven),
is (Beverwijk),
s (Geldrop) 7.
n), 8. de Kor-
ronde, 9. Grift
in (Rotterdam),
r). 12. Steen-
13. Sprenke-
ronden, 14. de
londe van Ter
wegwedstrijd
ikelijken over
K.M. (80 ron-
1. Braspenninx
37 min., 2. Pel-
lur 38 min. 30
(Amsterdam),
;r Dillen (Den
Joosen (Made),
ncken (St. Ni-
3 uur 41 min.,
Isteren), zelfde
andami, zelfde
(Sluiskil), zelf-
(Wormerveer),
lftal speelt op
e Kopenhagen
;n op Donder-
lelsinki tegen
aavische tour-
de 17 spelers
Sitt. Boys) en
in (M.V.V.),
en Everse
ndel (S.V.V.),
e Vroet (Feye-
(Ajax).
erxes), Bran-
Timmermans
\.D.O.), Beun
t Gooi), v. d.
r.S.) en Abe
n).
die opdrach-
rvullen en een
i aan zijn lijf
voor voelt, be
kroon in de
ficiëel in mijn
je in aanmer
ing, die mijn
voor terugbe-
oer twee-
:s. Sporen wij
ilen we samen.
>nk?" herhaal-
st. ..Patent!"
ie. Van nu af
jer hoteldetec-
maar voorlo-
Voor de bui
lijken, alsof je
je waarneemt,
uitsluitend be-
g van 't hals-
ich weer op de
dichterbij zit-
zocht h(j. „Je
en van de aan-
ïdqvist
e ogen open.
Maar het kan
ind staan. Het
vóór de in
komst van ba-
Séringuard in
neens vóór de
'ofessor Victor
s".
kunstbeen."
irdt vervolgd)
GEVOEL SPRINGT VOORUIT verstand schrijdt behoedzaam. De
katholieke Senator Kerstens is op de eerste plaats een gevoels
mens. Dat gevoel, overigens stoelend in een rijke en ruime ken
nis van Indonesië, deed hem reeds jaren lang een royaler en ge
durfder gooi naar de oplossing van het probleem begeren. Nu,
bij de behandeling van de begroting van Overzeese Gebieds
delen" in de Eerste Kamer, zag hij dan eindelijk een regering
voor zich, die bereid was die gooi te doen. Dit was zijn uur. In
de rede, die hij bij deze gelegenheid hield, kon hij eindelijk zijn
hart eens luchten.. Hoe was het toch mogelijk, dat men een
actie had durven ontketenen zonder vooraf de zekerheid te
hebben, dat men de zaak aldus zou kunnen fixen. Welk een
politiek program had de regering daarnaast^voor ogen gestaan
En hoe had de regering zich wel voorgesteld aan de inmenging
van de Veiligheidsraad te kunnen ontkomen
politiek. Als de tekenen niet be
driegen, gaat het ter elfder ure
het Indonesisch probleem toch nog
met andere ogen bezien. Wij mo
gen daar dankbaar nota van ne
men, maar zulks dwingt ook tot
de erkenning, dat de wereld er
toch ook inderdaad niet aan ont
komt Indonesië in het grote poli
tieke krachtveld te betrekken.
Vóór wij trachten aan te geven,
wat de republiek waarschijnlijk
harerzijds in de afgelopen maan
den kan hebben geleerd, is het
interessant er nog even bti stil
te staan, dat oud-minister Jonk
man, bij de debatten van de af
gelopen week, als het ware een
poging gedaan heeft om onder
deze drieledige ervaring een the
oretisch fundament te schuiven:
de leer van de drieledige verant
woordelijkheid. Volgens deze leer
zouden op het ogenblik én Ne
derland èn Indonesië zelf èn de
Pijnlijke vragen; of het goed
was ze op dit ogenblik in het
Parlement te stellen, is een twee
de. Bij de heer Kerstens kan een
c.ergelijke omstandigheid in elk
geval geen rol spelen. Zijn ge
voel springt vooruit en duwt te
gen nog dichte deuren. Feit is
wel dat dezelfde vragen de laat
ste tijd ook in het politieke on
derbewustzijn van anderen zijn
gaan leven en dat is begrijpelijk,
want zonder een antwoord op de
ze vragen wordt het accoord van
Batavia een welhaast onbegrijpe
lijk iets.
Het antwoord, dat minister van
Maarseveen op deze vragen gaf,
had weinig om het lijf. Dat kon
o ik wel niet anders. Een regering
kan op dit uur moeilijk beken
nen, dat zij zich ten dele vergist
heeft en het zal ook eerst de
staatkundige geschiedenis zijn, die
de daden van gisteren en de re
sultaten van morgen tegen elkaar
zal kunnen afwegen. Toch beeft
de minister een woord gesproken,
dat veel kan verklaren: Wij heb
ben wat geleerd, de republiek
heeft ook wat geleerd.
Wat heeft de regering dan in de
afgelopen maanden geleerd? Het
is wel zeker, dat het hier om drie
dingen gaan. Militair is deze zaak
onoplosbaar. Onze troepen heb
ben steden en hoofdwegen in het
republikeins gebied bezet. In som
mige delen van Java zijn inder
daad rust en orde teruggekeerd,
in andere delen woedt de guerilla
echter, zonder uitzicht op een
einde, voort. Er zijn gebieden,
waar de republiek het zelfs nog
ongehinderd voor het zeggen
heeft. De heer Kerstens heeft de
oppositie de vraag gesteld of zij
desondanks toch bereid zou blij
ven een oplossing af te dwingen.
Dat. zou dan nog minstens 25.000
man troepen meer vergen. Wij
menen te weten, dat de heer Ker
stens met deze schatting zelfs aan
de lage kant was. Daarnaast vor
dert het breken van de guerilla
een tijdsduur van twee jaar. We
tende dat er onder onze troepen
een niet meer te stuiten drang
naar repatriëring bestaat en nog
buiten beschouwing latende of
een dergelijke oplossing inderdaad
op de duur een oplossing zou zijn,
wordt het wel duidelijk dat het
hier om een onmogelijke taak
gaat.
Heeft de regering zulks dan niet
van tevoren kunnen voorzien
Hier komen wij aan de tweede er
varing, die zij in de afgelopen
maanden rijker is geworden. De
regering hoopte, dat de actie „en
masse" tot samenwerking bereid
zijnde krachten zou vrij maken.
De sultan van Djokja zou de
man moeten zijn, waaromheen die
krachten zich groepeerden. Ware
deze verwachting in vervulling ge
gaan. dan zou, naast de actie, het
vrij gemaakte positieve element
het negatieve hebben doen ver
teren.
Wij hadden wel een politiek
program, heeft minister v. Maar
seveen nu gezegd, maar het is niet
tot uitvoering kunnen komen. Dit
is de erkenning van wat wij bo
ven en ook reeds eerder schreven.
Do regering is tegenover een
goed geleide militaire en civiele
verzetsbeweging komen te staan,
de politieke bindingen in de re
publiek bleken sterker dan ver
wacht werd. Na maanden van du
rende zowel militaire als politieke
strijd komt de sultan van Djokja
nu inderdaad naar voren, maar
als representant van een overkoe
peld verzet, dat tot zaken wil ko
men.
Ook de kracht van de wereld
mening heeft de regering aan den
lijve moeten voelen. De vraag van
de heer Kerstens, hoe de regering
had gedacht deze te kunnen weer
streven, is onbeantwoord geble
ven. Wij hebben indertijd slechts
kunnen vaststellen, dat de actie
iuist ontplooid werd toen het we
reld parlement niet bijeen was. Na
het voorgaande onnodig te zeg-
p n, dat men wel zeer buiten ue
waard heeft gerekend, als men
gedacht heeft deze zaak onderwijl
juist even te kunnen fixen. Wij
nemen aan, dat het echter vooral
de kracht van die wereldmening
is geweest, die men heeft onder
schat. Behalve België keerde de
hele wereld zich van ons af, het
Dolitiek-bewuste Azië kwam in be
roering, de Marshallhulp aan In
donesië werd ingetrokken, onze
luchtverbindingen werden door
broken. In verantwoordelijke po
litieke kringen werd al spoedig
binnenskamers opgemerkt, dat
men dit niet verwacht had. Op dat
ogenblik was het eigenlijk al dui
delijk, dat ook deze kansbereke
ning had gefaald.
Onderwijl zijn wij intussen nog
een tijd blijven -betogen, dat deze
inmenging ongeoorloofd was en
formeel hadden wij hierbij zeker
het gelijk aan onze zijde. Ook hot
volgende moet echter gezegd wor
den de gebeurtenissen in China
dwingen Amerika op dit ogen
blik tot een pmlijnder Aziatische
Veiligheidsraad verantwoordelij k-
heid voor de Indonesische kwestie
dragen.
Wij menen, dat de oud-minister
in feite het gelijk aan zijn zijde
had. Nederland speelt een bedui
dende rol, maar ook Indonesië zelf,
men denke aan het B.F.O., men
denke aan het actieve verzet van
de illegaal geworden republiek
Daarnaast is de invloed van de
wereld onmiskenbaar, zonder met
die invloed rekening te houden
zou onze hoop op een eindelij ke
oplossing alle grond missen. Mi
nister van Maarseveen moest dit
leerstuk intussen nog wel naast
zich neerleggen. Erkenning zij
nerzijds zou immers betekenen,
dat wij de souvereiniteit in feite
al voor een deel hadden overge
dragen. Toch blijkt hieruit dui
delijk, hoezeer de feiten ons on
derwijl al vooruit zijn gesneld.
Het is de hoogste tijd om de ont
wikkeling weer bij te komen.
Daar sturen wij dan nu ook,
naar alle waarschijnlijkheid, op
af, ons onderwijl nog gereed hou
dend om bergen van moeilijkhe
den te verduwen. Want, zoals mi
nister van Maarseveen terecht kon
opmerken, ook de republiek heeft
in de afgelopen maanden wat ge
leerd. Heeft de actie niet „en
masse" bereidwilligen vrij ge
maakt, gedeeltelijk toch zeker
wel. Die bereidwilligen hebben
hun invloed uitgeoefend en een
betere sfeer geschapen. Was het
vóór de actie ook zo, dat onze op
rechte bedoelingen om Indonesië
volledige en waarachtige vrijheid
te geven, niet verder kwamen dan
de demarcatielijn, in de afgelo
pen maanden hebben wij ze, al
weer dank zij de actie, tot in het
hart van de republiek kunnen uit
dragen. Het plan-Beel moge voorts
niet tot uitvoering kunnen zijn
gekomen, de mogelijkheid van
e°n vervroegde souvereiniteits-
overdraeht is toch zowel door het
federale als door het republikein
se Indonesië als een blijde tij
ding heengetrild
NAAR AANLEIDING van de zo juist gereedgekomen „Grondwet
van Bonn" schrijft Carlo Adami in „Quotidiano" een artikel,
waarin hij de betrekkingen tussen Kerk en Staat in Duitsland
beziet in het licht dezer grondwet. Hij merkt op, dat deze Grond
wet van West-Duitsland in wezen de vrucht is van een compro
mis: de sociaal-democraten van Schumacher hadden een cen
tralistische basis voor de Grondwet gewenst, terwijl de Katho
lieken (van Adenauer), evenals de Beierse Volkspartij en de
Fransen een meer federalistisch criterium wensten. Slechts het
gevaar van en de angst voor de houding der Russen bracht
beide uit elkaar lopende meningen in zoverre bijeen, dat men
tot een compromis besloot, zodat de nieuwe grondwet min of
meer samenvalt met die van Weimar; met die verschillen, wel
ke de ervaring van 1930/1933 wenselijk en nodig maakte.
Alvorens dit compromis even
wel bereikt werd, vormde het
vraagstuk van de verhouding tus
sen Kerk èn Staat een der scherp
ste tegenstellingen tussen de le
den van dij Constituante. De chris
telijk georiënteerden wensten het
Concordaat gesloten tussen de
H. Stoel en Rèich in 1933 er
kend en bekrachtigd te zien, ter
wijl de sociaal-democraten de me
ning waren toegedaan, dat een
overeenkomst met de H. Stoel, ge
sloten door het nationaal socialis
me, onmogelijk erkend kon wor
den. Het gaat hier aldus de
Quotidiano om een argument,
dat nimmer is vol te houden, im
mers het Concordaat van 1933 is
van het eerste moment af dpor het
nationaal socialisme geschonden
ditzelfde Concordaat echter defi
nieerde de juridische basis van de
rechten van de godsdienst en
heeft hierdoor ten zeerste bijge
dragen tot dié weerstand tegen
het absolutisme, die door niemand
sociaal-democraat of niet on
derschat kan worden. Voor de
rest was dit Concordaat de be
kroning van een reeks, soortge
lijke overeenkomsten van de H.
Stoel en Duitse „Lander": met
Beieren in 1924, met Pruisen in
1929, met Baden in 1932, in die
jaren derhalve, waarin deze Lan
der nog op democratische wijze
werden bestuurd volgens de Wei-
mar-constitutie. Het is waar, dat
de sociaal-democraten (verbonden
met de nazi-minderheid) alles in
het werk stelden om deze verdra
gen met de H. Stoel te verhinde
ren, op grond van hun laicistische
vooroordelen, maar het is even
waar, dat zi.i voor de mening van
de meerderheid in de diverse Lan
der moest wijken
Intussen blijkt uit allerlei arti
kelen in „Reiations Internationa
les", dat de geallieerde bezetters
praetisch het nog steeds van
kracht zijnde Concordaat hebben
genegeerd. De waarheid is, dat de
H. Stoel geen feitelijke situaties
erkent, die gecreëerd zijn met ge
weld, tenzij deze door regulaire
overeenkomsten en langs wette
lijke wegen zijn gedefinieerd.
Duitsland heeft de oorlog ver
loren en een Duitse regering be
staat er niet meer, doch voor de
H. Stoel blijft de verdeling in bis
dommen en de competentie der
bisschoppen ongewijzigd gelden.
De Nuntiatuur, welke na de
verwoesting van haar zetel te Ber
lijn naar Reichstadt werd ver
plaatst, bestaat nog altijd. En als
er na het overlijden van Mgr. Or-
senigo en van Mgr. Colli al geen
nieuwe titularis voor deze Nun
tiatuur werd benoemd, komt dit
alleen en uitsluitend omdat er
geen centrale Rijksregering meer
bestaat, bij welke deze titularis
geaccrediteerd kan worden. De
contacten met de autoriteiten-de-
facto (d.i. de Westelijke bezetten
de mogendheden) werden en wor
den onderhouden op de basis van
het „nihil varietur" door de Apos
tolische Visitator, Mgr. Münch,
bisschop van Fargo. De technische
vraagstukken worden behandeld
met de regeringen van de onder
scheidene Lander. (Met de Russen
geschiedt een en ander volkomen
verschillend, hetgeen op deze
plaats geen nadere verklaring be
hoeft).
Thans hebben de Sociaal-Demo
craten te Bonn op grond nog al
tijd van hun oude laicistische op
vattingen, getracht om het ganse
concordataire stelsel te vernieti
gen, waardoor zij in conflict zijn
geraakt met de Katholieken, doch
tevens met de Protestanten, die
immers ook met de Staat overeen
komsten hadden gesloten. En men
kan niet bepaald van een verstan
dige politiek van deze Sociaal-De
mocraten spreken. Het is duide
lijk, dat zij door zulk een houding
aan te nemen, een ernstige be
dreiging hebben geschapen voor
de zo noodzakelijke samenwer
king en dat op de tweede plaats
zij het autonomische van dié Lan
der, die overwegend katholiek
zijn, hebben doen herleven, ter-
vijl dit autonomische tengevolge
van de oorlog en de gemeenschap
pelijk doorstane ellende juist aan
zienlijk afgenomen was.
Dus wel een zeer merkwaardige
wijze om voor het, juist door deze
Sociaal-democraten voorgestane,
centralisme te arbeiden. En de in
stemming van de liberalen met de
mannen van Schumacher heeft,
zij het slechts met weinige stem
men meerderheid, dit gezichts
punt van de Sociaal-democraten
doen prevaleren. Thans laat de
nieuwe grondwet, welke verleden
Zondag werd goedgekeurd, het
vraagstuk van de betrekkingen
Kerk-Staat open. Ja, zelfs staat
zij een grotere bewegingsvrijheid
aan de diverse „Lander" toe dan
de constitutie van Weimar deed,
welke immers vastlegde, dat het
,Rijksrecht" ook „Landerrecht"
werd.
Wij hopen maar, dat het latente
conflict kan worden opgelost met
een poging tot goede wil door de
Sociaal-democraten, die behoren
te begrijpen, dat in een situatie
als waarin Duitsland (en niet
Duitsland alleen) zich bevindt, de
noodzakelijke eenheid slechts be
reikt kan worden door het effec
tieve respecteren van alle rechten.
HET NIEUW ONTWORPEN
BEZOLDIGINGSBESLUIT
Naar het ANP verneemt is zeer
binnenkort het advies van de Raad
van State aan de Kroon te verwach
ten over het nieuw ontworpen bezol
digingsbesluit voor burgerlijke rijks
ambtenaren.
VNAARMPE: U ALW&ER
PATfOtN lÉOOAND Op
MAN)Bf?g:N 16J 0£ LU Rets)
KAN IZ&&ZN
20'
ZOALS de lezer uit de hierover verschenen berichten vernomen
heeft, zal de Koninklijke Marine deze zomer deelnemen aan ge
combineerde oefeningen, in samenwerking met onderdelen van
de vloten en luchtstrijdkrachten van enige andere West-Europese
landen, namelijk Engeland, Frankrijk en België. Wat zijn „ge
combineerde oefeningen" en wat is de bedoeling van deze ge
combineerde oefeningen? Het eerste gedeelte van deze vraag
zal door een ieder gemakkelijk beantwoord kunnen worden.
Het woord zegt het aL De strijdmacht van een bepaalde staat
is opgebouwd uit verschillende onderdelen, welke onderdelen
elk apart een taak is toegewezen in het geheel, dat ten slotte zo
nodig de belangen van deze staat zal moeten kunnen verdedi
gen. Het is duidelijk, dat dit slechts dan mogelijk zal zijn, indien
zij voor deze taak geheel voorbereid zijn, hetgeen impliceert een
langdurige en zorgvuldige opleiding en oefening van het hierbij
benodigde personeel. Als nu de verschillende onderdelen deze
voorbereiding in groter verband gezamenlijk uitvoeren, dan
spreekt men van „gecombineerde oefeningen Deze kunnen
zeer eenvoudig van opzet zijn, doch ook een meer ingewikkeld
karakter hebben, afhankelijk van het aantal en de verscheiden
heid der verschillende deelnemers.
Dient men bij „gecombineerde
oefeningen"te denken aan het sa
mengaan van twee of meer delen
der gehele Nederlandse krijgsmacht
namelijk Marine, Leger en Leger-
luchtstrijdkrachten, binnen de Zee
macht zelf zien wij in het klein 'n
overeenkomstig samengaan der
verschillende wapens. Zo zou men
een oefening, waarbij een vliegtuig
van de M.L.D. 'n machine sleept om
de kanonniers van 'n bepaald schip
in staat te stellen hun kanons te
leren richten, ift zekere zin „gecom
bineerd" kunnen noemen. Als tege
lijkertijd een onderzeeboot zijn tor
pedo's op dit schip tracht te lan
ceren, dan is de oefening alweer
iets ingewikkelder geworden.
Op deze wijze voortgaande, kun
nen we steeds meer onderdelen in
de oefening betrekken, b.v. mijnen-
leggers om mijnenvelden te leggen
en mijnenvegers om deze vervolgens
weer cp te ruimen, bombardements
vliegtuigen die de vloot aanvallen
en jachtvliegtuigen om deze bom
menwerpers af te weren, enz. enz.
zodat ten slotte een geheel ontstaat
waarin alle maritieme wapens aan
deel hebben. De jaarlijkse vlootma-
noeuvres van voor de oorlog wa
ren hiervan een mooi voorbeeld.
Onze Marine, die kan terugzien
op een roemrijk verleden van enige
eeuwen, heeft gedurende deze lange
reeks van jaren een bepaalde werk
wijze ontwikkeld, die, al of niet
vastgelegd in bepalingen en voor
schriften, min of meer bekend ver
ondersteld mag worden bij de ge
middelde marineman. Hoe groter
deze kennis, hoe groter de waarde
van 'n vloot als homogeen verband
en hoe beter zij de van haar ver
wachte taak zal kunnen uitvoeren.
Een van de voornaamste redenen,
dat het houden van vlootmanoeu-
vres dan ook zo belangrijk is, is
juist dat daardoor die homogeni
teit ontwikkeld wordt.
Hebben de grote manoeuvres van
Vloot, Leger en Luchtmacht aange
toond, dat deze drie onderdelen elk
voor zich gereed zijn voor hun spe
cifieke taak, dan is de tijd aange
broken allen gezamenlijk met el
kaar te laten ageren. Dat zijn de
„gecombineerde oefeningen".
Hetgeen hierboven gezegd is, geldt
natuurlijk niet alleen voor onze ei
gen Krijgsmacht, maar in even
sterke mate voor het samengaan
met de strijdkrachten van andere
naties. Ook is het duidelijk, dat de
methodes, in gebruik bij de verschil
lende landen, niet altijd dezelfde
zullen zijn. Dit is in de laatste oor
log wel heel duidelijk gebleken, toen
Nederlandse marineschepen moesten
samenwerken met eenheden van de
Engelse of Amerikaanse Marine.
Afgezien van de bestaande taal
moeilijkheden, welke voor ons er-
kendé linguisten in het algemeen
nog wel overkomelijk waren, be
stonden er grote verschillen in
werkwijze. Om een enkel voorbeeld
te noemen: de methode van seinen.
Hierdoor ontstonden vaak grote
misverstanden, welke het geheel
uiteraard aanzienlijk verzwakten en
zelfs zeer gevaarlijke gevolgen kon
den hebben. Om in de toekomst der
gelijke misverstanden te ondervan
gen en één werkwijze te hebben,
zijn nu bovengenoemde oefeningen
in internationaal verband ontwor
pen.
Nu iets over deze oefeningen
zelf. Ze worden gehouden in de eer
ste helft van Juli. Zoals werd ge
zegd, nemen hieraan deel, behalve
eenheden van de Nederlandse Mari
ne t.w. jagers, kanonneerboten, on
derzeeboten en kleiner materiaal,
de Britse thuisvloot verstrekt met
plaatselijke flotilles, jagers, fregat
ten, onderzeerboten, mijnenvegers
en kustpatrouillevaartuigen, eenhe
den van de Franse Vloot, die op
deze wijze haar jaarlijkse kruis
tocht langs de N. W. kust van
Frankrijk extra rendabel kunnen
maken en ten slotte een aantal
Belgische mijnenvegers. Van de 4
landen worden voorts luchtstrijd
krachten ingezet, zowel die van de
Marine als van de Luchtmacht.
De algemene leiding van de oefe
ningen berust bij de Opperbevelheb
ber der Britse thuisvloot, Admiraal
Sir Rhoderick R. Mc Grigor KCB
DSO. Tijdens de oefeningen worden
de tegenover elkaar staande strijd
krachten beurtelings gecomman
deerd door Vlagofficieren der vier
deelnemende Marines.
Speciale aandacht zal worden be
steed aan de samenwerking van de
^strijdkrachten bij de verdediging
van convooien tegen aanvallen van
onderzeeboten en vliegtuigen, bene
vens aan gemeenschappelijke mij
nenveegoperaties. Tijdens de bver-
tocht der deelnemende eenheden
naar de verzamelhaven, een plaats
aan de Zuidkust van Engeland,
worden afzonderlijke oefeningen ge-
(Van onze correspondent) Londen, Mei 1949
IN DE HAL van de „National Liberal Club" in Londen staat
een standbeeld van een somber-uitziend Grieks athleet. Als de
liberalen goed gehumeurd zijn en de moed hebben te lachen
over de rampspoed van hun partij, zeggen zij dat het standbeeld
Gladstone voorstelt, die treurt over de ondergang van de partij
die zo groot was in zijn dagen. Telkens als er verkiezingen in
Engeland zijn, wordt er veel gesproken over de achteruitgang
der socialisten. De liberale bladen, de Manchester Guardian en
de News Chronicle hebben lange hoofdartikelen gewijd aan de
conservatieve overwinningen in de gemeenteraadsverkiezingen.
Zij hebben geen woord gezegd over de Liberale Partij, die, zoals
steeds een flink aantal zetels verloor. In het Lagerhuis zitten
nog tien liberalen. Als de tekenen niet bedriegen, zullen er in
1950 nog minder zijn. En toch is het liberalisme belangrijk in
Engeland.
Niemand zal u precies kunnen
uitleggen wat de Liberale Partij
precies wil. Sommigen der lager
huisleden hebben Voor de nationa
lisatie der mijnen gestemd. Ande
ren waren er tegen. Sommigen wa
ren tegen de Nationale Gezondheids
dienst maar de Manchester Guar
dian en de News Chonicie hebben
de grote lijnen van de dienst steeds
warm verdedigd. Op een punt was
er, na enige strubbelingen, slechts
eenheid in deze partij; zij verzet
zich tegen de nationalisatie van de
staalindustrie. De liberalen waren
voor de onafhankelijkheid van In
dia, althans grotendeels, en hun
bladen schrijven met grote regelma
tigheid venijnige artikelen over de
reactionaire Nederlandse politiek
in Indonesië. Minister Stikker zou
zich niet bij de Engelse liberalen
op zijn plaats voelen. Bij sommigen
van hen misschien weer wel. Want
er zijn ook liberalen die hardnekkig
blijven vechten voor vrijhandel en
die in staatsbemoeiing op welk ge
bied ook hun grote vijand zien.
Slechts de geschiedenis van de
partij kan deze tegenstellingen uit
leggen. Lloyd George maakte de
partij radicaal, maar niet zo radi
caal dat 't de opkomst van Labour
hinderde. Er bleef echter een vleu
gel die „vasthield aan de oude libe
rale beginselen. De bladen zijn nu
vooruitstrevend, en de leiding van
de partij is vrij verdeeld.
De partij zoekt nu een middenweg
tussen conservatieven en labour.
Zij wil de mill'en kiezers winnen,
voor wie de conservatieven de par
tij van de kapitalisten en labour de
partij van de arbeiders is, beide
klasse-partijen. Zal dit lukken?
Het ongeluk wil dat er niet meer
voldoende grond tussen de twee
grote concurrenten is waarop een
nieuw programma of een nieuwe
philosophic kan bloeien. Oorspron
kelijk mogen de partijen van Chur
chill en Attlee slechts de belangen
van klassen hebben vertegenwoor
digd. Nu hebben zij in hun pro
gramma maatregelen opgenomen
die de sterke groepen tussen arbei
der en kapitalist ook aantrekken.
Wie de verkiezingspropaganda van
de socialisten en de conservatieven
bestudeert, ontdekt dat zij dezelfde
doeleinden nastreven.
Het verschil ligt in de uitwerking
van de plannen die zij hebben. Het
was een liberaal, Lord Beveridge,
die het eerste ontwerp voor de Na
tionale Gezondheidsdienst opstelde
en hij werd toegejuicht door beide
grote partijen. De worsteling ont-
stcno eerst toen de algemene be
ginselen in praktijk moesten worden
gebracht.
De leiders der Liberale Partij be
seffen heel goed, dat niet de kracht
van hun beginselen hun een over
winning kan brengen. Zij willen
met 300 kandidaten aan de volgende
algemene verkiezingen deelnemen.
Zjj hopen een vijftigtal leden naar
het Lagerhuis te sturen, vrij zeker
een ijdele hoop. Maar de algemene
verwachting is dat geen der grote
partijen een flinke meerderheid kan
halen. Krijgen de liberalen 'n kans
om op de wip te zitten Als dit zo
zou zijn, zouden zij hun steun geven
aan de partij, die het Britse kies
systeem zou veranderen. De libera
len willen evenredige vertegen
woordiging. Het tegenwoordige
systeem is zeer onbillijk' voor de
kleine partijen. Honderdduizenden
stemmen gaan verloren. Als dit niet
het geval was, zouden de liberalen
nog een flink aantal vertegenwoor
digers naar het Lagerhuis kunnen
sturen. Geen enkele socialist of con
servatief denkt er echter aan het
systeem te veranderen. Het ligt
diep geankerd in de Engelse ge
schiedenis.
Het lijkt erop, dat het liberalisme
alleen een morele factor wordt in
de Engelse politiek. Dit is reeds de
functie van de liberale bladen, die
lot de invloedrijkste in Engeland
behoren. Zij nemen een hoge positie
boven de partijen in. Elke kwestie
onderzoelven zij niet op het voordeel
dat zij biedt voor de partij, maar op
het nut voor het algemene belang.
De Guardian en de News Chronicle
worden in hun oordelen steeds ge
leid door edele maar vrij vage be
ginselen. Zij zien de twee kanten
van een zaak. Soms falen zjj omdat
houden voor de onderdelen. Terwijl
in de verzamelplaatsen de schepen
hun bemanningen gezamenlijk nog
verder kunnen oefenen, zal voor de
eerste grote gecombineerde oefening
een „convooi" met escorte uitvaren
om de Zuid, naar de golf van Bis-
caje. Het convooi wordt hier door
onderzeeboten aangevallen, ten ein
de de schepen van het escorte in
onderzeebootbestrijding te oefenen,
waarbij ook vliegtuigen van de wal
ingeschakeld worden.
Franse en Britse kruisers en
vliegkampschepen zullen een bom
bardementsoefening houden, waar
na de vliegtuigen van de laatsten
luchtaanvallen op het convooi zul
len doen. Daarna keert de gehele
scheepsmacht nu gezamenlijk
terug, om wederom door onderzee
boten te worden aangevallen en ten
slotte (in het Kanaal) bovendien
door bommenwerpers en motor
torpedoboten. Bij deze laatste oefe
ning zullen vliegtuigen van de RAF
en het „Coastel Command" als be
scherming dienst doen.
Mijnenleggers en mijnenvegers
zullen ondertussen op eigen gele
genheid hebben geoefend. Uiteinde
lijk zullen alle strijdkrachten een
haven aan de Zuidkust van Enge
land binnenlopen, waar de oefenin
gen zullen worden besproken en ge
analyseerd.
Daarna zullen de verenigde vlo
ten zich verspreiden, de niet Britse
deelnemers zullen naar hun respec
tievelijke thuishavens terugkeren en
ook op de weg daarheen worden
nog oefeningen gehouden
Het behoeft geen betoog, dat de
ze eerste poging tot samenwerking
der strijdkrachten van de West-
Europese landen een belangrijke
stap is in de richting van een op
alle eventualiteiten voorbereid zijn
de strijdmacht en als zodanig een
grotere bijdrage vormt tot het be
houd van de wereldvrede.
BOEKAREST. 29 Mei (Reuter)
Door het Roemeense ministerie, be
last met de behandeling van gods
dienstige aangelegenheden, is »be-
paald dat 140 geestelijken en leden
van het administratieve personeel
van de Rooms-Katholieke Kerk in
Roemenië niet langer door de staat
zullen worden bezoldigd. Van offi
ciële zijde is verklaard, dat deze
stap werd genomen op grond van
de „ondemocratische houding van
de betrokkenen". De bisschoppen
van Jassy en van Alba Julia bevin
den zich onder degenen, die door
deze maatregelen worden getroffen.
Georges Bidault, de voormalige
Franse minister van buitenlandse
zaken, is gekozen tot voorzitter van
de M.R.P.met 150 afgevaardigden
de tweede partij in. het parlement.
Hij volgt Maurice Schumann op,
die de reglementaire tijd van drie
jaren ^als partijleider heeft uitge
diend en niet herkiesbaar was. De
verkiezing geschiedde op het jaar
congres van de partij te oiraats-
burg. Op dit congres werd van
alle 'kanten uiting gegeven aan vij
andige gevoelens ten opzichte van
de beweging van De Gauile. Ver
schillende sprekers spraken zich in
linkse zin uit en hekelden alle aar
zeling inzake nationalisatie en so
ciale verzekering.
Britse en Amerikaanse luchtbrug-
vliegtuigen streken Zaterdag in
Berlijn neer in een tempo van meer
dan 30 toestellen per uur, ondanks
de Russische waarschuwing, dat een
van de luchtcorridors in verband
met Russische manoeuvres onveilig
zou zijn.
Het Duitse nieuwsagentschap De-
na (Amerikaanse licentie) deelde
mede, dat Amerikaanse en Britse
piloten, die Zaterdag door de lucht-
corridor van Bueckeburg vlogen,
niet gezien hadden, dat Sow.jet-ma-
noeuvres in deze luchtzöne werden
gehouden. Het verkeer van de
luchtbrug was normaal. Vertegen
woordigers van de Westelijke bezet-
tingsmogendheden hadden een pro
test tegen de aangekondigde ma
noeuvres ingediend.
34 treinen met 18.000 ton steen
kool en 4000 ton aardappelen be
vinden zich „ergens in de Sowjet-
zóne". De Berlijnse emplacementen
zijn propvol geladen wagons. Aan
bederf onderhevige goederen zijn
gelost.
Generaal-majoor Bourne, de Brit
se commandant te Berlijn, heeft Za
terdagmiddag in een officiële ver
klaring gezegd, dat de beperkingen,
die de Sowjets het verkeer naar en
van Berlijn opleggen, een terugkeer
lot het normale leven in de stad
verhinderen. Slechts drie goederen
treinen waren sinds 24 Mei des mid
dags in de Westelijke sectoren van
de stad aangekomen.
het beginsel te eenvoudig is. Een
voorbeeld is het oordeel over Indo
nesië dat op zijn zachtst gezegd
steeds unfair tegenover de Neder
landse regering is geweest.
Het is duidelijk dat een dergelijke
groep een goede invloed kan uit
oefenen in een land. Maar de goede
bedoelingen van de liberalen 1 ijken
in Engeland niet meer voldoende
om het bestaan van een partij te
rechtvaardigen. Het is bijna zeker
dat de Liberale Partij een langzame
zachte dood zal sterven.
