erse kwestie weer volop actueel
RADIO
De jeugd van tegenwoordig
Inschrijvingen
voor de T.T.
DETECTIVE
Grote p
door
Schre
AG. 4
Donderdag 23 juni 1949
r.-Ierland sloeg eigen ruiten in
Extremisten dreigen met geweld
Het verdeelde land
Naweeën van de
melkdistributie
Protest ex-politieke
gevangenen
Veiligheids
maatregelen
Wielersport
op de Olymp. Dag
Dammen
w
w.
07
w.
B
P
m
U
m
M
JÊ
mê
'0M
Ham
blijft buii
(Door Graaf M. de la Bedoyere)
3RITSE KATHOLIEKE journalisten met een lange ervaring
weten, dat er één onderwerp is, dat hun meer zorg en last
rengt dan al het andere bij elkaar. Dat is de beroemde Ierse
westie. Wanneer men bedenkt, dat ongeveer negentig procent
er Britse katholieken daarin begrepen een misschien zelfs
og hoger percentage van de geestelijkheid Ier zijn van af-
omst of geboorte, minstens van één zijde, en dat de leren een
an de meest vaderlandslievende en nationalistische volkeren
er wereld zijn, dan begint men te begrijpen, dat de Ierse
:westie steeds een zaak van het grootste belang is voor de
(atholieke Kerk in Croot-Brittannië. Doch sinds het katholieke
erland feitelijk zijn onafhankelijkheid had verkregen, waren
vij er, geloof ik, allen van overtuigd, dat de Ierse kwestie tot
iet verleden behoorde. Tot ons leedwezen hebben wij de laatste
veken ervaren, dat ze nog heel sterk actueel is.
Wij hebben natuurlijk altijd ge
reten. dat de katholieke regering
n Dublin sterk stond op afschaf
ing der scheidingslijn tussen het
irotestante noorden en het kafho-
ieke zuiden en op de onafhanke-
ukheid van geheel Ierland onder
lublin. Maar de mogelijkheid om
iit doel te bereiken leek zo ver
veg, gezien de diepgaande gods-
lienstige en politieke verschillen
ussen de Ieren van het noorden en
le. Ieren van het zuiden, dat "slechts
mkele extremisten deze zaak als
•en direct actuele kwestie be-
ichouwden. En toch is, bijna binnen
rier-en-twintig uur de sluimerende
erse kwestie even fel opgelaaid als
;e in de tijd van de Rebellie en de
Burgeroorlog was.
Oorzaak der woede.
De oorzaak van dit alles leek heel
srg onschuldig. Zuid-Ierland
d.w.z. de zes-en-twintig in feite
onafhankelijke katholieke graaf-
ichappen verklaarden zich tot een
volledig onafhankelijke republiek.
Het had daar wettelijk het volste
recht toe krachtens het Statuut van
Westminster, dat de betrekkingen
van het Gemenebest beheerst; de
koning zelf zond zelfs gelukwensen
aan de nieuwe republiek, waarover
hij zo juist de nominale souvereini-
teit verloren had. Maar deze af
scheiding had een aantal vervelende
gevolgen; het voornaamste daarvan
was wel de toekomstige nationale
status der millioencn in Engeland
wonende Ieren. Liever dan hen als
vreemdelingen te behandelen diende
de Labour-regering. gesteund door
de overige partijen, een tweeledig
wetsontwerp in.
Het eerste deel handhaafde al de
rechten in het Verenigde Ko
ninkrijk, die de Ieren voor de uit
roeping van de Republiek van Ier
land bezaten een daad die door
de meeste Engelsen weergaloos edel
moedig werd geacht. Maar in het
tweede deel werden de territoriale
onschendbaarheid en de grondwet
telijke positie van Noord-Ierland
bekrachtigd en het parlement ver
klaarde, dat geen verandering hier
in zou worden erkend zonder de
toestemming van 't Parlement van
Noord-Ierland.
Over dit tweede deel van het
wetsontwerp raakten de katholieke
PROGRAMMA
VRIJDAG 24 JUNI
HILVERSUM II, 415 M.
KRO: 7.00 Nieuwsberichten. 7.15
Ochtendconcert, 7,45 Morgengebed,
8.00 Nieuwsberichten. 8.15 G,ramo-
foonmuziek, 8.25 Inleiding Hoogmis,
8.30 Plechtige Hoogmis van het H.
Hartfeest in de kapel van het Groot-
Seminarie der Priesters van het H.
Hart te Liesbosch-Princenhage, 9.30
Waterstanden, 9.35 Schoolradio. 10.05
Gramofoonmuziek, 10.30 Muziek
houdt fit!, 11.00 De Zonnebloem,
11.40 Schoolradio, 12,00 Angelus,
12.03 Pianorecital 12,30 Mededelin
gen land- en tuinbouw, 12.33 Lunch
concert, 12,55 Zonnewijzer, 13.00
Nieuwsberichten. 13.20 Met boer Biet
de boer op, 13.50 Op de korrel. 14,00
Gemengd Omroepkoor. 14.30 Tutti-
Frutti, 15.15 Suite voor piano, 15.30
Symphonette-orkest, 16.00 De Zon
nebloem, 17.00 Na schooltijd, 17.15
KRO-Amusementsorkest, 17.45 Wat
het buitenland leest, 18.00 Zangreci
tal, 18.20 Actualiteiten, 18.30 Piano
duo, 18.45 Vacantie, 19.00 Nieuws
berichten. 19.15 Regeringsuitzending,
19.30 Orkest zonder Naam. 19.45 Dc
drie landen, 20.00 Nieuws in 't kort,
20.05 De gewone man. 20.12 Tessel-
schade herdenking, 21.25 Inleiding
Mis van Strawinsky, 21.35 Mis voor
gem. koor en dubbel blaaskwintet,
21,55 Opbouw in Liefde, 22.10 Metro-
pole-orkest, 22.45 Avondgebed, 23.00
Nieuwsberichten, 23.15 Gramofoon
muziek.
HILVERSUM I, 301 M.
VARA: 7.00 Nieuwsberichten, 7.15
Ochtendgymnastiek, 7.30 Gramo
foonmuziek, 8.00 Nieuwsberichten,
8.15 Fragmenten uit La Fcrza del
Destino, 8.50 Voor de huisvrouw,
9.00 Kamermuziek. VPRO: 10.00
..Thuis", 10.05 Morgenwijding. VARA
10.20 BBC-Theater-orkest, 10.30
Voor de vrouw, 10.45 Zwitserse ka
mermuziek. 11.15 Meester Villon
gaat uit dineren, 11.35 Jan Vogel en
zijn accordeon-orkest. AVRO: 12.00
Orgelspel, 12.30 Mededelingen land
en tuinbouw, 12.33 Sport. 12.45 Zi
geunerklanken, 13.00 Nieuwsberich
ten, 13.15 Ensemble Jo Bos, 13.45
Gramofoonmuziek, 14.00 Kookkunst,
14,20 Het Kamerorkest, 15.00 Ons
volk in zijn dichters, 15.20 Kamer
orkest. VARA: 16.00 „Vincentino".
16.30 Tussen twaalf en zestien, 17.00
Koorfantasie. 17.20 Wij en de mu
ziek. 18.00 Nieuwsberichten, 18.15
De VARA feliciteert, 18.30 Voor de
Ned. Strijdkrachten, 19.00 Denk om
de bocht. 19.15 Kwartet Jan Cordu-
wener. VPRO: 19.30 Lezing. 19.50
Tien voor acht, 20.00 Nieuws in het
kort, 20.05. Piano. 20 30 Cursus, 20,55
Boeken, waar men wat aan heeft.
VARA: 21.00 Men vraagt., en wij
draaien, 21,30 Vacantie in Neder
land, 22.00 Buitenl. weekoverzicht,
22,15 Swing and sweet. VPRO 22.40
..Vandaag", 22.45 Avondwijding.
VARA: 23.00 Nieuwsberichten, 23.15
Philharmonisch orkest.
Ieren in vuur en vlam, ofschoon het
toch slechts wettelijk gezag gaf aan
een situatie die iedereen reeds lang
als feitelijk bestaand erkende.
Eigen ruiten ingeslagen.
De werkelijke reden waarom de
leren zo woest waren over deze
steun aan het protestante noorden
was, naar mijn mening, gelegen in
het wijd verbreid geloof dat een
Labour-regering in Engeland vroeg
of laat dc verdeling van Ierland zou
doen beëindigen. Deze hoop was ge
grond op de algemene bereidheid
van Labour om de wensen van het
Gemenebest en koloniale volkeren
in te willigen en op de nauwe re
latie tussen de Unionisten-meerder
heid in Noord-Ierland en de Britse
Conservatieve Partij.
In zekere zin was deze Ierse hoop
niet ongegrond, doch ze werd ver
ijdeld niet door de bekrachtiging
van de status van Noord-Ierland,
maar door de Ierse afscheiding van
het Gemenebest. Eenstemmig be
groetten dc Engelsen dit als een
volkomen wettige daad van de kant
van Ierland, doch een die onvermij
delijk iedere snelle oplossing van de
kwestie der verdeling uitsloot.
De moeilijkheid voor Engeland is
natuurlijk, dat een duidelijke meer
derheid in Noord-Ierland een deel
van het Verenigd'Koninkrijk wenst
te blijven en alle democratische her
vormingen in 't slecht geregeerde
en katholieken-vervolgende noor
don zullen daar niets aan verande
ren. De Ieren werpen daartegen op,
dat de overeenkomst van 1925, toen
de verdclingslijn werd getrokken,
gesloten werd om in het noorden
zeker te kunnen zijn van een pro
testante meerderheid. Het Engelse
antwoord daarop is, dat het zuiden
vrijwillig de lijn heeft geaccepteerd,
die zes noordelijke graafschappen
van de zes-en-twintig zuidelijke
scheidde. En zo gaat het dispuut
eindeloos voort.
Fatale gevolgen.
Waar het gelijk en ongelijk ook
zit, het ongelukkige is, dat de hui
dige situatie veel betreurenswaar
dige gevolgen zal hebben.
Op de eerste plaats zal het de
regering te Dublin moeilijk vallen
de Ierse extremisten er onder te
houden, die openlijk dreigen zowel
in het noorden als in het zuiden
geweld tc gebruiken, onder het mo
tief dat Ierland nog nooit iets van
Engeland heeft gedaan gekregen
zonder wapengeweld.
Een tweede betreurenswaardig
gevolg is de verdeeldheid ontstaan
binnen de katholieke gemeenschap
in Engeland tussen de katholieken
in Engeland en die in Ierland, Waar
schijnlijk ondersteunt de massa der
katholieken in Engeland de Ierse
aanspraken, doch het merendeel
hunner verantwoordelijke leiders cn
publicisten gelooft, dat hoe wen
selijk het ook zou Zijn, dat er een
einde kwam aan de verdeling
dit niet de manier is en dat men
niet van ae Britse regering mag
verwachten, dat ze haar eigen ge-
ti ouwen op verzoek van Dublin in
de steek laat.
li.
Het derde uur begint:Frans.
Opnieuw een blad voor zich. ,,Fijn!
Meest oude zinnen en maar twee
gTammaire-vragen". Hij leeft weer
op. Het gaat, hij schrijfttoch
in een hoekje even een paar cij
fers krabbelen. „Gemiddeld voor
Latijn missiën nog een vier", mom
pelt hij half luid. Gaat nu de bel
al Hij heeft het niet helemaal af.
Half één. Door de gang stromen
de jongens naar buiten. „Dat zit
erop, kort dagje", zegt een vriend,
eigenlijk een klasgenoot, maar nu
een jaar hoger dan Frans.
„Ovidius, jö, die is gemakkelijk",
roept de eerste weer. „Ja, als ik
niet ziek geweest was, had ik Ci
cero ook al afgedankt", merkt
Frans op. Een ogenblik is het stil.
Ze zijn bij de bus. De eerste zwaait
af, want woont in de stad. Achter
in de bus is het een onderdrukt
lachen. Eén maakt een gebaar met
zijn hand tegen Frans en deze erop
af. „Durf jij?Hier!" Een ge
rolde sigaret wordt Frans in de
vingers geduwd. Hij, de durfal,
heeft het kleed van zwarigheid
weer afgeworpen en grijpt naar
lucifers. Maarde conducteur
komt binnen, dezelfde van van
morgen. Weg lucifers, terug siga
ret. „Je mag hem houden'", zegt de
gever royaal. En zonder dankwoord
verdwijnt het rokertje en krijgt een
plaatsje bij kam, pen en potlood.
Ze vechten een beetje, lachen om 'n
nijdig heertje, dat wel gebeld heeft,
maar te ver is meegenomen. De
één na de ander stapt uit.
Sloom trekkend aan de verzakte
broekspijp en zijn gezicht in een
vervelende plooi slaat Frans de
buitendeur achter zich dicht.
Na het eten twijfelt hij tussen
voetballen of huiswerk maken. En
hij herinnert zich het prachtige
woord van Nelson; „Engeland ver
wacht, dat iedereen zyn plicht zal
doen. „Vanmorgen nog genoteerd in
de Geschiedenisles en 't nu mutatis
mutandi maar 'ns toepassen" denkt
hy. Plicht, ja. En een stroom van
gedachten rolt als een oceaangolf
op hem af. Plicht, dat is voor hem
de hele vrije middag besteden aan
dat akelige stuk Latijn, die ellen
lange zinnen vertalen, waarvan je
ieder woord moet opzoeken in een
dictionaire, die je met één hand
niet kunt optillen. Plicht, dat bete
kent voor onze jonge man een stuk
Duitse Spraakkunst leren over
voorzetsels, die nu eens derde en
dan eens vierde naamval achter
zich krijgen. Hij haat het Duitse
bock, hij krijgt afkeer van die
Duitse leraar, hy walgt van de
schrijver, die het heeft aangedurfd
dit boekje „einfach" te noemen. Hij
verlangt te leven ln een tijd, dat er
alleen maar Esperanto bestaat.
Waarom heeft zijn vader hem niet
laten testen, dan had hij misschien
draaier, fraiser, stempelmaker, ge
reedschapmaker kunnen worden.
Waarom nog één dag op dat stom
me gymnasium Hij kan het uit
schreeuwen: „Zyn ellende, zijn ver
driet, zijn jongensmoeilykheden."
Hij snikt en schokt als een kind,
dat het oranje ballonnetje van haar
zusje niet mag hebben. En als een
aanklacht, als een verwijt dringt
zich de versregel van Marsman
door deze onstuimige gedachten
naar voren: „Grootseh en meesle
pend wil ik levenhoort ge
dat!"
En hij ziet het duidelijk: „De
rijen patiënten ,de één met een
maagkwaal, de ander met een ver
stuikte enkel en de derde met
struma. En zijn fantasie roept voor
hem op: „Volle wachtkamers, met
snikkende moeders met gedweeë
robuste kerels, met huilende kinde
ren." Hij leeft weer in het besef,
dat er eens massa's mensen smach
tend naar hem uit zullen zien, met
dringende en driftige stemmen voor
de telefoon zullen spreken, met
groot verlangen zijn stap zullen be
luisteren. En al heeft hy nog tien
jaren van harde studie, van te
leurstelling ,van tegenslag, van te
genwerking voor de boeg, hy grijpt
weer naar zyn Deutsche Gramma-
tik en leert: „An, auf, hinter
Hij doet het om U en mij, om de
toekomstige mensen van dienst te
zijn, om voor de gemeenschap iets
te betekenen, om niet alleen voor
zichzelf te leven. Hij heeft het
zwaar, moeilijk, maar hij is een
pracht-kerel, een idealist, een man
met pit, een tweede Houtman, een
krachtfiguur, een doorzetter, een
zwoeger, een arbeider. Hij verdient
een hoge onderscheiding, hij ver
dient op zyn allerminst onze war
me oprechte waardering en mee
leven. Is hij geen held! Elke dag
opnieuw, elke week weer, iedere
maand nieuwe moeilijkheden, elk
jaar tentamens en examens. Elk
uur van de dag zwoegen, werken
en tobben.
Durft U het nog aan, al deze
jonge mensen in één adem, zonder
betekenis, overbodige individuen,
luie geldverkwisters, lakse niets-
nutters, opschepperige dwazen, te
noemen? Heeft U nooit een pries
ter, veearts, een neusarts, een psy
chiater, een accountant, een rechts
geleerde, een tolk, een piloot, ar
chitect en een étaleur nodig? Ge
niet U niet van een prachtig boek,
houdt U niet van toneel? Bewon
dert U niet de schitterende films,
die er toch ook zijn? Heeft U geen
bewondering voor onze grote pre
dikanten en redenaars? Neemt U
geen piano-, gym- of ryles?
Alle mensen, die U dit alles mo
gelijk maken, ik herhaal het, zyn
de pas beschreven jongeman?
ze niet precies gelijk begonnen als
En ik ken het akelige, misselijke
antwoord van velen: „Maar als ze
klaar zijn, verdienen ze geld als
water." Ik zou diegenen willen toe
roepen, ja willen toeschreeuwen:
„Verdienen ze hun loon dan niet,
zijn ze het niet waard? Moet loon
en prestatie niet in overeenstem
ming zijn?"
En dan. Hoeveel bestudeerde
mensen zijn er niet, die werkelijk
te weinig verdienen. Weet U, <Vt
10% van alle lesuren op onze mid
delbare scholen door onbevoegde
leraren worden gegèven? Waarom?
Zijn er geen bevoegde dames en
heren? Jawel. Misschien te wel wei
nig, maar zo'n schrikbarend tekort
als er momenteel is, vindt zijn oor
zaak in het feit, dat velen ervoor
bedanken voor het loon van een
dienstmeisje een drukke betrekking
te gaan accepteren. Zij zoeken een
baan in de handel en hoewel jam
mer, het is begrijpelijk.
Avenhorn, Y. J. Galama.
Athletiek
GEEN DUEL
REIJFF—SLIJKHUIS
In een brief aan Gaston Reiff
heeft Slijkhuis meegedeeld, dat hij
tot zijn leedwezen Woensdag 22,
Juni niet kan deelnemen aan de
door de Union St. Gilloise uitge
schreven wedstrijden, waarin hij
de Belgische kampioen op de 3000
meter zou ontmoeten. Als reden
geeft onze landgenoot op dat zijn
physieke toestand een inspanning
als voor een dergelijke strijd ge
vergd zou worden, niet toelaat.
Slijkhuis verklaart zich echter,
bereid, om in Brussel uit te ko
men wanneer hij weer geheel fit
zal zijn, bijv. eind Juli of in de
loop van Augustus.
TWINTIG KLOOSTERS
IN TSJECHO-SLOWAKIJE
GECONFISCEERD
VATICAANSTAD K.N.P.). Ra
dio Vaticana verneemt uit Wenen,
dat de Tsjecho-Slowaakse staats
politie 20 kloosters in beslag heeft
genomen en de kloosterlingen
naar onbekende bestemmingen
heeft gedeporteerd. Het betreft
hier kloosters van de paters Je
zuïeten, van de Franciscanen, van
de Salesianon en van de Redemp
toristen. Bovendien zyn er nog
twee Orthodoxe kloosters in be
slag genomen. Radio Vaticana
meldt tevens, dat het aantal arres
taties steeds meer toeneemt.
Het 8287 ton metende Britse Passagier-vrachtschip ..Anchises"
van de Oceaan Stoomboot Mij. te Liverpool, werd tijdens een
luchtaanval door Chinese Nationalisten op Sjanghai aan de mond
van de Whangpoo met bommen en machinegeweervuur bestookt.
De Anchises", weergegeven door de tekenstift van een artist.
Het Gerechtshof te 's-Gravenha-
ge behandelde het beroep van W.
den H„ eertijds directeur van een
melkfabriek te Leiden, tegen een
vonnis van de Haagse Rechtbank,
die hem veroordeelde tot 20.000 gld.
boete subs. 6 maanden hechtenis
en vier maanden voorwaardelijk.
Onder verantwoordelijkheid van de
heer den H. waren bij dit bedryf,
dat 16 tot 17 millioen liter per jaar
verwerkt, tekorten ontstaan van
20,000 liter karnemelk en 15.000
liter melk.
Aanvankelijk werd gemeend, dat
op grote schaal zwart gehandeld
was. Later bleek, dat hiervan geen
sprake was. Door dit bedryf is nim
mer boven de vastgestelde prijzen
verkocht. Het interkerkelijk bureau
heeft tijdens de oorlog wel tiendui
zenden liters melk zonder bon voor
normale prijzen gekregen. In de
hongerwinter werd een groot over
schot melk, dat door de Duitsers
werd opgevorderd, onder de bevol
king „weggewerkt".
De karnemelk, die men in de bon
nenadministratie tekort kwam
(1947) was inderdaad zonder bon
verkocht.
Een tekort van 10.000 liter betrof
leveranties aan slijters tegen toe
wijzingen, die nog geldig moesten
worden.
Tydens het onderzoek in deze
kwestie door de CCD trachtte een
boekhouder de tekorten te verbloe
men door verkeerde opgaven, die
echter aan het licht kwamen.
De procureur-generaal eiste 15.000
gulden boete subsidiair vijf maan
den gevangenisstraf en vier maan
den voorwaardelijk.
Uitspraak op 6 Juli
TEGEN OPHEFFING VAN
OPSPORINGSMISSIE
De Nederlandse vereniging van
ex-politieke gevangenen uit de be
zettingstijd zond een telegram aan
de minister-president, de minister
van Sociale Zaken en de leden der
Tweede Kamer op grond van een
besluit van het congres (van 14 tot
17 Juni te Apeldoorn gehouden)
waarin zij o.m. verklaart:
Met ontsteltenis te hebben ken
nis genomen van het feit dat op
last van de regering de missie tot
opsporing is of wordt opgeheven,
daardoor de belangen van de ver
misten en nabestaanden zeer ern
stig, worden geschaad. Het congres
is van mening dat deze stopzet
ting herroepen moet worden ge
zien het feit dat een zeer groot
aantal opsporingen nu niet meer
kan worden gedaan, waardoor het
ondragelijke leed van de nagelaten
betrekkingen der vermisten die tij
dens de bezettingsjaren de hoogste
offers hebben gebracht bij* voort
during blijft voortbestaan.
Vrije prijzen in de rijwielhandel
Met ingang van heden zyn de
prijzen van rijwielonderdelen en
van geïmporteerde rijwielen niet
meer gebonden aan prysvoor-
schriften.
Reeds is dc samenstelling gemeld
van sterke Britse teams dje in de
T.T. races op 9 Juli uitkomen.
Sindsdien zijn nog andere inschrij
vingen ontvangen van Britse ren
ners van naam. Zo zal Scott een
350 c.c. Velocette rijden en een 500
c.c. Norton, Dear een 350 c.c. A.J.S.
en een 500 c.c. Norton. Beiden zijn
in Assen geen onbekenden, even
min als Beevers, die op een 350 c.c.
Velocette en een 500 c.c. Norton
zal uitkomen. Ook de sergeant van
het Engelse bezettingsleger in
Duitsland, Hanson, start weer, nu
op een 350 c.c. Velocette en verder
zijn er als nieuwe gezichten de En
gelsen Pctch op 350 A.J.S., Koring
op 350 Norton, Buxton en Heath,
ieder op 350 A.J.S., zodat zeer zeker
kan worden gesproken van een bui
tengewoon sterke vertegenwoordi
ging van Norton, Velocette en
A.J.S.
Het is bij de Asser T.T. gewoonte
van vele duizenden om op de lan
derijen der aangelanden de races te
volgen waardoor langzamerhand
een toestand is ontstaan, welke
door de autoriteiten als gevaarlijk
voor de veiligheid wordt be
schouwd. De afrastering was veelal
onvoldoende, het publiek kwam op
de bermen en zocht zelfs een plaats
op het land in de buitènboehten.
Het hieraan voor publiek zowel als
rijders verbonden gevaar heeft de
colleges van B. en W. van Assen en
Beilen aanleiding gegeven om in
samenwerking met de aangelanden
maatregelen te nemen. Deze zullen
inhouden dat de bestaande politie
verordening welke tot dusver
nog niet uitgevoerd werd in toe
passing zal worden gebracht. Hier
bij wordt het aan aangelanden van
het Circuit van Drenthe verboden
publiek op hun terreinen toe te la
ten zonder toestemming van B. en
W. van genoemde gemeenten. Deze
toestemming wordt verleend onder
verschillende voorwaarden. Zo zul
len de terreinen aan bepaalde eisen
moeten voldoen, speciaal wat be
treft de afrastering. Alle terreinen
van aangelanden, die publiek wil
len toelaten, zullen gekeurd wor
den vanwege de gemeenten, waar
bij dan bepaald wordt hoeveel toe
schouwers mogen worden toegela
ten. Dwingende voorwaarde is hier
bij, dat het publiek in het bezit
moet zijn van een door B. en W.
gewaarmerkt officieel entreebewijs',
dat op naam van de bezoeker wordt
gesteld, terwijl er tevens op is ver
meld tot welk terrein het toegang
geeft. Wie dit bewijs niet kan tonen
zal in overtreding zijn.
VERVOLGING
IN NOORD-KOREA
VATICAANSTAD, 21 Juni (A.P).
De Noord Koreaanse commu
nisten hebben een rooms-katho-
lieke bisschop en meer dan 40 an
dere kerkelijke persoonlijkheden
gearresteerd, aldus werd vandaag
van de zijde van het Vaticaan
meegedeeld De meeste arrestan
ten worden thans in Wonsan (Kó-
rea) gevangen gehouden, meldde
de woordvoerder.
Volgens de zegsman hebben de
communisten bovendien acht Be
nedictijner geestelijken. 24 Duit
se broeders en drie Koreaanse
broeders gearresteerd en gevan
gen gezet.
NIEUWE UITGAVEN
Missa: Miserere nostri Dominc
door Jaap Vranken.
Uitgave: Wed. J. van Rossum,
Utrecht.
De bekende componist Jaap Vran
ken schreef in opdracht van de
Haarlemse St. Gregoriusvereniging
een nieuwe Mis, voor vierstem*
mig gemengd koor en orgel. Zoals
wc van deze schrijver gewend zyn:
het is geen eenvoudige kost. Waar
de zangstemmen in sommige pas
sages een gecompliceerd beeld
geven, zorgt de poiytonale bege
leiding ervoor, dat de dirigent toch
de grootste aandacht zal moeten
geven aan het zuiver zingen van
die vrij eenvoudige passages. Er
komen ook polyrhythmische ge
deelten in voor; echter noait tus
sen de zangstemmen onderling, en
kel tussen het vocale en de bege
leiding.
Het geheel is van uitgesproken
moderne allure. Alleen koren, die
zich reeds meer op dit terrein
bewogen hebben kunnen eraan den
ken "dit werk in studie te nemen.
Het vraagt boven alles 'n beslagen
dirigent, 'n bekwaam organist, die
dan nog de beschikking moet heb
ben over 'n goed orgel. Indien de
ze drie elementen tezamen aanwe
zig zijn zal deze Mis tot een groots
geheel kunnen worden opgebouwd.
Enkele drukfoutjes (vergeten ver
hogingen betreffend) in deze zeer
verzorgde uitgave, zullen de diri
gent aanstond opvallen en dus het
klankbeeld niet al te chromatisch
maken!
De uitgeefster stelt deze Mis tot
1 Juli voor verminderde prijs be
schikbaar: f 4.90. Na genoemde da
tum wordt de normale prijs f 5.90
van kracht. Afzonderlijke stemmen
a f 0.70.
n' Eerste uitvoering van dit werk
zal worden gegeven op Zondag 26
Juni a.s. in de Kathedraal te Haar
lem. Dit bij gelegenheid van de St.
Gregoriusdag. Dr, L. Kat voert de
directie.
Het spreekt vanzelf dat Zondag
a.s. op de Olymp. Dag ook de wiel-
rensport vertegenwoordigd zal zijn.
Het program vermeldt twee wieier-
nummer- een sprint en een klas-
sementwedstrijd. De sprint wordt
verreden in drie series en een fi
nale, telkens van drie man. Hier
aan nemen deel o.m. Bontekoe,
Faanhof, Buchli, Geukens, een jong
sprintertje van wie John Stol veel
goeds weet te vertellen, en Ber
nard Leene, een veteraan nu, maar
nog vol ambitie en strijdlust, die wil
tonen dat hij zijn mannetje nog
steeds staan kan. Jammer genoeg
zal Hyzelendoorn op medisch advies
verstek moeten laten gaan.
De andere wedstrijd gaat over zes
kilometer met vier klassementen.
Behalve acht van de negen sprin
ters Leene niet komen hierin
nog zeventien 'andere renners uit:
Kunst, Gieseler, Willekes, Hollee
der, Gerritse uit Haarlem, Witteveen
en een aantal jongere krachten, al
met al van voldoende kwaliteit om
voor een aardige strijd te kunnen
zorgen.
Zaterdag 18 Juni 1949
Correspondentie en oplossingen
onder motto „Damrubriek" te zen
den aan het Bureau van dit blad.
Oplossingen van de problemen
no. 236 tot en met no. 243 kunnen
worden ingezonden tot uiterlijk 30
Juni a.s.
Probleem No. 242
van C.' J. Ridder te Wognum.
'p
gp
:J§
c
e
e
a
fi
81
gj
m
IS
Hf
B
Stand:
Zwart 10 schijven op 7, 8, 15. 17,
25, 26, 27, 31, 32 en 37.
Wit 10 schijven op 19, 23, 24, 28,
29. 30, 35, 39, 42 en 47.
Wit speelt en wint.
Bij de problemen.
Probleem no. 242.
Van de collectie van 10 éénzet-
tersproblemen, die de verzameling
van Ridder tot dusverre telt, wordt
hierbij no. 7 uit de serie ter oplos
sing aangeboden. Niettegenstaande
men slechts maar één zet behoeft
op te spelen, zal men uit voorgaande
problemen van de serie wel al we
ten, dat het nog niet zo gemakke
lijk is, om de juiste oplossingsdraad,
die automatisch uiteenrafelt te blij
ven volgen.
Probleem No. 243.
De inhoud van dit probleem laat
naast een aardige uitbuiting van
tempo-spel tevens nog een eigen
aardig geformeerd slotmotief zien.
Een nog in raadselen gehuld
probleem uit België,
Wie weet dit probleem tot oplossing
tc brengen?
Bladerend in verschillende buiten
landse damtijdschriften troffen wij
enkele maanden geleden een dam
rubriek aan uit het geïllustreerde
Belgische weekblad ,.De Zweep" van
Zondag 12 Dec. 1926. Hier troffen
wij aan probleem no. 15 van R.
Bourgeois te Roeselare (België) met
de volgende stand:
Zwart 6 schijven op 2, 7, 12, 15, 37,
38 en 1 dam op 32.
Wit 8 schijven op 13, 16, 22, 23,
24, 26, 30 en 47. Vanwege de bijzon
dere stand van de zwarte dam, was
dit een miniatuurvraagstukje dat tot
oplossen uitnodigde. Een poging om
het van het blad op te lossen heb
ben wij spoedig laten varen, daar
was het te ingewikkeld voor, maar
ook op eon andere wijze ging het
niet. Iets wat zelden yoorkomt, wij
hebben het tot dusverre niet kun
nen oplossen, en ook enkele van
onze bekwaamste rubriekoplossers,
die wij het nadien ter hand hebben
gesteld, zijn er ook niet in ge
slaagd.... en zelfs de wereldkam
pioen Piet Roozenburg, die wij het
onlangs bij zijn te Enkhuizen gege
ven simultaanseance bij wijze van
een kleine attentie ter hand hadden
gesteld, is er eveneens niet in ge
slaagd, hetgeen uit het volgende
schrijven, dat wij dezer dagen van
hem ontvingen, kan blijken, nl.:
Geachte Damspelredactie,
Hierbij retourneer ik de stelling,
welke aan mij destijds bij mijn be
zoek te Enkhuizen ter hand werd
gesteld, met het resultaatnihil.
Zelfs het zoeken naar een eventuele
fout in de stelling bleef vruchteloos,
zodat ik geen kans zie, om een op
lossing of zelfs een vermoedelijke
oplossing toe te zenden. Heeft de
damspelredactie inmiddels al enig
licht in deze duisternis gekregen?
Inmiddels met vr. groeten.
w.g. P. Roozenburg, R'dam.
Uit de laatst gestelde vraag blijkt
genoegzaam, dat ook de wereld
kampioen zich voor dit nog myste-
rieuse probleemstukje interesseert,
en er verder benieuwd naar is, hoe
of deze dampuzzle nog tot een op
lossing kan worden gebracht.
Nu is het wel opmerkelijk, dat in
de rubriek van herkomst diagram
en cijferstand volkomen met elkaar
klopten, maar nu zelfs de SNirkste
damspeler van de wereld geen re
sultaat heeft bereikt, is het duide
lijk dat er iets aan de stand hapert,
iets wat met volkomen overeenko
mende diagram en cijferstand spo
radisch in de problematiek voor
komt.
Intussen is het aan ons gelukt om
irderdaad enig licht in deze nog
duistere zaak aan te brengen. Het
is duidelijk zelfs met enige wij
zigingendat er met slagspel ab
soluut niets te bereiken valt in dit
probleem. Bij nadere studie blijkt
intussen, dat de zwarte dam op 32
het epi-centrum of de kern van het
probleem betreft, dus dat we zeer
waarschijnlijk te doen hebben met
een uitermate leerzaam studiepro
bleem, waarbij de zwarte dam met
beperkte bewegingsvrijheid midden
op het bord ingesloten zit als een
spin in het web. De bedoeling is dan
om deze situatie intact te houden,
om vervolgens met geforceerd spel
de winst te bereiken. Het probleem
ondergaat dan de volgende wijziging
Witte schijf op 26 wordt verplaatst
naar 21, en 47 naar 46, terwijl er
nog 1 witte schijf bijkomt op 48.
De stand wordt aldus: Zwart 6
schijven op 4. 7, 12, 15, 37, 38 en 1
dam op 32. Wit 9 schijven op 13,
16, 21 tot 24, 30. 46 cn 48. Wit speelt
nu 2318 en daarna 2117! enz,
„Om na te spelen" komen wii hier
nog nader op terug. Allicht zijn er
lezers die nog meor licht in deze
duisternis weten te brengen. „Twee
joden weten toch beter wat een
bril kost als een" en meerderen
weten het nog beter.
Probleem No. 243
van H. N. Maurik te Nieuwland.
Stand:
Zwart 9 schijven op 9, 13. 14 16,
18. 23, 26, 29 en 33.
Wit 10 schijven op 17, 20, 22, 27,
30, 31, 36, 37, 40 en 44.
Wit speelt en wint.
FEUILLETON
door H. VöLMEF. tegen wil en dank
61.
„Niets daarvan! Hoe dikwyis moet
ik herhalen, dat alleen in uiterste
noodzaak geschoten wordt? Doe
weg die blaffer!" Klausen was bin
nengekomen, overjas aan, hoed op.
„Er zit een geluiddemper op,
baas!" verzekerde de boef, die met
Brorr was aangesproken.
„Doet er niet toe! Ik heb jullie
geen opdracht gegeven tot schie
ten, wel?"
„Waar heb jy al die tijd geze
ten?" vroeg de vrouw grimmig.
„Had er nog een paar minuten aan
geplakt, dan was de speurhond er
geweest!"
„En wij vermoedelijk er bij, Pau
la!" antwoordde Klausen. Hij wees
naar Marianne Kalrsson, die bleek
als een dode met grote verschrikte
ogen, 't toneel had gadegeslagen.
„Bind en knevel haar!" beval hij
de mannen.
Vóór zij een kreet kon uiten,
werd haar ruw een hand op de
mond gedrukt. Terwyl twee kerels
't meisje vasthielden, wrong Paula
haar een prop in de mond en bond
haar vervolgens stijf een zakdoek
voor. Het baatte Marianne niet hoe
zij zich verzette: tegen zulke brute
kracht was zij niet bestand. Even
later lag zy op de vloer, polsen en
enkels saamgebonden.
Na gedane arbeid zagen de hel
pers hun opdrachtgever aan, wach
tend op naderè orders.
Klausen commandeerde: „Söder-
man wordt op dezelfde manier be
handeld. Dan brengen jullie belden
naar de slaapkamer hiernaast!"
Paula zette de grijze pruik af,
knoopte de japon los en ontdeed
zich van 't sofakussen, dat haar
de meer dan normale omvang had
bezorgd. Op bezorgde toon zei ze:
„Ik begryp niet waar Lars blijft.
Hij kon er nu toch al lang en breed
wezen."
Klausen schokschouderde. „Zal
opgehouden zijn." Op dat ogenblik
kwam de boef by, die door Söder-
man buiten gevecht was gesteld.
„Zo, heb jy je dutje uit? Het is
wèl zo gemakkelijk, slapende rijk
te worden, hé?"
„Rijk? Van die paar armzalige
kronen. Wou je déér nog op be
knibbelen? Kon ik ruiken, dit die
speurhond me pardoes van de sok
ken zou slaan? Waar is hij? Dan
zal ik hem
„Je komt als 't hinkende paard
achteraan, man!"
De beide andere helpers keerden
terug uit 't slaapvertrek. Eén van
hen vroeg: „Valt er nog meer op
te knappen, baas?"
„Neen." Klausen telde ieder vijf;
tig kronen uit, ook de kerel, die
zijn tijd onvrijwillig had verslapen.
Voor zo'n bagatel wenste hij in de
onderwereld niet over de tong te
gaan.
Marianne Karlsson en August
Söderman lagen naast elkaar op de
vloer van de slaapkamer. August
nog steeds buiten kennis, het meis
je bij volle bewustzijn. Zy keerde
zich moeizaam op een zijde en keek
naar Söderman. De tranen spron
gen haar in de ogen.
Paula Kalarne zei: „Dat is een
dronk waard! Anders nogal ris
kant, 't meisje frank en vrij te
laten rondlopen toen hy kwam.
Hoe licht had de boel niet verkeerd
kunnen gaan. Dan had ik er na
tuurlijk de schuld van gekregen."
„Er kon niemendal verkeerd
gaan. Zy had drommels goed in de
gaten, hoe Brorr haar van de keu
ken uit met zyn revolver bestreek.
In een ander opzicht geef ik je
schoon gelijk, Paula: een straffe
grog zal er op smaken. Zonder gek
heid, met de dag beval je mij
meer."
„Jij mij niet", luidde haar vinnige
repliek. „Je hebt nog altyd niet ge
zegd, waar je bent geweest."
„Overal en nergens."
Zij raadplegde de pendule. „Het
is me een raadsel, waar Lars zit."
„In zijn vel, als hy tenminste niet
gestroopt werd."
„Wanneer je antwoorden van dat
kaliber zyn, houd dan verder maar
je mond."
„Zeg ik wat anders en maak Ik
je een compliment, dan is het óók
weer niet goed."
„Misschien heeft Lars het wel bij
't rechte eind: dat jij geen eerlijk
spel speelt."
„Ik speel altijd eerlijk met lui,
die 't ook met mij doen. Genoeg er
over. Als Lars meteen verschijnt,
val hem dan alsjeblieft niet om de
hals, waar ik bij ben. Het zou me
razend jaloers maken. En nu zou 'k
mijn grog wel eens willen zien?"
Intussen was by August Söder
man 't bewustzijn weergekeerd. Hij
zag de toestand nu duidelyk in. De
brief, welke hem naar Bernadotte-
straat 43 had gedreven, omdat Ma
rianne, zoals zij meedeelde, drin
gend zijn raad behoefde, was een
valstrik geweest. Hij besefte dat
zij er toe gedwongen moest zyn,
hem te schrijven. Hoe zij in de
handen van deze schurken was ge
raakt, bleef hem vooralsnog een
raadsel. Zonder, enige twijfel zat
Lars Folmer in het complot: hij
had hem de brief ter hand gesteld.
Marianne kon hem alles uitleggen
zo zij slechtsin staat was te
spreken.
Het meisje lag op de rug. Bran
dende tranen drupten haar uit de
ogen, gleden langzaam langs de
wangen af.
(Wordt vervolgd)
In de afgelopen
trale Recherche
rlamse politie er
grote party in I
halve kilogram
halen en in besla;
De opium is ver
stig uit Rotterdar
bezit van de Chin<
in de Keizersstrs
was de Centrale F
gekomen, dat zich
dovende middelen
een onderzoek we:
opium was onbere
pakken van ongev
Van het huis in
leidde een spoor
de Binnen-Bants
daar werd evenee
troffen, namelijk 2
geveer een gram
klaar voor het g
deze werd in bes
de Keizersstraat v
vrij groot bedrag
en Nederlands gé
De politie meent
concluderen, dat
slag is geslagen.
De onbereide op
lyk een „werkvoi
aanzienlyke waart
digt. Het geld was
stemd voor het ki
voorraad. De belt
gearresteerd.
BEROEP VAN
VER WC
De Byzondere R
verwierp Woensda
de procureur-fiscai
dere Gerechtshof
tegen de sentent
waarbij Schreieder
ken ,resp. ontslage
volging.
Aan Schreieder
cureur-fiscaal ten
hij opdracht gegev
presaillemoorden t
April 1945 en de
minaldirektor by t
kleed. Door deze u
Bijzonder Raad v
vrijspraak en 't on
vervolging van he
rechtshof te Leeuv
MARS VOOR
MARII
De Mariniers h«
gekregen, die het
korps draagt „qua
is gecomponeerd i
de Marinierskapel
der zyn leiding gi;
plein voor de van
Rotterdam door
voerd.
De commandant,
M. R. de Bruyne,
woordigheid van dt
riniers P. J. van
van de mars in
men.
Regionale autor
Oost op
Dinsdag j.l. is t
richt de Regior
Sportclub Oost, zo
van het Westen
lands, waar reeds
bestaan.
Het bestuur za
gesteld uit vertegi
steden Apeldoorn,
chem, Zwolle en A
Reeds 55 persone
lid op. Secretaris
Montfroy te Arnhc
Voetbal
Adviescommi;
Sociaal-Econoi
De Staatssecret:
mische Zaken, Mr.
Grinten, heeft een
ingesteld voor d
van de Sociaal-Ec
Haar taak ligt in
advies inzake 't g
Raad. dat door ve
van de werknemei
vormd.
K.L.V. VEF
COMPLETE F
Dinsdagavond la
extra KLM-vliegti
master en een DC
uitgeruste filmpro
staande uit bijna 1
nici, draaiboeksci
technische uitrusti
van 200.000 Eng
Londen Airport.
Het is voor he
dergelyke grote fil
zich per vliegtuig
De groep was gest
Marokko, waar gec
onder de brandend
lasgebergte opna
maakt voor de fil:
Een van de vliegt
stuurd door de KL
Handelsbes
Nederland-
De handelsbespi
Frankrijk en Ned
geëindigd. Men ve:
dat er een overeet
zat komen, waarbi
het handelsverkeer
dan het vorige ja:
Het auto-ongel
ZWOLLE, 22 Ju
offers van het ew
luk dat gisteren bi
de, rijn thans bei
ceerd. Het zyn G.
delaar, en J. Blei,
belden gehuwd ei
Zwartsluis.
