Het Westen snakt naar afzetgebied in
de Oost-Europese landen
De Z. M. T. geopend
„Moge het Uwe Majesteit behagen
Vrienden van het Zuiderzee
museum vergaderden
De Sperwer
Eb en vloed in de Russische politiek
Moskou's grootste zorg zijn de
kleine bondgenoten
Atlantisch Pact niets
meer dan een
demonstratie
Barkeeper en serveuses in plaats
van kanoniers
Een Katholieke stem uit Engeland
Gewichtige Engelse rapporten
Brits heidendom gedemonstreerd
Veel goed werk in anderhalf jaar
Een oud-Fries
plezierjacht
Maandag 18 Juli 1949
PAC. 5
(Van een bijzondere medewerker)
HET GEJUICH over de politieke terugtocht" der Russen
begint te verstommen. In de hardnekkige strijd om de
toegangen tot Berlijn hadden de Russen toegegeven. Op de
Conferentie te Parijs deden ze nog enkele concessies. In het
Westen waren de verwachtingen hoog gespannen geweest en
ongetwijfeld had men gehoopt méér te kunnen krijgen. Met het
resultaat was men echter niet tevredenof men deed alsof.
Ofschoon er van de extravagante eisen, die door sommige wes
telijke kringen gesteld werden, niet veel terecht was gekomen,
was de deur voor verdere besprekingen opengebleven. In een
vorig artikel hebben we al gezegd, waarvoor de toenede-
ring tot het Oosten waarschijnlijk door het Westen gebruikt
zal worden: voor de uitbreiding van de handelsrelaties met de
door Rusland beheerste gebieden. De nood voor groter handel
met Oost-Europa stijgt in het westen met de dag en bij al dit
gemanoeuvreer zijn de Russen ondanks hun concessies eigenlijk
in een gunstige onderhandelingspositie gebleven.
De door Moskou gecontroleerde
pers wijst daar triomfantelijk op en
maakt ook reeds bekend, welke
voorwaarden gesteld zullen worden
voor groter handel met het Wes
ten. Tot nu toe werd door de Ame
rikanen strikt toegezien, dat geen
machines of materialen, die recht
streeks voor bewapening bruikbaar
zijn en dat zijn zowat alle ma
chines in onze tijd naar de lan
den onder Moskou zouden worden
uitgevoerd. De communistische pers
verklaart, dat op dit punt Amerika
zal moeten toegeven, wil het met
Moskou tot een handelsovereen
komst komen. Ze wijst er ook op,
dat met het toenemen van de eco
nomische „crisis", beter gezegd, met
het weer normaal worden van de
economische verhoudingen, de Rus
sische positie in gelijke mate ster
ker wordt naarmate de nood voor
afzetgebieden in het westen stijgt.
In Amerikaanse kranten werd be
toogd dezer dagen, dat de zgn. toe
geeflijkheid der Russen niets anders
is dan een ,,recuier pour mieux
sauter". Met opzet zou Wisjinslty
in Parijs de bespreking over be
langrijke zaken uitgesteld hebben
tot de herfst, omdat dan de omslag
in de economische verhoudingen
nog geprononceerder zal zijn gewor
den en Rusland strakker op zijn
standpunt kan blijven staan. Dit alles
wijst er echter op, dat tenslotte de
Russen een overeenkomst wensen,
met andere woorden, dat zij hun
politiek van volstrekte afwijzing,
die ze enkele jaren gevolgd hebben,
nu hebben laten varen. De verkla
ring hiervoor is misschien te zoe
ken in de sterk theoretische inslag,
die de Sovjet-politiek kenmerkt.
Volgens de leer van Lenin zal de
kapitalistische wereld onafwend
baar ten ondergang gedoemd zijn,
maar dit zal gebeuren in periodes
van crisis en wederopleving. Tel
kens als het „kapitalisme" een
crisis overwonnen heeft, staat het
voor korte tijd weer sterk, echter
slechts om na verloop van tijd in
een nog zwaarder crisis te verval
len. In de perioden van wederople
ving heeft het voor de communis
tische machten geen zin, de vijand
krachtig te bestoken, dit kan
slechts gevaarlijk zijn. Daarom gaf
de consolidatie van het Westen door
het Marshall-plan het sein voor een
wijziging in de Russische politiek.
Voorlopig kan Moskou niet beter
doen. dan het westen zo min mo
gelijk te irriteren, waardoor de
altijd aan onze zijde aanwezige kie
men van verdeeldheid beter kun
nen uitschieten en waardoor de
oppositie in het Amerikaans Con
gres tegen voortzetting van de steun
aan Europa in de hand gewerkt
wordt. Het Westen wordt hierdoor
afgehouden van een uiterste krachts
inspanning en van een snelle her
bewapening, die eventueel de eco
nomische terugslag zou kunnen op
vangen.
Vanzelfsprekend richt zich deze
politiek van toegeven ook tegen het
Atlantisch Pact, Hieraan wil men
de scherpe kant ontnemen. Nog is
het Pact niet door alle deelnemers
met name door de V.S. be
krachtigd. Eigenlijk is het Pact niet
geworden, wat men in sommige
westelijke kringen ervan gehoopt
had: een krachtig verdedigingsver-
bond. Door de uitbreiding ervan
tot landen als Denemarken en Ita
lië die militair gesproken meer last
posten dan steunpunten zijn, is de
strekking ervan vervaagd. Oor
spronkelijk bedoeld als een re
gionaal" verdrag, in de zin van het
Charter der Verenigde Naties, is het
Pact eigenlijk reeds geworden tot
een demonstratie van een aantal
democratische landen. Enkele ge
zaghebbende Amerikanen betoogden,
dat het Pact tenslotte uitgebreid
zou kunnen worden tot alle vrede
lievende naties, de Sovjet-Unie in
begrepen, wanneer deze toonde de
vrede ernstig te willen. De bond
verwordt dan tot een soort vrien
denclub binnen de officiële organi
satie der Verenigde Naties.
Hieruit blijkt, dat het Pact pas
inhoud ^krijgt door de gemeen
schappelijke herbewapening, die
vanuit Amerika met geld en ma
teriaal gesteund moet worden. Ook
op dit punt is de teruggang in het
Amerikaanse zakenleven voor de
Russen op het juiste moment geko
men. Het Congres begint de dollars
een paar keer in de hand om te
draaien, vóór ze uit te geven. Er
zal niet lichtvaardig geld beschik
baar gesteld Worden voor de legers
en luchtvloten van West-Europa.
Valt de toewijzing wat karig uit
en geeft men dan ook nog van die
toewijzing wat aan alle deelnemers
aan het Papt, in plaats van ze te
beperken tot de militair waarde
volle kern van het verbond, n.l. de
landen van de Westerse Unie, En
geland, Frankrijk en de Benelux,
dan komt het Atlantisch Pact nooit
ver boven een demonstratie tegen
Rusland uit. De Russen kunnen met
de vooruitzichten betrekkelijk te
vreden zijn. De eerstkomende jaren
kunnen ze wijden aan de oplossing
van de vele moeilijkheden, waarin
zij en hun bondgenoten zitten.
Moskou's grootste zorg is op dit
ogenblik wel niet de dreiging van
het Westen, maar de interne toe
stand van de kleinere bondgenoten.
Hoe zal de ontwikkeling zijn in
Tsjecho-Slowakije, in Polen, in
Hongarije in Roemenië en Bulga
rije? Hebben de machthebbers in 't
Kremlin, die aarts-materialisten
zijn, niet te veel over het hoofd
gezien, wat voor geestelijke krach
ten schuilen in deze, sterk door het
Westen beïnvloede landen? Wij be
hoeven ons /teen illusies te maken
dat door de boerenverzetsbeweging
in Slowakije het gezag van de com
munisten in Praag bedreigd zou
kunnen worden. De tijd van An
dreas Hofer, toen bergbewoners
met een geweer en wat munitie aan
geregelde legers weerstand konden
bieden is onherroepelijk voorbij.
Nog in 1863 maakten de Poolse
boeren opstand tegen Rusland, met
als wapen hun zeisen waarmee ze
zich de Kozakken een ogenblik van
het lijf konden houden. Tegenwoor
dig kan elke regering, die over een
goed gewapende politiemacht be
schikt een volksopstand in de kiem
smoren.
Met een politieleger kan men
weinig tegen de individuele geeste
lijke weerstand, die een tyranniek
gezag van binnen uithollen kan en
alle kracht ontnemen, iets preste
ren tegen' buitenlandse tegenstan
ders. Zulke weerstand kan alleen
bedwongen worden door vernieti
ging op grote schaal van de eigen
volkskracht. Dat konden de Russen
doen met deelrepublieken van hun
Sovjet-Unie, zoals de Tartaren van
de Krim, maar dat kan de regering
te Praag moeilijk doen met het
eigen volk. Een niet-cómmunistisch
revolutionnair gezag zou de weer
stand kunnen verzwakken door
toegeeflijkheid op enkele punten.
Daarvoor is het communisme echter
te doctrinair. Geeft het op één punt
dan bezwijkt het over de hele linie.
Dat de taak van Rusland's vrien
den in de kleinere landen van het
oostelijk bloc niet gemakkelijk is,
wordt bewezen door de snelheid,
waarmee de leiders daar verbruikt
worden. In Bulgarije zijn kopstuk
ken en koppen gevallen. In Roe
menië zou de autoriteit van Anna
Pauker, die vrouwelijke steunpi
laar van Moskou, ernstig geschokt
zijn. In Hongarije gebeuren vreem
de dingen, Russische diplomaten
worden er verwisseld, terwijl mi
nisters ten val komen.
Het zou verkeerd zijn, op grond
van deze crisisverschijnselen in het
oostelijk kamp allerlei verwachtin
gen te gaan koesteren over een te
rugkeer van deze „barrière-staten"
tot de westelijke zijde. Niets wijst
erop, dat de communistische leiding
er zo verzwakken zal, dat eên om
verwerping van het regiem moge
lijk wordt. Wel mogen we aanne
men, dat men in Moskou zich er
rekenschap van geeft, dat van deze
landen in tijd van nood bitter wei
nig steun te verwachten is. Voor
lopig tracht het Kremlin daarom
hen zo veel mogelijk dienstbaar te
maken aan Rusland op economisch
gebied, wat niet nalaten kan, om
nieuwe ontevredenheid wakker te
roepen. Tito weigerde zijn econo
misch beleid ondergeschikt te ma
ken aan Moskou. Hij houdt te ster
ker vast 'aan de doorvoering van
het communistisch economisch stel
sel, naarmate hij meer door de
Kominform verketterd wordt.
Maar, alleen staat men zwak en
tegen wil en dank steekt hij nu en
dan een hand uit naar het westen
om een steuntje te vinden in zijn
gevaarlijke positie.
Rusland zal er alles op zetten dat
er geen tweede Tito onder de sa-
telieten opduikt. Daarom moet het
nu de structuur van zijn bloc eerst
consolideren. Tegenover het Wes
ten is het ondertussen wat toe
schietelijker, geduldig wachtend op
de grote economische crisis die vol
gens de Leninistische leer weer ko
men moet en de „kapitalistische"
landen murw zal maken.
Stalin heeft de theorie van Lenin
nader uiteengezet en verklaard met
de leer, dat het communisme zich
in golven steeds verder verbreiden
zal: het breidt zich uit, vloeit te
rug, stuwt weer op, verder dan
eerst, trekt terug en stuwt weer op
als eb en vloed, maar een steeds
stijgende vloed. Momenteel is Mos
kou blijkbaar overtuigd, dat het
leeft in de periode van eb. Het
loert echter naar de eerste tekenen,
dat de vloed weer komen gaat.
Een ontploffing in een opslagplaats van springstoffen in een
buitenwijk van het plaatsje Prüm in de Franse zóne van Duits
land heeft aan een groot aantal personen het leven gekost. Velen
werden zwaar- en tallozen licht gewond door de explosie, welke
gehele straten wegvaagde.
ENKHUIZEN. In grijs verle
den had de Enkhuizer „Dromme-
daris" een roemruchte taak. Se
dertdien staat hij daar als een ijde-
le herinnering aan de roerige tij
den toen Friezen, Geldersen en
Spanjaarden de Enkhuizers het le
ven zuur maakten. Nog klinken uit
het carillon de speelse klanken
over haven, stad en land. Met de
aanwezigheid van een historisch en
cultureel verantwoorde tentoonstel
ling in enkele zalen zou men zich
nog kunnen verzoenen.
Maar het kunstige stergewelf be
neden, is haar bestemming toch wel
erg ontrouw geworden.
De prachtige koepel is aan het
oog onttrokken, door een lawine
van netten, fuiken en kuilen, waar
tussen als een verdwaalde meteoor
een rood stormlicht bungelt. Waar
eens de affuiten stonden, prijken nu
min- of meer geslaagde tekeningen
van velerlei fregatten, galjoenen en
galeien, ranke jachten en plompe
zeilvrachtboten. Inplaats van een
bulderende officier van de wacht en
ongeschoren kanonniers, leeft er nu
een beleefde barkeeper met serveu
ses. De kruitdamp trekt niet meer
uit de ontluchters, want nu woont
er het teken onzer beschaving, het
electrische licht, in deze kokers.
Biervaten worden er weliswaar nog
gebruikt als zetels en tjalkzwaarden
op schragen als tafels, maar de
boertige scherts komt niet meer uit
ruige monden, doch prijkt keurig
gecaligrafeerd aan de wanden. Daar
leest men b.v. naast „De Burge
meester van Wieringen lustte liever
spek dan spieringen, doch zijn vrouw
die was een grote gek, die lustte
(door Graaf M. de la Bedoyere)
„RAPPORT aan Zijne Koninklijke Majesteit. Moge het Uwe
Majesteit behagenMet deze eerbiedwaardige woorden
zijn onlangs in Londen de rapporten van twee Koninklijke
Commissies van veel meer dan gewoon belang gepubliceerd.
Het eerste was het Rapport inzake het Bevolkingsvraagstuk;
het tweede het Rapport inzake de Pers.
WAARVOOR KONINKLIJKE
COMMISSIES NIET
WORDEN INGESTELD
Koninklijke Commissies worden
door het parlement ingesteld ten
einde een deskundig onderzoek te
doer, plaats hebben in moeilijke
en omstreden kwesties, waarvoor
een wettelijke regeling gewenst
kan zijn; er. hoewel men vaak
zegt, dat Koninklijke Commissies
worden ingesteld om het Parle
ment de onaangenaamheid van
een politieke twist te besparen en
in de hoop, dat het lastige pro
bleem zowat vergeten zal zijn te
gen de tijd dat het Rapport uit
komt hebben de resultaten van
zulke Commissies inderdaad een
zeer belangrijke rol gespeeld in
het Britse administratieve, poli
tieke, sociale en economische le
ven.
Van de Koninklijke Pers-Com
missie kan men zeker niet zeggen,
dat zij in 1947 werd ingesteld om
een oplossing te ontwijken. Inte
gendeel: ze werd door de Labour-
regering ingesteld vanwege het
links-socialistische gevoel, dat de
Britse Pers een corrupte kapita
listische instelling was en uiter
mate vijandig tegenover onze hui
dige sociale revolutie. Dergelijke
beschuldigingen kwamen groten
deels van leden van de Nationale
Journalisten-Vereniging, de sterk
ste vakvereniging van journalis
ten, en zij maakten zoveel indruk
op leidende figuren in de Labour-
Regering, dat deze niet aarzelde
bij gelegenheid de pers in harde
bewoordingen aan te vallen.
Pers gerehabiliteerd
Maar vanuit het gezichtspunt
van degenen die verantwoordelijk
waren voor het instellen van de
Commissie, heeft het schot onge
twijfeld gemist. Het volgens tradi
tie in blauwe omslag gebonden
Rapport is een waardevol boek,
vol belangwekkende feiten en
cijfers omtrent de Britse pers, en
het bevat een belangrijk advies,
dat de pers een „Algemene Raad"
moet instellen, parallel aan de.
Britsche Medische Raad", b.v., ter
bescherming en verbetering van
het peil van de pers; doch alle
grote beschuldigingen tegen de
pers blijken ongegrond te zijn.
De lezer van het Rapport mag
zich eigenlijk wel afvragen, of de
tekortkomingen van onze pers
niet te wijten zijn in plaats van
aan de kranten zelf aan de
platheid en slechte smaak van een
publiek, dat nu al jarenlang wordt
opgevoerd met technische perfec
tie, maar zonder enige godsdien
stige en geestelijke normen. Het is
niet waarschijnlijk, dat uit al dit
werk enige concrete verandering
zal voortvloeien.
Bevolkingsrapport
Anders ligt de zaak wat het veel
waardevoller Rapport van de Be
volkingscommissie betreft. Deze
Commissie, reeds in 1944 ingesteld,
had tot taak een onderzoek in te
stellen naar de huidige bevol-
kingstendenzen en op dat gebied
maatregelen aan te bevelen in het
nationale belang. Volgens het Rap
port zijn de ruim gepubliceerde
voorspellingen omtrent een kata-
strofale vermindering der bevol
king in de eerste vijftig tot hon
derd jaar sterk overdreven. De
vermindering zal waarschijnlijk
betrekkelijk gering zijn en zeer
geleidelijk. Daartegenover ver
heelt het Rapport zich niet, dat
gedurende die jaren het aantal
oude mensen gestadig zal toene
men en het aantal jongeren zal af
nemen, een verschijnsel waarover
zich ieder land ontegenzeggelijk
ernstig bezorgd moet maken.
Jammer genoeg hebben de on
dertekenaars. onder wie geen en
kele katholiek was, er zich mee
tevreden gesteld slechts sociale en
economische geneesmiddelen voor
te stellen. Zorgvuldig de oorzaken
van de huidige betrekkelijke on
vruchtbaarheid onderzoekend, ko
men zij tot de waarschijnlijk juiste
conclusie, dat deze te wijten is aan
de vrijwillige en kunstmatige ge-
boorténbeperking onder alle lagen
der bevolking, doch speciaal on
der de intellectuelen en de mid
delklassen En ofschoon zij gelo
ven, dat het absoluut noodzakelijk
is de vruchtbaarheid vooral onder
deze standen op te voeren, stellen
zij er zich toch mee tevreden nog
eens een extra dosis aan te beve
len van dezelfde middelen, die in
het verleden de onvruchtbaarheid
juist hebben veroorzaakt. Aldus
wordt, hoewel zij om betere so
ciale en economische toestanden
vragen voor vrouwen en wijzen
op de noodzaak om de zeer zware
financiële lasten van de intellec
tuelen en middelklassen te ver
lichten, hun gehele houding een
poging om de gehele kijk van het
gezin op het leven gemakkelijker
te maken en adviseren zij zelfs
kennis omtrent methodes van ge-
boortenbeperking te verspreiden
via de Nationale Medische Dienst.
Alarmerend verzuim
Er wordt in het hele rapport
niet de geringste poging gedaan
om te wijzen op de morele en
sociale waarde, alsmede de phy-
sieke noodzaak en het geluk van
grotere gezinnen, laat staan dat er
ook maar de zwakste suggestie in
zou worden gedaan, dat er ook
een religieuze of geestelijke plicht
een rol in de kwestie zou kunnen
spelen.
Wanneer men bedenkt, dat er
zeer duidelijke aanwijzingen zijn,
dat kunstmatige onvruchtbaarheid
van het begin af grotendeels
te wijten is geweest aan het ver
lies van geestelijke en morele
idealen in het moderne leven, dan
is dit verzuim van de Commissie
geestelijke en morele geneesmid
delen aan te wijzen of zelfs maar
te vermelden, verbazingwekkend
en beangstigend.
Het behoeft geen betoog, dat het
niet vertegenwoordigde katholieke
volk het defaitistische Rapport
krachtig heeft veroordeeld en een
aantal vooraanstaande Anglikanen
hebben het eveneens gedaan.
Maar de rest van het land schijnt
dit allerongelukkigste document
zonder meer te hebben geaccep
teerd, aldus de diepte van het
heidendom in het Britse leven
zelfs op dit hoogst verantwoorde
lijk niveau bloot leggend.
Wat de aanbevelingen betreft
voor verlichting van de financiële
lasten der gezinnen, die vandaag
aan de dag in geen enkele ver
houding staan tot de lasten der
ongehuwder. of kinderlozen,
schi/nt men het er wel algemeen
over eens te zijn, dat er iets moet
gebeuren. Ongelukkigerwijs zul
len veranderingen van dergelijke
aan het land een hoop geld kos
ten, juist in een tijd, dat zowel de
interne als de externe financiële
positie verre van veelbelovend is.
liever spieringen dan spek", de kei
harde wijsheid „Hij die zijn zeil te
Hoge steit, wordt lichtelick van de
wind gehevelt".
Oliekannen, scheepslantaarns, an
kers, okshoofden, het wapentuig van
een scheepskok en een koperen ka-
nariekooi voltooien de uitrusting
van deze taveerne. En om de illusie
volkomen te maken, marcheerde 'n
half vendel adelborsten, uiteraard
in tuniek anno 1949, binnen en
mengde zich onder de als haringen
in een ton tezaam gepakte talrijke
Hoogmogende Edelachtbare en wel
edel Gestrenge genodigden. Want in
deze spelonk, zoals oud-burgemees
ter Haspels het uitdrukte, zou de
officiële opening van de Z.M.T.
plaats vindén.
De opening.
De heer Sibrandi, voorzitter van
de Vereniging van vrienden van het
Zuiderzee-museum, begroette de
talrijke aanwezigen en gaf een
chronologisch overzicht van de ge
beurtenissen, vanaf het moment, dat
men tot de bevinding was gekomen,
dat de tijd tussen Juni 1949, het tijd
stip waarop volgens verwachtingen
't museum geopend zou worden, en
het tijdstip waarop dit werkelijk ge
beurt, op de een of andere wijze
moest worden overbrugd. Toen dacht
men direct aan een tentoonstelling,
waardoor tevens aan de Drommeda-
ris een tijdelijke bestemming kon
worden gegeven. Dank zij het
enthousiasme allerwegen is die ten
toonstelling geworden tot een af
spiegeling van hetgeen straks het
museum zal bieden. Hij betreurde
het overigens, dat de organisatoren
van de Z.V.T, in 1930 niet tot het
inzicht waren gekomen, dat toen het
mooiste moment voor het stichten
van een museum was aangebroken.
Toen beschikte men immers over
een ongelofelijke schat aan hoogst
waardevol materiaal. Materiaal, dat
na die tentoonstelling in alle rich
tingen is verspreid, en nu alleen ten
koste van grote sommen en enorme
moeite weer kan worden opge
spoord.
Oud-Burgemeester Haspels
begroette met grote vreugde deze
tentoonstelling, die evenals het ko
mende museum, een landelijk ka
rakter draagt. De plaatselijke V.V.V.
en de Vereniging van vrienden"
hebben met het realiseren van hun
initiatief nuttig werk verricht, om
dat zij, het zij in nog zeer primitieve
vorm, de cultuur van eeuwen heb
ben verzameld en gebonden aan
deze historische plaats. Het is onze
dure plichj alle bewijzen van de
cultuur onzer vaderen voor het
nageslacht te bewaren. Daarvoor is
echter aller samenwerking noodza
kelijk. Spr. richtte daarom over de
hoofden van de aanwezigen een op
roep tot alle Nederlanders om geen
enkel uit cultureel oogpunt belang
rijk voorwerp meer verloren te la
ten gaan.
En hiermede verklaarde hij de
tentoonstelling voor geopend.
Tijdens de rondgang door de ex
positieruimten, gaf de beiaardier, de
heer Terburgt, een concert van oud-
Hollandse melodieën op het carillon
van de Drommedaris.
(Het is ons opgevallen, dat noch
tijdens de vergadering van vrienden
van het Zuiderzeemuseum, noch tij
dens de officiële opening van te ten
toonstelling, ook maar één woord
van dank gericht is tot Enkhuizens
gemeentebestuur, dat toch zo royaal
de „Drommedaris" voor dit doel
heeft beschikbaar gesteld, en ook op
andere wijze medewerking heeft
verleend. Red.)
Kom maar te gast,
maar neem je stikkc mee.
's Avonds zou de bekende Cruys
Voorberg een unieke klederdrachten
demonstratie geven. Met uitzonde
ring van de plaatselijke A.N.P.-cor-
respondent, werd echter aan alle
hier bijeengetrommelde journalisten
de toegang ontzegd, tenzij tegen be
taling van de „schappelijke" toe
gangsprijs van drie gulden. Het ge
hele journalistencorps heeft daarop
en-bloc verontwaardigd de Enkhui
zer stof van hun schoeisel geschud.
De stad Enkhuizen schijnt voorj
een groot gebeuren toch te klein te
zijn!
Baby gestikt
Gisteravond is in de Kempe-
naerstraat te Amsterdam een baby
van 7 maanden in een kinderwa
gen in het kussentje gestikt. De
"ouders van het jongetje waren
gaan wandelen en hadden het
kindje in de wagen thuis achter
gelaten. Toen zij thuis kwamen
vonden zij de baby met het ge
zicht in het kussen gedrukt. Een
onmiddellijk gewaarschuwde ge
neesheer trachtte nog met kunst
matige ademhaling de levensgees
ten op te wekken, doch slaagde
daarin niet.
Ouderdag Marine-opleidings
kamp Hilversum
De ouderdag, die op 4 Juli j.l.
in verband met het constateren
van een geval van nekkramp werd
afgelast, zal thans plaats hebben
on Dinsdag 26 Juli om 10 uur des
morgens.
ENKHUIZEN Geheel passend in het kader van de Zuiderzee
museum-tentoonstelling, werd Zaterdagmorgen de algemene
vergadering van de „Vrienden van het Zuiderzee museum" ge
houden in „Pro Rege" aan de Olifantsteiger. Mocht de belang
stelling kwantitatief niet aan de gestelde verwachtingen beant
woorden, kwalitatief deed ze dit zeker.. We xagen hier immers
een groot deel der burgemeesters van alle gemeenten rond de
voormalige Zuiderzee bijeen, benevens afgevaardigden van de
Minister van O., K. en W. en van Rijksmonumentenzorg.
In zijn vrij langdradig openings
woord, constateerde voorzitter Sy-
brandi met voldoening, dat de ver
eniging in het ruim 1jaar van
haar bestaan bijzonder vruchtdra
gend werk heeft verricht. Met de
restauratie van de diverse mu
seum-gebouwen, waaronder het
belangrijkste „Peperhuis", is goede
voortgang gemaakt, zodat een deel
van het museum in 1950 kan wor
den geopend. In 1952 moet ook het
openluchtmuseum met jachthavens
en dorp met Zuiderzeebewoners
een feit zijn. Vervolgens deelde
spr. mede, dat het Friese vaartuig
„De Sperwer" door de vereniging
is aangekocht. Na restauratie zal
dit aan het museum worden ge
schonken.
Na ongeloofelijk wijdlopige no
tulen van de administrateur, kwam
penningmeester N. S. Groot aan
het woord, die kon verklaren dat de
vereniging vooral dank zij de gro
te subsidies in dit korte tijdsbe
stek ruim f 11964.kon overhou
den, Alleen aan subsidies was n.l.
f 12240.ontvangen. waarvan
f 10.000.van de provincie Noord
holland en f 1000van de prov.
Gelderland. De leden hadden
f 2471.en de stichters f 2450.
bijeengebracht.
De bestuursleden mr. A. F.
Kamp en N. S. Groot werden her
kozen, terwijl in de vacature, ont
staan door het bedanken van de
heer D. Ybema, omdat hij archi
tect van het museum geworden is,
werd benoemd de heer W, Th. Zim
merman, oudburgemeester van Velp
Kapelaan B, Voets uit Alkmaar
kon m dit gezelschap slechts 3 st.
ENKHUIZEN De heer S. J.
Bouwma, directeur van het Zuider
zeemuseum in oprichting, hield Za
terdagmorgen voor de vrienden van
dit museum in Pro Rege een cau
serie over bovengenoemd, zo juist
in eigendom verworven vaartuig.
De oude binnenschepen zijn als
volgt tet verdelen: vissersvaartui
gen, boerenvaartuigen, vrachtsche
pen en pleziervaartuigen. Op het
ogenblik is de vereniging doende
uit de 3e groep de laatste nog be
staande Hektjalk aan te kopen.
Overigens zijn reeds aangekocht
een hoogaars, een Zeeuwse Hengst
en een Wieringer aak. Maar het
museum is wel uitermate dankbaar
voor de schenking van het hoogst
waardevolle vaartuig „De Sperwer"
dat in 1886 te Joure werd gebouwd
door Holtrop v. d. Zee. Volgens
zeggen zonder enig bouwplan (dit
werd later bestreden door de heer
Okkema van het scheepvaartmu
seum uit Sneek, die zich bereid
verklaarde een viertal authentieke
tekeningen van v. d. Zee over te
leggen). De eerste eigenaar was dr.
Carl Juriens, die er mee deelnam
aan alle mogelijke zeilwedstrijden
en er talrijke tropheeën mee ver
overde, o.a. de Society Cup van het
Sneker Meer, te"n aanschouwe van
de gehele koninklijke familie. De
volgende eigenaar Hooikaas heeft
het schip op een haast afgodische
wijze verzorgd en zelfs van schil
deringen laten voorzien door de be
kende Mastenbroek. De Engelse
schrijver Michell trok er mee dwars
door geheel Europa. Maar deze was
zeer op comfort gesteld en ver
knoeide het daarom vreselijk. Ten
slotte kreeg de Antwerper koop
man Oersels het in bezit. En dank
zij de bereidverklaring van de re
gering om voor deviezen te zorgen,
is het nu hier. Hoewel afgetuigd en
door onsmakelijke verbouwingen
deels verknoeid, is de uitrusting
nog geheel compleet. Zowel het
hout als de koperen nagels zijn ook
nu nog prima. Alleen heeft men
het te dikwijls en te zwaar ge
breeuwd. Het kunstzinnig besneden
roer en het boegbeeld zijn al geres
taureerd. Thans ligt het te Enk
huizen op een werf, waar aan de
hand van een gelukkig aanwezig
model, de gehele oorspronkelijke
toestand kan worden hersteld. En
wanneer dit klaar is, vormt „de
Sperwer" de trots van het Zuider
zeemuseum.
op zich verenigen, ondanks de zeer
waarderende woorden aan zijn
adres.
Na de causerie van de heer S. J.
Bouma over „De Sperwer" (zie
elders) maakte de heer Okkema
van het Scheepvaartmuseum te
Sneek een toespeling op een moge
lijke liquidatie van het Groninger
Scheepvaartmuseum. Het bestuur
deed toezegging, dat ingeval dit
gebeurt, zij aan de overname van
die inventaris de nodige aandacht
zal besteden.
De heer J. Kofman hield een uit
voerig betoog over zijn functie als
propagandist van de vereniging, bij
de vorming van een groot aantal
afdelingen van deze vereniging
in de rond het IJselmeer gelegen
gemeenten.
Niet alleen schepen
De heer In 't Veld wees er op,
dat er in de drooggelegde Zuider
zeebodem voor het museum hopgst
waardevolle vondsten zitten. Hij
verzocht het bestuur om aan het'
conserveren van deze vondsten de
grootste aandacht te besteden. Toen
de heer Bouma hierop antwoord
de. dat het conserveren van
scheepswrakken tijdrovend en
kostbaar is, gaf de heer In 't Veld
ten antwoord, dat er juist buiten
die oude scheepswrakken zoveel
andere uit cultureel oogpunt hoogst
belangrijke voorwerpen verborgen
liggen.
Volgens de heer Bouwma. is
daarvan al heel wat in Schokland
verzameld. En dat kan het museum
wel in bruikleen krijgen.
De heer Rodenburg bracht de
aanwezige departements-ambtena-
ren op de hoogte van de moeilijk
heden met betrekking tot de huis
vesting van de gezinnen, die uit
de woningen die voor het museum
gesloopt moeten worden, zullen
worden verwijderd.
Hij verzocht hun medewerking,
om een aanvullend bouwvolume te
verkrijgen.
Burgemeester Numan van Har
derwijk wees on het bestaan van
een Zuiderzeefilm, welke nu op
nieuw is gemonteerd en nu een bij
zonder boeiend geheel is gewor
den. Deze film is destijds door de
heer Herder vervaardigd en spr.
betreurde het, dat alleen de Har
derwijkers daarover beschikken.
Het bestuur gaf opdracht aan de
heer Kofman om de onderhandelin
gen voor het verkrijgen van dezè
film te openen.
Tenslotte vestigde de heer Honijk
de aandacht van de vergadering op
de hoogst belangrijke verzameling
van de heer Bosker uit Wieringen.
Onder deze vondsten uit de Zuider
zeebodem bevinden zich o.a. Puni-
eische vazen. Dergelijke zaken ver
dienen blijkbaar het praedicaat
„cultuur", zoaals deze vereniging
dat opvat, niet. althans er werd op
deze zeer duidelijke suggestie in
het geheel niet geantwoord.
Verzekering tegen
vliegtuigongevallen
Naar aanleiding van recente be
richten in de pers, wordt van de
zijde van de KLM het .volgende
meegedeeld:
De mening, dat passagiers van de
KLM of van andere bij de IATA
aangesloten internationale lucht
vaartmaatschappijen automatisch
zouden zijn verzekerd tegen onge
vallen, is niet juist, zodat men niet
kan rekenen op een automatische
uitkering van een bepaald bedrag
ingeval van een ongeluk. Uiteraard
heeft de KLM zich wel door een
verzekering gedekt tegen aanspra
ken wegens haar eventuele wette
lijke aansprakelijkheid, zoals deze
is geregeld bij de conventie van
Warschau of andere toepasselijke
wettelijke bepalingen. In principe
is deze aansprakelijkheid gebaseerd
op schuld, zodat derhalve voor dat
de oorzaken van een ongeluk na
afloop van het officiële onderzoek
voldoende zijn komen vast te staan,
hieromtrent geen definitief oordeel
kan gevormd worden.
SCHORSING VAN
REPUBLIKEINSE MILITAIREN
DJOGJA, 16 Juli (Aneta). De
commandant van de TNI, generaal
Sudirman, heeft besloten alle re
publikeinse militairen, die zich tij
dens de Nederlandse bezetting bij
Nederlandse instanties hebben ge
meld, te schorsen, aldus meldt de
correspondent van Aneta uit Djog-
ja. De schorsing betekent geen ont
slag, daar er een commissie is be
noemd, welke zal nagaan of de be
trokken militairen een fout hebben
begaan. Indien dit uit het onderzoek
blijkt, volgt ontslag.
Tengevolge van een hevige explosie van een opslagplaats van
springstoffen in een buitenwijk van het stadje Prüm in de
Franse zóne van Duitsland werden gehele straten met de grond
gelijk gemaakt.