vtGaat Uw GGnd-Gcki
Voor de tweede keer
een asfaltdek
CACHET
uw
FEEST
VICTORY HOTEL
HOPMAN
■illllllllllllllllllllh
ise zege
Van woonstraat tot winkelstraat
Voor de School
Frankenberg n.v.
GERARD WORM
CE
I De Soete Soecker
BOTERKOEK
rktberichten
f hor$t soep
op
Vrijdag 22 Juli 1949
PAG. 3
De Kalverstraat van Alkmaar
De rijweg breder
Een grote sortering in:
J. F. M. ENDEL,
BLOEMEN
MAGAZIJN
Firma
P. J. van Kesse
Chocolaterie
LI DO
38 ct. per 100 gr.
200 gr. drups
voor 25 ct.
Botersprits
Wener
Zandschelpen
PHILIPS
heeft
in
Nu koopjes en...
zonder punten
Hoek Houttil
Langestraat 42
ZWITSERSE ANCRé HORLOGES
FIRMA C. O U D ES,
LANGESTRAAT 56
ALKMAAR-Tel. 3838
DE GOEDKOPE DROGISTERIJ
NIEROP SLOTHOUBER
I
I
I
I
1
I
I
IIIB
DE FRENNEl
ROOKARTIKELEN
RSVER WACHTING
seld door het K.N.M.I. te
geldig van Vrijdagavond
'dagavond.
E WIND EN VRIJ WARM
warme nacht met hier
r tijdelijk nevel of mist.
ens droog weer en op de
plaatsen perioden van
:hijn, echter met kans op
verspreid optredende
Zwakke wind en dezelfde
hogere temperaturen dan
8-
EBROEK, 21 Juli. 250.000
pelen: Eersteling 7.30—8 10
-6.10, kriel 4.40—4.60, Bin-
.10, blauwe Eigenh 6.90—
ce Eigenh. 7.90—8.80, rode
8.70—9.20, Doré 7.60—8.00;
speen 67.
ORN, 21 Juli. 102.500
pelen: Grove Schot 7—7.60
B.10, driel. 5.206. kriel
14.200 kg rode Schot 8.50-
kg rode kool doorgedraaid
ieten rond 6.20—7; 350 kg
5659, 150 kg zilvernep
rte bessen 90.
Vooraf:
i krachtig bord
net vlees en vet)
skkelijk en goedkoop
7*
beste wat U
tafel kunt brengen I
(Adv.)
gestart voor de 18e
nne. De 59 overgeble-
i de koers opgenomen
evolking en tijdens de
oeld en aangemoedigd,
i wandelritje van met
p de dag nog wachtte,
eenheden, onder Wie
ip hem wachten, maar
te St. Bernard staakte
iet bewustzijn verloor
i fiets viel. Hij was later
at de koers te hervatten,
ol des Mosses (1448 m.)
de start, was de volg-
e aankomst: 1. Teisseire,
ïann; 3. Geminiam.
Rossello van de Italiaan.
die te Lausanne het
inkwam, Coppi en Bar-
nummer 1 en 2 in hét
lassefneht.
erttent van de 18e etappe,
cent d'AostaLausanne
Jidt:
3 (Italië) 9 uur 5 min.
Pasquïni (Italië) z. t.l 3.
(Zwitserland) 9.11.03;
(België) 9.17.17; 5. Ge-
rankrijk); 8. Van Steen-
lgië); 7. Schotte (België)
te peleton (allen zelfde
:ers).
neen klassement na de
luidt:
(Italië) 126 uur 6 min.
Bartali (Italië) 126.09.38;
i (He de France) 126.19.
rs (België) 126.25.18; 5.
•st-Noord) 126.26.35; 6
lelgie B, 126.30.53; 7
hë B) 126.34.37; 8. Apo
(Frankrijk) 126.37.45; 9.
t (Luxemburg) 126.43.29;
West-Noord) 126.55.23.
etappe gaven Caméllini
en Kubler (Zwitser-
g van de centrale ver-
ook afbetaald. Bij de
we vrijwel bij en even
bakker en de kruide-
irijgen drie behoorlijke
rer dag. We hebben net
enniet van het al-
lar toch nog goed gè-
het me vraagt, dan
ier heel genoegelijk. En
naam en eer blijft öfl-
erhaalde Suze minach-
praat er nou van eer
io'n oud krot?"
nd," zei haar moeder,
ït heus niet doorgaan,
et willen zeggen, maar
ie loodgieter alwéér no-
Hij zegt, dat die oude
eral in het huis gevaar
i eigenlijk helemaal ge-
ten worden en ver-
n het ef toeh iiog een
moeten doën", zei Lida
bovendien, op 't ogen-
geen loden buizen,
0 meet te krijgen".
og meer een van de
Lida. Je weet zelf, hoe
best doe om met het
1 rond te komen. Het
de dag lastiger en on-
Wat 'n prijzen worden
•aagd! Ik wilde van-
ien ham hebben, en...
at de slager ervoor
mtig cent per ons
(Wordt vervolgd).
LANGESTRAAT
Alkmaar's eerste winkelstraat - de Langestraat -
is ook een der oudste straten van de stad; in de
loop der eeuwen is zij successievelijk van aan
zien en karakter verana'erd. In de middeleeuwen
was het de woonstraat voor de voorname ingeze
tenen; in de 16de en 17de eeuw oefenden vele
ambachtslieden er hun stiel uit en kreeg de Lan
gestraat een meer-bedrijvig karakter. Sedert het
midden van de vorige eeuw heeft de Langestraat
zich steeds meer tot een winkelstraat ontwik
keld; de ambachtslieden verhuisden naar minder-
voorname straten en maakten plaats voor de
eigenaren van winkelpanden. Op enkele percelen
na - slechts één perceel wordt nog uitsluitend als
woning gebruikt - zijn alle panden in de Lange
straat tot winkel of kantoor geworden. De Lan
gestraat is zodoende voor Alkmaar geworden,
wat de Kalverstraat is voor Amsterdam; de straat
waar het wandelend en winkelend publiek zich
gaarne ophoudt en waar de slenterende jeugd des
avonds zijn rendez vous heeft.
In een artikel van de hand van
de vroegere gemeente-archivaris,
N. Dresch in de „Langestraatcou-
rant", ter gelegenheid van de eer
ste asfaltering van de Langestraat
in 1926 uitgegeven, lezen wij, dat
het gedeelte van de stad, waar zich
de Langestraat bevindt, als het
oudste deel der stad kan worden
beschouwd.
Interessante vondsten, welke bij
graafwerk in 1885 voor de dag kwa
men, wezen er volgens deskundige
archeologen op, dat hier in de pe
riode, liggende tussen de 5de en
10de eeuw reeds mensen woonden;
soortgelijke voorwerpen als 'n hou.
ten haarkam, schaatsen en andere
voorwerpen van been vervaardigd,
alsmede vaatwerk werden gevon
den in de Friese terpen uit 't Fran
kische en Friso-Frankische tijdperk
bij Wijk bij Duurstede.
Vroeger: Breedstraat.
Eikelenberg, 'n Alkmaars histo
rieschrijver rekent de Langestraat
tot de oudste straten der stad en
vertelt ons, dat zij m 1442 Breed
straat heette. In het oudste docu
ment, dat op deze straat - betrek
king heeft, 'n Schepenbrief van 30
Oct. 1493 wordt zij echter al Lan
gestraat genoemd.
In de 16de eeuw was de Lan
gestraat al aan weerskanten be
bouwd met woonhuizen van de
deftigste en rijkste burgers, met
kantoren van rentmeesters van
grootgrondbezitters in het Noor
derkwartier en enkele voorname
herbergen. Het monumentale stad
huis met zijn sierlijk torentje ver
hoogde dit voorname cachet van
de voornaamste straat der stad.
Elders in dit nummer geven wij
een opsomming van de namen der
bewoners van de Langestraat in
de 16de en 19de eeuw. Ter plaat
se, waar nu het Hoge Huys staat,
stond in de 17de eeuw eveneens
een zogenaamd Hooge Huis, 'waar
de rentmeester van de Abdij van
Voor de tweede keer kreeg de
Langestraat een asfaltdek. Dit
maal behoefde er geen strijd gele
verd te worden over het vóór en
tegen van de asfaltering, zoals in
1926, toen er, onder aanvoering van
burgemeester Wendelaar een stro
ming was onder de raadsleden en
burgerij, die geen afstand wilde
doen van de toch zo aardige steen
tjes en stoepjes. Maar de zakelijk-
vooruitziende burgers wonnen het
pleit en de Langestraat, waardoor
destijds nog dagelijks de stadstram
sukkelde, zou 'n moderne winkel
straat worden.
Na gehouden aanbesteding werd
in '26 het leggen van de riolering
en het maken van de trottoirs ge
gund aan de laagste inschrijver, de
Alkmaarse aannemer S. C. Spie
renburg, die voor f 8.265 had inge
schreven; (hoogste inschrijver was
de heer Dekkinga te Amsterdam
voor f 15.300). De stoepen bleven
eigendom der gemeente. Later nam
de heer Spierenburg van de fa. Ep-
ping uit Enschede ook het leggen
van de betonnen fundering en de
asfaltblocs over, zodat hij het ge
hele werk uitvoerde, waarmee hij in
Februari '26 begon en 2 maanden
later gereed kwam.
De waterleidingbuis
Er ontstond toen nog een kwes
tie "over waterleidingbuis, die mid
den in de Langestraat lag en des
tijds al 45 jaar oud was. Er waren
er, die adviseerden de waterleiding
buis naar de trottoirs te verleggen
en in het N.H. Dagblad van 1 Mrt.
'26 lezen wij, dat pnze voorganger
waarschuwde tegen het raadsbe
sluit, om zulks met te doen. „Zui
nigheid bedriegt de wijsheid" stond
er boven het artikel, waarin wij
verder lezen, dat het P.W.N. zich
bereid verklaarde de oude waterlei
dingbuis te vervangen door twee
nieuwe buizen onder de aan te leg
gen trottoirs en daarbij de kosten
van materiaal te vergoeden; het
arbeidsloon zou voor rekening van
de gemeente komen. De schrijver
adviseerde dit aanbod te aanvaar
den, want, als het asfaltdek een
maal gelegd zou zijn en er zouden
reparaties aan de waterleidingbuis
moeten worden verricht, dan zou
het te laat zijn.
De waarschuwing werd in de
wind geslagen en het gemeentebe
stuur van 1926 gaf geen blijk van
een vooruitziende blik. --
De geschiedenis heeft onze colle
ga van '26 in het gelijk gesteld;
er zijn herhaaldelijk reparaties aan
de waterleiding onder het asfaltdek
verricht moeten worden, waardoor
dit opengebroken moest worden en
ontijdig slecht werd.
Had men in '26 aan de wenk van
het N.H. Dagblad gevolg gegeven,
dan zou vernieuwing van het as
faltdek nog lang niet nodig ge
weest zijn; dit is ook de mening
van de tegenwoordige directeur van
Gemeentewerken, Ir. Knol.
Ook in 1926 werd menigmaal ge
protesteerd tegen de lange duur
van het werk en herhaaldelijk werd
er in het N.H. Dagblad in die da
gen aangedrongen op veiligheids
maatregelen voor de voetgangers in
de Langestraat. De uitvoerder, die
o.a. de riolering moest leggen, het
geen vooral op kruispunten nauw
keurigheid vergde, verdedigde zich
met de opmerking, dat haastige
spoed zelden goed is.
Egmond woonde; aan de N.O.-zijde
hiervan stond, ter plaatse, waar nu
hef Kerkplein ligt, de „Rijnwijn-
sche herberg Het Wapen van Ceu-
len"; daartegenover lag de grote
herberg „Het Turcxhooft" van Jan
Gerrits v. d. Nijenburgh.
Naast het huis van de Abdij had
de Graaf van Egmond 'n huis op
de plaats, waar nu nog, als her
innering aan de 18de eeuw, de sta
tige patriciërswoning, Langestraat
104 staat, waarover wij elders in
dit nummer nadere bijzonderheden
geven.
Mooie woonhuizen hadden er
voorts de families Sonnevelt, Oost
horen, Ramp. v. d. Dussen, Bou-
caert, Rietwijck, Hoogendorp en
Duyvenvoorde, namen, waarvan
men er ook nu nog tegenkomt. De
heren van Schagen en Coulster
hadden er mede hun deftige wo
ningen, terwijl het stamhuis van
Alckmade, voorzien van hoge stoe.
pen, mede een sieraad van de
straat was.
Op de in 1519 samengestelde lijst
van „poirteren ende inwoonderen"
der stad kwamen 130 gezinshoofden
in de Langestraat voor.
Uit de namen van vele Lange-
straatbewoners in de 16e eeuw
zijn de beroepen en ambachten af
te leiden, welke zij uitoefenden;
mr. Goest, mr. Jan en mr. Adriaen
waren waarschijnlijk rechtsgeleer
den; coman Willem, coman Dirck
Goelyck waren kennelijk koopman
van beroep. De beroepen en am
bachten van de overige Lange-
straatbewoners zijn gemakkelijk uit
hun namen af te leiden; men zie
hiervoor de bijdrage „Langestraat-
bewoners in vroeger dagen" elders
in dit nummer.
Van het interessante aspect, dat
de Langestraat in die tijd bood,
geven de hierbij gereproduceerde
aquarellen van Corn. Pronk (1691
1795) en L. Rohhoek een aardig en
levendig beeld. Wij zien er poor
ters en poorteressen in hun schil
derachtige costumes, waar nu de
jeugd van Alkmaar slentert en de
statige karos op de plaats, waar in
onze dagen de auto van de buiten
landse gast geparkeerd staat.
Veel van dat 17de eeuwse
schoons aan gebouwen is verdwe
nen: het heeft plaats gemaakt voor
moderne winkels en kantoorge
bouwen.
De Langestraat bleef echter
steeds de hoofdstraat van Alkmaar
en het is te begrijpen, dat de mo
derne zakenman er zijn bedrijf
wilde vestigen.
In de 19de eeuw reeds toonde de
Langestraat een heel ander beeld,
hoewel de steentjes de bekende
kinderhoofdjes, die wij alleen nog
maér in de Breedstraat aantreffen
en de stoepjes nog herinneren
aan de gemoedelijkheid van die tijd.
Daaraan kwam definitief een einde
toen de Langestraat in 1926 voor
het eerst geasfalteerd werd. Daar
over vertellen wij een en ander el
ders in dit nummer.
Het was 16 April '26, toen de
laatste tegels van het eerste trot
toir gelegd werden en de werk
zaamheden beëindigd werden, bijna
een maand eerder dan verwacht
was.
Het duurde toen echter nog 2
weken, voor de Langestraat voor
alle verkeer werd opengesteld, doch
Woensdag 28 April vlagde heel de
Langestraat ter gelegenheid van
de officiële opening, waarbij burge
meester Wendelaar en Ben Kuyper,
voorzitter van de Langestraat ver
eniging toespraken wisselden in te
genwoordigheid van tal van offi
ciële personen. Drie meisjes, Bep
Ringers, Gesi Philips en Like
Meyer, intussen gehuwde dames ge
worden, droegen op 'n kussen een
schaar aan, waarmee Burg. Wende
laar de laatste barrière veroverde -
't lint doorknipte -, waarop het pu
bliek juichte en het Stedelijk Mu
ziekcorps fanfares blies.
Achter dé officiële personen trok
daarna een voor die gelegenheid
samengestelde stoet de Langestraat
in, bestaande uit, versierde fietsen,
autopeds, fietsen, vliegende Hollan
ders, auto's en bussen en verhuis
wagens en tot slot een stoet trouw-
rij tuigen.
Het was feest in de Langestraat,
tot laat in de nacht, waarbij het
orgel van Bram de Wilde niet ont
brak.
Het tweede dek
Drie en Twintig jaar lagen de
Foto van de opening van de Langestraat na de eerste asfaltering in 1926
asfaltblocs, die, toen ze eruit ge
broken werden, slechts voor de helft
versleten waren. Het wegdek was
echter op verschillende plaatsen
zwaar gehavend, zodat besloten
werd tot vernieuwing, waarvoor op
de begroting een bedrag van
f 32.000 werd uitgetrokken. In Dec.
1948 werd reeds met het plan-op-
papier begonnen, want er zat dit
maal iets meer aan vast. Op de
eerste plaats zouden er onder de
nieuwe trottoirs waterleidingbuizen
komen, ter vervanging van de huis
in het midden van de straat, zodat
het wegdek hiervoor niet meer
opengebroken behoefde te worden.
Het Prov. Waterleiding Bedrijf
werd dus in de werkzaamheden be
trokken; maar ook met andere in
stanties moest overlegd worden:
met de Gemeente-Lichtbedrijven
voor de gasbuizen en electrische
kabels; met de P.T.T. voor de tele
foon- en radio-kabels; voorts Ge
meentewerken voor de riolering. Ge
deeltelijk lag een en ander nog onder
't "wegdek; vooral hij Victory en de
trap van het stadhuis moest een en
ander verlegd worden. Het opmeten
van de oude ligging, het projecte
ren van de nieuwe ligging, waaraan
elke dienst zijn eigen eisen stelde,
vroeg veel overleg en tijd. Alles
moest verlegd en vernieuwd wor
den en de meeste diensten voelden
er niets voor, om in de winter met
dit karwei te beginnen; want regen
of vorst kon men niet bij dit werk
riskeren. Zó werd het April, voor
met de uitvoering werd begonnen,
in samenwerking van alle betrok
ken diensten met Openbare Wer
ken. De materiaalvoorziening lever
de ook nog moeilijkheden en stag
natie op; vooral wat de nieuwe wa
terleidingbuizen betreft. Ter vervan
ging van de 20 cm brede buis onder
het wegdek zijn nu twee buizen ge
komen; één van dezelfde doorsnee
en één van 15 cm doorsnee; de oude
buis heeft men rustig laten liggen.
Iedere dienst moest op zijn beurt in
't trottoir werken, want ieder stel
de zijn eisen t.a.v. de ligging van
kabels en buizen.
Gemeentewerken legde de riole
ring en vernieuwde de kolken.
In overleg met de Verkeerspolitie
werd het trottoir iets smaller; nu
eens aan de ene kant, dan weer
aan de andere kant, zodat de rijweg
overal 30 cm breder werd.
De fundering
De betonnen fundering, die in
1923 gelegd werd. kon ook dienst
doen voor dit tweede asfaltdek, al
moest het op verschillende plaat
sen. waar er in gegraven was, of
waar het bij de werkzaamheden
aan de trottoirs verzakt was, ver-
Vervolg op pagina 2
LUXE- en HUISHOUDELIJKE ARTIKE
LEN, GLASWERK-, GERO-SOUVENIRS
enz. en een zeer verzorgde collectie
SPEELGOED van vooraanstaande fabrie
ken maken uw keuze gemakkelijk in de
ruim 50 jaar bestaande zaak van
LANGESTRAAT 61 ALKMAAR
Telefoon 4031
Tekenborden
Driehoeken
Teken h, aken
Passerdozen
Kleurpotloden
enz. enz. enz.
Langestraat 28 - Telef. 2394
ALKMAA
Langestr. 99 - Tel. 251
LANGESTRAAT
hoek Payglop
RUMBONEN
NOUGATBQNBONS
GESORT. BONBONS
ALLEEN deze week
en
zijn de specialité's
van onze zaak.
Banketbakkerij
Langestr. 7 Tel 2113
DAMES CHROOM POLSHORLOGE f 45.—
DAMES DOUBLé POLSHORLOGE f 48.—
DAMES GOUDEN POLSHORLOGE f 75.—
HEREN CHROOM POLSHORLOGE f 36.—
HEREN DOUBLé POLSHORLOGE f 49.—
HERN GOUD POLSHORLOGE f140.—
HEREN GOUD ZAKHORLOGE f 85.—
Alleen bij:
LANGESTRAAT 18
LAAT 181
In Drogerijen, Specerijen
en aanverwante artikelen
Langestraat 52 - Telef. 2610
ALKMAAR
Onze bekende
wordt steeds meer gevraagd
Langestraat 39 - ALKMAAR - Telèf. 2485
In de VERNIEUWDE LANGESTRAAT
vindt U bij het oude bekende adres
als altijd een GROTE SORTERING
