Waarde wieken van de molens....
niet meer gaan
Staatsbosbeheer bestaat
een halve eeuw
V.S., Engeland en Canada
Mr. Dr. Fockema Andreae
overleden
textiel
Een tocht door het bos op de Veluwe
Het werk van de molenaars
is niet lonend meer
gaan atoom-energie bespreken
Begaafd en kunstzinnig man
Naar wij vernemen:
Wij gaan m
vacantia
JAN BLOKL
N
Stuk
voor
1.23
0.88
0.98 - 0
4.95
6.95 6,
Een 1
Natuurlij
t
PAG. 4
Vrijdag 29 Juli 1949
Gedurende de zomermaanden worden, zoals wij reeds berichten,
in het permanente kamp te Teuge bij Apeldoorn de leden van
de Nationale Reserve geoefend.
(Van onze eigen redacteur)
EEUWEN CELEDEN, al iri het jaar 855, strekte zich over dc
Veluwe een prachtig bos uit. Het was toen gemeenschap
pelijk bezit, waarin onze voorvaderen gingen jagen. Verder
velden zij het hout voor timmerhout en brandstof voor hun
vuren en men hoort hieruit al, dat het oude Veluwse bos alleen
maar te geven had, doch niets te ontvangen. Thans is het anders.
Er wordt nu vooral gedacht aan verbetering, onderhoud en aan
planting van jonge boompjes, zodat het bos behouden blijft en
waar dit gewenst is ook nog aangroeit. Deze mooie taak hoort
toe aan het Staatsbosbeheer, dat 2 Augustus zijn vijftigjarig
bestaan gaat vieren.
Dat deze taak in tweeërlei op-
zich mooi is, beseft elke wandelaar,
die op een zomerse morgen een
lange laan van kaarsrechte stam
men betreedt en de lichte zonne
plekken op het bruine naaldtapijt
met genoegen volgt. Boven hem
n.
Hier maalt men graan tot
stof
hier pelt men bast van
gerstgraan af
O, mens wil hieruit leren,
dat Gij ook eens tot stof
zult wederkeren
Dit inhoudsvolle gediclif met
in enkele zinsneden zo leerzame
moraal hebben we ontcijferd boven
de ingang van „De Vier Winden
een in 1846 herbouwde korenmolen
in Fieterburen. Gedurende meer
dan honderd jaar heeft de molenaar
inderdaad hier graan ,,tot stof go-
malen" en de „bast van het gerst-
graan afgepeld". Maar thans gaat
het met de werkzaamheden niet
meer als vroeger, toen de molen
een centrale plaats was voor het
dorp en zijn wijde omgeving. De
huidige molenaar, de heer L. Steen-
huis die tussen haakjes een voor
antiek liefhebbers prachtige woning
bewoond van meer dan 200 jaar oud
met nog ongelijke muren, een lang
niet horizontale vloer en van die
echte, oude, gegoten ijzeren schar
nieren in de deuren heeft er nog
wel een bestaan aan, maar toch ziet
hij evenals zovele zijner collega's op
tegen de herstelkosten. Waar hf-il
je ook maar zo f 5000,vandaan,
wanneer je al moeite hebt om de
eindjes aan elkaar te knopen.
Ook de molen even buiten de
rook van de stads-fabrieksschoor-
stenen, die te Adorp, heeft gedu
rende de 100 jaren van zijn bestaan
aanmerkelijk aan belangrijkheid in
geboet. De heer Hazekamp, die hier
sinds 15 jaren de wieken laat draai
en, heeft tenminste noodgedwongen
een bijverdienste moet zoeken, de
handel in veevoeder en tegenwoor
dig is het zelfs zo, dat de bijverdien
ste is geworden tot de hoofdbron
van inkomsten. Deze molen pelt
weliswaar geen gerst, omdat hier
voor geen vergunning is gerst
pellerij is gebonden aan vergunnin
gen maar toch zijn ook hier de
echte molenaarswerkzaamheden
aanmerkelijk geslonken.
De korenmolen en pellerij te Wet-
singe dateert uit 1872 en lijkt zo
van een afstand net nieuw. Aan het
eind van de oorlog, in 44, is de
toenmalige eigenaar met herstel
werkzaamheden begonnen, een
grondige en rijkelijke réparatie,
waarmee in 46 werd voortgegaan.
Men denkt in het dorp het zijne van
de oorlfegsgeschiedenis van de mo
len. Maar hoe dan ook, de herstel
werkzaamheden zijn eigenlijk nog
nooit klaar en de huidige eigenaar
kan met de handel in veevoeder
e.d. meer verdienen. Dies draait de
molen bij hoge uitzondering. Werkte
men in vroegere jaren gestaag door
wanneer de wieken van de moien
hun arbeidslied zongen, thans staakt
men de arbeid en zegt tegen elkan
der „Kiek, meulen draait ook ja
weer".
Hollands welvaart"
ln de bovenkruier van de mooie
en ongeveer 25 meter hoge molen te
Mensingeweer staat sinds 1855 „Hol
lands welvaart" geschreven. Deze
betiteling is evenwel betrekkelijk. In
het rijk van de molens is hij wel
iswaar nog welvarend, maar on
danks zijn mooie naam en goed on
derhouden aanblik, ja ondanks de
grote hoeveelheden gerst die hier
nog gepeld worden, moet toch ook
de molenaar, de heer H. Spoelman,
spreken van een weinig florissant
bedrijf, dat hard op weg is uit te
sterven. We zijn achter de mole
naar naar boven gekropen, telkens
een étage hoger en waren verrast
over het enorme raderwerk, malerij
en pellerij, transportbanden, takel
inrichtingen, stofzuiginstallatie, die
allen hun mechanisch vermogen
krijgen van de wind. De wind,
die door de gigantische wieken
blaast, wieken, die de onregelmati
ge en speelse wind corrigeren door
zelfzwichten en zo en daardoor de
maal of pelstenen regelmatig doen
draaien. En boven op de stelling
vertelde de molenaar ons het ver
schil tussen maal en pelstenen (bij
malen wrijven stenen op elkaar. Een
steen ligt stil en de andere wrijft
hier langs. En voor degenen die het
niet mochten weten, bij pellen ge
bruikt men één steen met schoepen
met een metalen koep er omheen.
Pellen gebeurt dus langs de omtrek
van de steen). Wil men mooi gort
pellen dan moet dit zeker drie maal
gebeuren, hoewel dit afhankelijk is
van het soort gerst. Per dag kan
dan ongeveer 5000 kg gepeld wor
den. De molenaar, zo vertelde hij
ons, toen wij moeizaam de trappen
opklauterden, koopt het gerst van
de boeren, pelt het en levert de
gort aan dc groothandel.
Tegenwoordig gaat echter veel
gort naar de zuivelfabrieken, omdat
in deze tijd zeer veel klare pap
gegeten wordt.
De afval op zich zelf heel mooi
en fijn gemalen meel gaat naar
de mengvoederfabrieken. In dit af
valproduct is het eiwitgehalte nog
groter dan bij de gort (hoe mooier
de gort is, hoe minder voedings
waarde, het bevat, omdat de meeste
eiwitten direct onder de dop zit).
Vroeger werden de varkens of de
ossen met dit afvalproduct gevoe
derd. doch sinds in 1923 de meng
voederfabrieken zijn opgekomen,
zijn alle molenaars meer en meer
handelaars in veevoeder geworden.
„Vroegerverzuchtte de mole
naar. Een zacht windje waaide om
de bovenkruier; speelde door en
langs de molenwieken en verwar
de onze haren. Een haan kraaide
op een boerderij beneden ons, er
kakelden wat kippen en van uit de
boerderij klonk gerammel met em
mers. Dit was zo ongeveer 't enige
geluid dat daar boven op die mo
lenstelling tot ons doordrong. Een
prachtig beeld deze mooie 'molen
midden in een even oud dorp. Hol
lands Welvaart prijkt dan ook in
het herdenkingsboek over molens
en de afschildering ervan hangt in
menig huiskamer. Maar dat is niet
de trots van de molenaar, met trots
vertelt hij over vroegere jaren, toen
heel dit merkwaardige bedrijf draai
de, zolang er maar wind wgs, toen
de boerenwagens af en aan reden
met hun kostbare last, ja toen die
fabrieksschoorsteen daar heel in de
verte nog niet bestond
De oudste molen.
oudste molen in het Noorden en da
teert uit uit 1737. Dat wil zeggen,
de onderstelling is nog veel en veel
ouder en behoorde bij een molen,
die, destijds oud en de dagen zat, in
1734 opbrandde. Deze molen heeft
nog rietbedekking. Hij behoort
thans tot de heer Huizinga, wiens
familie ook de andere molen in Een
rum die 80 jaar oud is bezit.
Gedurende de 200 jaren van rijn
bestaan, heeft de moien zo goed als
nooit stil gestaan. O ja, één keer
en wel 3 jaar. Dat was toen de
grootvader van molenaar Huizinga
overleed en de zoon (de vader van
de molenaar) nog te klein was om
de molen te beheren. En dan van
zelf vandaag aan de dag. Ogen
schijnlijk zou je zeggen, dat er nog
maar weinig aan mankeert maar de
reparatiekosten lopen in de duizen
den. Het werk is lang niet lonend
meer, de molenaar leeft van de han
del in veevoer en zijn boerderij cn
de molen is uit de tijd....
Wanneer de molen te Eenrum zou oc--. r
kunnen spreken zou die U nog meer I 'öpp Hollands Welvaart
kunnen vertellen. Hij is namelijk de I schreven
In de bovenkruier van de mooie
en 25 meter hoge molen te
Mensingeweer (Gr.) staat sinds
ge-
WASHINGTON, 28 Juli (Reuter). President Truman heeft
heden medegedeeld, dat met Britse en Canadese autoriteiten
besprekingen zullen worden gevoerd over fundamentele kwes
ties, die verband houden met de politiek op lange termijn op het
gebied van de atoomenergie.
„In Januari 1948 bereikten de
drie regeringen overeenstemming
over een modus vivendi, dat voor
zag in samenwerking tussen de
drie landen, met inbegrip van de
uitwisseling van wetenschappelijke
en technische inlichtingen op be
paalde aangeduide gebieden, en sa
menwerking in aangelegenheden
van gemeenschappelijk belang be
treffende de levering van grond
stoffen".
„Deze regelingen zijn beperkt wat
omvang en aanwijzingen betreft.
Het is noodzakelijk de toekomst te
bezien, waarbij rekening moet wor
den gehouden met de vorderingen,
die op dit gebied door de drie lan
den zijn gemaakt, en de status quo
te handhaven, zo lang men bezig
is met besprekingen".
„Wij zijn daarom van plan met
het Verenigd Koninkrijk en Canada
enige fundamentele kwesties te on
derzoeken welke ten grondslag
liggen aan de wil tot een politiek op
lange termijn op dit gebied."
,,Dit zijn kwesties, waarover wij
na de onderzoekende besprekingen
verder overleg moeten plegen met
het Congres."
„Deze onderzoekende besprekin
gen houden niet in, dat men ten
aanzien van deze kwesties overeen
komsten of verplichtingen aangaat
met de Engelsen en Canadezen."
ENGELAND VERLAAGT
KOSTEN VAN
LEVENSONDERHOUD
LONDEN, 28 Juli (AFP). In
Engeland zullen voor het eerst
concrete maatregelen genomen
worden om de kosten van levens
onderhoud te doen dalen. Deze
maatregelen, die door Sir Stafford
Cripps voor zijn vertrek naar
Zwitserland zijn onderzocht, zul
len bestaan uit een onder strenge
staatscontrole toe te passen ver
laging van de prijzen van alle kle
dingstukken, textielgoederen en
gebruiksschoenen met 5 pet.
Deze prijsverlaging, die ten
laste van de detaillisten zal ko
men, zal in het begin van Septem
ber a.s. van kracht worden.
BELGISCHE TABAKS
INDUSTRIE IN DE KNEL
BRUSSEL, 28 Juli (A.N.P.).
In de eerste vijf maanden van dit
jaar voerde Nederland 2.710.000
sigaren naar België uit. België
leverde 3.878.000 sigaren aan Ne
derland. Beide leveranties hadden
echter een zelfde waarde, onge
veer millioen franks. België
voerde 150 ton Nederlandse rook
tabak in, tegen ongeveer 6 ton
voor de oorlog.
Naar aanleiding van deze cijfers
schrijft de Gazet van Antwerpen,
flat „deze steeds toenemende in
voer" een ernstige bedreiging voor
de Belgische tabaksindustrie be
tekent en dat de Belgische tabaks
fabrikanten zullen blijven protes
teren, zolang de concurrentievoor
waarden in beide landen niet op
hetzelfde peil gebracht zijn.
GEVAL VAN NEKKRAMP
Woensdag is te Bergen op Zoom
wederom een geval van nekkramp
geconstateerd, thans in de Oranje-
Nassau Kazerne bij de dienst
plichtige soldaat V. uit Oudendijk
(Z.-Holland).
De patiënt is onmiddellijk naar
de barakken van het Algemeen
Burgergasthuis overgebracht. Zijn
kamergenoten zijn in quarantaine
geplaatst. Door de chef van de
geneeskundige dienst zijn alle
maatregelen getroffen om uit
breiding te voorkomen.
MAN DOOR TRAP VAN
PAARD GEDOOD
Tijdens de centrale keuring van
Gelderse stamboekmerriën, die ter
gelegenheid van het tienjarig be
staan van de afd. Gelderland van
de Landelijke Vereniging tot Be
vordering van de Landbouwtuig-
paardfokkerij op het landgoed
Hoekelom te Bennekom gehouden
werd, kreeg de expediteur Th. J.
J. ter Heerdt uit Oud-Zevenaar
van een- achteruitslaand paard een
trap in de borst, waardoor hij
vrijwel direct overleed. H. laat
een vrouw en vier kinderen na.
ruist het groen en daarachter dui
ken stukjes wit eri blauw van de
hemel op. Er hangt een heerlijke
geur van hars tussen de bomen en
de kenner weet meteen, welk soort
hij nu passeert. Is het de douglas-
spar, de sitka-spar of de Japanse
lariks Trek even een paar naalden
uit, dan is het ook te zien, of neem
een takje van het lokkende groen
in de hand. Prikt het erg, dan was
de sitka-spar de schuldige. De ar
geloze leek, die al deze schitterende
naaldbomen ziet zal ze misschien
kortweg met „den" aanduiden,
maar men moet eerst eén tochtje
met het Staatsbosbeheer maken en
men weet voorgoed, dat een derge
lijke betiteling uit den boze is. Want
een den behoort weer tot een heel
ander soort
Het oude Veluwse bos waarover
wij zojuist vertelden, draagt de
wijdse naam van Speulder- en
sprielderbos. Oorspronkelijk bezat
het geen naaldbomen maar alleen
eiken, beuken en berken. Het moet
toen schitterend zijn geweest maar
er werden steeds bomen uit weg
gekapt, zodat slechts geboomte met
Kromme stammen overbleef. In de
taal der economen heten zij waar
deloos maar niet in die van de na
tuurliefhebbers. Voor iedereen, die
het mooie landschap liefheeft zijn
deze bomen met hun rijke, lichte
blacientooi een lust voor het oog en
Staatsbosbeheer legt er zich dan
ook op toe belangrijke gedeelten
van het oude Veluwse bos in stand
te houden. Men beijvert zich zelfs
om jong loofgeboomte aan te plan'
ten of te zaaien, zodat de wande
laar tot zjjn grote verrassing op
eens een klein lichtgroen bos onder
een oud dennebos ziet opgroeien.
Ook eikenhakhout wordt wel omge
toverd in opgaand bos, ofschoon
omtoveren toch niet 't juiste woord
is. Voordat het lage geboomte is
opgerezen tot een hoog bos, van
ruisende bomen, waaronder de na
tuurvriend in zijn tentje slaapt of
vacantiegangers hun blijmoedige
liedjes uitschallen, zijn er tientallen
jaren voorbijgevlogen. Geen enkel
gezegde is dan ook zo juist als het
volgende: „Boompje groot, planter-
tje dood".
Men zal begrijpen, dat de taak
van Staatsbosbeheer meer omvat
dan de strijd om het natuurschoon
in ons landje. Ook de economische
zijde vraagt en verkrijgt de nodige
aandacht. De houtvesterij Apel
doorn, waarvan het Speulder- en
Sprielderbos maar een onderdeel is,
laat dit al heel duidelijk zien. Want
naast jong loofhout worden er ook
veel naaldbomen geplant die in fi
nancieel opzicht grote waarde heb
ben.
Men ziet er naaldbossen, 'n beet
je somber van aanblik, die uitslui
tend voor de productie dienen. Als
zij eenmaal oud genoeg zijn om ge
kapt te worden, kaprijk heet dat
in de vaktermen, gaat het hout
naar klompenmakerijen en lucifer-
fabrieken, naar de triplexindustrie
of naar de mijnen. Het heeft tal
van bestemmingen en brengt aldus
zeer, zeer veel geld in het laadje,
Hier en daar rijst tussen deze nut
tige bomen een fleurige beuk op en
en hieraan kan men zien dat
Staatsbosbeheer steeds haar best
doet de schoonheid en economie te
combineren.
De jonge sparretjes of het kleine
loofhout dat wordt aangeplant ziet
het levenslicht in de kwekerijen die
elke houtvesterij of haar onderde
len, de boswachterijen, rijk zijn. De
kwekerijen, die men hier ontmoet
zijn bijna ontroerend om te zien
Kleine sparren of andere boompjes
die de bezoeker jaren later trots
over het hoofd zullen groeien staan
nu in hun smalle bedjes bijeen. Zij
wachten tot zij twee jaar oud zijn
en worden dan „gespeend", d.w.z.
in andere bodem gezet omdat dit
beter is voor de wortels.
Wie na het Veluwse bos de zand
verstuivingen te Kootwijk niet heeft
gezien, mist. veel aan natuurschoon
doch ook aan wijsheid omtrent
Staatsbosbeheer. Immqrs, hier zijn
door bebossing talrijke zandver
stuivingen beteugeld die anders de
gronden in omgeving ongeschikt
zouden maken voor de landbouw.
Als zo'n mulle, zachtgele vlakte
eenmaal door bomen is omzoomd,
is ze vastgelegd en dient verder als
natuurreservaat. Ze blijft dus wat
ze was en dat is een mooi, vreed
zaam oord, dat echter in tien tellen
door de wind kan worden veranderd
in een woeste kolk van rondstui
vend zand. De bomen, waarmee
deze gronden worden vastgelegd
bestaan hoofdzakelijk uit grove
den, zij brengen geen winst op
maar hebben het grote voordeel,
dat talrijke arbeiders er hun werk
of belangrijke bijverdienste vinden.
Zo ziet men, dat Staatsbosbeheer
in vele opzichten belangrijk werk
verricht. Niet alleen voor de proza
ïsche industrie of de poëtische na
tuurliefhebber, voor de boer, ar
beider of particulier boseigenaar,
maar ook voor menig vacantiegan-
ger, die zorgeloos de paden en de
lanen opgaat en vaak een groot
deel van zijn vreugde dankt aan
Staatsbosbeheer.
Brand gesticht om inwoning
te voorkomen
Een inwoner van Heerlen werd
door de politie gearresteerd om
dat hij naar thans eerst is ge
bleken in 1947 met opzet brand
heeft gesticht in zijn huis om te
voorkomen, dat ménsen, die hij i
bij zich moest ljten inwonen, bij
hem in zouden trekken.
FRANSE KABINETSCRISIS
AFGEWEND
PARIJS, 27 Juli (Reuter).
Een dreigende Franse kabinets
crisis scheen hedenavond afge
wend, nadat de vier rechtse mi
nisters door premier Queuille zijn
overgehaald om hun ontslagaan
vraag in te trekken.
Deze ministers hadden zich ge
keerd tegen het decreet van de
socialistische minister van arbeid,
Mayer, waarbij aan het personeel
van de sociale-verzekeringsdienst
een vacantiegratificatie werd toe
gestaan.
Het bericht, dat de rechtse mi
nisters hun ontslagaanvraag had
den ingetrokken, werd bekend
gemaakt na een bijzondere kabi
netszitting, waarin een compromis
regeling werd besproken. Volgens
deze regeling, dient de gratificatie
in kleine bedragen over een aan
tal maanden te worden terugbe
taald.
NIEUWE SLACHTOFFERS
ROERMOND GEVONDEN
ROME, 28 Juli (A.P.). Dui
kers hebben vandaag de stoffe
lijke resten van twee slachtoffers
van de ramp met de Roermond,
die op 23 Juni bij Bari plaats vond,
ontdekt.
In berichten uit Bari wordt
meegedeeld, dat een der lijken ge
ïdentificeerd is als dat van de
eerste boordwerktuigkundige van
de Roermond, de heer Grandia.
Men gelooft dat het tweede thans
gevonden slachtoffer eveneens
een lid van de bemanning is.
Zeven slachtoffers zijn tot nog
toe niet gevonden. Het wrak van
het K.L.M.-toestel ligt ongeveer
50 meter onder de zeespiegel in de
haven van Bari. Ploegen Italiaan
se en Nederlandse duikers zetten
hun speurtochten voort.
In de Maas verdronken
Gistermiddag omstreeks half
drie verdronk in de Maas bij
Grave de 30-jarige B. Overkem-
ping uit Groenlo, die te Grave met
vacantie was. Hij was de zwem
kunst niet meester, maar gleed bij
het water waarschijnlijk van de
gladde talud in het diepe water.
Pas na drie kwartier dreggen kon
men zijn lijk ophalen.
GESLAAGD VOOR HET
MIDDENSTANDSEXAMEN
ALKMAAR. Na de dezer da
gen in het Gulden Vlies te Alkmaar
gehouden examens voor het mid
denstandsdiploma slaagden de vol
gende cursisten: J. A. Dijkzeul,
Haarlem; P. van Egmond, Heerhu-
gowaard; N. P. van Elsland, Egmond
Zee- M. J. Endenburg, Amsterdam;
C. A Endhoven, Heemskerk; H. N.
Erkamp, Alkmaar; A. C. van Etten,
Beemster; L. Fahner, Alkmaaar; C.
J Feringa, Haarlem; P. A. Duin,
Heemskerk, P. Th. Duineveld,
Heemskerk- C. Duinmeijer, Egmond
a d Hoef; C. J. Duits, Koog a. d.
Zaan; H. M. J. van Duivenbaden.
Haarlem; J. Duijf, Oudkarspel; G.
C. Duijkersloot, Limmen; M. J.
Duijnmaijer, Heiloo; M. C. Dekker,
Heiloo; S. G. Dekker, Heiloo; W. J.
Dekker, Uitgeest; A. J. Dil, Oost-
zaan; W. J. Dobber, Krommenie; H.
J. Doesburg, Wieringen; Mevr. H.
Doornbos-Koopman, Alkmaar; J. P.
Doves, Zaandam; M. Dros, Texel;
A. Duab, Zaandam; G. Davids,
Zaandam; F. Dekker, Zaandam; J.
Dekker, Broek op Langendijk; J.
Dekker, Krommenie; J. F. Dekker,
Egmond aan Zee; J. Dekker, War-
menhuizen; C. Bolkestein, Oudkar
spel; J. Bommer, de Rijp; J. H. J.
Bonarius, Haarlem; J. Bonting, Am
sterdam; L. G. J. Boxstart, Amster
dam- L. Braaksma, Wieringen; H. J.
Collóu. Oude Schild; P. A. Daalder,
Alkmaar; C. J. Dam, Heemskerk; J.
J Dam, Heemskerk; M. J. van Dam,
Den Burg; H. C. C. Burger, Alk
maar; J. Bijl, Den Helder; H. J. Bij
waard, Heiloo; C. van Calcar, Koog
a. d. Zaan; Th. M. F. van Calcar,
Koog a. d. Zaan; A. Castricüm. Cas-
tricum; A. M. Christiaans, Haarlem;
J. Brugman, Zaandam; J. A. Bruin,
St. Pancras; M. Bruin, Warmenhui-
zen; H. C. de Bruin; Zaandam; J. B.
Bruining, Zaandam; G. J. Bruynis,
Oostzaan; N. G. Buntsma, Bever
wijk; M. Brand, Zaandijk; H. W. A.
Brantjes, Velsen; J. M. Breed. Alk
maar; Th. H. A. Breed, Heer Hugo-
waard; Mevr. J. A. den Bremer
Dissel, Zaandam; Mevr. C. Bret-
houwer-van den Outenaar, Bever
wijk; G. J. Brinkman, Zaandam: M.
A W. Broers, Alkmaar; G. G. Boon,
Assendelft; M. Boon, Beverwijk; N.
A Boon, Alkmaar; M. M. J. Borst,
Heiloo; J. M. Bot, Heerhugowaard;
Th. G. E. Bots, Alkmaar; J. Brand.
Beverwijk; P. Boom, A'dam; P. Lui-
kes Butter Dirkshorn; G. H. Buys,
Texel; C. Th. Bijl, Alkmaar; L. J.
Broekman, Heiloo; F. A. Boon, Alk-
GRONINGEN Enkele dagen
voor zijn 70e verjaardag is gisteren
in het Diaconessenhuis te Utrecht
overleden Mr. Dr. J. P. Fockema
Andreae, die van 1933-1937 de pro
vincie Groningen heeft bestuurd
als Commissaris der Koningin.
Mr. Dr. Joachimus Pieter Focke
ma werd op 30 Juli 1879 te Leiden
geboren, waar zijn vader hoogle
raar wasj Hij studeerde in zijn ge
boorteplaats rechten en promoveer
de in 1904 cum laude tot doctor in
de rechtswetenschap op proef
schrift: Tien Jaren Rechtspraak
van de Hoge Raad. Daarna trad hij
in dienst als commies-redacteur op
de gemeente secretarie te Utrecht.
In 1907 kreeg hij voor de liberale
partij zitting in de gemeenteraad
van Utrecht en werd terstond tot
wethouder gekozen. Dit bleef hij
tot aan zijn benoeming tot burge
meester der Domstad, op 18 Maart
1914, Hij bekleedde dit ambt tot 1
November 1939, toen hij bij K. B.
benoemd werd tot Commissaris der
Koningin in de provincie Gronin
gen, als opvolger van jhr. Tjarda
van Starkenborg Stachouwer. Op
24 Februari 1937 verkreeg dr.
Fockema Andreae op zijn verzoek
eervol ontslag uit zijn toenmalige
Dr. J. P. FOCKEMA ANDREAE
kan niet elke vliegtuiglading het
daglicht verdragen. Daarom moest
in het holst van de afgelopen nacht
uit de donkerste hoek van een kel
der onder het K.L.M.-kantoor in de
Condense City een vrachtauto ge
laden worden met twee goed over
dekte kooien, zodat niet het minste
lichtstraaltje een kans van door
dringen had. De vrachtauto bracht
de kooien naar een K.L.M.-nacht-
vliegtuig, waarmee zij via Amster
dam naar Kopenhagen vervoerd
werden. De kooien bevatten vlie
gende honden, voor wie het dag-"
licht en in het bijzonder de op
vlieghoogte voorkomende ultra
violette stralen zeer schadelijk zijn.
passeerde de 500.000e bezoeker
van dit jaar het tourniquet van
Schiphol.
heeft Churchill, die momenteel
met vacantie vertoeft aan het
Garda meer in Italië, geweigerd
zich al zwemmend te laten fotogra
feren. De politie bedreigde de foto
grafen met arrestatie.
heeft het ministerie van Volks
opvoeding in Saksen bepaald, dat
alle bioscoopbezoekers bij het be
spreken van hun plaatsen hun per
soonsbewijs moeten overleggen,
waarna hun naam en adres geno
teerd zal worden. Dit om tot een
meer rechtvaardige verdeling van
de beschikbare plaatsen te komen,
aldus het ministerie. Maar de be
volking meent, dat het is om na te
gaan, wie al of niet Sovjet-Russi
sche films bezoeken.
functie. Hij vestigde zich opnieuw
te Utrecht.
Mr. dr. Fockema was een veelzij
dig ontwikkeld man met grote
kunstzin, een brillante stijl en een
belangrijk schrijverstalent. Van zijn
talrijke publicaties noemen wij: De
visie van grote wetgevers (1940),
Overheid en vreemdelingenverkeer,
De kunst van wetgeven op en "om
het Binnenhof (1913), gemeentelijke
bestuurskunde, de Nederlandse ste-
debouw, wenken voor het acade
misch bestuur, laatste zwerftocht
door de provincie Groningen (1937),
de inspiratie van de componist enz.
Mr. dr. Fockema Andreae was
o.m. voorzitter van de Staatscom
missie voor Toonkunst en had zit
ting in de staatscommissie voor het
woordenboek der Nederlandse taal
cn Ridder in de Orde van de Ne
derlandse Leeuw.
De begrafenis vindt plaats a.s.
Zaterdag.
UITSPRAKEN
MEERVOUDIGE KAMER
ALKMAAR. Op Donderdag
28 Juli deed de Meervoudige Ka
mer van de Alkmaarse Arrondis
sementsrechtbank uitspraak in de
volgende zaken: J. A. Eibergen,
Diefstal, eis: 1 jaar met aftrek,
uitspraak: 6 maanden met aftrek;
J. G. A. S„ Amsterdam, oplichting,
eis 1 jaar, uitspraak 10 maanden;
J. S„ Wieringerwerf, diefstal met
bedreiging van geweld, eis 1 jaar
en 3 maanden met aftrek, uit
spraak 1 jaar voorwaardelijk, 3
jaar proeftijd, 2 jaar bijzondere
voorwaarden; A. M. V. G„ Heiloo,
diefstal, eis 8 maanden voorwaar
delijk. uitspraak 4 maanden voor
waardelijk en 3 jaar proeftijd; G.
W. O., Heiloo, overtreding woon-
ruimtewet 1947, eis f500.of 100
dagen, uitspraak f 25.of 10 da
gen met vrijspraak van dat ge
deelte der tenlastelegging, dat niet
bewezen wordt geacht; P. J. K„
Alkmaar, wederrechtelijke bevoor
deling van zichzelf of een ander,
eis 8 maanden, uitspraak vrij
spraak.
Bovendien deed de Meervoudige
Kamer uitspraak in de volgende
zedenzaken: J. W„ 8 maanden met
aftrek en ter beschikking van de
regering gesteld: D. H. D. 4 maan
den met aftrek en ter beschikking
stelling: C. J. R„ 14 dagen; J. P„
6 maanden voorwaardelijk, 3 jaar
proeftijd en bijzondere voorwaar
den: M. D„ 4 jaar met aftrek: J.
D„ 6 maanden voorwaardelijk, 3
jaar proeftijd en bijzondere voor
waarden.
"S
R.K. Lagere Tuinbouwschool
van de L.T.B.
Overgangsexamens
W ARMENHUIZEN. Bevorderd
van 3e naar 4e klas, zijn: C. Dek
ker, W. Dekker, J. Glorie, F. Hoo-
genboom, Jac Dekker, C. Buter. Af
gewezen 2 leerlingen.
Bevorderd van 2e naar 3e klas. H.
v. Duin, W. Tesselaar, C. Mosch, W.
Schipper, N. Blokker, C. Dekker,
A. Tesselaar, J. Perzin, N. Boon, W.
Mekken, A. v, Velzen, L. Groot. Af
gewezen 9 leerlingen.
Bevorderd van le naar 2e klas: S.
Ligthart, M. Molenaar, C. Tesse
laar, J. Boekei, M. Strooper, R.
Kruyer, P. Spaansen, J. Kleybroek,
N. te Buck, W. Zut, A. Buter. Afge
wezen 11 leerlingen.
Geslaagd
HEERHUGOWAARD. Op het
dezer dagen te Obdam gehouden
examen voor lingerie- en costuum-
naaien, slaagden onze volgende
plaatsgenoten:
Mej. T. de Boer, Mej. N. Huiberts,
Mej. R. Does, Mej. T. Koopman,
Mej. W. Onneweer, Mej. C. van
Langen, Mej. T. van Langen en
Mej. A. Swinkels, Mej. G. Does.
FRANCISCAANSE
JONGERENDAG
Uur der leken, beslissing, actie,
Rijk Gods....! Er komt haast geen
eind aan de grote woorden En wij
nemen ze zo graag op de lippen.
Wij schermen er mee. Wij raken er
even door in geestdrift. Wij spelen
er mee als een jongleur met zijn
ballen en.... laten tenslotte alles
bij het oude, wat ons geestelijk le
ven betreft.
Maar eens nu reeds moet
daar een eind aan komen. Want er
staat te veel op het spel; en de
nood is groot. Er moet iets beslis
sends gebeuren. Iets dat een groot
keerpunt in ons leven betekent. Een
keerpunt, waardoor onze betrekkin
gen tot God en wereld opnieuw en
vast geordend worden. Kwam er
toch maar iemand om ons te leiden.
Waarom zou dat Sint Frans van
Assisi -niet kunnen zijn, de man met
zijn onvergelijkelijk Christusideaal.
Zondag 31 Juli wordt aan jonge
mensen de gelegenheid geboden
om met deze figuur en zijn bewe
ging kennis te maken. In het Mis
siehuis beginnen we om half tien
met de Hoogmis. Met een inleiding
's morgens en 's middags eindigen
we om vier uur. Ieder zorgt zelf
voor brood.
Pater Salvator Baselaar
Klooster, N. Niedorp.
HUGO BOYS HERDENKT
15-JARIG BESTAAN
Feestprogramma voor Zondag
31 Juli a.s.
HEERHUGOWAARD-NRD. Zon
dag a.s. viert Hugo-Boys zijn 15-
jarig jubileum; na de H. Mis van
7 uur voor alle leden en overleden
leden der vereniging waaronder al
gemene H. Communie, volgt een
gezamenlijk ontbijt in de zaal van
de heer Jac. Groenland. Aan dit
ontbijt zullen deelnemen: het be
stuur, alle leden (allen diegenen die
lid waren in het afgelopen seizoen,
dus niet voor de adspiranten, welke
nog medisch gekeurd moeten wor
den, de leden van de elftallen-
commissie, de juniorenleiders en
het bestuur van de supportersclub.
's Middags staan er drie mooie
wedstrijden op liet programma: 12
uur Hugo-Boys IIIDuinranders II,
prijs een beker om 1.15 uur Hugo-
Boys IISpanbroek I om een mooie
lauwertak en om 3 uur the big
match Hugo-Boys IVZV I om een
leren bal, welke door enkele' leden
van de supportersclub beschikbaar
is gesteld.
Het zal 's middags niet aan span
ning ontbreken. Na afloop zullen de
prijzen worden uitgereikt in café
Jac Groenland.
's Avonds zal het feest worden
voortgezet in de grote zaal van
Groenland, hier worden verwacht:
bestuursleden, senioren, junioren,
bestuur en leden van de supporters
club, leden elftallencommissie en ju
niorenleiders allen vergezeld van
hun dames. Voor de adspiranten
wordt een aparte feestdag georga
niseerd.
Aanbestedingen
HEILOO. Burgemeester en
Wethouders van Heiloo zullen op
Donderdag 4 Augustus 1949, v.m.
11 uur, in het openbaar aanbeste
den: Het maken van wegen met
gesloten wegdek op gewalste fun
dering, oppervlakte ongeveer 1630
m2; het maken van ecn'voetpad
bestaande uit een gewalste funde
ring met oppervlaktebehandeling
ter lengte van 215 M. en het hier
toe nodige grondwerk in het
„Blockhovepark".
Bestek en tekeningen zijn te
verkrijgen bij het Bureau van
Gemeente-Werken, Raadhuis, Hei
loo.
Burgemeester en Wethouders
van Heiloo zullen op Vrijdag 5
Augustus 1949, v.m. 11 uur in het
openbaar aanbesteden: Het maken
van een riolering ter lengte van
ongeveer 5200 m. met inspectie-
putten en bijkomende werken.
Bestek en tekeningen zijn te
verkrijgen bij het Bureau van
Gemeente-Werken, Raadhuis, Hei
loo.
Nieuws van Con Zelo
WAARLAND. Zo zijn wij dan
op de helft gekomen van onze
serie nederlaagwedstrijden en de
nederlagen zijn nog niet groot ge
weest. Zondag a.s. komen de S.R.
C.-ers 1 en 2 uit Schagen op be
zoek. S.R.C. zijn de kampioenen
onzer afdeling, dus jongens, om
een behoorlijk resultaat te berei
ken, zal er nu wederom goed aan
gepakt dienen te worden. De stand
is thans: Con Zelo 1Hollandia 1
01, Con Zelo 1Dirkhorn 1 11,
Con Zelo 1—S.V.W. 1 5—4, Con
Zelo 2—Hollandia 2 42, Con Zelo
2Dirkshorn 2 53, Con Zelo 2
—S.V.W. 2 3—2.
Het bestuur zou gaarne zien dat
de supporters en anderen in het
vervolg hun fietsen niet meer to
gen de beplantingen plaatsen,
daar de vorige Zondag heel wat
schade daardoor is aangericht.
Vriendelijk verzoek geen fietsen
meer naar het sportterrein mee te
nemen.
Aanvang der wedstrijden: Con
Zelo 2—S.R.C. 2 12.30; Con Zelo 1
—S.R.C. 1 4.30.
ONZE EERSTE PRIESTER
BURGERBRUG. Na ruim twee-
en-een-halve eeuw verschijnt dan
Zondag a.s. eindelijk de eerste ge
roepene uit het Zuiden van Zijpe
aan het altaar.
Zondag 10 Juli 1.1. heeft hij, de
WeiEerw. Pater Nonius Kramer, in
het Carmelieten klooster te Mer
kelbeek (L.) door de handoplegging
van de bisschop de priesterlijke
macht mogen ontvangen.
Pater Kramer werd op 7 Augus
tus 1922 in onze buurtschap Bur-
erbrug geboren. Hij bezocht de St.
Jozefschool aldaar en van Septem
ber 1936 tot en met Augustus 1942
het College van de Kruisheren te
Uden (N.B.). Daarna bezocht hij het
Instituut der Carmelieten te Box
meer (N.B.) van Sept. '42 tot en
met Aug. '44 en vervolgens volgde
hij hun seminarie te Merkelbeek
(L.) van Sept. '45 tot Juli '49.
De jonge priester hoopt nu ter
missionnering te worden uitgezon
den. Moge zijn wens in vervulling
gaan. Wij wensen hem onder Gods
Zegen een rijke oogst.
Het a.s. priesterfeest
BURGERBRUG. De voorberei
dingen van het priesterfeest van
Zondag a.s. zijn thans in het slot-
stadium gekomen.
Vóór het kerkhek staat al een ka
pitale erepoort die nog met groen
omslingerd moet worden. Van kerk
hek tot pastoriedeur zal een soort
pergola worden gemaakt.
Het programma van de feestelijk
heden is in druk. Eind dezer week
vinden de parochianen dit program
in hun brievenbus.
Familieber
Heden werden
blijd met de get
onze zoon en
die bij het H. E
namen ontving
PRUDENT
CAMIEL FRAB
WU noemen ht
R. SMITH
M. A. SMI'
DE
Henny
Erna
Alkmaar, 28 Jul:
Lindengracht 19
De Heer en Me
BOSSCHER-C
geven met blijdsi
nis van de gebi
hun zoon
DOEKO FRIT
Alkmaar, 29 Jul
de Blinkenlaan f
Na een smarte
duldig gedragei
overleed heden
zien van de F
cramenten de;
venden, onze
broer, zwager
FRANCISC
ANTONIUS
weduwnaar
Geertruida B
Vreijlin(
lil de ouderdc
69 jaar.
Wij bevelen de
de dierbare ov«
in uwe gebedei
Uit aller nai
Fam. Vei
Fam. V
Alkmaar, 28 Ji
Condoleance-ad:
Catsstr. 47b, A]
De H. Uitvaa
heeft plaats op
dag 1 Aug. a.s.
uur in de p,
kerk van de H
nicus te Alkmaai
na te 10.30 uur
fenis, vanuit d
op het R.K.
St. Barbara, all
Rozenkransbiddi
avonds 7 uur in
pel van het St
beth Ziekenhuis
Everdingenstraa
maar.
Advertent
B. z. a. R.K. MI
jaar voor 's morgi
lichte huish, be
of bij kinderen. I
no. 14670, bur. va
Biedt zich aan F
MEISJE, 22 jas
middaguren voor
of winkel. Br. o
14669, bur. van i
DAGMEISJE gevr
Aug. Langestraat
Te koop een Simt
TORRIJWIEL, 98
Sachsmotor, prijs
Nic. Adricnem, I
Te koop van pai
goed onderh. 1
RIJWIEL, O.K. S
250 c.c. kopkl. pr:
Polderman, Rijks:
Limmen
van 132<
en hebben aan
den tegen onde
de prijzen:
„Gusek" Rijwiel
vanaf
Heren Rijwielen
nikkelen uitvoer:
vanaf 1
Sport- en kruis
rijwielen
Sterk concurr
prijzen in a!
delingen.
Luttik Oud<
Telef. 3485
Korte herent
zomer kwal.,
Jongpensbro
alle maten,
Jongenshen
Khaki kam
broeker
Heren-polos
wit en gek;
ALKMAAR, Ste
