Nieuw
Schouten en Weiter zien
toekomst donker in
de
Nota over inbreuken
op de „Cease Fire"
Nieuwe Belgische regering zal
bezuinigingspolitiek voeren
Ander beleid alleen mogelijk
met een ander kabinet
Oplossing Koningskwestie
blijft echter nummer één
Automatische piloot in K.L.M.-toestellen
mag voorlopig niet worden gebruikt
EDITIES VOOR ALKMAAR. HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
NHD
Ook de Belgen zullen
zuiniger moeten worden
Woensdag 17 Augustus 1949 45e laargang No. 11641
Tweede Kamer onderbrak haar reces
Indonesiërs verlieten
de loges
De rode oppositie
uit dreigementen
Na de ramp van de Roermond
Twee doden door
voedselvergiftiging
Margaret Mitchell
overleden
Mgr. Feltin opvolger
van Kard. Suhard
Dick Schermer zal
het heden proberen
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondtt)
A
S
H
VAN HEDEN
Abonnementsprijs t 4.25 per kwartaal, f 1.43
per mnd., Inclusief Incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
In aHe edities 26 ct. per m.m., minimum f4
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bü contract belangrijke korting. Directeur:
E.J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
BankrelatiesNoorderbankNederi. Credietbank
Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290: ALKMAAR, Lctat 221, teL 2046 (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240
Pagina 1
(Van onze parlementaire redacteur)
Tijdens het comité-generaal heeft de regering zich bereid ver
klaard nog vóór de Ronde Tafelconferentie in het openbaar met
de Kamer van gedachten te willen wisselen over de te Batavia
gesloten overeenkomsten. Tevens zou deze gelegenheid benut
worden om de Kamer in te lichten over de uitvoering van de
„eease-fire"-overeenkomst. Gistermiddag kwam de Tweede
Kamer nu bijeen om aan dit voornemen uitvoering te geven,
althans om te beslissen of ook na de uitvoerige nota van minister
vca Maarseveen en mede gelet op de veranderde omstandigheden
een dergelijk debat nog al dan niet wenselijk moest worden
geacht. Allereerst bleek dat de regering zich wel zeer prompt
aan de door haar gedane toezeggingen had willen houden. De
voorzitter kon voorlezing doen van een nieuwe nota waarin de
inbreuken, overigens nog maar van de eerste dag, werden
opgesomd.
overgedragen aan een onvoltooide
staatkundige constructie. Beiden
gingen er ook vanuit, dat de .Unci
naar de normen van de Veiligheids
raad was erkend. De republiek,
waarvan gezegd was dat zij niet
meer dan een deelstaat zou zijn,
kreeg door de erkenning en het ge
bruik van haar troepen een over
heersende macht. Ging de heer
Schouten er van uit, dat hij zich
beperkingen moest opleggen, blijk
baar denkende aan de vele Indone
sische gasten in de loge, de heer
Weiter zei onomwonden, dat de Re
publiek nog nooit een accoord was
nagekomen. De gasten schaadde
zulks echter niet, want tijdens de
rede van de heer Weiter verlieten
alle Indonesiërs de loges. De heer
Schouten vroeg van de regering
verder de pertinente verklaring, dat
gebieden als Ambon en Menado zich
vrij zouden kunnen uitspreken. Hij
en de heer Weiter wilden ook, dat
de regering reeds nu zonder meer
zou verklaren, dat Nieuw-Guinea
„voor de Kroon zou behouden blij-
vevn." Wat de toekomst betreft, de
ze werd door beide woordvoerders
van de oppositie zeer donker inge
zien. De heer Welter was volledig in
mineur, de heer Schouten hoopte
nog, dat zijn vrees zou beschaamd
worden.
Tenslotte maakte de heer Weiter
enkele opmerkingen over de econo
mische financiële en monetaire po
sities van Indonesië, die z.i. cata-
strophaal is. Hij vroeg de nodige
De heer Schouten (AR) toonde
zich hierover zeer tevreden, de heer
Burger (PvdA.) betwijfelde daaren
tegen of een dergelijke nota, te
meer daar er toch geen bloed was
gevloeid, nu wel bevorderlijk was
voor de juiste sfeer. De heer Bur
ger was ook de enige, die alsnog
zijn stem verhief tegen het houden
van dit debat. Naar zijn gevoel zou
het een daad van wijze zelfbeper
king zijn geweest, wanneer de Ka
mer op dit tijdstip van deze gedach-
tenwisseling had willen afzien. In
middels was de beslissing blijkbaar
al in het Seniorenconvent gevallen,
de heer Burger verwees hier althans
naar en in deze zin noemde hij het
debat nu wel onvermijdelijk. De
heer Tilanus (CH) zeide voor en
tegen elkaar te hebben afgewogen.
Beslissend was voor hem tenslotte
geweest, dat deze gedachtenwisse-
Üng ook voor het Nederlandse volk
verhelderend zou kunnen werken.
Er bestonden nog maar al te veel
misverstanden en de heer Tilanus
dacht hierbij waarschijnlijk niet in
de laatste plaats aan de tegenstre-
vingen in zijn eigen partij. Nadat
ook de heer Wagenaar (Com.) het
debat een absolute noodzakelijkheid
genoemd had, werd vervolgens zon
der meer besloten dit laatste tref
fen met de regering vóór de Ronde
Tafelconferentie te doen plaats vin
den.
De twee sprekers, die de middag
vergadering vulden, de heren
Schouten (AR) en Weiter maakten
het nut ervan intussen nog niet di
rect aannemelijk. Een ander beleid,
aldus de heer Schouten, zou alleen
mogelijk zijn met een ander kabi
net. De stemming peilende, had hij
echter geen verwachtingen meer op
dit punt. Uitgaande van het feit, dat
dus wel op de verkeerde weg zou
worden voortgegaan, slaakte hij de
in dit verband nogal wonderlijke
verzuchting, dat de regering althans
een zo goed mogelijk beleid zou
mogen voeren.
De heer Weiter bleef overtuigd,
dat er ook nu nog een juichtoon in
Indonesië zou opgaan, wanneer wij
ons bereid zouden verklaren om als
nog een steviger politiek te voeren.
Tegen de Republiek moest gezegd
worden: Gij kunt in Djokja blijven,
maar geen stap verder. De staat
kundige opbouw moesten wij in
richten naar ons goeddunken en wij
zouden hierbij kunnen rekenen op
de vele Indonesiërs, die „onze zaak"
altijd trouw waren gebleven.
De gedachten van de heren Schou
ten en Weiter liepen vrijwel op alle
punten paralel. Beiden waren van
mening, dat de Grondwet geschon
den werd als de souvereiniteit werd
stukken over te leggen, waaruit de
Kamer kan nagaan, welke de con
sequenties van de financiële en eco
nomische hervormingen zullen zijn.
De heer Oud betoogde, dat ge
creëerd moet worden de Neder
lands-Indonesische Unie en tegelijk
tot stand moeten komen de souve-
reine staten van Indonesië. Er moet
ten deze gelijktijdigheid zijn.
De Kroon der Unie moet gedra
gen worden door de Koning der Ne
derlanden. Wat is de betekenis der
Kroon. Men heeft deze een symbool
genoemd. Maar er kan alleen sprake
zijn van een symbool als er een rea
liteit is. Een der dingen, waaraan
de regering ter RTC moet vasthou
den is de positie der Kroon, zoals
de grondwet die wil.
De regering zal de Kamer duide
lijk moeten maken wat zij bedoelt
met de woorden, dat de Unie geen
superstaat is. Ten aanzien van na
tionaliteit en burgerschap, welke
mede behoren tot de punten op de
RTC te bespreken, zegt de heer
Oud, dat voorkomen moet worden,
dat de Nederlanders en Indonesiërs
als vreemdelingen tegenover elkan
der komen te staan. Wat Nieuw-
Guinea betreft meent spreker, dat
dit geen onderhandelingsobject mag
worden.
De heer Gerbrandy deed een be
roep ook op de minister-president
om niet van de grondwet af te wij
ken. Hij acht het de fout der rege
ring, dat zij de macht en het gezag
dat zü had, heeft prijs gegeven om
in de kaart te spelen van de non-
coöperatoren. De politiek der rege
ring vindt hij zo weinig eervol en
het doet hem leed, dat het -Neder
landse volk zich er niet tegen ver
zet. Hij betreurt het, dat men zich
buigt ter wille van de Veiligheids
raad.
Het kabinet heeft zich door zijn
politiek volkomen vastgezet. Kan
men nog iets anders beginnen? Spre
ker zou begeren een kabinet, dat
een andere politiek voert. Te kwart
over elf werd de vergadering ver
daagd tot heden, Woensdagmiddag
een uur. De minister van Overzeese
gebiedsdelen zal in de avondverga
dering van heden aan het woord
komen.
In de middag- en avondvergade
ring hebben met de minister-presi
dent de heer Drees en de minister
van Overzeese gebiedsdelen, de heer
van Maarseveen, achter de rege
ringstafel de debatten voor een groot
deel gevolgd de ministers van
Schaik, Götzen, Stikker, Joekes.
Lieftinck en Schokking. In de loges
waren aanwezig alle delegatielei
ders van de BFO-gebieden o.a. sul
tan Hamid, voorzitter BFO, mr. A.
Vleer, secretaris BFO, verder vele
Republikeinse vertegenwoordigers.
De „Roepish" van de Stoomvaart Mij „Nederland" arriveerde
in Amsterdam met de eerste na-oorlogse vracht Djati-hout, die
uit 50 dolken bestpnd. Deze vracht, die door meerdere wordt
gevolgd, wordt in houthandelkringen met vreugde begroet. Een
dolk Djati-hout van 3 ton wordt uitgeladen.
In de brief van de minister van Overzeese Gebiedsdelen aan de
voorzitter van de Tweede Kamer, die gisteren in de Kamerzitting
werd voorgelezen, geeft de Regering een uiteenzetting omtrent
de practische uitwerking van de order tot staking der vijande
lijkheden, van kracht geworden op Java op het middernachtelijk
uur tussen 10 en 11 Augustus j.l. en op Sumatra op hetzelfde
uur tussen 14 en 15 Augustus. Zoals bekend heeft de Regering
zich bereid verklaard de Staten-Generaal in te lichten omtrent
de uitvoering der orders.
Omtrent Sumatra kan de rege
ring thans echter nog geen inlich
tingen verschaffen, daar op dit
eiland de bovenbedoelde orders
eerst sinds heden in werking zijn.
De regering beschikt slechts over
gegevens betreffende Java.
De tot dusver door de regering
ontvangen berichten leren het
volgende:
Soerabaia:
In de nacht van 10 op 11 Augus
tus 1949 na het in werking tre
den van het „Cease Fire" hebben
eenheden van het T.N.I.-bataljon
Eyskens, de nieuwe Belgische minister-president, heeft Dinsdag
in de vergadering van Kamer en Senaat de regeringsverklaring
voorgelezen. Eyskens wees er op, dat de regeringscrisis, die 44
dagen heeft geduurd, aan het land aanzienlijke schade heeft
berokkend. Voorts betoogde de premier, dat de koningskwestie
de vorming van een drie partijenregering onmogelijk heeft
gemaakt.
De regering erkent evenwel,
aldus Eyskens, het dringende ka
rakter van een nationale oplossing
voor dit fundamentele vraagstuk.
Zij zal trachten deze oplossing te
zoeken in een geest van ruime
verstandhouding onder de drie
nationale partijen. Wat de voor
stellen tot het houden van een
volksraadpleging betreft, die bij
het parlement aanhangig zijn, zul
len de leden der nieuwe regering
AMSTERDAM, 16 Aug. Naar hef A.N.P. van betrouwbare
zijde verneemt heeft het onderzoek naar de ramp van de
„Roermond", die bij Bari in zee stortte, er onder andere toe
geleid, dat op alle Nederlandse vliegtuigen, die uitgerust zijn
met een automatische piloot van het nieuwste type de dec-
trische automatische piloot tot nader order deze automatische
stuurinrichting niet zal worden gebruikt. Onder deze maatregel
vallen niet de vliegtuigen voorzien van een hydraulische auto
matische piloot.
Bij het onderzoek naar de ramp
bij Bari zijn zeer nauwgezet alle
mogelijkheden nagegaan, die ge
leid kunnen hebben tot het neer
storten van het vliegtuig. Een de
fect in de automatische piloot is
Een Amerikaanse Skymaster, die met 58 inzittenden van Rome
op weg was naar Venezuela, kon tengevolge van de mist, die
boven Ierland hing, niet op het vliegveld Shannon landen. Het
vliegtuig keerde terug en maakte een noodlanding op zee. De
inzittenden, die op vlotten gingen, werden door de Britse
trawler „Stalberg" aan land gebracht. Van de 58 inzittenden
werden er 51 gered. Een der gewonden wordt aan land gebracht.
één van de overgebleven moge
lijkheden. Men heeft derhalve zeer
uitvoerige proeven hiermede ge
nomen en onder meer storingen
in de electrische automatische pi
loot trachten op te wekken. De
ondervindingen, die bij deze
proefnemingen zijn opgedaan, ge
voegd bij andere ervaringen met
de electrische automatische piloot,
hebben geleid tot het besluit deze
stuurinrichting enige tijd buiten
werking te stellen hangende de
proefnemingen, die op het ogen
blik met de automatische piloot
worden genomen. De C.A.A. (Ci
vil Aeronautics Association) is van
deze beslising op de hoogte ge
steld.
De proeven met de electrische
automatische piloot worden thans
in ons land en door de Lockheed-
fabrieken in de Verenigde Staten
met kracht ter hand genomen. Bij
de onderzoekingen is gebleken,
dat de automatische piloot onder
bepaalde omstandigheden afwij
kingen kan vertonen, welke men
tot op heden niet had geconsta
teerd. Dit heeft mede geleid tot
de genoemde beslissing.
Aan de hand van deze ervarin
gen is besloten met de automati
sche piloot bepaalde vliegproeven
uit te voeren. Ter coördinatie en
ter voorkoming van onnodig risico
zullen deze vliegproeven alleen
worden uitgevoerd door de Lock-
heedfabrieken in de Verenigde
Staten.
Van bevoegde zijde werd desge
vraagd medegedeeld, dat het voor
lopig buiten werking stellen van
de automatische piloot nog niet
mag worden uitgelegd als een
vaststaande conclusie, dat een de
fect in de automatische stuurin
richting definitief door de deskun
digen wordt beschouwd als de
oorzaak van de ramp met de
„Roermond". Dit behoort wel tot
de mogelijheden, weshalve de
electrische automatische piloot
thans aan dergelijke intensieve
proefnemingen wordt onderwor
pen.
De maatregel treft de meeste
K.L.M.-toestellen, die bijna alle
met een electrische automatische
piloot zijn uitgerust. Er is nog niet
bekend of andere buitenlandse
maatschappijen tot dergelijke
maatregelen zullen overgaan.
Tengevolge van voedselvergifti
ging zijn twee leden van het gezin
Wijnen te HeldenPanningen, nl.
de vader en een 18-jarige dochter,
om het leven gekomen. De dochter
werd Vrijdag naar het ziekenhuis
te Venlo overgebracht en overleed
daar dezelfde dag. Zaterdag werden
de vader en een zoon naar het zie
kenhuis overgebracht. De vader
overleed gisteren, de zoon zou bin
nenkort weer thuis komen. Verder
zijn ziek geworden de moeder, die
gisteren in zoverre hersteld was dat
zij de teraardebestelling van haar
oudste dochter kon bijwonen, en een
klein kindje, dat thuis verpleegd
wordt.
De oorzaak van de vergiftiging is
vermoedelijk het eten van ondeug
delijk geweckt vlees, afkomstig van
huisslachting. De dienst voor de
volksgezondheid heeft de zaak in
onderzoek.
DOOR TREIN GEGREPEN
Dinsdagmorgen is de 19-jarige
motorrijder M. de L., op de onbe
waakte overweg in de Deuterse-
straat onder den Bosch, door een
trein gegrepen en op slag gedood.
De jongeman was aan het oefenen
met zijn motorrijwiel, dat hij pas
gekocht had.
dienen et beslissen of zij de sa
menwerking in de regering wen
sen voort te zetten, indien zij van
oordeel mochten zijn, dat de ge
wenste oplossing niet gevonden
kan worden.
Naar Eyskens verder mededeel
de, zal de regeringspolitiek op
economisch gebied in de eerste
plaats de bestrijding der werk'
loosheid ter hand nemen.
In verhouding tot de bezuini
ging zal kunnen worden overge
gaan tot een verlaging der belas
tingen. Als eerste maatregel zal
het wetsontwerp inzake de belas
ting op het inkomen, dat door de
ontbinding der Kamers niet meer
ter sprake is gekomen, onverwijld
behandeld worden.
Om de lasten van de staat te
verminderen heeft de nieuwe re
gering als eerste daad het aantal
ministeries verminderd tot de
hoogstnodige. In alle sectoren der
regeringsinstellinggen zal bezui
nigd worden. Eerste minister Eys
kens wees er in dit verband na
drukkelijk op, dat deze bezuini
gingspolitiek de levensstandaard
van de werkende klasse niet in
het gedrang mag brengen en geen
achteruitgang op sociaal gebied
mag betekenen.
De regering, aldus Eyskens, is
bijzonder ingenomen met het lot
van de middenstand en zij zal deze
in de algemene organisatie van
de economie de plaats inruimen,
die hem toekomt. Wat op fiscaal
gebied tot stand zal komen zal
voor de middenstand een niet te
onderschatten aanmoediging be
tekenen.
Binnen het kader van haar stre
ven naar het opheffen van de
economische belemmeringen en
van maar algemene economische
politiek zal de regering op land
bouwgebied een politiek van ren
dabiliteit nastreven. Zij zal er in
het bijzonder voor zorgen, dat de
voorwaarden worden geschapen,
waardoor de Belgische landbouw
in de economische unie, die wordt
voorbereid tussen Nederland, Bel
gië en Luxemburg, kan worden
ingeschakeld.
De regering zal er zich op toe
leggen de Economische Unie met
Nederland te verwezenlijken. Dit
zal geschieden met in achtneming
van de wederzijdse economische
belangen. De voorbereidende
maatregelen tot verwezenlijking
van de voor-unie zullen met spoed
worden doorgevoerd.
Omtrent de schoolkwsetie zeide
Eyskens, dat de regering zal blij
ven ijveren voor de schoolvrede
ATLANTA, (Georgia), IC, Aug.
(Renter). Margaret Mitchell,
schrijfster van „Gejaagd door de
Wind" (Gone with the Wind) is
Dinsdag overleden. Zij werd de vo
rige week Donderdag door een auto
aangereden.
Margaret Munnerlyn Mitchell
werd in 1906 in Atlanta geboren als
de dochter van Eugene Muse en
Belle (Stephens) Mitchell. Zij stu
deerde aan het Smith College en
kreeg in 1939 de titel van Magister
artium honoris causa. Zij huwde in
1925 met John Robert Marsh.
Haar roman „Gone with the
Wind" verscheen in 1936. Later werd
er een film van gemaakt.
en zal trachten een grondige her
vorming van het tegenwoordige
stelsel voor te bereiden.
Tijdens de debatten over de
regeringsverklaring heeft de voor
zitter der socialistische partij Max
Buset metc betrekking tot de ko
ningskwestie verklaard, dat de
Belgische socialistische partij alle
mogelijkheden onder ogen heeft
gezien en op iedere gebeurtenis is
voorbereid.
„Ook in het ergste geval
spreker zinspeelde hier op de mo
gelijkheid dat koning Leopold
zonder goedkeuring van het par
lement naar België zou terugke
ren zouden de socialisten niet
onvoorbereid zijn", zo betoogde
Buset.
De regeringsverklaring achtte
de partijvoorzitter weinig nauw
keurig, vooral waar het financiële
en fiscale kwesties betreft. Inzon
derheid wenste hij te weten, hoe
de regering in 1949 de werkloos
heid denkt te bestrijden en hoe
zij tegelijkertijd de belastingen
kan verlagen. Buset verklaarde
verder vooral de vrees te koeste
ren, dat een te grote vrijheid der
ondernemingen nadelig zal zijn
voor de arbeiders. „De socialisti
sche oppositie, aldus spreker, zal
waakzaam blijven en zal, indien
het nodig is, haar strijd zelfs bui
ten het parlement voeren"
107 divisie I, ten getale van onge
veer 65 man, onder commando
van majoor Djarot, zich meester
gemaakt van een autobus en zijn
zij, komende uit de richting Men-
ganti (een plaats, 12 tot 15 km
westelijk van Soerabaia gelegen),
in Soerabaia doorgedrongen, waar
zij zich verborgen in de oostrand
van de stad. Daarnaast begaven
zich een 200 man in groepen te
voet naar Soerabaia en nestelden
zich in de westrand en het cen
trum van die stad.
In de loop van 11 en 12 Augus
tus 1949 zijn deze lieden vrijwel
alle gearresteerd, zulks met inbe
grip van hun commandant.
Op deze commandant zijn be
langrijke documenten gevonden.
De regering heeft telegrafisch ver
zocht haar afschrift van deze do
cumenten te zenden. In afwach
ting daarvan kan de regering me
dedelen, dat haar bericht is, dat
deze documenten een plan bevat
ten voor infiltratie van Soerabaia
en andere grote steden.
Blijkens dezelfde documenten
was opdracht gegeven alle opera
tiebevelen vóór 3 Augustus 1949
te dateren. Blijkbaar dienovereen
komstig werd op genoemde ma
joor Djarot een operatiebevel ge
vonden, dat, niettegenstaande de
inkt nog vers was, de datum droeg
van 7 Juli.
Uit de gevonden documenten
blijkt, dat het in de opzet lag zich
meester te maken van de stad
Soerabaia; majoor Djarot was aan
gewezen als militair commandant
der stad.
Solo:
De regering mag niet nalaten in
verband met de hierboven ver
melde feiten, welke alle plaats
grepen na de inwerkingtreding
van de „Cease Fire" order op Java,
melding te maken van gebeurte
nissen te Solo, welke weliswaar
zich in hoofdzaak afspeelden
vóór middernacht tussen 10 en 11
Augustus, doch die, nog afgezien
van enkele feitelijkheden na dit
tijdstip welke een inbreuk vorm
den op de voorschriften betreffen
de de uitvoering van de „Cease
Fire" order in haar onderling ver
band moeten worden beschouwd
als een weloverwogen tactiek om
nog op het laatste ogenblik een
wijziging in de status-quo te for
ceren.
Vervolg op pag. 3.
Vroeger gebruikte de Nederlandse Spoorwegen de Helmonder
spoorhaven in de Zuid-Willemsvaart als laad- en losplaats. De
laatste jaren echter doet deze haven geen dienst meer en daarom
heeft men besloten haar te dempen. De verkregen oppervlakte
is bestemd om het spoorwegemplacement uit te breiden. Dit is
door de groei van Helmond en haar industrie zeer urgent. Een
overzicht van de reeds gedeeltelijk gedempte haven langs de
spoorlijn HelmondVenlo.
PARUS, 16 Aug. (AFP). Offi-
I cieel is mededeling gedaan van de
benoeming van mgr. Mauritius Fel-
tin, aartsbisschop van Bordeaux, tot
aartsbisschop van Parijs als opvol
ger van wijlen kardinaal Suhard.
Mgr. Feltin werd in 1883 geboren te
Delle, in 1909 priester en in Maart
1928 bisschop gewijd.
Paflof in ongenade
Nicolas Paflof, die onlangs ont
heven is van zijn ambt van onder
minister van Openbare Werken, is
uit het hoofdbestuur der Bulgaarse
communistische partij gestoten „we
gens de geringe ijver, die hij aan de
dag legde om zijn betrekkingen met
Kostof te verbeteren".
Dr. W. Huender weer
ambtenaar
Bij K.B. is dr. W. Huender, met
ingang van de dag waarop hij zijn
tegenwoordige functie van gou
verneur van Suriname zal neer
leggen, wederom benoemd tot
ambtenaar van de buitenlandse
dienst der tweede klasse.
Dick Schermer heeft besloten
zijn poging om het Kanaal over te
zwemmen uit te stellen tot heden
Woensdagavond in verband met
het ongunstige weer en de daling
in temperatuur. Gisteravond
kwam de wind uit het noorden en
er viel regen.