Nieuw
Devaluatie van het pond brengt
gehele wereld in beroering
Denemarken, Noorwegen, Israël en de
Dominions volgen het Engelse voorbeeld
Nederlandse regering overweegt eenzelfde
of soortgelijke stap
E ZEEP
200 doden bij scheepsbrand
in haven van Toronto
Hoogspanning
in Amsterdam
feA&c
vrou^^'en,•
M
anaf f 3000.-
ZWAAG 135
iiet duur
EDITIES VOOR ALKMAARHOORNDEN HELDERSCHAGEN
A/HO
Tien landen
devalueren
Maandag 19 September 1949 45e laargang No. 11670
Engelse broodprijs zal met 25
worden verhoogd
Wallstreet geschokt
Officieel regeringscommuniqué
Beurzen Maandag en Dinsdag
gesloten
Geen devaluatie in België,
Zwitserland en Italië
Resultaat te Namen
niet onbevredigend
Leerden:
vrouwen van
ïgepast
almolive Zeep.
:hts één minuut
lig-zachte
ive-schuim.
spoelen. Doe
;er per dag.
i lang.
van de drie
onstateerden de
ten 14 dagen een
teint en huid.
deze Palmolive
;uur zal ook
huid gaver en
ivorden.
>ep
hoonheidsmiddel
Gunstige voorwaarden
E PAARD te HOORN
i gaf hem onder-
ning is een beste
en, niet? Welnu,
j iets beter. Doe
ir pssssssst, stil!
i niet. Ik zei dus
bij mij op mijn
je voor komt en
laar stil, nu zijn
burgh klopte op
eslagen deur en
Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43
per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
in aHe edities 26 ct. per m.m., minimum f 4
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank: Nederi. Credietbank
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondel)
VAN HEDEN
Pagina 1
Kantoren: HOORN, Draafeingel 59. toL 4243. Grote Noord 77. tel 4392 K 2290; ALKMAAR, Laat 221. teL 2048 (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, toL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52, toL 4» K2240
POND STERLING HET RUIM 301 GEDEVALUEERD
LONDEN, 18 Sept. (Reuter). Het pond sterling wordt ge
devalueerd, waarbij de nieuwe waarde wordt gesteld op twee
dollar tachtig dollarcents tegen tot nu toe vier dollar drie dollar
cents. De officiële goudprijs zal in overeenstemming worden
gebracht met de nieuwe waarde van het pond sterling. Het
Internationale Monetaire Fonds heeft zijn goedkeuring gehecht
aan de genomen maatregel. Aldus heeft Zondagavond de Britse
minister van financiën, Sir Stafford Cripps, in een radiorede
bekend gemaakt. Hij deelde mede dat de Londense beurs en de
banken Maandag gesloten zijn, doch dat de „Trustee Savings
Bank" en de postspaarbanken geopend zouden blijven. De
Britse regering heeft reeds aangekondigd, dat zij niet voornemens
is de voedselsubsidies te verhogen. De prijs voor het brood van
4,5 penny zal tot zes pence worden verhoogd, binnen ongeveer
14 dagen. Sir Stafford Cripps deelde in zijn rede mee, dat het
besluit tot devaluatie vóór zijn bezoek aan Washington door de
Engelse regering was genomen.
Cripps wees er op, dat de des
kundigen verwachten dat het on
middellijke gevolg van de devalua
tie van het pond zal zijn, dat Britse
goederen aantrekkelijker worden
op de dollarmarkten, terwijl dollar
goederen duurder zullen worden.
De wijziging in de wisselkoers heeft
geen betrekking op de binnenlandse
waarden van .het pond sterling. De
prijzen in de Engelse winkels zullen
in de meeste gevallen dezelfde blij
ven, daar de binnenlandse waarde
van het pond niet is veranderd,
hetgeen evenmin het geval is met
de waarde van de spaargelden.
Het nieuws van de devaluatie
van het pond sterling werd giste
renavond en hedennacht gevolgd
door devaluatie-meldingen uit de
hoofdsteden van de Dominions, be
halve Canada, en van Denemarken,
Noorwegen en Israel.
De banken en effectenbeurzen in
de landen, wier munteenheden zijn
beïnvloed door de devaluatie van
het pond sterling zullen vandaag
gesloten zijn. Het bericht van de
devaluatie betekende een donder
slag bij heldere hemel voor duizen
den touristen in Europa.
De Deense regering besloot tot
devaluatie van de kroon over te
gaan.
De nieuwe notering van de dollar
bedraagt 6.92 Deense kronen, tegen
tevoren 4,81 kronen.
Sir Stafford, tevreden lachend
over 't resultaat van Washing
ton, verlaat het toestel waar
mee hij naar Londen terug
keerde. Enkele uren later maak
te hij voor de BBC-microfoon
dat resultaat wereldkundig: het
pond devalueert.
VIJF-EN-TWINTIG
JAAR VLIEGEN OP INDIË
Het is 1 October a.s. vijfentwintig
jaar geleden, dat de eerste poging
werd ondernomen om Nederlands
Indië door de lucht te bereiken van
Nederland uit. Die poging werd ge
daan door de K.L.M.-vlieger van
der Hoop.
Sinds die eerste October 1924
werden tot nu toe 53 millioen kilo
meter afgelegd op de Indiëroute.
Er werden ruim 104.000 passagiers
vervoerd, 1280 ton vracht, ruim 3000
ton post of ongeveer 460 millioen
brieven en 3787 vluchten gemaakt.
Het pond sterling blijft 19.36
Deense kronen noteren.
Ook de Noorse kroon werd gede
valueerd.
Het pond sterling blijft twintig
Noorse kronen noteren.
Het Israëlische pond sterling is
gedevalueerd van drie dollars voor
één pond in 2.80 dollar.
Uit Canberra en uit Wellington
werd gemeld dat de Australische
premier Chifley en de Nieuw-Zee-
landse minister van Financiën Nash
hebben medegedeeld, dat het
Australische en het Nieuw-Zeeland-
se pond sterling in dezelfde mate
ten aanzien van de dollar zullen
worden gedevalueerd als het Britse
pond sterling.
De regering van India maakte
bekend dat de devaluatie van de
Roepei zal doorgaan voor het einde
van de driedaagse stillegging van
het economische leven, welke heden
Maandag) aanvangt. Maandag,
Dinsdag en Woensdag werden
krachtens een buitengewoon staats
blad hiervoor aangewezen.
Het Egyptische pond sterling zal
onmiddellijk ingaande worden ge
devalueerd. De nieuwe notering be
draagt 2.871 dollar voor één Egyp
tisch pond.
De Zuid-Afrikaanse premier Ma-
lan deelde in een tot het gehele
land gerichte radiorede mede, dat
het Zuid-Afrikaanse pond sterling,
evenals het Britse pond, ten aanzien
van de dollar zal worden gedevalu
eerd. De omrekeningskoers wordt
dezelfde (nu 2.80, tegen tevoren 4.03
dollar). De nieuwe waarde van het
Zuid-Afrikaanse pond sterling zal
gelijk zijn aan die van 38.4 gram
fijn goud.
Dr. Malan verklaarde verder nog
dat de wisselkoersen tussen Zuid-
Afrika en het Verenigd Koninkrijk,
evenals die tussen Zuid-Afrika en
alle landen, wier munteenheden in
dezelfde mate waren gedevalueerd
als het pond sterling, ongewijzigd
zouden blijven.
Ook het Ierse pond sterling is in
dezelfde verhouding ten opzichte
van de dollar gedevalueerd als het
Britse pond.
Wallstreet was gisterenavond ge
schokt, toen de nieuwe koers van
het pond sterling bekend werd. De
nieuwe omrekeningskoers werd
aanzienlijk lager geacht, dan door
de banken en door industriëlen was
verwacht.
Te New York werd de devaluatie
van het Britse pond uitgelegd als
te betekenen, dat Groot-Brittannië
erkent dat het waarschijnlijk klei
nere leningen van de Verenigde
Staten zal ontvangen en dat alle
door de Verenigde Staten aan het
buitenland verleende, dollarhulp in
1952 zal ophouden.
In handelskringen te New York
werd verklaard dat Groot-Brittan
nië een onmiddellijke herleving
van de Amerikaanse aankopen van
Britse goederen mag verwachten,
als gevolg van de devaluatie.
TORONTO. In de haven van
Toronto is in de vroege ochtend
uren van Zaterdag brand uitge
broken op het 6905 ton metende
stoomschip Noronic. Toen de
brand ontdekt werd viel er aan
blussen reeds niet meer te den
ken. Na luttele minuten stond
het schip van voor tot achter in
vuur en vlam. Ongeveer 200 men
sen zijn bij de ramp om het le
ven gekomen.
De Noronic was een luxe passa
giersschip voor de vaart op de
grote meren. Aan boord bevonden
zich 690 personen, met inbegrip
van de bemanning. De passagiers
waren hoofdzakelijk Amerikaanse
vacantiegangers uit Detroit en Cle
veland. Het schip zou Zaterdag
verrekken voor een pleziertocht.
Onmiddellijk na het ontdekken
van de brand werd groot alarm
gemaakt. Onder de passagiers, die
in hun slaap werden verrast, ont
stond een paniek. Mensen in nacht
gewaad liepen gillend over de
dekken. Sommigen sprongen van
het schip op de kade. anderen te
water. Van de wal af werden tou"
wen en ladders toegeworpen, om
het bezit waarvan vaak werd ge
vochten. Ongeveer 100 passagiers
konden door de bemanning wor
den overgebracht naar een langszij
liggend schip.
Kapitein William Taylor bleef zo
lang hem dit mogelijk was op het
voorschip, waar hij passagiers be
hulpzaam was bij het verlaten van
het brandende vaartuig. De ladder
waarmee hij zelf aan land werd
gebracht, brak. en hij viel te wa
ter, waaruit hij werd gered. Te
voren had hij de deuren van een
aantal hutten ingetrapt en radelo.
ze vrouwen naar 't dek gebracht.
Intussen hadden 18 brandweer
auto's en 2 drijvende spuiten de
hopeloze strijd met het vuur aan
gebonden. Zo groot was de hitte,
dat de brandweermannen pas na
vijf uur aan boord konden gaan.
Volgens de laatste berichten zijn
tenminste 197 mensen omgekomen.
DODELIJK ONGEVAL OP
HAAGSE KERMIS
Zaterdagavond geschiedde op de
kermis te 's-Gravenhage een do
delijk ongeval. Personeel van de
kermis was bezig met het laten
inlopen van de schuitjes op de z.g.
„zig-zag wolkenkrabber". Dit is
een ongeveer twintig meter hoge
stellage, waarlangs een spiraalvor
mige rails naar beneden loopt. In
een schuitje kan men over deze
spiraal rijden. Toen de kinderen
van de constructeur van het ge
vaarte een proefrit maakten op
deze nog niet in gebruik genomen
inrichting, kantelde het schuitje en
viel van ongeveer 15 meter hoogte
naar beneden. Een der inzittenden,
de 32-jarige D. Steins, werd op
slag gedood, terwijl de 15-jarige
Annie Steins zwaar gewond werd.
De beide slachtoffers waren als
bezoekers naar de kermis gekomen
en wilden graag eens eenritje
maken in de schepping van hun
vader. Zoals welhaast vanzelf
spreekt trok het ongeval veel pu
bliek. Hoewel de consternatie
groot was, gingen de andere ver
makelijkheden op de kermis nor
maal door.
190 lijken zijn aan boord van het
schip aangetroffen. 3 gewonden
zijn in het ziekenhuis overleden en
4 lijken zijn uit het water opge
haald. De ziekenhuizen en de eer
ste hulpposten in twee hotels tel
len 189 gewonden, van wie 16 ern
stig.
Het schip is geheel uitgebrand.
De brand ontstond in het achter
schip. Het is niet onmogelijk, dat
een brandend weggeworpen sigaret
of sigaar de oorzaak is. Nalatigheid
van de zijde der bemanning wordt
nagenoeg uitgesloten geacht.
VERBAZING IN BANKKRINGEN
Hoogspanning heerste er Zon
dagavond in de kringen der be
trokkenen bij het Bank- en Ef
fectenbedrijf te Amsterdam, na
dat bekend was geworden, dat
sir Stafford Cripps een belang
rijke verklaring voor de radio
ging afleggen.
Men vroeg zich af of. in weer
wil van alle geruststellende ver
zekeringen en tegenspraken, de
Engelse minister van financiën,
die zich tot dusver sterk tegen
een muntcorrectie had uitgespro
ken, wellicht toch de lang be
sproken devaluatie zou aankon
digen. Zijn mededeling ener
waardevermindering van 4.03 tot
2.80 dollar in het pond sterling.
dus met circa 30 pet, liet niet
na enige verbazing te verwek-
ken. aangezien men een verlaging
tot 3 dollar wel als het laagste
niveau had beschouwd.
De volgende vraag die men zich
stelde, was uiteraard: zal de Ne
derlandse gulden het voorbeeld
van het pond volgen? Het commu
niqué van de regering dat later
m de avond per radio werd ver
spreid. gaf hierop het antwoord:
De Nederlandse regering zag zich
genoodzaakt eenzelfde of soortge
lijke stap te overwegen. Met be
langstelling wacht men nu de be
slissing van de regering af. Zolang
deze niet bekend is. kan men zich
in bankkringen alhier moeilijk een
oordeel over de reactie der waar
devermindering van de Engelse va.
luta vormen. Commentaren kon
den dan ook nog niet gegeven
worden Vele betrokkenen helden
over tot de mening, dat de gulden
met eenzelfde percentage als het
pond zou worden gedevalueerd.
Anderzijds was men van mening,
dat de gulden niet zo drastisch ver.
laagd behoeft te worden als het
pond sterling. Dat de Deense kroon
zich wel terstond bij de sterling-
devaluatie heeft aangesloten,
bracht men in verband met de
grote export van Denemarken naar
Engeland. Van bijzonder belang
acht men uiteraard ook de terug
slag op de Indonesische gulden.
NEDERLANDS MOTORSCHIP
GEZONKEN
Naar Lloyd's uit Londen meldt,
is het Nederlandse motorschip
„Pinguin" (197 ton), dat op weg
was van Antwerpen naar Stock
holm, bij Kiel tegen het wrak van
een lichtschip gevaren en binnen
tien minuten gezonken. Alle leden
der bemanning op één na werden
gered.
PROF. LIEFTINCK TERUG
UIT AMERIKA
Gisterenmorgen is, ei uur vroe
ger dan verwacht werd, prof. mr.
P. Lieftinck, minister van finan
ciën, teruggekeerd van zijn mone
taire besprekingen te Washington.
De minister verklaarde niets te
hebben toe te voegen aan zijn in
terview met ANP-Aneta New York.
IJfll
Gedelegeerden, die te Washington de vierde Jaarlijkse bijeen
komst van de Internationale Bank en Monetaire Fonds bijwonen,
luisteren aandachtig naar de rede van president Truman. Hij
verzocht de gedelegeerden om alle hindernissen te verwijderen
bij het internationaal handelsverkeer in het belang van de
wereldvrede.
's-GRAVENHAGE, 18 Sept. Naar aanleiding van de mede
deling, door de Britse kanselier van de schatkist, Sir Stafford
Cripps, hedenavond per radio gedaan inzake de devaluatie van
het pond sterling, wordt beken'd gemaakt, dat de Nederlandse
regering zich hierdoor genoodzaakt ziet eenzelfde of soortge
lijke stap te overwegen. De beslissing van de regering hierom
trent zal zo spoedig mogelijk worden medegedeeld.
In aansluiting hieraan maakt de Nederlandse Bank bekend,
dat zij de op grond van artikel 4 van het Deviezenbesluit 1945
vastgestelde wisselkoersen met ingang van 19 September 1949
alle heeft ingetrokken. Aan- en verkoop van buitenlandse vorde
ringen, buitenlandse betaalmiddelen en buitenlandse gelds
waardige papieren als in artikel 5 van het Deviezenbesluit 1945
omschreven, is dientengevolge tot nader order niet toegestaan.
Voor dringende door de deviezenbanken te beoordelen gevallen
kan voor het reisverkeer en voor de betaling van documenten
hiervan worden afgeweken, waarbij de definitieve verrekening
in guldens pas mag plaats vinden, zodra nieuwe wisselkoersen
door de Nederlandse Bank zijn vastgesteld.
Voorts heeft de minister van financiën krachtens artikel 2 van
de Beurswet 1914 bepaald, dat de beurzen voor de geld- en
fondsenhandel op Maandag 19 September en Dinsdag 20 Sep.
tember gesloten zullen zijn en dat die dagen voor geldleningen
als bedoeld in afdeling V der Beursvoorschriften 1940, niet
als werkdagen zullen worden beschouwd.
Het bestuur van de Vereniging voor de Effectenhandel (Be
drijfsgroep Effectenhandel) zal in verband hiermede morgen
aan haar leden mededelen, dat het om redenen van algemeen
belang de leden der Vereniging op Maandag 19 en Dinsdag 20
September a.s. niet zal zijn toegestaan:
a) hun bemiddeling te verlenen voor de aankoop of verkoop
van effecten;
b) voor eigen of anderer rekening effecten te kopen of te
verkopen. Daar volgens de beschikking Beursverkeer 1947
aan- of verkoop van effecten zonder tussenkomst van een
lid der Vereniging verboden is, is door dit samenstel van
maatregelen elke handel in effecten voor twee dagen
opgeschort.
Reuter meldt uit Londen dat er geen wijziging zal komen in de
bestaande omrekeningskoersen van de munteenheden van België,
Zwitserland en Italië ten aanzien van de dollar. Vanwege het
kantoor van de Franse minister-president werd Zondagavond
bekend gemaakt, dat de Franse regering beraadslaagt over het
door haar, met betrekking tot de bekend gemaakte devaluatie
van het Britse pond sterling, in te nemen standpunt. De Franse
regering kan eerst een beslissing nemen, wanneer zij op de
hoogte is van alle feiten. De Franse effectenbeurs zal Maandag
gesloten zijn en de vrije goudmarkt is stopgezet. Het overmaken
van bedragen in buitenlandse valuta uit Frankrijk naar het bui
tenland is door de Franse regering opgeschort. De buitenlandse
bankrekeningen in Frankrijk zullen tijdelijk worden geblokkeerd.
De Amerikaanse minister van
financiën, John Snyder, verklaarde
dat de devaluatie van het pond
„een spoedige stijging" van de
Britse hulpbronnen, in dollars ge
waardeerd, ten gevolge zal hebben.
Hij voegde hieraan toe: „De Britse
regering heeft een van opbouwende
zin getuigende economische stap ge
daan Men mag verwachten, dat
deze Britse maatregel op de duur
een gezonde stimulans voor de we
reldhandel in het algemeen zal
zijn."
Tc Brussel verklaarde men op het
kabinet van de eerste minister dat
de koerswijziging van het pond
sterling de Belgische regering in
genen dele heeft verrast, aangezien
zij sedert Zaterdag te 11 u. op de
hoogte was gebracht van de ko
mende devaluatie in Groot-Brittan
nië. De Belgische regering, zo ver
klaart men verder, volgt de toe
stand met kalmte. De kabinetsraad
is niet bijeengeroepen zoals in de
andere landen welke het voorbeeld
van Groot-Bi-nnië volgen.
De Zweedse regering heeft giste
renavond besloten alle Zweedse be
talingen naar het buitenland voor
lopig op te schorten.
Door radio-Frankfort werd giste
renavond een verklaring van pro
fessor Ludwig Erhard die alge
meen wordt beschouwd als de man,
die de portefeuille van economi
sche zaken te beheren zal krijgen
omgeroepen, waarin -uj verklaarde
van mening te zijn dat, nu het pond
sterling is gedevalueerd, ook de
mark gedeva'ueerd zal moeten wor
den.
In Argentijnse zakenkringen ver
wacht men dat de koers van de
peso tegenover buitenlandse valuta
in dezelfde mate zal worden gede
valueerd als het Britse pond.
Economische deskundigen te
Praag verklaarden Zondagavond
dat het besluit tot devaluatie van
het pond sterling uiteindelijk een
herziennig der wisselkoersen tussen
Oost- en West-Europa moet teweeg
brengen. Zjj verklaarden, dat onder
de nieuwe omstandigheden de offi
ciële koersen absurd zouden zijn.
Indien de Oosteuropese landen hun
plaats op de Westerse afzetgebieden
willen handhaven, zouden zij ge
dwongen zjjn hun valuta's te her
zien.
Het Internationale monetaire
fonds heeft bekend gemaakt dat het
zijn medewerking heeft verleend
tot de devaluatie van het Britse
pond sterling, het Zuid-Afrikaanse
pond, de Noorse kroon, de Indische
roepei, de Deense kroon en het
Australische pond.
In Britse bankierskringen te Ge
neve werd verklaard dat de deva
luatie van het pond de definitieve
genadeslag zal betekenen voor het
Britse touristenverkeer in Zwitser
land. Hieraan werd toegevoegd dat
zich thans in Zwitserland bevinden
de Britse toeristen, die hun reis-
chèques ter waarde van vijftig pond
nog niet volledig voor Zwitserse
francs hebben ingewisseld, in ern
stige moeilijkheden zullen geraken.
CENTRALE COMMISSIE R.T.C.
IS TERUG
De Centrale Commissie van de
Ronde Tafelconferentie keerde
Zondagavond in Nederland terug.
Maandagmorgen zou over de
weekend-conferentie een kort
communiqué worden verstrekt.
Dr. Drees was Zondagochtend
reeds naar Den Haag vertrokken.
Naar de speciale correspondent
van het A.N.P. verneemt, hebben
de besprekingen, die zich bijna
uitsluitend op het gebied van de
I -.e. lands ndonesische Unie be
wogen, een bevre,Jfend verloop
gehad. Het resultaat van de be
sprekingen zal verder door des
kundigen worden uitgewerkt en
in de staatkundige commissie wor
den besproken.
De resultaten kunnen als „niet
onbevredigend" worden gekarak
teriseerd. Over de aard van de
Unie-organen zou een oplossing
zijn bereikt.
RUSLAND BEWAPENT
De commissies voor buitenland
se betrekkingen en strijdkrachten
van de Amerikaanse Senaat heb
ben in een rapport over Truman's
program tot militaire hulpverle
ning aan het buitenland verklaard,
dat de Sovjet-Unie meer dan vijf
millioen man op de been heeft en
haar militaire macht gestadig ver
groot.
Sinds 1948 heeft Rusland zijn
oorlogsbegroting met 19 percent
verhoogd en zijn de Russische
strijdkrachten te land „in betere
conditie dan ooit sinds de oorlog",
aldus het rapport.
De gemeenschappelijke commis
sie verklaart, dat de Russische
troepen in Duitsland van 70 tot
100.000 man zijn toegenomen en
dat de Sovjet-Ünie de veiligheids
maatregelen langs haar eigen
grenzen en die van haar satellie
ten heeft versterkt.
De Nederlandse ambassadeur mr. E. N. van Kleffens en onze
minister van buitenlandse zaken mr. D. U. Stikker op het Staats-
departement te Washington, wachtende voor hun bespreking
met de Amerikaanse staatssecretaris Dean Acheson.
