voor het
amnestie
Communistisch gevaar in Indonesië is
toegenomen door optreden van de V.N.
Een interview met Gerrit de Stotteraar
Ice Parade
1949"
Politiek evenwichtskunstenaar
tussen Oost en West
Langzame maar gestadige voor
uitgang van het Katholicisme
in Scandinavië
Maandag 24 October 1949
PAG. 3
iet Heilig Jaar
Laatste getuigenis van Amerikaans journalist
Marshall-hulp moet worden hervat
Hoofdstedelijke
Première in Carré
Pandit Nehroe in Amerika
„Geen economische hulp ten koste van
de politieke vrijheid
Zaligverklaring
Karei van Habsburg
Naar wij vernemen:
mocraten met hun voor-
i de kaarten van de ex-
e partijen, van de so
umisten en van de par-
Italiaanse sociale be-
4.I.S.), een groepering
cisten. Immers het con-
an veroordeelden, die
amnestie nog kunnen
behoort tot deze twee
roepen, n.l. de 1000 fas-
nog vastzitten en de 500
amunisten, die in de ge-
n van het land over de
^an hun opstandig ge-
;akingen en straatrelle-
aren. Bij de stemming
agorde hebben niet wei-
n-democraten de kamer
n niet aan de stemming
deel te nemen en de
abben eenvoudig tegen-
vlaar de weinige voor-
ersterkt door de alge-
il van de communisten,
aen en de leden van de
jen bij de aanwezigheid
a de 574 afgevaardigden
slechts 10 stemmen de
id behaald, zodat de
in Justitie weer met de
:it te kijken voor een
nestie de elementen bij -
keh. Indien deze wer-
wordt, want ook de Se-
het voorstel goedkeu
orden de gelederen van
net een kleine duizend
;erkt en zullen de com-
ook weder hun volks-
;ies en de toekomstige
aantrekkelijker kunnen
jr de enscenering van
ik alzijdig bekwame 500
5 van vroegere volgens
atste politie-arrestaties.
amnestie voor het Hei-
ijft ook na deze even-
te amnestie nog steeds
materiaal aanwezig,
jtale bevolking van de
gevangenissen bedraagt
nblik, behalve de 1000
i de 500 rode duiveltjes,
gevangenen, waarvan
eeds hun veroordeling
;n de overige 44000 tot
aardelijke „zittenden"
jmdat de rechterlijke
ag niet over hun
itspraak heeft gedaan,
die plannen maken om
n Rome-reis te onder-
ioeven daarvan niet af-
e worden door de ge-
al deze 71000 „knappe"
ït hen het Heilig Jaar
jten zullen medevieren.
?r verzekerd van zijn,
are" jongens voor geen
h negende, noch daar-
e amnestie ooit in aan
dien komen!
w van de Verenigde
Jert gestaag. Honder-
telt dit imposante
Vij benijden de gla-
5 niet, die tot taak
ïe ruiten hiervan
on te houden.
.W.-VOETBAL
LiDER Het Con Zelo-
fgekeurd, waardoor *t
kon blijven.
e speelde om half drie
Helder 5 en wist tegen
le onder 'n voortduren-
:n kleine veldmeerder-
2-1 voorsprong uit te
elke stand tot de rust
leef. Daar het steeds
j regenen staakte de
;r in de rust de wed-
speelde om 12 uur uit
ïgerwaard 3 op een ui-
;ld een zeer spannende
zag haar hard werken
een 3-2 overwinning,
nappe prestatie en een
e geest prima is.
s. is er geen training.
■N Tl|DSCHRIFTEN
I als kleurboek
tgeverij „Helmond" te
-scheen van de hand
de Moree een bjfbel-
voor de jeugd. Men
ht het verhaal van de
eeds In verscheidene
de jeugd toegankelijk
in de vorm van eeni
ot de kleinen te moe-
een idee, dat zeker
i, doch in deze vorm
geslaagd geacht moet
aandacht van de kln-
ch in de eerste plaats
ren der onderscheiden
iden en het verhaal,
s zeer summier uit de
jorschijn komt, zal er
op de achtergrond ge-
kleurboeken moeten er
jnderwerpen te vinden
heel doet wat simpel
de details te zeer zfln
im de aandacht op de
vendig te houden. Het
jdoeling van de uitge-
cort een serie van vijf
In de handel te bren-
Hoe groot was de verslagenheid in ons land, tn Amerika
en in de gehele wereld toen het bekend werd dat bij de
ramp van de „Franeker" 13 van de 15 Amerikaanse
journalisten die op uitnodiging van de Nederlandse
regering een rondreis door Indonesië hadden gemaakt
om het leven waren gekomen. Gelukkig echter konden
de artikelen die zij tijdens hun verblijf in de Archipel
hadden geschreven teruggevonden worden. Zij zijn nu in
Amerika gedrukt en gebundeld in het boekje „Last
Testimony" Laatste Getuigenis. Op objectieve wijze
schrijven de journalisten in deze artikelen de waarheid
aangaande Indonesië. Wellicht hebben deze posthume
geschriften vele van hun landgenoten de ogen geopend'
Wij geven hierbij de vertaling van een beschouwing door
Hubert Knickerbocker, een der bekendste journalisten,
die omkwamen bij de vliegramp. Het is getiteld „Here
in Indonesia" Hier in Indonesië, en werd op gramo-
foonplaten door hem enige dagen voor zijn dood vanuit
Batavia vooruitgezonden naar Amerika.
Goeden avond vanuit Bata
via op Java.
HET INGRIJPEN van de Ver
enigde Naties in Nederlands
Oost-Indië heft het gevaar van
het Communisme hier ernstig
doen toenemen en is in het voor
deel geweest van de Sovjet-Unie.
Dit oordeel hebben wij gekre
gen na twee weken intensieve stu
die en reizen in Indië, een tijd,
die veel te kort is, maar die in
ieder geval twee weken langer is
dan onze Mr. Jessup in Indië ge
weest is, toen hij in Januari 1.1.
de Hollanders een slag toebracht.
Bij dit bezoek hebben wij ge
sproken met de meeste leiders
hier, Soekarno, Hatta, Salim en
Shahrir, de Sultans en de Rad-
jahs, de federalistische politici en
de Nederlanders in Batavia, Ban-
ka, Djocja, Bali en Makassar. We
hebben een onderhoud gehad met
de Amerikanen in het consulaat,
met de politieke en militaire
waarnemers van de V.N. en met
de Engelsen.
Wij hebben duizend mijlen ge
vlogen over deze eilanden als pa
rels en de geur van hun spece
rijen ingeademd. Honderden mij
len hebben wij gereden door hun
rijstvelden en rubberplantages.
Balinese schonen hebben ons be
toverd door hun dansen en de bel-
orkesten op Bali hebben onze
oren doen opengaan vor een nieu
we verrukkelijke muziek. We heb
ben gevaren in een Malay-prauw
in de Straat van Makassar op de
wateren waarvan Joseph Conrad
verhaalde.
De hoffelijke Indonesiërs heb
ben ons voor zich gewonnen door
hun glimlachende vriendelijkheid.
Hun strevingen hebben ons een
grote sympathie ingeboezemd. Wij
gunnen hen, dat ze krijgen wat ze
willen. Zij wensen vrij te zijn.
Hun kreet: „Merdeka", Vrijheid,
vindt weerklank in Amerikaanse
harten.
Maar de misdadigers en de
communisten in de wildernis van
Java zijn er nog steeds met hun
wapens, die de Nederlanders hen
wilden ontnemen. En deze ban
dieten zijn de vijanden van het
Indonesische volk. De V.N. heb
ben de Nederlanders verhinderd
de ontwapening van deze bandie
ten te voltooien. Niemand weet
precies hun juiste getal. Misschien
vierduizend, misschien vijftig
duizend. Dertig duizend commu
nistische opstandelingen, bevrijd
in December j.l., zijn nu op vrije
voeten, met of zonder wapenen.
DIT is de kern van het pro
bleem. Zal de toekomstige
Indonesische regering in staat zijn
de bandieten en communisten te
ontwapenen en de baas te blijven,
als de Nederlanders zich terug
trekken?
De meest verbijsterende ont
dekking, die we hier deden, was,
dat de waarnemers van de Ver
enigde Naties schenen te werk te
gaan als de meest ondeskundigen
onder de deskundigen. Zij kwa
men daar met een stelling, die ze
wilden handhaven. Die stelling
was, dat de Nederlanders het al
tijd bij het verkeerde eind had
den, de Indonesische Republiek
echter altijd bij het goede eind.
Hun rapporten stemmen overeen
met dit voorop gestelde principe.
Mijn eigen bevinding is, dat,
indien de Nederlanders een fout
begingen met hun politionele actie
tegen de Indonesische Republiek,
de V. N. een nog grotere fout
maakten, door politioneel op te
treden tegen de Nederlanders.
De Nederlanders handelden zo
om het moorden en de plundering
door de bandieten, waarover de
regering van Soekarno geen con
trole meer had, tegen te gaan. De
V.N. traden op om de krachten
van wet en orde te dwarsbomen.
Dit zou nu niet erg geweest zijn,
als de V.N. zelf betere politie-
strijdkrachten hadden gehad om
de Nederlanders te vervangen
Maar z-: helden hoegenaamd geen
leger om de inlandse rebellen te
beteugelen of te controleren.
Slechts één wapen hadden de
Ver. Naties om de Nederlanders
te treffen en dat was het wapen
van intrekking van de Marshall
hulp.
Dat wapen gebruikten wij om
de Nederlanders te treffen, door
in der haast de eis te stellen, dat
zij zich moesten terugtrekken,
waardoor het nauwkeurige, vast
beraden doel van de Nederlanders
om een sterk en onafhankelijk In
donesië te schepen, schipbreuk
leed.
[VT is in grote lijnen het ver-
haal. Nederland heeft een in
vestering van om en nabij de vier
milliard dollar in Indië. Daarvan
trok het gewoonlijk 500 millioen
dollar per jaar, welk bedrag een
deel vormde van het totale na
tionale inkomen van het moeder
land, al naar gelang de omstan
digheden geschat op 10 tot 15 pet.
Dat wil zeggen, dat het leven van
Nederland afhangt van Indië. Mo
menteel zijn de inkomsten uit In
donesië gelijk nul.
Het zou dwaas zijn deze rijk
dom te beschouwen als een ba
naan, die de Hollanders zonder
moeite geplukt hebben. De rijk
dom van Indië is een schepping
van Nederland, evenzeer als het
resultaat van de arbeid der inlan
ders, die onder het Nederlandse
bewind van enkele volksstammen
300 jaar geleden, aangroeiden tot
70 millioen op de dag van van
daag.
Een groot deel van deze rijkdom
werd door de Japanners en door
de Indonesische rebellen met hun
politiek van de verschroeide aar
de verwoest. Er zouden lange ja
ren van vrede en veel kapitaal
nodig zijn om de productie te
herstellen. De Nederlanders re
kenden op de Marshall-hulp om
hen hierin te helpen.
LI EEL de wereld heeft de rub-
ber nodig en de suiker, de
kinine en de peper, de kapok, de
copra, de palmolie, de thee en de
koffie, de cacao en de tabak, die
Indië voortbrengt. Nu krijgen we
er zo goed als niets van. De olie
op Sumatra zou voor ons van vi
taal belang kunnen zijn voor het
geval de Sovjets het Midden-
Oosten overrompelen. De Ame
rikaanse olie-mensen hier zijn
zeer pessimistisch over de voor
uitzichten op ordelijk arbeiden als
de Nederlanders zullen zijn ver
trokken.
Toen de Nederlanders in De
cember j.l. tot actie overgingen,
deden zij dat om een eind te ma
ken aan de voortdurende verwoes
ting van de bronnen dezer pro
ducten. De bandieten uit de rim
boe verwoestten Indië op dezelfde
grondige wijze als de Bolsjewie
ken in Rusland de wereld van
Tolstoi weggevaagd hebben. De
Indonesische communisten en ro
vers waren nog steeds bezig de
aarde te verschroeien en de plan
tages met hun voor de industrie
onmisbare planten en hun on
schatbare Europese en Amerikaan
se machines te verbranden.
ER is zo goed als niets overge
bleven van de prachtige plan
tagehuizen, die de Nederlanders
gedurende de laatste tien genera
ties hebben gebouwd. Nederlan
ders, die naar hun plantages zijn
teruggekeerd, zagen slechts de as
van de huizen hunner voorvade
ren. Deze Nederlanders zijn geen
kolonialen. Zij zijn Indonesiërs,
even oprecht ais de inlanders. Zij
zijn hier geboren en hun ouders
zijn hier geboren en velen van
hen kunnen de lijn van hun af
stamming in Indië even ver te
rug doortrekken als welke in
heemse prins ook. Zij zijn even
min kolonialen als de inwoners
van Texas dat in hun land zijn.
Zij delen alle gevoelens en rech
ten van de Indonesiërs.
Zulke Nederlanders heb ik ont
moet, schrale kerels met een ge
zicht als van leer en gesloten lip
pen in Soerabaja, in Djocja, op de
stations en de vliegvelden. Zij
dragen altijd geweren. Het htirde
werken heeft hun gezichten ge
rimpeld. Zij logenstraffen de ge
ijkte voorstelling van de dikke
koloniaal, die vet wordt door het
gezwoeg van de inlander. Zij zijn
broeders van Daniël Boone.
Met alle sympathie voor de In
donesiërs, mag hun opstand te
gen de Nederlanders toch niet
vergeleken worden met de Ame
rikaanse Vrijheidsoorlog tegen
Engeland. Als de Amerikaanse
Indianen in 1776 in opstand zou
den zijn gekomen en de blanke
kolonisten zouden hebben verdre
ven, zou dat een goede vergelij
king zijn. Maar wij roeiden onze
Indianen uit en maken nog steeds
helden van onze Indiaanse strij
ders van lang geleden.
Via Nederlands
neest Noordelijke
naven, Delfzijl, wor
den aardappelen ge
ëxporteerd naar di
verse landen met
een groot aardappel-
tekort, zoals Portu
gal en Spaans-Ma-
rokko. Enige sche
pen liggen in de ha
ven gereed om vol
geladen te worden.
(Van onze bijzondere
medewerker).
Tussen deze beide nieuwe staten,
India en Pakistan, is het nog aller
minst pais en vreê. Behalve laten
te, zijn er ook openlijke conflicten,
b.v. over Hayderabad, waar de
UNO, vooralsnog niet met defini
tief resultaat, olie op de golven
poogt te plengen, nadat India zich
langer dan een jaar geen zier van
die UNO-pogingen had aangetrok
ken. Dan zijn er de enorme sociale
tegenstellingen tussen onmetelijke
rijkdommen en bittere armoede.
Want ook India, evenals de meeste
landen van het Verre Oosten, kent
nauwelijks iets, dat met onze mid
denstand te vergelijken is, terwijl
de eerste beginselen van sociale
zekerheid, of van het „gelijke le
venskansen voor een ieder" er
practisch nog ontdekt moeten wor
den. Ook de politieke tegenstellin
gen zijn er niet gering en het
cpmmunisme fel gekant tegen
het Nehroe-regiem, dat overigens
slechts in naam democratisch is
begint er zich heftig te roeren.
Onlangs doken geruchten op, dat
de collaborateur met Japan, Soeb-
bas Chandra Boose, nog in leven
zou zijn en vanuit communistisch
China per radio een actie in India
aan het voorbereiden zou zijn. De
enorme communistische sucdessen
in China, die ook Indo-China,
Siam, Birma en Malakka bedrei
gen en daarmede, als de vlammen
van een fel uitslaande brand, lik
ken aan het huis van India, moe
ten Pandit Nehroe en de zijnen
zeker verontrusten.
Aanvankelijk stond Nehroe op
het standpunt, dat hij India buiten
een Oostelijk of Westelijk bloc
wenste te houden. Hij laakte het
communisme niet, had zo nu en
dan vriendelijke woorden voor
„het goede dat erin is", maar keer
de zich wel tegen „revolutionnaire
practijken" van de communisten
in India. Naarmate het communis
tische gevaar in China sneller om
zich heen greep, neigde deze „neu
traliteit" van Nehroe toch wel wat
meer naar het Westen. Nehroe's
zuster, mevrouw Pandit, de vrouw
van even indruwekkende schoon
heid als diplomatieke begaafdheid,
verwisselde haar ambassadeurs-
post in Moskou voor die te Was
hington. Tegen veler verwachtin
gen in, maakte Nehroe India niet
los uit het Britse gemenebest, dat
nu niet meer „Brits" mag heten.
Het merkwaardig proefballonnetje
een voorstel van India tot een
conferentie tussen Stalin en Tru
man met vier leidende staatslie
den, twee uit het Westen en twee
uit het Verre Oosten werd in de
UNESCO (de UNO-organisatie
voor onderwijs, kunsten en weten
schappen), waar het nauwelijks
enige aandacht trok, stellig slechts
opgelaten als „bewijs" der steeds
nog bestaande „neutraliteit". Waar
om? Wellicht als tegenwicht tegen
het nu aan de gang zijnde bezoek
van Nehroe aan Washington.
Daar is hij gevierd, zoals men
hoofden van grote mogendheden
pleegt te ontvangen. Hij reisde in
Truman's persoonlijk vliegtuig. Hij
werd door de president persoon
lijk op het vliegveld afgehaald. Hij
sprak in de beide Huizen van het
congres en werd daar toegejuicht.
Vervolg op pag. 5
AMSTERDAM. (Van onze redac
teur). Zaterdagmiddag ging in
Carré voor een uitverkocht huis
de hoofdstedelijke première van Cer-
ni en Redley's Internationale IJsre-
vue: „ïce Parade 1949". Achter het
pseudoniem Redley verbergt zich de
bekende Nederlandse regisseur en
toneelspeler Willem Goossens, die
met zijn gezelschap, na een 17-daags
optreden te Amsterdam, een tournee
door het buitenland zal gaan ma
ken.
De roem van de revue is liet Bef"
gische kampioenspaar John Malisart
en Simone Haerens, dat met zijn
Spaanse dans en zijn Apache-num
mer, doch vooral met zijn „Silver-
Rhapsodie" waarin het zich tot zil
veren standbeelden metamorpho-
seert. buitengewone successen oogst.
Andere sterren zijn de Amerikaanse
Jeanne Rathbonne, de balerina van
het ijs, en Chris Heyerle de bekende
partner van Sonja Henie in de film
„Second Fiddle" die in verschillende
solo's en tesamen met de Engelse
Joy Aston o.a. de „Way to the Stars"
in zuivere rhythmiek en met een
ooeiende gratie op het ijs bracht.
De Nederlandse Dieneke van Dien
schaatste een cowboy-solo, een Oud-
Hollandse dans in de „IJsvreugde
in Holland"-scène. en was de bruid
op de „Hongaarse Bruiloft". Het
„Bal in Wenen" met Joy Aston, Jack
en Monica Harnet en de Redley
girls en boys vormde een der boei
endste kijk-scènes van de gehele ijs-
revue, die op de betrekkelijk kleine
toneelruimte van Carré door Tom
Manders knappe décors fraai werd
geëncadreerd.
Het vrolijke element brachten o.a.
„De drie Schotten", een nummer
van Monas. Bauer en Gindre, dat
vorig jaar in de Apollo-hal reeds
succes oogstte. Ook de „Grote
'Schoonmaak", een zeer geslaagd vro
lijk tussenbedrijf van dezelfden, en
„Ice Comedien" van de Lindstrom-
brothers vormden gewaardeerde in
termezzi in een goedbezet en vlot
afgewerkt program waaraan uiter
aard de Redley-girls een zeer werk
zaam aandeel hadden.
Twee weken nog zal dit ijsfeest
in de kle.urenbundels van Carré's
schijnwerpers te bewonderen zijn.
Die de feeën uit het sprookje tot
leven gewekt wil zien en houdt van
een kijkspel vol gratie en charme,
die kope een kaartje en late zich
enkele uren in de ban van dit
feest van kleur en lijn en schone
klanken gevangen houden.
BANKBILJETTENSMOKKEL
NAAR INDONESIË
's GRAVENHAGE. Van offi
ciële zijde wordt medegedeeld, dat
de laatste weken ernstige gevallen
van bankbiljettensmokkel in post-
paketten naar militairen in Indo
nesië zijn' achterhaald. In verband
hiermede is de controle op deze
zendingen verscherpt en zullen deze
en dergelijke overtredingen van de
deviezenvoorschriften met gestreng
heid worden vervolgd.
DE LAATSTE KEIZER VAN
OOSTENRIJK
De Kerkelijke Rechtbank van
het Aartsbisdom Wenen heeft het
informatieproces voor de zalig
verklaring van de laatste keizer
van Oostenrijk, Karei I van Habs-
burg-Lotharingen, met positieve
resultaten afgesloten.
Keizer Karei I was de zoon van
aartshertog Otto en kleinzoon
van een broer van keizer Franz
Jozef. Hij werd geboren 17 Aug.
1887 te Persenbeug. Zijn opvoe
ding was zeer eenvoudig; zijn
karakter stil, minzaam en god
vruchtig. In 1911 huwde hij met
prinses Zita van Bourbon-Parma,
die hem acht kinderen schonk.
Kroonprins geworden wegens de
moord op aartshertog Ferdinand
te Serajewo, speelde hij tijdens
de wereldoorlog aanvankelijk een
bescheiden rol, daar de keizer
veel wantrouwen jegens hem
koesterde. Na de dood van keizer
Franz Jozef in 1916 volgde hij
hem 21 November 1916 op als
keizer van Oostenrijk en koning
van Hongarije. 12 November 1918
deed hij afstand van de troon en
vestigde zich in Zwitserland, van
waaruit hij nog twee pogingen
waagde tot herstel van de Hon
gaarse troon, maar die op weer
stand stuitten van regent Hor-
thy en van de kleine Entente.
Karei I van Habsburg-Lotharin-
gen stierf op 4 April 1922 op het
eiland Madeira te Funchal. Spoe
dig werd zijn graf te Funchal een
druk bezocht pelgrimsoord, waar,
zoals men zegt, talrijke wonderen
gebeurden.
Het eigenlijke zaligverklarings
proces wordt in October geopend.
De aartsbisschop van Wenen, de
bisschop van Funchal en de aarts
bisschop van Quebec, waar zijn
echtgenote met haar kinderen
verblijft, zullen voor dit proces
getuigen oproepen.
Kopenhagen (K.N.P.). Van de
vier Scandinavische landen telt
Denemarken de meeste Katholie
ken. Men schat hun aantal daar
op ongeveer 25.000. Hoe hoog dit
cijfer eigenlijk is wordt pas dui
delijk, wanneer men bedenkt, dat
in 1848 Denemarken 800 Katholie
ken telde en in 1900 nog pas 5000.
De Katholieken van Denemarken
wonen voornamelijk in Kopenha
gen, een stad van ruim een mil
lioen inwoners. De totale bevol
king van het land bedraagt onge
veer vier millioen inwoners.
Het Apostolisch Vicariaat van
Denemarken werd op 15 Maart
1892 door Paus Leo XII opgericht
en wordt sinds 1938 bestuurd door
Mgr. Suhr, die zelf een bekeerling
is. Het vicariaat heeft de beschik
king over negentig priesters, van
wie 25 Denen. Op het groot-semi
narie studeren op het ogenblik 20
priesterstudenten. Jaarlijks telt
men 125 tot 150 bekeringen.
Zweden, dat wat inwonertal
aangaat, ruim twee en een half
maal zo groot is, telt slechts 6000
Katholieken. In het jaar 1837 ge
schiedde het voor de eerste maal
na de Hervorming, dat er weder
om een Katholiek kerkje werd ge
wijd. Het Apostolisch Vicariaat
van Zweden, dat door Paus Pius
VI op 23 September 1783 werd op
gericht, staat sinds 1922 onder lei
ding van Mgr. Erik Muller, een
Duitse bisschop. Hij wordt geassis
teerd door een Zweeds coadjutor
met recht van opvolging. Mgr.
Ansgar Nelson. Dit vicariaat telt
12 parochies met 4 scholen en 10
ziekenhuizen. Er zijn 36 priesters,
van wie slechts 6 Zweden. Boven
dien zijn er sedert 1945 nog 11
priesters uit de Oostelijke landen,
die belast zijn met de zorg voor
de Baltische vluchtelingen in de
verschillende Zweedse kampen.
De 133 zusters, over wie dit vica
riaat kan beschikken, behoren tot
de zes verschillende congregaties.
Er zijn slechts 9 Zweedse zusters
onder.
Paus Pius IX stichtte op 10 April
1934 het Apostolisch Vicariaat van
Oslo. Op 10 Maart 1944 werd dit
vicariaat door Paus Pius XII uit
gebreid met twee Apostolische
Prefecturen: de eerste met zetel te
Molde en de tweede te Tromsö.
Alleen dank zij mijn bijzondere
relaties met hoger instanties bij
het gevangeniswezen (onnodig te
zeggen dat die betrekkingen van
louter zakelijke aard zijn) kreeg
ik gelegenheid door te dringen tot
Gerrit in zijn jongensjaren
het domein van Gerrit de Stotte
raar. Het domein althans, dat voor
Gerrit opnieuw is gereserveerd,
in de hoop dat dit een belemme
ring zal zijn voor de uitvoering
van de gistingen in zijn onrustige
natuur. Ofschoon mijn papieren
in orde waren, wilden de bewa
kers mij niet onmiddellijk toe
gang verschaffen. Ze hadden de
laatste maanden zoveel vervelen
de ervaringen met Gerrit opge
daan, dat ze liever geen risico's
namen. Pas toen ik verzekerde dat
mijn reis naar Utrecht niet onder
broken was in Amsterdam, dat ik
geen kennissen had in de Nieuwe
Kerkstraat en dat ik geen lid was
van de Vrijwillige Landstorm
werd mij de toegangspoort naar
de cellen ontsloten.
Gerrit bleek te huizen in het
getraliede vertrek aan het einde
van een tientallen meters lange
gang, op de vierde verdieping van
de Utrechtse strafgevangenis.
Mijn begeleider - een cipier met
ruim dertig dienstjaren - wilde
zich over Gerrit's succesvolle ont
vluchtingspogingen niet uitlaten.
Hij was allang lekker dat de Stot
teraar terug was. „Niet achterom
kijken" was zijn oordeel. „Altijd
maar vooruit zien en optimistisch
blijven".
Merkwaardig dat gevangene en
bewaker hetzelfde standpunt hul
digen. Gerrit de Stotteraar bleek
niet bij de pakken neer te zitten.
Weliswaar waren twee ijzeren
kogels met dikke stalen kettingen
rond zijn enkels geklonken, maar
in zijn keurig gesteven en gestre
ken gestreept costuum floot hij
opgewekt het bekende „wij leven
vrij wij leven blij", terwijl hij met
fijne steekjes de pijp van een
overall omzoomde.
Hij beantwoordde mijn vriende
lijke groet zoals ik het verwacht
had: stotterend. Gezien het feit
dat onze krant vandaag niet in
dubbel formaat verschijnt, zal ik
ons gesprek kort en bondig weer
geven.
„Ga zitten", zei Gerrit. Ik liet
me zakken op de helder geboende
celvloer, maar daar wilde m'n
gastheer niet van horen. „Neem
mijn stoel. Ik heb alweer zo lang
gezeten en heb bovendien nog
een jaar of vier voor de boeg.
Tenminste...." Hij lachte listig
en sleepte zich met de kogels een
paar meter naast de stoel, zodat
ik 't mij gemakkelijk kon maken.
Gerrit had zijn woordje klaar.
Hij snoefde niet op zijn reputaties
als uitbreker, maar kon een zeke
re voldoening over zijn prestaties
niet verbloemen. Vooral over de
laatste resultaten van z'n werk
zaam brein toonde hij zich zeer
tevreden. Hij was van mening dat
de ontvluchtingstechniek nog in
het eerste stadium van ontwikke
ling verkeerde en was er van
overtuigd dat voor uitbrekers de
mogelijkheden nog lang niet uit
geput waren. Onze deskundige
drukte zich - het zij nogmaals ge'-
zegd dat een strikt phonetische
weergave tot de onmogelijkheden
behoort - als volgt uit: „In de
handleiding voor opgeslotenen,
waaraan ik het voorrecht heb te
mogen werken, zult U te zijner
tijd kunnen lezen, dat het uitbre
ken in hoofdzaak berust op de
mimicry-theorie. Moet de gevan
gene overalls maken, dan steekt
en in zijn arbeid om het
dagelijks brood
hij zich in een van die bedriege-
lijke kledingstukken en de ge
vangenisdeuren gaan voor hem
open. Maakt hij wasknijpers, hij
loopt als wasknijper naar buiten;
leest hij erwten dan vermomt hij
zich als erwtenbaai. Nu is nog de
moeilijkheid om je niet te laten
pakken als je goed en wel buiten
de muren staat. Tenslotte ziin je
adressen beperkt. Je kan niet al
tijd naar je zuster gaan. Ach ja,
Mien is een goeie meid. Ze kan er
ook niets aan doen dat ik hier
weer zit
Gerrit schoten de tranen in de
ogen toen hij zich zijn dierbaarste
bloedverwante herinnerde. Maar
belangstelling informeerde hij
hoeveel jaren ik reeds in de cel
had doorgebracht. Ik wilde niet
kinderachtig schijnen en zei dat
het zowat een jaar of zes geweest
moest zijn.
En nog nooit uitgebroken
Nee Gerrit, nog nooit.
De Stotteraar glimlachte/ „Een
beginneling dus" constateerde hij.
Zwaar bonkten de kogels over
de vloer toen hij zich tot mij
wendde en mij in het oor fluister
de: „Je kunt mijn handleiding
gratis krijgen, zo gauw ze in druk
verschijnt. Schrijf maar naar de
Landsdrukkerij en zeg dat ze je
op de voorrangsliist moeten zet
ten. Doe mijn nu ook een plezier.
Als je in de buurt van Mien komt,
vertel dan dat ze me over een
paar weken kan verwachten."
Ik wist dat Gerrit woord zou
houden. Heeft hij Mien in dit op
zicht ooit teleurgesteld
De Stotteraar beschouwde het
onderhoud als geëindigd. Hij
drukte mij de hand en liet me
uit. Het leek alsof hij zich met
geweld moest beheersen. „Nog
niet," mompelde hij, „nog niet.."
In de gang wachtte de cipier.
Hij grendelde de deur en' bege
leidde mijnaar de poort van de
gevangenis. In alle gangen be
merkte ik nu wijzers met op
schriften als: naar buiten naar
de zij-uitgang.
Het verbaasde mij dat we juist
de richting uitgingen tegenover
gesteld aan die welke op de bord
jes was aangegeven.
„Dat is om Gerrit om de tuin
te leiden", vertrouwde de bewa
ker mij toe.
„Als hij de bordjes volgt, tippelt
ie weer in de val. Maar of ze
zullen helpenJ. T.
Apostolisch Vicaris van Noorwe
gen is sedert 1932 Mgr. Hangers,
een Luxemburger. De Apostolische
Prefectuur van Molde staat van
1945 af onder leiding van pater
Deutsch. De Prefectuur van Trom
sö wordt bestuurd door pater
Wamber, die sedert 1933 dit dis
trict „suo jure" bestuurde. Noor
wegen telt drie millioen inwoners.
Hiervan zijn er slechts 3.000 Ka
tholiek. Het vicariaat van Oslo
heeft de beschikking over 37 pries
ters, die verspreid zijn over 16 pa
rochies. Ieder jaar zijn er ongeveer
vijftig bekeringen.
In Finland leven slechts 1780
Katholieken, verspreid over 4 pa
rochies, die bediend worden door
9 priesters. Van deze negen pries
ters zijn er acht Nederlanders. Zij
worden bijgestaan door 10 broe
ders en 12 kloosterzusters. Het
Apostolisch Vicariaat van Finland
werd opgericht in 1920 en staat
sindsdien onder leiding van de be
kende Nederlandse missiebisschop
Mgr. Cobben. Te Helsinki is het
Pauselijke Instituut voor de Scan
dinavische landen gevestigd en
staat onder leiding van de paters
Dominicanen.
Mgr. Gunnarson is Apostolisch
Vicaris van IJsland, waar slechts
enkele Katholieken wonen. Dit
Apostolisch Vicariaat werd opge
richt op 6 Juni 1929. Onlangs werd
voor de eerste maal sedert eeuwen
een inwoner van Groenland de
Deense nederzetting in het Pool
gebied in de Katholieke Kerk
gedoopt.
is de Staatscommissie, die o.m.
tot taak heeft te onderzoeken in
hoever een herziening van de
pensioenwetgeving met het oog
op de huidige verhoudingen ge
wenst is, geïnstalleerd
is de directie van de A.K.U. erin
geslaagd de fabricage- en verwer
kingspatenten op het gebied van
nylon van een Amerikaanse on
derneming te verwerven. Het is
nog niet bekend wanneer de
A.K.U. zijn eigen nylon-producten
op de markt zal brengen
werd Zaterdag de in sport-
luchtvaartkringen bekende figuur
de heer J. Peperkamp, op het Hil-
versumse vliegveld gehuldigd,
omdat hij dertig jaar werkzaam
is bij de Luchtvaart
is gisterennacht tijdens een vecht
partij voor de nachtclub „Femina"
op het Rembrandtsplein te Am
sterdam, een 44-jarige vrouw, die
de vechtenden wilde scheiden, be
roofd van een platina-hanger met
14 diamantjes ter waarde van on
geveer 3000 gulden. Een der
vechtersbazen, alsmede een chauf
feur en twee vrouwen, zijn in
verband hiermede gearresteerd,
doch de platina-hanger is nog niet
terecht
zal Johan de Meester, de regisseur
van de toneelgroep „Comedia" in
Januari en Februari 1950 een aan
tal voorstellingen in Tel Aviv re
gisseren
hebben vier studenten, waaronder
een Nederlander, zonder geld op
zak al liftende een tocht van acht
weken gemaakt van Nederland uit
naar Denemarken, Duitsland,
Zwitserland, Italië, Sicilië, Tunis,
Algerië, Marokko, Spanje en
Frankrijk. Hier en daar verdien
den de jongelui enig zakgeld door
het verrichten van werkzaam
heden
heeft de „Bantam", die Zaterdag
vanuit Rotterdam naar Indonesië
is vertrokken, het eerste Kerst
materiaal meegenomen
Nieuwe Nederlands
Ambassadeur Ie Moskou
Naar het ANP verneemt zal dr.
Ph. C. Visser als Nederlands am
bassadeur te Moskou worden opge
volgd door mr. F. C. O. baron van
Pallandt, thans Nederands gezant
te Buenos Aires. De heer Visser
zal over enige tijd met pensioen
gaan.
