Nieuw GELD De Constitutie der R.I.S. legt de grenzen in de nieuwe staat vrijwel vast Vermoedelijk 53 doden bij vliegtuigramp in de V.S. Socialisten van Saragat nemen hun ontslag ^Isabonné RONDE TAFEL CONFERENTIE HEDENMIDDAG GESLOTEN Textiel morgen zonder punten IJ S R E V U E Reisbureau „DE MAGNEET" r SIERAAD Centrum Hotel WEDSTIJD est Vereeniging KURTZ LING IS GEOPEND VACANTIE roken film! bezoeker wacht- s verrassing EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN NHD De Ronde Tafel gaat spoedig aan de kant Woensdag 2 November .949 45e Jaargang No. 11707 Onafhankelijke en souvereine natie Voorlopige ontknoping Beginselen der V.N. richtsnoer voor burgerrecht g Twee toestellen in botsing Breuk in Italiaanse kabinet DE VERENIGDE STATEN VAN INDONESIË IN WORDING Status N.-Guinea ongewijzigd Nieuwe kerkwet van kracht Minder veto's in de Veiligheidsraad? Souvereiniteitsoverdracht uiterlijk 30 December 1949 Vanaf Zondag VLEES, KAAS, RIJST VAN DE BON Smokkelaars in de val Wegens enorme be langstelling vanaf Dins dag 1 t/m Maandag 7 Nov. (laatste dag) ELKE AVOND naar de in Theater Carré. Tijdig bespreking (2 dagen tevoren) drin gend aanbevolen. Voorverkoop kaarten, met en zonder Tou ringcar der Ver. Touringcar Ondernemers Centr. kantoor Hoorn, KI. Noord 71 - Tel. 4009 Alkmaar - Voordam 5 Tel. 4839 en bij onze agentsch. VER enz. koopt bij ^TIEKHANDEL voor (oud) goud, diamant» enz. fTIEKHANDEL ALKMAAR [BEK 's avonds 8 uur n wild en gevogelte VERSE ATTRACTIES's NDE CULTURELE TE ALKMAAR dag 2 Nov. - 8 u. precies C E R T door de 'N VERHEY Amerikaanse cellist Kinderspelen) - Bizet, s - Symphonie - Franck voor niet-leden: f 2.40; 15, bel. inbegrepen spr. vanaf 31 Oct. van Vlies. Voor scholieren ;end van het concert de krant doen be te ontvangen: (naam en plaats) 1: 912, 2—6 en 7—10 uur 116 en van 710 uur 7.15 en 8.45 uur mstellingbezoekers) ind gekrabbeld en >p! Toch zal ik die niet van me af!" isticker er vandoor Peter nam dit met lat is goed", zei hij. :on, die zo heerlijk k u niet in de ver naastenliefde door n wijle tegen deze den liet Peter zich vreden een pijpje roken. Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43 per mnd.. Inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50; In alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4 familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke korting. Directeur: E.M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties: Noorderbank- Nederl. Credietbank HET FEIT Buiten God is 't nergens veilig. (Vondel) A S H VAN HEDEN Pagina 1 Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Laat 221. teL 2046 (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K2240 HET INDONESISCHE DRAMA vindt vandaag zijn voorlopige ont knoping in de slotzitting van de Ronde Tafel-Conferentie. Voorlopig. Want de beslissende ontknoping komt pas, als de parlementen, hier en ginds, hun beslissing nemen. Nog eenmaal zal het, herhaaldelijk om tactische overwegingen uitgestelde en uitgeschakelde debat over de nieuwe rechtsorde in Indonesië, in volle felheid oplaaien. En dan zal de Kamer, resp. de Tweede en de Eerste, moeten beslissen, of de re sultaten en de gevolgen van de re sultaten van de R.T.C., gelet op de (nieuwste) bepalingen van de Grondwet ook, voor het algemeen welztja van Nederland en Indonesië aanvaardbaar zijn. Het is weliswaar nauwelijks denkbaar, dat het Nederlandse par lement na de tot nog toe gevolgde gang van zaken de Regering „in de steek zou laten", maar men kan nooit weten. De resultaten zijn misschien van die aard, dat de ver eiste meerderheid zich verplicht zou gevoelen, de Regering in de steek te laten. Natuurlijk, staal de Volksvertegenwoordiging niet onder druk van buitenlandse mach ten. De Tweede Kamer zou zich bijv. nog juist bijtijds kunnen her inneren, dat heel het probleem ten slotte zijn uitgangspunt en funda ment vond in de uitspraak van de Koninklijke Rede van 1942, dat het wederzijdse overleg o.a. op basis van „vrijwilligheid" zou geschieden. Overigens heeft Nederland, gelijk wij meermalen uiteengezet hebben, na de koerswending van de jongste voor-zomer, concessie op concessie gedaan. Het verhaal is te droevig en te eentonig, om herhaald te worden. Maar de Volksvertegenwoordiging heeft aan het kabinet in belangrijke mate vrijheid van handelen gegeven en zal de gevolgen daarvan moeten honoreren, hoewel dat natuurlijk ook maar niet onbegrensd is. De laatste weken heeft Nederland blijkbaar een halt toegeroepen aan de Indonesische „progressiviteit". Toen de delegaties van de B.F.O. en de Republiek eenmaal de vinger van de toegezegde vervroegde sou vereiniteitsoverdracht hadden, trachtten ze de gehele hand te ver overen met ongeëvenaarde onstui migheid. De befaamde „Unie" zal zo licht als een veertje zijn; staats rechtelijk gewogen en te licht be vonden met een problematische „Kroon". Inzake de schuldvorderingen is het Nederlandse gezicht gered. Of de voorlopige Grondwet van de R.I.S. voldoet aan de eisen, die wij het recht en de plicht hebben te stellen, is nog een open vraag. Ver schillende onderdelen zijn nog maar zeer voorlopig „geregeld" door een vaag-geformuleerde eindconclusie. Slechts in de belangrijke kwestie over de status van Nieuw Guinea heeft Nederland vooralsnog een succes behaald. Deze zaak is een jaar uitgesteld, en gedurende die tijd behoudt Nederland de souverei- niteit. Het is tenminste iets, dat mogelijk ook een aanwijzing bevat, dat méér bereikt had kunnen zijn, indien méér voet-bij-stuk gehouden was. Er blijven nog veel vraagtekens. Het besluit van de R.T.C. had een vreugdevolle historische dag moe ten zijn, waarop de vlag breeduit waaide, omdat een groot werk tot stand gekomen is. Nu waaien de vlaggen halfstok; het is Allerzie len Een groot vraagteken is ook de houding, welke V.V.D. en C.H.U. straks zullen aannemen, als door de parlementsbeslissing de definitieve, onherroepelijke ontknoping komt. Wij zien geen weg terug, maar ten slotte zal er een tweederde meer derheid moeten zijn. Speciale con gressen van V.V.D. en C.H.U. heb ben weliswaar niet, zoals een ogen blik scheen te dreigen, tot votums van afkeuring geleid, maar de par tij-afgevaardigden uit heel het land hebben de Kamerfracties a.h.w. duchtig de pen op de neus gezet al hebben de congres-besluiten niet in die mate afstand genomen van het Indische Regerings-beleid, als in diverse oppositie-kringen wel was gehóópt! (Van onze parlementaire redacteur) „Wij, het volk van Indonesia, waarachtig sinds geruime tijd krachtig en eensgezind gestreden hebbende voor de vrijheid, steeds vastbesloten om ons te stellen in het bestaansrecht van een onafhankelijke en souvereine natie; thans gekomen zijnde in dat verheven en zegenrijke historische stadium, Wij ordenen deze die vrijheid in een Constitutie, dewelke is gegrondvest op de erkenning van Goddelijke Almacht, Democratie, Nationa lisme, de Menselijke Waardigheid en de Sociale Rechtvaardig heid, tot verwezenlijking der zegeningen van welvaart, vrede en vrijheid in de maatschappij en de rechtsstaat van het geheel souvereine Vrij-lndonesië, van republikeinse en federatieve structuur". Zo luidt de preambule van de voorlopige Constitutie van de Republiek der Verenigde Staten van Indonesië. De definitieve Constitutie zal worden vastge steld door de Constituante, zijnde de Volksvertegenwoordiging en de Senaat aangevuld met gelijke aantallen buitengewone leden. Rechten en vrijheden De beginselen van de Verenigde Naties zijn neergelegd in de 26 artikelen, welke gewijd zijn aan de rechten en vrijheden van alle toekomstige onderdanen. Daarin zijn volledige godsdienst- en on derwijsvrijheid begrepen. Slaver nij in elke vorm, folteringen, önt- erende straffen, hechtenis zonder ambtelijk bevel zijn verboden; vrijheid van correspondentie, van meningsuiting, vergadering en vreedzame vereniging zijn ge waarborgd. Staatsburgers zijn in elke over heidsfunctie benoembaar, vreem delingen eveneens, als het lands belang dat vordert. Bij de funda mentele beginselen garandeert de overheid gelijke bescherming voor alle godsdiensten en erkent het gezin als de natuurlijke en funda mentele groepseenheid van de maatschappij. Zij verzekert voorts redelijke zorg voor ouden van dagen, weduwen en wezen, zal streven naar spoedige opheffing van analfabetisme, en geeft de particuliere school dezelfde rech ten als de overheidsschool. Positie van de deelstaten De zeven negara's en negen daerah's kunnen slechts grens wijzigingen ondergaan bij federale wet en met eigen instemming, hetgeen voor de TBA-gebieden dus instemming van Djogja be tekent; de afzonderlijke staats regelingen zijn aan federale goed keuring gebonden. Geschillen worden voorgelegd aan de „Hoge Raad" van Indonesië, welks leden voor het leven worden benoemd door de president na advies van de Senaat. De centrale overheid houdt naar Amerikaans model het rechtstreeks bestuur over „Dja karta", het gebied van Batavia. Het terrein der centrale overheid wordt omschreven, voor het ove rige hebben de deelstaten vol ledige eigen bevoegdheid. Centraal zijn o.m. buitenlandse betrekkin gen, landsverdediging, sociale voorzieningen, financiën, belas tingen en hoger onderwijs. Ook de rechten der zelfbestu ren worden gewaarborgd; zij moeten contractueel met de deel staten worden geregeld en zijn slechts met eigen instemming en bij federale wet op te heffen. Bevoegdheid der organen Reeds eerder gaven wij een publicatie van de organen van dei RIS: president, senaat, volksver tegenwoordiging en kabinet met kern-kabinet. Voor het president schap en senatoraat is 30 jaar de minimumleeftijd; voor de volks vertegenwoordiging 25 jaar. Deze laatste heeft het recht van amendement, interpellatie, enquête en initiatief en kiest zelf Charter der souvereiniteitsoverdracht Het Koninkrijk der Neder landen draagt de volledige souvereiniteit over Indonesië onvoorwaardelijk en onher roepelijk over aan de Repu bliek der Verenigde Staten van Indonesië en erkent deze mitsdien als een onafhanke lijke en souvereine Staat. De Republiek der Verenig de Staten van Indonesië aan vaardt deze souvereiniteit op de voet van de bepalingen van haar Constitutie, welke ter kennis is gebracht van het Koninkrijk der Nederlanden. De overdracht van de sou vereiniteit zal plaats hebben uiterlijk 30 December 1949. haar voorzitter. De Senaat komt overeen met onze Eerste Kamer, behoudens dat zij ook een advi serende taak heeft en haar ver werping van een wet ongedaan kan worden gemaakt door een twee-derde meerderheid van de volksvertegenwoordiging in twee de lezing. De Hoge Raad heeft de leiding van de rechtspraak en oefent toezicht op de lagere rechtbanken. De doodstraf wordt erkend; de president heeft het recht van gratie. Hij heeft de uitsluitende bevoegdheid tot sluiten en be krachtigen van alle internatio nale verdragen, diplomatieke be noemingen en het opperbevel hebberschap over het leger. Dit wordt uit vrijwilligers en dienst plichtigen samengesteld en is centraal; de deelgebieden hebben geen eigen leger. Dezer dagen arriveerde op Schiphol een Catalina-amphibie, die is bestemd voor het inter-insulair bedrijf der K.L.M. in Batavia. Zoals uit de naam reeds blijkt, kan dit vliegtuig, waarvan de vleugels hoog boven de romp zijn aangebracht, ook op het water landen. WASHINGTON, J Nov. (Reuter). Een Skymaster van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij „Eastern Air Lines", ko mende van New York met 49 passagiers aan boord en een bemanning van vier leden, is boven het vliegveld van Washing ton in botsing gekomen met een militair toestel. Beide machines spatten volgens ooggetuigen in de lucht uit elkaar. Gedeelten van de viermotorige DC 4 kwamen terecht in de rivier de Poto mac. Een uur na de ramp waren 25 lijken geborgen. De piloot van het militaire vliegtuig, de Boliviaanse kapitein Bridaux, had van de verkeers toren order gekregen te blijven rondcirkelen om het passagiers vliegtuig eerst te laten landen. Het schijnt dat Bridaux de orders niet verstaan of verkeerd begre pen heeft. (Drie maanden geleden, op 30 Juli, kwam een Dakota van de „Eastern Air Lines" boven Fort Dix (New Jersey) in botsing met een jager van de vlootluchtmacht, waarbij zestien mensen om het leven kwamen.) Enkele uren na de ramp wist men van slechts één persoon, dat hij het er levend had afgebracht. Men kon deze persoon, die ver ward Spaans praatte tegen de mannen van de reddingsbrigade, nog niet identificeren, doch meen de, dat hij kapitein Bridaux, de piloot van het militaire toestel, was. De door Bridaux bestuurde ma- Het bestuur van de socialistische eenheidspartij van Giuseppe Sara gat heeft medegedeeld, dat het be sloten heeft de leden van deze par tij uit de coalitieregering van Alcide de Gasperi terug te roepen. Twee der ministers van de partij Volledige overeenstemming op de R.T.C. De besprekingen, die ter gele genheid van de 26e vergadering der centrale commissie op 31 Oc tober aanvingen, 'werden giste renmiddag voortgezet en beëin digd. Op alle nog resterende pun ten van verschil werd volledige overeenstemming bereikt. 12 sumatrai -- Oaemh grenzen hr~i Niet federaal gebied 1; 'i Federaal gebied 1=K0TAWARING)N iPASOENDANj CART0-4920 van Saragat, namelijk Saragat zelf, vice-premier en minister van de Koopvaardij, en Ivan Lombardo minister van Industrie en Handel hebben hun ontslag bij de minister president ingediend. De derde Saragat-mmister, Ro berto Tremelloni, zonder porte feuille, vertoeft in Parijs. Men ver wacht dat hij terstond naar Rome terug zal keren. In het communiqué van het par tijbestuur wordt nader verklaard, dat de partij besloten heeft niet deel te nemen aan een unificatie congres met andere socialistische partijvn doch een eigen congres te houden „om het socialisme in Italië te redden". Bij de verkiezingen in April 1948 verkreeg de partij van Saragat 33 zetels in de Kamer van Afgevaar digden en 23 in de Senaat. De Gasperi verzocht Saragat en zijn collega's hun functie te blijven waarnemen totdat door het partij congres een uiteindelijke beslissing over de samenwerking genomen zou zijn. Men gelooft, dat de aftreden den hierin zullen toestemmen. Een voorstel van de UNCI be treffende Nieuw-Guinea is giste rennacht door de Centrale Com missie ter R.T.C. aanvaard. In de formulering is slechts die pas sage vervallen, volgens welke de Nederlandse souvereiniteit gedu rende een jaar zou worden be stendigd. Thans is slechts ge zegd dat de status quo voor Nieuw-Guinea ongewijzigd blijft. De delegaties zijn overeengeko men, dat bij briefwisseling tus sen de delegaties de afgesproken interpretatie zal worden beves tigd. chine was juist door de Boli viaanse regering van de V.S. aan gekocht en maakte een proef vlucht boven Washington. Men vreest, dat alle inzittenden van de Skymaster om het leven zijn gekomen. Dit was de eerste grote ramp, welke zich op het vliegveld van Washington heeft voorgedaan. WAARSCHUWING VAN HET VATICAAN PRAAG, 1 Nov. (Reuter). De nieuwe Tsjechoslowaakse kerk wet, die 14 October werd aange nomen en een dag later onderte kend door president Gottwald, is heden van kracht geworden. De controle over het bestuur, het be zit, de financiën en de aanstellin gen van alle kerken in Tsjecho- Slowakije is hiermee aan de staat gekomen. In een uitzending van Radio Vaticana in de Slowaakse taal werden de priesters in Tsjecho- Slowakije gewaarschuwd hun handtekening niet te zetten onder een „amnestieverzoek" van de regering. Volgens Radio Vaticana pogen agenten in geheel Tsjecho- Slowakije priesters over te halen om een petitie aan het ministerie van binnenlandse zaken te teke nen, waarin verzocht wordt om amnestie voor „overtredingen' Radio Vaticana zegt hierin niets anders te zien dan een communis tische manoeuvre om de priesters van hun bisschoppen te verwijde ren en waarschuwt hen zich er voor te hoeden iets te tekenen, „daar dit gevolgen kan hebben, waarvan men zich geen voorstel ling kan maken". OVERLEG GROTE VIJF Door de voorzitter van de Vei ligheidsraad, de Amerikaan War ren Austin, is, namens de Grote Vijf, een verklaring uitgegeven, waarin wordt gezegd dat de Sov jet-Unie, de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk en China overeen zijn gekomen te voren niet-officieel overleg te ple gen, wanneer er belangrijke be slissingen in de Veiligheidsraad moeten worden genomen. Het doel hiervan is het aantal uitgebrachte veto's tot nu toe 41 terug te brengen. De Sovjet-Unie heeft 40 maal het veto uitgebracht. „ORANJE" 9 NOVEMBER WEER IN AMSTERDAM De persdienst van de Maat schappij „Nederland" deelt mede: Het m.s. „Oranje" van de „Neder land" wordt Woensdagmorgen 9 uur uit Batavia in Amsterdam verwacht. Aan boord bevinden zich ongeveer 900 passagiers. Kaarten voor afhalen kunnen worden aangevraagd bij 't hoofd bureau passagedienst van de „Ne derland", Scheepvaarthuis, Am sterdam. Hedenmiddag is in de Rid derzaal op het Binnenhof te 's-Gravenhage de Ronde Tafel Conferentie met Indonesië be sloten met een plenaire zitting onder voorzitterschap van de minister president, dr. W. Drees. De documenten waarin de resultaten van de conferen tie zijn vervat zijn door de drie delegaties aanvaard en goedge keurd. In de overwegingen van de z.g. mantelresolutie wordt gezegd: „De resultaten van de Ronde Ta fel Conferentie zijn vervat in overeenkomsten en brieven, al welke documenten aan deze reso lutie zijn gehecht'. Voorts worden de overeenkom sten opgesomd. Deze zijn: 1. Het charter van de souve reiniteitsoverdracht. 2. Het Uniestatuut met de bij lage en bijzondere overeenkom sten omtrent de voornaamste on derwerpen van toekomstige sa menwerking. 3. De overgangsovereenkomst met de daaronder begrepen bij zondere overeenkomsten houden de regeling van de onderwerpen welke als gevolg van de souve reiniteitsoverdracht voorziening behoeven. Omtrent een aantal afzonder lijke onderwerpen hebben de de legaties hun standpunten in een briefwisseling aan elkander mee gedeeld. De documenten zijn opgesteld in drie talen. De Nederlandse en In donesische teksten hebben gelijke kracht. In geval van verschil tus sen beide teksten zal de Engelse tekst de doorslag geven. De overeenkomsten treden in werking op het ogenblik van de souvereiniteitsoverdracht, welke zal geschieden in een plechtige bijeenkomst te Amsterdam te hou den uiterlijk op 30 December 1949. De minister van Economische Zaken maakt bekend, dat de rantsoenering van textielpro ducten met ingang van 3 No vember a.s. zal worden opge heven. Dit betekent dat met ingang van die datum bij aan koop van textielgoederen door het publiek geen textielbeschei- den (bonnen, punten, vergun ningen) behoeven te worden ingeleverd. De minister van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening heeft bepaald, dat de distribu tie van vlees, kaas en rijst met ingang van Zondag 6 Novem ber a.s. wordt opgeheven. Slechts voor koffie blijft de rantsoenering voorlopig besten digd. ONDER TRACTOR GEDOOD HELLENDOORN De 50-jarige melkrijder G. J. Borkent uit Daarle (Heliendoorn)die Maan dag met een melkwagen, getrok ken door een tractor, onderweg was naar de fabriek, is op onver klaarbare wijze onder de wielen van de tractor geraakt. B.. die ge huwd is, was op slag dood. Na een langdurige patrouilletocht komen enige soldaten, die in de omgeving van Tandjong zijn gelegerd, weer in hun kamp terug. Met een welverdiende rust in het vooruitzicht, leggen zij lachend de laatste honderd meter af. SCHREIEDER IN ONS LAND? Naar aanleiding van het ge rucht als zou Joseph Schreieder op het ogenblik in ons land ver toeven, heeft het A.N.P. zich ge wend tot de chef van de Vreem delingendienst der Amsterdamse politie. Commissaris Stoett deelde mede, dat enkele dagen geleden een dame, die met een „Zwitsers" accent sprak, een dagblad heeft opgebeld met de mededeling, dat Schreieder in ons land zou zijn en zich in de omgeving van Breda zou ophouden. De redactie van dit dagblad publiceerde niets, doch stelde de Vreemdelingendienst van een en ander op de hoogte. Er is een onderzoek ingesteld, dat tot nog toe geen resultaat heeft opgeleverd. Het is alsnog dubieus aldus de politie of Schreie der inderdaad in ons land ver toeft. EDWARD STETTINIUS OVERLEDEN Edward Stettinius, voormalige Amerikaanse minister van buiten landse zaken, is maandag overleden. Hij was 49 jaar oud. Onder zijn leiding is in het ka der van de Leen- en Pachtwet voor meer dan 4.650.000.000 pond ster ling aan materiaal over de oor logsfronten der wereld verdeeld. KERST- EN NIEUWJAARS- CESPREKKEN In het tijdvak van 19 December 1949 tot en met 7 Januari 1950, doch niet op de Zondagen 25 Dec. en 1 Jan., kunnen over de recht streekse radiotelefoonverbindin gen met Aruba, Curagao en Suri name Kerst- en Nieuwjaarsge- sprekken tegen het verlaagd ta rief worden gevoerd. Verlenging van de duur boven 3 minuten en behandeling van zakelijke aange legenheden is niet toegestaan. RANTSOEN BON VOOR KOFFIE Het Centraal Distributiekan toor deelt mede, dat de bon met de opdruk „bd een rantsoen", welke o.m. wordt uitgereikt aan uit Indonesië repatriërende mili tairen, is aangewezen als rant- soenbon voor koffie. Deze bon geeft recht op het kopen van 125 gram koffie. Record-cijfer op de Amerikaanse begroting WASHINGTON, 1 Nov. (Reu ter). President Truman voor spelde heden, dat de Amerikaanse regering in het komende begro tingsjaar, dat op 30 Juni 1950 ein digt, uitgaven zal doen tot een bedrag van 43.500.000.000 dollar, hetgeen meer is, dan tot nu toe ooit door een Amerikaanse rege ring in vredestijd is uitgegeven. Indien de Amerikaanse regering inderdaad dit bedrag uitgeeft, zal er een begrotingstekort van 5.500.000.000 dollar zijn. De douane-recherche te Amster dam, in samenwerking met de plaatselijke douane, heeft na maandenlang speuren een groot scheeps smokkelcomplot opgerold en onschadelijk gemaakt. Voor honderdduizenden aan gouden horloges, vulpenhouders en derge lijke kostbare gebruiksvoorwer pen zijn in verloop van enkele maanden via België uit Zwitser land ons land binnengebracht en hier „gedistribueerd".

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1949 | | pagina 1