Naar de achtjarige Lagere School
Duurder leven maakt derde loonronde
noodzakelijk
RADIO
VREES VOOR TERREUR
na ontruiming van Tapanuli
Vier mil Hoen voor verbetering
grond aan randen N.O.-polder
Opinies uit
mijn dagboek
ET GEHEIM
VAN HET OUDE HUIS
Vrijdag 2 December 1949
Van het Binnenlandse Front
Over verdraagzaamheid gesproken!
De Beurs
Wetsontwerp wijziging L.O.-wet in de Kamer
Naar wij vernemen
Nog altijd wachten we op de
mededelingen van de Regering,
"•elke de gevolgen zijn van de de-
v luatie voor de levensstandaard.
>ar onze huismoeders weten het
de ervaringen van elke dag al
ïg, dat tengevolge van de deva-
tie, de hevige spanning tussen
•m en prijzen, welke voor 1 Sept.
k reeds bestond, na deze deva-
itie-datum, aanzienlijk is ver-
'icrpt en de financiering van het
ishoudeljjk budget, zelfs bij de
■est radicale bezuiniging onmoge-
.,jk maakt.
Zonder overdrtjving mag dan ook
Tzegd worden, dat in tienduizen
den gezinnen, vooral van de laagst
zoldigden, momenteel een nood-
,estand heerst, welke de afschaf
ing van de bonnen en ook van de
textielpunten voor zeer velen tot
een bittere bespotting heeft ge
laakt.
drie grote vakcentral en, aange-
sioten bij de stichting van de Ar
id, hebben reeds uitgerekend, dat
vanaf 1 Sept. tot 15 Nov. de kosten
van het levensonderhoud met 3%
pet. gestegen zijn en op grond van
deze berekening, is men daar tot de
conclusie gekomen, dat spoedig een
loonsverhoging van f 2.50 per week
noodzakelijk zal zijn, omdat de stij
ging der prijzen in die zes weken,
op te vangen.
Er is ongetwijfeld veel voor te
zeggen, om met deze toeslag niet
lang te wachten, maar we vrezen
alleen, dat met deze stijging het
gehele duurteprobleem nog aller
minst gerealiseerd is en dat de vak
centrales binnen afzienbare tijd. met
een nieuwe eis tot loonsverhoging
zullen moeten komen. Want als
men de zakenmensen spreekt, dan
hoort men maar één klacht n.l. dat
alles binnenkort nog veel duurder
wordt, want dat alle nieuwe offer
tes belangrijk hoger geprijsd zijn.
De Regering zelf kan deze stijging
ook niet meer tegenhouden. De
Haagse tram heeft al toestemming
van de Regering gekregen om haar
tr wen met 20 te verhogen en
de andere grote steden zuilen wel
PROGRAMMA
ZATERDAG 3 DECEMBER
HILVERSUM I 301,5 M 7.00
VARA, 10.00 VPRO, 10.20 VARA,
19.30 VPRO, 19.45—24.00 VARA
7.00 nieuws, 7.15 gramo|oonmuz.,
7.30 sluiting. 8.30 nieuws. 8.40 or
gelspel, 9.00 weerberichten, 9.03
gramofoonmuziek, 10.00 medische
causerie, 10.05 morgenwijding, 10.20
voordracht, 10.35 voor de arbeiders
in de continubedrijven, 11.30 piano
spel; 12.00 lichte muziek; 12,30
mededelingen, 12.33 zang en piano
12.55 kalender. 13.00 nieuws, 13.15
metropole orkest, 14.00 voor de
jeugd, 14.20 gramofoonmuziek, 15.00
boekbespreking ,15.15 radio philhar-
monisdh orkest en solist, 16.00 ,,van
de wieg tot het graf", lezing, 16.15
amateursuitzending, 16.45 sport-
praatje, 17.00 gramofoonmuziek,
17.30 voor de jeugd, 18.00 nieuws,
18.15 -propaganda-toespraak, 18.20
trio, 18.30 voor de Nederlandse
strijdkrachten, 19.00 artistieke staal,
kaart. 19-30 bijbellezing, 19.45 voor
de Nederlanders in Duitsland, 20.00
nieuws, 20.05 actualiteiten, 20.12
Vara-varia, 20.15 Italiaans program
ma, 20.45 gevarieerd programma,
21.45 socialistisch commentaar. 22.00
sextet, 22.25 „onder de pannen",
hoorspel, 22.45 dansmuziek, 23.00
nieuws, 23.1524.00 gramofoonmuz.
HILVERSUM U 416 M. 7.00—24.00
KRO.
7.00 nieuws; 7.15 morgengebed en
liturgische kalender, 7.30 sluiting,
8.30 nieuws, 8.40 gramofoonmuziek,
9.00 weerberichten, 9.03 gramofoon
muziek. 9.30 waterstanden. 9.35
gramofoonmuziek, 10.00 voor de
kinderen, 10.15 gramofoonmuziek,
11.00 voor de zieken 11.45 gramo
foonmuziek, 12.00 Angelus, 12.03
amusementsorkest, 12.30 mededelin
gen, 12.33 amusementsorkest, 12.55
zonnewijzer. 13.00 nieuws en katho
liek nieuws, 13.20 promenade orkest
en solist, 14.00 mannenkoor, 14.20
Engelse les, 14.40 omroeporkest en
solist, 15.30 kroniek van letteren en
kunsten, 16.05 harmonie-orkest, 16.30
„de schoonheid van het Grego
riaans', 17.00 voor de jeugd, 18.00
pianoduo, 18.15 journalistiek week
overzicht, 18.30 symphonie-orkest en
solisten, 19.00 nieuws, 19.15 actua
liteiten, 19.25 Katholiek Thuisfront,
19.30 Hammondorgelspel, 19.50 Indo
nesisch commentaar, 20.00 nieuws,
20.05 de gewone man zegt er het
zijne van, 20.12 gramofoonmuziek,
20.15 Lichtbaken; 20.40 gramofoon
muziek, 21.00 gevarieerd program
ma, 21.45 puzzle, 21.55 amusements
muziek, 22.30 „Wij luiden de Zon
dag in", 20.30 nieuws, 23.1524.00
radio philharmonisch orkest en
solist.
BRUSSEL, 322 M. 12.00 gram-
muziek, 12.15 pianospel, 12.30 weer
berichten, 12.33 gramofoonmuziek,
12.45 pianospel, 13.00 nieuws, 13.15
gramofoonmuziek. 14.00 causerie,
14.10 gramofoonmuziek, 15.00 popu
lair concert, 15.30 klankbeeld, 16.00
gramofoonmuziek, 16.30 causerie
over Suriname en de Antillen, 16.40
gramofoonmuziek 17.05 nieuws 17.15
accordeonmuziek, 17.30 gramofoon
muziek, 17.40 accordeonmuziek 17.55
economisch overzicht, 18.00 jazzmu
ziek, 18.30 voor de soldaten, 19.00
nieuws, 19,30 gramofoonmuziek, 19.50
vrije politieke tribune, 20.00 om
roeporkest en solist, 21.00 actuali
teiten 21.15 dansmuziek, 22.00 nieuws
22.15 verzoekprogr., 23.00 nieuws,
hierna vervolg verzoekprogramma,
23.3524.00 gramofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M. 12.05 gramofoon
muziek, 12.30 omroeporkest, 13.30
verzoekprogramma, 14.30 gramofoon
muziek, 15,30 verzoekprogramma,
16.30 Belgisch ensemble, 18.30 ac
cordeonmuziek, 19.00 cello en piano,
19.40 gramofoonmuziek; 20.00 om
roeporkest, 20.45 gramofoonmuziek,
22.15 dansmuziek, 23.00 gramofoon
muziek, 23.3023.55 dansmuziek.
spoedig volgen. De Spoorwegen
zullen dan ook wel niet achterblij
ven en als hier eenmaal het hek
van de dam is, begint deze steen te
rollen en kan niemand voorspellen,
waar ze tenslotte liggen blijft.
Het probleem zou nog niét zo erg
zijn, indien er momenteel niet zo
veel economisch zwakke bedrijven
waren, die deze nieuwe loonlast
niet kunnen dragen, omdat ze nu al
het hoofd moeilijk boven water
kunnen houden.
Vandaar, dat ook het werklozen-
cijfer zal stijgen. En dan denken we
nog aan die tienduizenden pen
sioen- en rentetrekkers, mensen die
geen enkele kans maken op een
toeslag, maar ze worden wel de
dupe van de loonsverhogingen van
anderen, omdat deze nieuwe loons
verhogingen het leven nog weer
duurder maken. Het is wel een
zeer benauwde tijd die we tegemoet
gaan want willen we de
40.000 nieuwe arbeidskrachten, die
in 1950 opnieuw op onze arbeids
markt het leger der kostwinners
vergroten, aan arbeid helpen, dan
zullen we onze productie uit moe
ten breiden, maar de stijging van
de kostprijs, die veroorzaakt wordt
door de nieuwe loontoeslagen,
maakt die productie en vooral de
export steeds moeilijker. We komen
hier in de beruchte videuse cirkel
waar geen enkele econoom momen
teel nog een uitweg ziet.
Over verdraagzaamheid gesproken.
Evenals in andere plaatsen, wilde
ook Schiedam ter eerbiedige nage
dachtenis van de in het verzet ge
vallen burgers, een monument
stichten, dat het heldhaftig gedrag
van deze burgers in de stad van
hun inwoning levendig zou houden.
Er werd een commissie uit de bur
gerij samengesteld, die een ontwerp
er voor zou goedkeuren, maar of
deze commissie nu eenzijdig samen
gesteld was, of de kath. vertegen
woordigers er in geslapen hebben,
weten we niet. Alleen is bekend ge
worden, dat nu het monument ge
reed is, dit bij een groot deel van
de burgerij heftige verontwaardi
ging heeft uitgelokt, omdat de
hoofdfiguur in dit monument is af
gebeeld door een levensgroot naakt
vrouwenfiguur. Niet alleen de
Schiedamse katholieken, maar ook
de prot. christ. volksgroep heeft
zich tegen dit monument krachtig
verzet en de kath. burgemeester
van Schiedam heeft zelfs gewei
gerd het te onthullen of het na
mens de gemeente te aanvaarden.
De beeldhouwer, een zeker heer
Starreveld en ook de commissie
die het ontwerp heeft gekeurd,
meent, dat dit verzet tegen het
naakt misplaatst was, want
„een dergelijke opvatting mag bij
een kunstwerk niet in het geding
gebracht worden". Een wel zeer
ouderwets en bekrompen stand
punt, dat toch heus niet alleen door
katholieke en positief christelijke
aesthetici wordt afgewezen.
In elk geval nu het gemeentebe
stuur van Schiedam en volko
men terecht weigerde dit beeld
in ontvangst te nemen, zou dit
beeld ergens in een buitenplantsoen
worden opgesteld en zou een nieuw
oorlogsgedenkteken worden ver
vaardigd en geplaatst in het hartje
van de stad. Intussen heeft de
beeldhouwer er toch een opschrift
op aangebracht, dat vermeld, dat
dit beeld de gedachtenis wil ver
levendigen van de verzetshelden.
Begrijpelijk is het, dat tegen dit
opschrift opnieuw ernstige bezwa
ren zijn naar voren gebracht en de
kath. en prot. chnst. volksgroep,
uit wier gelederen de meeste ver
zetshelden zijn voortgekomen, do
nagedachtenis van hun mannen,
niet door een dergelijk beeld wen
sen verlevendigd te zien.
Intussen hebben we hier weer te
maken met een sterk staaltje van
z.g. vrijzinnige onverdraagzaam
heid, waarbij zij hun z.g. kunstbe
schouwing, waarvan men weet, dat
j deze voor de grote meerderheid van
ons volk in beginsel onaanvaard
baar is, wil opdringen.
Als een gemeentebestuur van een
overwegend prot. christ. gemeente
als Mijdrecht, aan de ingezetenen
verzoekt op Zondag de gordijnen
voor de etalages te hangen, om op
die wijze de Zondagviering in de
hand werken, dan durft de redactie
van een vrijz. socialistisch blad, dit
gemeentebestuur aan de schandpaal
te nagelen, omdat het zgn opvat
ting over Zondagsrust aan een min
derheid wil opdringen. Maar als een
kleine minderheidsgroep aan de
meerderheid van een bevolking,
haar kunstopvattingen opdringen,
nog wei voor een monument, dat
een nationaal karakter moet heb
ben, terwijl men weet, dat deze
kunstopvatting voor deze meerder
heid krachtens haar beginselen on
aanvaardbaar is, dan is dit niet on
verdraagzaamheid, maar is die
meerderheid onverdraagzaam en
bekrompen.
Het eert intussen B. en W. van
Schiedam, dat het tegenover deze
onverdraagzame vrijzinnige naakt-
propaganda een krachtige en moe
dige houding heeft aangenomen.
Verwilderde honden
neergeschoten
Een jager uit Oosterhout is er
Woensdagmorgen, in samenwer
king met de politie in geslaagd,
twee verwilderde honden, die de
Oosterhoutse polder onveilig
maakten, neer te leggen.
In de afgelopen berfst werden
drie koeien door de dieren aan
gevallen en gedood. Onlangs vond
een landbouwer 27 kippen dood
in het hok. Meermalen vielen de
verwilderde honden, de ene een
zwart-grijze groenendaler en de
ander en zwarte bouvier, andere
honden aan en doodden die.
„TABINTA" BRACHT
1000 MAN TERUG
Gisterenmorgen heeft de
plaats gehad
de-
barkatie plaats gehad van de
ruim 1000 man, die Woensdag
avond laat met de „Tabinta" uit
Indonesië te Amsterdam zijn aan
gekomen.
Vooraf werden de jongens toe
gesproken door vertegenwoordi
gers van H.M. de Koningin, Z.K.
H. de Prins en van de Minister
van Oorlog.
Aan de railing van het schip
waren spandoeken bevestigd met
de woorden: „Wij handhaven uw
rust tegen concurrerende prij
zen" en „Wij moesten terug,
maar anders
BATAVIA, 1 Dec. (Aneta).
De aanstaande ontruiming van
Tapanuli door de Nederlandse
troepen heeft in Nederlandse
kringen en sommige Indonesische
kringen aldaar bezorgdheid doen
ontstaan, aangezien velen betwij
felen of de in dat gebied aanwe
zige T.NX in staat zal zijn het
uitgebreide bendewezen te be
dwingen en de veiligheid in Tapa
nuli te blijven verzekeren, aldus
het „Nieuwsblad van Sumatra".
VASTE STEMMING
AMSTERDAM, 1 Dec. De
beurs opende in een rustige vas
te stemming, ditmaal niet belem
merd door grote verkopen in de
oliehoek. In alle sectoren vielen
behoorlijke winsten te boeken.
Koninklijke had vandaag niet te
lijden van liquidaties en dit al
leen reeds was oorzaak van een
hogere koers, toen bovendien nog
enige vraag bleek te bestaan,
steeg de prijs tot 299, negen pun
ten hoger dan gisteren.
Philips wist vandaag de ope
ningswinst van 5 punten ruim
schoots te handhaven. A.K.U. en
Unilever verbeterden 4 punten.
De handel was weliswaar niet
omvangrijk, maar de ondertoon
was uitgesproken vast.
De Indonesische markt had de
laatste dagen al tekenen van
meer vertrouwen getoond. Nu
olies vast waren was hier van
terughoudendheid ook geen spra
ke meer. Certificaten Deli gin
gen met een voordelig verschil
van zes punten aan de kop. Am
sterdam Rubber volgde met vijf
punten winst, H.V.A. was vier
punten beter. Ook de niet actieve
soorten gaven flinke winsten te
zien. Bandar Rubber was acht
punten hoger, Deli Batavia en
Senembah waren bii de tabak
ken ieder drie punten beter.
Ook de scheepvaartaandelen
lieten zich niet onbetuigd.
Scheepvaart-unies verbeterden
drie punten.
Op de staatsfondsenmarkt werd
vandaag een nieuwe tranche in
vesteringscertificaten verhandeld.
De invloed hiervan was reeds
voor de eerste December in de
koers dezer papieren verdiscon
teerd. Na een prijshoudende ope
ning waren de meeste guldens
papieren een fractie beter. De
dollarlening was op 95 onveran
derd. Prolongatie 21/4 procent.
Enige honderden personen namen
tot op heden het zekere voor het
onzekere en zijn naar Oost-Su-
matra gegaan, waar zij voorlopig
zjjn ondergebracht in Siantar.
Het betreft tot dusver hoofd
zakelijk Indonesische bestuurs
ambtenaren, die bevreesd zijn
voor represailles van de rond
zwervende benden. Er zijn op het
ogenblik geen tekenen, die wiizen
op een massale evacuatie, doch de
regering van Oost-Sumatra treft
maatregelen om zo nodig een
massa-evacuatie te kunnen opvan
gen. Wat betreft de Nederlandse
burgers in Tapanuli, die in totaal
tweehonderd personen tellen: de
handelskantoren in Sibolga zullen
in elk geval zo lang geopend blij
ven als de situatie het toelaat.
De Nederlandse bestuurs- en
politie-ambtenaren zullen ver
moedelijk met de Nederlandse
troepen vertrekken, hoewel het
niet uitgesloten is, dat enkele
ambtenaren van het binnenlands
bestuur op hun standplaatsen
zullen blijven voor coördinerende
werkzaamheden.
Planters op de rubberonderne
mingen, die in Tapanuli in pro
ductie zijn, zullen waarschijnlijk
na de terugtrekking der Neder
landse troepen het beheer voor
lopig aan de Indonesische em
ployes overlaten. Omtrent de toe
komstige ontwikkeling in Tapa
nuli is intussen onmogelijk enige
voorspelling te doen, hoewel de
bezorgdheid in vele kringen on
miskenbaar is. De geruchten, als
zouden Nederlandse handelskan
toren in Sibolga reeds gesloten
zijn, kunnen in elk geval worden
tegengesproken. Gehoopt wordt,
dat het bezoek van Hatta aan
Sibolga een gunstige uitwerking
op de stemming zal hebben.
Oost-Borneo vraagt om
T.N.I.-troepen
BATAVIA, J. Dec. (Aneta).
De raad van Oost-Borneo heeft
een motie aangenomen, waarin het
zenden van T.N.I.-troepen naar
Oost-Borneo verzocht wordt voor
de zuivering van de in dat gebied
geïnfiltreerde gewapende benden
en voorts om de rust en orde te
handhaven. Dit zou uiterliik 10
December moeten geschieden. De
federale regering van Oost-Bor
neo heeft deze motie goedgekeurd
en naar het nationale voorberei
dingscomité gezonden.
"W
fjri;
"■i-i'i'W'SS'Hï 1
De beroemde Niagara-waterval, die jaarlijks duizenden bezoe
kers trekt, heeft op het ogenblik zijn omgeving tot een sprookje
gemaakt. De rondspattende waterdruppels zijn op de bomen
bevroren.
ANTI-RUSSISCH PROCES
TE SERAJEWO
Donderdag is te Serajewo het
proces geopend tegen 12 Russen,
die beschuldigd worden van spion-
nage in Joego-Slavië en van
vijandige activiteit tegen de rege
ring van Tito na het geschil met
de Kominform. Een der Russen
had de avond tevoren in zijn cel
zelfmoord gepleegd. Leider van
het complot zou een orthodoxe
priester zijn, een zekere Alexei
Krisko, die in zwarte toga in de
rechtzaal verscheen. Na voorle
zing van de aanklacht werd de
zitting van het Hof verdaagd tot
heden.
PADVINDERS REDDEN
BELGISCH ECHTPAAR
Het hoofdbestuur van de Ned.
Padvinders heeft aan twee Haar
lemse padvinders, J. Bart en H.
Hack geheten, het gouden Jan
van Hoofkruis toegekend.
Toen in Augustus van dit jaar
de beide padvinders in de omge
ving van Dinant kampeerden,
hebben zij het Belgische echtpaar
Frederik uit Antwerpen uit de
Maas bij Dinant gered.
(Van ónze parlementaire redacteur)
De dichter en de politicus zijn in onze staatkunde meerdere
malen in één persoon verenigd geweest. Om maar één voor
beeld te noemen: De bronzen stem van Schaepman, die de
„Aya Sofia" bezong, domineerde ook vele jaren in de Tweede
Kamer. Gistermiddag stond er wederom een dichter voor het
voorzittersgestoelte, teneinde de vereiste eden af te leggen.
De katholieke letterkundige, Bernard Verhoeven, ging dr. Cielen
als volksvertegenwoordiger opvolgen. In Verhoeven's dicht
werken breekt dikwijls het verlangen door om de nood van de
massa te kunnen lenigen. Verhoeven's entree in de politiek
moge vergezeld gaan van de wens, dat wij deze zelfde ondertoon
ook in zijn redevoeringen zullen mogen beluisteren.
Voor het overige was het een
middag, die zeker de Kamervoor
zitter weflnig voldoening schonk.
In verband met de indiening van
de Memorie van Antwoord op het
wetsontwerp inzake de souvereini-
teitsoverdracht, wilde dr. Korten-
horst Vrijdag liever niet vergade
ren, teneinde de leden op deze
wijze nog wat meer tijd te laten
voor de bestudering. De Kamer
toonde zich echter van haar meest
breedsprakerige kant. De behande
ling van de begroting van de
Staatsmijnen was weliswaar vrij
spoedig afgedaan, maar daarna
verbeuzelde men meer dan een uur
met een ontwerpje over een Lim
burgse tramlijn. Het spook van de
z.g. stille nationalisatie waarde
weer rond, maar tenslotte werd
een en ander toch z.h.s. aangeno
men.
Tenslotte was er, voordat men
aan de eigenlijke hoofdschotel, de
wijziging van de Lager-onderwijs-
wet, kon beginnen, nog het wets
ontwerp waarhij ruim vier mil-
lioen werd gevraagd om de gron
den aan de randen van de Noord
oostpolder te kunnen verbeteren,
die schade hebben geleden als ge
volg van de inpoldering.
Ook dit wetsontwerp riep ver
schillende afgevaardigden naar de
katheder, deels om de minister
dank te zeggen en deels om hem
nog tot verdere tegemoetkomend
heid te bewegen. Dit wetsontwerp
was vooral een succesje voor de
heer Engelbertink (K.V.P.), omdat
hij het was geweest, die bij de vo
rige begrotingsdebatten voor de
aldus gedupeerden in het krijt was
getreden. Hij bracht minister Spit
zen dan nu ook graag verdiende
hulde. Maar een Kamerlid mag
zich nooit helemaal tevreden to
nen en vandaar dat hij thans aan
deze hulde het verzoek verbond
dat ook zij zouden worden gehol
pen, die buiten de uitgestippelde
„rode lijn" vielen. De heren de
Ruiter (C.H.) en Vondeling (P. v.
d. A.) hadden een zelfde verlang
lijstje. De minister wilde in deze
St. Nicolaastijd blijkbaar niet al te
karig zijn. Hij moest natuurlijk om
te beginnen op het advies van zijn
deskundigen afgaan, maar hij zeg
de toe zo nodig zelf de „rode lijn"
nog wel een beetje verder te zul
len trekken. Voor inschakeling van
reeds bestaande gewestelijke com
missies voelde de bewindsman
echter weinig. Een Gedeputeerde
zou de commissie van deskundigen
voorzitten en dat moest genoeg
zijn. Ook huizenherstel in Kuinre
viel buiten het kader van dit
wetsontwerp. Zij nog vermeld, dat
de gelden, dié de Kamer door
goedkeuring van dit wetsontwerp
voteerde, niet gebruikt zullen war
den voor uitkeren van schadeloos
stellingen, maar voor het verbete
ren van de uitgedroogde grond. De
minister gaf toe, dat een en ander
even op zich had laten wachten,
maar de betrokkenen kregen nu
dan ook zelfs betere grond terug.
Zo kon dan eindelijk aan de hoofd
schotel worden begonnen. Minister
v. d. Brink was inmiddels al met
een goedgekeurde begroting in zijn
tas verdwenen. De eerste hand die
hij te drukken had gekregen, was
die van de fractieleider van de
P.v.d.A. geweest Deze handdruk
was nog weer eens een onderstre
ping van het spreekwoord, dat ook
de rode soep niet zo heet wordt
gegeten, als zij wel eens door „Het
Vrije Volk" wordt opgediend!
De wijziging van de Lageronder-
wijswet, gaat er vanuit, dat het
achtste leerjaar op 1 Jan. '50 weer
van kracht zal worden. Waar moe
ten de leerlingen, die niet naar
Mulo en H.B.S. gaan, dan echter
heen? De V.G.L.O. scholen zijn er
nog lang niet voldoende. De kosten
van bouw en installatie spelen ook
voor de naaste toekomst een be
langrijke rol. Minister Rutten
heeft er nu dit op gevonden, dat
het gewoon lager onderwijs voor
taan acht leerjaren zal moeten
hebben. Daarnaast wil hij aan de
V.G.L.O. scholen ruimte en gele
genheid laten om zich te ontwik
kelen. Het zevende en achtste leer
jaar kan men desgewenst en indien
ter plaatse of in de naaste omtrek
aanwezig ook op de V.G.L.O. scho
len afmaken. In het wetsontwerp
is echter bepaald, dat deze scholen
voortaan minstens 61 leerlingen
zullen moeten tellen.
De heer V. Sleen (P.v.d.A.) toon
de zich dankbaar voor het herstel
van het achtste leeTjaar en daar
had hij ook reden toe, want tevo
ren had de heer Terpstra (A.R.)
hem aan zijn eigen voorspelling
herinnerd, dat het uitstel door mi
nister Gielen in de practijk wel af
stel zou betekenen. Maar daar
hield zijn waardering dan ook mee
op. Hij mistte in dit wetsontwerp
Waarschuwing voor
gladde wegen
De K.N.A.C. waarschuwt auto
mobilisten voor de kans die in
deze tijd van het jaar bestaat voor
plotseling opkomende gevaren
voor gladde wegen. Meestal zijn
die gevaren het grootst in de
morgenuren op plaatsen, waar het
mistig is of geweest is, en een
temperatuur van even onder het
vriespunt gladheid kan veroor
zaken.
een vaste koers. Een plan en de
liefde voor de V.G.L.O. school, die
hij zich over de hele linie voor het
zevende en achtste leerjaar wenste,
beleed de minister wel met de tong
maar niet met de daad. De heer
Terpstra (A.R.) had daarvoor veel
meer begrip getoond voor het
standpunt van de minister. De on
dertoon van zijn rede was zelfs,
dat hij de omstandigheden eigen
lijk nog niet rijp achtte voor het
achtste leerjaar. Men kon de
ouders alleen hiertoe verplichten
wanneer men werkelijk een voort
gezet onderwijs had aan te bieden,
dat in alle opzichten goed was. Zijn
critiek richtte zich vooral tegen
een regeling, die weliswaar los
staat van het onderhavige wets
ontwerp, maar hier toch nauw ver
band mee houdt. De minister wil
het namelijk mogelijk maken, dat
het ambachtsonderwijs een voorbe
reidende klas krijgt, die het zeven
de leerjaar desgewenst kan op
vangen en die dus twaalf jarigen
al op de ambachtsschool zou bren
gen. Vooral de behoefte aan nieu
we toevoer voor de industrie heeft
hier de doorslag gegeven, maar
men mag zich toch afvragen of de
zorg voor de materie hier niet al
teveel de zorg voor de geest op de
achtergrond heeft gedrongen. Be
zwaar van de heer Terpstra was
vooral, dat jongens op die leeftijd
nog te jong waren om al een be
roep te kiezen, terwijl zij ook, de
confessionele ambachtsscholen zijn
immers nog maar gering in aantal,
op te jeugdige leeftijd in neutrale
milieux zouden komen te verke
ren.
ER WAS EENS
Prachtig sprookjesboek
voor de jeugd
Het sprookje, de bekoorlijke
vrucht van een rijke fantasie,
waarnaar door alle eeuwen heen
de ontvankelijke kinderziel zal
hunkeren, speelt in het leven van
het kind een belangrijke rol. In
zijn wereld van onbegrensde ver
beelding, worden dode dingen een
levende werkelijkheid. Zijn fanta
sie reikt ver uit boven de realiteit
van het leven en daalt bij voor
keur in het wondere sprookjesland.
Daarom kan een welverzorgd
sprookjesboek een stuk waardevol
familiebezit zijn. Daarom ook kun
nen we de verschijning van het
sprookjesboek ,,Er was eens..,."
met vreugde begroeten. In deze
uitgave werden door de bekende
schrijfster van kinderboeken, Ma
rian Hesper-Sint, 60 met zorg ge
kozen sprookjes bijeengebracht,
terwijl Rie Kooyman in lijn en
kleur vorm gaf aan de gedaanten
uit de onwezenlijke sprookjeswe
reld. We vinden er in terug sprook
jes van Andersen, Grimm, Lean-
der, Perrault, Asbjörnsen en Bech-
stein, maar ook minder bekende
maar niet minder boeiende sprook
jes van Zuid-Afrikaanse, Saksische,
IJslandse, Tiroolse en Chinese
herkomst.
De wonderlijke verhalen, afge
stemd op de kinderziel, hebben in
dit fraaie boek een opeenvolging
gevonden, die overeenkomt met
het groeiende bevattingsvermogen
van de kindergeest.
„Er was eensis een kost
bare uitgave, dat beschouwd en
behandeld moet worden als waar
devol familiebezit, waarvan nog
een volgende generatie genoegen
beleeft. Daarom is dit niet een boek
van kinderen, maar voor kinde
ren, waarmede ouders als boelende
vertellers, de kindergeest in het
wondere sprookjesland rondleiden.
Dit uitzonderlijk mooi uitgevoerd
sprookjesboek, groot van formaat
en rijk verlucht, is dezer dagen
verschenen bij de uitgeverij C. A.
Spin en Zoon te Amsterdam.
VRIJDAG 2 December 1949.
De Centrale Commissie voor
de Filmkeuring heeft volledig
bakzeil gehaald. De befaamde
film „Moeders op vacantie",
aanvankelijk nog niet volledig
toegelaten, is nu toelaatbaar
verklaard voor alle leeftijden,
zonder coupures. „Tant de
bruit pour une omelette", zei
de Fransman. Wat een drukte
om zulk een filmpje, zeggen
wij. De herkeuringscommissie
zegt nu, dat ze geen aanleiding
vindt, om de gewraakte zin
over het gefemel van klooster
zusters kwetsend of ongepast
te achten. Bovendien is nu pas
ontdekt, wat men dadelijk al
had kunnen weten, dat de film
'gemaakt is in opdracht van de
Orde der Zusters Augustines-
sen„en door roomsen voor
al voor roomsen vervaardigd",
zegt de commissie nu er bij.
Dat door en voor „roomsen"
is origineel gevonden. Alleen
is het zoal niet kwetsend, dan
toch wel een beetje „onge
past" vind IK.
SANAPIRIN
TABLETTEN
keren een opkomende kou
of griep. Koleer 75 en 40 ct.
HOGERE LONEN OP
SUMATRA
MEDAN, 1 Dec. (Aneta). Met
ingang van 1 December zjjn de
daglonen voor op tabaksonder
nemingen werkende Indonesische
arbeiders met drie en twintig en
een half procent verhoogd, waar
door het dagelijks geldloon hon
derd vijf cent per man is gewor
den en vijf en negentig cent per
vrouw, waarbij de vrije Zondag
als voorheen wordt doorbetaald.
Dit besluit is het resultaat van
besprekingen tussen Sociale Za
ken van Oost-Sumatra en de plan
tersorganisaties, aldus verneemt
Aneta. Hierbij komen voor de
ondernemers de kosten van het
tegen sterk verlaagde prijs ver
strekken van voedselpakketten
aan de arbeiders.
De arbeiders genieten verder
gratis huisvesting en medische
verzorging, welke geheel ten laste
van de ondernemers blijven.
Voorts is overeengekomen, dat
aan alle arbeidersgezinnen een
stukje grond ter beschikking blijft
gesteld en dat de bewerking daar
van mag geschieden in onder-
nemingstijd.
was er gisteren geen handel op
de Goudse kaasmarkt, omdat de
boeren het met de handelaren
niet eens konden worden over de
prijs
zal het op 13 December a.s. 50
jaar geleden zijn, dat de Neder
landse Vereniging van Kermis-
vakgenoten „Ons Belang" werd
opgericht. Een comité zal trach
ten in 1950 van iedere kermis een
echt feest te maken
heeft de Niwin met de „Water
man", die Woensdag naar Indo
nesië vertrok, een groot aantal
sport- en ontspanningsartikelen
voor onze jongens in de tropen
verzonden
is Donderdagmiddag op feeste
lijke wüze de nieuwe kazerne van
de Centrale Opleiding Admini
stratief Kader te Middelburg ge
opend, waarbij tevens het 25-jarig
bestaan der opleiding werd her
dacht
zal de in de kringen der
gemeente-administratie bekende
burgemeester van Oegstgeest, de
heer J. C. Baumann, op 1 Januari
a.s., in verband met het bereiken
van de pensioengerechtigde leef
tijd, zijn ambt neerleggen
zal de Tweede Kamer op Dins
dag 6 December het wetsontwerp
Overdracht Souvereiniteit aan
Indonesië behandelen
wordt sinds Maandagavond het
ongeveer zesjarig zoontje van de
heer K. te Boer te Klazienaveen.
dat bii zijn grootouders logeerde,
vermist
zijn er plannen in voorbereiding
om de, tijdens de oorlog, half ver
woeste Sint Dominicuskerk aan
de Broerstraat te Nijmegen te
herstellen en haar na de restau
ratie de bestemming te geven van
Burgerzaal
FEUILLETON
OORSPRONKELIJK
VERHAAL VAN
HERM. ANTONSEN
64.
Luister dan toch naar me! Haver
man heeft het gedaan! Luister dan
toch!"
Zijn stem sloeg gierend over.
Jan, die achter Karei stond, wilde
hem voorbijdringen. Mastboom
stond over Trimbach heengebogen.
Emmy greep Karel's hand vast.
„Ik zal het vertellenik zal
alles vertellen", hijgde Trimbach.
„Ik heb het niet gedaan. Ik ben
geen moordenaar. Ik heb Marie
nooit willen doden. Ik heb nooit
gewild, dat ze vermoord zou wor
den. Ik hield echt van haar. Of
jullie het geloven, of niet, kan me
niet schelenmaar ik hield
zielsveel van haar. Maar wat ik
jullie verder vertel, moeten jullie
wel van me aannemen. Ik heb in
Burght, een dorpje bij Antwerpen,
gewoond
„Bij Antwerpen?" vroeg Karei.
„Dus daarom heb je die Gazet van
Antwerpen gekocht?"
„Ik kocht die krant dikwijls, om
van de toestand daar op de hoog
te te blijven. Luister nu maar. Ik
was twintig jaar geleden in
Burght met een Frans meisje ge
trouwd. Maar na een jaar bleek
dat huwelijk een mislukking. Ik
kon mijn vrouw niet meer uit
staan. Ze was me te sentimenteel.
Ik wou van haar af. Maar zij had
me nog lief. Ze wou van geen
echtscheiding weten. En omdat ik
dat wist, heb ik me de moeite be
spaard, echtscheiding aan te vra
gen. Had ik dat toen maar gedaan.
Maar ik was bijna altijd op reis
en ontmoette mijn vrouw vrijwel
nooit meer.
„Dat verklaart die pas", zei Em
my. „En die had je hier in huis
laten liggen toen je wegging en
daarom.
„Ik had die pas al lang moeten
vernietigen. Ik weet zelf niet,
waarom ik dat ding bewaard heb.
Misschien om nog enig verband
met mijn verleden te hebben....
Ik dacht er pas een paar weken
geleden aan, dat ik hem vergeten
had. Ik wist niet eens meer goed,
waar het ding weggeborgen was.
Maar ik begreep, dat ik verloren
zou zijn, als jullie die pas in han
den kregen."
„Heb je die vrouw in Burght
soms ook vermoord?" vroeg Mast
boom bruusk.
„Nee! Ik heb toch al gezegd, dat
ik geen moordenaar ben? Ik heb
nog nooit iemand gedood. Toen
de oorlog uitbrak zat ik in het
Oosten. En toen meende ik een
kans te hebben, van haar af te
komen. Als ik voorgoed wegbleef,
zou ik ten slotte als vermist be
schouwd zijn geworden en zij als
oorlogsweduweIk heb rond
gezworven in Japan, Indië en Au
stralië. Daar gelukte het me, een
andere naam aan te nemen en een
paspoort op die naam te krijgen.
Daarmee kwam ik in Europa te
rug
„En, hoe ben je eigenlijk hier in
Goirle terechtgekomen?" vroeg
Mastboom.
„Dat was louter toeval. Ik vond
die naam in een spoorboekje en
omdat ik hem nog nooit gehoord
had, vermoedde ik, dat ik in zo'n
kleine plaats me nog het veiligste
kon vestigen. Ik had nog wat geld
waarvan ik voorlopig kon leven
Ik was zo gelukkig een behoorlijk
baantje te vinden. Niemand kende
me anders dan als Bertus Trim
bach. Maar Haverman...."
„Ik ben er benieuwd naar, wan
neer we die kerel in handen zul
len krijgen", bromde Mastboom.
„Haverman .had mij in Australn
leren kennen. Maar we hadder
elkaar weer uit het oog verloren
Op zekere dag, dat ik in Amster
dam moest zijn voor zaken, lier
ik hem onverwachts tegen het lijf
Hij herkende mij, en hoewel ik me
hield, of ik hem niet kende, en
hem trachtte wijs te maken, dat
hij de verkeerde voor had, liet hij
me niet met rust. Ik had hem in
dertijd een en ander over mijn
eerste huwelijk verteld. En, hoe
weet ik niet, maar hij wist erach
ter te komen, dat ik met Marie
Sanders getrouwd was en hier in
Goirle woonde. En toen begon hi;
me geld af te persen...."
„Omdat je eerste vrouw nog
leefde", zei Emmy. „Je bent dus
met Marie Sanders ongeldig ge
trouwd!"
(Wordt vervolgd
