Het Onderwijsdebat in de
Tweede Kamer
Regering beantwoordt Voorlopig Verslag
inzake Souvereiniteitsoverdracht
IHtb DEKEN
Zcrterdag 3 December 1949
PAG. 3
Groeiende belangstelling voor
wetenschappelijk werk
Reders te IJmuiden sturen geen
trawler meer naar zee
2 Hoogheem-
:hapslasten
lingen in
'd-Holland
:t is dalende
Opinies uit
mijn dagboek
De Beurs
De Minister in de verdediging
Jaarverslag Ex Oriente Lux
Wijziging wetsontwerp betekent
verwerping
Nota-Welter een onvruchtbaar protest
Naar wij vernemen:
Lonende exploitatie onmogelijk
Zondags-evangelie
Minister en Kamer
sluiten compromis
Uw bed
aglljk met een
nrft ELECTRISCHE
i BABIES EN VOLWASSENEN
(Adv.)
VERWACHTING
door het K.N.M.I. te
eldig van Zaterdag-
ïondagavond.
V DAN REGEN,
ir bewolkt met nu en
regen. Aanvankelijk
le Waddeneilanden nog
htige, overigens ge
it verder afnemende
jke wind. Morgen in
i van de dag weer aan-
'ende en tegen de
aan de kust wellicht
v stormachtige wind,
kefijk tussen Zuid-
in West. Weinig ver-
ig in temperatuur.
Retraite
ec. Dienstplichtigen,
ec. Verloofde meis
die verkering heb-
ec. Heren L.T.B.
•ec. Dames Onder-
ssen.
nelden: Retraitehuis
Bergen N.H.
toelichting op de be-
van het Hoogheem
stellen Dijkgraaf en
len voor, om met in-
Jan. 1950 het heffings
met 0.5 te verhogen,
wordt gebracht van
wel 2.70 voor de ge
en 0.80 voor de Wa-
;en. Het heffingsper-
van 1940 t/m 1945 1.74
in de jaren 1946 en
de twee laatste jaren
g. bestuur van het
dschap spreekt in zijn
de begroting de hoop
heffingspercentage ook
toekomst zal kunnen
rndigd; zulks in ver-
economische omstan-
als de verhoging van
materialen en als
le verschillende prijs-
enige looncorrectie
ng-1950 sluit in ontv.
2.038.200,met 'n post
an f89.070.
:t jaarverslag van de
issie uit de Veilingen
lland bedroeg de om-
hierbij aangesloten
Fruitveilingen in het
Juli '48/30 Juni '49
('47/'48 f67.103.756;
.809,760 en '45/46
>p 5 veilingen na had
gesloten veilingen 'n
zet. De omzet van
g van f1.822,093 tot
e van Naarden van
E 423.520; die van Pur-
2.609.233 tot f 3.176.818
kei van f 105.235 tot
die van Zwaag van
t f 5.601.598.
omzet had Groote-
5.580.311 (vorig jaar
V1UMPRIJZEN
JK. Met ingang
ig 5 Dec. gelden de
inimumprijzen:
f 5.breekpeen I
:peen II en III f 5.50:
V f 3.50; spruiten I
Spruiten I kw. B
liten II f 12.-rode
gele kool f 5.50; groe-
witte kool f 5.
0 kg.
raaien wordt de vol-
edingsprijs gegeven:
-; breekpeen I A 5.-:
en III A 4.50; II en
[V 2.50; spruiten I A
- en II 8.rode kool
fw. 3.60; gele kool kw
r. 3.30; groene kool
20; witte kool kw B
alles per 100 kg.
'aliteit A wordt het
:t verstaan. Bij door
deze kwaliteit van
n witte kool niet af-
zal ze dan mee naar
loeten nemen,
aliteit B wordt ver-
iede product. Aan de
oemt men dit II of
Dn blijft de regeling
De min.prijs is 6.
Kroten I worden bil
iet afgenomen. Kro-
n wel afgenomen. De
irijs is 3.per 100 kg.
en thuiskomst
IJK Jaap Boekei
ecember divisie had
ar in Indonesië ver-
im nu met de Tabin-
vaderland terug. Zo
n Javaan kwam hij
ddag in de ouder-
Heel Kalverdiik
tooi, geen huis was
en voor Jaap's huis
rhtige erepoort opge-
's avonds een veel-
uitstraalde. Om half
fanfarecorps „Sint
een serenade bren-
iik was 't hele dorp
n van de feestelijke
genieten. Zelfs Sint
zijn trouwe Pieter-
■n zich onder de
lamens het fanfare-
de heer M. Burger
twoordje, terwijl de
•rzitter. dheer J.
namens de familie
de muziek en de be-
Dec. om half 8 is
ren H. Mis uit dank-
>r de behouden te-
Bij de N.V. Scheepswerf en Machinefabriek ,,De Merwede"
te Hardinxveld werd Woensdag het eerste van een serie van
drie schepen, die voor rekening van de Jugoslavanska Linijska
Plovidba te Rijeka worden gebouwd, met goed gevolg te water
gelaten. Dit motorvracht- en passagiersschip, de „Rijeka", is
ruim 107 meter lang en 14.30 meter breed. Het machinever
mogen is 3100 A.P.K., het draagvermogen 4000 ton. De doop
plechtigheid werd verricht door mevrouw Zaucer, echtgenote
van de Joegoslavische ambassadeur in Nederland. Het moment,
waarop de „Rijeka" van stapel loopt.
ZATERDAG 3 December 1949.
Een snoezig bericht voor Ag
nes Nolte c.s. vandaag onder
mijn neus gekregen! Van de
Belgische Katholieke Partij
zijn 52.000 dames lid! Dat is
een derde van het totaal. De
K.V.P. heeft dik 300.000 .'eden.
Zijn er bij ons 100.000 vrou
wen lid? Ik geloof er niets van.
Dus moesten de K.V.P.-suffra
gettes eens informeren bij de
Benelux hoe dat zit. Maar dat
hoeft al niet meer, het recept
is er al bij: het partij~congres
van de C.V.P. heeft gelden ge
voteerd voor koffie, als de
dames politieke bijeenkomsten
houden. En voor „kroostrijke"
huismoeders is de oplossing er
ook: de dames kunnen gerust
aan politiek doen, want er
komt een kinderkamer, waar
de kleintjes zullen worden
zoet gehouden. Er wordt een
„hausse" verwacht in C.VJP.-
rammelaars, er komen Eys-
kens-biscuits met van Cauwe-
laert-limonade en Carton de
Wiart-blokkendozen. Dat is
niet alleen de oplossing voor
de politiserende huisvrouwen,
maar ook dè methode om de
jeugd voor de staatkunde rijp
te maken. Een heerlijk voor
uitzicht voor doctor Albering,
envoor meneer Schiphorst,
de centrale jongerencommis-
saris van de K.V.P.verwacht
IK.
Mariakerk op berg Zion
aan Benedictijnen
De regering van Israël heeft de
Mariakerk op de berg Zion aan
de Benedictijner monniken terug
gegeven. De orde krijgt boven
dien een lening van het Israëli
sche departement voor godsdienst
zaken om de koepel van de kerk,
die tijdens de gevechten werd
beschadigd, te herstellen.
OPLOPENDE KOERSEN
AMSTERDAM, 2 Dec. De
maand December, die gisteren in
zette met een verrassend willige
markt, schijnt een hoopvolle af
sluiting van het jaar te worden,
althans, indien de goede stemming
voortgang vindt. Vandaag was dit
het geval. De hogere koersen sche
nen voor het publiek aanleiding
geworden te zijn in lichte mate
aan de handel deel te nemen. De
algemene stemming was geani
meerder. Kon. Olie herstelde zich
tot boven dè 300 en bereikte op
304 het hoogste punt van de dag.
Daarna volgde een reactie tot 301'/!.
De gehele beurs sloot trouwens
iets beneden het hoogste punt Op
merkelijk was het avance voor
Unilever. Er werd 6 procent aan
de vorige koers toegevoegd op 248;
tegen slot 2461/!. A.K.U. en Philips
waren een 2-tal punten beter, maar
laatstgenoemd fonds sloot vrijiwel
op het peil van gisteren. Voor cul
tures waren de stijgingen niet zo
spectaculair, maar bleef niettemin
een algeheel vaste tendens over
heersen, vooral voor H.V.A. die 4
pet- aantrok.
Tabaksfondsen hadden een vrij
levendige markt isclusief voor
Arendsburg, die l'/t procent aan
trok. De scheepvaartmarkt lag
kalm en goed prijshoudend. Open
hoeken werden geconstateerd in
aandelen Koloniale Bank en Indi
sche Bank, waarvan eerstgenoem
de 3 pet. verbeterde. De certifica
ten Javasche Bank liepen van 150
tot 145 terug.
De Nederlandse Staatsleningen
hadden een vast verloop. Voor het
eerst sinds verscheidene dagen viel
weer enige belangstelling te con
stateren voor de Dollarlening Ne
derland, die een fractie verbeter
de. Prolongatie 2«/i pet.
BIJ DE VOORTZETTING van het
debat over de wijziging van de
L.O.-wet zei de heer Peters (KVP):
dat hij zich voor een groot deel kon
aansluiten bij de opmerkingen der
beide vorige sprekers, de heren v.
Sleen en Terpstra. Hij vond werken
volgens een bepaald plan wenselijk.
Sprekers fractie acht het noodzake
lijk, dat een andere koers met het
onderwijs wordt ingeslagen. Ge
schiedt dat op verantwoorde wijze,
dan zal de fractie de minister haar
steun niet onthouden. Hij betoogde,
dat dit ontwerp een typisch voor
beeld van stukwerk is. Alle jongens
en meisjes wilde spr. na de zes
jarige leerschool voorzover ze
niet naar ULO of M.O. gaan ge
plaatst zien op één inrichting, met
erkenning van diverse levensbe
schouwingen, ter algemene vorming
en ter inleiding tot technische be
kwaamheid. Een goede maatschap-
pijschool achtte hij beter dan een
voorbereidende klasse ener am
bachtsschool. Mocht de minister bij
zijn voornemens blijven, dan zou
spr. een uitspraak der Kamer over
de voorbereidende klas der am
bachtsschool willen vlagen.
De heer de Loor, overigens een
partijgenoot van de heer v. Sleen,
kwam vertellen, dat het omstreden
voorbereidend onderwijs dat al op
enkele plaatsen functioneerde, in 't
geheel geen ambachtelijk karakter
had. Z.i. werd daar uitstekend werk
gedaan. De heer Tilanus (CH) viel
deze spreker gaarne bij. Ook „con
fessionele" bezwaren zag hij niet.
Uit het jaarverslag van het
VooraziatischEgyptisch Genoot
schap „Ex Oriënte Lux" blijkt, dat
er door het Genootschap in 31
plaatsen studie-afdelingen in stand
worden gehouden waaronder Alk
maar met 90 leden, Groningen met
74, Leeuwarden met 68, Zwolle met
56 en Hoorn met o2 leden een be
langrijke plaats innemen.
In de Algemene Raad heeft ook
(fit jaar weer, naast de voorzitter
Prof. Dr. F. M. Th. de Liagre Böhl
te Leiden en Prof. Dr. A de Buck,
zitting Prof. Dr. J. P. M. van der
Ploeg O/P. te Nijmegen. Ook de
Zeereerw. Heer Dr. Jozef Janssen is
weer in het algemeen bestuur her
kozen.
Het lezingenbezoek was in het
verslag jaar wederom bevredigend
te noemen, waarbij viel een stijgen
de belangstelling voor het weten
schappelijk werk der vereniging en
haar leden waar te nemen. Het
gebruikelijke aantal lezingen per
seizoen werd op 4 gehandhaafd.
De samenwerking tussen het
Algemeen bestuur en de Studie
kringen is in het verslagjaar tot
aller tevredenheid verlopen. Het
aantal contribuanten bedroeg 3045,
waarvan 335 in België. In Kampen
kon in het afgelopen jaar eeij nieu
we Studiekring worden opgericht.
In totaal werden in Nederland 112
lezingen georganiseerd. Uit het fi-
nantieel verslag bleek, dat de reke
ning over het jaar 19481949 sloot
met een voordelig saldo van
f 7181,07. Aan contributies werd
f 16381,15 geïnd.
Voorts werd nog gewezen in het
verslag op de viering van het tien
jarig bestaan van het Instituut
voor het Nabije Oosten te Leiden,
dat op Zaterdag 17 December zal
plaats vinden. Ook op de Biblio
theek van het Genootschap, waar
250 wetenschappelijke tijdschrif
ten uit alle landen en een zeer
fraaie collectie hoeken ter beschik
king der leden staat, werd de aan
dacht gevestigd.
HET PROCES TEGEN RUSSEN
TE SERAJEWO
SERAJEWO (Reuter). De
Russisch orthodxe priester, met
grijze baard en een zwarte toog,
zeide tegen het Hof, waarvoor hij
terecht staat wegens spionnage
tegen maarschalk Tito: „Ik ben
niet bang voor dit Hof en zelfs
niet voor de dood". De priester,
Alexej Krisko, is een van de 11
Russen, die van spionnage voor
de Kominform beschuldigd zijn.
Een twaalfde hing zich op in zijn
ceL
De priester nam een uitdagende
houding aan toen het proces, dat
Donderdag geopend werd. Vrij
dag werd voortgezet en de presi
dent hem zeide, vrijuit te spreken.
Hij bekende schuldig te zijn op
enkele punten van de tenlasteleg
ging en gaf toe geheime inlich
tingen aan de Sovjet-Russische
ambassade te Belgrado gegeven
te hebben.
Keerde hij zich wat dit betreft dus
tegen de heer Terpstra, voor het
overige liep zijn betoog echter weer
met deze paralel. Evenals de heer
Terpstra voelde ook hij het meeste
voor een geleidelijke groei. Het
V.G.L.O. moest zijn kans hebben,
maar men moest het niet willen
forceren. En onderwijl bleef het ook
in elk geval wenselijk om het voor
bereidend onderwijs, zoals het Am-
bachtsonderwijs en de Land- en
Tuinbouwscholen dat wilden schep
pen. niet in de wes te Staan.
Wanneer men aan dit alles nog
toevoegt, dat de heer Gortzak
(Comm.) zich aan de kant van 's mi
nisters bestrijders schaarde, terwijl
de heer Ritmeester (VVD) zo'n
beetje tussen de wederzijdse stand
punten balanceerde, dan wordt wel
duidelijk hoe de kaarten lagen toen
de minister aan het woord kwam.
Er mocht hem dan ook wat bereid
willigheid hebben tegengeklonken,
hoofdindruk bleef toch, dat het er
allesbehalve hoopvol voor hem uit
zag.
De Minister.
Toch begon de minister in het
late avondurn- nog monter aan zijn
verdediging. In hoeverre, aldus zijn
betoog, waren de bezwaren van de
Kamer nu eigenlijk ter zake? Aller
eerst de kwestie van de voorberei
dende klas bij het Nijverheidson
derwijs voor jongens. Dat hier toch
ambachtsonderwijs zou worden ge
geven, was zeker niet juist. Het was
wel degelijk voortgezet lager onder
wijs. Ook de „confessionele" bezwa
ren wees de minister af. Er kwa
men de laatste tijd steeds meer
confessionele ambachtsscholen en
tenslotte bleef men toch ook nog
vrij om een V.G.L.O.-school te kie
zen die onder de gelijkstelling kon
den vallen. Zwaar geschut was ten
slotte, dat zowel de regering als de
Onderwijsraad deze voorbereidende
klas begeerden en als klap op de
vuurpijl zag de minister tenslotte,
dat ook wanneer deze voorbereiden
de klas zou worden geweigerd, het
wetsontwerp zelf toch niet zou wor
den aangetast. Vervolgens bracht
de bewindsman ook zijn beste ar
gumenten voor de regeling in haar
geheel op tafel. Hij was het volko
men met de Kamer eens, dat al de
vormen van voortgezet lager on
derwijs tenslotte in de ook door
hem begeerde „maatschappij-
school" zouden moeten uitmonden.
Maar dit na te streven ideaal gaf
nog geen oplossing voor het ogen
blik. Aan v.g.Lo. scholen gaf hij de
voorkeur, maar ze waren er thans
nog veel te weinig en een enquette
had uitgewezen, dat zij in tal van
plaatsen misschien ook wel nooit
zouden komen. Uitgaande van deze
werkelijkheid wilde hij dus nu aan
de bestaande lagere scholen de
mogelijkheid van voortgezet onder
wijs scheppen, met die verstande,
dat ook daar in de laatste jaren
speciale vakken zouden kunnen
worden onderwezen. Wat wil de
Kamer meer? Ja, wat wilde de
Kamer meer?
De replieken zouden Vrijdag ko
men.
Extra schip Batavia-Amsterdam
gecharterd
Het door het Directoraat Gene
raal van de Scheepvaart gechar
terde Britse s.s. „Dorsetshire" is
door de N.V. Stoomvaartmaat
schappij „Nederland" en de Kon.
Rotterdamse Lloyd overgenomen
voor het vervoer van 545 passa
giers van Batavia naar Amster
dam. In verband met het zeer
grote aantal aanvragen voor pas
sage uit Indonesië naar Neder
land, hetgeen mede moet worden
gezien in het licht van de terug
keer van vele z.g. „kortverban-
ders" in 1950, worden maatrege
len voorbereid nog meer schepen
te charteren.
In de Memorie van Antwoord van de Regering op het Voorlopig
Verslag van de Tweede Kamer inzake het wetsontwerp Over
dracht Souvereiniteit van Indonesië wordt op sommige punten,
die ter R.T.C. werden behandeld, een helderder licht geworpen.
Uit de nota blijkt o.m. dat de annulering van 2 milliard van de
schulddelging een zware dobber is geweest voor de Regering.
De afzonderlijke nota, die de heer Weiter indiende wordt als
„een onvruchtbaar protest" afgewezen, omdat „daardoor aan
de feiten niets wordt veranderd".
De Regering is van oordeel,
dat in het wetsontwerp geen
wijzigingen kunnen worden
aangebracht, aanhouding van
het ontwerp, teneinde over be
paalde punten met Indonesië
overleg voort te zetten, zou in
de gevolgen weinig van een
verwerping van het wetsont
werp verschillen De vraag of
de Regering voor de tweede
politionele actie niet geheel of
ten dele de oorzaken had kun
nen voorzien, waardoor dit op
treden geen bevredigende re
sultaten zou afwerpen, kan be
vestigend worden beantwoord,
aldus de nota. Toch kon de
Regering, ondanks de te ver
wachten moeilijkheden de actie
niet achterwege laten.
„De diepste zin van de offers
welke onze soldaten hebben
gebracht wordt begrepen, als
men bedenkt, dat zij het vader
land met inzet van hun jonge
levens hebben gediend, toen
hun wettige regering dit van
hen vroeg".
Internationale druk.
De regering is van oordeel, dat
de formulering „op haar uitge
oefende internationale druk
geen nadere toelichting behoeft.
Naar buiten is hiervan veelvul
dig gebleken.
Voor publicatie van vertrou
welijke mededelingen en schrif
telijke gedaehtenwisseling met
vertegenwoordigers van vreemde
mogendheden acht de Regering
het ogenblik nog niet gekomen.
Zelfbeschikkingsrecht.
De Regering ontkent, dat zij
ooit tegenover de Indonesische
delegatie een absolute souverei-
niteitsleer heeft gehuldigd. T.a.v.
het zelfbeschikkingsrecht maakt
de Regering onderscheid tussen
de uitoefening daarvan intern,
d.w.z. door de bevolking van die
gebieden, die binnen het staats
verband van de R.I.S. wensen te
blijven, en de uitoefening van
het zelfbeschikkingsrecht extern,
waarbij de bevolking van een be
paald gebied niet of nog niet
wenst toe te treden tot de R.I.S.
Voor beide geldt, dat uitvoering
daarvan voor de souvereiniteits
overdracht onmogelijk is ge
weest, gezien de korte termijn, die
aanwezig is tot aan de over
dracht.
De vertegenwoordigers van de
T.B.A.-gebieden van Sumatra
werden door de Indonesische de
legaties slechts beschouwd als
vertegenwoordigende bepaalde
politieke groeperingen, doch
geenszins de bevolking van deze
gebieden. Zii waren van oordeel,
dat alleen door 'n volksuitspraak
hier een oplossing mogelijk was.
Het bleek niet mogelijk de Indo
nesische delegaties van het Ne
derlandse standpunt te overtui
gen. De Regering heeft zich, zii
het met een bezwaard gemoed
genoodzaakt gezien in te gaan op
een suggestie van de UNCI, die
in gemeenschappelijk overleg
geleid heeft tot het thans over-
eengekomene.
De Regering wijst er voorts op,
dat t.a.v. de uitoefening van het
zelfbeschikkingsrecht ook een be
roep gedaan kan worden op het
Uniehof van Arbitrage.
heeft het Nederlands „Jack Lon
don" Verbond de minister van
justitie verzocht te bevorderen de
spoedige totstandkoming van een
wet, waarbij het optreden van
kunstenmakende dieren wordt
verboden
werd 10 jaar gevangenisstraf
met aftrek geëist tegen de kunst
schilder J. C. Nachenius te Benne-
kom, vormingsleider der S.S. ge
durende de bezetting
zal Nederland deelnemen aan
de eerste internationale Jaarbeurs
der Ver. Staten, die van 7 tot 19
Augustus 1950 te Chicago wordt
gehouden
gaan, in verband met de repa
triëring van de troepen, geen
nieuwe reserve legerpredikanten
meer naar Indonesië
reed gisterennacht de 45-jarige
restaurateur M. Staal uit Delft op
zijn motorrijwiel met grote snel
heid tegen de trottoirband van de
Stadhoudersweg te Rotterdam. S.
smakte tegen de straat en werd
ernstig gewond naar het zieken
huis vervoerd
overleed te Den Haag de heer
G. Koning, een der pioniers op het
terrein der beroepskeuzevoorlich
ting.
werd mr. F. M. A. Schokking
gisteren tijdens een plechtige zit
ting van de gemeenteraad als
burgemeester van Den Haag ge
ïnstalleerd
is de heer J. Bleeker op 15 Dec.
twaalf en een half jaar burge
meester van Dordrecht en precies
zeven en dertig en een half jaar
burgemeester. Op 26-jarige leef
tijd werd de heer Bleeker burge
meester van de Friese gemeente
Rauwerderhem-„...
annuleren. Men heeft gestreefd
naar een gunstiger oplossing
voor Nederland.
De federatieve opbouw in on
derling gelijkwaardige deelstaten
is vergevorderd. Het zelfbeschik
kingsrecht is binnen redelijke
grenzen erkend.
„Een strijd tussen de Neder
landse en de constructieve ele
menten in Indonesië kwam
politieke wins te boeken ten
koste van hen die getracht
hebben ter R.T.C. met Neder
land tot overeenstemming te
komen."
Het „Hoofd" der Unie.
In de nota wordt uitvoerig be
toogd. dat de formulering van
„Hoofd" der Unie, in de plaats
van „Kroon" naar de opvatting
van de Regering geen enkele ma-
trieel gevolg heeft. De resultaten
van de R.T.C. zijn geenszins in
strijd met hoofdstuk 14 van de
Grondwet.
Indonesisch nationalisme
is niet gebaseerd op
vijandschap.
Het protest van de heer Weiter
wordt onvruchtbaar genoemd. In
de nota volstaan de ministers met
een korte weerlegging. Het is in
strijd met de werkelijkheid om
te beweren, dat de oppositie al
daar slechts zou bestaan uit een
beperkt aantal revolutionnaire
socialisten en communisten.
Het wantrouwen bestond
ook bij die groep van intellec
tuelen, die zonder rev. socia
list of communist te zijn, zich
verenigden in de R.I.S., die
niet alleen een territoriale be
tekenis heeft, maar ook een
geestesgesteldheid belichaamt.
Dit nationalisme is niet gefun
deerd op vijandschap tegen
Nederland, maar op de wil om
eigen lot te bestieren.
Deze constructieve elementen
hebben hun eigen moeilijkheden,
maar toch hebben zij gezag over
hun strijdkrachten, dat heeft de
cease fire bewezen.
Andere punten.
In de beantwoording wordt
o.m. gezegd, dat het niet de be
doeling is om belangrijke strijd
krachten op Nieuw Guinea te
concentreren. Voor het ogenblik
vermag de Regering hiervan het
nut ook niet in te zien. Het is
exclusief de taak van de Rege
ring van de R.I.S. om de Neder
landers die repatriëren te be
schermen. De gebruikmaking
van de Nederlandse driekleur en
de vlag van de R.I.S. op de oor
logsschepen accentueert de sa
menwerking in het verband van
de Unie, aan welker hoofd H.M.
de Koningin staat.
De geannuleerde schulddelging.
In de nota wordt er de nadruk
op gelegd, dat het de Regering
moeilijk is gevallen om twee
milliard van de schulddelging te
De Regering stond echter op
een gegeven ogenblik, voor de
zeer zware keuze, ofwel de con
ferentie te doen mislukken ofwel
een deel van haar oorspronkelijk
plan te laten varen. Zij heeft ge
meend de keuze op het laatstge
noemde te moeten richten. Het
zou echter toe te juichen zijn, in
dien naar het voorbeeld van Ne
derland ook een aantal andere
crediteuren van Indonesië een
deel van de schulden zouden an
nuleren. Het initiatief daartoe zal
moeten uitgaan van de R.I.S..
De handelsbetrekkingen met
Indonesië ziet de regering met
vertrouwen tegemoet. Deze eco
nomische relaties kunnen ook
van belang zijn voor het Bene
lux-verband. Vaste afspraken
over de handelspolitiek ziin al
leen gemaakt, voor zover het
Europese landen betrof; de V.S.
sluiten geen handelsovereenkom
sten. die het bilaterale goederen
verkeer regelen af. hetzelfde
geldt ook voor de Aziatische lan
den. waarmede de handelsbetrek
kingen van Nederland veel min
der aanzienliik zijn dan met In
donesië.
De Regering betreurt het. dat
over verschillende vraagstukken
van sociale aard, alsmede over
de positie van studenten in
opleiding voor de overheids
dienst in Indonesië, van de bedie
naren van de Godsdienst en van
de gepensionneerde bijzondere
leerkrachten, als gevolg van tijd
gebrek nog geen overeenkomst
kon worden bereikt. De Regering
streeft er naar. dat bii de behan
deling van de bedoelde aangele
genheden met de belangen van
de betrokken personen en instel
lingen ten volle rekening zal
worden gehouden.
BRAND TE DELFT
Vrijdagavond omstreeks 6 uur
brak brand uit in de papieropslag-
nlaats van de drukkerij firma
Dijkman aan de Korenmarkt te
Delft. Het vuur vond gretig voed
sel. In korte tijd stond de gehele
papiervoorraad in lichter laaie.
Dank zij het energiek optreden
van de Delftse brandweer kon
een brand, die in dit oude gedeelte
van de stad catastrophale gevol
gen had kunnen hebben, worden
voorkomen. Omtrent de oorzaak
is nog niets bekend. De schade
wordt geschat op f 5000.—. De
machines bleven onbeschadigd.
KONINKLIJK GEZIN BIJ
SNIP EN SNAP
Vrijdagavond hebben H.M. de
Koningin en Prins Bernhard, ver
gezeld van de beide oudste prin
sesjes, Beatrix en Irene, in Grand
Theater Gooiland te Hilversum
een weldadigheidsvoorstelling bij
gewoond van Renée Sleeswijk's
Nederlandse revue „Taptoe", met
Snip en Snap, ten bate van „Pro
Juventute".
In de pauze bood een lid van
een gezelschap Zuid-Fransen, dat
een reis door ons land maakt
mademoiselle Farina uit Nice, de
prinsesjes een pop in Zuid-Franse
klederdracht aan. Daarna werden
Willy Walden en Piet Muyselaar
aan de Koningin voorgesteld. Na
afloop der voorstelling werden
twee schilderijtjes ten bate van
„Pro Juventute" verloot, welke
vervaardigd waren door de prin
sesjes Beatrix en Irene.
Met rinkelende bellen aan zijn slee heeft vader Kerstmis een
tocht door de onbesneeuwde straten van Londen gemaakt.
Er bestond onder de Londenaren grote belangstelling voor deze
tocht van de zo populaire Kerstman.
De IJmuider Redersvereniging
heeft in haar algemene verga
dering van Donderdag besloten
geen enkele trawler meer naar
zee te sturen, uitgezonderd de
reeds voor de eerstvolgende
reis met kolen en ijs uitgeruste
schepen. Onder de bestaande
omstandigheden is een lonende
exploitatie niet meer mogelijk.
In rederskringen vernamen wij,
dat het bedrijf onmogelijk is ge
worden als gevolg van de zware
lasten, zoals de gestegen kolen-
prijzen, de hoge ijsprijzen, het
geringe gebruik van vis in het
binnenland en het uitblijven van
enige kans op export. Voorts heeft
de Nederlandse regering in IJs
land een partij filet gekocht, die
de prijs van de Nederlandse verse
vis ongunstig dreigt te beïnvloe
den.
Van de zijde der vakbonden
vernamen wij, dat deze het pret
tiger hadden gevonden als zij te
voren door de reders over de te
nemen stap waren ingelicht.
Men zei woordelijk: „Wij ne
men geen genoegen met deze
korte mededelingen. Wij zullen
ons in eigen kring over ons stand
punt beraden en die maatregelen
nemen, waardoor de belangen van
de werknemers worden be
schermd".
Naar schatting zijn 200 vis-
knechts, 6 a 700 vissers en 200
IJmuidense havenarbeiders hier
bij betrokken. De Redersvereni
ging heeft op een vraag van de
Unie Verkeer medegedeeld, dat
de contracten met de werknemers
gerespecteerd zullen worden. Aan
de wachtgeldregeling, die varieert
van 2 tot 13 weken, naar gelang
van de diensttijd, zal worden vol
daan.
Ingevolge het besluit tot stop
zetting der trawlvisserij is de kans
groot, dat weldra de aanvoer van
rondvis, o.a. schelvis en kabel
jauw, volkomen ophoudt.
UITZICHTLOZE TIJD
De Advent is het uitzien naar
Christus' komst. Daarom ook kan
iedere leven een Advent heten, om
dat elk leven uitzicht heeft op de
dood, d.i. het moment waarop
Christus het leven zal oordelen.
Ook de mensheid leeft in Ad
vent, in verwachting'. Zij is op tocht
naar een einde, een zeker; onher
roepelijk einde dat wij het Laatste
Oordeel noemen. Weer een komen
van de Rechter Christus. De mens
heid spoedt zich voort naar da'
ogenblik. Maar hoe Christus tege
moet? Hoe weinig lijkt het trekker
van het mensdom op een pelgrims
tocht naar de Heer. Integendeel,
duister en droevig struikelt ze om
laag. O, het einde bereikt ze zeker.
Maar zal het ooit een zingende op
tocht, een blije volkerenwandeling
zijn? De toekomst is zwart. Als
het geloof niet de zekerheid gaf dat
Gods wil immer gebeurt, dat God
raad weet met dit mensengeslacht,
zouden we vertwijfelen. Bezie de
wereld, en bedenk dit: De eerste
wereldoorlog presenteerde zijn re
kening. Vol afschuw en ontzetting
zwoer de mensheid dat zo'n ramp
nooit meer over de volken zou ko
men. De jongelingen van die jaren
waren nog in de kracht van hun
leven toen het drama zich in gro
ter omvang herhaalde en in gruwe
lijker wreedheid. We tellen de do
den met millioenen! Op velden en
wegen lagen ze. Zij waren de
droom van hun ouders, de toekomst
voor hun meisje, de kracht van hun
gezin, de hoop van hun land. En
waarom stierven ze? Misschien
droegen ze de zekerheid mee dat,
zo ze omkwamen, ze zich offerden
voor een betere wereld. Ge herin
nert u foto's van oorlogsgraven,
velden van witte kruisen. Elk kruis
geeft aan een mens die gesneuveld
is voor zijn land, voor het welzijn
van zijn land, die de eeuwigheid in
ging -voorbereid of niet opdat
zijn medeburgers zouden leven in
vrede!
Waarvoor zijn die jongens ge
storven Wij vragen het ons af, vijf
simpele jaartjes later. De nooit-
meer-oorlog-kreet heeft niet erg
hard geklonken. Ter geruststelling
van het publiek verschijnt regelma
tig in de dagbladen de uitspraak
van een hoge mijnheer, dat hij geen
nieuwe oorlog verwacht. Wie kan
een antwoord geven op die eerlijke
vraag: waarom zijn die mannen en
vrouwen en kinderen de dood in
gedreven? Durft iemand antwoor
den: voor het welzijn der mens
heid
O uitzichtloze tijd! wanhopige
toekomst!
Bidt, christenen, bidt met grote
vurigheid, dat God in het Heilig
Jaar aan het verlangen van Z.H.
de Paus en van alle weldenkende
christenen mag voldoen; dat 1950
het jaar mag zrjn van „de grote
terugkeer". Mag ieder inzien dat
alleen Christus het doel kan zijn
van de pelgrimstocht, de Advent
der mensheid.
P. C. DE HAAS OFM.
Feestdagen in de komende week:
Dinsdag 6 Dec. St. Nicolaas.
Donderdag 8 Dec. Onbevlekte Ont
vangenis van Maria.
(Vervelg van pag. 1)
Ten aanzien van het ambachts
onderwijs spreekt de motie uit,
dat met betrekking tot de toe
lating van leerlingen de gelden
de bepalingen, toelating eerst bij
volbrenging van het zevende
leerjaar, gehandhaafd dienen te
blijven. Op het eerste gezicht zou
mén bij lezing van deze clausule
de indruk krijgen, vooral als men
het in verband brengt met de
critiek die de vorige avond tegen
een voorbereidende ambachts
klasse was geuit, dat deze dus
hierbij door de Kamer zonder
meer werd afgewezen. De indie
ner van de motie, de heer Peters
(K.V.P.) maakte echter al direct
in zijn toelichting duidelijk, dat
dit niet de bedoeling was. De
klassen, waarin thans al geëxpe
rimenteerd werd, zouden wel
kunnen blijven bestaan. Mag.
Stokman (K.V.P.) gaf zijnerzijds
vervolgens een nog ruimere toe
lichting, bliikbaar een gevolg van
de weerstanden, die inmiddels in
eigen kring gerezen waren.
Tenslotte gaf de minister nog
zijn interpretatie van de bedoel
de passage. De voorbereidende
klasse voor de ambachtsschool
had hij om vier redenen nodig.
Als proefneming om te zien hoe
ook bij het nijverheidsonderwijs
voor jongens het algemeen vor
mend onderwijs zou kunnen func
tioneren, als benutting van de
ruimte op de gevolgen van het
achtste leerjaar te kunen op
vangen. als middel om matiging
te kunnen brengen in de drang
naar de ulo-scholen, met andere
woorden om de industrie van
vakbekwame arbeiders te kunnen
voorzien en als hulp om onder
wijl het v.g.l.o.-onderwijs op pei1
te kunnen brengen. Binnen deze
perken zou hij voortgaan. Moch*
hij deze vorm van onderwijs over
de hele linie willen uitbreiden
dan zou hij echter eerst overle'
plegen met de vaste commissi'
uit de Kamer. Tegen deze inter
pretatie verhief zich geen stem
de minister had natuurlijk ook
drommels goed gezien, dat er
binnen de rijen verdeeldheid
heerste en hij maakte van deze
gelegenheid gebruik om een uit
leg te beproeven, waarmee hr
althans voorlopig uit de weg kon'
In het overige deel van de moti'
wordt uitgesproken, dat moe'
worden aangestuurd op geliik
tiidige vaststelling en invoerin'-
van richtlijnen voor gecoördi
neerde leerplannen voor schole'
van voortgezet gewoon lager or
derwijs, lager nijverheidsonder
wns en lager land- en tuinbouw
onderwijs. Met inachtnemin-
hiervan wordt de regering uitee
nodigd tot een wetenschappelii1
verantwoord plan te geraken er
dat ter kennis te brengen van d
Kamer. De minister was he
daarmede van a tot z eens. pre
ries wat hij altijd bedoeld had
De motie werd aangenomen me'
aantekening, dat de christelijk
bistorischen tegen waren De her
Tilanus (C.H.) had daarvoor ge
zegd, dat hij deze hele moti
maar een slag in de lucht vond
Dinsdag komt de eindstemming
maar de minister kan nu rustig
St. Nicolaas vieren. De goedkeu
ring heeft hij bij wijze van spre
ken reeds in riin klomp
