HILDERING Nieuw Neg en Nederlandse slachtoffers ramp van de „Doros" bij Mr. Visser „steunde" geheim liefdadig doel Besteedde Drs. Bos de deviezen voor inlichtingenwerk? GELD Nederland moet per jaar minstens 12.600 geschoolde arbeiders leveren V Grondwet R.I.S. getekend Marktberichten ies- Alkmaar VAN ZEGEN" J l LAAT HET UITGAAN AIMACHINE „DE N00RDK0P" EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN nHD' Deviezensmokkel met een „goed" doel? Donderdag 15 December 1949 45e Jaargang No. 1 1744 Slechts 13 van de 24 opvarenden werden gered Oorzaak explosie nog onbekend Jacht zinkende in het Kanaal Amsterdam-Zuid was zonder stroom Zes maanden geëist Soekarno tracht de Nederlanders gerust te stellen Sensatie rond de Haagse deviezenzaak Het doel heiligt hier de middelen reat verdediger Kroniek en Kritiek Beter een goed ambachtsman dan een middelmatig kantoorbediende 1 [JIDERKOGGE, 12 Dec. imkool 8.0039.00: Stek 2.00 Andijvie 9.0038.00; Rode 6.00—11.40: Groene kool 321.00; Spruiten 42.00— 5; Kroten I 8.208.80; Win- an 4.0014.00: Gievers 8.00 St. Remi 7.0015.00, Goud iet 14.00—28.00: Curé 7.00— 0; Uien mid. 22.00, Grof 21.50, lingen 17.20. LJRMEREND, 13 Dec. Eieren- kt: 4500 kipeieren 13—14; 2000 ieneieren 12 per 100 stuks. markt: Runderen, totaal 641 :s; 221 vette koeien 1.752.20 kg, handel goed; 234 gelde en 380625, goed; 94 melk- ien 575875, stug; 42 pinken -500, vlug; 22 stieren 450850, n; 28 graskalveren 60275 goed; nuchtere kalveren 3580, vlug'; 'ette varkens 1.561.68 per kg, 8 fokzeugen 225300, stug; magere varkens 4565 en big- 2545, kalm; 1095 schapen 70 n lammeren 4260, stugger; 516 ren en geiten 1040 stug; 42 den 375600, stug. Pluim- narkt: 3900 oude kippen en m (witte en rode) 2.25—2.50; idem (blauwe) 2.502.60 per 150 hennen 57 per stuk; 500 e en oude eenden 1.502.75; konijnen 16.50; 500 ganzen 6 425 kalkoenen 1215. tOOTEBROEK. 13 Dec. kg Rode kool 6.00—11.80; kg Gele kool 5.50—9.70; I kg Groene kool 10.8019.90: kg Bieten I 7.509.00; kg Andijvie 14.9027.80; kg Spruiten 37.00; 60.000 st. nkool: X 21.00—33.00. II 8.00 00, Afw. 8.00—17.00, Stek 5.00 00. ENHORN, 13 Dec. 550 pruitkool 42.0058.00; 24700 ritte kool Succes 9.7011.90: kg Rode kool 6.00—11.80; kg Gele kool 5.50—10.90; kg Groene kool 10.4019.20; :g Chinese kool 12.6018.40; kg Uien: Grove 21.2022.40, ne 21.80—22.30; 21800 kg i I Rond 8.70—9.30, II 4.00 1. I Lang 7.20—7.70: 500 kg f: I 59.00—67.00, II 50.00— 30500 kg Peen: II 10.40— III 7.50—10.30; 5000 kg Pas- ;n opgehouden. RMENHUIZEN, 14 Dec eg uien 21.30—22.20; 3500 kg ie 616.90; 5000 kg peen II III 7.508.30; 500 kg groene 5.50; 11.000 kg gele kool 6.50— 27.000 kg witte kool 10.7012; kg rode kool 612.30. EL, 12 Dec. 6 koeien 575 schapen 4555; 23 biggen 8 nuchtere kalveren voor de ig. ECEMBER, 8 TltJR: 'olks Toneel met: ior Herman Heijermans Faassen; JOElly van BOS.... Joh. Elsensohn f 2.— en f 1.50 atsbespreken vanaf mor- van 11 tot 3 uur. met Uw baby geen „schokkende" gebeur tenis voor U.en Uw kindje zijn. Baby's hebben veel rust no dig en die kunt U ze geven, ook als U met ze rijdt. Laat slechts Uw keus vallen op een VAN DELFTS WAGEN van ZAADMARKT 66-68 ALKMAAR - Telef. 2975 Koningstraat 47 DEN HELDER LEN HUISVROUWEN, na iJESPAARD te hebben, een ren nu gewoon door totdat ld. Vraagt inlichtingen en aet U praten H. J. PIT. Oudcsluis Tel. K 2242—229 schijnheilig. „Zou ik u ■n om hun geld. Vele e herbergen en koffie- n spelleke kaart. Mijn marten wil, dat rustig irappig te zien hoeveel kennen om er de loop n. Hahaha! Werkelijk nu wel", protesteerde niet grappig. Ik heb peeld. Het geld, dat ik ntekas. Ik heb nu al n uit de gemeentekas ers van de hertog om Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.4? per mod., inclusief incasso. Advertentie-tarief per edttie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50; in aMe edities 26 ct. per m.m., minimum f 4 tawWfaberichten 2D ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract beéangrijke korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties: NoorderbankNederi. Credietbaok HET FEIT Buiten God is 't nergens veilig. (Vondel) S H VAN HEDEN Pagina l Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4382 K2290; ALKMAAR, Ritsevoort 56, teL 2046, (2 lijnen), K 2200' DEN HELDER, Keizerstraat 89, tel. 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240 MIAMI, Florida, 14 Dec. (Reuter en A.P.). Een vliegtuig van de Amerikaanse kustwacht, dat was opgestegen om te zoeken naar het aan de K.N.S.M. toebehorende Ned. motor schip „Doros", aan boord waarvan Maandag een ontploffing plaats had, heeft de brandende romp van het schip ontdekt en wel 300 mijl ten oosten van Miami. Het vliegtuig meldde: „geen overlevenden waargenomen". Het schip had 24 man aan boord* Hiervan zijn er acht, die zich in een reddingsboot bevonden, opgepikt door de Amerikaanse tankboot „Spar rows Point", van acht man ge looft men, dat zij bij de explo sie gedood,, zijn, terwijl de andere acht worden vermist. Volgens de eerste machinist, één der geredden, behoorde de kapitein bij de acht man, die met het schip zijn. vergaan. De eerste machinist, R. Helmers genaamd, is de enige Neder lander, die is gered. Volgens de K.N.S.M. zouden er 10 Neder landers onder de opvarenden zijn geweest, zodat er negen landgenoten onder de slacht offers zijn. De naam van de kapitein zou Kroon zijn. De acht overlevenden werden Woensdag van de Amerikaanse tankboot door een vliegtuig van de kustwacht aan land gebracht. Zij werden ondergebracht in het hoofdkwartier voor zeereddingen te Miami. Een matroos, die zware brandwonden had, werd op een draagbaar vervoerd. De anderen konden allen lopen en werden naar het ziekenhuis gebracht. De geredden vertelden een ver haal vol verschrikkingen. De eerste machinist, de Nederlander Helmers, zeide, dat alle officie ren waren gedood. De hofmeester, Edward Amzand, vertelde, dat de explosie Maandag om 11 uur plaats had. Hij wist niet wat de oorzaak van de explosie was ge weest. „Het schip stond plotseling Blijkens opgevangen berichten bevond zich Woensdagavond een jacht in de nabijheid van het lichtschip „Owers" (in het Kanaal) in zinkende toestand. Het jacht vroeg onmiddellijk assistentie. Het stoomschip „Kettlemanhills" is ter assis tentie gegaan. Een onbekend schip is, zo werd later gemeld, bij het zinkende jacht en ver leent hulp. helemaal in de vlammen", zei Amzand. „Ik denk dat de ont ploffing midscheeps plaats had. Binnen enkele seconden stond het hele schip in brand. Onmid dellijk vloog ik naar een reddings boot en hielp bij het te water zetten. In het geheel waren er 24 man aan boord. Ik weet niet wat er met de anderen is ge beurd. Velen van hen sprongen te water. Een paar trokken wij in de reddingsboot. De kok zat helemaal alleen in een reddings boot. In onze sloep zaten dertien man. Een paar gingen over in de boot van de kok. Dat is het laat ste wat wij van hen hebben ge zien". De eerste machinist, Helmers, zei, dat hij zijn vrouw had ge telegrafeerd dat hij in leven is De overlevenden zijn: R. Hel mers, eerste machinist en enige Nederlander; E. Amzand, kajuit- bediende, Curacao; L. Imanbaks, bediende in algemene dienst, Cu racao; B. A. Dickenson, matroos, Curacao; E. N. Rol, olieman, Cura cao; M. M. Beaumont, licht ma troos, Curacao; E. R. M. Balai, olieman, Curacao; Butterfield, Curacao. Op Balai na, die ernstige brand wonden heeft opgelbpen, verke ren, volgens de directie der K.N. S.M., alle geredden in goede wel stand. Het schip, dat met meel en stukgoederen geladen was. voer op de lijn New York-Haïti van de New York-West Indië-dienst Nog vijf overlevenden gevonden. De Amerikaanse kustwacht te Norfolk in Virginia meldde heden morgen van de „Williamsburg' radiografisch bericht te hebben ontvangen dat Woensdag om 11.36 uur plaatselijke tijd op ongeveer 50 km ten Noorden van San Sal vador, iets ten Zuiden van de plaats waar de Doros in brand vloog opnieuw vijf overlevenden alsmede een dode werden ont dekt en aan boord genomen. De vijf overlevenden aan boord van de „Williamsburg" zouden zijn Charles Durham, Antonio Skippi, Thomas Williams, Lucian Pastera en Franklin Misick. De naam van de overledene werd op gegeven als Phillips. De „Williamsburg" was op weg naar Philadelphia. Door kortsluiting in het onder station van het G.E.B. aan de Kar- perweg te Amsterdam was het Zuidelijk gedeelte van de hoofdstad (Van Vondelpark tot Stadion toe met inbegrip van Concertgebouw en Apollolaanbuurt) vanaf 1 uur Woensdagmiddag zonder stroom. Daar de trams stroom betrekken van andere electrische centrales bleven zij normaal rijden. Ook van de telefoon kon om deze reden ge bruik worden gemaakt. Om elf uur gisteravond was de storing voor 'n groot deel opgeheven. Slechts in enige verspreide delen van Zuid bleef de gehele avond en nacht duisternis heersen. Het Openbaar Slachthuis, te vens koelhuis, te Roermond, werd op 19 December 1889 in gebruik genomen. In de loop van de afgelopen vijftig jaar werden veel vreemde zaken in magen van koeien en kalveren gevonden Wij zien hier op de voorgrond eenpatroonhuls, met daarnaast verscheidene haarballen, waarvan de groot ste een middellijn heeft van 12'/s cm. Keurmeester van Herten houdt de grootste haar- bal in zijn hand. Na de behandeling van de zaak tegen drs. Bos moest de oud burgemeester van Den Haag, mr. Visser, voor de Economi sche Politierechter verschijnen, thans als verdachte. Mr. V. erkende drie deviezenovertre- dingen, doch niet het over brengen tezamen met drs. B. van 5000 Amerikaanse dollars en 9000 gulden van Ziirich naar Schiphol. Ook ontkende mr. V„ dat hij vooruit geweten heeft, dat dit transport zou geschieden. In de zaak tegen de oud-burge meester werden dezelfde getui gen gehoord, die in de zaak tegen drs. B. waren gehoord. Het bleek, dat mr. V. in Aug. 1947 2.500 Zwitserse francs door benadeling van drs. B. ontvangen heeft en daarvan een vacantie met vrouw en dochter in Zwit serland heeft betaald. Een restant van dit geld is volgens de ver klaring van verdachte in Zwitser land achtergebleven, doch hij weet niet waar. In Maart 1948 heeft mr. V. volgens eigen erken ning de 50.000 francs bij de S.K.A. opgenomen en hiervan 10.000 frs. tegen Nederlandse tegenwaarde overgenomen. Langdurig werd mr. V. onder vraagd over de besteding van deze tienduizend francs, die hij gedeel telijk in dollars heeft omgezet. Mr. V. verklaarde, dat hij slechts een klein gedeelte van dit geld heeft gebruikt en het restant voor een liefdadig doel bestemde, doch hierover geen mededeling kon doen. Dit doel is geen Nederlands belang geweest, zo zeide mr. V.; maar zelf opgesoupeerd heeft hij het niet. Hij heeft het doel wel aan minister van Maarseveen ge noemd die toentertijd minister van justitie was doch was niet bereid zulks in het openbaar te herhalen. Het gaat hier om een bedrag van duizend dollar en 4000 Zwitserse francs. Uit het verhoor van de echtge note van drs. W. B. bleek, dat mr. V. na de arrrestatie van drs. B. getracht heeft haar te bewegen om te zwijgen, aangezien zij met de gehele affaire op de hoogte was. Drs. B. heeft aanvankelijk de schuld op zich genomen voor het zetten van een valse hand tekening die van mr. V. voor de ontvangst van de 50.000 Zwit serse francs in Zürich. De Rotter dammer van der K. en de advo- BATAVIA, 14 Dec. (Aneta) „Wij hebben de Nederlanders nooit gehaat, wat wij haatten, was het Nederlandse kolonialisme, zoals wij elk kolonialisme haten", aldus pre sident Sukarno in een radiorede voering van anderhalf uur, gericht tot de Nederlanders, de Indo-Euro peanen en het K.N.I.L. en uitge sproken voor Radio-Djogja. welke uitzending door de radio te Bata via werd gerelayeerd. „Wat wil wilden is een vriendschappelijke verhouding tussen de Nederlanders en de Indonesiërs in een onafhan kelijk Indonesië." President Sukarno begon zijn rede met te zeggen, dat hij had gehoord van ongerustheid onder de Nederlandse groepen in Indone sië over de komende wek^n. „Laat U zeide hij niet meeslepen door ongecontroleerde geruchten" en hij wees er op, dat de R.I.S. een rechtsstaat is, dat sociale recht vaardigheid en menselijkheid, een der vijf beginselen van de grond wet van de staat, geen onderscheid naar ras en huidskleur kennen en dat de constitutie het recht op be scherming aan allen waarborgt. In de Macmillan Hall van de Londense Universiteit heeft de Anglicaanse aartsbisschop van Canterbury thee gedronken met meisjes van India in nationale klederdracht. De aartsbisschop was ere-gast op de Kerstreceptie van de Indische Studenten Vereniging. caat mr. P. hebben, volgens de echtgenote van drs. W. B., ten slotte 20.000 gulden geboden, in dien drs. B. bij zijn verklaring zou blijven, dat hij de handteke ning had gezet. Reeds eerder had mr. V. haar beloofd voor haar man te zullen zorgen, indien hij zelf burgemeester zou kunnen blijven. „Ik vond dit een schooi- ersstreek", zeide deze getuige. Tenslotte kwam uit, dat mr. V. de handtekening op het recu had gezet. De officier van justitie zeide in dit verband in zijn requisitoir, dat men zich in het openbaar heeft afgevraagd waarom drs. B. wel en mr. V. niet in arrest werd ge steld. Dit was een beleidskwestie, zo zeide spr., waarover zeer bin nenkort in de Kamer door de minister van justitie een verkla ring zon worden afgelegd in ver band met hem gestelde vragen. Het is nooit de bedoeling geweest om mr. V. niet te vervolgen. De officier eiste een onvoor waardelijke gevangenisstraf van een half jaar, met het verzoek mr. V. onmiddellijk in hechtenis te nemen, aangezien er mogelijk heid tot ontvluchten bestaat. De verdediger van mr. V., mr. Nysingh, zei, dat indien men de gevolgen van deze rechtsvervol ging voor mr. V. in ogenschouw neemt, men eerder komt tot een weging uitmaakt, of drs. B. ge- De Economische Politierechter te Den Haag heeft de gehele Woensdag besteed aan de behandeling van de zaken tegen de oud-burgemeester van Den Haag, mr. Visser en diens particu liere secretaris, drs. W. Bos, wegens overtreding van de devie- zenvoorschrifCen. In de ochtenduren kwam drs. Bos voor het hekje. Uit het getuigenverhoorbleek, dat Bos zich schuldig had gemaakt aan het niet-legaal gebruik van deviezen, welke onttrokken waren aan het Zwitserse vermogen van een Neder landse ex-politieke delinquent, een zekere B. Voorts bleek, en dit werd ook die hij ten behoeve van de ex- N.S.B.'er heeft uitgevoerd. De ex- N.S.B.'er had in Nederland geld nodig en hij had geen reisvergun ning voor Zwitserland, dus ook geen paspoort. B. nam genoegen met de tegenwaarde in guldens van de francs, die drs. W. B. in Zwitserland v»n zijn rekening afnam Mr. W. A. J. V., de oud-burge meester, heeft aanvankelijk ont kend bij het losmaken van de 50.000 francs bij de Zwitserse Credietbank (S.K.A.) het recu te hebben getekend. Bij het verloop van het vooronderzoek is in het voorjaar van 1949 drs. B„ ver dacht van valsheid in geschrifte, gearresteerd. Later heeft mr. V. toegegeven het regu wel te heb ben getekend. door verdachte toegegeven, dat in samenwerking met de ex-bur gemeester 50.000 francs van dit vermogen was losgemaakt, waar van de burgemeester 10.000 francs voor toeristische doeleinden heeft overgenomen. Een gedeelte van het resterende bedrag werd om gezet in 5000 dollar en 9000 gul den, die door verdachte B. per vliegtuig naar Nederland waren gesmokkeld Mr. V. ontkende als getuige iets met deze smokkel uitstaande te hebben gehad. Als getuige werden gehoord twee inspecteurs van de douane-recherche, een rijksrechercheur, mr. V. en een accountant van de eigenaar van het vermogen in Zwitserland. Voorts trad als getuige a déchar ge een inspecteur der le klasse van de rijksrecherche op, die ver klaarde, dat drs. B. geregeld na dienstreizen naar Zwitserland be langrijke inlichtingen verstrekte. Getuige wiide op de aard dezer inlichtingen, noch op de aard van zijn eigen werkzaamheden, die van zeer vertrouwelijk karakter zijn, ingaan. intelligent De officier van justitie eiste in de middagzitting tegen drs. Bos een gevangenisstraf, gelijkstaande aan het voorarrest, zijnde 51/» maand. In een uitvoerig requi sitoir zeide hij onder meer, dat drs. B., een jongeman van nog geen 30 jaar, door zijn kunde en intelligentie reeds een belang rijke positie verworven heeft. Hoewel het geen punt van over reden om een lichtere straf toe te passen, dan dat men een zware straf zou toepassen, omdat het hier een burgemeester betreft. De carrière van mr. V. is immers gebroken. Ten aanzien van de eis tot on middellijke in hechtenisneming verklaarde mr. V., dat hii tal van redenen heeft, waarom hij er niet aan zou denken te vluchten. De politierechter wees het ver zoek tot in hechtenisneming af, omdat hij in voldoende mate de daartoe strekkende omstandig heden aanwezig achtte. Hij be paalde de schriftelijke uitspraak op Woensdag 21 December, des morgens om 9.30 uur. SOCIALISTEN BLIjVEN IN FRANS KABINET Op een buitengewoon partij congres is een resolutie met 1933 tegen 957 stemmen aanvaard, waarbij werd besloten, dat de Franse socialistische partij deel zal blijven nemen aan het huidige coalitiekabinet. Uitvoerig ging mr. Beelaerts van Blokland in op de beweeg redenen van zijn cliënt om zich met deze transacties in te laten. Deze werden op zichzelf niet ont kend, doch hadden een bepaald doel. Voor zover het bedragen betrof, die op naam van drs. B. in Zwitserland werden gedepo neerd, zeide hij, dat dit geld is gebruikt voor het inwinnen van inlichtingen van achter „het ijze ren gordijn" en elders vandaan. De verdediger legde, ter sta ving van deze bewering, een brief over van een niet met name ge noemde centrale figuur van de Nederlandse Veiligheidsdienst, die verklaarde van drs. B. zeer waar devolle inlichtingen te hebben ontvangen. Mr. Beelaerts v. Blok land was bereid de politierechter in raadkamer de naam van deze briefschrijver mede te delen. Het doel heiligde hier de middelen, aldus de verdediger. De handel wijze was zeker uit iuridisch- technisch oogpunt niet legaal, maar daar het onmogeliik bleek in verband met mogelijke lekken normale deviezen aan te vragen voor het inlichtingenwerk, vond drs. B. deze weg. Mr. Beelaerts van Blokland achtte dit een grond voor strafuitsluiting, weshalve hij concludeerde tot ontslag van rechtsvervolging De politierechter zal in de zaak tegen drs. W. B. op 21 December schriftelijk vonnis wiizen. Onjuist beheer (J.T.) De Algemene Reken kamer heeft ernstige klachten over de verantwoording van het Nederlandse Beheersinstituut. Ze heeft verklaard, dat ze de verant woordingen over de dienstjaren 1946. 1947 en 1948 niet kan ver evenen. ..Weinig bevredigend" noemt de Rekenkamer de wijze waarop de administratie van het Beheersinstituut tot dusverre werd gevoerd en zij dringt aan op ingrijpende reorganisatie van de leiding en de controle. De cen trale accountantsdienst van het Ministerie van Financiën wil evenmin zijn fiat aan de manipu laties van het Beheersinstituut geven. Nu vraagt de Rekenkamer om alle ontvangsten en uitgaven van het Beheersinstituut uit de lo pende rijksrekeningen te lichten en deze t.z.t. in een generale af rekening aan de Staten-Generaal ter vaststelling voor te leggen. Zo zou de Volksvertegenwoordiging zich ook eens op de hoogte kun nen stellen van de juistheid der uitgaven over de drie dienstjaren, een bedrag dat wordt geraamd op f37.502.000, waar tegenover de ontvangsten op f46.920.000 wor den begroot. Wat zegt nu de minister van Justitie? In een nota van wijzi gingen op de Rijksbegroting 1950 verklaart de minister, dat de aan gegeven methode van de Alge mene Rekenkamer hem niet de meest juiste lijkt „om uit de im passe te geraken". Hij heeft laten weten, dat hij in de begrotings wet 1950 een totaalpost zal op nemen van de geraamde uitgaven. De minister kon geen zekerheid geven of het mogelijk zal zijn voor het jaar 1949 een voor de Rekenkamer acceptabele verant woording te geven Het is niet aan te nemen, dat de Staten-Generaal met dit alles genoegen zullen nemen. Als er sprake is van een impasse, moeten de oorzaken worden achterhaald, ook al zou dit de ambtenaren van Justitie extra werk en tijd moe ten kosten. Of wil de minister de indruk wekken, dat de uitgaven van het Beheersinstituut zo on verantwoord zijn gedaan, dat het beter is ze niet aan openbaarheid orijs te geven? BATAVIA, 14 Dec. (Reuter) In het republikeinse gebouw aan Pengansaan Oost te Batavia werd heden de voorlopige grondwet der Verenigde staten van Indonesië ondertekend. Moh. Rum, de voorzitter van het nationale voorbereidingscomité, te kende als eerste het document; vervolgens geschiedde dit door de vertegenwoordigers van 16 deel staten. Moh. Rum zeide, dat de voorlopige grondwet niet volmaakt is, doch zij maakt het bestuur van de R.I.S. gedurende een jaar mo gelijk. In dit tijdsverloop zal op democratische wijze een constitue rende vergadering, die aan de grondwet haar uiteindelijke vorm zal geven, worden verkozen. profiteerd heeft van de bezittin gen van de beheerde in Zwitser land, die niet onder het beheer vielen, meent de officier toch wel. dat verd. zijn functie als beheer der niet juist heeft waargenomen. Niet bewezen kan worden, zo zei hij, dat de klacht van de beheerde, j als zou drs. B. hem hebben op gelicht, juist is. De officier eiste deze straf, gezien de overtredin gen begaan. Jhr. mr. Beelaerts van Blok land, verdediger van drs. W. B., voerde in zijn pleidooi aan, dat zijn cliënt nimmer geprofiteerd heeft van de deviezentransacties. Wisjinsky bezocht Oost-Berlijn De Russische minister van bui tenlandse zaken Wisjinsky, heeft Woensdag een bezoek gebracht aan Oost-Berliin. Hij bracht o.a. een bezoek aan het ministerie van buitenlandse zaken der Oost zone. Statistici hebben uitgemaakt, dat het ambacht in Nederland momenteel 156.000 bedrijven telt met 420.000 arbeidskrach ten en een jaaromzet van 2 milliard gulden. Verder rekenend constateert men, dat van de beroepsbevolking (3'/s millioen) er 11 pet. in ambachten werken, terwijl plm, 1 millioen per sonen in hun onderhoud moeten voorzien door beoefening van het ambacht. Zegt dit iets aan de gewone man, ofaan de intellectueel? Als wij deze tegenstelling nog mogen maken, nu er strijd gevoerd wordt tussen het witte boord en de blauwe overall en de uitspraak opgeld doet: beter een goed ambachts man dan een middelmatig kantoorbediende. Waartegenover men natuurlijk direct kan stellen: beter een goed kantoorbe diende dan een middelmatig ambachtsman! Cijfers zeggen precies wat men er mee wil zeggen, maar personen, die zich in de onderhavige materie hebben ingewerkt, kunnen aanto nen, dat het aantal personen, dat in het ambacht opgeleid wordt, in ieder geval veel te gering is. Uitgaand verder van een totaal aan arbeidskrachten van 400.000 man, die gemiddeld 40 jaren in het bedryf doorbrengen, berekent de commissie vakopleiding van de hoofdgroep ambacht, dat er in ons land jaarlijks 10.000 personen voor vervanging nodig zijn. En de wer kelijkheid is, dat slechts 2000 per sonen in landelijk zowel als regio naal leerlingstelsel worden opge leid, terwijl er 12.600 geschoold zouden moeten worden om het procent te leveren, dat jaarlijks voor industrie en ambacht nodig zijn. In deze gedachtengang betoogde en cijferde men gisteren in een samenzijn met vertegenwoordigers der juistgenoemde commissie, waarvan Jhr. Ir. E. v. Heemskerck van Beest, als voorzitter het pro bleem in het algemeen stelde en Drs. P. J. A. v. Hegelsom, de secre taris ons een uiteenzetting gaf over de opleidingsmogelijkheden, de omvang hiervan, de oorzaken van een te geringe toevloed en de mid delen tot verbetering van de situa tie. De moeilijkheden, waarmede het Ambacht (verdeeld in 8 bedrijfs takken die ook weer onderverdeeld worden) te kampen heeft, bestaan in het aantrekkelijk maken van het ambacht voor jongelui en het verschaffen van voldoende oplei- dingsgelegenheid. De Commissie Vakopleiding stelt zich thans o.m. tot taak om het ambacht te redden. Wil de indus trialisatie in ons land die nood zakelijk is slagen, dan zal het onderwijs moeten gereorganiseerd worden en men heeft dus ook con tact gezocht met de 10.000 hoofd onderwijzers. Het spreekt intussen vanzelf, dat het vraagstuk nog een heel apart aspect heeft, wanneer rrien rekening gaat houden met de tienduizenden demobilisanten. Drs. P. v. Hegelsom, secretaris der commissie, zette omstandig uiteen, dat, al is er reeds veel ge daan op het gebied van nijver heidsonderwijs, er toch geen sprake kan zijn van een uitputtende be handeling en voldoende verzorging dezer aangelegenheid door de Overheid. Dat er te weinig yaklieden zijn of komen, wordt z.i. mede veroor zaakt doordat het ambachtsonder- wijs te weinig zuigkracht blijkt te hebben en te laat propaganda werd gemaakt in de organisaties voor het leerlingenstelsel, het bedrijfs. leven te weinig met het leerlin genstelsel werkt het ambacht zelf te weinig goede leermeesters kent en niet alle ambachtsbedrijven in staat zijn, een leerling opleiding te verzorgen. Een en ander zou verbe terd kunnen worden door aan het ambachtsonderwijs een voorberei ding te laten voorafgaan het be langrijkst immers is momenteel di strijd om het behoud van de wel vaart in ons land! en door dt opleiding bij het Nijverheidsonder wijs op een of andere wijze ver plichtend te gaan stellen, zij he dan met soepele overgangsmaatxe gelen. Voor wie zich met deze eommi; sie in verbinding zou - willen stel len, zij vermeld, dat zij gevestig is in de Amaliastraat 10 te 's-Gra venhage (Telefoon 116.509).

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1949 | | pagina 1