Nieuw
Parlementaire sfeer plotseling vol spanning
Behandeling van garantiewet ambtenaren
in Indonesië uitgesteld
SOEKARNO EERSTE PRESIDENT
van de Republiek Indonesia Serikat
S.S.-officieren, Gestapo-leden en S.D.'ers
in geheime bijeenkomst
Twee Helderse treilers
Mao Tse Toeng
te Moskou
„Zuiderkruis"
gearriveerd
r,.r^r"S^-HDr^: £DmE$ V00R ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
NHD]
Zal de Regering
haar woord breken?
Zaterdag 17 December 1949 45e Jaargang No. 1 1746
Wel of geen
uitspraak?
Regering houdt zich niet aan
afspraak met de Kamer
Mgr. Giobbe
bij Z.H. de Paus
MINISTERIE O.G.
WORDT M.U.O.R.
Incident voor Ned.
Legatie te Praag
Beëdiging had heden plaats
Het begint weer te Muenchen
„Weg met de verraders
van de Nazi's"
door Belgische kustwacht opgebracht
HET FEIT
Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.4?
per mr»d., inclusief incasso. Advertentie-tarief:
per editie 16 ct. per num., minimum f 2.50;
'm alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
BankrelatiesNoorderbankNeder!Credietbank
Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondel)
A
S
H
VAN HEDEN
Pagina 1 en 3.
Kantoren: HOORN, Draafeingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, teL 4382 K2290; ALKMAAR, Ritsevoort 56, teL 2046, (2 Ujnen), K 2200' DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240
DE PARTIJRAAD van de Katho
lieke Volkspartij houdt heden in
Utrecht een buitengewone ver
gadering, ter bespreking van het
Indonesische vraagstuk. De agen
da vermeldt als punt 3 een rede
van prof. Romme, voorzitter van
de Katholieke Tweede Kamer
fractie, „inzake Indonesië" en ver
volgens, heel laconiek, „gedach-
tenwisseling naar aanleiding van
punt 3".
Achter deze formuleringen ligt
een wereld van gedachten, ook
van leed, ook van politieke tra
giek, verborgen. Het gaat dus over
de oplossing van het Indonesische
vraagstuk, over de w ii z e waar
op deze tot stand gekomen is;
meer in het bijzonder over de
manier, waarop de Katholieke
Volkspartij uiteraard vooral
door middel van haar Tweede
Kamerfractie aan die oplos
sing uiteindelijk heeft medege
werkt.
Vandaag komen niet in de
eerste plaats de speciale deskun
digen aan het woord. De zaak-
Indonesië is uit. Er is als men
niet met een bord voor zijn hoofd
loopt niets meer aan te ver
anderen. De motieven, welke het
Partijbestuur tot het beleggen
van deze bijzondere vergadering
hebben geleid, zijn ons nog niet
bekend. Wij kunnen er naar gis
sen. De behoefte moet gevoeld
zijn, om de Fractie, door middel
van haar voorzitter, gelegenheid
te geven, een sóórt „verant
woording" af te leggen.
Verantwoording in de
eigenlijke zin kan dat, ook staats
rechtelijk, en misschien ook staat
kundig, natuurlijk niet zijn. Men
moet, in het kader van de ge
zonde democratische verhoudin
gen, de zaken zuiver zien.
Maar het is natuurlijk aan de
Partij, vooral aan Partijbestuur
en Fractie, niet ontgaan, dat de
uiteindelijke afloop van het
drama-Indonesië, niet strookt met
wat de Partij altijd, blijkens haar
Program, heeft voorgestaan. Men
behoeft geen speciale kennis van
de politieke kaart te hebben, om
dat te weten. Eén blik op de in
houd van de desbetreffende para
graaf in het Urgentieprogram 1946
en het Manifest (Program) van
1948 doet ons dit zien.
De riskante inhoud van de
veder-lichte Unie maakt het dui
delijk, dat de samenwerking
tussen de R.I.S. (de Republiek
Indonesia Serikat, oftewel de Re
publiek van het Verenigde Indo
nesië) en Nederland niet omgeven
is met de waarborgen, welke de
K.V.P. zich altijd heeft voorge
steld. Dit kón in de gegeven om
standigheden niet worden bereikt.
Maar dat het niet bereikt werd,
is daarom te meer jammer, omdat
de K.V.P. de noodzaak van die
samenwerking, ten bate van het
algemeen welzijn, zo lang heeft
gepropageerd, door alle wisselin
gen der program-aspecten heen.
Tot het, althans in zijn oorspron
kelijke vorm, niet langer te hand
haven bleek, toen de Regering
steeds verder de weg der conces
sies betrad.
Na alles, wat we over deze zaak
in de vier jaar, sinds Augustus
1945, hebben geschreven, gaan we
daar nu niet verder op in. Feite
lijk echter is de periode van het
beleid der deskundigen die het
intussen aardig „verknoeid" heb
ben afgesloten. In Utrecht zal
het vandaag allereerst een partij-
organisatorische zaak zijn. Niet
om in de eigenlijke zin van de
Fractie „verantwoording" te ver
langen, maar wel om,, in wélke
vorm dan ook, een standpunt
te bepalen.
Dit kan geschieden zónder, het
kan ook mèt een uitspraak, in de
gedaante van een motie of iets
dergelijks. Wij kunnen ons zeer
goed voorstellen, dat de Partij
raad daar behoefte aan heeft,
omdat de Partijraad tenslotte het
Program heeft vastgesteld. Dat
Program is geen absoluut recept,
waar geen duimbreed van afge
weken zou mogen worden, het is
echter ook geen harmonica-
geval, zóver uitrekbaar, dat men
er zwart tenslotte wit mee kan
noemen.
Wij voelen dus voor een uit
spraak van de Partijraad. In
welke vorm precies, dat wachten
wij gaarne af. De een acht het
aanbevelenswaardig, de Fractie
toch maar een vertrouwens-votum
mee te geven een yotum van
wantrouwen is ook o.i. in het ge
heel niet aan de orde! de ander
pleit voor een „vaststelling",
welke „pro en contra" t in het
midden laat, maar toch iets con
structiefs zou moeten inhouden.
Constructief zowel voor
de verhoudingen binnen de Partij,
als in het land, en misschien ook
wel buiten de grenzen, tot over
de 266
Met belangstelling wachten wij
af, wat „het parlement van de
Partij" vandaag zal besluiten.
INDONESISCHE
AMBTENAREN TE
DEN HAAG
Per vliegtuig is uit Indonesië
aangekomen mr. Icksan, secreta
ris-generaal van het ministerie
van buitenlandse zaken der re
publiek Indonesia. De heer Ick
san is vergezeld .van. 6 f JSnï"
ren van zijn ministerie, die gedu
rende drie maanden bil het Ne
derlandse ministerie van buiten
landse zaken in de gelegenheid
zullen worden gesteld, zich te
oriënteren omtrent een aantal
zaken, die met het oog op hun
toekomstige taak voor ben van
nut kunnen zun. Deze ambtena
ren zijn bestemd voor de buiten
landse dienst der republiek.
(Van onze parlementaire redacteur)
Belangrijker dan de vele uren onderwijs-discussies, de Tweede Kamer vergaderde deze Vrijdag
ook 's morgens, waren de enkele minuten, na de middagpauze, waarin Regering en Volks
vertegenwoordiging plotseling vrij scherp tegen over elkaar kwamen te staan. Wat was het
geval? Bij de behandeling van het wetsontwerp inzake de souvereiniteitsoverdracht heeft mr.
de Graaf, namens de K.V.P.-fractie, de wens tot uitdrukking gebracht dat hef ontwerp
garantiewet voor ambtenaren in Indonesië nog vóór het Kerstreces zou worden afgehandeld.
De bedoeling van deze wens was duidelijk. Een groot deel van de Kamer is van mening,
dat het ter R.T.C. ten aanzien van de ambtenaren overeengekomene niet geheel bevredi
gend is.
Met name acht men het ongeoorloofd de ambtenaren als het
ware te dwingen risico's te aanvaarden, die zij, mits zij de
naaste toekomst ook op andere wijze verzekerd wisten, wel
licht niet zouden willen lopen. Waar het wel zeker was, dat de
regering in het in te dienen ontwerp minder ver zou willen
gaan, zou de door de Kamer beoogde verruiming dus tijdens de
behandeling moeten worden aangebracht en het zou dan deze
aldus verruimde garantie moeten zijn, die de ambteraren in
Indonesië nog voor de souvereiniteitsoverdracht in hun bereke
ningen zouden kunnen betrekken. Kon de regering, aldus mr.
de Graaf in zijn op 8 Dec. gehouden rede, niet toezeggen dat
zij deze spoedige behandeling zou mogelijk maken, dan over
woog hij om nog tijdens het toen plaats vindende debat een
uitspraak van de Kamer uit te lokken.
Het antwoord, dat minister Joe-
kes, namens de regering, op deze
vraag gaf, scheen zeer bevredi
gend. De dag daarop zou het des
betreffende wetsontwerp waar
schijnlijk reeds bij de Kamer kun
nen worden ingediend. Professor
Romme verklaarde zich daarop bij
de replieken, mede namens mr.
de Graaf, bevredigd. Het wetsont
werp werd ook inderdaad de vol
gende dag ingediend. Het Voor
lopig Verslag daarop is inmiddels
reeds verschenen en iedereen
achtte het dan ook vanzelfspre
kend, dat de Kamervoorzitter gis
termorgen, bij de aanvang van
de vergadering, voorstelde om het
ontwerp-garantiewet op de laat
ste dag voor het Kerstreces, dus
a.s. Vrijdag, in openbare behan
deling te nemen.
Na het beëindigen van de mid
dagpauze volgde toen echter de
opzienbarende mededeling. Dr.
Kortenhorst deelde mede verno
men te hebben, dat de regering
bij nader inzieij op haar aanvan
kelijk voornemen was terugge
komen en dat het onder deze om
standigheden dus geenszins meer
zeker was, dat aan het verlangen
van de Kamer zou worden vol
daan. Tableau!
Prof. Romme, de leider van de
K.V.P.-fractie, betrad het spreek
gestoelte en zeide zoveel als dat
hij zijn oren niet kon geloven.
Dit moest toch wel een misvatting
zijn. Hij haalde nogmaals de voor
geschiedenis van deze zaak 'op, om
tenslotte tot de conclusie te ko
men, dat de regering moest wor
den duidelijk gemaakt, dat de
Kamer pertinent aan haar eis en
de gedane toezegging bleef vast
houden. De Kamervoorzitter con
stateerde vervolgens, dat de me
ning van prof. Romme de mening
van de hele Kamer bleek te zijn
en dat het dus op zijn weg lag de
regering van een en ander op de
hoogte te stellen. Nog diezelfde
middag ging er een brief van de
Kamerpresident naar de regering
uit. Hierin wordt gezegd, dat de
Kamer er zeer bepaaldelijk op
staat, dat de aanvankelijk ge
maakte afspraak ten volle wordt
nagekomen. Hiermede is het con
flict dus een voldongen feit. Wat
mag de regering hebben bewogen
om te handelen zoals zii handelde?
In de voorafgaande dagen
schijnt er nog een diepgaand over
leg te hebben plaats gehad tussen
de regering en de commissie van
rapporteurs. Daarbij is de door
de Kamer beoogde verruiming ter
sprake gekomen en al bleek de
Kamer tenslotte wel bereid om
haar wens tot bepaalde catego-
riën van ambtenaren te beper
ken, de regering moet van oor
deel zijn gebleven, dat ook deze
beperkte verruiming nog te ver
gaat. Ook de invloed van de mi
nister van financiën heeft hierbij
waarschijnlijk mede een rol ge
speeld.
Van politiek belang
Naar verluidt zal de gerezen
kwestie in de Ministerraad van
a.s. Maandag een punt van dis
cussie uitmaken. Hoe de beslissing
ook uitvalt, zij is in elk geval
zeker niet van politiek belang ont
bloot. In het gunstigste geval be
willigt de regering in de eis van
de Kamer, hetgeen dan echter zou
neerkomen op een complete ne
derlaag.
(Vervolg op pag. 3)
VATICAANSTAD (K.N.P.)
De Apostolische Internuntius in
Nederland, Mgr. Paolo Giobbe, is
Vrijdagmorgen door Z. H. de Paus
in particuliere audiëntie ontvan
gen.
De „Aquitania" van de Cunard White Star ligt in het dok te
Southampton te wachten tot zij naar de sloper zal worden
gevaren. In 1913 liep de „Aquitania" van stapel. In beide
wereldoorlogen heeft zij dienst gedaan. Van 1918 tot 1939 was
zij als passagiersschip zeer geliefd. Nu is de „Aqyitania" zo
oud, dat de onderhoudskosten te hoog worden; daarom zal zij
spoedig worden gesloopt.
Naar het A.N.P uit officiële
kringen te Den Haag verneemt
zal het Ministerie van Over
zeese Gebiedsdelen in de toe
komst de naam dragen van
„Ministerie voor Unie-aange
legenheden en Overzeese Rijks
delen" (afgekort: MUOR).
Onder dit ministerie zullen dan
ressorteren de betrekkingen
met Indonesië in Unie-verband,
de betrekkingen met Suriname
en de Nederlandse Antillen en
het bestuur over Nieuw Guinea,
dat in de toekomst vanuit Ne
derland zal worden gevoerd
Volgens radio-Moskou is de mi
litaire leider der Chinese commu
nisten te Moskou aangekomen.
Vrijdagavond -werd hij door Sta
lin. ontvangen. De minister van
buitenlandse zaken, Wisjinskv.
woonde het onderhoud bij.
Mao Tse Toeng. die bij de grens
van Siberië en China was begroet
door Lavrentyef, de plaatsvervan
gende Russische minister van bui
tenlandse zaken, werd te Moskou
ontvangen door de plaatsvervan
gende minister-president Molotof,
maarschalk Boelganin en Gromv-
ko
NEDERLANDSE ZAKENMAN
ZOU ZIJN GEARRESTEERD
Vrijdagmiddag wilde een Ne
derlander, die pas getrouwd was
met een Tsjechische vrouw, het
gebouw van de Nederlandse lega
tie te Praag binnengaan om voor
zijn vrouw een Nederlands pas
poort te verkrijgen. Toen het
paar de Legatie wilde binnengaan
werd het aangesproken door een
tweetal Tsjechische politieagen
ten, die het paar verzochten even
mee te gaan. De agenten pro
beerden te verhinderen, dat het
paar de Legatie zou binnengaan.
Juist op dat moment verscheen
de nieuwe Nederlandse gezant
Jhr. van Tets. na wiens tussen
komst het naar verder met rust
werd gelaten.
In diplomatieke kringen te
Praag vernam het A.P., dat drie
dagen geleden een Nederlandse
zakenman. Maas geheten, door de
Tsjechische autoriteiten zou zijn
gearresteerd. Van dit bericht kon
geen officiële bevestiging worden
verkregen.
Het interieur van het Voortrekkers-monument bij Pretoria,
waar Vrijdag de inwijdingstoespraken werden gehouden. Precies
om 12 uur beëindigde de voornaamste spreker zijn toespraak
en vielen de zonnestralen op de sarkophaag, of praalgraf, van
de Voortrekkersleider Piet Retief en zijn mannen, die in 1838
zijn vermoord.
Soekarno is Vrij'dagmiddag door de 16 kiesmannen, aangewezen
door de regeringen der Staten, met algemene stemmen gekozen
tot eerste president van de Republiek Indonesia Serikat. De
verkiezing had plaats in de Kepatihan, in het centrum van
Djogjakarta en stond onder leiding van Moh. Rum.
Nadat de uitslag der stem
ming bekend was, werden Rum
en Anak Agung aangewezen
om Sukarno het besluit mede
te delen. Om half elf gisteren
avond kwamen de kiesmannen
wederom bijeen voor het aan
horen van de mededeling van
Sukarno, dat hij de benoeming
aanvaardt.
MUENCHEN, 16 Dec. (Reuter). Volgens berichten in de
plaatselijke pers zijn zeventig voormalige S.S.-officieren, Gesta-
po-agenten en leden van de S.D. Donderdagavond aanwezig
geweest .op een geheime bijeenkomst te Muenchen van de
extreem-nationalistische „Vaderlandse Unie", die in Beieren
25.000 leden zou tellen.
De bijeenkomst werd in een
restaurant gehouden en alleen op
vertoon van een speciale uitnodi
ging werd toegang verleend. Jour
nalisten, die ook hadden weten
binnen te komen, zouden weer uit
de zaal gezet zijn.
Karl Feitenhansel, de leider van
de „Vaderlandse Unie", zou op de
vergadering gezegd hebben: „Weg
met de verraders van de nazi's,
die ons aan de geallieerden heb
ben overgeleverd".
Feitenhansel zou verder ver
klaard hebben, dat de Duitse sol
daten zich waardiger gedragen
hebben dan de geallieerden doen.
Waldemar von Knoeringen, de
sociaal-democratische leider in
Beieren, was volgens Feitenhan
sel een verrader en agent van de
Britse geheime dienst.
De Amerikaanse commissaris in
Beieren, Clarence Bolds, heeft een
onderzoek naar de gehouden bij
eenkomst ingesteld.
Aloys Hundhammer, de parle
mentaire leider van de christen
socialisten in Beieren, zeide, dat
„onmiddellijk tegen deze uitbars-
VIJFTIEN JAAR VOOR
SCHOONEBOOM
De 51-jarige Amsterdamse bat
terijenfabrikant J. H. Schoone-
boom, die in de bezettingstijd vele
ondergedoken Joodse landgenoten
had verraden en hun juwelen had
verduisterd, is Vrijdag door het
Bijz. Gerechtshof te Amsterdam
tot vijftien jaar gevangenisstraf
veroordeeld met ontzetting uit al
le openbare rechten voor het le- regering
ven.
ting van neo-facisme zal worden
opgetreden". Hij zou pogingen in
het werk stellen om een verbod
van de „Vaderlandse Unie" te
verkrijgen.
Het Beierse parlement heeft
met algemene stemmen de Beierse
regering verzocht, maatregelen te
nemen tegen mogelijke wederge
boorte van het nazisme. Tevens
verzocht het om een onderzoek
van het kabinet naar de berichten
over de bijeenkomst van de „Va
derlandse Unie" van Feitenhan
sel.
DE DEMILITARISATIE
VAN DUITSLAND
Overeenkomst tussen
Geallieerden en Adenauer
BONN, 17 Dec. (Reuter). De
geallieerde Hoge Commissarissen
in Duitsland hebben gisteravond
een wet ondertekend tot voort
zetting van de demilitarisatie en
denazificering van West-Duits-
land, nadat zij met bondskanse
lier Adenauer volledige overeen
stemming hadden bereikt over de
wijze, waarop Duitsland tot het
internationaal gezagsorgaan voor
het Ruhrgebied zal toetreden.
De wet tot uitbanning van mili
tarisme en nationaal-socialisme
voorziet in maximaal levenslange
gevangenisstraf en 100.000 mark
boete en verbiedt iedere militaire,
para-militaire, oudgedienden- of
nazi-organisatie.
De Hoge Commissarissen stem
den er in toe. dat het geallieerde
gezamenlijke export-import bu
reau (J.E.I.A.) a.s. Maandag zal
worden opgeheven, wanneer al
zijn functies door de West-Duitse
zullen worden overge
nomen.
jOEGOSLAVEN MOGEN
NAAR ROME
VATICAANSTAD (K.N.P.) Te
Belgrado is door de regering be
kend gemaakt, dat de Joego-Sla-
vische Katholieken zonder enige
moeite naar Rome zullen kunnen
gaan tijdens het Heilig Jaar. Zii
zullen alleen de reisvoorschriften
nauwkeurig dienen op te volgen.
Dit bericht steekt gunstig af bii
de berichten uit andere commu
nistische landen, waar de gelovi
gen zo goed als zeker geen toe
stemming zullen kunnen krijgen
om een reis naar Rome te maken.
TRYGVE LIE
in 1951 geen candidaat
Reuter meldt uit Lake Success,
dat Trygve Lie, secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties,
zich na beëindiging van zijn
ambtsperiode in 1951. niet her
kiesbaar zal stellen
Heden, Zaterdagmorgen om
half acht, heeft de nieuwe
president de eed afgelegd ten
overstaan van mr dr. Kusumah
Atmadja, de president van het
Republikeinse Hoog Gerechts
hof en de heer Kamaludiningrat
penghulu (Islamietisch func
tionaris) van de Kraton.
Getuigen bij deze eedsafleg
ging waren Z.H. Exc. Mgr.
Sugyopranota, Apostolisch Vi
caris van Semarang, de Repu
blikeinse minister van gezond
heid, dr. Leimena en Ki Bagus
Hadikusumo.
DE AMERIKAANSE
WAPENLEVERINGEN
Europese bezwaren
Michael McDermott heeft als
woordvoerder van het Ameri
kaanse ministerie van buiten
landse zaken verklaard, dat En
geland nader wil worden inge
licht over zijn rol in de defensie
van het Noordatlantisch gebied,
alvorens met de V.S. onderhande
lingen te beginnen over de le
verantie van militaire uitrusting.
Het gaat er in hoofdzaak om,
aldus McDermott. wat van Enge
land zal worden verwacht op
grond van het plan tot wederzijd
se hulp
De meeste landen van het
Noordatlantisch Pact hebben zich
bii de klacht van Engeland inzake
de bilaterale overeenkomsten die
Amerika wenst te sluiten alvo
rens wapens te zenden, aangeslo
ten, aldus wordt te Washington
vernomen. De ambassadeurs van
deze landen zouden het ministerie
van buitenlandse zaken de critiek
hunner regeringen hebben doen
toekomen op een voorlopige
Amerikaanse ontwerpovereen
komst. waardoor de voorlopig
voor Januari vastgestelde wapen
verschepingen misschien ver
traagd worden
De Belgische Visserijpolitie
heeft Vrijdagmiddag twee Hel
derse treilers opgebracht naar
Ostende wegens het vissen in
de Belgische territoriale wate
ren. Beide schepen, de HD 12
van schipper K. Woort en de
HD 116 van schipper P. de Wit,
waren sinds enkele weken naar
het Zuiden vertrokken voor
de haringvangst.
De gevangen vis zou in Ostende
in beslag zijn genomen onder
protest van de schippers.
Volgens later ontvangen be
richten zouden beide schepen
reeds vrijgelaten zijn. nadat de
schippers een borgsom gestort
hadden. Vangst en bovendeks-
netten zouden echter in beslag
genomen ziin. Momenteel is nog
niet te achterhalen om welke
reden de schepen in de territo
riale wateren terecht gekomen
zijn. De schippers maakten deze
tocht reeds voor het derde jaar en
staan bekend als mensen, die met
de internationale visserijvoor
schriften goed ctp de hoogte zijn.
Nader werd nog gemeld, dat
een der schippers pertinent ver
klaard heeft, dat hij niet in het
verboden water gevaren, noch ge
vist heeft. De Belgische Visserij
politie heeft de gehele zaak nog
in onderzoek.
Het troepentransportschip Zui
derkruis is om kwart voor elf
Vrijdagavond aan de Lloydkade
te Rotterdam gearriveerd De
ontscheping van de opvarende
militairen is hedenmorgen om ïe-
gen uur begonnen.
