Hoe staat het met de voorziening
inzake volkslectuur?
•1
Nieuwe nuances in strijd
tegen de Kerk
Bloeiende Missie in gevaar
I £cfofaiotilÉ
UUMPROEF
Nog i
verho
JOH. SEB. BACH 1750-1950
de
Van Al
Het volkskwaad van wilde
winkelbibliotheek jes
RADIO
Berichten uit volksdemocratische landen
■r 'llen scherp worden gecensureerd
De toekomst van de Katholieke
Kerk in Vietnam
ALKALIVRIJ
Naar wij vernemen:
„De Minister
weet alles"
n.
Behandt
Het eeni
VAGINA 4
DONDERDAG 16 FEBRUARI 1950
(Slot)
Misschien is hun recht hierop
nog wel groter, omdat zij toch
reeds zo slecht bedeeld zijn wat
cultuurinstellingen betreft; hun
enige ontwikkelingsmogelijkhe
den zijn bijna gelegen in de lec
tuur.
Maar waarte iedere kleine
parochie en gemeente op zich
zelf niet in staat is, daartoe ziin
zij gezamelijk wel in staat.
WISSELMAGAZIJN
Daarom hebben de onlangs in
verschillende provincies opge
richte verenigingen inzake lec
tuurvoorziening ter bereiking
van hun doel als een van hun
middelen gesteld: het oprichten
van een of meer wisselmaga
zijnen in de provincie. Een wis
selmagazijn wil niets anders zeg
gen dan een uitleenbibliotheek
m het groot, maar nu niet ten
behoeve van particuliere lezers,
maar ten behoeve van de uit
leenbibliotheken. De uitleenbi
bliotheken kunnen hun uit te le
nen boeken van het wisselmaga
zijn betrekken. Is na verloop
van zekere tijd een partij boeken
uitgelezen, dan kan men deze
weer retour zenden en de partij
wordt door een nieuwe vervan
gen. Op deze manier kan een
uitleenbibliotheek nooit met
planken vol boeken blijven zit
ten, die reeds volledig uitgele
zen zijn of om andere redenen
niet meer gaan. Waar de finan
ciën niet toereikend zijn voor
een uitleenbibliotheek om boe
ken aan te schaffen, daar kun
nen deze tegen zeer geringe prijs
bij het wisselmagazijn gehuurd
worden. Dikwijls zai het ook
geneesmiddel
btj diverse
verkoudheden
ONS NEUSDRUPPELS
I BALSEM HOESTBONB
(Advertentie)
VRIJDAG 17 FEBRUARI
HILVERSUM I 301,5 M.
7.00—24.00 KRO. 7.00 Nieuws;
7.15 Ochtendgymnastiek; 7.30 So
praan en piano; 7.45 Morgengebed
en liturgische kalender; 8.00
Nieuws en weerberichten; 8.15 Gra-
mofoonmuziek; 9.35 Schoolradio;
10.00 Gramofoonmuziek; 10.00 Gra-
mofoonmuziek; 11.00 Voor de zie
ken; 11.40 Schoolradio; 12.00 Ange
lus; 12.03 Amusementsorkest;
12.30 Mededelingen; 12.33 Amuse
mentsorkest; 12.55 Zonnewijzer;
13.00 Nieuws en Katholiek nieuws;
13,20 Omroeporkest en solist; 14.00
Gevarieerd programma; 14.45 Koor
zang; 15.00 Schoolradio; 14.30 Pia
novoordracht; 16.00 Voor de zie
ken; 17.00 Voor de kinderen; 17.15
Kinderkoor; 17.45 Promenade or
kest en soliste; 18.30 Voor de strijd
krachten; 19.00 Nieuws; 19.15 Re
geringsuitzending; 19.35 Brabants
halfuur; 20.00 Nieuws; 20.05 De ge
wone man zegt er 't zijne van. 20.12
Gevarieerde muziek; 20.30 ,,Ja, zo
was 't...", klankbeeld; 21.30 Con
certgebouworkest; 22.23 Gramo
foonmuziek; 22.35 Actualiteiten;
22.45 ,.De zin van het huwelijk",
causerie; 23.00 Nieuws; 23.1524.00
Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II, 416 M.
7.00 VARA; 10.00 VPRO; 10.20
VARA: 12.00 VARA; 19.30 VPRO;
21.00 VARA; 22.40 VPRO; 23.00—
24.00 VARA. 7.00 Nieuws; 7.18
Gramofoonmuziek: 8.00 Nieuws en
weerberichten; 8.18 Orgelspel; 8.50
Voor de vrouw; 9.00 Gramofoonmu
ziek; (9.309.35 Waterstanden);
10.00 ..Thuis", causerie; 10.05 Mor
genwijding; 10.20 Gramofoonmu
ziek; 10.30 Voor de vrouw; 10.45
Bas en piano; 11.05 Voordracht;
11.20 Gramofoonmuziek; 12.00 Zang
en,orgel; 12.30 Mededelingen; 12.33
Sportpraatje; 12.45 Gramofoonmu
ziek; 13.00 Nieuws; 13.15 Lichte
muziek; 13.45 Gramofoonmuziek;
14.00 Voor de vrouw; 14.20 Sopraan
alt en piano; 14.40 Causerie en
voordracht; 15.00 Kamerorkest en
solist; 16.00 Filmprogramma; 16.30
Voor de jeugd; 17.00 Pianoduo;
17.20 Muzikale causerie; 18.00
Nieuws; 18.15 Felicitaties; 18.35
Dansorkest; 19.00 Denk om de
bocht; 19.15 Kwartet; 19.30 „Gelo
vige mensen", causerie; 19.45 „Een
••adiokrabbel"; 19.55 Mededelingen:
20.00 Nieuws; 20.05 Boekbespre
king; 20.15 Viool en piano; 20.30
..Mensen aan het werk", klankbeeld
21,00 „Faust", opera; 21.40 „De
Ducdalf"; 22.00 Buitenlands over
zicht; 22.15 Gramofoonmuziek;
22.40 „Vandaag", causerie; 22.45
Avondwijding. 23.00 Nieuws; 23.15
—24.00 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL 322 en 484 M.
322 M.12.00 Gramofoonmuziek;
12.30 Weerberichten; 12.32 Omroep
orkest; 13.00 Nieuws; 13.15 Klas
sieke muziek; 14.00 en 14 3014 45
Gramofoonmuziek; 17.00 idem;
17.05 Nieuws; 17.15 Engelse les;
17.30 Orkest concert; 18.05 Gramo
foonmuziek; 18.10 Voordracht;
18.20 Gramofoonmuziek: 18.30 Voor
de soldaten; 19.00 Nieuws; 19.30
Gramofoonmuziek; 19.50 Radio
feuilleton; 20.00 Filmmuziek: 20.15
Filmrevue; 20.30 Symphonieorkest
en solist; 22.00 Nieuws: 22.15 Ver
zoekprogramma; 23.00 Nieuws;
23.05 Gramofoonmuziek; 23.30
24,00 Dansmuziek.
484 M.: 12.05 Lichte muziek; 13.00
Nieuws; 13.15 Gramofoonmuziek;
14.1515.00 idem; 17.40 Viool en
niano; 18.30, 19.00 en 19.40 Gramo
foonmuziek; 20.00 Omroeporkest,
omroepkoren en solisten: 20.45 en
21.15 Gramofoonmuziek: 22.00
Nieuws; 22.15 Strijkkwartet: 22.40
Gramofoonmuziek; 22.55 Nieuws;
23.00 Gramofoonmuziek; 23.55
Nieuws.
economisch niet verantwoord
zijn voor een kleine gemeente
om sommige exemplaren als
eigendom aan te schaffen, in
zeer vele gevallen kunnen zij
volstaan met het voor enige tijd
huren van deze exemplaren.
Hierdoor wordt vooral ge
dacht aan studieboeken, want
naast ontspannings- en ontwik-
kelingslectuur wil de vereniging
ook vakliteratuur brengen op
webied van landbouw, veeteelt
boekhouding, machineriën. enz.
Vele van deze boeken zouden
slechts door een zeer gering aan
tal mensen in een kleine ge
meente gebruikt worden. Door
het systeem van een wisselma
gazijn wordt op deze manier het
maximum uit een minimum
aantal boeken gehaald.
Het wisselmagazijn is ook in
staat boeken in grote partijen
tegelijk op te kopen, waarbij
vooral gedacht wordt aan 2de
hands boeken, waardoor de prijs
dikwijls aanzienlijk daalt.
Aan de hand van een kleine
berekening zullen wij de finan
ciële voordelen voor èen uitleen
bibliotheek laten zien bij het
systeem van een wisselmaVazijn.
Gestel dat een bibliotheek over
f 100.beschikt. Voor deze 100
gulden kan zij hoogstens een 20
nieuwe boeken aanschaffen.
Maar voor deze zelfde f 100.—
kan zij (indien de prijs van een
100 boekenkist f4.per week
doet, wat bij de Ver. Noord
holland inderdaad het geval is)
25 kisten van 100 boeken bestel
len. dat zijn 2500 boeken. Bij een
onderverhuur van 10 cents per
week, kunnen deze boeken f 250
opbrengen, dat zou een winst
betekenen van f 150.Dat de
ze berekening naief is, is duide
lijk, want niemand bestelt boe
kenkisten voor één week, of
schoon dit niets aan de bereke
ning afdoet. Maar het zal ook
niemand gelukken alle gehuurde
boeken onmiddellijk onder te
verhuren. Wel is uit deze bere
kening duidelijk, dat bij enige
activiteit toch minstens het
grondkapitaal behouden kan
blijven, waarvoor geregeld nieu
we boeken besteld kunnen wor
den.
Ook is het niet ondenkbaar,
dat fabrieken, grote kantoren en
internaten door het systeem van
een wisselmagazijn in staat ge
steld worden een eigen uitleen
bibliotheek te openen. In boven
genoemd geval zouden zij
slechts tegen f 4.per week
over honderd boeken kunnen
beschikken.
Behalve door het oprichten
van wisselmagazijnen kunnen
de bibliotheken ook op velerlei
ander gebied nog onderling sa
menwerken. Zo is het ook mo
gelijk om „onderling" boeken te
verwisselen. Onlangs kwam te
Rotterdam een Bond van Rotter
damse R.K. Uitleenbibliotheken
tot stand om elkaar onderling te
helpen en steunen. Zulk een
bond zou ook tot stand kunnen
komen tussen R.K. Uitleenbi
bliotheken van een bepaalde
streek. Wij moeten in groter
verband durven zien en niet
er.kel binnen de enge grenzen
van een kleine gemeente kijken.
Uiteindelijk zijn wij er zelf bij
gebaat
F. D.
Naar aanleiding van het ver
zoek van Engelse zijde om
afstand te doen van zijn rech
ten op het opperhoofdschap
over de Bamangwato stam, is
Seretse Khama per vliegboot
naar Engeland gekomen.
Khama, die in Oxford rechten
heeft gestudeerd, huwde onge
veer onderhalf jaar geleden de
Londense typiste Ruth Wil
liams. Hoewel enige stamhoof
den sterk tegen dit huwelijk
waren, werd Seretse Khama bij
stemming toch tot opperhoofd
gekozen.
Op 28 Juli 1750 stierf wel een
van de grootste genieën welke on
der de kunstenaars die de muren
dienden, hebben geleefd. Een mu
sicus die zijn tjjd ver vooruit was,
die tijdens zijn leven niet werd be
grepen. Hij leefde als eenvoudig
burger, was diep gelovig en be
oefende zijn vak met grote liefde,
in volkomen dienstbaarheid aan de
kunst zonder te streven naar per
soonlijke adoratie, en successen.
Wie zou zich na wat hij nu van deze
meester al niet gehoord heeft, kun
nen voorstellen dat de burgemees
ter van Leipzig bij zijn benoeming
tqt Thomascantor tot Bach zeide
„De beste kunnen we niet krijgen,
dan zullen we maar een mid
delmatige nemen. En in 1848
schreef nog een Nederlands cri
ticus in de „Spectator" neen, Bach
verdient niet in één adem met
Beethoven genoemd te worden.
Doch na de propaganda van Frie-
drich Zeiter en Felix Mendelssohn,
werd in 1850 in Duitsland het
Bach-Gesellschaft gesticht, en zo
langzaam aan werd de betekenis
van Bach's werken begrepen, en
kwamen zij tot uitvoering. In Ne
derland was het wel Evert Cornelis
de vroegere dirigent van het Con
certgebouw-orkest die grote ver
dienste had, voor de uitvoerings
praktijk van de muziek van Bach.
Nu men in het z.g. Bach-jaar de
meester weer met 't uitvoeren van
(Bijzondere K.N.P.-correspondentie)
PRAAG, 14 Februari. Sinds enige weken kan men een nieuwe
nuance waarnemen in de strijd tegen de Katholieke Kerk in
Tsjecho-Slowakijë. De laatste tijd gooit de regering van Praag
het over een andere boeg door meer gebruik te maken van de
Orthodoxe Kerk, die trouw luistert naar de stem van haar Mos-
kouse meester. Reeds voor de communistische staatsgreep in Fe
bruari 1948 probeerden de Russen de positie van de Orthodoxe
Kerk, die in Tsjecho-Slowakijë noch wat betreft ledenaantal,
noch wat betreft invloed, van enige betekenis was, van bovenuit
te verstevigen teneinde daardoor ook op godsdienstig terrein de
volledige bolsjewisering van het land voor te bereiden.
In opdracht van de Stichting Nederlandse Scheepsbouw Export
te 's-Gravenhage is voor rekening van de Joegoslavische rederij
Yogoslavenska Linyska Plovidba, te Alblasserdam in aanbouw
het motorvracht- en passagiersschip ,,Pula" Dinsdagmiddag is
de „Pula", nadat dit wegens de slechte weersgesteldheid enige
malen was uitgesteld, te water gelaten.
SINGAPORE,
Vietnam, het
(K. N. P.)
vroegere Frans-
Indochina, Annan, Tonkin en
Cochinchina telt ongeveer 20
millioen inwoners, waaronder
1.600.000 katholieken. Voor de
vijandelijkheden was de missie
in Vietnam een van de bloeiend-
ste van Azië. 'Zij telde in 1941
1942 1406 inlandse priesters en
371 missionarissen, 4683 inlandse
kloosterzusters en 371 zusters-
missionarissen. Deze christen
gemeenschap, die de voorpost
vormde van het Aziatische ka
tholicisme, wordt geteisterd door
een zware crisis, die een weer
kaatsing is van de politieke en
ideologische conflicten, die het
vroegere Frans-Indochina teiste
ren.
Toen Ho-Tsjie-Minh en de
Viet-Minh in 1945 hun beweging
voor de „nationale bevrijding"
lanceerden, sloten de Vietnamese
katholieken zich in grote getale
hierbij aan, zonder zich er van
bewust te zijn, dat deze bewe
ging. op dat ogenblik reeds, in
handen was van de communis
ten. De Viet-Minh gaf het sein,
eerst tot verborgen en nader
hand tot openlijke vervolgingen,
niet alleen tegen de missiona
rissen, maar ook tegen inlandse
priesters en plaatselijke chris
tengemeenschappen. Zoals men
weet was de Franse koloniale
politiek in Azië toevertrouwd
aan admiraal Thierry d'Argen-
lieu, een katholiek priester van
de Orde der Ongeschoeide Car-
melieten. Tijdens de eerste we
reldoorlog was Thierry d'Argen-
lieu officier bij de Franse mari
ne. Later ging hij voor priester
studeren, maar in de tweede
wereldoorlog riep Frankrijk hem
opnieuw naar het leger, waar hij
bevorderd werd tot admiraal.
Na de tweede wereldoorlog zond
Frankrijk hem naar Indo-China
om daar als gouverneur-generaal
het bestuur op zich te nemen.
Om die taak te kunnen vervullen
verleende de H. Stoel toestem
ming tijdelijk buiten het ver
band van de Orde te leven (de
zgn. exclaustratie). In Maart '47
keerde Admiraal Thierry d'Ar-
genlieu na een bezoek bij de H.
Vader weer in zijn klooster te
rug.
Het feit, dat de Franse gou
verneur-generaal een katholiek
priester was, werd door de com
munistische Viet-Minh uitgebuit
om de Katholieke Kerk van „im
perialisme" te beschuldigen en
de Indochinese katholieken te
compromitteren. De Viet-Minh
wierp toen haar masker af en
toonde haar werkelijke anti-ka
tholieke gevoelens. Meer nog,
benden, die zich beriepen op Ho-
Tsjie-Minh, hadden katholieke
missionarissen en zelfs inlandse
priesters vermoord en missie
posten geplunderd. Van de an
dere kant ontstond er een scheu
ring binnen de nationalistische
oeweging en een anti-commums
tische groep dook op, die niet
aarzelde zich met een kleine re
serve rond ex-keizer Bao-Dai te
scharen. Een groot aantal Viet
namese Katholieken scharen zich
thans rond Bao-Dai.
Wat deze laatste betreft, hij
staat zeker sympathieker tegen
over het katholicisme dan Ho-
Tsjie-Minh; zijn echtgenote is
bovendien katholiek. Maar zijn
persoonlijkheid is geen al te ze
kere waarborg voor het katho
licisme.
Bao-Dai is in werkelijkheid
het erkende hoofd van een gods
dienstige secte, het Cao-daisme,
wier houding ten opzichte van
het katholicisme nog niet duide
lijk kon worden omlijnd. De
Cao-daisten vermengen de aan
bidding van Christus, van Boed
dha, de hemel, de geesten en de
voorouders door elkaar. Hun
boeken berusten nu eens op de
Bijbel, dan op Pythagoras, Boed
dha enz. Deze zeer nationalisti
sche godsdienst is niet principiëel
vijandig tegen het katholicisme.
Maar, volgens betrouwbare
waarnemers, is het moeilijk te
bepalen, welke richting gekozen
zal worden op de dag, dat zijn
leider, ex-keizer Bao-Dai, even
eens de leider zou zijn van de
politiek in Vietnam.
Zij benoemden de Rus Jelevfery
tot Orthodox Pariarch van Tsjecho-
slowakijë. Door deze figuur op de
voorgrond te schuiven konden de
intriganten eveneens beschikken
over een persoon, die wat kerkelijke
waardigheid betreft op dezelfde
hoogte staat als-Mgr. Béran, terwijl
zij er zeker van konden zijn, dat er
altijd een kerkelijke hoogwaardig
heidsbekleder aanwezig zou zijn op
de gelegenheden, waar een derge
lijke figuur de voorgenomen plan
nen ten goede zou komen.
President Benesj had in zijn tijd
geweigerd om van regeringszijde
iets voor de Orthodoxe Kerk te
doen, daar deze Kerk bij de Tsje-
choslowaken niet de minste weer
klank had gevonden. Het is duide
lijk, dat dit na de communistische
staatsgreep in Februari 1948 anderss
werd; de Orthodoxe Kerk werd
duidelijk geholpen, ofschoon nog
niet op zo'n massale wijze als nu
het geval is.
Op 5 Februari werd in de Go-
razd-kerk te Olmütz de archiman
driet van de Orthodoxe Kerk, de
Tsjech Cestmér Kracmar, tot bis
schop gewijd van de eparchie van
Olmütz en Brünn. Daarmee is of
ficieel het sein gegeven om het
Katholieke Moravië als „missiege
bied" toe te wijzen aan de Ortho
doxe Kerk. Bij de wijding was ook
de regering ruimschoots vertegen
woordigd. Er was onder anderen de
Tsjechische minister van de Poste
rijen, Alois Neuman, die als rene
gaat van de vroegere partij van
Benesj thans met de communisten
VOORKOMT KRIMPEN EN HARD WORDEN
(Advertentie.)
heult. Het Bureau voor Kerkelijke
Zaken was vertegenwoordigd door
de afgevaardigde Jaroslav Havelka,
het leger door generaal Hlozek.
Vanzelfsprekend ontbrak ook het
Sovjet-Russische gezantschap te
Praag niet. De wijdingsplechtighe
den werden verricht door de me
tropoliet Nikolaj van Kolomea, de
Orthodoxe bisschop van Lemberg
Makary en metropoliet Jelevfery
van Praag.
Minister Neuman nam tijdens het
later volgende banket het woord,
waarbij hij wel zeer kenteke
nend de afgevaardigen van de
Orthodoxe Kerk met geen woord
als leden van het Christendom be
groette, doch alleen als burgers van
de Sovjet-Unie, waarheen zich „de
blikken richten van alle vredelie
vende naties der wereld en de ver
wachting van die volkeren, die
thans nog strijden voor hun natio
nale bevrijding en onafhankelijk
heid
Gaan de machthebbers in Tsje-
cho-Slowakije dus een soort gods-
dienstpolitiek voeren teneinde de
bevolking zand in de ogen te
strooien en het spoor bijster te doen
worden, in Hongarije voer de rege
ring een politiek van „wat niet
weet wat niet deert". Alle berich
ten uit de andere landen over nieu.
we maatregelen tegen de Katholie
ke Kerk worden stelselmatig voor
het volk verzwegen. Ook ten op
zichte van het Westen schijnt de
Kominform te hebben besloten om
alle uitgaande berichten, die de
vrije pers in het Westen inzicht
zou kunnen geven nn de werke
lijke toestand achter het IJzeren
ren. Men schrijft dit besluit toe
aan het protest, dat de Italiaanse
communistenleider Palmiro Togli-
atti tijdens de laatste bijeenkomst
van de Kominform te Boedapest
heeft laten horen en waar hij steen
en been klaagde, dat de commu
nistische partijen in de landen van
het Westen in staat stellen, de pu
blieke opinie in te lichten over de
toestanden in de volksdemocratische
landen.
Deze opportunistische politiek
van de Kominform bracht ook Hon
garije er toe grote zorg te besteden
aan de gezondheidstoestand van
Kardinaa-l Mindszenty. Men vreest
n.l. de reacttie van de gehele we
reld. wanneer plotseling het be
richt zou komen, dat Kardinaal
Mindszenty was gestorven.
zün werken gaat gedenken, is df
massale belangstelling feitelijk niet
veel verder dan zijn beide passie's
de „Matheus" en de „Johannes".
Zijn orgel en klavier-werken, zijn
concerten, e.d. worden betrekkelijk
in meer beperkte kring gewaar
deerd. Bach schreef absolute mu
ziek, waarin men geen bepaald
uitgesproken sentimenten kan ont
dekken. De voorname geest welke
uit al zijn werken spreekt is als het
ware bovenpersoonlijk. Is dit mis
schien de oorzaak waarom de
meeste muziek-minnaars min of
meer gereserveerd, of zelfs afkerig
tegenover zijn muz. staan! Maar wie
de moeite neemt naar deze muz. in
tensief te gaan luisteren, zal rijkelijk
beloond worden, met wat hij aan
muzikale schoonheid zal ervaren.
Ontzaglijk veel boeken zijn er
over Bach geschreven. Over de
juiste interpretatie van zijn werken
is er onder de musicologen al heel
wat te doen geweest, en van mu-
ziek-wetenschappelijke zijde, is
men er nog lang niet op uitgeke
ken. Maar met al die wetenschap
komt men ten slotte niet tot de es
sentiële kennis van Bach, tot de
muzikale bewogenheid welke deze
muziek ons kan voeren.
De musicus Sem Dresden zegt
zeer kernachtig Er moet meer
van Bach worden gespeeld, en min
der worden gesproken.
Inderdaad „de muziek" niet
alleen van Bach, is allereerst uit
het gehoor. Allerwege zal men zich
nu in ons land dit jaar opmaken
om de werken van Bach zowel vo
caal als instrumentaal te gaan uit
voeren. Deze herdenking wordt
vooral door de Utrechtse studenten
sterk gestimuleerd, ze hebben zelfs
'n speciale Bach-krant uitgegeven.
Wanneer we ons nu afvragen wat
voor zin deze Bach-herdenking nu
heeft, dan vinden we het antwoord
prachtig geformuleerd door Prof.
Dr. H. J. M. Weve als volgt: geen
gebied in het grote rijk der cultuur
dat als neutraal ontmoetingsterrein
beter geschikt is dan het land der
muziek.
We hopen dat deze woorden door
alle muziekvrienden zullen worden
overwogen, en dat men op het ont
moetingsterrein van de kunst, door
veel luisteren naar de concerten, de
grootmeester Joh. Seb. Bach nog
beter zal leren kennen en begrijpen
lan voorheen.
W. SCHREURS
is mr. dr. A. A. van Rhijn, de
nieuwe staatssecretaris van So
ciale Zaken, gisteren door H. M.
de Koningin beëdigd
is te den Haag overleden mr. Chr.
A. de Vries, hoofd van de Pers
dienst van de Alg. Ned. Ver. van
Vreemdelingenverkeer
is de bronzen medaille van de
stad Amsterdam uitgereikt aan de
trambestuurder D. van den Dun-
gen die al vijf mensen uit het wa
ter heeft gered
viel gisteren een 17-jarige Noorse
matroos in de Rotterdamse haven
in een tien meter diep ruim. Hij
werd dodelijk gewond
botste gistermiddag een truck met
oplegger tegen de blauwe tram
in Amsterdam. De tram vloog uit
de rails, de bestuurder scheurde
zijn bovenlip, de materiële schade
was groot
is de „Edam" van de K.L.M. gis
teren met 42 emigranten naar Ca
nada vertrokken
was drie maanden gev.straf en
drie jaar voorw. de straf voor een
vrouw in den Haag die haar bijna
zevenjarig kind had verlaten.
wordt dit jaar op Schiphol een
„Kingsforth Smith"" hangar ge
bouwd, 165 meter lang, 40 diep,
12 hoog
de mariniers a.b. van de „Johan
van Oldenbarnevelt" die 21 Febr.
in Amsterdam wordt verwacht,
zullen in tegenstelling met aan
vankelijke berichten, na de de-
barkatie per autobus naar hun
woonadres worden vervoerd
wordt Hr. Ms. mijnenveger „Dou-
we Aukes" enkele weken als moe
derschip voor eenheden van de
6e en 4e flottile mijnenvegers ge-
stationneerd op Gorkum, i.v.m.
veegoperaties in die buurt
keert minister van Maarseveen
hedenmiddag op Schiphol terug....
Maar vechtende met deze dwang
voorstellingen, kwamen wij ten
slotte toch ook tot de gelukkige
conclusie, dat het zelfs alle zin
heeft om er aan vast te houden,
dat de minister een man is, die
alles weet en die ook verantwoor
delijk is voor allen en iedereen.
Ook al mogen wetsontwerpen als
deze er dan af en toe op wijzen
dat deze stelling in de practijk wel
eens moeilijk houdbaar is, toch, zo
dachten wij, drukt het achter de
minister dichtvallend deurtje tref
fend uit, dat zijn verantwoordelijk
heid zeker naar de geest een on
deelbare is. Steeds opnieuw maakt
zijn eenzaamzijn achter de rege
ringstafel hem duidelijk dat hij en
hij alleen de speler en de drijver
is en dat hij de Volksvertegenwoor
diging zeker nooit het gevoel mag
geven dat de schimmen van zijn
medewerkers naast hem plaatsne
men.
Riep het departementaal tableau
op de gereserveerde tribune in de
hoofden van de Senatoren soortge
lijke gedachten op? Het scheen wel
zo. De A.R.-woordvoerder, de heer
Rip, voelde kennelijk de spanning,
die juist door een wetsontwerp als
dit tussen minister en departement
kan ontstaan. Hij zag zich de dub
bele rij van deskundigen eens aan;
zij waren het, die zich van meetaf
aan met deze materie hadden bezig
gehouden en die het wetsontwerp,
zoals het naar de Tweede Kamer
ging. dan ook wel mede als een
stuk van zich zelf zullen hebben
beschouwd, Wie zou dat niet kun
nen verstaan? Maar toch hebben
zij het moeten aanzien dat dit
werk, hun werk, niet het defini
tieve resultaat bleef. Het overleg
tussen minister en Tweede Kamer
had immers tot gevolg, dat het nog
aanmerkelijk en voor de betrokke
nen zeer ten goede werd gewijzigd.
En nu vroeg de heer Rip zich dan
af of deze ambtenaren desondanks
de bereidheid zouden kunnen op
brengen om toch ook deze wijzigin
gen loyaal uit te voeren. Het was
een zeer eigenaardige vraag, omdat
het immers formeel zo is, dat niet
de ambtenaren maar wel de betrok
ken minister belast wordt met de
uitvoering van de wet. Maar toch
was zij op deze avond, waarop een
minister z0 maar tegen de achter
grond van de kleedkamers speelde,
zeker op haar plaats. En voor de
minister èn voor de ambtenaren
lag er een verzoek in dat moeilijk
kon worden misverstaan. Een ver
zoek aan de minister om ook dit
keer en juist dit keer er zich van
bewust te zijn. dat hij niet alleen
bij de totstandkoming maar ook bij
de uitvoering de enigverantwoor-
delijke blijft.
's Ministers rondp partijgenoot
Woudenberg zei het bij de replie
ken z0 mogelijk nog duidelijker:
Wii hopen en verwachten, dat het
niet nodig zal zijn om nogmaals op
deze zaak terug te komen. Een ver
zoek was het ook en zeker niet in
mindere mate aan de ambtenaren
op de tribune. Deze ingewikkelde
wet biedt wellicht mogelijkheden
om inzichten, die achter het klap
deurtje te licht werden bevonden,
toch nog weer door een ander niet
minder bekend deurtje binnen te
halen. De Senaat heeft duideliik
uitgesproken, dat zij verwacht, dat
de departementale instanties aan
deze verzoeking zullen weerstaan.
„Voer de wet loyaal en royaal uit",
zei de katholieke woordvoerder ir.
Kraayvanger, en dit verzoek moge
blijven klinken tot op het ogenblik
waarop de laatste cent zal zijn uit
betaald!
Ministersconferentie
der Benelux
BRUSSEL. Naar uit betrouw
bare bron wordt vernomen, zal in
April a.s. te Brussel, ter voorbe
reiding van de volledige economi
sche unie, die op 1 Juli van kracht
moet worden, een bijeenkomst der
ministers van de landen der Benc-
luxgroepering gehouden worden.
FEUILLETON
v
Uit het Engels dooi
Clarence Budington Kelland
60.
Straks komt er misschien een
wolkbreuk en dan worden ze
weggespoeld voor ze er erg in
hebben. Ik heb het wel meege
maakt dat het water onderwacht
met een hoogte van twee, drie
meter aan kwam suizen."
„Ben je dichtbij ze geweest."
„Ik had ze kunnen kittelen,"
zei Cherry verachtelijk. „Dilet
tanten.
„Heb je nog iets op kunnen
vangen?" vroeg Straight.
„Ze mopperen," vertelde Cher
ry geamuseerd. „Ze willen een
dak boven hun hoofd hebben en
een bed om in te slapen. Ze zijn
bang dat ze van het slapen in
de open lucht longontsteking
zullen krijgen. Huh. Ze zijn he
lemaal van de kook, want ze
kunnen niet wennen in de bui
tenlucht. Ze zijn natuurlijk meer
getraind op stegen en pakhui
zen. Eén van die kerels zei, dat
ze 'm omstreeks middernacht
misschien wel konden smeren,
als de vrachtwagen voorbij
kwam."
„Wat voor een vrachtwagen?"
vroeg Straight.
„De vrachtwagen waarop ze
wachten," zei Cherry, „Waarop
ze moeten wachten om naar huis
te rijden." Hij lachte. „Er pro
beerde er eentje om een vuur
aan te leggen om koffie te zet
ten. Zoiets komieks heb ik nog
nooit gezien."
Ik knikte tegen Straight. „Het
geluk schijnt vanavond met ons
te zijn," zei ik. „Hoe ver is dat
kamp van die knapen hier van
daan?"
„Een klein eindje maar,zei
Cherry. „Kalm aan nou," ver
maande hij.
„Hebben we allemaal een zak
doek bij ons?" vroeg Straight.
„Jawel."
„We moeten er voor zorgen,
dat ze ons niet herkennen," zei
hij monter.
Ik deed mijn uiterste best om
geruisloos voorwaarts te gaan,
maar niettemin keerde Cherry
zich af en toe om, om mij met
gefronst voorhoofd aan te kij
ken. We kwamen bij Bridle
Wash en gingen een eindweegs
door het zand. Toen stak Cher
ry een hand omhoog om ons tot
nog grotere waakzaamheid aan
te manen en wij kozen ons pad
door struikgwas en tussen bo
men, die ons voldoende dekking
boden. We volgden het voor
beeld van Cherry en kropen op
handen en voeten verder. Na
een paar minuten konden we
door de takken het droge bed
van een beek onderscheiden,
waarin drie mannen hurkten
rondom een armzalig vuur,
waarboven een koffiepot hing.
Van cowboys had het drietal
weinig weg.
Cherry keek om en zag ons
een voor een vragend aaan. Toen
vormden zijn lippen het woord
„Klaar", waarna hij zijn revol
ver uit de holster trok. We volg
den zijn voorbeeld. We bedekten
de onderste helft van ons gezicht
met onze zakdoek, die we van
achteren in de nek vastknoopten
en rezen overeind.
„Allé!" riep Cherry vrolijk uit.
Het drietal duikelde van schrik
achterover én zette grote ogen
op. Ze vergaten zelfs om naar
hun wapen te grijpen. Cherry,
die zulke karweitjes gewend
was. hield de leiding.
„Stilzitten, jongens. Wat een
troepjeEen kind van zes
jaar zou jullie de baas wezen."
Hii ging op ze toe, er voor zor
gend buiten onze vuurlinie te
blijven, ofschoon dat feitelijk
nifit eens nodig was.
„Ga maar staan," zei hij en de
drie helden gehoorzaamden ge
willig. Hij zette ze op een rijtje,
nam ze hun revolvers af, onder
wijl steeds zachtjes bij zichzelf
lachend. „Ik wil wedden," zei
hij, „dat jullie ergens in een slop
inde stad verduiveld gevaarlijke
heerschappen zijn. Maar hier
moeten jullie het afleggen. Zo
zie je, ieder mens op zijn eigen
terrein. Nee, mannen met She
riffs kun je beter eten dan vech
ten."
Die Cherry was een handige.
Sheriffs! Daar zou Butterick
missschien inlopen, als hij van
het geval hoorde. Onze gevan
genen zeiden niets en keken ver
bazend donker.
„Ik heb wat poetslappen mee
gebracht," babbelde Cherry ge-
noegelijk. „Hier, hier hebben
jullie alle drie een handjevol om
op te kauwen." Hij propte hun
alle maal een stuk of wat lap
pen in de mond en bond er toen
een langere lap overheen. Ver
volgens bonden we hun handen
en voeten en droegen ze naar
de zandvlakte, waar we ze
neerlegden.'
„Nou we ze te pakken heb
ben," vroeg Cherry, „wat zullen
we nu met ze doen?"
„Laat ze hun pekelzonden
maar uitzweten," vond Straight.
HO keek op zijn horloge. „We
konden hun koffie wel opdrin
ken." zei hij.
Hij rakelde het vuur op, hing
de koffiepot op juiste hoogte,
terwijl Cherry
uller
rondsnuffelde
naar "wat spuHen naar onze ga
ding. Hij vond een stuk spek,
melk in blik en wat beschuiten
en een poosje later waren we
druk doende de inwendige mens
te versterken.
„We blijven zeker op de
vrachtauto wachten," zei Cher
ry.
„Vanzelf," meende ik. „Zouden
we niet liever iemand op de uit
kijk zetten?"
„Laat dat maar aan Shag
over," antwoordde Cherry.
We strekten ons uit op het
zand en wachtten. Cherry en
zijn vrienden haalden allerlei
vérhalen op over revoluties, ge
vechten in Mexicaanse kroegen,
Chinese smokkelaars en goud
mijnen. Het waren verhalen, die
langzamerhand min of meer het
karakter van légendes gekregen
hadden en ze waren in rijke ma
te doorkruid met humor. Dit
waren mannen, die 'n leven ge
kend hadden en nog kenden, zo
als ik in mijn stoutste dromen
niet had kunnen denken. Dat
hun avonturen hun geen gelde
lijke rijkdom hadden gebracht,
deed voor henzelf weinig ter za
ke. Geld om het geld zelf was
hun onverschillig, vast werk in
teresseerde hen niet, evenmin
als zekerheid voor de oude dag,
waarover tegenwoordig iedereen
zich zo druk schijnt te maken.
(Wordt vervolgd).
De verhoging
domsvoorzieni
Kamer, die in
treffend voorst
met koppen sl;
amendementei
het wetsontwc
verdere beham
was, dat de he
ontwerp indjei
overleg een be
de slotbehand
gezien. Altham
De amendemen
van Lienden, di
zitting van giste
ter van Sociale
werden gebracl
aan de verhoginj
van de uitkerin
noodwet Drees
stellen. Dit minii
huwden f2.pi
bedragen en v
Het wordt ind
nig lied, waarin
dat het Ned- vol!
zjjn staind leef!
hooggeprezen soc:
na de oorlog get
financieren uit
natuurljjk niet lat
gaan en dat wam
een aanmerkelij'!
onze productie
spaarzaamheid z<
1952 na afloop i
hulp self-support!
harde noodzaak
levensstandaard
moeten inkrimper
Maar hoe vaa
door de n-eest ui
ren van vrijwel i
groepen dit liedje
er is nog heel v
wijst, dat ons Ne<
door en door kent
Dezer dagen
landbouwdag in
minister Mansholt
grote nadruk op
volk nog altijd m<
stig onze financiël
toestand is en dat
nog steeds in e
leven. Alleen wan
belangrijke verso
en onze productie
groten, aldus de
we kans over eni
toestand te verl
welvaart, waarin
nen handhaven. M
dit niet tijdig irnzi
nister, don vrees
het ergste.
Dat deze critici
hoge levensstandai
ven is, bewijzen de
ties van het Cent
de Statistiek over
genotsmiddelen,
liep tot 31 Octobe:
aan, dat in de
maanden bijv. het
cohol een grote s1
bij het voor-oorlo;
nister v. d. Brink t
deddging van zijn
vember reeds acn,
gebruik in ons lan
bevolking bijna
droeg dan in 1938.
rijk en welvarend,
en zitten diep in
Met het roken is
Ook daarvan is he
van cigaretten en 1
log aanzienlijk toe
We geven hier
In 1938 was h
per hoofd der b
jaar 1.57 liter. In
stegen tot 2.87 lite
3.31.
In 1949 gebruikt
land alleen aan akx
voor f 43.— aan t«
cigaretten gebruik
zelfde jaar ook re
hoofd der bevolkin
snoep uitgeven, is
kelflk in statistisch
leggen, maar mi
verklaarde, dat gezi
van de chocoladefa
de banketbakkers i
nog altijd het mea
beroep de uitgav
hoofd van de bevol
voor 't drankgebrui
onderdoen.
Dat zijn toch ven
fers, die duidelijk
welk een roekeloze
danst op een orkaa
Willen wij voor c
mende bevolking,
arbeidsmarkt per j
nieuwe arbeidskrac
arbeid en brood vin
wfl onze industrie
den en vernieuwe
straks na 1952 uit
blijven kopen in
land, wat we nodi
zullen we onze pre
export belangrijk m
voeren- Want we hé
een belangrijk tekoi
dels- en betalingsba
Zowel voor de a
bevolking als voor
onze export is een
brei ding en modi
onze Industrie imx
grote schepen ku
welke we nodig hei
en kanalen verbeter
d. Brink becijferd'
1954 hier voor 4
hebben.
Voor een deel za
kunnen gebeuren m
het buitenland gelei
als wij door blijve-
muts op een oor ti
pot te verteren, dan
buitenland weinig
geld te lenen.
Minister Manshol
