Nieuw
LABOUR IS STERK IN DE MEERDERHEID
Wreszynski sloeg munt
uit de nood van mensen
Bevin herkozen!
nHD
Labour krijgt weer
het vertrouwen
Conservatieven waren tot het laatste ogenblik
nog optimistisch
Candidaten
De laatste stand!
Ook Stafford Cripps
houdt zijn zetel
Gewapende botsing
op Java
Margarine 18 cent
per pakje
Kosak vrijgelaten
Geheim Consistorie
Vier jaar met aftrek geëist
Drieling geboren
te Barneveld
Geen schending van
graven te Solo
Hoge onderscheiding
voor onze Koningin
Displaced persons
naar ons land
Wet Oorlogsschaden
afgekondigd
Frankrijk vereerd
met Koninkl. bezoek
Bonn bedreigt
de persvrijheid
Zwerver schoot zijn
verloofde dood
Abonnementsprijs f 4.25 per kwartaal, f 1.43
per mnd-, inclusief incasso. Advertentie-tarief:
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
In alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
HET FEIT
Buiten God is
veilig.
t nergens
(Vondel)
E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
A
S
H
VAN HEDEN
Pag. 1
Vrijdag 24 Februari 1950 35e Jaargang No. 229
Kantoren: HOORN. Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77. tel 4362 K 2290; ALKMAAR. Ritsevoort 56, teL 2Ü46. (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52, teL 459 K 2240
TERWIJL ENGELAND en met
het Britse Imperium de gehele
wereld wacht op de uitslag van
de verkiezingen, is Nederland ook
bezig zich op de stembus voor te
bereiden. Over twee maanden
worden de verkiezingen voor de
Provinciale Staten gehouden. Zij
zijn niet zo belangrijk als de elec
torale gebeurtenis in Engeland,
waarvan de afloop, merkwaardi
gerwijs, van beslissende invloed
kan zijn voor de ontwikkeling der
wereldverhoudingen in de naaste
toekomst.
Maar belangrijk zijn die provin
ciale verkiezingen in ons land wel.
Zij zijn enigermate kenschetsend
voor de politieke krachtsverhou
dingen in ons land. Zij manifes
teren de volksinvloed in het Pro
vinciaal Bestuur, beslissen over de
samenstelling van het college van
Gedeputeerde Staten, dat vér
gaande bestuursbevoegdheden
heeft en regelen de richting van
de samenstelling der Eerste Ka
mer. welke immers door de Pro
vinciale Staten wordt gekozen.
Die provinciale verkiezingen
zijn dus van belang en daarom is
ook de voorbereiding van de can-
didaatstelling van betekenis. Voor
de Katholieke Volkspartij is die
voorbereiding in een enkel geval,
met name in Overijsel, al vol
tooid. In de meeste andere pro
vincies of kringen moet de kroon
nog op het werk gezet worden
door de veelbesproken groslijst
stemming over de voorlopig inge
diende candidaten.
Het is in verband daarmee, dat
wij een enkel woord willen zeg
gen, ten eerste om de betrokken
partijleden op te wekken, van het
hun reglementair gegeven recht,
om directe invloed uit te oefenen
op de samenstelling van de can-
didatenlijst. En dan ook een goed
gebruik.
Dat wil zeggen, dat men moet
zorgen een candidatenlijst in een
goede volgorde samen te stellen,
waarbij als eerste eis geldt, dat
bekwame mensen gekozen moe
ten worden, die in staat zijn, het
algemeen provinciaal belang te
dienen, in het licht van de katho
lieke beginselen, d.w.z. op de
grondslag van de beginselen en
het program van de Katholieke
Volkspartij.
Het is interessant, er in dit ver
hand aan te herinneren, dat de
Diocesane Synode van het Bis
dom Haarlem van het vorig jaar,
blijkens de onlangs gepubliceerde
richtlijnen, een duidelijke uit
spraak heeft gedaan over de poli
tieke werkzaamheid van de so
ciale organisaties. Dit geldt tot
nog toe formeel alleen voor
het Bisdom Haarlem, maar het is
nauwelijks aan te nemen, dat ge
lijksoortige richtlijnen niet ook
voor de andere bisdommen zouden
worden doorgevoerd, omdat zij de
consequentie zijn van het stand
punt. dat de Kerkelijke Overheid
hier ten opzichte van het karak
ter der sociale organisaties
steeds innam: géén politiek in de
sociale verenigingen.
De sociale organisaties zullen,
zeggen de Haarlemse richtlijnen,
„steeds de zuiver politieke actie
buiten haar werkzaamheid hou
den". In het bijzonder, zo heet het
verder, zullen zij er zorg voor
dragen, „dat in en door de sociale
organisaties nimmer over te
stellen candidaten voor de ver
tegenwoordigende lichamen wordt
beraadslaagd, noch in wélk
verwijderd verband ook
op candidaatstellingen of op het
verkiezen van bepaalde candida
ten enige invloed wordt uitge
oefend. En volgt deze ondubbel
zinnige opdracht:
„In politicis zullen de leden
der (sociale - red.) organisa
ties zich niet gedragen als
leden dier organisaties, maar
als katholieke staatsburgers.
Met name zullen zij er niet
naar streven op welke
wijze en met welke middelen
dan ook zogenaamde
standscandidaten te stellen;
noch zullen zij eisen, dat door
anderen bij het stellen van
candidaten met het ledental
der sociale organisaties reke
ning wordt gehouden".
„Die personen", zo besluiten de
richtlijnen op dit punt, „behoren
in de vertegenwoordigende licha
men zitting te krijgen, die on
geacht tot welke stand zij behoren
de meeste waarborg bieden, dat
zij de door de katholieken aldaar
te vervullen taak juist zullen vol
brengen".
Deze klare taal houdt aan twee
kanten een opdracht in. Op de
eerste plaats aan de sociale orga
nisaties, voor nu en voor de toe
komst, op de tweede plaats aan
de katholieken individueel. En de
gehele strekking van deze
richtlijnen geeft ons het recht te
zeggen, dat ieder KVPUid, dat
aan de in de meeste kringen der
Partij Zondag te houden groslijst
stemming meedoet, deze gezonde
richtlijnen voor ogen moet hou
den. Zij komen overeen met het
woord, dat Z.H. de Paus vijf jaar
geleden sprak in Zijn rede over
de ware democratie: „Elk wetge
vend lichaam moet bestaan uit
geestelijk-hoogstaande, krachtige
figuren, die zich moeten beschou
wen als de vertegenwoordigers
van het gehele volk en niet als
de voorvechters van de massa,
wier wensen helaas zo vaak bij
de ware behoeften van het alge
meen belang voorgaan. Deze af
gevaardigden behoeven niet
voort te komen uit een beroep of
een stand, maar moeten het volks
leven in al zijn veelzijdigheid ver
tegenwoordigen".
LONDEN, 24 Febr. (Reuter). Morgan Phillips, de secretaris van de Britse Labourpartij,
heeft hedenochtend in alle vroegte verklaard, dat het „weer een Labour-regering zal worden".
Te half vier vanmorgen had de Labourpartij reeds 118 zetels behaald, de conservatieven 69
zetels en de liberalen 1 zetel. Morgan Phillips, die met zijn staf van 200 man op het partij-
hoófdkwartier, Transport House, de resultaten overziet, verklaarde, dat Labour 160 van de 260
zetels, die deze nacht nog bekend zullen worden, zal bezetten. „Ik durf 20 tegen één hierop
te wedden", zo zeide hij.
Op het hoofdkwartier van de Conservatieve Partij verklaarde
een woordvoerder: „Als wij aan het eind van de uitslagen van
hedennacht niet rneer dan 30 zetels achterstaan, hopen wij nog
op de overwinning. Wij zijn nog niet in de put door het succes
van Labour, dat hoofdzakelijk komt van de uitslagen der stede
lijke districten (waar Labour uiteraard onder de overwegend
arbeidende bevolking de grootste aanhang heeft)De thans
bekende uitslagen wijzen er op, dat de socialisten stand houden
in de industriegebieden, ofschoon zij in sommige gevallen hun
meerderheid verminderd zagen.
De telling der stemmen gaat
veel langzamer dan men gewoon
is, wat waarschijnlijk te wijten
is aan de grootste kiezersopkomst,
die Engeland ooit gekend heeft.
In een kiesdistrict stemde zelfs
95 percent van de kiezers.
De liberalen, die met 475 can
didaten trachten hnn oude glorie
te herwinnen, hadden om 2 uur
(Ned. tijd) reeds in 27 districten
hun borgsom verloren. Iedere can-
didaat moet een borgsom van 150
pond sterling storten, die hij ver
liest als hij minder dan een achtste
behaalt van de in zijn district
uitgebrachte stemmen.
In totaal hadden om 2 uur reeds
35 candidaten hun borgsom ver
loren, onder wie 27 liberalen, 5
communisten, 2 onafhankelijke
Labourcandidaten en één conser
vatief.
Te 2.20 uur (Ned. tijd) had La
bour een zetel, die het niet in het
oude parlement had, veroverd,
doch vier aan de conservatieven
verloren. De conservatieven ver
overden een vijfde zetel op een
onafhankelijke conservatief.
De eerste Labourleider, die door
een conservatief verslagen werd,
is Edwards, de parlementaire se
cretaris van het ministerie van
handel.
De „Labour-rebel" Platts-Mills,
die uit de Labourpartij was gezet
omdat hij een telegram tot steun
aan de pro-communistische Ita
liaanse socialistenleider Nenni
mede ondertekend had, verloor
zijn zetel aan een officiële Labour-
candidaat.
Een der beide kiesdistricten van
Reading koos de Labourcandidaat.
Reading beroemt zich er op, dat
het reeds 120 jaar de barometer
is geweest, die steeds de candi-
daat van de winnende partij koos.
Labour vergrootte zijn meerder
heid aanzienlijk in Hartlepool, dat
het in 1945 met een uiterst kleine
meerderheid van 355 stemmen op
de conservatieven veroverde.
Lady Pakenham, de echtgenote
van de katholieke minister van
luchtvaart, Lord Pakenham, werd
in haar district Oxford door een
conservatief verslagen.
Randolph Churchill, de zoon
van de conservatieve leider, werd
in zijn district Devonport-Ply-
mouth door Labour verslagen.
Te Bexley was de eindstand
van beide partijen zo weinig ver
schillend, dat er opnieuw moest
worden geteld. Toen bleek dat
Labour was verslagen.
Chuter Ede, de minister van
binnenlandse zaken, bracht te
South Shields zijn meerderheid
van 7.114 (in 1945) op 17.555 stem
men.
De jongste vrouwelijke candi-
daat, de 22-jarige June Pritchard
(liberaal), verloor te Liverpool
haar borgsom.
De eerste liberale overwinning
was Huddersfield (West), een
nieuw kiesdistrict, waar de libe
rale candidaat, Wade, een meer
derheid van slechts 119 stemmen
behaalde.
Dr. Hill, de radiodokter, die op
verzoek van Churchill ook een
propagandarede voor de conser
vatieve partij had gehouden, won
in zijn district van Labour.
De eerste grote stad, die met de
telling klaar kwam was Liverpool.
Van de negen afgevaardigden, die
deze stad naar het Lagerhuis
zendt, zijn er vier Labour en vijf
conservatieven. In 1945 telde deze
stad elf zetels, waarvan Labour
er 8 bezette en de conservatieven
drie.
De zetel te Gillingham, die La
bour in 1945 op de conservatieven
veroverde, wonnen de conserva
tieven thans weer terug.
Alfred Edwards, het Labour-
parlementslid, die naar de con
servatieven was overgelopen, om
dat hij zich niet kon verenigen
met de nationalisatie -van de staal
industrie, werd met 17 duizend
stemmen door Labour verslagen.
De conservatieven hadden alles
op alles gezet om deze zetel te
behouden als een aanwijzing, dat
het land tegen nationalisatie van
de staalindustrie was.
Volgens de uitslagen van
kwart voor zes hedenmorgen
is de stand in de Britse verkie
zingen als volgt:
Labour 163 zetels
Conservatieven 102 zetels
Liberalen: 1 zetel.
De voorsprong van Labour in
zetels uitgedrukt wordt niet
weerspiegeld in de aantallen
uitgebrachte stemmen, want
om 4 uur hedenmorgen was de
verhouding;
Labour; 4.998.590.
Conservatieven; 4.308.348..
Liberalen: 889.284.
Ernest Bevin, de minister van
buitenlandse zaken, werd in
zijn district Woolwich-Oost
(Londen) herkozen.
Sir Stafford Cripps, de minister
van financiën, Noel Baker, de
minister van koloniën en dr. Edith
'Summerskill, de parlementaire
plaatsvervanger van de minister
van voedselvoorziening, behiel
den hun zetel, ofschoon Edith
Summerskill haar meerderheid
met 5000 stemmen- verminderd
zag. Waarnemers hebben haar
kiesdistrict scherp in de gaten
gehouden als een mogelijke aan
wijzing, hoe de huisvrouwen zou
den reageren op de voortdurende
levensmiddelendistributie.
Sir Stafford Cripps kreeg een
meerderheid van 16.803 stemmen
en Noel Baker een van bijna
13.000.
1 NEDERLANDS MILITAIR
GEDOOD
DJAKARTA, ill Febr. (Reuter)
In een Nederlands legercommu
niqué wordt verklaard, dat zich
Donderdag te Bekassi, op 48 km
van Djakarta, een gewapende bot
sing heeft voorgedaan itussen een
Nederlands gewapend convooi en
een eenheid van het Indonesische
leger.
Een Nederlandse soldaat is ge
dood en verscheidene zijn gewond.
Er zijn nog geen nadere bijzon
derheden bekend.
De verzoeningscommissie van de
V.N. heeft een onderzoek naar het
incident ingesteld.
IN GOUDA:
GOUDA, 24 Febr. Op de Don
derdagse markt is de Goudse
margarine-oorlog gisterenmorgen
voortgezet. Vorige week was de
situatie zo, dat zij, van wie ge
zegd wordt dat zij de prijzen ver
knoeien, de margarine verkochten
tegen 30 cent per half pond. Een
op korte termijn in het leven ge
roepen actiecomité van de Goudse
winkeliers huurde ook een kraam
en verkocht de margarine nog 2
cent goedkoper. De prijzen bleven
30 en 28 cent. Gistermorgen ver
laagden de concurrenten geregeld
hun prijzen, hetgeen tot gevolg
had, dat de boter tenslotte voor
18 cent per pakje van de hand
werd gedaan. Daar de voorraden
maar beperkt waren, kon men
niet meer dan vijf pakjes tegelijk
krijgen.
DJAKARTA, 23 Febr. (Aneta)
De journalist Kosak, die in de
nacht van 23 op 24 Januari werd
gearresteerd, is hedenmorgen
vrijgelaten.
16 MAART:
VATICAANSTAD (K.N.P.) 23
Febr. De H. Vader heeft be
paald, dat op 16 Maart een Ge
heim Consistorie zal worden ge
houden, tijdens welke de kar
dinalen hun stem zullen uit
brengen over de heiligverkla
ring van de zalige Marie Guil-
laume de Rodat op 23 April, van
de zalige N. Claret op 7 Mei, van
de zalige Vincenzo Strambi op
11 Juni, van de zalige Maria
Goretti op 25 Juni en van de
zalige Anna Maria de Paredes
op 9 Juli.
Op 27 Maart zullen kardinalen
en bisschoppen in een semi-
openbaar consistorie bijeenko
men. Er zullen echter geen kar
dinalen worden benoemd, daar
'geen openbaar consistorie volgt.
EEN TWEELING VAN
TACHTIG JAAR
Maandag 27 Februari a.s. viert
Hengelo's oudste tweeling, de he
ren Jan en Bernard Taken, zijn
tachtigste verjaardag. Jan en
Bernard zijn nog kerngezond en
doen nog dagelijks hun werk in
de tuinderij en op de boerderij.
Verkiezingen in sEngeland. Een
der grote kiezers; het is de
tegenwoordige minister van
buitenlandse zaken, Ernest Be
vin, na het uitbrengen van zijn
stem in het stemlokaal West
minster City Hall.
Donderdag zette de Vierde Ka
mer van de Amsterdamse Recht
bank zich voor de vflfde maal aan
de behandeling van de zaak tegen
de internationale oplichter, de
Jood Wreszynski, dip tijdens de
bezetting er in slaagde velen te
bewegen hem geld te geven, waar
mee hij „dank zij zijn Duitse
relatie" gearresteerde illegale
werkers zou vrijkopen.
Deze aartsbedrieger, die zich
zelf bankier noemt, gaf zich ver
der uit voor consul van een Zuid-
Amerikaanse staat, of voor mil-
lionnair of lid van de Secret-
Service. Toen de Duitsers in Mei
1940 ons land binnenvielen zat
W. een straf uit in een van onze
gevangenissen. Toen hij vrij was,
kwam hij in Westerbork terecht,
wist echter te ontsnappen en dook
onder in Amsterdam. Hij beweerde
toen, dat hij in contact stond met
een hoge Duitse politie-ambte-
naar. een zekere Wenski, bij wie
hij, Wreszynski, nog al wat doen
kon, zoals hij beweert. Wenski
echter betoogde, als getuige ge
hoord, dat hij geen enkel contact
met verdachte heeft gehad nadat
deze ondergedoken was. Wres
zynski bleef niettemin schermen
met zijn relatie.
Na de bevrijding koos Wres
zynski een ander middel om aan
de kost te komen. Hij beweerde
toen in staat te zijn van „zwart"
geld „wit" geld te maken bij de
geldzuivering. Hij accepteerde be
dragen van tienduizenden guldens
maar „wit" geld werd niet ge
maakt.
De Officier van Justitie, mr. de
Munck Keizer, zei in zijn requi-
Onder grote belangstelling is gisteren in Bree zand de voorjaars-bloemen-tentoonstelling 1950
geopend. De expositie, waarvan onze foto een indruk geeft, getuigt van veel zorg en vakman
schap en van de liefde die in alle kringen van de Breezander bevolking voor de bloemen- en
bollencultuur leeft.
Het echtpaar A. van Midden
dorp-Van den Hoorn te Garde
ren (gem. Barneveld) werd ver
blijd met de geboorte van een
drieling. Moeder en kinderen
die zich in het ziekenhuis „Sa
lem" te Ermelo bevinden, ma
ken het goed. Het zijn allen
meisjes, resp. van 4%, 2% en
ïVï pond.
De Legervoorlichtingsdienst
deelt het volgende mede: In een
deel van de pers is dezer da
gen het gerucht gepubliceerd,
als zouden rampokkers het ere-
veld der gesneuvelde Nederland
se militairen te Solo hebben ge
schonden.
Dit gerucht mist elke grond.
Alle militaire graven in Midden-
en Oost-Java zijn namelijk over
gebracht naar de erevelden te
Semarang en Surabaja, zodat
zich te Solo geen enkel graf van
een Nederlands militair meer
bevindt en er dus van schending
der graven geen sprake kan i
sitoir, dat Wreszynski munt sloeg
uit de nood van mensen. De ge
hele opzet van hem was geld te
halen, waar het te halen viel. De
zwendel ligt er dik bovenop. De
Officier toonde aan, dat verdachte
zelfs niet geschroomd heeft ge
tuigen om te kopen. Hij eiste ten
slotte wegens voortgezette op
lichting, meermalen gepleegd, een
gevangenisstraf van vier jaar met
aftrek van één jaar voorarrest.
Na de middagpauze was het
woord aan de drie verdedigers,
die W. bijstaan, waarna de presi
dent de zitting schorste tot Don
derdag 2 Maart. Dan zal Wres
zynski zelf gelegenheid krijgen
tot een laatste woord.
Hare Majesteit Koningin Juli
ana is door dr. Miquel Aleman,
president van de Ver. Staten van
Mexico onderscheiden met de
Grote Keten van de Mexicaanse
Orde van de Azteekse Adelaar,
als bewijs van de gevoelens van
grote vriendschap van de pre
sident jegens Hare Majesteit,
alsmede van de hartelijke be
trekkingen, welke tussen de re
geringen en de volken van bei
de landen bestaan.
De Grote Keten van de Az
teekse Adelaar is de hoogste
rang van de Mexicaanse orde en
wordt alleen aan souvereinen en
staatshoofden verleend.
's-GRAVENHAGE, 23 Febr.
Bij de besprekingen, welke de
directeur-generaal van de I.R.O.
(International Refugee Organi
sation) Donald Kingsley, Dins
dag en Woensdag met enige Ne
derlandse ministers had, heeft
de regering zich bereid ver
klaard haar oorspronkelijke toe
zegging, om een groep ontwor
telden, bestaande uit ouden van
dagen, in ons land op te nemen,
gestand te doen, zulks mits van
de zijde der kerken en particu
liere organisaties de garantie
wordt gegeven, dat door haar de
verzorging dezer groep op zich
genomen wordt.
De Nederlandse regering heeft
voorts toestemming verleend
voor het opnemen van 25 oor
logsslachtoffers. Deze ontwor
telden hebben het revalidatie
centrum van de I.R.O. in Duits
land bezocht en worden thans
in de industrie werkzaam ge
steld. Zij kunnen beschouwd
worden vlug self-supporting te
zijn.
's GRAVENHAGE, 23 Febr. -
In Staatsblad K 31 is heden af
gekondigd de wet op de mate
riële oorlogsschaden. Zij zal 24
Februari in werking treden.
Het Franse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft, een
communiqué uitgegeven, waar
in wordt gezegd, dat de Franse
regering zich gelukkig zal ach
ten „H.M. de Koningin der
Nederlanden", die de wens te
kennen heeft gegeven een be
zoek te brengen aan de presi
dent van de Republiek, te ont
vangen".
Koningin Juliana, die verge
zeld zal worden door Prins
Bernhard, zal van 23 tot 26 Mei
a.s. in Parijs vertoeven.
H. VADER HERVAT HEDEN
ZIJN AUDIËNTIES
VATICAANSTAD (Reuter).
Z. H. de Paus, die thans geheel
van zijn griep is hersteld, zal he
den Vrijdag zijn audiënties her
vatten.
KARDINAAL VON PREYSING
TE ROME
VATICAANSTAD (K.N.P.)
Kardinaal von Preysing, bisschop
van Berlijn, is Woensdagavond op
het vliegveld Ciampino bij Rome
aangekomen. Hij heeft in het
Duitse Priestercollege Santa Ma
ria zijn intrek genomen.
WEER EEN NAZI-ZIEKTE
Dr. Gustav Heinemann, de
Westduitse minister van binnen
landse zaken, heeft Donderdag
in de bondsdag medegedeeld,
dat een wetsontwerp in voorbe
reiding is betreffende controle
op de pers. Het wetsontwerp
zou drastische bepalingen bevat
ten. Valse berichtgeving zou
strafbaar zijn en de verantwoor
delijkheid van de journalist zou
nader worden omschreven.
Voorts is een wetsontwerp in
voorbereiding, dat bestraffing
van laster en valse verklaringen,
die de staat in gevaar brengen,
mogelijk maakt.
Voor de rechtbank te 's-Herto-
genbosch stond gisteren terecht
de 29-jarige zwerver F. W. Her
mens, alias Hans Franken, Duit
ser van origine, die in de avond
van 26 Aug. 1948 zijn verloofde,
Herta S„ eveneens uit Duitsland
afkomstig, naar zijn zeggen op
verzoek van het meisje, met
enkele pistoolschoten op korte
afstand had gedood.
De man, die in Nederland te
boek stond als politiek delin
quent, leidde met het meisje een
zwervend bestaan, waaraan zij
zo spoedig mogelijk een einde
wilde maken, doch hij wilde, om
dat hij geen dak boven het
hoofd had en geen werk kon
krijgen, niet trouwen. Een week
na het misdrijf werd het lijk
ontdekt in een beek. H„ die aan
vankelijk de politie op een
dwaalspoor trachtte te brengen
bekende volledig. De officier van
justitie eiste acht jaar gev.straf.
Uitspraak volgt.
