Nieuw
Kleinst mogelijke C.V.P. meerderheid
in Belgische Kamer, en Senaat
Grootste winst voor socialisten
Z. H. de Paus keert zich tegen
het economisch liberalisme
Djakarta Lloyd krijgt vijftig millioen
crediet van Nederlandse banken
Alles moet worden gedaan
Wij moeten niet te ver gaan
met sociale voorzieningen
Katholieke
meerderheid
Firefly-wrak
gevonden
om werkloosheid te voorkomen
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Katholieken hebben
succes in België
Slag bij Duinkerken
herdacht
Arbeider viel in
diep ruim
Toestand van Smuts
gaat vooruit
Liberalen en Communisten
betalen het gelag
Darwis D ja min wil binnen
een jaar varen
Minister In 't Veld
Gouv. van Suriname
naar Nederland
Pseudo-vogelpest
ook in Goor
Hembrug was door
hitte onbruikbaar
Auto met vijf mensen
reed te water
Aanval op Romme
En het water eist
zijn slachtoffers
Abonnementsprijs f 4.50 per kwartaal, t J.50
per mnd., exclusief Incasso. Advertentie-tarief:
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.50;
In alle edities 26 et. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank; Nederl. Credietbank
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondel)
A v
S
H
VAN HEDEN
Pagina 1
Maandag 5 Juni 1950 46e Jaargang No. 11880
Kantoren: HOORN. Draaislngel 59, teL 4243, Grote Noord 77. teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 56. teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER. Keizerstraat 89. tel 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52, teL 459 K 2240
De Christelijke Volkspartij in
België heeft de meerderheid thans
ook in de Kamer. Dit staat wel
vast. Maar evenzeer staat vast,
dat de socialisten de grootste
winst hebben geboekt, zó zeer, dat
zij de C.V.P.-meerderheid in de
Senaat in ernstig gevaar hebben
gebracht. De liberalen en com
munisten daarentegen hebben be
langrijke verliezen geleden. Men
kan als zeker aannemen, dat een
deel der liberalen op de C.V.P.
heeft gestemd, terwijl het andere,
meer anti-clericale deel, zijn stem
aan de socialisten zal hebben ge
geven. Dat de liberalen zouden
verliezen kon men verwachten.
Voor- en tegenstanders van Ko
ning Leopold, die vroeger liberaal
stemden, zullen, beu van het ge
manoeuvreer van hun partij, haar
thans de rug hebben toegekeerd.
De katholieken zijn dus nu in
staat de wet op het Regentschap
m te trekken en de Koning naar
België te doen terugkeren. Of de
Koningskwestie daarmede is op
gelost wagen wij te betwijfelen.
Aannemende, dat de socialisten
hun anti-Leopold-houding zullen
handhaven staat het te bezien of
de Katholieken in staat en bereid
zijn alleen de Regering te vormen
op een zo smalle basis, dat zij die
van Labour in Engeland in labi
liteit nog overtreft.
De tegenstellingen in België zijn
thans door het succes van katho-
liekeA en socialisten toegespitst.
De katholieken zullen nu, krach
tens het democratisch principe,
alles kunnen en mogen doen om
de Koningskwestie naar hun wens
op te lossen. Maar de Belgische
socialisten, die zich nu ook ster
ker weten, belijden de democratie
wel met de mond maar niet met
de daad. Dat heeft de ervaring al
voldoende bewezen. De strijd zal
nu weer zowel binnen als buiten
het parlement ontbranden. En de
Koning zal, teruggekeerd in het
paleis te Laeken, beseffen ,dat hij
niet is de Koning der Belgen
Zaterdagavond laat is het wrak
van de verongelukte „Firefly" K
80 door een marineploeg aan
boord van 't bergingschip „Texel"
gebracht. Daarin bevond zich het
stoffelijk overschot van de korpo
raal-vlieger der Kon. Marine J. H.
Verveer.
Het zoeken naar het wrak van
de „Firefly" K 84, die noordelijk
van de K 80 in zee stortte, werd
Zondag voortgezet.
Enkele duizenden Engelse,
Franse en Belgische oudstrijders
hebben Zondag te Duinkerken
de tiende verjaardag van de slag
bij Duinkerken herdacht. Alle
wapens van de drie landen
het leger, de marine en de lucht
macht waren vertegenwoor
digd in een grote parade door de
straten van Duinkerken. Tien
tallen boten in de haven riepen
herinneringen op aan de dagen
toen Duinkerken een hel was
van staal en vuur. Zondag ech
ter weergalmde de lucht slechts
van militaire marsen en popu
laire wijsjes. Kransen werden
gelegd aan de voet van het mo
nument, dat op het strand werd
opgericht ter herdenking aan de
slag bü Duinkerken.
VLISSINGEN, 4 Juni. Bij
het lossen van betonblokken, be
stemd voor herstel van de ka
demuren te Vlissingen, is de
53-jarige de Buck in een vijf
meter diep ruim op de beton
blokken gevallen. Tijdens het
vervoer naar het ziekenhuis is
overleden.
PRETORIA (Reuter). De
drie dokters die generaal Jan
bmuts behandelen deelden Za
terdagavond mede dat de toe
stand van de patiënt aanmerke
lijk was verbeterd. Generaal
omuts heeft een rustige dag
doorgebracht.
Volgens de officieuze uitslag van de Belgische verkiezingen, die hedenmorgen door het minis
terie van Binnenlandse Zaken werd bekend gemaakt, zal de C.V.P. in de Kamer 107 zetels
bezetten, waardoor zij zich hier een absolute meerderheid van één zetel heeft verworven.
Naar alle waarschijnlijkheid zal de C.V.P. ook in de Senaat haar meerderheid behouden. Onder
de 106 gisteren rechtstreeks verkozen senatoren bevinden er zich 54 van de C.V.P. (in 1949
eveneens 54), 39 socialisten (v.j. 33), 10 liberalen (14) en 3 communisten (5).
De provinciale raden moeten nu nog 46 senatoren aanwijzen,
die gezamenlijk met de 106 gisteren gekozenen tenslotte nog
23 andere senatoren benoemen. Eerst over tien dagen zal de
samenstelling van de Senaat definitief bekend zijn, doch in
politieke kringen te Brussel verwachtte men, dat de C.V.P. in
elk geval in de Senaat een meerderheid van één zetel zal
hebben. In 1949 bedroeg deze negen zetels. De grootste winst
werd gisteren door de socialisten behaald. Zij wonnen niet alleen
zes zetels in de Senaat, maar ook twaalf in de Kamer. De libe
ralen verloren vier Senatoren en acht Kamerleden, de commu
nisten worden, met een verlies van zes, in de Kamer gehalveerd.
In de Provinciale Raden, die
gisteren eveneens werden ver
kozen, won de C.V.P. 19 zetels,
doch de socialisten wonnen 36
zetels, terwijl de liberalen 30
en de communisten 24 zetels
verloren. Het socialistisch-libe-
rale kartel (in sommige distric
ten van Luxemburg) won twee
zetels. Het is juist de aanzien
lijke socialistische winst in de
Provinciale Raden die van zo
grote invloed zal blijken bij de
verkiezing van de 69 nog aan
te wijzen senatoren, dat daling
van de C.V.P.-Senaatsmeerder-
heid van 9 zetels tot 1 zetel
wordt verwacht.
De totale officieuze uitslag luidt:
Voor de Kamer van Volksver
tegenwoordigers: CVP 107 zetels
(winst twee); Socialisten 78 zetels
(winst twaalf); Liberalen 21 ze
tels (verlies acht); Communisten
6 zetels (verlies 6).
Rechtstreeks verkozen senato
ren: CVP 54 zetels (blijft gelijk);
Socialisten 39 zetels (winst 6);
Liberalen 10 zetels (verlies 4)
Communisten 3 zetels (verlies 2).
Provinciale Raden: CVP 375
zetels (winst 19); Socialisten 236
zetels (winst 36); Liberalen 72
zetels (verlies 30); Communisten
11 zetels (verlies 24); Kartel
Socialisten-Liberalen (in Luxem
burg) 2 zetels (winst 2).
De officiële uitslag wordt eerst
vanmiddag of vanavond verwacht,
maar ook deze officieuze uitslag
laat reeds verschillende conclu
sies toe. De verwachtingen op een
ruime meerderheid van de CVP
zijn zeker geen werkelijkheid ge
worden, hoezeer zich dit dan ook
aanvankelijk anders liet aanzien.
Zo verklaarde de katholieke
minister van Staat graaf Carton
de Wiart Zondagavond: „Volgens
de tot dusver bekende resultaten
zal de C.V.P. een grote overwin
ning behalen. Deze dag zal een
historische dag worden. Wij zijn
van plan de orde in het land te
herstellen en om te beginnen zul
len wij Koning Leopold naar Bel
gië terugbrengen. Wij zullen van
de absolute meerderheid een ge
matigd doch vastberaden gebruik
maken".
De minister van binnenlandse
zaken, Albert de Vleeschauwer,
zeide gisteravond nog: „De Ko
ning zal de eerste Juli terug zijn".
Zijn commentaar op de officieuze
uitslag was vanmorgen vroeg, dat
de regering reeds vandaag in de
handen van een enkele partij zou
kunnen worden gelegd.
De ministers zullen heden in
kabinetsraad bijeenkomen om de
politieke toestand te bespreken.
Het is echter geenszins zeker, dat
direct al een homogeen-katholieke
regering zal worden gepoogd te
vormen. Het is immers twijfel
achtig of Koning Leopold naar
België zal willen terugkeren als
de vorst van één partij, die in
Kamer en Senaat slechts de
kleinst mogelijke meerderheid
heeft kunnen verwerven. In CVP-
kringen werd hedenochtend vroeg
echter wel vernomen, dat het
nationale bestuur van deze partij
in ieder geval geen voorstellen
zal doen aan de liberalen om een
coalitie-regering met deze zeer
gekortwiekte partij te vormen.
Wat het uiteindelijk zal besluiten
dan wel te doen, was op 't ogen
blik van het afdrukken van deze
editie nog geenszins zeker.
Uit de detail-uitslagen is geble
ken, dat de Katholieken vooral
winst hebben geboekt in al die
plaatsen waar een meerderheid
zich bij de Volksraadpleging voor
de terugkeer van de koning heeft
uitgesproken, terwijl ook het ont
breken van Katholieke scheur
lijsten tot de-geringe-winst heeft
bijgedragen. De kartel-vorming
van socialisten en liberalen is de
Katholieken in sommige delen
van Luxemburg op het verlies van
één zetel komen te staan, en in
de provincie Limburg eveneens
op eén zetel.
De heer Darwis Djamin, de direcfeur van de nieuwe Indonesische
scheepvaartmaatschappij „Djakarta Lloyd" heeft Zaterdag te
Scheveningen verklaard; „Wij varen binnen het jaar. Een groep
Nederlandse banken heeft ons vijftig millioen gulden crediet
toegezegd. De heer Djamin hoopt binnen een maand de goed
keuring van de R.I.S.-regering op zijn plannen te hebben. Hij
zal dan in Nederland bestellingen plaatsen.
De heer Djamin, die heden voor
overleg naar Djakarta vertrekt,
vervolgde: „Wij willen gaarne
samenwerken met de Nederlandse
scheepvaartmaatschappijen die wij
in geen enkel opzicht concurren
tie willen aandoen. De toekom
stige economische expansie in In
donesië zal meer scheepsruimte
vergen, dan de Nederlandse en
buitenlandse rederijen zullen kun
nen verwerken. Bij twintig pro
cent verhoging van de export is
reeds 250.000 ton scheepsruimte
meer nodig, dan heden voorhan
den is. Wij starten met 50.000 ton
nieuwbouw, schepen tussen 100
en 10.000 ton. Binnen twee jaar
moet dit programma zijn afge
werkt. De Djakarta Lloyd zal zich
uitsluitend bepalen tot kustvaart
en grote vaart. Het interinsulaire
VATICAANSTAD (Reuter).
Z. H. de Paus heeft Zaterdag in
een toespraak tot de leden van het
Internationaal Congres voor so
ciale studiën, dat te Rome bijeen
is, een beroep op het mensdom
gedaan om „de oogkleppen weg
te nemen" en de sociale proble
men der wereld recht in de ogen
te zien. De H. Vader deed een be
roep op alle krachten in de we
reld, op kapitaal en arbeid, om
een einde te maken aan de gesel
van werkloosheid en sociale ellen
de, die de voornaamste oorzaken
van oorlog waren.
Slechts samenwerking van alle
mensen van goede wil kan een
einde maken aan deze misstanden,
die meer dan enige andere factor
de verderfelijke koude oorlog aan
wakkeren, zo zeide de Paus.
Er waren reeds genoeg experi
menten, aldus de H. Vader, die
de hulpbronnen der aarde uitput
ten en hij laakte „het bijna bij
gelovige vertrouwen in de wereld
markt als een mechanisme voor
het in evenwicht brengen van de
economie. Ook het vertrouwen in
een welvaartsstaat achtte hij on
gegrond, omdat het naar zijn me
ning onmogelijk was iedereen in
alle omstandigheden het noodza
kelijke te geven.
De Paus verklaarde, dat men de
egoïstische vooroordelen van na
tionaliteit en klasse aan kant
moest zetten en gezamenlijk moest
pogen en ieder voor zich zijn bij
drage moest geven in grondstof
fen, kapitaal of arbeid. Iedereen
die tot deze poging bijdroeg moest
de hulp van de kerk op prijs
stellen.
Z. H. waarschuwde tegen de
mogelijkheid, dat „de arbeidende
klasse valt in de fouten van het
kapitaal, dat de productiemiddelen
aan de individuele producent
heeft ontnomen en overgedragen
aan de verantwoordelijkheid van
naamloze collectieve industrieën"
Het zwaarste probleem, dat „als
een nachtmerrie drukt" op de
oude industrielanden .noemde de
Paus de werkloosheid. Hij deed
daarom een beroep op de nieuwe
industrielanden om de fouten van
het economische liberalisme der
vorige eeuw te vermijden.
„Een maatschappelijke politiek"
vervolgde de Paus, „die in over
eenstemming is met de leer der
kerk, gesteund wordt door organi
saties, waardoor de stoffelijke en
geestelijke belangen van het volk
worden gewaarborgd en die is
aangepast aan de huidige levens
omstandigheden, behoort door
iedere ware katholiek, zonder uit
zondering, te worden gesteund.
Op het gebied der maatschap
pelijke economie gaat het er thans
vooral om de productie aan de
consumptie aan te passen, waarbij
op verstandige wijze rekening
dient te worden gehouden met de
behoeften en de waardigheid van
de mens.
Het is dit probleem, waarvan
wij gaarne zouden zien, dat het de
volledige aandacht kreeg van de
theoretici en practici der katho
lieke sociale beweging", aldus de
Paus.
verkeer zal aan de K.P.M. voor
behouden blijven".
De Lloyd zal schepen, wellicht
de gehele vloot, in Nederland be
stellen. De schepen worden vol
gens Indonesische eisen ingericht.
Het zijn vrachtschepen voor de
tropen met beperkte passagiers-
accomodatie.
De vraag, op welke voorwaar
den de Nederlandse bankgroep de
vijftig millioen gulden crediet in
Nederlands courant zal verstrek
ken, kon de heer Darwis Djamin
niet beantwoorden. Aangezien
deze voorwaarden in zijn rapport
aan de Indonesische regering zijn
vervat. „De voorwaarden zijn
voor beide partijen gunstig".
De heer Djamin ontkende ten
stelligste, dat Amerikaanse of Phi-
lippijnse belangen bij de Djakarta
Lloyd betrokken zouden worden.
De verwarrende berichtgeving
hieromtrent waren proefballon
netjes, die niet uit Indonesischë
bron afkomstig zijn.
„Wij gaan met Nederlanders in
zee", zo zeide hij. Het moet een
wel-overlegde scheepvaartsamen-
werking in Unie-verband worden.
Binnenkort opent de Lloyd een
kantoor te Amsterdam.
Eerst wordt met gecharterde,
later met eigen schepen gevaren.
Zijn maatschappij, zo zeide hij,
zal tal van Nederlandse adviseurs
in dienst nemen. Een kern van
acht voor advies aan de hoogste
leiding is reeds gevormd. De sche
pen zullen onder bevel van Neder
landse officieren staan, die tevens
als instructeurs zullen optreden
voor 2000, reeds ten dele getrainde
Indonesische zeelieden.
Omtrent de bouwprijzen der
schepen zeide de heer Djamin, dat
een schip van 10.000 ton. dat 14 a
15 knopen loopt, in Nederland
ruim zeven millioen (Ned. crt)
kost.. De Duitse werven vragen er
twee millioen meer voor.
„Dat is een van de vele redenen
waarom wij in Nederland willen
laten bouwen en met Nederland
willen hamenwerken", zo zeide
de heer Djamin.
Koningin-moeder Elisabeth van België verlaat het stemlokaal in
een school bij 't kasteel te Laeken, waar zij haar stem uitbracht
Minister in 't Veld heeft Zon
dag in ziin functie van voorzitter
der Vereniging voor maatschap
pelijk werk op humanistische
grondslag „Humanitas" een rede
gehouden, waarin hij wees op de
geestelijke en zedelijke verslap
ping, die men vooral na de oor
log heeft kunnen constateren.
In verband hiermede zeide de
minister: „Wij moeten oppassen,
dat wij niet door vergaande so
ciale voorzieningen de mensen te
zeer in de watten leggen. In
Amerika zegt men, dat men met
deze sociale voorzieningen zeer
voorzichtig moet zijn, omdat
deze vaak de mens te mak
kelijk ondermijnen. Wij hebben
nodig innerlijke kracht, want al
leen als Europa deze kan op
brengen zal het in staat zijn
zich te handhaven.
De volkeren van Europa wor
den het meest bedreigd door
een geestelijk nihilisme, dat de
grootste vijand is, waaraan de
mens ten prooi kan vallen.
Hij wordt dan een stuurloos
schip op de levenszee. Men vindt
hem niet alleen buiten de kerk,
maar ook in de kerk. En in hem
schuilt 't grote gevaar, dat Euro
pa de koers kwijtraakt en terecht
komt in het vaarwater der dic
tatuur.
„Het is", aldus Mr. in 't Veld,
„het streven,' van „Humanitas"
PARAMARIBO, 4 Juni. (A.N.P.).
De gouverneur van Suriname,
mr. J. Klaasesz, heeft aan de Sta
ten medegedeeld, dat hij Maandag
naar Nederland vliegt voor drin
gende besprekingen in 's lands
belang. Hij keert op 23 Juni terug.
Tijdens zijn afwezigheid is mr. M.
de Niet waarnemend gouverneur.
De inspecteur van de veeartse-
nijkundige dienst heeft te Goor op
twee pluimveebedrijven pseudo-
vogelpest geconstateerd. Alle zieke
en verdachte dieren zijn afge
maakt. Naar aanleiding hiervan
heeft de burgemeester van Goor
last gegeven tot het opsluiten in
de hokken van al het pluimvee in
zijn gemeente.
Zondagmorgen omstreeks kwart
voor tien trad er bij de Hembrug
over het Noordzeekanaal bij Am
sterdam een storing in, waardoor
de brug niet meer gesloten kon
worden.
Het treinverkeer Amsterdam
via Zaandam naar het Noorden
was dan ook gestremd. De nieuwe
„opzetstoelen" waarop de brug
rust en die onlangs zijn aange
bracht ter vervanging van de oor
spronkelijke, die gebroken waren,
bleken door de hitte zodanig te
zijn uitgezet, dat de brug, nadat
een schip was gepasseerd, niet
meer sloot. Met man en macht is
gewerkt om de weerspannige
brug tot rede te brengen. Tenslotte
om ruim half drie lukte dit, maar
het werd half vijf voordat het
spoorwegverkeer, dat via Haarlem
was geleid, weer geheel normaal
was.
'n Fraai overzicht van de mensen
menigte op de Dertigste Katho
lieke Westfriese Landdag, Zondag
te Zwaagdijk-Oost gehouden en
gewijd aan de viering van het
Heilig Jaar. In het midden het
fanfare-corps van Wervershoof.
Inzet: de eerste spreker, professor
Anton van Duinkerken, die met
zijn machtig woord de 2500 aan
wezigen boeide.
deze losgelaten geestelijke nihi
list op te heffen uit zijn apathie.
Er dient echter", ging hij voort,
„eens in volle openïijkheid ge
zegd te worden, dat men in ker
kelijke kring zo weinig waarde
ring heeft voor dit streven. De
kerk zal ons als bondgenoot moe
ten zien en niet als tegenstander
Wij dienen naast elkander te
staan in de strijd tegen het
geestelijk nihilisme. Dat men dit
in kerkelijke kring niet scherper
inziet, dat men de kerkelijke be
langen laat gaan voor de be
langen van de West-Europeese
beschaving dat men er de toe
komst van die beschaving voor
in de waagschaal stelt, is een
teleurstellend verschijnsel.
Zondagmorgen reed een perso
nenauto, waarin vijf mannen ,en
vrouwen zaten, de Keizersgracht
nabij de Wolvenstraat te Amster
dam in. De bestuurder wilde de
wagen parkeren, maar remde te
laat. Gelukkig was de wagen open
zodat de inzittenden niet opge
sloten waren. Voorbijgangers hiel
pen hen op de wal. De brandweer
haalde tenslotte de wagen uit de
gracht.
IN INDONESISCHE SENAAT
De Indonesische Senaat heeft
dezer dagen de nota behandeld,
die de Nederlandse regering bij de
Tweede Kamer heeft ingediend en
de daarop gevolgde debatten.
Slechts één spreker heeft hier
bij het woord gevoerd, n.L de
heer Sarino, uit Midden Java, die
zich vooral richtte tegen hetgeen
hij noemde een onbehoorlijke in
menging van de Nederlanders in
de interne zaken van Indonesië,
waarbij speciaal de heer Romme
werd aangevallen. „Wij herinne
ren ons prof. Romme nog heel
goed. Hij was het, die het succes
der besprekingen tuassen Moh.
Hatta en minister Stikker torpe
deerde, tengevolge waarvan de
tweede militaire actie uitbrak"
aldus deze spreker.
De vergadering besloot over
deze aangelegenheid een verkla
ring op te stellen en te publiceren
en deze aan de regering der R.I.S.
aan te bieden.
DE ZOMER IS ER!
Met de zomerse dagen eist het
water weer zijn slachtoffers. Niet
genoeg voorzichtig kunnen vooral
zij zijn, die de zwemkunst niet
voldoende machtig zijn.
Zaterdagmiddag, de eerste druk
ke middag in het seizoen, werd in
het zwembad Crailo te Hilver
sum het 6-jarige Gertje Toes, die
in het ondiepe bad speelde, eens
klaps onder water gevonden. Het
kind is vermoedelijk uitgegleden.
Nog een uur lang paste men
kunstmatige ademhaling toe, doch
tevergeefs.
Bij het zwemmen in de Zuid-
Willemsvaart onder de gemeente
Mierlo bij Helmond is Zondagmid
dag de 16-jarige C. A. Vloet uit
Helmond, die niet goed kon zwem
men, verdronken. Gisteravond om
half tien was zijn lijk nog niet
gevonden.
Een der grootste tankers
ter wereld te Amsterdam
Zaterdagavond liep de 17.73
ton metende „World Liberty", ee>
der grootste tankers ter werelr
de sluis van IJmuiden binnen. Or
half elf arriveerde het in de ha
ven van Amsterdam, waar he
voor reparatiewerk, in dok zi.
gaan.
De „World Liberty" vaart onde
Panamese vlag. De lengte van dit
grootste tankschip, dat ooit op het
IJ heeft gevaren is bijna 200 en
de breedte 28 meter.
