Lief en Seed van de orgelman
jriment
irincipe
VAN KERMIS EN VAN KERMISGASTEN
De mens een kind op de kermis
Jan v. Dam is voor zijn collega's
de ongekroonde kermiskoning
nument
ndam
>mpetitie
jkheden
Tevreden met klein geluk
De oorsprong - Toneel en attracties
Lapjesdag- Katknuppelen en andere
rariteiten
Drie en tachtig jaar in het bedrijf
Muziek van de straat
Een zwaar beroepmaar nog
altijd populair!
De sluitingstijden
Huiveren
griezelen
in dure tijd
KERMISLIED
(Advertentie.)
'ACHTING
het K.N.M.I. te
i Zaterdagavond
JUIN.
Aug. Wisse-
ing met vooral
enkele buien,
met onweer,
r in het Noord-
het land vr\j
vind, vanavond
steiyk, overigens
|k. Lagere tem-
ai vandaag.
RHEID VOOR
IT DE OOST
In Volendam
.riabeeltl aan de
orden opgericht
le behouden te-
olendamse jon-
ië." De overheid
?mming hieraan
8 October zal
ig worden ont-
IG VAN DE
V. B.?
sn aan de Hel-
einen heelt voor
van de compe-
den met zich
gepaald isnl. dat
eerder dan om
ber in gebruik
i genonrsn. Het
Ive, dat de ver-
irstc weken van
die op 10 Sep-
int, in moeilijk-
;t hun wedstrijd-
■geschreven door
ossing zou zijn,
im van bcspeel-
i uitwedstrijden
ta zouden komen
lidt is de K.N.
zins het schema
gen.
nemen heeft de
in contact op te
et Gemeentebe-
Helder om tot
plossing te gera-
CERENDE
'AIREN
ïpen transportschip
rmoedelijke aan-
erdam 5 Sept. a.s.
militairen uit ons
terug:
nier, Sperwerstr.
J. M. Holewijn,
Helder; Off. van
ark, echtgen. en 2
at 12, Hoorn.
ERLAND RIT
- Vrijdagavond om
over half negen
im onder het ap-
duizenden belang-
iipe Schade-Smul-
-Breda) met Ford
le 180 deelnemers
derlandrit 2, welke
;rd door de Regio-
Sport Club „RAC-
1 een aanvang ge
pit twee gedeelten
i ongeveer 590 km.
iect is een kaart-
r een afstand van
i. naar Zeist voert,
estaat uit een pres-
eveer 320 km.
'lnemers merkten
lley-rijders van in-
naarheid op.
i zeer veel tegen-
hij thans waarde
in de kringen van
kwekers en de vak
er in geslaagd een
Igische hyacinth de
ata te vormen vap
fmetingen (bollen
t van ruim 23 cm.
;n zijn dr. de Mol's
proefnemingen be-
1938 stelde hij de
professor Münt-
tl nieuwe reuzen-
lauwe druifjes) ter
;e kunnen tonen aan
'meester, de beken-
prof. Nilson Ehle.
tortus Bulborum te
hij in 1947 voor de
Upsula een aantal
linthen uit vroeger
1 ook dit jaar weer
lan zal dr. de Mol
zijn grote hyacin-
met sterk verhoogd
omen meezenden.
■d in dg vèrslagen
,8 te Stockholm ge-
gen-congres rnede-
de Mol er in ge=
tpen te kweken die
ïormale temperatuur
men - verdubbeling
PAGINA 3
HET IS WEER ALKMAARSE KERMIS
Waar de zomer stapvoets naar tevreden met simpele dingen
de herfst ontkomt, waar 't zon- men geniet van zijn simpel ple-
netij verloopt in najaarsbuien, zier. De kermis is het fata-mor
daar ligt de scheidslijn der sei- j gana van het geluk, de gekleur
zoenen waaraan de Alkmaarse de bril, waardoor men zijn we.
kermis wordt gebouwd. Eer de reld ziet. zolang de kermislicht-
1jes branden, zolang de kermis
deunen dreunen door de feest
vierende stad.
En als de kermis over is, als
bij de afbraak van het schijn
paradijs 't goud niet meer blijkt
te zijn dan wat versierd hóui
en als de feestmuziek is geana
lyseerd tot een nuchter instru
ment en een stomme zwarte
gramofoonplaat. dan is het of de
schellen vallen van de .ogen, die
zich hebben zatgekeken aan 'n
schone schijn; dan is het of er
was wordt gestopt in oren, die
De nieuwste attractie op kennisgebied, de cyclotron, die dit jaar voor het eerst op de
Nederlandse kermissen te zien is. Op het Hofplein zullen de kermisklanten met de nodige
durf dit technische wonder kunnen beproeven.
IN DEZE TIJD heeft bijna iedere stad en elk dorp in Noord-
Holland xijn kermis. Dit volksfeest ontstond in de middel
eeuwen, toen op iedere plaats, ter nagedachtenis aan de schuts
patroon van de kerk of tot herinnering aan de dag, waarop het
kerkgebouw plechtig gewijd werd, grote feestelijkheden werden
gehouden. Na de plechtige Hoogmis met de luisterrijke pro
cessie ging men zich vermaken en daar er dikwijls veel volk
naar het dorp gekomen was, stelden allerlei marskramers, die
als echte Hollanders hun koopmansgeest niet verloochenden,
hun tentjes op om hun waren aan de man te brengen. Het is
jammer, dat nu dit feest dikwijls ontaardt in een wilde hos-
partij en daarom is het goed even in het verleden te zien om
na te gaan, hoe men toen kermis vierde.
Feest van de rederijkers
In de oude tijden was het toneel
een van de meest-gezochte kermis
vermakelijkheden. Rederijkersver
enigingen (toneelverenigingen) uit
het dorp en ook uit andere plaatsen
hadden een wagen gehuurd, die, tot
een soort toneel werd ingericht.
In 1654, zo leest men in een oud
stuk. werd te Hoorn het spel van de
notabele verlossing van de stad Lei
den, geschreven door Jacob Duym
opgevoerd. Het entreegeld bedroeg
drie stuivers en voor kinderen be
neden de twaalf jaar half geld. De
ene helft van de opbrengst was
voor de spelers ,de andere helft
werd aan het weeshuis afgedragen.
Ridder Gozewijn en de draak
Een zeer geziene gast op iedere
kermis was ridder Gozewijn, die de
strijd aanbond tegen de vuurspu
wende draak. De draak stond op
twee 'grote wielen en werd voort
bewogen door een man, die aan de
binnenkant verscholen zat. Door 'n
bepaalde beweging kon hij de muil
van het monster opensperren en
met enkele kunstmiddeltjes kon
men het beest vlammen en zwavel
dampen laten uitbraken. Ridder Go
zewijn verzekerde, dat hij dit mon
ster zou overwinnen, maar zijn
moed moest eerst worden aange
wakkerd door „oortjes" die de ker-
misgangers in zijn geopende helm
iieten vallen. Als er genoeg geld
bijeen was, sloeg ridder Gozewijn
zijn vizier neer, besteeg zijn paard'
en onder daverende toejuichingen
van de mannen en angstig gegil van
vrouwen en kinderen, reed hij de
draak tegemoet en na een korte
strijd werd het monster neergeveld.
De kramen
Van de kramen waren de koek-
tentjes wel de meest interessante.
In Alkmaar kon men daar een zg-
hvlikmaker kopen, een bijzondere
suikerkoek, met hartjes en aman
delen versierd. Het was de gewoon
te, dat een jongen zijn meisje op
zulk een koek tracteerde. Ook kon
men meestal op de kermis de mooi
ste lapjes kopen. Men dacht, dat
men vooral voor textiel goedkoop
op de kermis terecht kon en daar
om was het daar altijd druk.
De Vroedschappen, die zagen dat
deze kooplieden door hun lage prijs
en hun ondeugdelijke kwaliteit gro
te schade berokkenden aan de win
keliers uit eigen contreije, vaardig
den verschillende verordeningen uit
om deze kermis aan banden te leg
den. In Hoorn en Enkhuizen geluk
te het hun de textielhandel van de
kermis te verdringen en vlak na
dit volksfeest aan de kooplieden
gelegenheid te geven hun waren
aan de man te brengen. (Lapjes-
markt). Dit bestaat nu nog.
Ruwe attracties
Op het platteland was het kat
knuppelen een geliefkoosde bezig
heid op de kermis. Men hangt een
ton aan een stevige tak van een
boom, stop er een kat in en sluit
de ton dan goed af. De spelers leg
gen dan geld bijelkaar en dan kan
het beginnen. Op een bepaalde af
stand mag ieder op zijn beurt een
stevig stuk hout tegen de ton wer
pen. Men doet dit net zolang totdat
de ton breekt en de razende kat er
uit springt. Degene, die de ton ka
pot geslagen heeft, krijgt dan een
prijs.
Rariteiten
Op iedere kermis kon men ook
voor een „oortje" verschillende
eigenaardigheden zien. In het begin
van de zeventiende eeuw trad op
de kermissen in Alkmaar, Schagen
en omgeving op „de reus van Krab
bendam" een jonge man, die vier
en een halve el lang was. In Enk
buizen kon men bewonderen de Ba
viaan uit Sumatra een man, die
overvloedig behaard was. Op de
grote kermissen stond in de regel
ook een beestenspel, een soort cir
cus, dat altijd zeer druk werd be
zocht. Met de wonderen der natuur
een hond met twee koppen, of 'n
kalf met vijf poten kon men de
mensen nog wel eens er tussen ne
men. want in de regel waren deze
rariteiten handig verzonnen en in
elkaar gezet.
Op deze wijze vierde men vroe
ger kermis in Noord-Holland. Als
men moe gelopen was, dan ging
men wel de herberg binnen om'een
kom wijn met suiker en beschuit
en men luisterde dan naar de doe
delzakspeler. die zonder ophouden
muziek maakte, maar veel dansen
deed men n*et. Het feest werd bui
ten gevierd en op echt onschuldige
wijze. En men kan dan ook gerust
zeggen dat deze moderne tijd nog
veel van die oude kermisvreugde
kan leren.
B. VOETS. pr.
Alkmaar.
zomerse luchtigheid plaats maakt
voor een herfstige ernst, eer de
asters de rozen overbloeien,
viert Alkmaar zijn kermis als
een der laatste feesten van de
zomer.
De kermis is een feest van
kleine en grote kinderen en in
de avond, licht en luidruchtig
van klatergoud en klinkklank
wordt de kermisvierder een an
der mens. Waar de mallemolens
draaien en de bonisseurs de
zoete koek van feestelijke voor
treffelijkheden zo maar te geef
hebben, daar worden de zorgen I
van alledag vergeten, daar heeft
de gecompliceerde mens geen
weet meer van zijn complexen
Het hoempa-orkest van een va-
riëté-tent blaast potverteren en
de kermisganger verteert z'n pot
i in tenten en aan kramen. Dat
is altijd zo geweest, dat zal al
tijd wel zo blijven, zolang de
kermis de kermis is. De pan
toffelheld staat martiaal, met 'n
levensgroot geweer in zijn hand
te mikken op een stenen pijp
en de zakenman in goeden doen
loopt met een pluchen aapje
een kinderding. Men is een an
der als het kermis is. De ker
mis heeft zich ontwikkeld, zoals
de kermisganger zich ontwik
keld heeft. De dikke dame ;s
vervangen door een motoracro
baat en de koekstallen verdwij
nen in het niet naast de gok
tenten De spullebaas heet di
recteur en de draaiorgels zijn
electrische gramofoons gewor
den. Maar de sfeer van de ker
mis is dezelfde gebleven en
boeren burgers en buitenlui
worden kind met de kinderen,
zoals zij dat jaren en jaren te
rug zijn geweest. Zij krijgen
gauwgevulde kinderhanden, de
boer en de industrieel, de advo
caat en de metselaar. Men is
het lied van de sirenen niet mo
gen horen. Dan wordt die we
reld met zijn problemen, die een
week lang de wereld van de ker
mis is geweest, weer de heksen-
kermis van de wereld. Dan wor
den de dagelijkse dingen ont
daan van de kleur, die het ker-
mislicht hen leende. Dan klinkt
in plaats van de feestdeun het
verre donderen van geschut
Dan keren de problemen weer
en trekken voren van ernst in
menig voorhoofd. Dan is een
week van zorgeloosheid voorbij
En zo moet het ook. Men mag
niet blind zijn voor de ernst des
levens, doch men mag er zijn
ogen voor sluiten, een hele ker-
misweek lang, om er zich van
bewust te zijn, dat er veel moois
resteert in de schone schepping
Gods, die wij mensen zo grondig
kunnen bederven, en om zich te
bezinnen op de capaciteit van de
veeleisende mens. om op zijn
tijd klein te zijn als de kinderen
en, evenals zij, gelukkig met een
klein geluk.
KERMIS-AGENDA
Officiële opening der Alkmaarse
Kermis: heden 2 uur; sluitin»
1 uur.
ZONDAG van 's avonds 8 uur
tot 's nachts 1 uur.
SPORTPARK: 4 uur: Motorraces
om Pijp van Alkmaar (heden
Zaterdag).
TONEEL: In het Gulden Vlies
beide avonden om 8 uur: Het
Rotterdams Toneel o.l.v. Ko
Arnoldi met „De opgaande
Zon".
FILM: Harmonie: Sweet Hearts,
14 jaar; Victoria Theater: Ab
bott en Costello in Het Wilde
Westen, 14 jaar; Cinema Ame-
ricain: We gaan naar Parijs,
alle leeftijden.
Voorstellingen Zaterdag om 7
en 9.30 uur, Zondag om 2. 4.30
7 en 9.30 uur.
WAPEN VAN HEEMSKERK:
Zondagavond 8 uur. Soiree v.
de K. A. J
Hij is de nestor van de kermis
gasten: Jan van Dam, 83 jaar, let- IÜHhh
terlijk geboren en getogen in het
kermisbedrijf. Hij gaat gebukt on
der de last der jaren. Maar zie
hem zitten op zijn stoel, breeduit
en schouwend over de menigte als
een heerser. En dat is hij dan
ook; de ongekroonde koning van
alle collega's die in het harde be
drijf een stuk brood proberen te
verdienen. Jan van Dam, een
man, die het kermisleven kent
als geen ander.
Honderd jaar geleden was zijn
vader reeds exploitant. Hij had
een draaimolen, bakjes aan stan
gen, die met mankracht moesten
worden rondgedraaid. Van Dam
Jr. erfde de liefde voor het vak.
Bij het overlijden van senior kocht
hij de molen, voor de prijs van
38 gulden. Het was geleend geld,
door vrienden voorgeschoten. Zo
begon hij zijn carrière met schuld.
Maar die was spoedig afgelost.
Jan had succes en breidde de za
ken uit, totdat hij eigenaar was
geworden van een draaimolen,
luchtschommel, fiets- en zweef
molen. Nog heeft hij zijn hart aan
het kermiswezen verpand. Zijn
vijf zoons zetten het bedrijf voort,
ook in deze moeilijke tijden waar
in het ook voor de kermis-exploi-
tant waarachtig niet meevalt om
aan de kost te komen.
Want de tijden zijn zwaar; dat
zeggen Van Dam en zijn zoons.
De oude heer heeft in zijn twee
en zestig-jarige loopbaan zelden
zulke moeilijke perioden meege
maakt als thans. De oude baas
mist de sfeer van vroeger, toen
jong en oud een heel jaar spaar
de voor het feest dat als 't groot
ste van alles gold. Maar nu heb
ben de mensen zoveel variatie in
hun ontspanning, dat er van spa
ren niets meer komt. „Ze zijn al
heel gauw platzak", zegt Van Dam
mistroostig. „Denk nou niet dat
het in de ouwe tijd altijd even
best was," voegt hij er echter aan
toe. „Toen we voor één cent per
ritje draaiden werden we ook
niet rijk!" Van Dam klaagt over
de hoge belastingen. En een van
zijn zoons zegt dat de collega's
met hun concurrentie elkaar ka
pot maken. „Als je nou nagaat
dat er op het ogenblik meer dan
honderdtachtig zweefmolens in
ons land draaien! En dat biedt
maar tegen elkaar op bij de in
schrijvingen
De oude Van Dam zit bij zijn
luchtschommel en filosofeert over
voorbije jaren. Hij mag tevreden
zijn over de vreugde die hij toch
aan honderdduizenden heeft ver
schaft.
Mag de politie er op rekenen,
dat het verkeer de speciale re
gels gedurende de kermisdagen
in acht neemt? De borden zijn
niet voor niets geplaatst. Wie ze
negeert brengt zichzelf en an
deren in gevaar
Geen stad van betekenis, waar niet verschillende dagen in de
week het ouderwetse, maar nog altijd populaire draaiorgel
verschijnt om er zijn bekende deuntjes ten beste te geven.
Ondanks de radio en de gramofoon, die het b'eluisteren van
muziek voor velen tot een gemak heeft gemaakt, heeft het
doodgewone draaiorgel zich ook in deze moderne tijd weten
•te handhaven. En al zijn er wel orgeldraaiers, die het eerzame,
maar vermoeiende handwerk van het gestadige draaien aan een
benzine-motortje hebben overgedragen, om zelf des te langer
met het centen-bakje te kunnen lopen, waarmede ook in dit
bedrijf de moderne techniek ingang heeft gevonden, toch blijft
het draaiorgel met zijn vaak welluidende klanken een onmisbaar
element in het stadsleven en weet het de oude romantiek tot de
moderne stadsbewoner te laten spreken.
De commissaris van Politie te
Alkmaar heeft bekend gemaakt,
dat de openings- en sluitingsuren
van de kermis, die van Zaterdag
26 Augustus tot en met Zondag
3 September a.s. zal worden ge
houden als volgt zijn vastgesteld
Zaterdag 26 Aug. van 14—1 uur
Zondag 27 Aug. van 20—1 uur
Maandag 28 Aug. van 161 uur
Dinsdag 29 Aug. van 161 uur
Woensd. 30 Aug. van 141 uur
Donderd. 31 Aug. van J6—1 uur
Vrijdag 1 Sept. van 11—1 uur
Zaterdag 2 Sept. van 142 uur
Zondag 3 Sept. van 202 uur
Het sluitingsuur voor vergun-
nings- en verlofslocaliteiten is
tijdens de kermis bepaald op:
Zaterdags 26' Aug. tot en met
Vrijdag 1 September 1950: 1 uur
des nachts; Zaterdag 2 Septem
ber en Zondag 3 September 1950
2 uur des nachts.
Winkelsluiting:
De aandacht wordt erop geves
tigd, dat gedurende de kermis
de bepalingen betreffende slui
tingsuren volgens de Winkelslui
tingswet 1930 NIET van kracht
zijn.
Zwaar beroep.
Toch is er van romantiek in het
beroep zelf weinig te bespeuren,
want al worden in de meeste
plaatsen de vergunningen vrijwel
uitsluitend aan invaliden of on
volwaardige arbeidskrachten uit
gegeven, het vak van de draai
orgelman, die veelal een tienurige
werkdag volmaakt, is verre van
gemakkelijk. Daarbij is het ook
nog een beroep mét de nodige
risico. Regen b.v. is voor de orgel
draaier wel de grootste handicap.
Wil hij zijn orgel sparen, dan kan
hij absoluut niet draaien. Som
migen proberen het wel met een
fors dekzeil over hun instrument,
maar de bekoring is er dan vanaf,
afgezien van het feit, dat de men
sen in een regenbui niet gemak
kelijk met hun centen naar buiten
komen. En van de centen moet
de orgelman het toch hebben.
Zijn er tijden geweest, waarin het
geld wat gemakkelijker rolde, tij
den, waarin ook de orgelman een
graantje meepikte van de (schijn
bare) overvloed, vandaag de dag
tellen de meeste mensen hun
dubbeltje wel weer twee keer om
alvorens het uit te geven. En de
orgeldraaier is wel een van de
eersten, die deze kentering aan
den lijve ondervond. Het is echt,
zoals wij dezer dagen bij een be
zoek aan een Alkmaarse orgel
draaier, de heer A. W. Halier kon
den ervaren, een kwestie van cen
ten geworden. En een kwestie van
tijd! Voor een paar centen kan de
orgelman, die draait voor zijn
boterham, nu eenmaal niet een
halve dag in een straat bivakke
ren. Zelfs een hele deun. om het
maar eens populair te zeggen, is
dan nog te lang. Hij moet verder,
en al draaiende, dan eens links,
dan eens recht?, trekt hij verder.
Want op de orgels, waarvan de
meesten uit België komen, zitten
vaak „boeken" van wel een kwar
tier lengte! Deze „boeken" in
harmonicavorm opvouwbare ea"-
tonnen, waarin gaten zijn geponsd
waardoor de lucht naar de orgel
pijpen wordt geblazen, ook al
weer uit België afkomstig, worden
tegenwoordig ook in Amsterdam
gemaakt. Ze hebben een speelduur
variërend van een minuut of vijf
tot wel vijftien minuten.
De orgels zelf variëren ook in
grootte en worden gewaardeerd
op toon en aantal toetsen, dat van
32 tot 94 loopt. Een der beste Ne
derlandse orgels was destijds de
„Zaag", dat ook in Alkmaar heeft
gelopen. Het „Vergeet-mij-niet"
staat ook goed aangeschreven
evenals het „Eigendommetje". Al
lemaal merken van de meest be
kende orgels. Het orgel wordt
veelal gehuurd, vroeger was het
de Amsterdamse Wed. de Roos,
die de orgels door heel het land
stuurde, nu komt men bij kleinere
particuliere verhuurders terecht of
bij de Fa. Berlee te Amsterdam,
die ook de meer moderne „boe
ken" fabriceert.
Het is opmerkelijk, dat zelfs de
muzikaal meest verwende burger
in de regel de welluidende klank
van het straatorgel niet onaange
naam vindt, ja velen geven aan
het orgel bij festiviteiten de voor
keur boven de onbarmhartige
jazz. Op studentenfuiven b.v. is
het straatorgel wel de meest ge
ziene gast.
v oorspoed en tegenslag
Voor orgeldraaier moet je
eigenlijk in de wieg gelegd zijn,
want er is bijna geen vak, dat zo
rijk is aan voor en tegenspoed
als dat van de orgelman. De ene
dag is hij welkom, de andere niet.
En de meeste mensen laten dat
drommels goed merken ook. De
orgelman moet echter, om wille
van de boterham, altijd beleefd
blijven en de boze zowel als de
goede bui weten te accepteren.
Hij begrijpt de mensen ook wel
en neemt ze het niet kwalijk, als
ze van zijn diensten niet gediend
zijn; maar hij vindt het vervelend,
als ze hem zonder meer voor gek
voor de deur laten staan. Dat
laatste is niet zozeer kwaad be
doeld als wel voortgekomen uit
wanbegrip. Sommige mensen den
ken, „waarom gaat hij niet wer
ken?" Dat is doodeenvoudig, we
schreven dat al, omdat de man
veelal invalide is!
En overbodig dat orgel? „Wij
zien dat wel anders meneer", zegt
ons een orgeldraaier. „Als ik 's
morgens met mijn eenvoudige
liefdjes door de straten kom, dan
dansen de kinderen in het rond,
de huisvrouwen neuriën de lied
jes mee en velen tovert een een
voudig lied onwillekeurig een
glimlach om de mond. Het is altijd
weer een verzetje' en wie heeft
dat niet eens nodig?"
En het orgel met zijn vaak
fraaie front, wie zou het eigenlijk
willen missen uit het vertrouwde
stadsbeeld?
Ook op de kermissen, met al
hun luide en vaak onwelluidende
luidsprekers, is het orgel vaak het
centrum van muzikaal vermaak.
Op de Alkmaarse kermis komt
het „Eigendommetje" van de heer
Haller, die nu al weer ruim vier
jaar door de stad draait, de feest
vreugde verhogen. Vroeger had
je hier Bram de Wilde met het
houten been, Beentjes en Schou
ten, namen die ouderen zich nog
wel herinneren, zij allen zijn on
verbrekelijk aan de jeugdherinne
ringen van velen verbonden. Van
daag de dag komt Haller langs.
Hij verstaat zijn vak en hij doet
het goed. Dat we hem nog vele
jaren mogen houden, een wens,
die des te meer klemt nu wij ver
namen, dat zijn collega de Jong
er misschien mee ophoudt. Daar
om, eens per week een paar mi
nuten voor de orgelman. En die
paar centen? Och, die maken ons
heus niet armer!
Wat vroeger als het toppunt van
vermaak werd beschouwd, vin
den we nu ouderwets en niet meer
te genieten. Hoe heerlijk kon men
een jaar of 30, 40 geleden, zwij
melen in de dramatiek van het
toneel; dramatiek van het bijzon
dere soort dat bulderende acteurs
en huilende actrices vroeg. Maar
pas op. Zo goed als deze genera
tie de schouders ophaalt voor het
vermaak van vroegere jaren, zo
zal er een tijd komen waarin men
het onbegrijpelijk vindt, dat men
de kunst van thans nog enige aan
dacht heeft waardig gekeurd.
Wat waren de grootste attrac
ties in de gemoedelijke periode
Vlak voor de eerste wereldoorlog?
We hebben een willekeurige greep
gedaan in ons archief en sloegen
de advertentiepagina's op in de
kermisweek van het jaar 1913.
Wel, hier is dan een kleine bloem
lezing. We hebben tegenwoordig
beslist andere eisen; let wel, niet
betere, maar andereNaast
een grote advertentie van gas
lampen (350 cent, le soort) nemen
we kennis van de grote pracht-
revue van het gezelschap Henri
ter Hall. In de schouwburg van
Spree op de Rode Steen worden
beslist slechts 4 opvoeringen ge
geven van „Het Teeken des Krui
zes", een groot drama uit Nero's
tijdperk. Een caféhouder propa
geert zijn café-chantant met de
nieuwste nummers. „Tedere avond
tot slot: Het overlijden van mej.
Christina Minister Coalitie". Nee,
het interesseert ons minder dat
het verse koevlees 45 cent per
pond kost of dat een solide
zwarte damesmantel tegen de
prijs van f 7.50 te verkrijgen is.
We moeten uit! Dan maar naar
het bioscoop-theater voor het
hoofdnummer „De" zwarte gravin
of de zielsangst ener moeder".
Vergeet ook niet een foto te laten
maken: 12 stuks 25 cent, 6 grote
eveneens een kwartje. Nog niet
genoeg van de bioscoop? Er draait
ook nog een film in 3 afdelingen
getiteld: „De rode Julia" (een so
ciaal zedendrama). Of prefereert
u het circus? Dan naar circus De
Jonge, het prachtigste reizende
paardenspel in Holland, België en
Frankrijk. Hollandse wafelen
worden thuisbezorgd en de witte
gebatiste damesblouses met gebor
duurd voorpand kosten nog altijd
45 cent. Wat een geldEn de
bioscopen draaien maar door: „De
wraak van de dierentemmer".
Maar dan het Nederlandsch Bio-
graaf-Theater van Regter en De
Jong: „Gedurende de kermis
prachtvolle voorstellingen.
Zondag en
Maandag als hoofdnummer „De
Deugniet" (drama in 6 taferelen).
En als u nog een mansoverhemd
van 69 cent hebt gekocht en een
katoentje voor HVs cent per el,
mannen en vrouwen dan bent u
pas goed in de kleren gestoken
voor de slot-voorstelling van het
moderne bioscoop-theater, waar u
kunt zien; „De brandende vuur
toren of door zijn vliegmachine
gered." (De hoofdtaferelen zijn:
een tragische huwelijksdag, in
duizend angsten, tussen rook en
vlammen, liefde overwint alles).
Als extra nummer: „De dubbel
ganger van den detectief of Ster-
kerk dan Sherlock Holmes". (De
taferelen: het portret van de de
tectief, een bende misdadigers, het
gestolen renpaard, de ontmaske
ring, de wraak der bende, de win
naar van de grand prix). De beel
den worden door 'n bekwaam ex
plicateur uitgelegd en begeleid
door uitnemende muziek.
Onze eisen zijn tegenwoordig
anders. Let wel, niet beter, maar
anders
Het is nu weer kermis, leve thans de lol
Als het naar kermistijd loopt, dan gaat mijn kop op hol.
Dan weet ik van geen werken, ik ben een rare vos,
En slechts één drank drink ik: Alebessenbos!
Alebessen! Alebessen, hi, ha, ho!
't Meisje aan de arm, 't hoedje op een oor,
En geen enkele bediende waar ik mij aan stoor;
Wedden met mijn vrienden, wie heeft 't meeste fut;
Heren, voor twee centen, een slag op 't hoofd van Jut.
Goed gewerkt, honderd kilo, hi, ha, ho!
Dan kom je bij een varken met geen enk'le poot,
Om je maar te lokken schreeuwt de baas hem dood,
Heren, kom toch kijken, zo iets ongehoord,
Geef maar hier je stuiver en kijk dan ongestoord.
Gaat dat zien, gaat dat zien, hi, ha, ho!
Als de kermis over is betaal je je plezier.
Want je portemonnaie is zo dun als postpapier.
En komen ze om centen, dan Houd je je eigen dom,
En roep je tot die heren: ja, kom maar eens weerom.
O, die kermis, o die kermis, hi, ha, ho!
Uit „Liederen uit de oude doos" (plm. 1880)
Zij gaan op in de kermissfeer. En de groten worden als de kinderen, een week lang
tevreden met een klein geluk
GROOT KERMIS-SOIRÉE-
DANSANT
ALKMAAR Naar aanlei
ding van bovengenoemd Soiree
dansant kunnen wij U nog me-
I dedelen, dat de organisatie be
rust bij de K.A.J., doch dat alle
I katholieke jongelui worden uit
genodigd. De muzikale mede
werking verleent de band van
de fam. Kok, bestande uit ne
gen man. De bekende dans-
lerar, de heer J. van Berkuvn,
heeft de algehele leiding en
zorgt voor enige speciale attrac
ties. Het wordt een avond van
stemming, vaart en amusement
want we vieren kermis en wil
len dit goed doen.
Velen vroegen ons reeds naar
kaarten, doch tevergeefs, aan
gezien deze uitsluitend aan dr
zaal verkocht worden en we
a.s. Zondag van 11—1 uur en in
dien nog voorradig 's Maandags
avonds.
Aangezien het in de bedoelim
ligt. in verband met de ruimte
een bepaald aantal plaatsen be
schikbaar te stellen, raden wii
een ieder aan niet tot het laatste
ogenblik te wachten, dit om te
leurstelling te voorkomen.
