Nieuw
Attlee gaf 't Lagerhuis inzage in
zijn herbewapeningsplannen
Churchill zal de regering
niet in de steek laten
Generaal Marshall neemt
Amerikaanse defensie over
HET ERGSTE IS VOORBIJ
Westerse defensie primair
bij Ministersconferentie
Wij laten de Oost-Duitsers
nimmer los
Russen en Amerikanen weer
quitte in de Veiligheidsraad
gebaat met
missen
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN
Nieuwe koers
in Amerika's defensie?
Prijsafspraken
een bedreiging
Onder de schaduw der rode agressie
Generaal Smuts zal
met militaire eer
worden begraven
Minister Johnson afgetreden
De strijd in Korea
zeggen Amerikaanse officieren
Oorlog evenwel
te vermijden
De West-Duitse regering:
Koninain Juliana
op de Jaarbeurs
Laatste nieuws
,Ahoy"
van
Denk om uw
geblokkeerd tegoed
^rheensberichten
e koers
n leven
nslagen.
n hij de
k leven
noeilijk,
fbeheer-
komen,
tie 1950
in 6 tot
op hun
akzegels
ante en
De 20
de kin-
:tober af
m iedere
brengt,
ekkelijk
'PIJ VAN LEVENS-
aagt
F PERSOON
:nde vrije tijd beschikt,
r Alkmaar en Omstre-
e uit te breiden, tegen
provisie. - Uitvoerige
onder No. 150-373,
lein 1 Amsterdam
RSBEDIENDE
r. Intern. Gem. bedrijf,
Breedweer no. 2 te
sver. vraagt bijzonder:
ins ledikanten, bedde-
kleine kinderwagens.
ik!
De magazijnmeester,
H. P. WENNIPS.
erp tussen zijn tanden
toen hij een stem een
kraken en het geluid
we taaie, yippi-yippi-
dacht smidje Ver-
Het is in ieder geval
2mak voelt. Hij schijnt
trekken. En hij komt
hoor, smidje Verholen
e iemand liep zonder
de over het hoofd van
r van de planken kon
achte wandelaar zien!
irholen. „Wat zou dat
zingt en rustig deze
lorzichtig stak smidje
n het brugdek heen.
maar een glimmende
ran een vreemde jas.
t een daverende slag
Abonnementsprijs f 4.50 per kwartaal, f 1.50
per mnd., exclusief incasso. Advertentie-tarief:
per editie 16 ct. per m.m.. minimum f 2.50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct.. resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank: Nederl. Credietbank
Noordhollands Dagblad
I Buiten God. is 't nergens
veilig. Vondel
HET FEIT
A
S
M
/AN HEDEN
Pag. 1
Woensdag 13 September 1950 46e Jaargang No. 1 1965
Kantoren; HOORN. Draofsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77. teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 56, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89. teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240
LONEN EN PRIJZEN:
(Van onze parlementaire
redacteur)
I.
In de z.g. „kelder" van het
flatgebouw dat het departement
van Sociale Zaken huisvesting
biedt, hebben vertegenwoordi
gers van werkgevers, werkne
mers en van de regering dagen
lang om de tafel gezeten. Het
Nederlandse volk heeft deze be
sprekingen niet op de voet kun
nen volgen. Dat had een goede
zijde. Vooral in een periode met
zoveel spanningen als deze is
het onjuist verwachtingen te
wekken, waarvan het nog geens
zins zeker is dat ze in vervulling
zullen gaan. Maar er schuilt ook
een gevaar in dit afsluiten van
de stemmen uit de „kelder". Bo
ven wordt het resultaat van de
besprekingen dikwijls al te ge
makkelijk zij het dan al niet
met genoegen geaccepteerd,
zonder nog veel aandacht te
schenken aan de omstandighe
den. die de beslissing hebben
nodig gemaakt en zonder begrip
voor de gevaren, die het inslaan
van nieuwe wegen als deze in
houden.
Wfj hebben er in vorige arti
kelen op gewezen, dat de rege
ring zich twee jaar geleden op
het standpunt heeft gesteld, dat
het tijdstip was aangebroken
waarop de prijzen weer konden
worden vrijgelaten. Het motief
was dat op een van goederen
verzadigde markt in het vrije
spel van de concurrentie de prij
zen zeker niet hoger zouden lig
gen dan bij een van Overheids
wege uitgestippelde prjjsbeheer-
sing. De prijzen hebben intus
sen een nieuwe loonsverhoging
noodzakelijk gemaakt en deze
verwachting is dus zeker niet in
vervulling gegaan.
Nu ligt zulks voor een bedui
dend deel aan omstandigheden,
die twee jaar geleden nog niet
konden worden voorzien. De
aankopen op de wereldmarkt
ten behoeve van de defensie de
den de prijzen van de grond
stoffen met sprongen stijgen.
Gevolg: ook duurder artikelen.
Mede in verband met de inter
nationale omstandigheden staat
het veranderde karakter van de
markt. In tegenstelling tot het
geen de regering zich twee jaar
geleden droomde is de markt
andermaal bezig een markt te
worden, waarop niet de invloed
van de koper maar die van de
verkoper domineert. Zou de re
gering opnieuw tot prijsbeheer-
sende maatregelen moeten over
gaan (voorlopig heeft zij_ zulks
nog afgewezen, maar wij zijn er
niet zo zeker van, dat zij in deze
houding zal kunnen volharden)
dan betekent dat dus nog geens
zins dat de politiek van de rege
ring zonder meer hèeft gefaald.
Ook in Amerika begint de roep
om prijsbeheersende maatrege
len. als gevolg van de gewij
zigde omstandigheden. weer
sterker te klinken. Toch mag
ook een andere factor niet uit
het oog worden verloren. In ar
beiderskringen heeft men de in
druk, dat ook los van de nieuwe
verhoudingen, de prijzen vaak
hoger worden gehouden dan
noodzakelijk is. Met een derge
lijke veronderstelling moet men
vanzelfsprékend voorzichtig zijn.
Toch kan blijkbaar moeilijk ont
kend worden, dat zij gewettigd
is. In „Economische Statistische
Berichten" hebben wij kort ge
leden de opmerking kunnen le
zen. dat zowel in het gFote als
in het kleine bedrijfsleven de
prijsafspraken aan de orde van
de dag zijn. En ook in het rege
ringscommuniqué wordt nu ge
zegd, dat gepoogd zal worden
om ongewenste prijsafspraken
tegen te gaan.
Het bedrijfsleven, voor zover
zij althans aan misbruiken als
deze schuldig staat, zal goed
doen zich te realiseren, dat het
hiermede op een gevaarlijke
weg is. Er zijn politieke krach
ten, die nimmer veel heil ver
wacht hebben van een grote
mate van vrijheid voor het be
drijfsleven. Hun critiek op de
prijsstijgingen klinkt op het
ogenblik dan ook extra luid. Wij
hebben er reeds op gewezen, dat
voor zover hier in de gevolgen
van de internationale spannin
gen in het geding zijn, het on
billijk is de regering te verwij
ten, dat zij hiermede al geen
twee jaar geleden rekening
heeft gehouden. Moeilijker
wordt het echter wanneer men
blijkbaar steekhoudende argu
menten op tafel kan leggen voor
de stelling, dat het bedrijfsleven
de weelde van de vrijheid niet
heeft kunnen dragen.
Het dringende beroep van de
regering op alle ondernemers
om geen ongemotiveerde prijs
verhogingen toe te passen moet
door het bedrijfsleven mede in
deze geest worden verstaan. Wij
leven in zorgelijke tijden en wij
gaan misschien tijden van nog
groter spanningen tegemoet. Het
is zaak, dat het bedrijfsleven
juist in deze tijd de indruk ves
tigt, dat het zich ook in vrijheid
gebonden weet aan de normen,
die door de nood van andere be
volkingsgroepen worden gesteld.
Een andere houding roept span
ningen op voor nu en morgen.
Prinses Beatrix
kriigt middelbaar onderwiis
Prinses Beatrix is overgegaan
naar de afdeling middelbaar on
derwijs van de werkplaats Kinder
gemeenschap te Bilthoven. De
lessen zijn gisteren weer begon-
Dinsdagmiddag heeft
H. M. Koningin Juliana
een bezoek gebracht
aan de Jaarbeurs te
Utrecht. - Tijdens de
rondgang toonde H. M.
de Koningin veel be
langstelling voor de
ijzeren long, die op de
medische afdeling ge-
exposeerd is. Geheel
rechts dr. F. H. Fente-
ner van Vlissingen,
voorzitter van de Raad
van bestuur der
Jaarbeu rs.-
PRETORIA. Generaal Smuts
zal Vrijdag met volledige militaire
eer begraven worden, zo is Maan
dag door het bureau van de Zuid-
Afrikaanse minister-president
meegedeeld.
De Zuid-Afrikaanse regering
heeft order gegeven om op de
dag van de begrafenis van gene
raal Smuts de vlaggen halfstok
te hijsen.
Do Zuid-Afrikaanse minister
president Malan heeft in een ra
diotoespraak gezegd, dat de dood
van generaal Smuts een leegte
laat in het openbare leven van
Zuid-Afrika en op het ruimere
gebied der internationale betrek
kingen. Malan noemde Smuts
„een van Zuid-Afrika's grootste
en beroemdste zonen".
BELGIË WEERT
COMMUNISTISCHE
AMBTENAREN
De Belgische regering heeft be
sloten die ambtenaren uit de
staatsdiensten te verwijderen, die
„door hun lidmaatschap van de
communistische partij of door hun
sympathie voor deze partij de
Belgische staat ondermijnen".
LONDEN (Reuier). Engeland zal nog een divisie naar West-
Duitsland zenden en de twee, die het daar heeft, versterken,
zo heeft premier Attlee Dinsdag in het Lagerhuis meegedeeld.
Er zouden na mobilisatie ongeveer tien divisies staande troepen
en 12 territoriale divisies op de been kunnen worden gebracht.
Churchill, de leider der conservatieven, verklaarde, dat zijn
partij voor de militaire plannen der regering zou stemmen. Dit
betekende echter niet, dat de regering „een vertrouwensvotum"
gewonnen had.
gen in het kader van een gemeen
schappelijke verdediging van het
westen. Hij was van mening, dat
de bondsregering een mobile gen
darmerie onder democratische
controle nodig had, doch geen
leger in embryonale vorm.
WASHINGTON D. C. Nadat
gisteren reeds de Amerikaanse
onder-minister van Defensie, Ste
phen Early aan President Truman
zijn ontslag had aangeboden, is
hem in de avonduren de Minister
van Landsverdediging gevolgd.
Generaal George Marshall zal hem
opvolgen.
Sinds het uitbreken van de oor
log in Korea is de defensiepolitiek
van Johnson sterk becritiseerd.
Johnson, die Marshal als zijn op
volger adviseerde te nemen, noem
de deze een figuur, die de bevol
king en de bondgenoten zal inspi
reren.
Generaal Marshall, die het ver
zoek van President Truman om
het departement van defensie over
te nemen, telegrafisch ontving,
heeft zich onmiddellijk ter be
schikking gesteld. Met hem komt
de Amerikaanse defensie te staan
onder de man, die tijdens de vo
rige wereldoorlog stafchef was
van de Amerikaanse strijdkrach
ten en die later minister werd van
Buitenlandse Zaken.
Van officiële Amerikaanse zijde
heeft men zich tot nog toe ont
houden van commentaren op deze
ingrijpende wijziging.
Amerikaanse communisten
kunnen geïnterneerd worden
De Amerikaanse Senaat heeft
een voorstel aangenomen, com
munisten te interneren in tijden
van oorlog, invasie of opstand.
Attlee verklaarde, dat de 34 mil
liard gulden omvattende herbe
wapeningsplannen van de rege
ring niet betekenden, dat de re
gering gelooft, dat een derde we
reldoorlóg nabij is of onvermij
delijk.
Hij verzekerde, dat Engeland
grote strijdmachten overzee heeft
en over troepen beschikt, die ge
lijkwaardig zijn aan 6V« divisie
De twee bestaande divisies in
Duitsland zullen worden versterkt
zodat Engeland daar over meer
dan drie divisies zal gaan be
schikken.
Ook voor de vloot ontvouwde
Attlee een program voor bouw,
modernisering en verbouwing van
anti-duikbootschepen, mijnenve-
gérs en motortorpedoboten.
De luchtmacht heeft orders ge
plaatst voor straaljagers en voor
tweemotorige straalbómmenwer-
pers van het type Camberra, zo
zeide Attlee. Er zou gebruik ge
maakt worden van de volledige
capaciteit der vliegtuig- en aan
verwante industrieën.
Attlee verklaarde nadrukkelijk,
dat een eventuele deelneming van
Duitsland aan de Europese defen
sie slechts kan .worden overwo-
Churchill beloofde steun in alles
wat de veiligheid van het land
diende doch zeide, dat zijn partij
geen verantwoordelijkheid wens
te te dragen voor de huidige stand
van zaken. De regering, „hoewel
juist waar het essentiële dingen
betreft" had een gebrek aan voor
uitziendheid, overtuiging en ver
beeldingskracht. Inplaats van ont
moedigend of zelfs kleinerend te
handelen diende de premier toe
te juichen, dat Duitsland „terug
gebracht wordt in de familie van
een vereend Europa en deel
neemt in een Europese verdedi
gingsstrijdmacht."
De samenstelling van een Wes
ters leger stelde Churchill zich
als volgt voor: Duitsland en Ita
lië leveren ieder acht tot tien
divisies, de landen van de Bene
lux tenminste vier. Frankrijk had
twintig divisies aangeboden het
geen echter wel eens vijftien zou
kunnen worden. Engeland diende
zes of acht divisies te leveren. Ca
nada drie en Amerika tien.
Het debat is tot vanavond ver
daagd.
NEW YORK. De ministers
van Buitenlandse Zaken van En
geland, Frankrijk en Amerika zijn
overeengekomen, dat op de confe
rentie te New York aan de orga
nisatie van een West-Europees
defensiesysteem de voorrang ge
geven zal worden boven de kwes
tie van een Duitse bijdrage tot
deze defensie.
De vergaderingen, die in het
Waldorf-Astoria worden gehou
den. zijn besloten. Slechts tolken
Volgens een bekendmaking van
het hoofdkwartier van generaal
MacArthur zijn de Zuid-Koreanen
op het noordoostelijk front bijna
2 kilometer voortgetrokken, ter
wijl de Noord-Koreanen slechts
geringe tegenstand boden. Ver
schillende stukken geschut en uit
rustingen werden buitgemaakt.
Op het vliegveld van Pjongjang
werden door vliegtuigen der V.N.
drie nieuwe Yaks vernield en een
beschadigd.
Op het noordelijk front werd
eveneens terrein gewonnen. Vol
gens generaal Walton is „het erg
ste voorbij" en kan de vijand, al
heeft hij thans nog het initiatief,
tot staan gebracht worden.
Volgens een schatting van Mac
Arthur's hoofdkwartier verliezen
de Noord-Koreanen 2000 man per
dag aan doden en gewonden.
Volgens een Amerikaanse
woordvoerder schijnt de tegen
stand in de centrale sector langs
de Oostkust af te nemen. Ameri
kaanse en Zuid-Koreaanse troe
pen zijn in dit gebied in 5 dagen j
13 kilometer gevorderd.
Volgens berichten van het
strijdtoneel bij Jongtsjon hebben
de Zuid-Koreanen en Amerikanen
genoeg in de Sowjet-Unie ver
vaardigde artillerie, mortieren en
andere wapens buitgemaakt om
13 goederenwagons te vullen.
Amerikaanse superforten heb
ben bij Kanni ongeveer 16 kilo
meter ten noorden van Pjongjang
een gedeeltelijk ondergrondse wa
penopslagplaats der Noord-Korea
nen in de lucht doen springen.
BONN (A.N.P.). De West-
Duitse regering zal Donderdag
voor de Bondsdag een verklaring
afleggen over de October-verkie-
zingen in de Sowjet-Russische
zone, de eerste verkiezingen sedert
8 October 1949 toen de „Duitse
democratische republiek" werd
uitgeroepen. De Bondsdag zal
daardoor in de gelegenheid wor
den gesteld eens temeer de ver
bondenheid van beide landsdelen
te proclameren en daarmee te
demonstreren dat Bonn zich ver
antwoordelijk blijft achten voor
het lot van de achttien millioen
Duitsers der Sowjet-zone
Deze geste van regering en
Bondsdag is evenwel niet alleen
bedoeld om effect te sorteren on
der de Duitsers, die voor het eerst
sedert Hitiers ondergang voor
verkiezingen met een eenheidslij st
geplaatst worden. Zij moet even
zeer spreken tot de bevolking van
de westelijke federatie, die naar
de mening van regeringskringen
voor een groot deel lauw gestemd
is tegenover het Oost-Duitse pro
bleem en tegenover infiltraties
van de voorhoede der Oost-Duitse
„DICTATORIAAL
EN SCHANDELI|K"
Het Belgische Algemene Ver
bond van Vakverenigingen, dat 50
pet. van de Belgische vakvereni
gingen omvat, heeft Dinsdag
avond de onlangs door de regering
genomen defensiemaatregelen af
gekeurd en ze „dictatoriaal, en
schandelijk" genoemd. Het ver
bond veroordeelde ook de oproep
van Stockholm tot het verbieden
van de atoombom als „een ge
vaarlijke parodie".
LAKE SUCCESS (Reuter).
De Veiligheidsraad had Dinsdag
avond twee resoluties ter bespre
king voor zich: een Amerikaanse,
waarin verzocht wordt om samen
stelling van een commissie van
Indiase en Zweedse afgevaardig
den voor een onderzoek ter plaat
se naar de beschuldiging van com
munistisch China, dat Ameri
kaanse vliegtuigen Chinees gebied
in Mandsjoerije hebben gebombar
deerd, en een Sowjet-Russische,
waarin de raad verzocht wordt
„het bombarderen van Mandsjoe
rije" te veroordelen.
Het Amerikaanse voorstel tot
het zenden van een commissie van
Indiase en Zweedse afgevaardig
den werd door een veto van de
Sowjet-Unie verworpen. Zeven
landen stemden voor, de Sowjet-
Unie stemde tegen, twee landen
onthielden zich van stemming.
Een afgevaardigde nam niet aan
de stemming deel.
De Sowjet-Russische resolutie,
die het bombarderen in Mand
sjoerije veroordeelde, werd met
acht tegen een stem (Sowjet-Unie)
verworpen. Een afgevaardigde
onthield zich van stemming en
een nam niet deel aan de stem
ming. De Sowjet-Unie heeft hier
mee voor de 45ste maal gebruik
gemaakt van het vetorecht.
Maandag komt de Veiligheids
raad weer bijeen met vermoede
lijk de kwestie Formosa als agen
dapunt.
leiders in het Westen.
In Bonn heerst het onprettige
gevoel, dat men de Oost-Duitse
bevolking weinig tegenwicht heeft
kunnen bieden tegen de steeds
verdergaande intimideringspogin-
gen der communisten. Men vreest,
dat deze de verzetsgeest in de oos
telijke bevolking reeds ernstig
hebben aangetast.
Daarnaast heeft zich in de
hoofdstad aan de Rijn en alom in
de federatie in de laatste maan
den de mening versterkt, dat het
hoog tijd is ook in eigen gebied
paal en perk te gaan stellen aan
de oostelijke propaganda, die zich
nog altiid v_n het parool der Duit
se eenheid bedient.
Politieke kringen te Bonn ver
wachten na afloop der Oost-Duitse
verkiezingen een verscherping van
de propagandastrijd. Zij hechten
echter geen geloof aan recente
berichten, volgens welke de Sow-
jets deze campagne zouden willen
stimuleren door een n:r"-"° ~este.
zoals het sluiten van een apart
vredesverdrag. Er bestaan gener
lei serieuze aanwijzgingen voor-
zulk een stap.
H. M. de Koningin bezocht gis
termiddag officieel de Koninklijke
Nederlandse Jaarbeurs, waarvan
zij beschermvrouwe is. In het
Jaarbeurssecretariaat werd de
hoge gast ontvangen door de voor
zitter van de Raad van Beheer, dr.
F. H. Fentener van Vlissingen en
door de directeur van de Jaar
beurs, mr. J. Milius.
Het talrijke publiek begroette
H. M. hartelijk toen zij na dit
korte oponthoud het eerste vaste
gebouw betrad en daar een bezoek
aan de medische stands bracht.
Bijzonder interesse toonde Hare
Majesteit voor de afd. Economi
sche Voorlichting en voor de Ita
liaanse en Belgische inzendingen.
Hierna werden de terreinen aan
de Croeselaan bezocht.
Tijdens het bezoek van H. M.
de Koningin werd zij op de Hon
gaarse tentoonstelling ontvangen
door de attaché Csatorday. Haar
werd door mevr. Clara Kovacs
een beeldje aangeboden van een
bepaald soort Hongaars porcelein.
Thans is het laatste nieuws vah
de tentoonstelling „Rotterdam
Ahoy" gekomen. Gisteren ging de
hele tentoonstelling onder de ha
mer en geen stukje van de 379
onderdelen bleef onverkocht.
Het meeste geld bracht de lucht
brug op, n.l. 11.000 gulden, 't Min
ste het houten spreekgestoelte:
dat bracht zes gulden op.
Van de zijde van het ministerie
van Financiën worden houders
van geblokkeerde tegoeden in hun
eigen belang er aan herinnerd, dat
de op 21 October 1950 nog reste
rende geblokkeerde tegoeden vol
gens beschikking van de minister
van Financiën worden overge
boekt naar een renteloze rekening
bij het agentschap van het minis
terie van Financiën te Amsterdam.
Het is voor deze houders daar
om van het grootste belang, voor
zover zij dit nog niet hebben ge
daan, alsnog bij de ontvanger der
directe belastingen machtiging te
vragen tot omzetting van hun ge
blokkeerde rekening in een optie
rekening.
mogen aanwezig zijn. Naar uit
betrouwbare bron verluidt is de
rangorde van de onderwerpen
aldus: de Westerse defensie, de
Duitse herbewapening en de Ko
reaanse kwestie tezamen met het
vraagstuk van de erkenning van
het communistische China.
Gisteren zouden de ministers
de organisatie der strijdkrachten
voor een West-Europese verdedi
ging en de industriële en finan
ciële implicaties van een West-
Europese herbewapening behan
delen. De mededeling van Tru
man, dat aanzienlijke troepenver
sterkingen naar Europa gezonden
zullen worden, had volgens eerder
genoemde woordvoerder in hoge
mate bijgedragen tot het ontstaan
van een gunstige atmosfeer voor
dit onderwerp. De Britse minister,
Bevin, zeide van de besprekingen
een „overeenstemming tot hande
len" te verwachten.
Volgens i woordvoerder van
de Engelse delegatie hebben de
ministers „de West-Europese
kwestie" besproken. Over be
sprekingen van gisteren is geen
gedetailleerde officiële bekend
making gedaan.
Fairsea (gezinnen) Djakar
ta-Amsterdam op 11 Sept.
180 mijl Z.Z.O. van Guar-
dafui.
Modjokerto, Djakarta-Rot
terdam, wordt de 15 Sept.
24 uur te Hoek van Hol
land verwacht.
Kota Baroe, Djakarta-Rot
terdam, passeerde op 12
Sept. Pantellaria.
Grote Beer, Amsterdam-Dja
karta, passeerde op 11
Sept. Algiers.
Oranje, Djakarta-Amster
dam, passeerde op 11 Sept.
Algiers.
De ministers van Defensie van Engeland, Frankrijk, België,
Luxemburg en Nederland hebben in de Infanterieschool te
Warminister in Engeland een demonstratie van anti-tankwapens
bijgewoond. Twee Franse soldaten demonstreren een licht anti
tankwapen, dat als regel door twee man bediend moet worden^
doch dat, indien dit noodzakelijk is, ook door één man kan
worden bediend