VAN NELLE'S THEE Nederland weerbaar voor eigen veiligheid um van BEZINNING OP DE HEDENDAAGSE SOCIALE POLITIEK Tweede Kamer reciteerde opnieuw uit klachtenboek Ook de regering heeft een huishoudboekje nodig PROEF Engels herbewapeningsplan trof een eensgezind Lagerhuis msterdam Rede van prof. v. d. Ven Consumptiebeperking is een nationale plicht Algemeen welzijn" primair ZELF OOK De fijne geur en de volle smaak van Van Nelle's Thee rullen ook U opvallen! De tevreden gezichten van Uw huis genoten bewijzen, dat U met Van Nelles Thee een goede beurt maakt I Werd de les van 1940 wel begrepen? Naar wij vernemen: Beursoverzicht Het defensiedebat Vredesverdrag met Japan? Minister In 't Veld te Leeuwarden: tieruimte van het deze maand ingeno- >recaf in zal richten expositie belooft roor de mensen van café, restaurant en schermen van deze van 700 millioen nvesteerd. In 1948 hotelbedrijf 30 mil- en in de pot tegen 4 1939. erkgevers zijn de Ho ren niet te onderschat- bedrijfstak zijn 37.009 erkzaam. Werkgevers ners met hun gezin een groep van min- personen, zodat dus Nederlanders min- soon voor z'n levens rechtstreeks afhanke- het wel en wee van bedrijven. tentoonstelling in het te Amsterdam, waar- Bernhard bescherm- die door de minister jmische Zaken op ïr a.s. zal worden ge en demonstratie van lerlandse hotels en bedrijven willen en steren. Er zullen de jvattingen en ideeën toongespreid. In twee a de hallen worden een indruk worden het peil der hotel- lerland of wat in de mst verwezenlijkt zal hotels geven te zien van le klasse, 2e hotels en cafetaria's inrichting van slaap- receptiebureau, bi- vasserij en linnenka de inrichting hiervan tal van firma's mede- rleend. Tevens zullen le tentoonstellingsda- jden worden gehou- cullinaire show, waar hefs hun beste been- morzetten. De hoge- e kookkunst gaat hier tratie geven in een le krachtmeting. Ook tafeldekwedstrijd ge- trvoor de kostbaarste het fiinste tafellin den gebruikt. NDSE SUCCESSEN ASTBOURNE ede ronde van het le Zuid-Engelse kam en te Eastbourne sloeg ngelsman Horn met -2. um bereikte op vrij vijze de halve eind lat zijn tegenstander op matchpoint terug leidde met 63 46 toen hij de partij ge- omdat hij Vrijdag als van een Engels team ind reist en 'dus toch gelegenheid zou zijn het tornooi te East- te nemen. Van Dal- nu in de halve eind de Britse Daviscup- die met veel moeite ef over onze landge- rt. Paish won deze —5 10—8. 10 gewond toen een jij Newcomerstown, sr slachtoffers waren trainingskamp. Een ge. h ja!!t" deed Moeder leen, „dat zal ik je later.... later nog tellen." s Moeder weer, later, isschien! Altijd zitten gesloten! We kunnen we mogen er nooit sou.ik zou. idigde haar zin niet. t, die ze in haar han- itste met een klap op plavuizen en hij viel nenten uiteen. Het it spatte tegen muur n het liep met straal- edrats" lag er als 'n riep Moeder de Reu- g een rood hoofd van Gon stond met open srschoot zeer bleek, rie kwam niet tot be- haar klompen stapte adheid de tuit, die er ag, tot scherven aan daar.... daar!!!" ze hysterisch ,,'t Is capoten het kan helen ook. Ik wil de rel in de arie.... Marie!" sus- „hou ie toch wat iol it gtfedü!" (Wordt vervolgd) VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1950 (Van een onzer redacteuren) De Titburgse hoogleraar prof. dr. F. van der Ven heeft, ter gelegenheid van de zevende lustrumviering van de A.K.W.V., het thema aangesneden Bezinning op de hedendaagse sociale politiek" (waarvan in onze editie van Donderdag reeds de voor naamste punten werden aangestipt). In dit wetenschappelijk betoog, afgestemd op de huidige maatschappelijke situatie, ont vouwde de hooggeleerde inleider een keur van gedachten, waarin hij zijn toehoorders een scherper inzicht verschafte bovenal in de geestelijke achtergrond van de maatschappelijke ontwikkeling en daarbij aandacht vroeg voor enkele practische problemen van actuele aard, als de medezeggenschap in de onderneming en de loonpolitiek met alle facetten van dien. Prof. van der Ven stelde reeds bij de aanvang van zijn referaat de sociale wetgeving in het teken van het „algemeen welzijn" en benadrukte de eis van samenhang en eenheid. Het gaat immers in de sociale politiek om een zeker evenwicht, een wederkerige be perking van de aanspraken der groepen, om een onderlinge har monie der belangen. Men kan het bestaan van tegenstellingen in de maatschappij niet ontkennen, maar het zou beslist onjuist zijn te beweren, dat het sociale leven uitsluitend wordt beheerst door tegenstellingen en daarop gebaseerde strijd en dat het be ginsel van harmonie der belangen een hersenschim zou zijn. Het algemeen welzijn verdraagt zich niet alleen met eenzijdige over drijvingen van een kiassebelang, het verlangt ook een positieve behartiging van het welzijn der andere groepen in het kader van het geheel. Menselijke persoonlijkheid domineert De historie leert ons, dat de practische sociaal-politieke pro blemen meestal betrekking heb ben op de groepen, die zonder hulp en zorg, in de verdrukking raken. Maar men bedenke tevens, dat 't in de orde van 't geheel niet meer gaat om de arbeider, of de werkgever, welker belangen met elkaar in harmonie moeten wor den gebracht, maar ook om de zuiver menselijke belangen, om het „menselijke" ih de cultuur. Het primaat der menselijke per soonlijkheid domineert en onder dit opperste richtsnoer moet de sociale politiek worden beschouwd en is het nodig de vraag te stellen of de hedendaagse politiek zich altijd wel voldoende rekenschap geeft van hetgeen het algemeen welzijn werkelijk vordert. Oogsttijd Het is kenmerkend voor onze tijd, dat de arbeiders, de werk gevers en de publieke opinie voor de denkbeelden, die de sociale politiek inhoud en vorm geven, zijn gewonnen. Dat was vijftig jaren geleden anders. In brede kringen van de werkgevers leeft nu een positieve sociale ideologie en er bestaat bereidheid om de daarvoor geëiste hervormingen aan te brengen. Ook de staat is voorgegaan, tal van sociale maat regelen te treffen. „Het is volop oogsttijd" zo meende prof. van der Ven, maar hij duidde tegelijkertijd „op een wisseling der seizoenen", die zich ook openbaart in de maatschap pelijke processen. En na iedere zomer komt een herfst! Vandaar stelde de inleider de vraag, of reeds niet nu de levensbron van de sociale politiek zou zijn uitge droogd. Zo ja, dan behouden wij slechts een dood systeem. De vraag komt aan de orde of de sociale politiek niet aan zelfver blinding lijdt. Prof. van der Ven aehtte het een dwaling, wanneer de sociale politiek het lonter en alleen in bet materiële zou zoeken bij de vaststelling van het maatschap pelijk ziektebeen. Loonsverhoging en sociale verzekeringen leiden niet automatisch tot volwaardige ontplooiing van de menselijke persoonlijkheid. In het gunstigste geval zijn zij een voorwaarde daartoe. Medezeggenschap In het kader van het onderwerp belichtte prof. van der Ven het vraagstuk van de medezeggen schap in de onderneming. Hier liet hij de opmerking aan vooraf gaan, dat het wellicht fraai klinkt om te beweren: „de arbeider ver dient in de onderneming sociale en economische medezeggenschap, op grond van het feit, dat hij aan het doel der onderneming mede werkt", maar daarby is het van belang te onderzoeken in hoeverre hij bewust medewerkt en zich voor het eindresultaat nog wer kelijk verantwoordeiyk voelt. Het massale collectiveringspro- ces van nu houdt niet de gemeen schapszin in stand, maar werkt eerder een verval in de hand. Een Amerikaans psycholoog heeft be weerd, dat de materiële efficiëncy de laatste 200 jaren is toegeno men, maar dat het menselijk ver mogen tot samenwerken in de zelfde tijd constant is verminderd. De individualisering en massifice- ring hebben het sociaal verant woordelijkheidsbesef teniet ge daan. Prof. van der Ven was niet van opvatting, dat daarmede het vraagstuk van de medezeggen schap was afgedaan, maar hij zag er wel een waarschuwing in. De loonpolitiek Op deze zo actuele en tere kwestie ging prof. van der Ven slechts theoretisch in, omdat het op een onvruchtbaar nakaarten zou lijken, nu de beslissing is gevallen. Statistieken hebben uit gewezen, dat de lonen na 1946 de stijging van de kosten van het levensonderhoud hebben achter haald. De eerste tijd na de be vrijding werkte men, ter bepaling van het gewenste loon, met ge zinsbudgetten. Tegenwoordig met indexcijfers van bepaalde detail- handelprijzen. In feite hetzelfde. Het antwoord op de vraag, of een loonsverhoging redelijk is leest men af uit statistische ge gevens omtrent de prijzen. De objectiviteit van deze maatstaf is slechts onbetwistbaar binnen het door 5 jaren loonpolitiek geijkte systeem. Maar is het systeem dan zo vol maakt? Is het zeker, dat de lonen vóór de prijsverhoging, econo misch en sociaal gezien, juist lagen? Prof. van der Ven achtte het niet mogelijk deze vragen te be antwoorden zonder uitvoerige documentatie, maar hij sprak wel zijn vermoeden uit, dat het Neder landse volk In de huidige econo: mische en politieke situatie het eenmaal bereikte levensniveau niet zal kunnen handhaven. Het is een nationale plicht te wijzen op consumptiebeperking, zo meende hij. En hij voegde daar aan toe, dat bij het streven naar een harmonie van groepsbelangen de loonsverhoging bij stijgende kosten van levensonderhoud al thans zou zijn te verwezenlijken, wanneer een evenredige verbete ring van de arbeidsproductiviteit ermee gepaard ging. Men heeft ongetwijfeld de arbeidsproductiviteit in de discus sie betrokken, maar nagelaten evenals de vorige keer iets te doen ter verwerkelijking van dit denkbeeld. Zo heeft men ook na gelaten de arbeidende klasse er op te wijzen, dat een loonpolitiek, die economisch faalt, sociaal on verantwoord is. Aan het slot van zijn betoog verbond prof. van der Ven nog een korte beschouwing aan de termen „conservatief" en „reac- tionnair" en „progressief'. Iemand kan zich progressief noemen in practisch politieke aangelegenhe den, terwijl hij in wetenschappe lijk opzicht als reaetionnair dient té worden aangeduid. Het zijn doorgaans zij, die zich zuiver ba seren op verschijnselen uit het verleden, zo meende hij. Met een wijzen op een gebrek aan een heid in de sociale politiek besloot prof. van der Ven zijn rede. Hei ziet er met de toekomst vem de vrede en de veiligheid in Europa nu niet direct zo blister rooskleurig uit. Daarover zal men moeilijk van mening kunnen verschillen. Er is maar weinig toe nodig om het gebouw van onze na-oorlogse samenleving, dat slechts op enkele wankele fundamenten rust, ineen te doen storten; er wordt althans door sterke machten getracht, die fun damenten te ondergraven. En er is maar een betrekkelijk kleine kans om de toestand, die vandaag de dag velen zo verontrust, te doen verbeteren. Slechts een sterk en weerbaar Europa is in staat, de dreiging, die uit het Oosten nadert, te ke ren. Daarvoor getroosten vele landen zich al grote offers in de vorm van versterking van hun militaire apparaat Ook ons land maakt zich op, een plaats in te nemen in de ry der weerbare volkeren, doch de na-oorlogse toestanden, bijzonder die in de Oost, waren niet gunstig voor de opbouw van een krachtig leger, dat in staat zou zijn, totdat er hulp van de zijde -der Geallieer den komt opdagen, de verdedi ging van het eigen grondgebied krachtig ter hand te nemen. Het Indische avontuur heeft veel van onze mankracht en van onze financiën gevergd, herscho ling van de destijds uitgezonden troepen, die voor een groot deel vervangen zouden moeten worden kost niet alleen grote sommen, maar levert ook grote moeilijkhe den op t.a.v. de legering én de bewapening. Intussen werd van Amerikaanse (en onlangs ook van Canadese zijde) ons de grootst mogelijke steun toegezegd, toezeg gingen, die voor een groot deel al worden ingelost. Doch een van de grootste be zwaren, die de opbouw van een weerbaar leger, dat enig gewicht in de schaal kan leggen, is het gebrek aan voldoende weerbare mannen. Toch moet ons land in Op het voorplein van het Koninklijk Instituut voor de Marine te Willemsoord heeft de installatie plaats gevonden van de nieuwe adelborsten, onder wie zich ook 33 Indonesische jongelui bevonden. V.l.n.r. Z. Exc. Mohammed Roem, kapt. ter zee F. H. M. van Straelen, commandant van het Kon. Instituut voor de Marine en vice-admiraal Jhr. E. J. van Hoithe, de bevel hebber der zeestrijdkrachten. een behoorlijke staat van verde diging worden gebracht opdat ons niet weer dat zal overkomen, wat ons in 1940 is overkomen. Militaire deskundigen zijn van oordeel, dat een leger van circa 100.000 man behoorlijk in staat zou zyn, aan de eerste moeiiykhe- den, mochten die onverhoopt ont staan, het hoofd te bieden. Waar het in het opbouwplan voor een nieuw leger voorlopig, wegens verschillende technische moeilijk heden, niet mogelijk was, op de normale wyze van recrutering en oproeping een dergeiyke man kracht op de been te brengen, werd door het Instituut Steun Wettig Gezag de Nationale Re serve opgericht, die tracht op een voor velen gemakkelijker wijze via het systeem der vrijwillige aanmelding toch uiteindelijk over de nodige troepen te kunnen be schikken. Het streven van het Instituut Steun Wettig Gezag is echter slechts voor een deel verwezen lijkt. De aanmeldingen hebben nog steeds niet de verwachtingen benadert Toch zullen nog velen, die de les van 1940 niet vergeten zijn en die de vrijheid van eigen huis en gezin lief is, de gelederen der vrijwilliger moeten komen versterken. In Noorwegen, met een bevol king van ruim 3 millioen zielen, heeft men grote activiteit aan de dag gelegd, waar het ging om een vrijwilligersleger. Daar meldden zich reeds ruim 100.000 man. Ook in ons land, dat altijd een bolwerk is geweest van recht en vryheid, moet het mogelijk zijn, een sterk weerbaar vrijwilligersleger op de been te brengen. Het is de enige mogelijkheid, om datgene te be schermen, wat ons lief is en waarvoor geslachten voor ons ook steeds offers hebben weten te brengen. De Nationale Reserve biedt iedere man gelegenheid, op een gemakkeiyke wijze de weerbaar heid van zyn eigen land te ver sterken en daardoor zijn veilig heid en die van zijn gezin te verzekeren. Er zyn verschillende mogelyk- heden tot dienstneming, ook voor hen, die over minder tijd voor oefening beschikken. Men wachtte niet af tot dat 't misschien te laat is, Alleen voor een weerbaar land heeft de vyand respect! Zy, die Steun Wettig Ge zag tot een werkelijkheid willen maken en zich voor de vrijheid en veiligheid van eigen land dienstbaar willen maken, kunnen zich ten allen tijde by de bur gemeester van hun woonplaats of bij de plaatselijke commissies van S. W. G. aanmelden. zullen dezer dagen 41 Amerikaan se leraren en studenten in Neder land arriveren om hier gedurende een jaar kennis te nemen van „onze manieren".... zal op 18 September te Tokio een begin worden gemaakt met han delsbesprekingen tussen Neder land en Japan. zijn thans 600 goedgekeurde vrij willigers voor Korea ingedeeld. Men verwacht 3 compagnieën te kunnen samenstellen. is op het vliegveld Gandez op New Foundland een K.L.M.-op- slagplaats verbrand. Schade 30.000 dollar. waren op 1 Aug. j.l. 55.000 brom fietsen in Nederland op de weg. werd gisteren door de Rotterdam se douane een Amerikaan aange houden, die 13 kg goud onder zijn kleding had verborgen. is Woensdag te Antwerpen de Haarlemse caféhouder Slot gear resteerd, die een berucht N.S.B.-er was. Slot was na de bevrijding met valse papieren naar België gevlucht. „PATER" PLOJHAR NAAR CONGRES DER C.D.U. BERLIJN (Reuter). In Rooms Katholieke kringen te Berlijn vrgest men, dat de aankomst van Josef Plojhar te Beriyn, waar hij het vijfde jaarcongres van de Oost-Duitse christelij k-democrati- sche partij (C.D.U.dat Vrijdag geopend wordt, zal bijwonen, het sein is voor het begin van een nieuwe aanval op de Rooms-Ka- tholieke Kerk in Oost-Duitsland. Plojhar is de door de Paus ge- excommuniseerde priester, die een seheiding teweeg bracht in de Rooms-Katholieke Kerk in Tsje- cho-Slowakye. Na de vaste stemming die de markt deze week aan de dag heeft gelegd, en gisteren reeds van enige aarzeling gesproken kon worden, was de beurs .van daag in reactie. Het was zuiver om beurstechnische redenen dat de koersen vandaag een andere richting insloegen. Opzienbarend waren de dalingen volstrekt niet, maar hier en daar vielen toch verliezen van enige punten te constateren. Zo werd Koninklijke in eerste tape nog gedaan tot 313, doch daarna hadden verkopers de overhand en zakte het koerspeil in tot 308%. Het slot kwam op 309. Wat de overige internatio nale fondsen betreft, het niveau was iets lager, zonder verliezen, die bijzonder de aandacht trok ken. Iets groter was. de reactie voor de cultures zoals b.v. H.V.A. die van 130Vi tot 127 in zakte. Voor Amerikanen blüft, in navolging van Wallstreet. waar de stemming zeer vast was, vraag overheersen. Op de scheepvaartmarkt heerste nog vrij grote belangstelling, maar ook daar viel voor sommige soorten een reactie waar te ne men. De beleggingsmarkt toonde weinig verandering. Prol. 2% F (Van onze parlementaire redacteur) Op de tweede dag van de Defensiedebatten in de Tweede Kamer klonk de critiek iets milder. De heren Vonk en Korthals (WD) spraken ook van een aarzelend beleid, vem een teveel aan woorden en een tekort aan daden, doch wilden bij him beoordeling van het Defensiebeleid toch mede in aanmerking nemen, dat het Indonesisch conflict veel van onze militaire krachten had gevergd, dat het aan middelen had ontbroken en dat ook de trage gang van de internationale besprekingen een rol had gespeeld. De heer Vorrink (P.v.d.A.) tieke kleur hebben! De heer Ti- onderschreef voor een goed deel lanus (C.H.) was daarentegen de bezwaren, die de vorige dag van de noodzaak van een derge- door de heer Fens (K.V.P.) wa ren geuit, maar tenslotte wilde hij toch eerst het antwoord van de minister afwachten voor hij zijn definitief oordeel gaf. De waarschuwing van de heer Fens aan het adres van de minister kwam deze woordvoerder nogal wonderlijk voor. Het was een opzeggen van vertrouwen op termijn. Over vier maanden zou de minister als het ware her examen moeten doen. De heer Tilanus (C.H.) deed een duidelijke poging om zyn ministeriële partijgenoot te ver dedigen. Het Defensiebeleid, al dus de heer Tilanus, blijft rege ringsbeleid. Niet alleen minister Schokking is hiervoor verant woordelijk. Meer nog dan de woordvoerders van de V.V.D. legde hij de nadruk op de om standigheden, die mede een rol hebben gespeeld en waarvoor de minister niet verantwoordelijk kan worden gesteld. Tempo De heer Vorrink (P.v.d.A.) wees er in het meer algemene gedeelte van zijn betoog op, dat het in internationaal verband al te lang geduurd heeft voor men tot daden kwam. De kinderlijke gedachte dat het misschien toch zo'n vaart niet zou lopen, over heerste. Korea was en blijft een waarschuwing voor de vrije vol keren. Wat het Nederlandse defen siebeleid betreft, stelde de heer Vorrink de vraag of het niet mogelijk zou zijn om de in uit zicht gestelde drie divisies op nog korter termijn mobilisabel te maken. Dat de minister nog niet zeker was of het benodigde materiaal wel op tijd zou ko men, verontrustte de heer Vor rink zeer. De heer Roosjen (A.R.) proefde in een uitlating als deze de bekende aarzeling en de heer Vorrink (P.v.d.A) waarschuwde dat het mobilisa bel maken van de drie divisies geen schijnvertoning mocht woiflen. Hij wilde volwaardige divisies, een zwakke verdedi ging trok het gevaar zelfs aan. De heer Tilanus (C.H.) sprong ook op dit punt de minister bij. Genoemde afgevaardigden vroe gen z.i. naaF. de bekende weg. Wat het materiaal betreft zijn wij van het buitenland afhanke- liik. Evenals de heer Fens (K.V.P.) wilde ook de heer Vor- rink (P.v.d.A.) een staatssecre taris voor de Luchtmacht, maar het mocht geen vakman zijn en hij moest een duidelijke poli lij ke benoeming neg niet zo overtuigd. De staven waren overbezet, dat was ook de me ning van de heer Vorrink. De heer Korthals (V.V.D.) dacht er al niet anders over. Onze jon gens, zo zei hij, worden niet ge- imponeerd door officieren met dikke actentassen. Marine Minder eens waren de heren Vorrink en Korthals het wat de Marine betreft. De heer Vorrink kwam tot de conclusie dat wij als kleine zeemogendheid op de hulp van anderen blijven aange wezen. Hij wilde geen verzwak king van de vloot, maar leverde wel critiek op de samenstelling. Kruisers waren z.i. te kostbaar en vroegen teveel mankracht. Eén vliegkampmoederschip is geen schip en de ..Karei Door man" moesten wij dus maar weer overdoen aan onze grote broers. De heren Roosjen (A.R.) en Korthals (V.tf.D.) pleitten daarentegen voor versterking van de vloot. Met name de heer Korthals wees er op, dat Neder land grote belangen heeft te be schermen, die buiten de werking van het Atlantisch Pact vallen. In de avondvergadering was het eerst de communist Gortzak, die aan het woord kwam en de Kamer berispte. U moet de mi nister niet zo aanvallen, zei deze „volksdemocraat", die van me ning was, dat alle ellende gewe ten moest worden aan „de baas van het zaakje", Washington. Hij kondigde op de z.g. Rode Dinsdag (19 September) een fikse demonstratie aan. De heren Vermeer en Kikkert, resp. van de P.v.d.A. en de C.H.U. bepleitten de belangen van de officieren en onderoffi cieren. Laatstgenoemde nam het tevens op voor de geesteiyke verzorging der militairen. Hierna kwam de Minister aan het woord. Voor de wijze, waar- on hij de verschillende sprekers van repliek diende, zie men el ders in dit nummer. Op zijn wekelijkse persconferen tie heeft President Truman ver klaard, dat hij het State Depart ment heeft gemachtigd niet offi ciële besprekingen te onenen over een Japans vredesverdrag. Deze besprekingen zullen wor den gevoerd met de leden van de commissie voor het Verre Oosten, waarvan ook de Sovjet-Unje deel uitmaakt. 150.000 PELGRIMS Bl| DOGMAVERKLARING Rome (K.N.P.) Bij het Cen traal Comité voor het Heilig Jaar stapelen zich iedere dag opnieuw de aanvragen op, die de leidingen der bedevaarten naar de Eeuwige Stad sturen om de bedevaartgangers, die ge durende de pleehtige dogmaver klaring van Maria Tenhemelop neming op 1 November in Rome zullen verblijven, van logies te verzekeren. Reeds nu is met ze kerheid vast te stellen, dat zich op die dag honderd- tot hon- d.erdvijftig duizend buitenlandss pelgrims in Rome zullen bevin den. Wat de plechtigheden der dogmaverklaring betreft is men algemeen van mening, dat de autoriteiten van het Vaticaan door het overgrote aantal pel grims gedwongen zullen zijn om aan de H. Vader voor te stellen de dogmaverklaring te verrich ten op het trappenbordes van de St. Pieter en wel voor of na de Pausmis in de St. Pieter, die hoogstens 50.000 gelovigen kan bevatten. LONDEN (Renter). Het En gelse Lagerhuis heeft het herbe wapeningsplan van de regering, waarmee 3,6 milliard pond sterling is gemoeid, goedgekeurd. Tot dit plan behoort de verlenging van de dienstplicht van 18 maanden tot 2 jaar. Het plan werd zonder stem ming aangenomen, omdat de op positie reeds had verklaard het te zullen steunen. In de loop van he debat verklaarde, Eden, dat Engeland meer manschappen op het vasteland moest hebben dan de drie divisies, die door Attlee zijn beloofd. Eden noemde de uit breiding van twee tot drie divi sies in Duitsland „nogal mager". (Van onze verslaggever) LEEUWARDEN „Het is met onze Minister van Financiën al precies als met de Nederlandse huisvrouw", zei gisteren Minister In 't Veld te Leeuwarden tijdens een bijeenkomst van de Vrou wenbond van de P. v. d. A. „Ook de regering moét een huis houdboekje byhouden en daar ze na de oorlog nog geen kans gezien heeft rond te komen, moet iedere cent tweemaal omge keerd worden, alvorens zij kan worden besteed". Ten aanzien van het budget van het rijk zeide de spreker, dat zijn collega van Financiën ieder jaar een begroting dient op te maken van de uitgaven en van de bronnen van inkomsten. Daarnaast spreken we nog van een nationaal budget, dus het huishoudboekje van het gehele volk. Hierover maakte men zich vroeger niet druk, want dat liep wel. Maar thans, nu we deviezen nodig hebben, kunnen we niet meer volstaan met dat alles op z'n beloop te laten. Nederland is een land met heel weinig na tuurlijke rijkdom; wij bezitten alleen onze bodem, waarop tien millioen mensen zich verdrin gen. We komen 300 millioen te kort De grote moeilijkheid is, dat wij door de oorlog uitgeplunderd zijn en het buitenland mets had den aan te bieden. Zonder le ningen en de hulp van Amerika zouden we er niet gekomen zijn. De uitgaafposten op ons boekje zijn: onze consumpties en de in vesteringen. Het staat er thans zo mee, dat deze posten de in komsten overtreffen met plm. 300 millioen gulden. Als de huis vrouw 'te kort komt, kan zij trachten te bezuinigen, of haar man aansporen meer te verdie nen, of zien, dat zij geld kan le nen. Dat zelfde móet ook ons volk doen. Het is duidelijk, dat het geen gezonde toestand is, dat wij ons op de been houden met de Marshall-hulp. Het is ook geenszins zeker, dat die hulp na 1952 nog verder geboden wordt. De enige mogelijkheid is het opvoeren van het nationale in komen. Als inderdaad alle krachten worden ingespannen om de productie nog meer op te voeren, dan ligt hier een kans. Dit kan echter niet alleen ge schieden door de werknemers; ook de ondernemers zullen hier aan ten volle moeten medewer ken. Er is reeds veel bereikt; het tekort over 1947 bedroeg 1500 millioen gulden en over 1948 f750 millioen. Als in 1939 Nu is er helaas het geval Ko rea gekomen, dat de wereld wakker heeft geschud voor de gevaren, die er dreigen van de kant van Sovjet Rusland. De ontwikkeling van de situatie is grecies gelijk als vóór 1939. Aan usland moet nu duidelijk wor den gemaakt, dat het zó niet langer gaat. De verhoogde mili taire kracht brengt echter met zich mee een zekere schaarste aan ijzer, staal, wol enz., wat weer tot gevolg heeft prijsstij ging en onrust bij de bevolking, die zich wil dekken en gaat hamsteren. Wat die onzinnige angst voor een komende oorlog betreft, de minister zeide persoonlijk die angst niet te delen. Als Rusland oorlog zou willen, zou het nu het geschikte ogenblik zijn. Iedere maand wachten maakt West-Europa sterker en Rusland relatief zwakker. Wat onze productie betreft merkte de spreker op, dat men geen angst behoeft te hebben, want ze is groot genoeg voor normale aankopen. Ten aanzien van de steeds toenemende - spanning tussen lo nen en prijzen merkte de minis ter op, dat het al of niet invoe ren van een prijzenstop een re- geringsvraagstuk betreft en dat hij er niet veel van kan zeggen. Aan de Tweede Kamer is een nota toegezegd, die de komende week zai worden behandeld. De minister eindigde met te zeggen: de strijd voor de demo cratie betekent behoud van de wereldvrede. Deze strijd is niet uitzichtloos, als wij óns allen geven met de inzet van onze volle persoonlykheid. Toen Eden de uitrusting van de hulpmacht der R.A.F. „treurig verouderd" noemde, maakte Arthur Henderson, de minister van luchtvaart bekend, dat 13 der 20 hulpeskaders zullen worden uitgerust met straalvliegtuigen van het type Vampire 2 en 3. Shinwell, de minister van De fensie die het debat afsloot, bracht naar voren, dat het quantum divi sies, dat de defensie-organisatie der West-Europese Unie zich als doel voor ogen gesteld heeft, niet ver van de 60 divisies af is en in 1953 en 1954 bijeen zou zijn. Shinwell noemde hét te enenmale onmogelijk om de 60 divisies reeds volgend jaar bijeen te hebben, zo als was voorgesteld. Het idee van een Europees leger noemde hij „vreemd en fantastisch". Zeepost voor Oost en West Met de volgende schepen kan zeepost worden verzonden; de data, waarop de correspondentie uiterlijk ter post moet zijn be zorgd, staan, tussen haakjes, ach ter de naam van het schip ver meld: Indonesië: m.s. „Kota Agoeng" (21 Sept.); Nieuw Guinea: m.s. „Celebes" (23 Sept.); Antillen: s.s. „Boskoop" (21 Sept.): Surina me: m.s. „Hersilia" (27 Sept.). Eugene Aufranc. de oudste hor logemaker ter wereld, is in de leeftijd van 100 jaar in Zwit serland overleden. Het horloge dat Aufranc hier in de hand heeft, maakte hij 80 jaar gele den voor zijn horlogemakers examen te Neuveville, en nog loopt het „op de minuut" i V

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 5