Nieuw »Keer terug tot de brede basis« Burgemeester van Finsterwolde uit raadszaal weg-getreiterd Moet Minister Spitzen opgeofferd worden? U.S.A. achter Nederland inzake Nieuw-Guinea Sovjet-vliegtuigen illegaal boven West-Duitsland Koninklijk Paar bezocht hoofdstad van Z.-Ho!land Romme weet het wel...! Bezuinigen! Communistische agitatie nog heer en meester EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN nHd PROF. ROMME TOT DE REGERING: Naar de finish met dezelfde ploeg Militair Gezag Europa dichterbij dan China" Russisch veto Brandstichting te Emmer-Compascuum Speelgoed voor Groningen en Drente Scheepsberichten Abonnementsprijs f 4.65 per kwartaal, f 1-.56 per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2.SB; in aNe edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.— familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per ra.rru Bij contract belangrijke korting. Directeur: E. J. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H.N.Smits. Bankrelaties: Noorderbank: Nederl. Credietbank Buiten God ts 'l nergens veilig. (Vondei) HET FBIT A S H VAN HEDEN Pagina 1 Vrijdag 17 November 1950 46e Jaargang No. 12020 Kantoren: HOORN. Draafsingel 59. teL 4243. Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; ALKMAAR. Ritsevoort 56. teL 2046. (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER. Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52. ieL 459 K 2240 VRIJWEL NAUWELIJKS nadat de heer Hofstra van de Partij van de Arbeid, in de Tweede Kamer had betoogd „sceptisch te staan tegenover de mogelijk heid van bezuiniging" kondigde zijn partijgenoot, minister Lief- tinck, de noodzakelijkheid van een bezuiniging van 100 tot 150 millioen aanen nog wel op de kortst-mogelijke termijn En dat niet alleen: maar hij sprak in dit verband zelfs van een „ombuiging van het finan ciële beleid" en het is dus duide lijk, dat ons wat te wachten staat. Veel bijzonderheden heeft de minister nog niet medege deeld, maar ze zullen wel gauw bekend worden, want, zo zei hij, de voorstellen zullen „ten spoe digste bij de Staten-Generaal worden ingediend". Die millioenen zullen gezocht en gevonden! moeten wor den „op de gewone dienst, de buitengewone dienst I (de z.g aflopende uitgaven) en het Landbouw-egalisatiefonds". Dit laatste geeft eigenlijk de enige aanwijzing: het zal hier gaan om vermindering van de subsidies op levensmiddelen en derhalve over „wijziging" in het prijs peilWij zijn razend be nieuwd hoe de regering dit var kentje denkt te wassen in ver band met de loon- en prijspoli tiek en haar actuele aspecten! Het ligt niet in de bedoeling, daarnaast de geldcirculatie on belemmerd haar gang te laten gaan. Want de bezuiniging heeft ten doel het monetaire even wicht te handhaven, tot behoud van de waarde van het geld. Een „demonstratief-niet-sluiten- de begroting" zou dit gevaar op roepen. Ongeremde geldcircula ties ook. Blijkbaar heeft de regering ingezien dat zoals wij toen betoogden de dis conto-verhoging van procent niet voldoende was om de „noodzakelijke" credietbeperking te verkrijgen. Voortaan zullen namelijk, zoals de minister mee deelde, alle credieten boven de 50.000.aan de goedkeuring van de Nederlandse Bank onder worpen zijn. Maar het is natuurlijk niet de bedoeling, om de ver antwoorde investeringen voor doeltreffende industriali satie te beperken. Het was zelfs deze P.v.d.A.-minister, die zei, dat deze investeringen voorrang moeten hebben boven maatrege len tot behoud van het tegen woordige levenspeil, want be vordering van de industrialisatie o.a. is nodig, om de ramp dei- werkloosheid te voorkomen. Als daartoe om die ramp te voor komen verlaging van het levenspeil nodig is, zou dit on vermijdelijk zijn. Minister Lief- tinck hoopte echter, dat het zo ver nooit zou komen. Temeer niet, menen wij. omdat in ver band met de dreigende verlaging van de levensmiddelensubsidies, toch al iets aan dat peil zal wor den gedaan.... Een verheugende mededeling van de minister was, dat er ook z.g. „efficiëncy-bezuinigingen" zullen komen, vooral ook op be paalde, veel becritiseerde, mili taire uitgaven. Spaarzaamheid is lang niet altijd de hoogste deugd in militaire kringen! Minder duidelijk was de mede deling van minister Lieftinck inzake sommige salarisverhogin gen. Over de verhogingen van een aantal top-salarissen hebben w5j al vroeger vooral om psy chologische redenen onze verwondering uitgesproken. Nu is er weer o.a. 100.000.als extra-post uitgetrokken op de begroting van Binnenlandse Za ken, voor een aantal ambte naren, die extra-zwaar werk hebbenvooral in het buitenland. Wat Binnenlandse Zaken met reizende ambtenaren in het buitenland te maken heeft, zullen we eens in de „Handelingen", het volledig ver slag der Tweede Kamer, moeten nazien:! In elk geval is bet bezuini- gingsbetoog van minister Lief tinck een zaak, waarvan ons vólk de ernst niet mag ontgaan. Mevrouw Hertogh heeft een bezoek gebracht aan haar dochtertje Bertha, dat met haar echtgenoot Abidin, een Mohamme daans onderwijzer, en haar verzorgster Ami- nah in Singapore woont. Over enige dagen begint het proces, waarin de hoogste rechter in de Britse Kroonkolonie zal moeten uitmaken of Ber tha al dan niet te jong was om te trouwen en of zij met mevr. Hertogh naar Nederland zal moe ten terugkeren. V.l.n.r.: mevr. Hertogh, Bertha en haar verzorgster Aminah. (Van onze parlementaire redacteur) Bij de eerste ronde van de algemene beschouwingen over de Rijksbegroting had prof. Romme, de voorzitter van de K.V.P.- fractie, de wens benadrukt, dat teruggekeerd zou worden tot de brede basis, die zoals bekend versmald is door het heen gaan van minister Schokking. De regering zou op de meest geëigende wijze naar dit doel moeten streven. Bij de replieken, die gisteren werden gehouden, verklaarde mr. Oud (V.V.D.), dat deze passage uit de rede van prof. Romme hem niet geheel duidelijk was en dus vroeg hij om een nadere verklaring. staat. Minister Spitzen is geen politieke figuur, hjj zou zonder bezwaar weer in het ambt kun nen terugkeren, dat voor hem open is gehouden en aldus zou het departement van Verkeer en Waterstaat vrij komen voor een bewindsman, die niet alleen de christelijk historische beginselen is toegedaan zoals minister 's Ja cob. maar deze ook belijdt door een vooraanstaande plaats in die partij. Deze oplossingm oge dus zeer voor de hand liggen, voor de heer Spitzen is het ontegenzeg lijk geen prettige gedachte c zijn ministeriële hoofd te moe ten offeren op het blok van het algemene politieke welzijn. Het was waarschijnlijk daarorri, dat dr. Drees verklaarde, dat hij niet voor „kunstmatige wijzigin gen" voelde, maar daar staat de verklaring van prof. Romme tegenover, dat hij voor deze „persoonlijke kanten" van de zaak niet uit de wég wil gaan. De nadere verklaring van prof. Romme was intussen de sensatie van de middag. Hier en daar vormden zich groepjes, waarin de vraag besproken werd wat prof. Romme met zijn eis tot herstel van de brede basis be doeld kan hebben. Het wil ons Prof. Romme gaf de gevraag de verklaring door er op te wij zen, dat de regering kon weten, dat het kabinet in 1948 niet zou zijn tot stand gekomen, wanneer het ware samengesteld zoals nu. En wat de toekomst betreft, her haalde hij de opmerking, die van K.V.P.-zijde in het Voor lopig Verslag was geplaatst: Een versmalling van de basis kan slechts uitlopen op een zaken kabinet met alle gevolgen van dien. In deze passage is waar schijnlijk bedoeld te zeggen, dat het kabinet in dat geval het ge vaar loopt de politieke bindin gen te verliezen, die het nu, ook al moge het dan een program- kabinet zijn, ontegenzeglijk heeft. Had de minister-president in zijn antwoord betoogd, dat hij niet voor kunstmatige wijzigin gen voelde, in tweede instantie beklemtoonde prof. Romme nog sterker, dat het bepaaldelijk een eis van de K.VP.-.fractie is, dat de basis van 1948 hersteld wordt. Het zou beslist onjuist zijn de persoonlijke kanten van deze aangelegenheid hierbij op voorhand te willen ontzien. Vooral deze laatste toevoeging maakte het iedereen, die geen vreemdeling is in het politieke Jeruzalem, duidelijk welke op lossing prof. Romme voor ogen NOG ALTIJD VORDERINGEN Ook thans zo deelt de Rege ring de Tweede Kamer mede nog komen gerégeld vorderingen op het Militair Gezag binnen. De bedragen, welke met deze vor deringen zijn gemoeid, variëren van enkele tientallen tot enkele tienduizenden guldens. Het is niet altijd na te gaan, waarom bepaalde vorderingen niet eerder werden ingediend. In sommige gevallen kon de hoogte der vorderingen pas laat worden vastgesteld, omdat de betrokken crediteuren niet eerder de be schikking over alle nodige gege vens voor de berekening hadden gekregen. In andere gevallen zijn de crediteuren er pas na veel correspondentie met tal van in stellingen en diensten in geslaagd de weg naar het ministerie van financiën te vinden voor de af doening van deze oude M.G.- zaken. AUTO REED KANON AAN Een personenauto is gisteravond ;in de buurt van Elspeet tegen een stilstaand kanon aangereden. De loop van het kanon drong dwars door de auto. Een dame die haar man in de auto vergezelde, werd zwaar gewond. Haar echtgenoot en een andere passagier, een dame uit Nunspeet, werden minder ernstig gewond. Allen zijn zij naar het zie kenhuis Salem te Ermelo vervoerd. De auto werd totaal vernield- voorkomen, dat de voorzitter van de K.ViP.-fractie het beslist noodzakelijk acht, dat de par tijen, die verantwoording dra gen voor de totstandkoming van dit kabinet, ook tot de eindstreep van de verkiezingen in 1952 daaraan verbonden blijven. (Vervolg od Dag. 5) Bommen ontploft te Rome Vandaag zijn bijna gelijktijdig in het centrum van Rome twee bom men ontploft, waardoor de kantoren van de Republikeinse partij en de Socialistische Eenheidspartij zwaar werden beschadigd. Voor zover men kan nagaan, zijn er geen persoonlijke slachtoffers. De commandant van een der „Vliegende Hollander" Con stellations van de K.L.M., de Hoornse vliegtuigbestuurder F. Peetoom, woont in New York de opvoering van Wag ner's opera „De Vliegende Hollander" bij en bood tijdens de pauze de sopraan Astrid Varnay een originele bloemen hulde aan. De bloemen waren gerangschikt in een gevleu gelde Nederlandse klomp. n CHURCHILL WAARSCHUWT: Winston Churchill, de Britse Con servatieve leider, heeft Engeland en de met dit lan<l verbonden mogend heden er voor gewaarschuwd zich niet te veel vast te leggen in China of omgeving „op een ogenblik, dat het gevaar in Europa ons aller geest moet bezighouden". Hij verklaarde dit, nadat de mi nister van Defensie, Emanue] Shin- well, het Lagerhuis een overzicht van de toestand in Korea had ge geven. BONN VOOR RESOLUTIES VAN STRAATSBURG De West-Duitse Bondsdag heeft Donderdag met een kleine meer derheid alle zeven resoluties van de Raad van Europa aan vaard. Tot deze resoluties be horen ook die, welke de vor ming van een Europees leger en het plan-Schuman voorstaan. WASHINGTON, 16 Nov. (Reuter). De V.S. hebben Neder land verzekerd, dat zij het verzet tegen de Indonesische aan spraak op Nederlands Nieuw-Guinea steunen, aldus heeft Michaël Mc Dermott, een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken, verklaard. Mc Dermott ontkende eveneens, dat de V.S. zich militaire bases in Nieuw-Guinea, trachten te verschaffen. Een bericht uit Sydney (Australië), dat president Truman en generaal Mc Arthur op hun bijeenkomst op het eiland Wake besloten in Nederlands Nieuw-Guinea sterke militaire bases aan te leggen, noemde Mc Dermott „volkomen onjuist". „De Ame rikaanse regering tracht geen bases in Nieuw-Guinea te ver krijgen", aldus Mc Dermott. Een Amerikaans straalvliegtuig verklaarde, dat Dinsdag ten is Zaterdag in de nabijheid van Frankfort een Sovjet-Russisch passagiersvliegtuig tot op 170 ra. genaderd om de identiteit ervan vast te stellen, omdat het Sovjet- Russisch vliegtuig geen richting en hoogte had opgegeven. Dit is door een woordvoerder van het hoofdkwartier der Amerikaanse luchtmacht te Frankfort ver klaard. De woordvoerder zeide dit in een commentaar op het Sovjet- Russische protest over een „aan val" van een Amerikaanse straal jager op het Sovjet-Russische vliegtuig, waarin Maurice Thorez werd vervoerd. In het Russische protest, zoals wij gisteren meldden, was ver klaard, dat de Amerikaanse straaljager het Sovjet-vliegtuig tot op 10 meter was genaderd en het een tweede keer opnieuw tot zeer dichtbij naderde. Een Amerikaanse woordvoerder (Van een onzer verslaggevers) FINSTERWOLDE. De gemeenteraad van Finsterwolde kan nog vergaderen zolang het wetsvoorstel, om B. en W. van Finsterwolde haar bevoegdheid te ontzeggen, door de Tweede Kamer nog niet is aanvaard. Het is begrijpelijk, dat de com munistische meerderheid van deze raad hiervan een gretig gebruik maakt. Op 6 November werd in Fin sterwolde een spoedeisende raadsvergadering gehouden, om de regeringsmaatregelen, betref fende het bestuur van Finster wolde, te bespreken. Daags daarna kwam het wetsvoorstel af en het was dan ook te ver wachten dat de communisten ge bruik zouden maken van hun raadsmacht en nog eens een spoedeisende vergadering zouden uitschrijven om hun ontstem ming over dit wetsvoorstel, in tegenwoordigheid van talrijke partij-genoten die reeds een half uur voor de aanvang van de vergadering op de publieke tribune zaten kenbaar te maken. Deze raadsvergadering vond gisterenavond plaats, maar tot ageren over het wetsvoorstel kwam het niet, omdat de burge meester van Finsterwolde, de heer J. Tuin, nog voor het be handelen van dit agendapunt de raadszaal verliet „Ondeugdelijke notulen" Toen de burgemeester voor stelde- om goedkeuring aan de. notulen te hechten, kwam de; communistische wethouder Haa- ken in het geweer. „Deze notulen deugen niet," zo betoogde hij, „want er staan verschillende zinsneden in, wel ke niet door de communistische woordvoerders gezegd zijn." De burgemeester was bereid om enkele correcties aan te brengen. Na de beprekingen omtrenl de notulen stormde wethouder Haaken plotseling op de publie ke tribune af toen hij een ANP- fotograaf ontdekte. Hij uitte zijn bezwaren over het feit, dat de burgemeester toestemming had gegeven om te fotograferen. Hij wenste te weten welke pers deze man vertegenwoordigde. De burgemeester wees er op, dat hier geen enkel bezwaar tegen kon worden gemaakt. Voorts stelde hij de communis tische wethouder gerust met de mededeling, dat deze fotograaf het A.N.P. vertegenwoordigde, een volgens de burgemeester zeer neutrale instelling. Hier tegen kon toen ook de C.P.N.- fractie geen bezwaar hebben. Vervolg op pag. 3 GEALLIEERDE VERSTERKINGEN TE BERLIjN AANGEKOMEN De eerste Britse en Amerikaanse troepenversterkingen sinds het te New York genomen besluit om West Berlijn tot elke prijs te houden, zijn Donderdag te Berlijn aangekomen. Met een speciale trein kwam een detachement Britse tanktroepen met tien Comet-tanks van 34 ton, terwijl een andere speciale trein de staf van het hoofdkwartier en een groep kwartiermakers van 't 6e Amer. in- fanterieregiment bracht. Geen contact tussen Tibet en Rood China Een woordvoerder van het In diase ministerie van Buitenland se Zaken heeft Donderdag ver klaard, dat de regering van Tibet geen onderhandelingen voert met de regering van Peking. „DA CAPO" HEEFT BILBAO BEREIKT De Groninger kustvaarder Da Capo, die, zoals bekend, enige dagen geleden in de Golf van Biscaye in moeilijkheden is ge raakt, is thans door de Amster damse kustvaarder Daje Böhmer de hayen van Bilbao binnen- minste 27 buitenlandse vliegtul gen, vermoedelijk van Tsjecho- Slowaakse nationaliteit, illegaal over West-Duitsland hadden ge vlogen, en Woensdag ten minste twaalf. Men vermoedde, dat de vliegtuigen naar Londen vlogen om gedelegeerden voor het vre descongres te Warschau af te halen, doch de Amerikaanse autoriteiten waren hiervan niet in kennis gesteld. De Sovjet-Unie heeft in de Veiligheidsraad medegedeeld dat zij haar veto zal uitbrengen tegen de resolutie waarin een beroep wordt gedaan op de Chi nese communistische regering om haar troepen uit Korea terug te trekken. RUSSISCHE SPIONNEN HADDEN SUCCES Harry Gold, tussenpersoon voor de wegens spionnage voor de Sovjet-Unie veroordeelde Britse atoomgeleerde, dr. Klaus Fuchs heeft in een proces te New-York, waarin hij als ge tuige van de openbare aanklager optrad, medegedeeld dat Rus sische agenten ïn 1942 de vol ledige Amerikaanse gegevens, voor de vervaardiging van kunstmatige rubber, buna, in handen wisten te krijgen. EMMER-COMPASCUUM Nader bliikt. dat de woning welke in de nacht van Vriidag on Zaterdae aan de Foxel te Emmer-Comnascuum uitbrandde en waardoor 3 gezinnen daklqos werden, door K. aangestoken is met de bedoeling een andere wo ning te kunnen kriigen. Ter gelegenheid van het bezoek van H.M. Koningin Juliana en Z.K.H. Prins Bernhard aan Den Haag werd namens de Haagse Jeugdactie het onder haar auspiciën ingezamelde speelgoed, dat bestemd is voor plaatsen in Groningen en Drente, aan H.M. de Koningin aangeboden. De daartoe meest geschikte stukken werden door kinderen van alle schakeringen uit de jeugdbewegingen aan een lang koord meegevoerd in het Stadhuis, waar de symbolische aanbie ding plaats vond. De kinderen trekken met het speelgoed langs het Koninklijk Paar. Gisteren hebben H.M. de Ko ningin en Z.K.H. Prins Bernhard hun bezoek aan de elf provinciën besloten met een tocht naar Den Haag. In de wat druilerige och tenduren speelde dit bezoek zich af in de min of meer ambtelijke sfeer van de Prov. Staten, waar de Commissaris der Koningin, mr. L. A. Kesper, een korte rede uitsprak. In het Stadhuis werden het gemeentebestuur, de gemeente raadsleden en de vertegenwoor digers van de Haagse burgerij voorgesteld. Burgemeester Schok king bood namens de stad een canapé en twee kleine fauteuils aan voor de kamer van de Prin sesjes. In de hal van het stadhuis trokken hierna 600 vertegen woordigers van de Haagse jeugd voorbij. Zij droegen stukken speelgoed, bestemd voor de kin deren van Groningen en Drente, uit dankbaarheid voor de hulp in de laatste oorlogswinter. 25000 stuks speelgoed zijn voor dit doel verzameld. In de Trèveszaal werden onge veer 135 burgemeesters uit de provincie en hoofden van belang rijke provinciale lichamen aan het Koninklijk Paar voorgesteld. Het werd hier al spoedig een on gedwongen samenzijn. Het bezoek aan Den Haag vond zijn hoogtepunt en slot in de gala-avond in de Koninklijke Schouwburg. Minister-president dr. W. Drees, de minister van Binnen landse Zaken. mr. F. Teulings, de vice-president van de Raad van State. mr. F. Beelaerts van Blokland, de voorzitter van de Eerste Kamer, mr. Kortenhorst. de president van de Hoge Raad mr. dr. J. Donner, de voorzitter van de Algemene Rekenkamer, de heer J. Sanders en generaal- majoor Tans met hun dames be vonden o.a. zich onder de ge nodigden, die op het balcon plaats genomen hadden. Er werden op deze gala avond vier één-acters gespeeld, die speciaal voor deze gelegen heid waren geschreven. Zij wer den uitgezocht uit een groter aantal stukken, tot het schrijven waarvan in Zuid-Holland woon achtige auteurs zich bereid had den verklaard. De stukken wer den uitgevoerd door amateur gezelschappen uit de provincie De spelers oogstten na elke op voering een warm applaus. Daar mee nam deze gala-avond een einde. Toen de koninklijke .gas ten opstonden om de zaal te'ver laten werd er heel spontaan een „Lang leve de Koningin", met een daarop volgend „Lang leve de Prins" door de voile zaal in gezet. SCHIP MET AMERIKAANSE WAPENS AAN DE GROND Het Amerikaanse Liberty- schip Tiny is Woensdagavond, ter hoogte van Cherbourg, aan de grond gelopen. Vier sleep boten hebben Donderdagmiddag vergeefs gepoogd het vlot te sle pen. De Tiny heeft vier duizend ton Amerikaanse militaire uit rusting, waaronder gevechts wagens, aan boord, bestemd voor Cherbourg, Antwerpen, Rotterdam en Bremen. Amarapoora (rep.) Djakarta -Rotterdam, passeerde 15 November Finisterre. Johan van Oldenbarnevelt, Djakarta-Amsterdam, 16 November van Port Said. Dorsetshire (rep.) 15 No vember van Djakarta naar Rotterdam. Empire Brent, Djakarta-Rot terdam, 15 November 200 mijl Z.Z.O. Port Sudan. Waterman, Djakarta-Rotter dam, 16 November van Port Said. Grote Beer, Amsterdam-Nw. Guinea, passeerde 15 No vember Algiers. Oranje, Djakarta-Amsterdam, 16 November te Suez. Zuiderkruis, Rotterdam-Pu- san, 16 November te Singa pore.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 1