Nieuw Dr. Drees zal geen vakminister om de „brede basis" opofferen Kardinaal Mindszenty uit de gevangenis Ook Indonesië partner bij Japans vredesverdrag Guerilla en cellenvorming in bevrijd Koreaans gebied Anno Santo-wereldzender klaar voor transport Spanje niet in Marshall-hulp EDITIES VOOR ALKMAAR. HOORN, DEN HELDER, SCHAGEN NHD K.R.O.-niek van 25-jarige Tweede Kamer kreeg antwoord over compensatie-huurverhoging Ponf omgeslagen In Joego-Slavië U.S.A. buiten Iriaanse kwestie? Scheepsberichten Opgenomen in een kliniek Een tweede walvis expeditie in studie Twee Nederlandse piloten omgekomen Ds. Niemöiler moet zich verantwoorden Gesprek Roem-Acheson Vergeten brandweer te waarschuwen Kroniek en Kritiek Per trein via Duitsland Gesneuveld in Indonesië Abonnementsprijs f4.65 per kwartaal, f 4.55 per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m., minimum f2.50; in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.5 familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke korting. Directeur: E. j. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties: Noorderbank: Nederl. Credietbank 4. Noordhollands DacrMad H Buiten God is 't nergens veilig. (Vondel) het neet A nw S H van heden Pagina 3 Zaterdag 18 November 1950 46e Jaargang No. 12021 Kontoren: HOORN. Drqqfgingel 59. teL 4243. Grote Noord 77, tei 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 56. teL 2046. (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER. Keizerstraat 89. teL 2800 K 2230; SCHAGEN. Molenstraat 52. teL 459 K 2240 (Van onze parlementaire redacteur) Na de bij de tweede ronde van de algemene beschouwingen herhaalde eis van prof. Romme, dat teruggekeerd zou worden tot de brede basis, zoals die in 1948 bij de vorming van het kabinet-Drees en van Schaik is gelegd, was het vooral belang rijk wat de minister-president bij de replieken over dit punt zou zeggen. Dr. Drees liet in zijn antwoord duidelijk blijken, dat hij de bedoeling van prof. Romme, om een vakminister op te offeren aan het algemene politieke welzijn, heel goed be grepen had. Deze gedachtengang volgen deed hij echter zeker niet. Had prof. Romme, in tweede aanleg, om een antwoord in andere geest gevraagd, dr. Drees bleef erbij, dat een dergelijk antwoord moeilijk te vinden was. de mening van de minister-pre sident van een geheel verkeerde stelling uit Het was bepaald on mogelijk om verhogingen ener zijds door compensaties voor iedereen op te vangen. Voor zeer grote groepen was dit wel moge lijk geweest, maar meer kon toch ook niet gedaan worden. Met andere woorden: De groepen, die het 't moeilijkst hebben, krijgen dus niets. Het wil ons voorkomen, dat de Kamer hierin zeker niet zal willen berusten. (Vervolg op pag. 3) Welke mogelijkheden waren er? Een nieuwe minister zonder por tefeuille, enkel om het christe- lijk-historisch element in .het kabinet te versterken, achtte hij niet verantwoord. Evenmin een splitsing van een ministerie zon der noodzaak. Bleef slechts over om een vakminister door een christelijk-historische figuur te vervangen. Maar ook hiertegen had dr. Drees verschillende be zwaren. Een nieuwe minister heeft al tijd enige tijd nodig om zich in te werken en waarom zou men aldus onnodig de werkzaamheden op een departement vertragen? Voorts waren er „de persoonlijke kanten", die prof. Romme niet op voorhand zou willen ontzien. Voor de minister-president vorm den zij echter wel degelijk een belangrijk onderdeel. Ging men deze wég op, dan zou een vak minister zich altijd beschikbaar moeten houden voor het oplossen van moeilijkheden elders. Al met al werd dus wel duidelijk, dat de regering voorlopig niet bereid is om op de suggestie van prof. Romme in te gaan. Om de huur Lag dit negatieve antwoord in het politieke vlak, een ander, eveneens negatief antwoord, be trof een aangelegenheid van veel breder belang. De lezer herinnert zich, dat indertijd bij de behan deling van de Huurwet in de Tweede Kamer een motie van Vliet (K.V.P.) is aanvaard, waar in o.m. om compensatie voor de huurverhoging gevraagd wordt voor die groepen, die niet van de inmiddels aanvaarde belastingver lagingen kunnen profiteren. Het gaat hier om personen met zeer kleine inkomens en ook om tal van grote gezinnen. Wekte de regering toen de in druk, dat er ook voor deze groe pen iets zou worden gedaan, mi nister in 't Veld hield zich bij de behandeling aan de overzijde van het Binnenhof al heel wat zorgvuldiger op de vlakte. Bij de algemene beschouwingen over de Rijksbegroting zou de regering wél een definitief antwoord ge ven. Het was dan ook daarom, dat de heer Lucas (K.V.P.) deze kwestie bij dit debat andermaal ter sprake bracht. 't Hoge woord Vergat de minister-president om in eerste aanleg op dit punt te antwoorden, nogmaals er aan herinnerd kwam er dan nu giste ren eindelijk het hoge woord uit. De heer Lucas en de heer Hof- stra (P.v.d.A.), die dit punt even eens had aangeroerd, gingen naar 94 PERSONEN VERDRONKEN Tijdens stormweer is een pont over de rivier de Sau te Orasje in Kroatië (Joego-Slavië) omge slagen en gezonken, waarbij 94 personen verdronken. Hasan Kisich, secretaris van het „Volkscomité" van Orasje, had tegen het advies van de veer man gelast dat de pont zou varen, omdat hij zijn vrouw naar het ziekenhuis wilde bren gen. Kisich kon uit het water worden gehaald, -maar hij is later gestorven. SEINFOUT IN BERICHT UIT WASHINGTON Tengevolge van een mecha nische storing in de overbren ging per telex, is de heer McDermott, de woordvoerder van het State Departement, door Reuter onjuist geciteerd met be trekking tot het standpunt van de Verenigde Staten ten aan zien van de Indonesische aan spraken op Nieuw-Guinea. McDermott heeft gezegd: „Er is geen enkele grond voor het bericht in een Sydney's blad, dat de Verenigde Staten Nederland steun hebben toege zegd in Nederlands verzet tegen de Indonesische eisen ten aan zien van Nederlands Nieuw- Guinea." Hierin zijn bij het seinen weggevallen de woorden: ..Er is geen enkele grond voor het bericht in een Sydney's blad, dat"zodat er ten onrechte stond: „McDermott heeft gezegd, dat de Verenigde Staten Neder land steun hebben toegezegd.." Grote Beer, Amsterdam-Nw- Guinea, passeerde 16 No vember Malta. Kota Inten, Djakarta-Rotter dam, passeerde 16 Novem ber Gibraltar. Zuiderkruis, Rotterdam-Pu- san, 16 November van Singapore. Amarapoora (rep.) Djakarta- Rotterdam, 17 November 125 mijl Z.W. Quessant. 19 November te 12 uur in Rot terdam verwacht. Oranje, Djakarta-Amsterdam, 17 November van Port Said DE GEMEENTERAAD VAN FINSTERWOLDE Donderdagavond kwam de gemeenteraad van Finsterwolde voor de tweede maal in tien dagen bijeen ter bespre king van het door de Regering bij de Staten - Generaal ingediende wetsontwerp inzake voorziening in be stuur van Finsti wolde. Nog voordat it punt in behandeling kon worden genomen verliet de burgemeester, dhr. H. Tuin, de raadszaal. De foto toont 't moment waarop de heer Tuin zijn papieren bijeen voegt om te vertrekken, op welk moment de communistische leden van de Raad eveneens aanstalten maken de vergadering te verlaten. Tweede van rechts (staande) burgemeester H. Tuin. Rechts van hem de zetel van wethouder Molenkamp, die reeds was vertrokken. Daarnaast zittend wethouder Haken, staande (op de rug gezien) het raadslid de heer Nap, en zittend de heer Schuur. (K.N.P.) Kardinaal Mindszenty is uit de gevangenis te Vae bevrijd en bevindt zich thans in een kliniek te Pest. Nadat hij in September door zeven Hongaarse neurologen was onderzocht en dit resultaat aan Stalin was medegedeeld, heeft deze drie specialisten uit Moskou naar Budapest gezonden, om de Kardi naal te onderzoeken. Een karwei, dat enig in zijn soort is, wordt verricht door arbeiders van het Koning George V-droogdok te South ampton. Deze mannen hebben de verantwoordelijke taak na te gaan, of de enorme schakels van de ankerkettingen van de „Queen Mary" geen breu ken of zwakke plekken ver tonen. Zij doen dit door met zware hamers op de schalmen te slaan; aan de klank kunnen zij horen, of de schakels in goede staat verkeren. Deze achtten opneming van de Kardinaal in een kliniek noodza kelijk, om te voorkomen dat hij in de gevangenis zou sterven. Thans vrezen de Hongaarse auto riteiten, dat de Kardinaal door de klinische behandeling de be schikking over zijn spraak en zijn geheugen zou terugkrijgen, waar door voor het publiek ongeschikte feiten openbaar zouden worden. Daarom ontvangt hij wel regel matig inspuitingen teneinde een overhaast overlijden te voorko men,'maar stelt men geen pogin gen in het werk om het gehele Het denkbeeld om in de toe komst een tweede walvis-expe ditie naar de Zuidpool uit te rusten, is door directie en com missarissen van de Nederlandse Maatschappij voor de Walvisvaart in ernstige studie genomen. Dit werd als antwoord gegeven op de vraag van een aandeelhouder in de gisteren gehouden jaarver gadering der maatschappij. De opzet van een nieuwe expe ditie, die een tweede „Willem Barendsz" met vangschepen en derhalve belangrijke investerin gen zou vergen, stelt het bestuur evenwel voor zulke enorme pro blemen, dat het niet eenvoudig is te zeggen, of en wanneer deze plannen uitvoerbaar zijn. Alvo rens dan ook hierover in details te kunnen treden, zal het bestuur rustig de tijd nemen om het onderwerp verder te bestuderen. Nieuwe Finse regering kreeg vertrouwen Het Finse parlement heeft met 102 tegen 89 stemmen een motie van vertrouwen aangenomen m de pro-Russische minister-presi dent Urho Kekkonen en ziin ka binet. waarin de agrarische nar- tii de meerderheid heeft. zenuwgestel weer te herstellen. De autoriteiten van partij en regering in Hongarije bestuderen nu gezamenlijk de samenstelling van een officieel communiqué, om aan de bevolking uit te leg gen wat hen bewogen heeft, om de tot levenslang veroordeelde Kardinaal uit de gevangenis te bevrijden. TE SURABAIA Twee Nederlandse piloten van de Garuda Indonesian Airways zijn Vrijdagmorgen bij een noodlanding op het vliegveld van Surabaja om het leven ge komen. De piloten raakten in de cockpit bekneld, waarbij de 25-jarige gezagvoerder E. Ran- dag op slag werd gedood; korte tijd later overleed de tweede piloot, H. Legger. Tweede piloot, vliegtuigbestuur der 4e klasse H. F. Legger was afkomstig uit Groningen, Hij was een bekende uit de Gronin ger illegaliteit. Ds. Martin Niemöiler, president van de Hessische Evangelische Kerk, is voor een raad van 40 West- en Oost-Duitse kerkleiders verschenen in wat politieke waarnemers noemen „een berech ting door zijn gelijken". Niemöiler heeft verklaard voor stander te zijn van een strikte neutraliteit van Duitsland in het geval van een conflict tussen Oost en West. De vorige week heeft Niemöi ler op een vergadering verklaard, dat ieder in het Westen, die de wapens opneemt, „een gek" is. Het resultaat van Niemöller's uitlatingen is, aldus Reuter, dat de Oost-Duitse communisten Nie möiler „een dapper geestelijke en strijder voor de vrede" noemen. „Ik ben vriendelijk ontvangen door president Truman, minister Acheson en de functionarissen van het State Department en ik heb een goed gehoor bij hen ge vonden", aldus verklaarde mi nister Roem gisteren aan het eind van zijn tweedaags bezoek aan Washington tegenover Aneta. „Het deed mij genoegen te kun nen vaststellen, dat de heren Acheson en Rusk en hun mede werkers uitsteken»' over Indone sië ingelicht zijn", aldus mr. Roem. Hij zeide, dat minister Acheson hem de verzekering had gegeven, dat de Ver. Staten be reid zijn Indonesië zoveel moge lijk economische en technische hulp te verlenen. De verlening van militaire hulp was niet ter sprake gekomen. Een der onderwerpen van be spreking met de Amerikaanse functionarissen was de vredes conferentie met Japan, waarom trent Indonesië de verzekering BOERDERIJ IN VLAMMEN Tijdens afwezigheid der ouders is Donderdagavond brand ont staan in de boerderij van de landbouwer v. d. Laar te Gemert (N.B.). De 17-jarige zoon wist direct alarm te slaan en kon het vee, dat zich in de stal bevond, in veiligheid brengen. Buurtbe woners schoten aanstonds te hulp en namen de bestrijding van de brand met kracht ter hand. Ver geten werd echter om de brand weer te waarschuwen, zodat deze eerst laat op de plaats van de brand arriveerde. Het woonhuis bleef behouden. De gehele stal ling met inventaris ging verloren. De schade, welke in de duizenden loopt, wordt door de verzekering gedekt. „BREEK UW VOORRADEN NIET AAN" Het Zwitserse ministerie van Economische Zaken heeft de huisvrouwen via de radio aan geraden de voorraden voedsel en zeep, die zij bij het uitbre ken van de strijd in Korea op advies van de regering gevormd hebben, intact te laten. Er kon niet worden gegarandeerd, dat de voorraden bij een verande ring in de internationale toe stand konden worden aange vuld. 2000 STAKERS IN WAPENFABRIEK HERSTAL Meer dan 2000 arbeiders van de grootste wapenfabriek van België te Herstal (bij Luik), die op het ogenblik kleine wapens leyert voor de legers van de vijf landen, die het Brussel Verdrag ondertekend hebben, hebben Vrijdag het werk neergelegd uit sympathie met de ongeveer 20.000 stakende arbeiders in electriciteitsbedrijven en fabrie ken voor machines in geheel België. BEVIN NAAR DUITSLAND Via Hoek van Holland Ernest Bevin, de Britse minis ter van Buitenlandse Zaken, zal van 9 tot 11 December een be zoek aan West-Duitsland bren gen om de eventuele Duitse herbewapening te bespreken. Hij zal de heenreis via Hoek ■van Holland maken, de route van de terugreis is nog niet vastgesteld. heeft gekregen, dat het tot deel neming zal worden uitgenodigd. „Ik zie in de houding, die het ministerie van buitenlandse za ken ten deze aanneemt, een er kenning door de Amerikaanse regering van het belang, dat Indonesië bij deze kwestie heeft", zo verklaarde minister Roem. Hij gaf te kennen, dat er van de zijde van Rusland geen bezwa ren tegen de toelating van Indo nesië tot deze conferentie wor den verwacht. PATER E. C. F. j. SCHRODER S.J. PLOTSELING OVERLEDEN K.N.P.)Gistermorgen om acht uur is pater dr. E. C. F. J. Schroder S.J., redacteur van De Linie, onverwacht in het Maria- paviljoen te Amsterdam over leden. De thans overledene werd 23 Augustus 1910 te Eindhoven ge boren. Op 7 September 1928 trad hij in het noviciaat der paters Jezuieten te Mariëndaal. In 1938 vertrok hij voor de stu die der theologie naar Amerika, waar hij op 21 Juni 1941 in het Weston College (Massachusetts) priester werd gewijd. Na de oorlog was het de be doeling, dat hij zou worden be noemd tot hoogleraar aan de universiteit van Djakarta. De politieke omstandigheden in In donesië maakten dit onmogelijk en daarom ging hij naar Neder land, waar hij 1 Mei 1947 aan de Handelshogeschool te Til burg promoveerde tot doctor in de economische wetenschappen op proefschrift „The marginal utility-theory in the U.S.A." (De grensnutleer in de Verenig de Staten). SEAFURY NEERGESTORT Bij Lizard op de zuid-ooste- lijke punt van Engeland is een halve mijl buiten de kust een seafury in zee gestort, aldus een bericht van radio Landsend. De seafury, een één-motor ge vechtsvliegtuig, is waarschijnlijk een Engels toestel. Een woordvoerder van het Staatsdepartement heeft vandaag verklaard, dat de Amerikaanse regering volstrekt niet van plan is om Spanje te doen opnemen in het plan-Marshall of een spe ciaal economisch bijstandsprogram voor dit land uit te werken. KRUISTOCHT DER GOEDHEID (K.N.P.). Gedurende de laatste dagen van November zal pater R. Lombardi S.J. weder om zijn „Kruistocht der Goed heid" prediken in de stad Rome. Evenals vorig jaar vóór de ope ning van het Heilig Jaar, zal de Paus aan deze kruistocht deel nemen. In verband daarmede zal de Heilige Vader in de avonduren van Dinsdag 21 November in zijn huiskapel de rozenkrans voorbidden, hetgeen door Radio Vaticana op de ge bruikelijke golflengten zal wor den uitgezonden. De positie van minister s'Jacob (Sm.) Dat is een eigen aardige zaak met de positie van de nieuwe minister van oorlog en marine, de heer s'Jacob. Hij was, zo men weet, sinds enige tijd secretaris-generaal van mi nister Lieftinck. Dat duidt al enigszins op zijn politieke rich ting. Maar verder schijnt deze zich enigermate in raadselen te hullen. Hij ging aanvankelijk door voor min of meer christelijk- liberaal, maar moet thans net als zijn vroegere chef, de minis ter van de schatkist beschouwd worden als doorbraak-christelijk- historisch, dus georiënteerd op de P.v.d.A. Hij wordt ook ge noemd van C.H.-richting, maar geen lid van de partij. In elk geval iemand, met wie Lieftinck het goed kon vinden, en omge keerd. In de algemene beschou wingen over de begroting is ge bleken, dat de V.V.D. niets van hem moet hebben. De P.v.d.A. stelt vertrouwen in hem. Romme vindt, dat door zijn intrede in het kabinet de brede basis ver smald is en Tilanus van de C.H. geeft de minister zijn vertrou wen. Dat laatste is, in de ge schetste omstandigheden, eigen lijk het meest-raadselachtige van de zaak. Van de zijde van de K.V.P. neemt men de zaak, ook blijkens de replieken van prof. Romme, nogal hoog op. Dit be wijst, dat men daar geen ver trouwen in de minister heeft, voor wat betreft zijn politieke gezindheid ten bate van de ge wenste brede basis van het kabi net. Aangezien het geen schande is, om iemand naar zijn politieke geloof te vragen, is er allicht kans, dat bij de behandeling van de oorlogsbegroting de minister- zelf uitsluitsel zal geven. Hij zal tenslotte wel het beste weten, hoe het er mee staat. Maar voor het ogenblik, hoezeer wij ook geneigd zijn, op gezag van de K.V.P., aan te nemen, dat het, gezien de verhoudingen, met de keuze van deze man niet in orde is. gezien ziin politieke credo, blijft het toch heel vreemd, dat de Christelijk-Historische Partij deze minister, in de plaats van de afgetreden C.H.-man Schok king, vrijwel zonder meer accep teert. Zou de versmalling van de basis dan toch niet zo erg zijn, als prof. Romme vreest??? De Zuid-Koreaanse regering heeft Vrijdag verklaard, dat zij communistische plannen had ont dekt om met 45.000 guerillastrij- ders te trachten Seoel,de Zuid- Koreaanse hoofdstad, te verove ren. De minister van binnenlandse zaken zei, dat de guerillastrijders, die tien dagen geleden nog als onafhankelijke groepen opereer den, thans onder het eenheids commando van de communistische generaal Kim Tsjiak, van wie bekend is, dat hij zich in het gebied van Seoel bevindt, zijn georganiseerd. De guerillabeweging voor namelijk gericht tegen bevoor radingsroutes schijnt in twee hoofdgroepen verdeeld te zijn. De ene groep opereert in een gebied „Radio Anno Santo", de zender die door Nederlandse katholieken aan de Paus werd geschonken ter gelegenheid van diens gouden priesterjubileum, is thans gereed, keuring en overname zijn reeds geschied en hij staat nu opge steld in de Philips-N.S.F.-fabriek te Hilversum. Het is een 100 kw korte golf- zender, voorzien van een scha kelaar, die binnen twee minuten de gehele zender kan omschake len op, naar keuze, een van de zes tevoren ingestelde vaste fre quenties binnen het bereik van 5011.4 m. In beginsel komt deze zender overeen met de 40 kw korte golfzender, die verleden jaar door H.M. Koningin Juliana te Lopik in gebruik werd gesteld ten behoeve van de Wereldom roep. De expeditie van de zender Radio Anno Santo zal per spoor geschieden via Duitsland. Daar voor zijn nodig zes a zeven grote, platte drie-assige 20-tons wagens, daar het gewicht van de zender in totaal 125 ton bedraagt. Alles wordt in kisten verpakt, die te zamen een inhoud zullen hebben van 300 kubieke meter. De groot ste eenheid, de transformator, weegt meer dan 7 ton en heeft een hoogte van meer dan drie meter, waardoor het nodig is, dat het vervoer geschiedt met een z.g. kuilwagen (een wagen waar van de bodem veel en veel lager ligt dan van een normale goe derenwagen). De regering maakt be kend, dat tot haar leedwe zen de volgende verliezen van de Kon. Landmacht in Indonesië zijn gerapporteerd: Kon. Landmacht: Na eerst thans als vast staand kan worden aange nomen: soldaat J. J. Raap horst uit Noordwijk, na ver missing op 10 April 1949. Soldaat J. C. de Jager uit Rotterdam, op 7 November 1950. van 145 km lengte dwars over Korea, ten noorden van de 38ste breedtegraad en ten zuiden van de huidige linie der verbonden troepen. De andere opereert in het zuiden, met het gebied van Taegoe als uitgangsbasis. In totaal ongeveer 70.000 man Amerikaanse en Zuid-Koreaanse troepen en minstens 10.000 Turk se en Philippijnse troepen zijn ingezet tegen deze guerillastrij ders. Zuivering De Zuid-Koreaanse minister van binnenlandse zaken heeft meegedeeld, dat men zelfs op regeringsdepartementen commu nistische cellen heeft ontdekt. 55.909 personen zijn gearresteerd op beschuldiging van communis tische activiteit of collaboratie. 26.300 gevangenen, die zich heb ben overgegeven, zijn gezuiverd en vrijgelaten. De verbonden troepen zijn de Mandsjoerijse grent tot op 100 kilometer afstand hemelsbreed genaderd zonder veel tegenstand te ondervinden. Zij rukken be hoedzaam op. CHURCHILL NIET BIJ ONTVANGST VAN KONINGIN JULIANA Naar wij vernemen zal Win ston Churchill niet aanwezig zijn bij de aankomst van Konin gin Juliana en Prins Bernhard te Dover op Dinsdag a.s. DE DELEGATIES BIJ DE UNIECONFERENTIE De Nederlandse delegatie voor de a.s. TJnieconferentie is als volgt samengesteld: voorzitter: mr. J. H. van Maarseveen; leden: prof. dr. J. R. M. van den Brink, L. Götzen, dr. N. S. Blom, prof. mr. F. Lieftinck en adviseurs. Het secretariaat wordt gevormd door mr. J. A. J. van Gorkom, mr. J. Aberson. De Indonesische delegatie be staat uit: voorzitter: mr. Moh. Roem; leden: ir. Djuanda, dr. Sumitro Djojohadikusumo, mr. Sjafruddin Prawiranegara en adviseurs. MOORDEN IN INDONESIË De administrateur van de suikeronderneming Bantaramta, J. Sanger, is Woensdag met zijn chauffeur vermoord. Beide slachtoffers werden Woensdag ochtend dood aangetroffen in de tuinen ten Zuiden van Brebes.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad : voor Alkmaar en omgeving | 1950 | | pagina 1