NEDERLAND IN DE AFGELOPEN TWAALF MAANDEN
Jaar van moeizaam vooruitgaan, ondanks tegenslagen
Een reeks van dankbare herinneringen
Schakel van Koninklijke bezoeken
ZATERDAG 30 L>e(_bMbtK i v:>d
Het afgelopen jaar is rijk geweest aan talloze
waaronder velen die op een bepaald moment
ze nog vers in het geheugen liggen en zeker
gevaagd, ook al ligt 1950 thans achter ons.
nog altijd zijn de diepe sporen merkbaar, die
economische opbouw en de volkshuisvesting,
land en Indonesië, vroegen de speciale aandacht
dringende noodzaak om de defensie weer op
1950 stond wel zeer bijzonder in het teken van de Koninklijke
bezoeken; zowel in het land zelf als naar buiten. Bijzondere
aandacht trok de reis van Z. K. H. Prins Bernhard naar de
West en enkele Zuid-Amerikaanse Staten en Mexico. Opmer
kelijk waren de verliezen die de luchtstrijdkrachten leden
tengevolge van ongevallen. Het Katholieke volksdeel ontplooide
een grote activiteit en een bijzondere geste was de aanbieding
van een volledige zendinstallatie aan Z. H. de Paus, een
geschenk van Katholiek Nederland.
gebeurtenissen binnen de landsgrenzen,
dermate de aandacht hebben getrokken, dat
niet uit onze herinnering zullen worden weg-
Het was een moeilijk jaar voor ons volk;
de oorlog en de bezetting achterlieten. De
de ingewikkelde verhoudingen tussen Neder-
van de regering. En daar kwam nog bij de
peil te brengen.
studering van de coördinatie van
het productieprogramma.
In Djakarta werd een minis
tersconferentie van de Unie be
legd om de regelingen, die reeds
in verdragen waren vastgelegd
op gang te helpen. De kwestie
Nieuw Guinea zou later op de
agenda worden geplaatst.
In het laatst van de maand
werd mgr. dr. J. Theunissen van
de paters Montfortanen te Schim-
mert tot bisschop gewijd. Het Ko
ninklijk Gezin vertrok naar Val
d'Isère om daar enige tijd een
vacantie door te brengen.
Het nieuwe jaar was nog maar
nauwelijks begonnen, of Z.K.H.
Prins Bernhard begon zijn reis
per Karei Doorman met 't smal
deel de Antillen, dat een bezoek
zou brengen aan de West. Het
werd een grootse tocht en meer
dan eens in de komende maan
den zou dit nieuws op de front
pagina's van de bladen verschij
nen. Het was in dezelfde dagen,
dat de Spet. loonsverhoging toe
gestaan werd en de N.S. prompt
hun tarieven met 5pct. verhoog
den en zo ook de loongrens van
het ziekenfonds. Allemaal nog
gevolgen van de oorlogsomstan
digheden, waardoor de economi
sche situatie ernstig werd ver
slechterd. 1950 heeft al evenmin
uitkomst kunnen brengen. Daar
kwam nog bij, dat er op een of
andere wijze een middel moest
worden gevonden, om de gerepa-
trieerden op te vangen. „Het zul
len er 84.000 zijn dit jaar" zo
werd in Januari officieel bekend
gemaakt. De grote terugkeer van
d» Nederlandse militairen begon,
toen eindelijk, na eindeloze con
ferenties en weinig bemoedigen
de besprekingen de R.T.C. tot
stand kwam, waarvan als een
uitvloeisel mr. Moh. Roem in Ja
nuari 1950 tot hoge commissaris
van Indonesië in Den Haag werd
benoemd. Het nam echter niet
weg, dat er in Indonesië nog lus
tig op los werd geschoten en de
bladen herhaalde malen berich
ten gaven over de grote onvei
ligheid. En toen Westerling Ban
dung binnentrok was er groot
nieuws.
Medio Januari werd het Zilve
ren feest gevierd van de KAB,
de „steunpilaar van de maat
schappelijke organisatie in ons
land", zoals minister v. d. Brink
het noemde. De heer de Bruyn
werd bevorderd tot comman
deur in de orde van Oranje Nas
sau en daarmede de ganse KAB
geëerd voor hetgeen in de afge
lopen jaren tot stand was ge
bracht. Een andere belangrijke
gebeurtenis, speciaal voor 't ka
tholieke volksdeel, was de vor
stelijke gift van de H. Vader voor
het Katholiek Nederlands Pers
bureau. Een waardevolle instel
ling temeer nu het nieuws over
de kerkvervolging achter 't IJze
ren Gordijn voor een groot deel
de censuur moet passeren. Een
ander jubileum was dat van de
Katholieke Centrale van burger-
tijk overheidspersoneel. Nauwe
lijks was men van deze festivi
teiten bekomen of radio en kran
ten maakten gewag van de uit
bundige ontvangst van Z.K.H.
Prins Bernhard op Curasao.
Een felle Oostenwind woei in
de eerste weken van het nieuwe
jaar over het land en deed zelfs
de wateren van de Wadden en 't
IJselmeer stollen. Ameland werd
geïsoleerd; er was een luchtbrug
nodig. De scheepvaart werd ge
stremd, auto's reden over het ijs,
het Friese eiland Schiermonnik
oog kwam danig in het nauw. In
het kader van een „koude oor
log" tussen Oost en West teken
de Nederland het verdrag met de
V.S., waarbij de laatsten zich
zouden verplichten tot wapen
hulp
De Eerste Kamer nam de PBO
aan met 30 tegen 11 stemmen,
waarbij 't begin van een belang
rijk aantal parlementaire beslui
ten werd gemaakt. Tragisch was
het neerstorten van een vlieg
tuig van de Marineluchtvaart
dienst op „Valkenburg" waarbij
een dode viel te betreuren. En in
dezelfde maand sprong in Rotter
dam een acytheleencylinder uit
elkaar, waarbij 6 personen zwaar
en 14 licht werden gewond.
Februari zette slecht in. Een
Dakota stortte in de Noordzee,
waarbij zeven inzittenden om 't
leven kwamen. In Nijmegen vloog
een smederij de lucht in tenge
volge van het ontploffen van een
trotylbuis. Drie personen lieten
daarbij het leven. En in de buurt
van Leeuwarden stortte een
straaljager naar beneden. De pi
loot verongelukte. Groot was de
verslagenheid in de kringen van
de militaire luchtvaart.
Van Venlo kwam de victorie.
Minister in 't Veld verklaarde in
deze Limburgse stad, dat het
100.000ste huis sedert de bevrij
ding was gereed gekomen. Op
10 Februari kwamen de textiel-
prijzen vrij, in zoverre een gun
stig teken, dat de prijsbeheersing
weer een veer moest laten. Een
zware storm ontlaadde zich bo
ven de Lage Landen op 11 en 12
Februari. Een Fins schip verging
op de Noorderhaaks, dwars voor
Texel. 11 zeeheden vonden de
dood in de golven en 18 opva
renden van de „Karhula"' werden
veilig aan wal gebracht. De „Do-
rus Rijkers" verleende assistentie.
Het Hoogwaardig Episcopaat
verordende, dat de Kerkelijke
Vasten- en Onthoudingswet weer
volkomen van kracht zou zijn.
Op 12 Maart werd bekend ge
maakt, dat het Tweede Kamerlid
van de K.VP. mr. J. Cals be
noemd zou worden tot Staats
secretaris aan het Departement
van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen. De laatste wefek
van deze maand stond in het
teken van het Koninklijk Huis.
H.M. Koningin Juliana en de
oudste Prinsesjes brachten de
vacantie door in St. Ankton. Prins
Bernhard werd in Mexico ont
vangen. Ongeveer op hetzelfde
moment, dat het s.s. „Pasteur",
het grootste vaartuig, dat ooit de
sluizen van IJmuiden was gepas
seerd, 4000 Nederlandse miliai-
ren uit Indonesië terugbracht,
kwam het nieuws van de arresta
tie van de ex-kapitein van het
K.NJ.L. Westerling in Singapore.
Woensdag 1 Maart overleed een
der meest vooraanstaande per
soonlijkheden uit het Nederlandse
Katholieke volksdeel, mr. baron
van Wijnbergen. Tal van hoog
waardigheidsbekleders, uit alle
delen van het land waren bij de
plechtige uitvaartdienst tegen
woordig.
In Praag werd de Nederlander
Louwers voor het gerecht ge
daagd en beschuldigd van spion-
nage. Hij werd veroordeeld tot
15 jaar dwangarbeid. De Neder
landse regering diende een pro
test in. Prins Bernhard bracht
een bezoek aan Californië. De
vriendschapsbanden tussen beide
landen werden tengevolge van
dit hoge bezoek opnieuw verste
vigd. Uit de Marshallpot werd 303
millioen beschikbaar gesteld voor
het economisch herstel. Een Pa-
namees schip liep op 14 Maart
op een mijn in de buurt van Ter
schelling. Vier leden van de be
manning kwamen om het leven.
Een officiële verklaring hield een
paar dagen later de mededeling
in, dat de Oosterpolder over ze
ven jaren gereed zou zijn. De
totale kosten werden geraamd op
1.250. millioen.
Zondag 19 Maart was voor het
Koninklijk Gezin en het Neder
landse volk een bijzondere dag.
Z. K. H. Prins Bernhard arriveer
de per vliegtuig uit New York,
terug van zijn grote reis. Hare
Majesteit en de prinsesjes waren
on Schiphol aanwezig om de Prins
te begroeten. Het bleek een uiter
mate vruchtbare reis geweest te
zijn en Z. K. H. bracht enige tijd
later rapport van zijn bevindin
gen uit in een speciale zitting
van het kabinet en ten overstaan
van de Nederlandse pers.
Het gemeentebestuur van de
hoofdstad ging onvermoeid met
het maken van plannen door. Er
werd aangekondigd, dat in de toe
komst 3 tunnels onder het IJ
zouden worden gebouwd.
Den Haag aanschouwde op de
24ste Maart de aankomst van een
keur van internationale politieke
figuren, toen de voorzieningsraad
van het Atlantisch Pact in de
residentie bijeen kwam, ter be-
In de eerste dagen van April
kwam de opzienbarende mede
deling uit Djakarta, dat Sultan
Hamid II was gearresteerd, op
grond van verdenking met Wes
terling te hebben samengewerkt
tegen het hoogste gezag in de Re
publiek Indonesië. In Djakarta
werd een officiële publicatie uit
gegeven, waarin de redenen wa
ren vermeld, waarom men tot
deze arrestatie was overgegaan.
Het Nederlandse circus Mullens
trof een zware slag. De gehele
levende have, waaronder een
kostbare collectie paarden, kwam
tijdens een brand om. Het circus
stond op dat ogenblik in Utrecht.
De schade bedroeg ruim een ton
en overal in het land werden ac
ties georganiseerd om de helpen
de hand te bieden. Omstreeks de
Paasdagen woedden er zware
stormen en regenbuien. Na de
feestdagen kwamen de Neder
landse journalisten bijeen en
spraken zij in grote meerderheid
zich uit voor een afwijzen van
een wettelijke regeling van de
Het Vormingsinstituut van de K.V.P. werd in Baarn, onder
grote belangstelling in gebruik genomen Kort na de officiële
opening arriveerden de eerste cursisten op de Kaderweekends.
Z. Em. Joannes Kardinaal de
Jong werd in het afgelopen jaar
65 jaar.
tuchtrechtspraak. Een vergade
ring van de K.A.B. bracht het
vraagstuk van de personeelsver
enigingen op het tapijt. Het
Hoogwaardig Episcopaat veroor
deelde het lidmaatschap van deze
personeelsverenigingen voor Ka
tholieken. Het Koninklijk bezoek
aan Limburg werd een evene
ment. Dagen achtereen vierden
de Limburgers feest en gaven
blijk van hun trouw en aanhan
kelijkheid aan het Huis van
Oranje. Het feit van 20 jaar
„Katholiek Verkennen" werd ge
vierd en in Den Haag ging de
première van „Dit is Leven".
De Statenverkiezingen brach
ten weinig verandering voor de
K.V.P.; de C.P.N. verloor talrijke
zetels. Kort daarna werd de Va
ticaanse zender overgedragen, een
blijk van grote offervaardigheid
van Katholiek Nederland.
De verjaardag van H. M. Ko
ningin Juliana werd alom met
grote vreugde gevierd. Z. K. H.
Prins Bernhard vertrok voor een
tweede grote reis; ditmaal naar
de Verenigde Staten.
Op 5 Mei werd het eerste lus
trum van de bevrijding herdacht
en in de Gelderse hoofdstad de
tentoonstelling „Mijlpaal" ge
opend. De grote Italiaanse rede
naar pater Lombardi S.J., die
wereldberoemd werd door zijn
predikaties, begon zijn „Kruis
tocht der Goedheid". Indonesië
werd een eenheidsstaat. De fa
thers van Mill Hill vierden het
60 jarig bestaan van de congre
gatie. Op 17 Mei vond een grootse
plechtigheid plaats in Kapelle,
waar de Franse strijders werden
herdacht, die op Nederlandse bo
dem voor de vrijheid hun leven
lieten.
In dezelfde week werd het
vogelpark Avifauna in Alphen
a.d. Rijn geopend, dat de gehele
zomer een groot aantal bezoekers
zou trekken. Een belangrijk mo
ment was het toen de Heilige Va
der in Rome de maquette in ont
vangst nam van de nieuwe zen
ders. Een groep katholieken, w.o.
de ministers van Schaik en prof.
v. d. Brink was bij de overdracht
aanwezig.
De 'chtbank in Singapore be
sloot op 19 Mei, dat het meisje
Bertha Hertogh aan haar ouders
diende te worden teruggegeven."
Op 23 Mei begon de grootse ont
vangst van H. M. Koningin Julia
na en Z. K. H. Prins Bernhard
in Parös. Het was een unieke go-
beurtenis voor de Franse hoofd
stad en het Franse volk en be
tekende de bevestiging van de
hechte vriendschapsbanden tussen
Nederland en Frankrijk.
Nauwelijks was het Koninklijk
Paar uit Frankrijk teruggekeerd,
of er stond in de eerste dagen van
Juni een bezoek aan de -govincie
Dilute op het programma.
Opnieuw deden zich twee 'ieg-
tuigongevallen voor toen twee
Firefly's van de Koninklijke Ma
rine met elkaar in botsing kwa
men en enkele dagen later een
Meteoorstraaljager boven Twente
verongelukte. Drie piloten kwa
men bij deze rampen om het
leven.
De pseudo-vogelpest bracht in
deze zomermaand de pluimvee
houders in beroering. Op grond
van veiligheidsmaatregelen werd
een gedeelte van de pluimveesta
pel afgemaakt. Prinses Margriet
verrichtte haar eerste officiële
handeling in het openbaar toen
zij een monument onthulde in
Spaarndam. Op 9 Juni bracht -t
Koninklijk Paar een bezoek aan
enkele Utrechtse gemeenten. De
Leidse universiteit bestond i~5
jaar en de „Kon', ik ijke" 60. Tm
gelegenheid van het 1; atste jubi
leum werd een vorstelijke gift
van f 1.000.000 beschikbaar gesteld
voor de kanker- n t.b.c.-bestrij
ding. De Kalve s'raai herdacht
eveneens een heugelijk feit, her
500-jarig bestaan. Medio Juni
werd het Holland Festival ge
opend en op 17 Juni vond in Om
men de nationale Koempoelan
plaats. In de laatste week van
Juni bracht het Koninklijk Paar
een bezoek aan de provincie Gro
ningen. De Abdij van Egmond
vierde het 1000-jarig bestaan. Een
zwaar noodweer teisterde vooral
Brabant, waar 3 ton hagelschade
werd geleden. Ook in overige ge
deelten van het land waren de
dagen allesbehalve zomers. De
telegraaftarieven werden met 5
pet. verhoogd. Z. K. H. Prins
Bernhard reikte zilveren anjers
uit aan hen, die zich verdienste
lijk hadden gemaakt voor de be
vordering van het culturele leven.
Bij Schiermonnikoog stortte een
giostermeteoor neer. de piloot
werd gedood. Op het einde van
de maand werd mr. A. A. M.
Struycken, wethouder van Breda
tot minister van Justitie be
noemd. u --ririo gaf een ver
klaring uit over Korea.
Juli was rijk aan gebeurtenis
sen in het binnenland. De Pro
vinciale Wet bestond 100 jaar en
in Enkhuizen werd het Zuider
zeemuseum geopend. Katholiek
Nederland vierde het zevende
eeuwfeest van het H. Scapulier.
Een hevig en langdurig onweer
teisterde in de eerste dagen grote
gedeelten van het land, waarbij
vier doden warén te betreuren,
verschillende boerderijen in de
as werden gelegd en een enorme
materiële schade werd aangericht.
6 Juli was de datum waarop de
nieuwe Gedeputeerde Staten wer
den gekozen. De margarine en
het bier werden duurder. Een
meevaller was, dat f230.000.000
uit de Marshallpot voor de Ne
derlandse landbouw beschikbaar
werd gesteld. Het Koninklijk
Paar bezocht op 10 Juli Gelder
land. De „Atlantis" keerde met
gerepatrieerden terug, er werden
onderweg 63 kinderen geboren.
De „Évertsen" zette koers naar
Korea om de agressie te helpen
bedwingen. De Tweede Kamer
aanvaardde de Kinderbijslagwet,
nieuwe wetenswaardigheden uit
de Londense periode van de rege
ring kwamen aan het licht. Een
ernstig ongeluk deed zich op 19
Juli voor in Tilburg. Een diesel-
trein ramde een autobus, waar
door verschillende passagiers
werden gewond. 1000 emigranten
vertrokken per „Sibajak" naar
Australië. De regering bepleitte
ruimer autonomie voor Ambon.
De kaderdagen in Weert van de
K.V.P. trokken grote belangstel
ling. Het Haarlemse diocees leed
een groot verlies met de dood
van Mgr. Filbry. De Vierdaagse
bracht als vanouds Nijmegen in
feeststemming en menigeen liep
in „de hitte van de dag". Het
zoveelste vliegtuig van de Mari
neluchtvaartdienst stortte neer bij
het vliegveld Valkenburg en op
nieuw vond een piloot de dood.
De bevolking van de Wieringer-
meer herdacht de inpoldering met
een tentoonstelling „Land uit
Zee". Op de laatste dag van de
maand werden de studiedagen
gehouden van de Ned. Katholieke
Middenstandsbond.
Augustus startte met de over
dracht van enkele Amerikaanse
fregatten aan de Nederlandse
Marine. In het kader van de ver
dediging werd bekend gemaakt,
dat binnenkort drie divisies nodig
zouden zijn. Niet minder dan
7000 jongens beleefden het vacan-
tiegenot van een uniek kamp in
Ommen. Er werden in Londen
stappen ondernomen bij de En
gelse regering inzake de kwestie
Bertha Hertogh, de Nederlandse
regering had hiertoe de opdracht
gegeven. In de tweede week bra
ken onlusten uit op Makassar en
troebelen op Borneo. De aandacht
werd weer gevestigd op de situa
tie in Indonesië. Op 16 Augustus
kwam de 100.000ste militair uit
Indonesië terug. De vroegere lijf
arts van Himler, dr. Felix Ker
sten, aan wie het Nederlandse
•volk in oorlogstijd veel verschul
digd is geweest, ontving een hoge
Nederlandse onderscheiding.
In het midden van de maand
werd het economisch leven ge
teisterd door havenstakingen. In
de Rotterdamse en Amsterdamse
havens legden vele arbeiders het
werk neer. De minister-president,
dr. Drees, hekelde in felle be
woordingen in een radiorede tot
het volk de communisten, die hij
de aanstichters van de havensta
kingen noemde. Koningin en
Prins brachten een bezoek aan
Zeeland. In Amsterdam werd het
Pax-Romanawereldcongres gehou
den, waar het puikje van de
internationale wetenschappelij ke
katholieke kringen samen kwam
en Z.K.H. Prins Bernhard de ere
gast was. Niet minder dan een
bedrag van 5.000.000 gulden van
de Marshallhulp werd bestemd
voor Zuid-Oost-Drente.
„Rotterdam Ahoi" bleek in de zo
mermaanden een groot succes. Dui
zenden uit alle delen van het land
brachten aan deze grootse show
een bezoek.
600 katholieke studenten
pelgrimeerden naar de Eeuwige
Stad. Het was tragisch, dat ook
in Augustus twee vliegtuigen ver
ongelukten. De lijst werd opnieuw
aangevuld met twee doden. Dit
maal waren het vliegrampen bij
Breda en Kijkduin.
Met grote aanhankelijkheid
werd de 75ste verjaardag gevierd
van H.K.H. Prinses Wilhelmina.
Er werd een voorstel ingediend
van de Raad van Vakcentralen
om 5 pet. loonsverhoging toe te
staan. In het laatst van de maand
waren 1200 vrijwilligers gekeurd
voor uitzending naar Korea.
1 September was voor de KVP
een bijzondere datum, 't Nieuwe
Vormingscentrum in Baarn werd
officieel geopend en er kon een
begin worden gemaakt met het
kaderwerk in een breder verband
dan voorheen. De 55ste Najaars-
beurs werd een wegwijzer voor
het economisch leven. Het weer
was slecht in die eerste week.
Een grote ballonrace mislukte in
Amsterdam. Er kwamen geen on
gevallen bij voor. De bestuurders
maakten echter hachelijke mo
menten mee.
De regering kondigde de ver
plichte loonsverhoging van 5 pet.
af met een maximum van f 18Ö.
per jaar. Er zou geen prijsstop
komen, maar wel een streng op
treden tegen prijsopdrijving.
Indonesië kreeg een nieuw ka
binet. Op 10 September vierde
Z.Em. Kardinaal de Jong zijn
65ste verjaardag, en werd Mgr.
Geerdinck kanunnik van het Me-
tropolitaan Kapittel.
De Katholieke werkgevers vier
den op 13 September het zevende
lustrumfeest van hun organisatie
met een bijeenkomst in het In
disch Instituut te Amsterdam,
waar prof. dr. v. d. Ven een rede
hield over het onderwerp „Be
zinning op de sociale politiek"
Er bestond voor dit lustrumfeest
een grote belangstelling en het
hoofdbestuur moest vele vrien
delijke woorden en gelukwensen
in ontvangst nemen. De N.S
boekten een winst van 9 ton over
1949, werd bekend gemaakt en
in een beschouwing over het be
drijf werd gezegd, dat men de
toekomst met goede moed tege
moet ging. Mgr. J. P. Huibers, de
Bisschop van Haarlem, richtte
een herderlijk schrijven tot de
gelovigen in zijn diocees, waarin
gewag werd gemaakt van het plan
tot het bouwen van nieuwe ker
ken. Een speciale collecte werd
voor dit doel in het leven ge
roepen.
De opening van de Staten-Ge-
neraal op de derde Dinsdag van
September, bracht de oude glorie
van elk jaar opnieuw op het
tapijt. De Troonrede was groots
van inhoud en stijl. Er werd ge
wag gemaakt van de diepe be
zorgdheid waarmede de inter
nationale toestand werd gevolgd.
De Rijksbegroting 1951 wees een
tekort aan van f 117.000.000.
Alom in het land geschiedden
de rectoraatsoverdrachten aan de
universiteiten en hogescholen. En
steeds wérd op hetzelfde stramien
geborduurd. Het ruimtegebrek
aan huisvesting voor studenten
en het gemis aan voldoende loka
liteiten voor het geven van het
onderwijs.
De zaak-Westerling trok op-
De nieuwe minister van Oorlog
mr. s'Jacob volgde minister
Schokking op.
nieuw de aandacht, toen de heer
Thiesen vergaderingen ging be
leggen en o.m. op een tegenstand
stuitte tijdens een bijeenkomst in
het Concertgebouw in Amsterdam.
Op 21 September werd het prae-
dicaat „Koninklijke" verleend
aan de Nederlandse Zuivelbond.
Voor het bouwplan 1951 deelde
het departement mede, zou een
bedrag van f 560.000.000 worden
uitgetrokken. Geen peuleschille
tje. In, Lake Success werd be
sloten, dat voor de komende zit
tingen, na de eindzitting van het
huidige college, Nederland een
plaats zou worden toegewezen in
de Veiligheidsraad.
Het Koninklijk bezoek aan
Friesland viel in de laatste week
van September. Er was grote
vreugde in het oude „Heitelan".
De Eerste Kamer aanvaardde de
interimregeling van de Antillen
en Indonesië werd lid van de
V.N.
Zondag 1 October overleed de
heer A. J. Loerakker, oud lid van
de Tweede Kamer en oud-voor
zitter van St. Deus Dedit. Met
hem ging een prominente strijder
voor de Katholieke zaak heen.
Minister Mansholt maakte in deze
maand zijn plan bekend voor
integratie van de landbouw. Een
De zaak-Bertha Hertogh hield het laatste half jaar de gemoe
deren voortdurend bezig In December kwam het meisje met
haar moeder op Schiphol, aan waar een grote belangstelling
bestond van de zijde van de pers. Boven: de aankomst op het
vliegveld. Onder: De vader van Bertha leest een verklaring voor.
ontwerp dat zou voorzien in een
sterker samenwerking op agra
risch gebied tussen de landen van
West-Europa. Troepen van de
R.I.S. bezetten plaatsen op Am-
bon en de toestand werd met de
dag ingewikkelder. Een historisch
gebeuren in de parlementaire ge
schiedenis was de indiening van
een wetsontwerp tot regeling van
het kleuteronderwijs, op voet van
de financiële gelijkstelling; voor
de uitvoering van deze regeling
zou een bedrag nodig zijn van
f 11.000.600.De regering be
raadde zich over eventuele be
lastingverzwaring.
Op het defensiebeleid van mi
nister Schokking werd ernstige
critiek uitgeoefend. Minister
Schokking trad af en mr. s'Jacob
tot dusver secretaris-generaal aan
het departement van financiën,
volgde mr. Schokking op.
De Belgische regering gaf aan
Westerling toestemming, dat hij
in België mocht blijven. Er werd
hem echter te verstaan gegeven,
zich van politieke activiteit afzij
dig te houden.
Half October verenigde de Ka
mer zich met de richtlijnen van
Straatsburg. Het begrotingstekort
was 250 millioen. vertelde minis
ter Lieftinck en er zouden geen
verlagingen van belastingen in
het uitzicht worden gesteld.
De projectielen, die nog uit de
oorlogsjaren zijn overgebleven,
eisten 3 doden in Katwijk en 2
in Renkum, allen spelende kin
deren. Op 24 October werd in Den
Haag het vijfjarig bestaan van de
V.N. herdacht en enkele dagen
later vertrokken de Nederlandse
vrijwilligers naar Korea. De mi
nister-president, dr. Drees, sprak
de troepen toe en hield de man
nen voor: „Wij willen het recht
inplaats van geweld". In de Ka
mer gaf minister Lieftinck blijk,
dat hij de middengroepen niet
tegemoet wilde komen.
De eerste dagen van November
brachten de vrede tussen het
Tweede Kamerlid dr. Lucas en
minister Lieftinck. Het amende
ment Lucas had zelfs een kabi
netscrisis tot gevolg kunnen heb
ben. Zo ver kwam het evenwel
niet.
De bisschoppen mgr. Mutsaerts
en mgr. Hanssen keerden uit
Rome terug, na een pelgrimage
naar de Heilige Stad te hebben
gemaakt. Op 3 November keerden
100 Nederlanders terug uit de
Russische gevangenkampen. Het
waren Nederlanders, die destijds
tijdens de oorlogs- en bezettings
jaren de zijde van Duitsland had
den gekozen. De Tweede Kamer
behandelde na de tweede week
van November de rijksbegroting
van 1951. Uit de Marshal lont. werd
ons landje weer een grote gave
toebedeeld. Een bedrag van 342
millioen werd toegewezen, een
groot deel hiervan was bestemd
voor de steun aan de agrarische
opbouw. Vele Nederlanders waren
reeds in de voorgaande maanden
naar andere landen geëmigreerd.
De regering sloot met Australië
een emigratieverdrag, waarbij
werd bepaald, dat in de toekomst
25.000 Nederlanders naar hun
nieuwe vaderland zouden kunnen
vertrekken.
Mgr. Huibers, de bisschop van
Haarlem, vierde op 14 November
zijn diamanten verjaardag. Het
ontbrak Z.D.H. op die dag geens
zins aan belangstelling, zowel uit
zijn diocees, als van ver daarbui
ten in het land.
Wim Snitker, parlementair
redacteur van de Volkskrant,
overleed, betreurd door velen.
In Finsterwolde lieten de com
munisten hun obstructiepolitiek
botvieren. Burgemeester Tuin had
geen gemakkelijke taak en op een
bepaald moment werd de burger
vader de raadszaal „uitgetreiterd".
Een onverkwikkelijke geschiede
nis. De oud-minister van Onder
wijs, Kunsten en Wetenschappen,
prof. dr. G. v. d. Leeuw, hoog
leraar in de theologie aan de
rijksuniversiteit van Groningen,
overleed op 18 November te
Utrecht na een ziekbed.
De K.R.O. vierde op 19 Novem
ber met een grootse herdenking
het zilveren jubileum. Het be
stuur van dè omroep moest de
hulde en dankbaarheid in ont
vangst nemen van geheel katho
liek Nederland. Eén keur van uit
voeringen gaf aan dit gebeuren
een bijzondere stijl. De hoogste
kerkelijke en wereldlijke autori
teiten gaven van hun belangstel
ling voor het werk van de K.R.O.
blijk.
Een tragisch auto-ongeval deed
zich op 20 November voor in de
buurt van Harderwijk, toen vijf
personen bij een botsing het le
ven lieten.
Een hoogtepunt van het- jaar
was de indrukwekkende ont
vangst van het Koninklijk Paar
in Engeland. In een vliegende
storm vertrokken H. M. Koningin
Juliana en Z. K. H. Prins Bern-
hard naar het oude Albion. Zij-
maakten een zegetocht door de
Britse hoofdstad en de Koningin
hield een indrukwekkende rede
in de Guildhall te Londen, waar
het gesprokene een diepe indruk
maakte op het Engelse volk en
overal elders ter wereld.
De regering maakte bekend, dat
gedurende de actie van de Ne
derlanders in Indonesië 4751 mili
tairen waren gesneuveld. Een
somber bericht, dat herinnerde
aan moeilijke tijden. De minister
van Oorlog, mr. s'Jacob, maakte
bekend, dat Nederland in 1951
drie infanteriedivisies zou hebben.
In December werd „Den Essen-
burgh" in Harderwijk plechtig
ingewijd, hetgeen betekende, dat
de paters Norbertijnen in het
noorden van het land terugge
keerd waren.
December stond in het teken
van de zaak-Bertha Hertogh. Het
gerechtshof te Singapore bepaal
de, dat het meisje aan haar
ouders moest worden teruggege
ven. Mevr. Hertogh maakte moei
lijke dagen door, maar het resul
taat was bevredigend.
In Den Haag werd de conferentie
gehouden om in de kwestie-Nw-
Guinea tot een oplossing te gera
ken, hetgeen geen gemakkelijke
opdracht bleek.
Een paar dagen later, 12 De
cember, keerde Bertha Hertogh
met haar moeder naar Nederland
terug. Op 14 December kwamen
zij op Schiphol aan waar vele be
langstellenden de aankomst mede
beleefden. Er was speciaal vreug
de in het Brabantse land. zoals
overal in Nederland over de gun
stige afloop van het proces. Op
de lijn BazelDen Haag ont
spoorde een express-trein.
Op 16 December werd een bij
zondere Partijraadsvergadering
van de K.V.P. gehouden in
Utrecht. Het was een lustrum
bijeenkomst n.a.v. het vijfjarig
bestaan van de K.V.P., sedert de
bevrijding.
In de donkere dagen voor
Kerstmis werd het land bezocht
door ijzel en sneeuw, wat een
grote stagnatie voor het verkeer
betekende in sommige streken.
De eerste spade werd in Nij
megen in de grond gestoken voor
de bouw van de medische facul
teit van de Keizer-Karel-universi-
teit. De Eerste Kamer aanvaardde
de belastingwetten. Niet minder
dan 700.000 gezinnen kwamen vrij
van loon- en inkomstenbelasting.
Dr. Olierook vierde op 21 Decem
ber zijn 60ste verjaardag. En op
dezelfde dag werd uitspraak ge
daan in een kort geding voor de
president van de arrondissements
rechtbank in Den Haag in de
zaak-Ambon en de terugvoering
van de ex-Ambonese leden van
het K.N.I.L. De staat der Neder
landen werd veroordeeld, wat een
staartje had in een zitting van de
Tweede Kamer.
Kerstmis was ditmaal een „witte
Kerstmis" Vaarten en sloten la
gen dicht en de schaatsenliefheb-
bers konden n hart ophalen.
Het jaar werd enigszins tragisch
gesloten met het mislukken van
de conferentie over de Status van
Nieuw-Guinea; er werd geen
overeenstemming bereikt en In
donesië wenste het gebied van
Nieuw-Guinea niet onder het ge
zag van de Unie te brengen.
