Pot (Europa) en ketel (Ver.Staten)
verwijten elkaar isolationisme
Een nieuw urgentie
program gewenst?
DE VREEMDE GAST
1950'
Twee partners, die niet
buiten elkander kunnen
Uitbreiding T. H. in 1955
waarschijnlijk gereed
Mevr. van Ammers-Küller
komt voor de rechtbank
Zware boete
voor Gerzon
Beiden Westers
RmRSOVFRZICHT
Staatsspoorwegen in
Indonesië
Vraag aan de Regering - Meer eens
gezindheid - De Ambonezen
Thans sprake van
jnoodtoestand
De moord op
Mr. Kamphuizen
Actuele pers
commentaren
door Jan van Hatert
Internatic
Voor kaas
bec
Bevredigend
Minder toe
in 1951
PAGINA 4
WOENSDAG 17 jANUARI 1951
(Van onze correspondent)
NEW YORK, Januari. Beter dan een lange uiteenzetting heeft
een Zweeds caricaturist deze week in Stockholms Tidningen vast
gelegd hoe de Atlantische wereld met opgetrokken wenkbrauw de
gebeurtenissen aan weerszijden van de Atlantische Oceaan volgt.
Laat ons geen doekjes er om winden: het wederzijds wantrouwen
tussen de Europese landen enerzijds en de V.S. anderzijds is het
grootste gevaar dat er voor beiden bestaat. Zonder een vrij
contact met Europa beeft de Amerikaanse levenswijze geen be
staansmogelijkheid. Maar ook: zonder steun van Amerika is
Europa gedoemd te zijner tijd hetzij vrijwillig, hetzij door ge
weld te verdwijnen achter het IJzeren Gordijn.
Aangezien beide componenten
van het Atlantisch Pact tevens
gebonden worden door wat men
terecht kan noemen „de Westerse
beschaving", welke al evenzeer
onder de totalitaire voet dreigt te
worden gelopen, is hier derhalve
nog een reden temeer voor sa
menwerking. Critiek onder bond
genoten is niet alleen geoorloofd:
zij is, indien men in democratie
gelooft, onvermijdelijk. Maar er
moet een ogenblik komen, waar
op uit deze negatieve tendenzen
een positieve basis ontstaat. Men
zal zich moeten verzoenen met
het feit, dat de Europese levens
wijze verschilt van de Ameri
kaanse. doch dat het Europese
intellect een volwaardige partner
is van de Amerikaanse methoden
van massa-productie en voedsel-
in-blik; dat Europa's rijpere po
litieke ervaring een volwaardige
deelgenoot is van Amerika's ge
standaardiseerde strijdkrachten:
dat Europa's bezadigdheid ten
aanzien van het werelds gebeu
ren met Amerika's impulsiviteit
kan leiden tot een harmonieus
„team".
De ervaringen van de laatste
maanden kan men beschrijven
als een vicieuze cirkel van lou
ter critiek. Europeanen hebben
veel aan te merken op Amerika's
beleid in Korea en de Verenigde
Naties en een indrukwekkend
percentage van deze critiek be
rust op solide grond; Amerika
nen verwijten de Europeaan dat
hij gedemoraliseerd is, en nau
welijks in staat is om te besef
fen in welk optreden de boste
kans voor zijn behoud schuilt.
Het gevolg is geweest dat
Europeanen bij vlagen geneigd
zijn zich los te maken van Ame-
DONDERDAG 18 JANUARI
Hilversum I, 402 meter: 7.00
—24.00 AVRO.
7.00 nieuws, 7.15 ochtendgymn.,
7.30 zendersluiting, 9.00 nieuws,
9.10 morgenwijding, 9.25 gram.-
muz., 9.30 waterstanden, 9.35
gram.muz., 10.30 De antwoord
man, 10.45 gram.muz., 10.50 voor
de kleuters, 11.00 kamermuziek,
11.45 Indrukken van een reis
naar Rome, 12.00 orgel en viool,
12.30 land- en tuinbouwmedede-
lingen, 12.33 In 't spionnetje,
12.38 gram.muz.. 13.00 nieuws,
13.15 Avro-allerlei, 13.20 orkest
concert, 13.45 „U kunt het gelo
ven of niet". 13.50 gram.muziek,
14.00 voor de vrouw, 14.30 bari
ton en piano, 15.00 voor de zie
ken, 16.00 strijkorkest, 16.30 zen
dersluiting, 18.00 nieuws, 18.15
sport, 18.30 dansorkest, 19.05 voor
burger en militair, 19.15 zang en
piano, 19.45 „Hoe nu verder",
econ. causerie, 20.00 nieuws, 20.05
radioschaakwedstrijd Nederland-
Noorwegen, 20.06 De groeten van
nuchteren, 20.15 Avro-allerlei
20.20 omroepkoor- en -orkest en
soliste. 21.05 „De man van het
lot", hoorspel, 22.15 gram.muz.,
23.00 nieuws, 23.15 sportactuali-
teiten, 23.3024.00 gram.muziek.
Hilversum II. 298 meter: 7.00
KRO, 10.00 NCRV. 11.00 KRO
14.00—24.00 NCRV
7.00 nieuws, 7.15 morgengebed
en liturg, kalender, 7.30 zender
sluiting, 9.00 nieuws, 9.10 voor
de huisvrouw, 9.40 schoolradio,
10.00 gram.muz., 10.15 morgen
dienst, 10.45 geestel. liederen,
11.00 voor de zieken, 11.45
schoolradio, 12.00 angelus, 12.03
gram.muz., 12.30 land- en tuin-
pouwmededeiingen, 12.33 gram.
muz., 12.55 Zonnewijzer, 13.00
nieuws en kath. nieuws, 13.20
sopraan en piano, 13.45 gram.
muz., 14.00 Promonade-orkest en
solisten, 14.45 voor de vrouw,
15.30 vocaal ensemble, 15.45 Bij
bellezing. 16.30 zendersluiting,
18.00 voor de jeugd, 18.30 „Om
het recht en de vrijheid", cause
rie. 18.45 gram.muz., 19.00 nieuws
en weerber., 19.15 „Levensvragen
van allerlei aard en een pastoraal
antwoord", 1930 „In dienst van
het vaderland", causerie, 19.40
radiokrant, 20.00 nieuws, 20.05
radioschaakwedstrijd Noorw.
Nederland, 20.06 gev. programma
22.00 gram.muz., 22.15 buitenl.
overzicht, 22.35 gram.muz., 22.45
avondoverdenking, 23.00 nieuws
23.1524.00 gram.muz.
Brussel 324 meter:
12.30 weerber., 12.33 voor de
landbouwers, 12.40 lichte muz„
13.00 nieuws, 13.15 gram.muziek,
14.00 symph. orkest, 14.30 piano
muziek voor de jeugd, 15.00 En
gelse les, 15.15 gram.muz., 15.40
Franse les, 16.00 gram.muz., 16.30
causerie, 16.45 gram.muz., 17.00
nieuws, 17.10 gram.muz., 17.15
voor de kinderen, 18.15 syndicale
kroniek. 18.25 gram.muz., 18.30
voor de soldaten, 19.00 nieuws,
19.30 Vlaamse volksliederen,
19.50 vrije politieke tribune, 20.00
verz. programma, 21.00 klank
beeld, 21.30 gram.muz., 21.45 ac
tualiteiten, 22.00 nieuws, 22.15
kamermuziek, 22.40 gram.muz.,
23.00 nieuws, 23.0524.00 gram.
muziek.
Brussel 484 meter:
12.05 omroeporkest, 13.00 nieuws
13.10, 13.30 en 15.00 gram.muz.
16.30 pianorecital, 16.50 gram.
muziek, 17.10 instrumentaal kwin
tet, 18.30 kamermuziek, 19.00
omroeporkest, 19.45 nieuws, 20.00
hoorspel. 22.00 nieuws, 22.15 gra-
mofoonmuziek, 22.55 nieuws,
23.00 gram.muz.. 23.55 nieuws.,
rika, in de hoop door de Euro
pese vorm van isolationisme, die
neutraliteit heet, de welgezind
heid der Russen te kunnen ko
pen. Amerika tegelijkertijd ont
wikkelde een debat over de wen
selijkheid Europa los te laten.
Men kan begrip tonen voor de
achtergrond van beide debatten:
de Europeaan heeft reden tot
enige afgunst omtrent Amerika's
materiële welstand en de beha-
gelijker strategische ligging van
het Westelijk halfrond: doch de
Amerikaan is gemakkelijk ge
neigd tot een anti-Europees com
plex juist omdat hij beseft, dat
hij zonder Europa en het Euro
pees-intellect er niet kan komen
Krachtsverhouding
Genoeg dus over de elemen
ten. die ons scheiden. Het open
baar debat over het Amerikaans
isolationisme, dat in deze con
treien woedt, is een geheel an
der en tijdelijker element dan de
krachtsverhoudingen in het Con
gres. Zeker, sedert de laatste
verkiezingen hebben de conser
vatiever elementen terrein ge
wonnen. Doch daartegenover
staat tegelijkertijd, dat een aan
tal zeer liberale Republikeinen
de plaats hebben ingenomen van
uiterst conservatieve Democra
ten. De recente „poll" waarbij
Congresleden werd gevraagd
naar hun steun aan het interna
tionalisme van de Regering of
het isolationisme van Hoover, of
het daartussen in liggende sta.nd-
punt van Foster Dulles (inhou
dend een loslaten van hetgeen
in Azië onverdedigbaar is doch
een bescherming van het bastion
West-Europaj heeft hoogst be
langwekkende resultaten opge
leverd.
Hier zijn de cijfers:
Resp. zetels; isolation. pro-
Hoover; Brede reger. politiek 1);
verded. Europa; geen opinie.
In het Huis liggen de verhou
dingen niet zo heel veel anders.
Er zijn hier ruim 12% isolatio-
nisten, 39% internationalisten en
49% onthouders.
Senaat
Democraten
Republik.
49
47
Totaal 96 12
Huis van Afgev.
Democr. 235 5 111
Republ. 199 50 28
Onafh. 1
32
9
41
*33
33
*30 *211
Totaal 435 55 139 30 211
lj Defensie van elk land, dat
door Communisme is aangeval
len.
Demoeraten en Republikei
nen samen.
Uit de totalen van kolommen
3 en 4 ziet men dat zelfs op het
huidig ogenblik (waarop het iso
lationisme zeer sterk woedtl 46
Senaatsleden of wel ruim 48%.
beseft dat men Europa moet
helpen verdedigen niet alleen
met een vloot en luchtmacht,
doch met een legermacht. De iso-
lationisten steunen slechts op 13
van de "senaat. Fn het zou
wel vreemd moeten lo"en ind;en
er van de 39% onthoudingen niet
minstens 10% naar de interna
tionalistische hoek zouden ow-
lnnen. Dit temeer omdat zich
enrler rle onthouders enige 7»"r
links-Ropuhlikeinen bevinden
die bij de isolationisten niet
thuis horen.
Het is aan geen twijfel onder
hevig, dat Europa zelf veel in
vloed kan uitoefenen op de twij
felaars, zoals het omgekeerde ook
juist is, dat de twijfelaars door
een uitspraak grote invloed uit
oefenen op Europa.
Vandaar, dat menigeen hier de
tijd gekomen acht voor een nieu
we vergadering van de Atlanti
sche Raad, waarin deze zich in
een schier doorlopend open
bare zitting uitspreekt over
het aandeel van ieder land aan
de Atlantische gemeenschap, op
dat er daardoor beter begrip ont
staat omtrent de „equality of sa
crifice" (de evenredige opoffe
ring) die elk der Atlantische
mogendheden bereid is -ten ge
meenschappelijke nutte te ma
ken. Dit is iri de eerste plaats
nuttig ten opzichte van Amerika.
De gemiddelde Amerikaan, op
wie geen der mogendheden van
Europa ooit een doelbewuste pu
bliciteit heeft gericht beseft bij
voorbeeld op dit ogenblik niet
dat de gemiddelde Europeaan
zwaardere belastingen betaalt
dan de Amerikaan.
Maak vette letters!
De Amerikaan is uitermate
vatbaar voor rede. voor feiten en
statistische gegevens. Maar zo
lang men hem niet in vette let
ters jn de bladen en in drama
tische annonces in de radio me
dedeelt. dat te Brussel in feite is
besloten dat tegenover elke 4
Europese divisies, de Amerika
nen er één in Europa stationeren,
is er weinig hoop. dat hij het uit
de reactionnaire Hearst of
McCormick bladen zal lezen: de
invloed van hun millioenen-
oplage op de grote massa" is
uiteraard groter dan de 600.000
exemplaren van de New York
Times, welke zich reeds op een
internationalistisch standpunt
stelt en waarvan de oplage voor
namelijk gelezen wordt door een
intelligentia voor wie de At
lantische gemeenschap geen en
kel ideologisch probleem vormt
Slaagt men er in de Ameri
kaan op de hoogte te stellen van
de feiten van Europa, dan zal
het niet moeilijk zijn hen ervan
te overtuigen, dat door méér di
visies in Europa te stationeren,
dan er zich momenteel bevin
den, de veiligheid van de hui
dige divisies in Europa vergroot
wordt en tegelijkertijd het Wes
ten aangemoedigd wordt eigen
defensie krachtiger ter hand te
nemen. Tenslotte is het wense
lijk om op hoog niveau tot een
formele erkenning te komen van
het feit, dat de belangen van
West-Europa en dc V.S. ten aan
zien van de verdediging van het
Westen identiek zijn en dat
Europa, ternauwernood hersteld
van het vorig bloedbad uiteraard
materieel en psychologisch een
achterstand heeft op de V.S.. die
een periode van grote materiële
welstand en hoge productie heb
ben doorlopen.
Ten aanzien van de verdedi
ging van het Westen is het on
miskenbaar, dat de V.S. de plaats
hebben ingenomen, die eens door
Brittannië is bezet. Laten de
Europese ministers zich eens
daarop instellen; laten zij zwaar
wichtige documenten compro
missen en modaliteiten in de on
geopende actetassen laten en
eens de blik werpen op de men
taliteit van de Amerikaan, die
niet de „rijke oom" wil zijn uit
vrees, dat zijn geestverwanten
hem als de kip zullen kaalpluk
ken, maar die mens en burger is.
als pen Hagenaar, een inwoner
van Calais of Oslo. Op deze wijze
kan men de aarzelingen, waar
mee een groot de"1 va" "t a„-,„
rikaanse volk de Atlantische
bondgenootschap is aangegaan,
voor een aanzienlijk deel uit de
weg ruimen.
ZEER VASTE STEMMING
TER BEURZE
AMSTERDAM. In tegenstel
ling tot gisteren, toen de stem
ming enigszins verdeeld was,
heerste er vandaag in alle sec
toren reeds bij de opening een
vrij vaste stemming. De kolossale
cijfers van de Amerikaanse be
groting, waarbij niet minder dan
circa 70 procent bestemd wordt
voor defensie-doeleinden, hebben
de koersen in Wallstreet op een
record niveau gebracht. Ook het
Damrak kwam vandaag op een
aanzienlijk hoger peil. Tegen 2
uur kwamen er ook uit de pro
vincie wat kooporders los en
werd het aftreden van de heer
v. d. Goes van Naters als voor
zitter van de fractie van de
Partij van de Arbeid bekend. De
markt kreeg hierdoor een iets
levendiger aanzien dan de laatste
dagen het geval is geweest en het
slot kwam vrijwel op het hoogste
peil van de dag.
Het is niet te verwonderen dat,
gezien de toegenomen inflatie
vrees, vooral de internationale
fondsen in trek kwamen. Olies
verlieten de markt met bijna 5
punten winst, Unilever en Phi
lips ieder met circa 3 punten.
Ook de andere industrie-aandelen
waren vast.
Bij de Scheepvaart afdeling
was het koersverloop juist tegen
overgesteld aan dat van gisteren.
De Rotterdamse Lloyd en Mij.
Nederland, die gisteren enige
punten verloren, wisten vandaag
dit verlies niet alleen in te halen,
maar zelfs een klein avance te
maken. Eerstgenoemd fonds sloot
op 171 166», Rotterdamse Lloyd
op 156(150). Ook hier heerste
er voor de andere aandelen een
vaste tendens.
Ook de cultuurmarkt bleef van
daag niet achter. De leidende
soorten waren drie tot vijf pun
ten hoger, waarbij vooral de
koerswinst van Deli (ruim vijf
punten) opmerkelijk was.
Verenigde Majanglanden, die
de dividendbelasting hebben her
vat door 6 procent te declareren
over het verstreken boekjaar,
monteerden van 63)4 tot 67.
BESTELLEN NEDERLANDS
MATERIAAL
Het hoofd van de Staatsspoor
wegen in Indonesië, ir. Effendi
Salenh, is, vergezeld van hoofd
ingenieur Rad. Loven, Maandag
per vliegtuig naar Nederland ver
trokken om 100 3e klas wagens
bij Beynes en Allan te bestellen,
1000 goederenwagens bij Neder
lands Werkspoor en 100 locomo
tieven bij Krupp.
Voortgestuwd door Armstrong Siddeley „Sapphires", 's werelds
machtigste straalmotoren, raast dit jongste product van de
Britse vliegtuigindustrie over het West Engelse landschap en
biedt een indrukwekkend beeld van gratie en dodelijke kracht.
Voor de laatste wereldoorlog l dat in Juni met de centrale werk-
was dc Technische Hogeschool
te Delft geschikt voor ongeveer
3000 studenten. De industrialisa
tie van ons land maakt het even
wel nodig, dat over een groter
aantal ingenieurs kan worden
beschikt dan bij een bezetting
van 2000 studenten kan worden
afgeleverd. Daarom is besloten de
T. H. geschikt te maken voor de
opleiding van 3500 studenten.
Deze uitbreiding is voorts nood
zakelijk omdat meer dan vroe
ger aan de experimentele oplei
ding moet worden besteed.
Thans zijn ongeveer 5500 stu
denten ingeschreven, zodat dus
van een „noodtoestand" kan wor
den gesproken.
Ten behoeve van de uitbreiding
zal in de Wippolder, langs de
Rotterdamseweg, 'n terrein wor
den aangekocht ter grootte van
30 ha., waarop nieuwe laborato
ria voor werktuigkunde, scheeps-
bouwkunde en vliegtuigkunde
technische physica, metaalkun
de, weg- en waterbouwkunde en
verder een warmtecentrale en 'n
windtunnelgebouw zullen verrij
zen.
Het is de bedoeling, dat alle
apparten en machines, die voor
de bedrijfsuitrusting nodig zijn
en van de meest moderne con
structie zullen zijn, zoals het ke
telhuis en de telefooncentale,
mede aan de opleiding dienstbaar
zullen worden gemaakt.
De plannen zijn thans in grote
lijnen gereed. De detaillering
voor een aantal gebouwen is
reeds ver gevorderd. Nog deze
maand zal worden begonnen met
de bouw van het windtunnelge
bouw, en het ziet er naar uit,
Het gerechtshof te Amsterdam
heeft ten aanzien van de N. V.
Gebroeders tierzon's Modemaga
zijnen te Amsterdam bewezen
verklaard, dat zij destijds textiel-
goederen afleverde zonder in
ontvangstneming van punten,
welke toen nog vereist waren.
De firma had betoogd, dat van
afleveren van goederen geen
sprake was, daar die goederen
binnen dezelfde onderneming
bleven.
Het hof veroordeelde de N. V.
tot betaling van twee boeten ie
der van f 15.000.-
De Hoge Raad heeft dit arrest
alleen voor wat de kwalificatie
betreft, vernietigd en ten princi
pale rechtdoende een veroorde
ling uitgesproken tot f 25.000 boe
te, subsidiair 3 maanden hechte
nis, te ondergaan door de direc
teur A. Marx, alsmede tot beta
ling van een aanvullend bedrag,
ter gedeeltelijke ontneming van
het voordeel, door, het begaan
van het strafbare feit behaald,
ten bedrage van f 70.000.-
plaats zal kunnen worden be
gonnen, waarna in Augustus of
September een begin zal worden
gemaakt met de bouw van een
warmtecentrale. Er wordt naar
gestreefd de uitbreiding in 1955
gereed te doen zü»
(Advertentie)
Acht van de tien mannen
an vrouwen boven de veertig
zijn vatbaar voor rheumatische
pijnen. Dat komt omdat, als die
eerste jeugd achter de rug is, de
bloedzuiverende organen allengs
trager gaan werken En zo is het
dan de hoogste tijd om regel
matig Kruschen te nemen. De zes
minerale zouten van Kruschen
hebben een natuurlijke aanspo
rende werking op die bloedzuive
rende organen. Naarmate die nu
weer op gang komen, krijgen de
onzuiverheden in het bloed geen
kans meer zich vast te zetten en
hun slopendè werk te doen.
Rheumatische pijnen maken .chag
rijnig, want ze verstoren uw goe
de humeur: op de duur zit ge
uzelf en anderen in de weg.
Wordt liever weer de oude. Neem
Kruschen als een vaste dage
lijkse gewoonte.
MEN STREEFT HIER EN DAAR
naar eenheid. De meeste pers
commentaren bepalen zich echter
tot een beperkte politieke een
heid. Tegenover het betoog van
prof. Romme in de „Volkskrant",
die pleitte voor „samen sterk",
gezien de donkere wolken van
deze tijd, weet „Trouw" niets an
ders te stellen dan „de problema
tiek over Nieuw-Guinea enz.",
die Romme zou wegredeneren.
Alsof het, ondanks het belang
van Nieuw Guinea, in de grond
der zaak niet veel meer om an
dere dingen gaat! Het is ook de
„N.R.Crt.", die daarop wijst in
'n bijzonder merkwaardig hoofd
artikel, waarin, met het oog op
de bijzondere omstandigheden van
dit ogenblik, wordt betoogd, wat
„het- eerst nodige"
is op dit moment. En dan schrijft
het blad:
„Regering, parlement en maat
schappij leveren in menig opzicht
hoge prestaties, die echter in het
licht van de huidige spanningen
grotendeels als verloren tijd moe
ten worden aangemerkt. Het lijkt
of wij geestelijk de totale veran
dering in de wereld niet kunnen
bijhouden en een soort geestelijke
vertraging ondergaan, die ons
maar liever de ogen doet sluiten
voor hetgeen in de eerste plaats
noodzakelijk is. Toch zal er een
verandering van deze mentaliteit
op korte termijn moeten komen,
willen wij niet door de gebeurte
nissen worden overweldigd. De
enige, die hiertoe de stoot kan
geven, is de regering, die zich
naar onze mening zal moeten be
zinnen op een urgentieprogram
ma. dat zo spoedig mogelijk open
baar zal moeten worden ge
maakt. Wij zijn er van overtuigd,
dat de onbehaaglijke stemming,
die zich zo langzamerhand ook in
ons land van velen heeft meester
gemaakt, hierdoor kan worden
veranderd in een bereidheid om
een activiteit te ontwikkelen, die
onze gemeenschappelijke zaak
slechts ten goede kan doen ko
men.
De bundeling van alle krachten
in Nederland is mogelijk en kan
tot stand worden gebracht, maar
daarvoor is een verlossend woord
nodig, dat slechts door de rege
ring kan worden gegeven. Onge
twijfeld zal de komende tijd of
fers en ongetwijfeld grote offers
van ons vragen. Het staat voor
ons vast, dat hierover geen vruch
teloze strijd behoeft te ontstaan,
indien de vraagstukken, die eer
ste prioriteit vorderen, door de
regering ook inderdaad groot
worden gesteld. De herinnering
aan de bezettingsjaren is nog le
vendig en wij weten, hoe in die
donkere jaren overeenstemming
kon worden bereikt tussen groe
pen van de bevolking, die eer
tijds elkaar het licht in de ogen
niet gunden. Een geestelijk „lever
en masse" is noodzakelijk en is
mogelijk. Op onze regering rust
in deze ogenblikken van bezorgd
heid een dure plicht. Moge de
Na een onderzoek, dat langer
dan een jaar duurde, heeft de
substituut officier van justitie te
Amsterdam, Jhr. Mr. A. Reigers
man, de instructie tegen de
schrijfster Jo van AmmersKül-
ler gesloten.
Mevr. van Ammers Küller werd
op grond van de bijzondere wet,
betreffende de zuivering van
kunstenaars verboden haar be
roep van schrijfster uit te oefe
nen in de periode van 1 Juli '45
tot Juli 1951.
In 1949 verscheen bij een Am
sterdamse uitgever de roman
„Dorstig paradijs" van Adriaan
Hulshoff. Er rees het vermoeden,
dat mevr. van Ammers Küller
dit boek zou hebben geschreven.
Zelf verklaarde zij het manus
cript slechts te hebben bewerkt.
Het onderzoek door de justitie
ingesteld en dat aanvankelijk te-
MUTATIES RIJKSPOLITIE
Met ingang van 15 Januari 1951
zijn verplaatst de opperwachtmeester
J. Ranselaar van de Staf van het
Gewest Amsterdam der Rijkspolitie
naar de Staf van het District Alk
maar in de functie van Chef du Bu
reau. De wachtmeester le kl. T.
Groenenberg van de Groep Heiloo
naar de Parketgroep Amsterdam.
vens tegen de uitgever was ge
richt, is thans gesloten. Het heeft
zoveel tijd in beslag genomen
aldus Jhr. Mr. Reigersman
omdat ook in Curacao, waar
„Dorstig paradijs" speelt, een on
derzoek is ingesteld. De recht
zaak zal waarschijnlijk in Maart
zijn. Dan zullen de handschrift
kundigen vermoedelijk een be
langrijke rol spelen.
VERDACHTEN VRIJGELATEN
De heer Eduard Messer, chef
verslaggeverij van „Het Vrije
Volk", die enige tijd te Cairo
heeft vertoefd in verband met de
moord op de correspondent van
zijn blad, Mr. G. Kamphuisen is
gistermiddag per vliegtuig in ons
land teruggekeerd.
Een koffer met enige persoon
lijke bezittingen van Mr. Kamp
huisen heeft hij uit Cairo naar
ons land meegebracht.
De heer Messer deelde ons me
de, dat de twee verdachten, die
door de politie ter plaatse in
hechtenis waren genomen, inmid
dels weer zijn vrijgelaten. De po
litie volgt thans een ander spoor.
De heer Messer was vol lof voor
de wijze, waarop de Nederlandse
legatie te Cairo hem heeft bijge
staan.
rootste daadkracht, die van dit
„abinet verwacht moet worden,
ook inderdaad tijdig worden ge
toond. Het antwoord van de be
volking zal dan ongetwijfeld niet
uitblijven."
De Ambonezen
De „Maasbode" bespreekt het
pijnlijke probleem van de Ambo
nezen en acht de mogelijkheid
van een oplossing voor deze
slachtoffers van de politieke
strijd in en om Indonesië: afvloei
ing naar Nederland. Hiertegen is
betoogd, dat wij deze twaalf en
een half duizend mensen hier on
mogelijk meer kunnen onder
brengen. Dit nu lijkt ons aan
vechtbaar. Men dient hierbij, al
dus het blad, uit te gaan van het
standpunt, dat wij grote verplich
tingen hebben jegens deze Ambo
nezen en dat het deels ook de
schuld is van onze regeringen, dat
zij niet tijdig naar Ambon zijn te
ruggebracht. Maar ook het argu
ment van tekort aan woonruimte
snreekt lang niet meer zo sterk
als enige tiid geleden vóór de in
werkingtreding van de wet huis
vesting gerepatrieerden. Door de
ze wet konden en kunnen ook nu
vele gezinnen, die in kampen en
onderkomens vertoefden, naar
woningen worden overgebracht
in de steden, daar deze daardoor
profiteren van een extra bouw
volume. De opbouw van ons leger
is een ander probleem, waarin
deze groep getrainde soldaten
misschien wonderwel zou passen.
En nu wil het er bij ons niet in.
dat met het vrijkomen van woon
ruimte in de eerstvolgende maan
den deze mensen, die toch heel
wat gewend zijn en die tegen een
hard leven niet opzien, hier met
wat goede wil niet zouden kun
nen worden ondergebracht. Zelfs
misschien wel als een legereen
heid. Wij hebben redenen om aan
te nemen, dat deze oplossing bij
de regering alsnog in overweging
is, betoogt de „Msb." Van het
ultimatum, dat minister s'Jacob
hun heeft gesteld, is waarschijn
lijk niet zo heel veel te verwach
ten. De ereplicht, die wij tegen
over deze Ambonezen hebben,
eist, dat wij ook dat offer bren
gen. En misschien zal de hulp
van deze ex-KNIL-soldaten dat
offer niet eens zo heel groot doen
zijn.
Drees in geding
Schrijvende over de betekenis
van de begonnen parlementaire
week, schrijft prof. Romme in de
„Volkskrant", dat er bij het vele
en belangrijke, dat aan de orde
komt. „nog wel enig volksverlan
gen zal zijn naar méér: Eisen
hower is in ons land geweest:
urenlange beraadslagingen heb
ben plaats gehad: in de Ameri
kaanse pers is het zonderlinge
bericht opgedoken, dat Eisenho
wer's grootste tegenstander is
Dr. Drees! Wij hopen van harte,
aldus Romme, dat deze week niet
zal voorbijgaan, zonder dat men
gelegenheid zal weten te vinden,
om ook naar aanleiding van dit
bezoek aan het Nederlandse volk
te doen weten, hoe nu de stukken
staan op het gebied van de mili
taire defensie, en om aan het bui
tenland duidelijk te maken, wel
ke waanzin het is, alsof er in
Nederland buiten wat commu
nistische heibelmakers iets of
iemand anders zou wezen dan
dragers van het oprechte verlan
gen en van de sterke wil, om on
der de Atlantische opperbevel
hebber ons deel te leveren in de
gemeenschappelijke verdediging
van vrijheid en recht. Wij zullen
graag Van Maarseveen en Stik
ker horen maar ook s'Jacob
en onze Minister-President, zo
besluit prof. Romme.
Weer privé?
Ha, die Schermerhorn!, schrijft
„Trouw". Nog nauwelijks zijn wij
het inter view-Van dér Goes te
boven, of de heer Schermerhorn
deswege vanouds befaamd
komt net nog eens overdoen en
legt er nog een extra schepje bo
venop. Het interview-Van der
Goes betekende een nare luis in
de pels van het kabinet. Het ge
hele Partij v. d. Arbeid-bestuur
kwam er aan te pas om hem er
weer uit te krijgen. Nu kunnen
de heren wéér aan het ontluizen
beginnen. De heer Schermerhorn
is nu eenmaal niet mis in zijn
interviews. Souvereiniteitsover-
dracht als P.v.d.A.-standpunt, in
terne verdeeldheid in het kabi
net, dreigen met kabinetscrisis:
al de dingen, die de diplomatieke
verklaring van het Pv.d.A.-be-
stuur zo goed en zo kwaad onder
de tafel had gewerkt, liggen nu
weer open en bloot op de tafel.
Het zal wel weer een privé-me-
ning zijn! aldus „Trouw".
FEUILLETON
20
De jonge telegrambesteller kwam
binnengestapt door de deur, die
Lize zelf voor hem openhield. Hij
gaf het groene formulier aan de
verbaasde oude man en ging dan
onwennig op de rand van een
stoel zitten, die zij hem aanwees.
„Nemen uw uitnodiging met
Kerstmis aan...." las Hendrik
luide voor. „Josine brengt kinde
ren voor een week. Vertrekt hier
Donderdag. Komt Vrijdag terug
en gaat met mij op 24 December
weer mee naar Eelde. Hebben
onverwachte gast. Kunt u hem
ook logeren?"
„Dat is een lang telegram, va
der. Karei schrijft zelden zulke
lange brieven", zei moeder Pel-
man, die het goede nieuws nau
welijks geloven kon.
De jongen zat zich intussen te
goed te doen aan de kop warme
koffie met koek door Lize met
een bemoedigend knikje voor hem
neergezet.
„Juffrouw", hebt u wel goed
begrepen, dat ze Donderdagmid
dag al komen?" vroeg Betje, die
in de open deur had staan luiste
ren met al de vrijmoedigheid van
een oude gedienstige. „En.van
daag is het Donderdag!"
„Vandaag? Vandaag zeg je im
mers Betje? Daar had ik nog niet
eens aan gedacht, dat het van
daag al was", zei Hendrik, het
telegram voor zijn vrouw neerleg
gend, om het ook haar te laten
lezen. En toen Lize het las, lang
zaam, woord voor woord, veran
derde haar gehele houding, als
van iemand, die uit een droom
ontwakend, ontdekt, dat het al
volop dag is. Ze sprong bijna
van haar stoel op, liep de kamer
door met de veerkrachtige stap
van een vrouw van veertig jaar,
opende een schrijfcassette, haalde
er een velletje papier en een pot
lood uit en begon een lijstje te
maken van de nodige boodschap
pen. Ze nam een nieuw papiertje
van een gulden uit het laatje en
zat al weer aan tafel, voordat de
verwonderde Betje nog goed wist,
hoe ze het had.
„Kijk beste jongen, dat is voor
je Kerstmis en als je nou in het
dorp terug bent, breng dan even
dit briefje voor me bij de krui
denier en dit bij de slager. Ga nu
maar dadelijk, dan zal Betje je
nog een dikke snee koek voor
onderweg meegeven, niet waar
Betje?"
Zodra ze alleen waren, boog
Lize zich over de stoel van haar
man heen en trok diens hoofd
tegen haar schouder terwijl ze
een kus op zijn voorhoofd drukte.
Een ogenblik dorsten ze elkaar
niet in de ogen te zien, uit vrees,
zich niet goed te kunnen houden.
Dan nam Hendrik de magere
handen, die nog zo vaardig in het
werk waren, in de zijne, streek
de blauwe aderen, die er dik op
lagen met zijn vingers glad en
drukte die handen tegen zijn
wang.
„Eindelijk, hè moeder! Einde
lijk komen ze dan toch eens
thuis!"
„Nee, vandaag moet je geen
moeder zeggen. Henkvan
daag is het gróótmoeder! Dat is
r.og heel iets anders! Vroeger
heb ik er wel voor gespeeld,
maar vandaag ben ik het werke
lijk! Is het al tot je doorgedron
gen, dat ze de kinderen hier een
hele week willen laten? Dat
Josine dadelijk na ze gebracht te
hebben, weer teruggaat? Vaders
en moeders beseffen hun geluk
vaak zo weinig en de tyd vliegt
voorbij. Terwijl ze plannen ma
ken voor de toekomst, behoort
die al weer tot het verleden. Zo
is het ook met ons gegaan. Maar
de Heer geeft ons de gelegenheid
het met de kleinkinderen nog
eens over te doen.... en dan zó,
dat we het begrijpen en vatten."
Ze bleven een poosje zwijgen
en toen zei Lize: „Ik zal Tommie
in het oude kamertje van zijn
vader laten slapen, vlak naast
de onze. ik hel? de gordijntjes
nog en zijn sprei ook. Ze liggen
in blauw papier in het kabinet.
Alles moet hetzelfde zijn als toen
Karei nog een kind was.... En
waar zal ik Beppie, mijn
naamgenootje leggen? Ze is nog
zo klein.... nog pas zes.... ze
zou eigenlijk best bij ons op de
kamer een bedje kunnen heb
ben. Maar misschien is dat een
beetje vreemd voor het kind.
Zeg, grootvadertje, zou ik haar
niet beter het kamertje geven
van onze kleine meid, vlak naast
dat van Tommie? Je moogt het
vreemd van me vinden, maar ik
kan het nu wel doen, zonder het
verdriet te ondervinden van de
laatste dertig jaar.... als ik in
dat kamertje kom. Ja, manlief,
het heeft wel lang geduurd,
maar nu zal ik toch echt groot
moeder zijn! Eindelyk!"
De lichte blos op de wangen
van Lize werd dieper en haar
ogen begonnen te glinsteren. Ze
streek zich het haar van het
voorhoofd weg, dat door de op
winding en caukKe bedrijvigheid
wat naar voren gezakt was. Ze
nam een takje hulst met rode
bessen uit een vaas, die op tafel
stond en stak een deel ervan tus
sen de ceintuur van haar japon
met eenzelfde liefkozend bewe
ginkje als Mies Kleyn het takje
in haar haren had gestoken. Het
andere deel van het takje stak
ze in het knoopsgat van haar
mans huisjasje, bekeek hem op
een afstandje om te zien hoe het
stond en ruimde dan vlug met
behulp van Betje de ontbijttafel
leeg, druk babbelend over alles,
wat ze die dag nog te doen had.
„Kareis bedje heeft nog een
veren peluw en de tegenwoor
dige lui laten hun kinderen niet
meer op een veren bed slapen,"
zei Betje droog-weg. „Ze laten
d'r kinderen liever kou lijden
tot in merg en been, te oordelen
ten minste naar het boek, dat de
zuster van de domineesvrouw van
de zomer zat te lezen. Die leert
voor kinderjuffrouw of zoiets en
beweert, dat ze tegenwoordig het
eten voor die arme schapen pre
cies afwegen, zoveel van dit en
zoveel van dat, net als een apo
theker!"
(Wordt vervolgd)
Gezien de factor
jaar tot voldoenii
hedenmiddag xiji
algemeen genomi
artikel liep in
de eerste maant
vooral de opbren
was zeer bevredi
De omzetten aan c
f 17.885.000 in '4<
sten van het over
niet als ongunstig fc
gevolg van inte
ningen aanspreken
kantoren der Rijk
meer terugbetaald
de omzetten in di
middelenbedrijven
Zowel in de groot
handel had men te
liquiditeitsmoeilijkhec
volg van de groten
hoeften, die veroorz;
door de vergroting d
en de oplopende prij
vermindering van he
men van het publie
meer dan voorheen
geleverd.
Na nog een mi
perspectief te hebb
voor de export van
bouw- en zuivelprod
begonnen jaar, gaf
een schets van het ve
In de eerste maan
jaar deden de terug)
demobiliseerden en
werkgelegenheid in i
het aantal werklo;
vergeleken met deze
van vorig jaar; in
helft van het jaar
dit aantal, zodat in
November ongevee:
peil bereikt was als
maanden van 1949; n
op 30 November bij
teljjk Arbeidsbureau
ven werklozen tegi
1949.
De gedemobiliseen
vlot in het arbeidsj
nomen; in aanmerki
de aanwas van 14(
geschikte mannen zi
slandigheden in 1950
meen gunstig gewec
verruimmg der werk
In aar.ijmrking dient
nomen Te worden, c
sonen uit dit distric
den en dat een aanta!
achtige arbeidskrach
industrie te Velsen
streek werd te werk
Bij een landsgeir
1.5 procent steekt de
werkloosheid in dit
1.2 procent gunstig
De ongunstige c
van de internationale
gen deed de in het bi
jaar tamelijk sombf
mogelijkheden voor d
merkelijk verbetere
zomerseizoen konden
In- en Verkoopburea
vel opgeslagen voori
de officieel vastgeste'
gen in het normale
keer worden geplaat:
de afzet bevredigend
tere vrijheid in het
keer met Duitsland
verkoop aan België
leiding tot vaste prijz
ralisatie van de kaas
Engeland leidde wel
derde uitvoer naar da
de prijzen waren
beter.
Door de snel-oplopf
in het najaar werd
tot exportheffing of
Weliswaar werd dez
markt door vermin
naar Duitsland begor
weer ingetrokken, doi
tot het eind van hel
zakelijk met dit syste
ken. Van Noordholl;
werd hier nogal criti(
daar deze heffing w
steld op basis van
voor volvette fabriek;
alle soorten werd g
hangt een redelijke n
de kaas voor een gr
van een afdoende be
ling met Duitsland.
De export van kaa;
ari tot en' met Nov;
beliep 63.482 ton, ter
/146.781.000 tegen
met een waarde van
in dezelfde periode v:
export naar Amerii
ton beliep, blijft nog
achter bij de voor-o
port naar dit land va:
ton; aanpassing van
onzer kaasproducten a
van de buitenlandse
dient in dit verband i
De Alkmaarse kaai
dank zij het subsidie
B.Z. in stand kon
houden had een aa
1.118.268 kg tegen 1.11
1949.
Landbom
De melkproductie st
leken met 1949 met
cent en overschreed
van 1939. Verbeterde
teit van het vee, ver!
ductie van veevoer
bodem en de gunstig;
standigheden waren
oorzaken.
Daar het consume
bruik stabiel bleef,
teerdere opbrengst ti
de boter- en kaasproi
de zomerproductie va
waard veel in koelhu
