Gezinshulp: een apart probleem
Zuivelwaardetoeslag
op consumptiemelk
Spoedig eerherstel
aan IJzermonument
DE VREEMDE GAST
Vu Iconische uitbarsting
in Noordoost-Nieuw Guinea
e boemel
aar Hoorn
Tanker uit ijs
bevrijd
NATIONALE
EK
[■berichten
Vele doden en gewonden
RADIO
Naar wij vernemen
Griep?'?! MijnfiarJtje Q
Steeds dalend getal van meisjes
in dienstbetrekking
Ondanks verbetering
blijft de vraag
Rantsoenering
niet te vrezen
Hr. Ms. „Tijgerhaai
naar de West
Conflict tussen België's machten
door Jan van Hatert
SVERWACHTING
ïld door het K.N.M.I. te
■ldig van Maandagavond
gavond.
E OPKLARINGEN
lijk meest zwaar be-
enkele regen of mot-
ïier en daar mist. Later
enkele buien, afgewis-
opklaringen. Meest ma-
vestelijke wind. Weinig
ig in temperatuur.
INTENTIE
VOOR
23 JANUARI
tholieken alles mogen
wat de terugkeer
icheidenen zou kun-
ïmeren.
'heid is van nature
ijk, de mens heeft
taar de waarheid en
eest naar de waarheid,
lebracht is door het
ds. Maar haar volle
ijkheid verkrijgt ze vas
'.rspiegelt liqt in de
et leven zelf. Woorden
voorbeelden trekken,
oe dus de dwalenden
:ken naar de weg der
dan moeten we de
jskracht der waarheid
zoeken in de ver-
overtuiging maar veel
in de beleefde over-
i ons voorbeeld. Dat
i onnoemelijke schade
jebracht aan het Rijk
allen, die hun doop-
xtrouw zijn geworden
loof slecht beleven, is
ter duidelijk. Maar
in de goede Katholie-
et geheel vrij uit. Ook
irag zijn soms ver
munten aan te wijzen,
'.ij. onbewust allicht,
>t zijn in plaats van 'n
i. Wij bezitten b.v. de
erheid van de waar-
ms geloof, maar deze
mtaarden in een uit-
iuding. We weten ons
rieur aan iedere an-
•fsovertuiging, maar
eten we niet denken.
iur te zijn aan hen,
en in ons geloof. Door
dere houdingen kwet-
zren we onze anders-
medechristenen en
i het Rijk Gods.
vij deze fouten, vra-
vergeving en bidden
ons in de toekomst
ogen behoeden.
40EMINGEN
>M HAARLEM
<c. de Bisschop van
eft benoemd tot Ka-
>elft (H. Hippolytus),
Heer H. J. Kooyman,
laan te Rotterdam (H.
de Weleerw. Heer C.
'vt, nu de trein Alk-
i vice versa het bij l-
ergelegd heeft? Wel,
niet mopperen. We
morgen in de aller-
megte de reis vanuit
nvaard en lieten ons
en vijftig minuten
rn uitladen. Drie mi-
tijd.
teur, 'n echte N.S.-er
■ouwens niet op. Hij
'Ji -na het kaartjes
iminste ergens ach-
verzuchting: „Zit je
v in de sloot, als er
„De man kon z'n
ite rails blijkbaar
k vergeten.
:kpit had voor alle
n N aco-functionaris
nen. Pet met zilver
ie leren jas. 't Leek
tinentale-Transatlan-
el die ons vervoerde,
as trouwens uit het
Het gaspedaal moet
bben onder zijn voet.
it ook wel, want het
lat maar weinig spe-
gezegd: we mogen
niet mopperen. Er
:apaciteit om de lief-
Heerhugowaard en
e nemen, er ging 'n
'n pakje, maar géén
dat is waar ook en
ijk er mag niet
len. Dat is voor ons,
't spijtigste. Des-
de Friese Brxig een
nstaan desnoods mo-
tegenliggers ons on-
ie berm drukken,
ken.... Enfin, 't is
WOUDE, 22 Jan.
n 5,90: driel. 6,20;
kool 6—6,80; 13000
1 5,50—5,80.
K. 22 Jan. 1700
—6,10; grove 4,90;
■oene kool 714,70;
de kool 6,30—13,70;
kool 6—6,30: 23000
tte 5,50: 340 kg ge-
90 kg witte kool.
ALKMAAR, 22 Jan.
;ien 500—1160; 75
■en 2565: 4 vette
140: 336 varkens
22 Jan. BI. ei-
9,60: 8500 kg witlof
34—42; C 27—38:
spruitkool 1536;
rode kool 8: groene
8.60: prei 814;
0—4,20.
Jan. 700 kg rode
00 kg gele kool 6;
se witte 5.50: 7000
6.50—6.80; B 6.40—
uien 5—6.10: grove
delingen 5.90; nep
peen B 2.50; C 3;
en 17—26.
105o kg. spruit-
>0 kg. witte kool dene
kg. rode kool 6.50
;ele kool 6—7.30; 2500
1 7—11.10; 40.700 kg.
5.70; gewone 4.80
—6; nep 12.60—14.60;
;n I rond 7.608.40;
'.OOo kg. peen II 2
IV 2.50—3.10.
MAANDAG 22 JANUARI 1951
PAGINA 3
Het is zover. De kolenschaarste heeft de locomotieven op tal van lijnen in den lande in
discrediet gebracht. Vroeg op de eerste werkdag van de nieuwe week zijn de N.S.-busdiensten
mqf medewerking van de N.S.-dochterondernemingen gestart Zondagavond gingen de
locomotieven op stal. Onze foto brengt de situatie in beeld. Boven: de bussen, thans de
heersers van het vervoer. Onder: een van de laatste, toch al geamputeerde treintjes, die er
in ons gewest tot Zondag 'n hopeloze gang in hielden. (eigen foto)
Een groot aantal mensen, onder
wie 50 blanken, hebben het leven
verloren tengevolge van een uit
barsting van de vulcaan Laming-
ton, die in het noordelijk gedeelte
van Papoea, het Australisch ge
bied aan de zuidkust van Oost-
Nieuw-Guinea is gelegen.
Volgens berichten uit Hikitoera
zijn de blanke slachtoffers voor
namelijk Rooms-Katholieke en
Anglicaanse missionarissen.
De uitbarsting van de vulcaan
woedt sinds Donderdag. Voor zo
ver bekend is deze vulcaan nog
nooit tot uitbarsting gekomen.
De Australische regering heeft
per schip medische en voedsel
voorraden gezonden.
Dicht bij de vulcaan wonen niet
veel mensen, doch binnen een
straal van 80 kilometer is het
gebied tamelijk dicht bevolkt.
Een vliegtuig heeft waargeno
men, dat grote rotsblokken Uit de
krater worden geslingerd. Er heb
ben aardverschuivingen plaats en
een „zandkleurige" stroom loopt
PROGRAMMA
DINSDAG 23 JANUARI
Hilversum I, 402 meter. 7.00
—24.00 AVRO.
7.00 nieuws, 7.15 ochtendgymnas
tiek, 7.30 zendersluiting, 9.00
nieuws, 9.10 morgenwijding, 9.25
gram.muz., 9.30 waterstanden,
9.35 orkestconcert, 10.30 voor de
vrouw, 10.35 gram.muz., 10.50
voor de kleuters, 11.00 sopraan
en piano, 11.30 voor de zieken,
12.QU promenade-orkest en solis
ten (12.3012.33 land- en tuinb.-
mededelingen, 12.3312.40 voor
het platteland), 13.00 nieuws,
13.15 Avro-allerlei, 13.20 finan
cieel weekoverzicht, 13.30 gram.
muz., 14.00 voor de vrouw, 14.30
gram.muz„ 15.30 „Onze Ameri
kaanse Buren", 15.45 gram.muz.
16.10 kinderkoor, 16.30 zender-
sluiting, 18.00 nieuws, 18.15 pia
nospel, 18.30 radio volksuniversi
teit: drs. M. Klaassen: „Trage
aarde: Nieuw Guinea in het ver
leden", 19.00 „Paris vous parle"
19.05 oude muziek, 19.45 „De
schoonheid der schepping", cau
serie, 20.00 nieuws, 20.05 radio
schaakwedstrijd Nederl.Noor
wegen, 20.06 actualiteiten, 20.15
gev. programma, 21.15 „De Ant
woordman", 21.30 Avro-allerlei,
21.35 gram. muz., 22.00 „Goede
moed", causerie, 22.15 orgelcon
cert, 22.45 buitenlands overzicht,
23.00 nieuws, 23.1524.00 gram.-
muziek.
Hilversumll, 298 meter: 7.00
—24.00 KRO.
7.00 nieuws, 7.15 morgengebed en
liturg, kalender, 7.30 zenderslui
ting, 9.00 nieuws, 9.10 voor de
huisvrouw, 9.35 „Lichtbaken"
10.00 voor de kleuters, 10.15 gra-
mofoonmuziek, 10.40 schoolradio,
11.00 voor de vrouw, 11.30 school
radio, 12.00 angelus, 12.03 Me-
tropole orkest (12.30—12.33 land
en tuinb.med.), 12.55 Zonnewij
zer, 13.00 nieuws en kath. nieuws
13.20 actualiteiten, 13.25 gram.
muz., 14.00 gev. progr. 14.53 gra-
mofoonmuz., 15.30 ziekenlof, 16.00
voor de zieken, 16.30 zenderslui
ting, 18.00 gram.muz., 18.20 amu
sementsorkest en soliste, 18.48
sport; „Dit is leven". Voor de
jeugd, 19.00 nieuws, 19.15 sport,
19.23 koorzang, 19.52 politiek
overzicht, 20.00 nieuws, 20.05 ra
dioschaakwedstrijd Ned.Noorw.
20.06 De gewone man zegt er 't
zijne van, 20.12 „De Troubadour"
hoorspel, 22.05 pianorecital, 22.45
avondgebed en liturg, kalender,
23.00 nieuws, 23.1524.00 gram.-
muziek.
Brussel 324 meter:
12.15 pianoduo, 12.30 weerber.,
12.32 gram.muz., 12.45 pianoduo,
13.00 nieuws, 13.15 kamerorkest
en koor, 13.30 gram.muz., 14.00
schoolradio, 15.30 en 16.00 gram.
muz., 17.00 nieuws, 17.10 gram.
muz., 17.15 voor de kleuters,
17.30 boekbespreking, 18.00 stu
dentenleven, 18.30 voor de solda
ten, 19.00 nieuws, 19.30 gram.muz.
19.50 voordracht, 20.00 hoorspel,
21.30 gram.muz.,2 1.45 actualitei
ten, 22.00 nieuws, 22.15 jazzmuz.,
23.00 nieuws, 23.0524.00 gram.-
muziek.
Brussel 484 meter:
12.05 omroeporkest, 13.00 nieuws,
13.10, 13.30, 14.00 en 16.00 gram.
muz., 16.30 zang en piano. 16.50
gram.muz., 17.10 verz. programma
18.30 gram.muz., 19.00 omroepor
kest en solist, 19.45 nieuws, 20.00
en 21.45 gram.muz., 22.00 nieuws.
22.15 gram.muz., 22.55 nieuws,
23.00 dansmuz„ 23.55 nieuws.
een dal in, doch het is niet be
kend, of dit een stroom van water
of aarde is.
Dokters ter plaatse hebben ver
klaard, dat vooral behoefte is aan
levensmiddelen en medicamenten.
Het water in de buurt was door
vulcanische stof verontreinigd.
Een piloot, die het vliegveld waar
hij zou landen niet kon vinden,
deelde bij zijn terugkeer te Port
Moresby mede, dat aswolken een
gebied van 250 vierkante kilo
meter aan het oog hadden ont
trokken en een hoogte hadden be
reikt van 13 km. In Port Moresby
lag een aslaag van 2,5 cm., die
later door een stortregen veran
derd werd in een modderlaag.
Een politiepatrouille van 3 blan
ken en zes inheemsen is per jeep
naar Mount Lamington vertrok
ken. Zij zal echter veel tijd nodig
hebben om het getroffen pebied
te bereiken, daar het eind van
de tocht over woest terrein per
voet zal moeten geschieden.
is Zaterdagmiddag in Amster
dam officieel de Vereniging van
Radioluisteraars in Nederland op
gericht;
heeft het hoofdbestuur van de
Stichting voor de Landbouw voor
het jaar 1951 dc heer H. D. Lou-
wes herbenoemd tot voorzitter
van de Stichting. Tot ondervoor
zitter werd benoemd de heer C.
J. van der Ploeg, voorzitter van
de Katholieke Landarbeidersbond
„St. Deus Dedit";
is wegens gezondheidsredenen
eervol ontslag verleend aan de
here H. F. J. M. A. von Frijtag
Drabbe als voorzitter van de Cen
trale Commissie voor Filmkeu
ring. In zijn plaats is benoemd
mr. D. Bijdendijk te Den Haag;
is van officiële zijde medege
deeld, dat van het op 2 Juli 1948
tussen Nederland en de Sovjet
unie gesloten handelsverdrag tot
nu toe zijn gecontracteerd en op
Nederlandse werven in aanbouw
zijn drie vrachtschepen. Berich
ten, waarin van andere voor Rus
sische rekening in aanbouw zijnde
aantallen van schepen wordt ge
sproken, zijn onjuist;
is de Commissaris der Koningin
in Limburg, mr. dr. F. Houben,
benoemd tot erevoorzitter van de
Kring Limburg van het Rode
Kruis;
Noorwegen en
Atlantisch Verdrag
OSLO, 20 Jan. (Reuter). De
Noorse regering heeft Zaterdag
een wetsontwerp bij de Noorse
volksvertegenwoordiging inge
diend, waarin deze wordt ver
zocht haar goedkeuring te hech
ten aan het regeringsvoorstel dat
Noorwegen zal deelnemen aan het
instellen van een gezamenlijke
verdedigingsmacht der staten-le-
den van het Noord-Atlantisch
Verdrag. Ook wordt goedkeuring
verzocht voor de benoeming van
generaal Eisenhower tot opper
bevelhebber der Atlantische
strijdmacht.
(Advertentie)
(Van onze parlementaire redacteur)
Hef probleem van de gezinshulp dateert niet van vandaag of
gisteren. Waren er in 1879 in Nederland op elke 1000 vrou
wen nog 72 inwonende vrouwen in dienstbetrekking werk
zaam, in 1930 was dit aantal reeds geslonken tot 35, waar
onder ook begrepen waren een beduidend aantal buitenlandse
meisjes. Na de bevrijding deed het probleem zich echter eerst
in volle zwaarte gevoelen. De buitenlandse meisjes waren niet
meer aanwezig en ook wat de eigen arbeidskrachten betreft
werkten abnormale factoren, zoals de onderwaardering van
het geld, de zuigkracht van de vrouwelijke hulpcorpsen, het
groot aantal geïnterneerde politieke delinquenten en de zwarte
handel.
Inmiddels is de toestand on
tegenzeggelijk verbeterd. Ston
den in September '47 tegenover
duizend werkzoekenden nog
ruim zes duizend aanvragen, dit
laatste aantal is nu tot de helft
gedaald, maar ook met een ver
houding van drie op één blijft
er nog alle reden om te spreken
van een probleem. Dit temeer
omdat het nu tenslotte weer gaat
om de kern van het probleem: de
te geringe bereidheid van de
jonge vrouw om als gezinshulp
werkzaam te zijn.
De oorzaken van deze geringe
bereidheid zijn ongetwijfeld
velerlei; zij liggen zowel in het
geestelijke als in het materiële
vlak. Enerzijds is er ongetwijfeld
bij vele meisjes minder idealis
me, minder bereidheid om zich
reeds als gezinshulp op de toe
komstige levensstaat voor te be
reiden, anderzijds worden de
jonge vrouw echter thans ook
vele mogelijkheden geboden, diie
vroeger niet bestonden.
Kan de vraag of fabrieksarbeid
voor de gehuwde vrouw wette
lijk verboden moet worden nog
discutabel zijn, in een rapport
van het Centrum voor Staatkun
dige Vorming werd het vorig
jaar deze suggestie gedaan, wat
de meisjes betreft laat zich haar
rol in de fabrieken zeker niet
meer wegdenken. Bedoeld rap
port bepleitte voor haar dan ook
slechts een verhoging van de
minimum-leeftijd voor fabrieks
arbeid tot 16 jaar. Van niet min
der invloed is intussen de veel
uitgebreidere school-opleiding.
die tegenwoordig ook het meisje
pleegt te volgen. Evenals de jon
gen bereidt zij zich voor op een
bepaald beroep en dan ligt het
voor de hand, dat zij de aldus
verkregen kennis ook daadwer
kelijk zal willen benutten. De
maatschappelijke verhoudingen
remmen deze ontwikkeling niet,
integendeel, wij kennen tegen
woordig zelfs al vrouwelijke kin
derrechters, notarissen en bur
gemeesters.
Eerst in 't gezin
Tegen deze achtergrond bezien
kan men het probleem langs ver
schillende wegen trachten op te
lossen. Na de bevrijding is ge
ruime tijd het plan van de Lim
burgse studiecommissie aan de
orde geweest, dat alle meisjes,
die in het bedrijfsleven een be
trekking wilden aanvaarden, zou
verplichten om eerst een jaar in
een gezin te werken. Een vrou
welijke arbeidsdienst dus. Aan
dit plan zaten aantrekkelijke
kanten. H.et zou het probleem
van de gezinshulp met één slag
hebben opgelost, het zou voor
zien hebben in een vorming, die
bij de huidige ontwikkeling in
het gedrang dreigt te komen het
zou het vak van de gezinshulp
ook op hoger plan hebben ge
bracht, omdat iedere jonge
vrouw, arm of rijk, gestudeerd
of niet gestudeerd, het dan im
mers een jaar bij de hand zou
hebben gehad.
Maar er waren ook bezwaren.
Het olan green dieD in de per
soonlijke vrijheid in. het zou vele
vrouwelijke arbeidskrachten aan
het nroductie nroces hebben ont
trokken. en ook rees de vraag of
de huisvrouw geholnen zou ziin
met een huln. die het aan goede
wil ontbreekt. Hoe dat verder zii.
het Dlan is indertijd van over
heidswege afgewezen en ook het
reeds genoemde rapport van het
Centrum voor Staatkundige Vor
ming achtte het plan om ver
schillende redenen niet gewenst.
Desondanks is men zich van
verschillende kanten met het
vraagstuk blijven bezighouden.
Dat het vraagstuk urgent bleef
kan mede blijken uit een des
betreffende motie van de afde
ling Amersfoort, overgenomen
door de kring Utrecht en die in
Februari van het vorig jaar op
de Partijraadsvergadering van
de K.V.P. werd behandeld. Het
Partijbestuur was toen echter
van oordeel dat hier op de eer
ste plaats een taak lag voor het
particulier initiatief en dat ini
tiatief heeft zich dan ook zeker
niet onbetuigd gelaten.
Toch blijft hier echter de moei
lijkheid langs welke weg men
het probleem nu het beste zou
kunnen oplossen, omdat zoals
wij reeds opmerkten, de oorza
ken zowel in het geestelijke als
in het materiële vlak liggen. Het
instituut van de Katholieke Ge
zinszorg, dat de laatste tijd een
rijke activiteit ontplooit, poogt
ongetwijfeld op de eerste plaats
de geestelijke oorzaken uit de
weg te ruimen. Het poogt weer
gezinsverzorgsters te kweken
met idealisme, en haar taak ligt
dan ook vooral in die gezinnen,
waar de moeder door ziekte of
andere redenen niet in staat is
om het huisgezin te leiden.
Aantrekkelijker
Maar het probleem is ontegen
zeglijk breder. Het gaat niet
enkel om gebrek aan idealisme,
het gaat er tevens om de gezins
hulp ook als vak weer aantrek
kelijker te maken. En voor ons
gevoel is dit altijd nog een zeer
belangrijk onderdeel, want het
valt moeilijk te ontkennen, dat
juist het vak van dienstbode
maar zeer traag de sociale evo
lutie heeft gevolgd. En in dit
verband is nu vooral hef initia
tief van de gezamenlijke lande
lijke Vrouwenbonden interes
sant inzake een arbeidscontract
tlissen huisvrouw en gezinshulp.
Het meergenoemde rapport
van het Centrum achtte ook een
algemeen schema voor lonen en
arbeidsvoorwaarden aanbevelens
waardig en verder gaat het ini
tiatief van de Vrouwenbonden
dan ook niet, mede omdat ook
reeds van Overheidswege een
controle op de naleving ondoen
lijk wordt geacht. Het gaat hier
dus om een vrijwillige arbeids
overeenkomst, waarin o.m. de
arbeidstijd op tien uur per dag
wordt bepaald, in een wekelijk
se vrije dag en een middag wordt
voorzien, overwerk en vacantie
worden geregeld en de gezins
hulp een eigen zdt-slaapkamer
krijgt toegewezen met de moge
lijkheid van verwarming.
Of dit initiatief in breder kring
weerklank zal kunnen vinden,
dient voorlopig te worden afge
wacht. In katholieke kring is in
middels reeds de vrees geuit,
dat deze poging om het vraagstuk
van de materiële zijde te bena
deren, wel eens in botsing zou
kunnen komen met de pogingen,
die inmiddels reeds zijn aange
wend om de oplossing vooral in
het geestelijk vlak te zoeken.
Met andere woorden: de poging
om de verhouding sociaal ver
antwoord, maar daardoor ook
meer zakelijk te regelen, roept
het gevaar op dat daardoor de
ideële belangstelling weer naar
de achtergrond wordt gedrukt.
Maar in het diocees Utrecht
schijnt men toch de poging te
willen wagen en meer in het al
gemeen is het zeker zo, dat het
genoemde bezwaar hoofdzakelijk
in katholieke kring aan de orde
komt, terwijl het vraagstuk van
de gezinshulp een landelijk ka
rakter heeft. En vooral ook als
zodanig blijft het zaak dit initia
tief met belangstelling te volgen.
De moeilijkheden. die zich
voordoen bii het biikonen van
melk voor consumntiedoeleinden
hebben het bestuur van het be-
driifschan voor zuivel aanleiding
gegeven tot de volgende maat
regelen ten aanzien van de on
consumDtiemelk te verlenen toe
slagen. zo deelt men ons van de
ziide van de Stichting voor de
Landbouw mede.
Daarbij zij vooropgesteld, dat
de consument ook in het Westen
des lands er in elk geval van
verzekerd dient te zijn, dat de
melkvoorziening op de normale
wijze en in voldoende mate voort
gang vindt.
Teneinde te bereiken, dat de
daartoe nodige melk inderdaad
beschikbaar komt, is besloten om
voorlopig voor de week van
21 t.m. 27 Januari a.s. bij de
berekening van de zuivelwaarde-
toeslagen, de op basis van de tot
volvette fabriekskaas verwerkte
melk verkregen zuivelwaarde
i.p.v. met f 0.25 per 100 kg te ver
hogen met f 0.75 per 100 kg.
Zoals uit het vorenstaande
blijkt, draagt deze maatregel een
voorlopig tarakter. Verder zal
wekelijks worden bezien of hand
having van de zuivelwaardetoe-
slagen op voormelde basis nood
zakelijk is. i
Uitlonen boteroriis.
Hierbij zij nog opgemerkt, dat,
evenals zulks voor de periode
van 3 t.m. 30 December 1950 is
geschied, bij de uitkering van
OVERLEG OP HOOG NIVEAU
OVER VERSOBERING
(Eigen bericht)
Op hoog ambtelijk niveau vindt
thans overleg plaats over de maat
regelen, welke genomen zullen
moeten worden om de verwezen
lijking van nieuwe defensieplan
nen mogelijk te maken, aldus
vernemen wij van welingelichte
zijde. De ambtelijke „REA-com-
missie" werkt aan een rapport,
dat de grondslag zal vormen voor
de besprekingen in de Raad voor
Economische Aangelegenheden,
de werkgroep uit de Ministerraad,
waarin die ministers zitting heb
ben, die nauw bij het economisch
beleid betrokken zijn. De REA
zal voorstellen aan de Minister
raad doen, waarna vervolgens aan
de Staten-Generaal een plan zal
worden voorgelegd, zoals ook
reeds door de minister-president,
dr. Drees, Donderdag in de Twee
de Kamer is aangekondigd.
Naar ons werd verzekerd be
hoeft er geen vrees te bestaan
voor rantsoenering van eerste
levensbehoeften. Wel, doch dit is
bekend, zal het nodig zijn be
paalde grondstoffen te contingen
teren. Deze maatregelen zijn in
de eerste plaats van belang voor
de industrie, die daarnaast ook
op verwerkingsverboden zal kun
nen rekenen. De consument zal
hiervan de gevolgen zeker niet
ontgaan, doordat bepaalde niet-
essentiële goederen schaars wor
den of zelfs van de markt ver
dwijnen. Ook weer met het oog
op het geliberaliseerde handels
verkeer zullen de contingente-
ringsmaatregelen, evenals de ver
boden om materialen in bepaalde
artikelen te verwerken, niet zon
der internationaal overleg tot
stand kunnen komen.
li
23 APRIL IN HET
VADERLAND TERUG
Het vertrek van Hr. Ms. on
derzeeboot „Tijgerhaai" die, zoals
wij reeds eerder hebben mede
gedeeld, een oefenreis gaat ma
ken naar en in de Caraibische
wateren is vastgesteld op Dins
dag 23 Januari, 's middags om 12
uur. Óm half twaalf zal de com
mandant der zeemacht in Neder
land, vice-admiraal J. J. L. Wil-
linge, een afscheidsinspectie hou
den.
Hr. Ms. „Tijgerhaai" zal Lissa
bon, Willemstad, Key West en
Ponte Delgada (Azoren) aandoen
en op 23 April te Rotterdam te
rugkeren. De „Tijgerhaai" staat
onder commando van de luite-
nani ter zee der tweede klasse I.
van Nieuwenhuizen. Twee assis
tenten van prof. dr. ir. F. A. Ve-
ning Meinesz, dr. R. Dorrestein
en ir. G. J. Bruins, zullen de reis
meemaken om onderzoekingen te
doen naar de samenstelling van
de onderzeese aardkorst. Prof.
Vening Meinesz zelf gaat mee tot
Lissabon.
de zuivelwaardetoeslag voor de
periode van 31 Dec. 1950 t.m.
27 Januari 1951, rekening zal
worden gehouden met het uitlo
pen van de boterprijs en mits
dien de toeslag zal worden ge
splitst in een toeslag op de in
consumptie gebrachte melkplas
en een toeslag op het in con
sumptie gebrachte vet in gestan-
dariseerde, resp. volle melk.
Zaterdagmorgen is uit Lemmer
een reddingsploeg van acht man
vertrokken met een ijsvlet, om
te trachten de ingesloten tanker
van de Shell Mij., die al drie
dagen in het ijs van het IJsel-
meer bekneld zat, van voedsel
te voorzien. De tocht ging met
een auto via de Ringdijk van de
Noord-Oostpolder. Zo kon men
de tanker op twee en een halve
kilometer benaderen. Toen men
met de ijsvlet op de plaats aan
kwam was juist een andere boot
bezig de ingesloten tanker te be
vrijden, wat ook gelukte. Beide
boten zijn om 1 uur naar een
van de havens van het IJselmeer
vertrokken.
MONTGOMERY IN BRUSSEL
BRUSSEL, 20 Jan. (Reuter).
De Britse veldmaarschalk Mont
gomery heeft te Brussel bespre
kingen gevoerd met de Belgische
premier en de ministers van bui
tenlandse zaken en landsverdedi
ging. Na afloop der besprekingen
is Zaterdagavond door het Belgi
sche ministerie van landsverdedi
ging een communiqué uitgegeven,
waarin wordt verklaard, dat
Montgomery er op heeft aange
drongen dat alle staten-leden van
het Atlantisch Verdrag een dienst
tijd van twee jaar voor hun recru-
ten zullen invoeren, opdat het
voordeel van de reeds verworven
ervaring niet voortijdig verloren
gaat. Indien dit niet geschiedde,
zouden, naar zijn mening, de
plannen voor de verdediging van
West-Europa ondoelmatig zijn.
VERKLARINGEN
VAN COLLINS
WASHINGTON, 20 Jan. (AFP).
„De troepen van de V.N. in Korea
vormen nog steeds een indruk
wekkende macht, en wanneer de
vijand een massale aanval begint,
wacht men een strenge afstraf
fing", aldus verklaarde Zaterdag
generaal Lawton Collins, staf
chef van het Amerikaanse leger.
Generaal Collins merkte verder
op, dat de tegenstander op het
westfront de laatste 14 dagen
geen pogingen heeft gedaan om
ten zuiden van de Han op te
rukken en dat generaal Hoyt Van-
denberg bij eeri inspectievlucht
per hefschroef-vliegtuig boven het
oostfront geen enkel spoor van
vijandelijke troepenbewegingen
had opgemerkt.
(Van onze Brusselse correspondent)
BRUSSEL, 15 Januari. Er is een vinnige strijd in België ont
brand tussen een vertegenwoordiger van de wetgevende en de
rechterlijke macht. Een Vlaams volksvertegenwoordiger voert reeds
enige tijd een heftige campagne tegen de Procureur Generaal van
het Hof van Gent, omdat deze partijdig zou zijn opgetreden in de
zaak van het na de oorlog opgeblazen IJzermonument. En alles
wijst erop, dat de wetgevende macht het ditmaal winnen gaat: de
Minister van Justitie heeft een onderzoek tegen de aangevallen
procureur gelast.
Het is al vaker voorgekomen,
dat de Rechterlijke Macht van
België partijdig optrad als
Vlaamse rechten in het geding
waren. Maar nog nimmer speel
de één volksvertegenwoordiger
het klaar, om zonder de minste
steun van een der partijen een
procureur in het gedrang te
brengen. Het is Godfried De-
velter, afgevaardigde van West-
Vlaanderen in de Kamer voor
de CVP en het gaat hem minder
om het hoofd van de procureur
als wel om de IJzertoren zelf.
Smaad aan Vlaanderen
De lijdensgeschiedenis van dit
monument zal men kennen. De
Vlaamse soldaten, die in de oor
log van '14'18 streden aan het
IJzerfront en er door de Frans
talige officieren behandeld wer
den als kanonnenvlees, schon
ken na de wapenstilstand aan
hun gesneuvelde makkers do-
denzerkjes van ruw beton, ont
worpen door de gesneuvelde
schilder Joe Englis. Deze „Hel-
denhulde-zerkjes", op de dui
zenden graven geplaatst, werden
door de militaire overheid gro
tendeels vernield, om er een
betonweg mee aan te leggen.
De verguisde Vlamingen za
melden daarop gelden in en
bouwden een grote toren, aan de
boorden van de Ijzer, die fier
de spreuk Alles voor Vlaande
ren, Vlaanderen voor Kristus"
droeg. De stoffelijke resten van
enkele Vlaamse soldaten von
den daar een rustplaats in oen
crypte en vele geschonden hel
denzerkjes kwamen er te staan,
als herinnering aan de geleden
smaad.
Van dan af trokken jaarlijks
duizenden Vlamingen in de
Ijzerbedevaart naar hun natio
naal monument te Kaaskerke.
Kort voor de jongste oorlog
werd dit door de Vlaamse natio
nalisten van het VNV uitgebuit
en ook tijdens de bezetting
maakten dezen er propaganda
mee voor hun pro-Duitse bewe
ging. Maar de Vlamingen lieten
hun Ijzerbedevaart achterwege.
Dynamiet
Na de Oorlog werd de IJzer
toren op een nacht met dynamiet
opgeblazen. De anti-Vlaamse
elementen jubelden, dat een „in
civiek" monument verdwenen
was. De Vlamingen voelden de
smaad van voorheen vernieuwd.
Wie de daders waren, zou wel
licht nooit bekend geworden
zijn, als volksvertegenwoordiger
Develter hen niet hardnekkig
achtervolgd had. Hij is uit die
streek, kent de daders en lever
de hun namen aan het Gerecht.
Het zijn enkele „Franskiljons"
uit de streek zelf, die hun plan
lieten uitvoeren door militaire
vernielings-specialisten.
Ontdekken bleek makkelijker
dan laten vervolden. Het ee-
recht bleek niemand te kunnen
vinden, omdat de onderzoeks
rechter onder druk van de Pro
cureur Generaal van Gent de
zaak in de doofnot stopte. Toen
begon de striid tussen een Pro
cureur en een Volksvertegen
woordiger.
Develter legde verklaringen af
aan de pers en stuurde brieven
links en rechts, dreigde met pu
blicatie van documenten, totdat
de minister van Justitie begreep,
dat een onderzoek noodzakelijk
was.
Nu moeten de dossiers van de
onderzoeksrechter, waarin de
bekentenissen van de daders
voorkomen, wel voor de dag
komen! Binnenkort komt de
zaak voor het Gentse Assissen-
hof en Develter moet deze slag
wel winnen. Daarmee krijgt hij
het hoofd van „zijn" procureur
en de straf voor de aanstichters.
En Vlaanderen tenslotte, Vlaan
deren krijgt weer zijn IJzerto
ren, omdat de regering, onder
druk van de stroming-Develter
een crediet van 1 millioen francs
heeft uitgeschreven, om de her
opbouw van de Toren te bekos
tigen. Want het „incivieke" mo
nument stond onder beheer, en
herstel valt dus ten laste van de
Staat.
Veemarkt Utrecht
Op de veemarkt te Utrecht wer
den aangevoerd in totaal 3478 stuks
vee; Runderen 792; graskalveren 83;
nuchtere kalveren 351; schapen en
lammeren 202; varkens 655; zeugen
246- biggen 1108; bokken en geiten
41.
De prijzen varieerden voor: stie
l-en van 400 tot 725; kalfvaarzen van
650 tot 850; graskalveren van 160 tot
260; nuchtere kalveren van 45 tot
60; pinken van 325 tot 465: melk
koeien van 600 tot 900; kalfkoeien
van 650 tot 940; vaarskoeien van 450
tot 625; schapen van 100 tot 140;
FEUILLETON
24.
„Ergens aan denken? Waaraan
dan? Wat bedoel je, Josine?"
vroeg hij, terwijl hij haar wel 'n
halve minuut lang met de meeste
opmerkzaamheid en een verbaas
de gelaatsuitdrukking bestudeer
de.
„Ja, ik zie wel, dat je niet als
gewoonlijk gekleed bent en dat je
daardoor niet alleen je figuur,
maar ook je hele uitdrukking
veranderd hebt en als ik het zeg
gen mag, allesbehalve in je voor
deel. Heus, je ziet er eigenlijk
nogal gek en buitenissig uit. Ga
je soms naar een gemaskerd bal?"
Pelman zei het op een gewild
joviale toon, als had hij zich
voorgenomen, het tochtje naar
Eelde, dat niet anders dan erg
saai kon geweest zijn, ondanks
Josines' bewering van het tegen
deel, zoveel mogelijk goed te ma
ken.
Op dat ogenblik was niets ter
wereld in staat, haar te doen be
kennen, dat ze getracht had, er
uit te zien als op het portret, door
hem indertijd zo mooi gevonden
en in haar gekrenktheid verloor
ze een ogenblik haar gewone zelf
beheersing en antwoordde bitter:
„Och, je zou het toch niet be
grijpen, ook al legde ik je het
ook nóg zo duidelijk uit!"
Er klonk iets vreemds in haar
stem, dat Pelman heel even ang
stig maakte. Zij veranderde ech
ter dadelijk van onderwerp en
vertelde óver zijn vader en diens
belangstelling in het huishouden
en zijn verering en afhankelijk
heid van zijn vrouw, waarbij ze
het eenvoudige verhaal zo tra
gisch mogelijk voordroeg en het
hem als een soort uitdaging en
verwijt voor de voeten wierp.
Maar ook hierop gaf Pelman
geen boos antwoord, omdat hij
feitelijk zozeer met zijn eigen
gedachten bezig was, dat hij nau
welijks de helft verstond van wat
ze tégen hem vertelde. Wachtend,
tot ze geheel uitgesproken was,
zat hij met zijn servet te spelen,
of de as van zijn sigaar te bekij
ken.
„Ja, ja, dat geloof ik best", zei
hij ten slotte. „Vader heeft nooit
iets belangrijkere gekend dan
zijn huiselijk leven.... maar de
beste krachten en het gehele
denkvermogen van de lui, die
succes hadden, zijn altijd gericht
geweest op hun werk. Met vader
is dat heel anders. Jij ziet dat
natuurlijk zo niet in, liefste, maar
hoe prettig vader thuis in zijn
omgeving ook is, maatschappelijk
heeft hij het feitelijk toch niet
ver gebracht."
„Dan zou ik met heel mijn hart
en ziel wensen, dat jij net zo
mislukt was Karei!" zei Josine
vinnig en van tafel opstaande,
liep ze naar de leegstaande kin
derkamer, wierp zich op Tom-
mie's bedje en schreide zichzelf
-in slaap.
„Gek toch, hoe vrouwen er nu
en dan behoefte aan hebben, aan
haar gevoel toe te geven", dacht
Karei bjj zichzelf. „Als die on
vermijdbare logeerpartij maar
geen onherstelbare breuk voor
ons allen in de gewone gang van
zaken brengt."
„Er zijn verscheidene pakjes,
die niet in de koffers gaan. Zal
ik ze maar als ijlgoed naar Eelde
sturen", vroeg Josine in het be
gin van de week aan Karei.
„Als je ze met Kerstmis per sé
daar wilt hebben, dan zou ik dat
maar niet doen, want je weet hoe
het in deze tijd gaat met derge
lijke pakjes. Ik zal met de auto
gaan, dan kunnen we ze zelf bet
ter meenemen. Laat eens zien,
het is ongeveer tweehonderd ki
lometer.... als we wat doorrij
den kunnen we voor het avond
eten in Eelde zijn".
„Kunnen we onmogelijk een
dagje eerder gaan? De kinderen
zouden het zo heerlijk vinden,
als je meehielp aan de kerst
boom. Je moeder heeft me ver
leid, hoe ze het vroeger altijd
met jou deed en ik geloof zelfs,
dat ze nog van die oude versier
selen van de boom bewaard heeft.
Ze zouden het zo verdrietig vin-
dne, als we te laat kwamen.
en ze had er bijna bijgevoegd:
„en ik ook!" als ze op Kareis ge
zicht niet een trek van misnoe
gen bespeurd had.
,,'n Dag eerder? Geen denken
aan! Geef je een vinger, dan ne
men ze de hele hand! Ik kan mijn
familie toch nooit helemaal te
vreden stellen! Ik voor mij vind,
dat het tóch al een héél ding is,
dat we de stad uitgaan...."
„Dat doe je niet uit eigen be
weging, Karei, vergeet dat niet.
Je bent door de omstandigheden
gedwongen en je moeders uitno
diging was het gaatje, waar je
net doorheen wist te kruipen.
Ik heb nooit geweten, hoe ik me
daarvoor schaamde, voordat ik
haar armen om me heen voelde...
Maar nu iets anders. Ben je van
plan, zelf te rijden? Je hebt mis
schien vergeten, dat de chauffeur
een paar weken geleden om twee
dagen verlof gevraagd heeft, om
met Kerstmis naar zijn familie te
gaan".
Dat Josine zo vinnig en eigen
wijs over hem oordeelde was iets
nieuws voor Karei. Hij stond er
verbluft van.
„Nog méér ongeregeldheden! Ik
had die vent helemaal vergeten.
Maar dan vraag ik aan de gara
ge wel om een chauffeur, want
het zal wel erg koud zijn op zo'n
lange rit om alleen te rijden....
ofschoon.... we zouden het toch
wel zonder chauffeur kunnen
doen, als Willy meerijdt om me
nu en dan af te lossen. Hij gaat
immers een weekje naar huis om
sneeuwstudies te maken heeft
daarvoor zoveel benodigdheden
mee te nemen, dat hij erover in
zat, hoe ze te verzenden. Toen
heb ik hem maar gevraagd, met
ons mee te rijden, dan kan hij
zijn zaakjes desnoods boven op.
de kap laden."
„Nou, dat is uitstekend, Karei...
maar.... toe.... laat er nu niet weer
iets tussen komen, zodat we te
laat komenHeus, dat zou ik
niet kunnen verdragen."
„Toe nou, Josine, wat is dat
toch voor onzin! Je denkt toch
zeker niet, dat ik met opzet zo
onverantwoordelijk zou doen? Er
is geen enkele reden om je van
te voren zenuwachtig te maken.
(Wordt vervolgd)
