Het Decreet van het H. Officie
betreffende de Rotary-clubs
Een bijzonder „kloosterfeest"
bij Kruisvaarders van St. Jan
Van toen er nog schuilkerken waren....
Van Alle Dag
Oogstdankd
Een schaduw valt over de Kerk
Overste v. d. Corput 25 jaar
leider van bijzonder convent
p
De Jezuieten moeten
het ontgelden
8EURSOVERZICHT
Commentaar van de Osservatore
Jaarvergader
verliep vlo\
ten-
PAGIrtA 6
ZATERDAG 3 FEBRUARI 1951
Op het einde van de 17e en in het begin van de 18e eeuw brak
er een moeiliike tijd aan voor de katholieke kerk, die zich bin
nen de schuilkerken op wondervolle manier had hersteld van
de verwondingen, haar door de nieuwe religie toegebracht. Er
ontstond een onstichtend geharrewar onder de katholieken over
wereldheren en ordegeestelijken, over de persoon, die de H. Va
der als apostolisch-vicaris aan het hooid van de Hollandse zen
ding moest plaatsen; er werd een felle pennestrijd gevoerd
tussen broeders van een geloof, een hoop en een liefde over de
opvatting van de genade, over het ontvangen van de H. Eucha
ristie en het bepalen van de zonde. De staten, die heel goed
inzagen, dat men in troebel water best kon vissen, vonden in die
strijd een aanleiding om de felle kampioenen voor de zuiverheid
van de leer met behulp van de tegenpartij te verwijderen. Zo
kon men de kerk, die zich in de schuilkerken tegenover de felste
vervolgingen had weten te handhaven, gemakkelijk afbreken
door de onderlinge verschillen toe te spitsen.
toor Th. de Cock (1708—1714) te
Workum, een neef van de grote
tegenstander van de komende
dwaling Vicaris de Cock uit
Leiden, hadden zich op een of
andere manier onderscheiden in
de strijd voor de zuiverheid van
de leer der kerk. De gemeente
besturen hebben slechts op en
kele pastoors dit verbannings
decreet toegepast.
Enkhuizen grijpt ziin kans
In West-Friesland had men de
gehele zaak in handen van de
afzonderlijke gemeenten gelegd.
Op 26 November kwam de raad
vap de gemeente Enkhuizen in
een speciale zitting bijeen om
maatregelen te nemen in ver
band met de strijd binnen de
katholieke kerk. Burgemeester
Hagha opende de vergadering
en herinnerde er aan „dat de
Jesuïeten en alle geordende per
sonen verboden syn hier te lan
de te komen". Een van de raads
heren merkte op, dat dit placcaat
niet veel had uitgehaald. In de
andere steden en dorpen van ons
gewest, zelfs in de stad Alkmaar,
heeft men dit besluit van Den
Haag naast zich neergelegd. Alles
gaat heel gewoon door en de ge
ordende personen, die toch eigen
lijk de oorzaak zijn van deze ge
vaarlijke woelingen onder de
Roomsgezinden, zijn in hun
schuilkerkjes blijven zitten. De
burgemeester zeide, dat hij hier
van volkomen op de hoogte was.
,.Oock hy werd dagelyx van de
Jesuitise gemeente alhier aan-ge-
sproocken om weder een geor
dend persoon, minnebroeder of
dergelyk te mogen hebben tot
het exerceren van haar gods
dienst." Wat kan men daar nu
tegen doen? „Geen Jezuïet hier
op de stad losgelaten", zo meende
er een. Een paar raadsleden, die
niet onsympathiek stonden te
genover de katholieken hielden
hun mond. Zij wisten, dat enige
maanden geleden de zoon van de
rijke koopman De Koek Ysbrand
naar Enkhuizen gekomen was.
Voor de verdediging van de
waarheid stonden de Paters Je
zuïeten in de voorste gelederen.
In Zwolle, waar de intieme
vriend van Joannes van Neer-
cassel, de uitstekende maar te
strenge apostolische vicaris
(16631686) Alardus van Block-
hoven pastoor was, werden al
spoedig van de kansel gevaar
lijke leerstellingen verkondigd
en pater De Ridder kwam ter
stond tegen hem in het geweer.
In zijn schuilkerkje in de Koe
straat in het huis van baron Van
Learne waarschuwde hij de
Zwolse bevolking voor de
ernstige dwalingen en hij had
succes. In Leeuwarden wérd er
in het begin van de 18e eeuw een
heftige pennestrijd gevoerd tus
sen Ignatius Ingenrae, de vol
ijverige Jezuïetenmissionaris in
de Friese hoofdstad en de aarts
priester Alardus van Haeften.
Het was eigenlijk een voortzet
ting van het conflict dat rond
1675 was ontstaan tussen hun
voorgangers aartspriester Willem
Foppens en pater Christiaan van
de Bergh.
De staten trijpen in
verschillende plaatsen waren
opgelaaid, vestigden de aandacht
Die schermutselingen die in
van de Staten op de katholieke
kerk. Zij begrepen, dat zij hierin
een mooi middeltje konden vin
den om aan de invloed van de
gehate Jezuïeten 'n einde te ma
ken. Den Haag liet de uitvoe
ring van de plannen over aan de
afzonderlijke gewesten en ge
meenten. Op 9 Maart 1708 kwa
men de bestuurders van het ge
west Friesland bij elkaar in de
deftige statenzaal te Leeuwarden.
Toen allen aan tafel gezeten wa
ren, vertelde de vertegenwoor
diger van de stadhouder over de
strijd die er gaande was in de
Roomse gemeenten. Hij herin
nerde aan hun opdracht om die
superstitieuse godsdienst te be
strijden en aan het povere resul
taat wat bereikt was. „Ik heb
gehoord", zo sprak hij, „dat in
de stede Bols ward meer dan 1000
katholieken wonen. Allen heb
ben daar eerbied en achting voor
de paap Franciscus Heestermans
(1700—1724) en hij heeft overal
toegang. Zelf kunt U U nog her
inneren dat de burgemeester van
Workum ons vertelde, dat de
mensen zelf partij trokken voor
die vermaledijde Jezuïeten en
toen in 1696 een goede pastoor
naar hen was toegestuurd, heb
ben zij in de nacht al zijn goed
uit het huis gegooid en hem te
kennen gegeven, dat hij moest
vertrekken. Die brutaliteit gaat
niet langer. Ik stel de vergade
ring voor om een resolutie tegen
deze woelingen op te stellen."
De resolutie van Friesland
Na enig gepraat werd het vol
gende bevel opgesteldWij ge
lasten de besturen van de steden
en grietenijen in Friesland ,.om
N.N. van de ordre der sooge-
naemde Jesuieten in Ued. stad
wonende, onder de Roomsgesinde
dienst doende, aen t'e kundigen
en te ordoneren, dat sy sich ten
spoedigsten en uiterlyck binnen
den tyd van een maent na ge
dane aankundinge uit Ued dis
trict ende provintie sal hebben
te begeven of dat by gebrecke
dies tegens hem sal worden ge-
procedeert". In een apart lijstje,
aanwezig in het gemeente-archief
van Amsterdam, worden dan
acht namen opgenoemd van
priesters, die door dit verban
ningsdecreet werden getroffen.
Er zijn echter maar twee Jezui-
ten bij De anderen, zoals pas-
AMSTERDAM 2- Febr. In
grote trekken kwam het koers
verloop ter beurze overeen met
dat van Woensdag, toen switch
affaires van Kon. Olie en Uni
lever in conversielening 1947 de
gehele aandelenmarkt op een la
ter niveau bracht en voor staats
fondsen een keer ten goede de
den ontstaan. Vandaag werden
deze ruiltransacties echter op
bescheidener schaal uitgevoerd
en dienovereenkomstig waren de
verschillen niet zo groot als eer
gisteren. Olies sloten niettemin
op het laagste punt van de dag
nl. 315% (319%), Unilever 230'/.
(234) en de 3 pCt. Nederland
1947 steeg bijna ®/i punt tot
96 13/16.
De aandelenmarkt boekte ten
opzichte van gisteren eerder een
kleine achteruitgang, ook voor
de minder courante soorten.
De scheepvaartsector
weinig beïnvloed door de alge
mene beurstendens, markante
verbeteringen vielen hier echter
evenmin te bespeuren, de meeste
soorten sloten goed prijshoudend.
Cultures openden niet onvrien
delijk en konden zich, ondanks
het" uitblijven van behoorlijke
affaires, toch vrij goed op een
iets hoger niveau handhaven De
meeste belangstelling ging uit
naar certificaten Deli Mij. die
ruim een punt hoger waren. In
Vereenigde Majanglanden ont
stond een open hoek. die echter
noch wat affaire, noch wat koers
verschil betreft, iets te beteke
nen had en uitsluitend diende ter
vergemakkelijking van de trans
acties. Amerikanen volgden dit
maal niet het koersverloop in
Wallstreet, maar waren iets lager
zodat het agio achteruit liep tot
circa 8% procent.
Hij had zijn intrek genomen bij
de familie Mossels in de lang
straat achter het ,,Nye Weeshuis"
en was Jezuïet. De burgemeester
dacht niet anders of Ysbrand
was naar de haringstad gekomen
om de zaak van zijn vader over
te nemen. Neen, zo dachten deze
raadsleden, laten we geen sla
pende honden wakker maken
en de resolutie tekenen.
Enkhuizen
ereeft andere olaatsen
een lesie
Na veel gepraat, werd beslo
ten om aan de Staten mede te
delen, dat men overeenkomstig
him wens ,.de Jesuïet alhier heb
ben uytgeset". Maar tevens her
innert zij de staten er aan, dat
dit op andere plaatsen niet ge
beurd is. Wij zullen ook die bur
gemeesters en raadsleden wel
een lesje géven, zo getuigt bur
gemeester Hagha in zijn schrij
ven, want ons gaat de vrede
onder de Roomsgezinden erg ter
harte. En zie juist is in Alkmaar
en Hoorn in plaetse van ruste
onder de rooms gesinde de twist
onder de selve meer en meer
aan het groeyen". Wat spreekt
uit dit schrijven sterk de fari
zeese houding van Enkhuizens
stadsbestuur, die om de katho
lieke kerk te bestrijden de zijde
kiest van de dwaling.
De scheuring
wordt in de hand gewerkt
Dit openlijk partij kiezen van
de Staten en gemeenten stijfde
de dwalende partij in haar ver
zet tegen Rome. En toen men on
danks de medewerking van de
burgerlijke autoriteiten, geen
voldoening kreeg, toen de op-
standigen hoe langer hoe meer
zich in hun eigen liefde én ver
waandheid gekwetst voelden,
werd onder een deel der katho
lieken de geest opstandig en ge
noeg stoutmoedig, om eigen
machtig buiten Rome om, tot
verkiezing van eigen bisschop
pen over te gaan. Zo ontstond
er onder de katholieken een
noodlottige splitsing, welke
blijft voortduren tot op onze
tijd. De volgelingen van deze
scheuring noemen zich oud-ka
tholieken.
De verwaring heerste meer
onder de priesters. Slechts in
enkele gemeenten, waar door
de geïsoleerde ligging men niet
gemakkelijk in contact kon ko
men met de belijders van de
waarheid, gingen de gelovigen
met hun zielzorgers mee. Zo
ontstonden de gemeenten Eg-
mond aan Zee, Den Helder en
twee in Enkhuizen. Maar de Je
zuieten, die in Enkhuizen ge
bleven waren, boden aan de
trouwgebleven katholieken een
toevlucht in hun schuilkerkje en
handhaafden zij het erfdeel der
vaderen.
(Rijksarchief Leeuwarden
Resoluties van de Staten; doop
boeken; Gemeentearchief Enk
huizen: Resoluties
Vrije Fries Deel 15)
1706—1712;
B. V. pr.
De A.N.W.B. neemt
proeven met een nieuw
type verkeersbord: in-
plaats van de zwarte let
ters op een witte achter
grond hebben de nieuwe
borden witte letters op
een blauwe achtergrond.
Links het nieuwe, rechts
het oude type bord.
VATICAANSTAD (K.N.P.) De „Osservatore Romano", het offi
ciële orgaan van het Vaticaan, heeft in zijn editie van Vrijdag
26 Januari een zeer belangrijk commentaar gegeven op het De
creet van de H. Congregatie van het H. Officie met betrekking
tot het lidmaatschqp van de Rotary-clubs. In zijn inleiding merkt
de „Osservatore Romano" op, dat het decreet nogal verschillend
en soms zelfs geheel verkeerd is geïnterpreteerd; van de ene
kant minimaliseerde men het decreet, terwijl van de andere kant
de strekking ervan veel te ver werd doorgevoerd.
Het blad schrijft dan:
Op de eerste plaats bestond er
met betrekking tot de p r i e s-
t e r s reeds een richtlijn van de
H. Congregatie van het Consisto
rie van 4 Februari 1929 in ant
woord op de vraag of de bisschop
pen aan de geestelijkheid kunnen
toestaan zich te laten inschrijven
als leden van een Rotary-club of
deel te nemen aan de vergadering
ervan. Hierop antwoordde de
H. Congregatie „non expedire"
(„Nee, het past niet").
De H. Congregatie van het H.
Officie maakt thans met het
nieuwe decreet duidelijk dat het
hier inderdaad een kwestie van
„ongeoorloofdheid" betreft.
Vanzelfsprekend moet het ver
bod aan de priesters om lid te
zijn van een Rotary-club of deel
te nemen aan de vergaderingen
(een verbod, waarvan de leken
zeer goed hebben begrepen, dat
het berust op het feit, dat de
aard en de doeleinden van zulk
(Van een onzer verslaggevers)
In het na-oorlogse moederhuis van de Kruisvaarders van St.
Jan in Wassenaar was het Donderdag 1 Februari feèst. Een
bescheiden feest, althans uiterlijk, maar een dag die gerust
aan de journalistieke balk mocht worden genoteerd. De Alge
meen Overste van de Kruisvaarders, de heer C. J. M. van den
Corput, was toen 25 jaar als lekenapostel aan het Gezelschap
van de Kruisvaarders, destijds gesticht door dr. jac. van Gin-
niken, verbonden. Hij kon zijn persoon zoveel mogelijk in de
schaduw willen zetten als hij wilde, er waren die dag heel
wat mensen uit het jeugdwerk, mensen van gezag uit kringen
van overheid, onderwijs, opvoeding en psychiatrie naar het
rustige huis aan de Schouwweg getrokken om hem daar in
de receptie tussen 3 en 5 uur de hand te drukken
De journalist, die denkt hem
dezer dagen te kunnen vangen,
heeft het mis. De Overste is op
reis. alsof er helemaal geen feest
wordt gevierd. Hij vindt het al-
welletjes om Donderdag 'n dag
lang het middelpunt van belang
stellenden te moeten zijn en als
het werk van de Kruisvaarders
zelf daarbij niet in het middel
punt stond, zou hij vermoedelijk
ook dat eenvoudige huldebetoon
wel van het program schrappen.
De overste van de Corput, die
is nu eenmaal identiek met het
werk van de Kruisvaarders en
dus kunnen wij rustig over hem
schrijven want daardoor richten
wij eigenlijk de schijnwerper op
het werk var. dat merkwaardige
„gezelschap", zoals het officieel
heet. Geen orde, geen congrega
tie, maar „gezelschap". Dat is
iets nieuws in de Kerk, zoals van
de ideeën van de stichter,pater
van Ginneken, er velen nieuw
waren en tot nieuwe, hoogst ac
tuele vormen van apostolaat aan
leiding gaven. Het gezelschap
bestaat uit leken, die de drie re
ligieuze geloftes hebben afge
legd. Echter de- gehoorzaamheid
niet door gelofte, maar door het
afleggen van een eed. Daar zit
hem de kneep, want door die
eed is men wel gebonden als
werd Kruisvaarder, maar men valt
niet onder de codex van het ker
kelijk recht. Men is in zekere
zin vrijer en die vrijheid die an
derzijds weer met geestelijke
vorming van een bijzonder - soort
moet worden gesteund, is een
van de typische karaktertrekken
van het gezelschap. Men vindt
de vrouwelijke parallel bij de
Vrouwen van Nazareth. die
evenmin het kloosterlijk habijt
dragen, maar wel de kloosterlijke
deugden beoefenen.
„Krachtpatser"
Zocht men dus de overste op,
dan vond men daar in die dagen
die hijzelf zijn „bruidsdagen"
noemde, een lege kamer en een
leeg bureau. De boekenkast be
vat veel werken over psychlogie
en paedagogie, verder van alles
over wat met vormen van jon
gen mensen te maken heeft. Daar
past een leven van Don Bosco in,
evenals een roman van Dosto-
jewski, een studie over het kind
in de Middeleeuwen zo goed als
een boek van Grock „Zonder
Gekheid";; Een bibliotheek is
een weerspiegeling vnn 'n mens
zijn ziel en naar die ziel zijn
wij op zoek. Wij vinden -hem hier
in het rustige huis, een villa,
waarvan de eetkamer als kapel
is ingericht, terwijl het „trap
penhuis boven een kleine zui
lengaanderij vertoont, die even
aan de Middeleeuwse klooster
hof doet denken, waar men zon
en bloemen vond temidden van
stille muren en waar monniken
hun doden begroeven.
Er valt een grote plas licht
naar binnen, die zich beneden
op de stralende kop in brons
van de krachtpatser in geeste
lijke en wereldse zaken van Gin-
niken. blijft vastzetten en de
gulle lach van deze reus met het
hart en de lach van een kind
bijna hoorbaar maakt. Er is een
portret van de Koningin en
Prins Bernard met al hun kin
deren in dit huis, dat voor het
kind bestaat en er zijn ruime
frisse kamers waar men de novi
cen die zich komen voorberei
den op de taak van opvoeder en
leider van de jeugd in prettige
sfeer bij elkaar heeft. I-Iier wordt
gewerkt en gebeden, gestudeerd
en plezier gemaakt, onder lei
ding van de overste van de Cor
put, die geestelijk leidsman is
van deze lekenapostelen. Het
resultaat van zijn werk is, dat
er nu. gevoed voor dit moeder
huis, nog zeven bijhuizen be
staan, waar het jeugdwerk in al
lerlei vormen wordt beoefend.
Tot in San Domingo
Twee huizen zijn er in Rotter
dam, een in Zeist, een in Maas
tricht en dan nog twee heel
merkwaardige succesnummertjes,
een in Curasao en een in San
Domingo. Dit laatste vooral doet
ons even nadenken.- San Domin
go, dat is het land van de dicta
tor Trujillo, waar ieder besef
van democratie verre te zoeken
is. „Hóe maakt u het daar wel,
in deze weinig aantrekkelijke
wereld?", zo vragen wij aan de
plaatsvervanger van overste
van den Corput, die ons rond
leidt. San Domingo blijkt een
groot succes te zijn, dat is ont
staan naar aanleiding van de
resultaten, die op Curasao in de
oude plantage „Brakkeput" be
reikt zijn. Zo schieten de wor
tels van dit nog jeugdige jeugd
werk al eep heel merkwaardige
richting uit. Gods wind waait,
waar men hem niet verwacht
De Kruisvaarders van St. Jan
„Kruisvaders" zeggen de
mensen en zij weten niet hoe
raak deze foutieve spelling is
hebben in die 25 jaar waarin
een van de eerste pioniers, over
ste van den Corput er aan ver
bonden is, heel wat moeilijkhe
den ondervonden. Het was een
zoeken en tasten soms, 'n even
wicht herstellen tussen idealis
tische hoogtepunten en organi
satorische puzzles, die de piek
van het ideaal niet bij konden
houden, maar het is gestadig ver
der gegroeid en het bewijst aan
de moeilijkste jeugd van Neder
land onschatbare diensten. Voor
een vereniging geheel buiten de
lijn liggen van de priesterlijke
zending), begrepen worden in de
beperkte zin van de Rotary-club.
in zoverre als zij zich bezighou
den met kwesties van economie
en beroep. Het geldt derhalve
niet die vergaderingen diecwelis
waar wel onder de hoede van de
Rotary-club ./orden georgani
seerd, maar die ook openstaan
voor niet-leden en betrekking
hebben op doeleinden, die in
overeenstemming zijn met de
priesterlijke activiteit, zoals b.v.
het verwezenlijken van werken
van liefdadigheid.
Voor wat de leken betreft,
zo vervolgt het blad van het Va
ticaan, bevat het decreet van de
H. Congregatie van het H. Offi
cie geen verbod zoals voor dc
priesters. Het decreet beperkt
zich ertoe de Katholieken te ver.
manen zich te houden aan de
richtlijnen van Canon 684 van de
Codex, die in zijn positieve ge
deelte die Katholieken looft die
hun naam en hun stem geven aan
verenigingen, die door de Kerk
zijn gesticht en worden aanbevo
len, en die in zijn negatieve ge
deelte waarschuwt tegen die ver
enigingen, waarop een van de
qualifiesties, die in dezelfde ca
non worden genoemd, kan wor
den toegepast.
Het is een dwaling, aldus de
„Osservatore Roir.-ano", om nu op
de Rotary-club alle in deze canon
genoemde qualificaties te willen
toepassen, zoals vele bladen in
klaarblijkelijke onbekendheid mei
het Canonieke Recht hebben ge
daan. Om gelovigen het lidmaat
schap van een bepaalde vereni
ging af te raden is het voldoende,
dat een van die opgesomde quali
ficaties op deze vereniging van
toepassing is, en heel in het bij'
zonder, indien zulk een vereni
ging van Katholiek standpunt uit
als „verdacht" (Suspectus) be
hoort te worden beschouwd.
al Den Haag heeft van dit werk
veel geprofiteerd. Het is des
tijds begonnen in de stegen en
sloppen van de stad en menig
kind dat nu een degelijke huis
vader is geworden zou oneven
wichtig zijn gebleven wanneer
de Kruisvaarders hem niet opge
vangen hadden. Overheid en par
ticulieren gaan dat steeds meer
inzien en daarom is Donderdag
de deur van het van Ginneken-
huis in Wassenaar in de recep
tie-uren niet in 't slot gekomen.
Het beroemde corps van de Texas Rangers maakt bij zijn arbeid
met succes gebruik van de nieuwste vindingen op het gebied
der techniek. Veel, dat^kenmerkend was voor de romantische
sfeer, welke de wakkere politiemannen omgaf, is hierdoor
verloren gegaan, maar nog steeds blijft het paard de voornaamste
plaats innemen in het harde en moeilijke leven van de Texas-
Ranger. Een ontmoeting in de prairies: een politieman, gezeten
in een helicopter, overhandigt een ,,ruiter"-collega een
mededeling.
In het geval van de Rotary
club aldus de Osservatore Roma
no schijnt de aanwijzing van het
H. Officie in het algemeen reeds
voldoende gerechtvaardigd door
de laïcistische en a-religieuze
geest, die de Rotary-club ken
merkt ook in die vraagstukken,
waarin de Katholiek niet kan af
wijken van de leer van de Kerk,
zoals b.v. op zedeljjk gebied en
in kwesties van sociale recht
vaardigheid. Dit kenmerk komt
duidelijk naar voren in artikel
van de statuten en in het alge
mene karakter van de 11 artike
len van de z.g. „ethische codex"
van de Rotary-club evenals in be
paalde verklaringen, die verant
woordelijke leiders van de Rota
ry-club in het verleden hebben
afgelegd.
Zulk een laïcistische geest en
de godsdienstige onverschillig
heid die er gemakkelijk uit kan
voortvloeien, leiden licht tot in
filtratie van vrijmetselarij en
anti-clericale elementen in de Ro.
tary-club, zoals dit inderdaad in
verscheidene landen is geschied,
en waar de activiteit van de Ro
tary-clubs door de overheersende
invloed van de vrijmetselarij vor.
men heeft aangenomen die in
tegenspraak zijn met de activi
teit en de doelstellingen' van de
Kerk.
Hier moet echter aan worden
toegevoegd, zo vervolgt de Osser-
vatore, dat zulke omstandigheden
zich niet hebben voorgedaan in
andere landen waar door de in
vloed van leiders en leden, die de
Kerk vriendschappelijk zijn ge
zind, de Rotary-club zich in de
practijk tolerant tot de Kerk ver
houdt en welwillend staat tegen
over de kerkelijke bélangen.
Daaruit is te verklaren, dat de
bisschoppen van Spanje Neder
land en van enige Zuid-Ameri
kaanse landen strenge richtlijnen
ten aanzien van de Rotary-club
hebben uitgevaardigd, terwijl de
bisschoppen van andere landen
het lidmaatschap van hun gelovi
gen hebben geduld. Het wordt
aan de voorzichtigheid van diege-
nen overgelaten, die belast zijn
met de geestelijke leiding der ge
lovigen, d.w.z. aan de bisschop
pen, om te bepalen of in het con
crete geval in hun eigen diocees
de Rotary-club als een verdachte
organisatie is aan te merken,
Het is derhalve duidelijk, dat
waar een dergelijk vermoeden be
staat, de bisschoppen de gelovi
gen moeten vermanen geen lid te
zijn van de Rotary-club. Waar
echter een dergelijk vermoeden
niet bestaat (hetzij op grond van
bewijzen daarvoor in het verle
den geleverd, hetzij op grond van
ernstige waarborgen, die de lei
ders thans van plan zijn te ge
ven) kunnen de bisschoppen zich
van een dergelijke vermaning ont
houden, omdat het dringende ini
tiatief daarvoor ontbreekt. Bij
het nemen van een dergelijke be
slissing zullen de bisschoppen
zeker niet alleen afgaan op de si
tuatie in hun eigen diocees maar
zullen zij de Rotary beschouwen
in het licht van de godsdienstige
belangen van geheel het land.
Inderdaad heeft de H. Congre
gatie van het H. Officie reeds in
1943 door middel van een rond
schrijven aan de pauselijke ver
tegenwoordigers de bisschoppen
der verschillende landen aange.
spoord in deze aangelegenheid
gelijkluidende Yoorschriften en
verordeningen uit te vaardigen.
TROLLEYBUS
VOOR 200 REIZIGERS
Een reuzen-trolleybus, bestemd
voor de stad Algiers, werd één
dezer dagen in Parijs aan ver-
voersdeskundigen gedemonstreerd.
De bus, die meer dan 18 meter
lan en twee en een halve meter
breed is, kan 200 personen met
een snelheid van 55 km. vervoe
ren. De proefritten zijn bijzonder
goed geslaagd. Voordat de bus
naar Algiers vertrekt, zal hij ook
in Lyon getoond worden.
RAAD VAN VOOGDIJ
voor de minderjarige koning
In artikel 4 van de wet van
29 Maart 1950 tot benoeming van
een voogd en regeling van de
voogdij over de minderjarige ko
ning wordt o.m. bepaald, dat de
voogd in deze wet is als zo
danig aangewezen Z.K.H. Prins
Bernhard wordt ter zijde ge
staan door een Raad van Voogdij.
In het Staatsblad van Vrijdag
is nu opgenomen een Kon. Be
sluit van 9 December 1950, blij
kens hetwelk tot leden van deze
Raad van Voogdij zijn aangewe
zen: mr. A. J. d'Ailly, burge
meester van Amsterdam; mej.
J. C. M. M. Geldens, particulier
secretaresse van H.K.H. Wilhel-
mina, prinses der Nederlanden,
Prinses van Oranje-Nassau, enz.
enz.; mej. dr. M. A. M. Klompè,
lid van de Tweede Kamer en
mej. Dra. A. E. Oosterlee, direc
trice van het Emigratie en Volks-
hogescholocentrum „Meridon".
nabij Chevreüse, Frankrijk (S. et
O.).
SCHADUWZIJDEN
VAN HET SPECIALISME
Er is in onze tijd een stro
ming om de behandeling en af
doening van bepaalde proble
men in handen te geven van wat
men zou kunnen noemen de di
rect belanghebbenden, onder 't
mom dat deze vaak ook de meest
deskundigen zijn. Dezer dagen is
nog weer door het Partijbestuur
van de KVP een commissie ge
ïnstalleerd, welke de KVP zal
moeten voorlichten omtrent de
middenstandsbelangen. Natuur
lijk valt dit initiatief in elk op
zicht toe te juichen. Alleen men
hoede zich hier voor eenzijdig
heid en verlieze hij deze zaken
niet uit het oog, dat elk groeps
belang ook nauw raakt met an
dere belangen en dat de beharti
ging van deze belangen niet uit
sluitend aan bepaalde groeps-
deskundigen mag worden toe
vertrouwd.
.Aanleiding tot deze opmer
king vinden we in het voorlo
pig verslag van de Tweede Ka
mer met betrekking tot 't on
derwerp winkelsluitingswet.
Het is ook bij de Tweede Ka
mer in de laatste jaren gebruik
geworden, om de behandeling
en voorbereiding van dergelijke
ontwerpen te stellen in handen
van speciale commissies, welke
dan gewoonlijk erg eenzijdig zijn
samengesteld. Zo is het nieuwe
ontwerp van Minister 7. d. Brink
inzake een landelijke winkelslui
tingswet in handen gesteld van
de z.g. Vaste Commissie voor
de middenstand, die dan ook zo
goed als uitsluitend door perso
nen, deskundig op het terrein
van de middenstand, wordt ge
vormd. Men zal echter moeilijk
kunnen volhouden, dat bij het
redigeren van een wet inzake
een landelijke winkelsluiting al
leen maar middenstandsbelan
gen zijn betrokken. Hier zijn n.l.
ook grote belangen betrokken
van de consumenten en ook van
de gemeentebesturen. Maar leest
men nu het voorlopig verslag,
dan blijkt wel duidelijk, dat de
ze vaste commissie voor de Mid
denstand, deze zo belangrijke
materie uitsluitend heeft bezien
uit een oogpunt van winktelier-
middenstander en voor de ande
re grote belangen, bij deze ma
terie betrokken, weinig of geen
oog heeft gehad. Zo bevat dit
voorlopig verslag zinsneden,
welke velen o.i. met verbazing
zullen vervullen.
Nemen we een enkel punt.
Van alle zijden wordt de laatste
jaren geopponeerd tegen 'n stre
ven om de bestuursaangelegen
heden te veel te centraliseren
en wordt met nadruk geëist,
dat ook aan de lagere bestuurs
organen op hun terrein zeggen
schap wordt gegeven. De eis van
zelfbestuur staat dan ook na
drukkelijk in meer dan een
staatkundig program vermeld.
Minister v. d. Brink heeft daar
mee dan ook in zijn vooront
werp volkomen rekening ge
houden en bij de uitvoering van
deze wet grote bevoegdheden
gegeven aan de gemeentebestu
ren. Maar de Vaste Commissie
voor de Middenstand is het daar
mee niet eens. Zjj verklaart
zich met nadruk tegen de be
voegdheden aan de gemeentebe
sturen en wil de winkelsluiting
zoveel mogelijk centraal gere
geld hebben, omdat dit volgens
haar een groot belang is van de
middenstand. In enkele gevallen
wil zij op beperkte schaal wel
enige afwijkingen toestaan, maar
de beslissing wil zij dan nog leg
gen bij Ged. Staten. Hier wordt
echter geheel over het hoofd ge
zien, dat juist de winkelsluiting
zich nauw moet aanpassen aan
de plaatselijke omstandigheden
en dat ook hier de klant koning
is en de winkelier zich moet
aanpassen aan de plaatselijke
toestanden en niet omgekeerd.
In dit voorlopig verslag wordt
dan ook niet alleen een gezond
algemeen beginsel, maar ook
belangrijke lokale belangen aan
de belangen van een bepaalde
groep opgeofferd. En niemand
cornt daar tegenop in het V.V.
want er zitten in deze vaste
commissie niet anders dan
groeps en belangen vertegen
woordigers. Er is nog iets meer.
Wijlen Minister Verschuur heeft
er indertijd grote prijs op ge
steld uit een oogpunt van so
ciale rechtvaardigheid dat
aan Joodse winkeliers, die op
Zaterdag hun zaak sluiten, op
de Zondag gelegenheid gegeven
werd hun winkel enkele uren
open te houden. Ook Minister
v. d. Brink stelde zich op het-
standpunt. De Vaste Commissie
uit de Middenstand heeft echter
tegen de toepassing van dit o.i.
volkomen rechtvaardige begin
sel bezwaar, op grond van 't feit,
dat de winkelstand van deze
Zondagswinkels concurrentie
heeft.
Zo is er meer in dit voorlopig
verslag, wat er wel heel duidelijk
op wijst, dat deze parlementaire
voorbereiding wel zeer eenzijdig
is geschied en met volkomen ver
waarlozing van andere belangen,
welke in deze materie ongetwij
feld een grote rol spelen. Maar
die niet tot hun recht kwamen,
omdat er bij éénzijdige santen-
stelling van deze belangen-com-
missie, niemand was, die voor
andere dan bepaalde groepsbe
langen oog had.
Het wil ons dan ook voorko
men, dat uit dit V.V. weer heel
duidelijk blijkt dat wij met dit
z.g. specialisten systeem op' een
verkeerde weg zijn. Vooral als
men meent, dat deze zaken, uit
sluitend en alleen het beste door
specialisten op dit terrein kan
worden behandeld.
Want dat is absoluut verkeerd.
EEN DRUKKNOP
ALS AUTOREM
Men is in Amerika bezig met
't ontwikkelen van een automo-
bielrem, die met een drukknop
op het stuurwiel bediend wordt.
Een dunne vloeistof dient als 'n
medium, waardoor de rem in
werking treedt. Deze vloeistof
verdicht zich naarmate er meer
electrische stroom doorvloeit 'n
Gewone batterij levert de stroom
voor dit mechanisme. Onderzoe
kingen met betrekking tot deze
rem worden verricht aan het
Rensseler Polytechnic Institute
in Troy in de staat New York.
LANGEDIJK. Dc L
deling Langedijk hield
dag haar iaarvergaderir
Oogstdankdag.
De dag werd begonnen
Heilige Mis voor de lev
overleden leden van d-
waaronder algemene
Communie.
Na de Heilige Mis kwa
leden in hotel De Bur
voor het gemeenschappe
bijt, waarna gezellig si
Enige actuele problemer
besproken, o.a. de poots
len en het lidmaatschap
Z.L.T.B.
Des middags om tv
werd in De Burg de jaai
ritig gehouden, welke z
was bezocht. De Voorz
heer P. Duijves. die 's m
vergadering had gehad
Haag' van de productenc
gaf in zijn openingsrede
blik over het afgelopen
omzetcijfers van de N.M.
nog hoog maar momenl
geen enkel product dat
denheid stemt. Misschie
periode van winterweer
zen nog gunstig zou kur
invloeden. Spr. gaf de ra
teelt van vroege kool t
ken. Voor het komen
wenste Voorzitter de le
goeds toe in bedrijven
nen.
Naar aanleiding van i
len merkte de heer Jac.
op dat' de Landbouw v
mocht verbouwen terwij
bouw slechts peen moch
'n tuinbouwteeRvergunn
tracht zal worden hierir
ring te brengen.
In verband met de oi
tige aanvoer aan de veil
de gedachte naar vorei
verplichte aanvoerregeli
stellen. De Voorzitter vi
ook wel wat voor maar
zijn ook weer bezwaren.
'n Gedeelte van de 1'
deze afdeling veilt hun
aan de L.G.C, te Broek
gendijk. Getracht zal w
ook in het bestuur van
'n bestuursfunctie te d(
Het j;
van de secretaris, de
Bekker Hz., gaf 'n ove
het afgelopen jaar. Dat
ders ook Onderneming
moeten betalen vindt S]
lijk. Het afgelopen jaar
de het bestuur 9 maal
4 ledenvergaderingen v
houden. De afdeling te
den; 50 leden telt de K
coöperatie terwijl de Z.
leden heeft.
Het financieel overzie
Penningmeester, de he
Jong sloot in ontvangst
gaven op f9416,86. In
nog f219.47. Aan contril
ontvangen f2372,16.
Hoofdbestuur was aan t
afgedragen f1774.53. 1
sloot in ontvangsten er
op f4819.26. -Het kapita;
f4224.26. Over 1950 had
niging 'n verlies gel
f95.40.
Namens de kascomm
klaarde de heer St. Kot
boeken en bescheiden i
orde waren bevonden,
ningmeester werd onde
charge verleend. In de k
sie werden benoemd d
Brink en Jac. Rietveld.
De aftredende bestuu
heren P. Duijves. K. Oc
K. Zijp Jr. werden i
meerderheid van stem
kozen.
Bij de rondvraag kt
tongen los, speciaal
krappe kwaliteitseisen
kiaagd. Wij voeren het
het beste uit naar het
Ook goede Doorschot k
ter nog best voor i
Duitsland komt het n
op de kwaliteit aan n
dubbeltjes. Ook de e
minimumprijzen kwam
lijk ter sprake.
De heer D. Rijkes z
de vrolijke noot door
dracht over de aaltjei
Mr.
Van
Schij
Voor
Eens
Kleit
Ging
Met
Er zi
P.v.d
Groti
In dt
Maai
Viel
Dies
In di
Voor
Zijn
Was
'n Pi
Maw
Was
Als i
Der
Eém
Scht
Liet
En c
Mr.
Stik
Ze t
Is di
Oud
Leli
Laa\
„Ik
Of l
Dan
Die
Ook
