SPORT
Vastenmeditaties voor de K.R.O.
beginnen Dinsdagavond
DE VREEMDE GAST
Kerken en kapellen rijzen
uit de grond rondom Parijs
Op bezoek bij pater
Gilbertus Lohuis O.FM.
Het Katholicisme: officiële godsdienst
in Portugal?
ANDERSEN verdedigt titel
met veel kans op succes
De kansen voor Davos
Maar v. d. Voort heeft revanche-plannen
en Pajor's kracht is groot
in 't kort
Strom-Arnold
wonnen Zesdaagse
RADIO
Scheiding van Kerk en Stoot
blijft echter gehandhaafd
door Jan van Hatert
(Van onze sportredacteur)
De wereldkampioenschappen hardrijden op de schaats, die
morgen en Zondag in Davos zullen worden gehouden, beloven
interessanter te worden dan zij na de oorlog ooit geweest zijn.
Immers er zullen in Davos weer Italiaanse, Duitse, Japanse en
Oostenrijkse rijders aan de start verschijnen. Daartegenover
staat echter dat de Verenigde Staten, die vorig jaar vertegen
woordigd waren door de buitengewoon snelle rijders Johnny
Werket en Ken Henry (resp. derde en vierde), verstek hebben
laten gaan, evenals de Finnen.
De eerste vraag die bij de
aanvang van deze kampioen
schappen rijst is natuurlijk: „Zal
Hjalmar Andersen zijn ideaal be
reiken n.l. twee jaar achtereen
zowel het Europees als het we
reldkampioenschap veroveren?"
Een feit is dat hij dit ideaal
reeds voor driekwart heeft be
reikt door zijn prestaties van het
vorig jaar en door het veroveren
van de, Europese titel in Oslo op
28 Januari van dit jaar.
Moeten we Andersen ook voor
dit wereldkampioenschap en tus
sen rijders als nu hebben inge
schreven, de beste kansen geven
op het behalen van de titel? Met
80 procent zekerheid: ja. En wel
om de eenvoudige reden dat de
30-jarige Noor getoond heeft in
de schaatswereld een klasse apart
te vertegenwoordigen en negen
van de tien keer ongenaakbaar
te zijn voor al zijn tegenstanders.
Wanneer we echter een slag om
de arm houden dan is dit behalve
om het feit dat óók de uitslag
van een schaatskampioenschap
nooit van te voren met alle ze
kerheid kan worden voorspeld
nog om twee andere redenen.
Ten eerste wegens de onzeker
heid over de wijze waarop de
historie van de beruchte val en
alles wat daaraan vast zat, in
vloed zou kunnen hebben op An
dersen's prestaties, en ten twee
de wegens het feit dat er wel
degelijk sterke knapen in Davos
zullen verschijnen die allerminst
van plan zijn zich met schoenen
en schaatsen aan de Noor over
te geven.
Sympathie verspeeld.
De kampioenschappen in Oslo
zijn voor Andersen nu niet zo
heel prettig verlopen. Er werden
terecht of ten onrechte, daar
gaat het nu niet over verden
kingen tegen hem geuit dat hij
de lamp van de fotograaf maar
gebruikt zou hebben als een
„smoesje" om de 10.000 meter te
mogen overrijden en zo toch het
kampioenschap te bemachtigen.
Hjalmar Andersen heeft veel
sympathie verspeeld. Zal dat mis
schien zijn prestaties drukken?
Het is een veronderstelling die
wellicht opgegrond zal blijken
maar waar men toch ook in
Noorse schaatsenrijderskringen
mee rekening houdt.
En dan die andere sterke kna
pen. Weliswaar zijn de nummers
2, 3 en 4 van de wereldkam
pioenschappen 1950, t.w. Lund-
berg, Werket en Henry niet aan
wezig in Davos, maar dan is daar
nog altijd een Kornel Pajor, we
reldkampioen 1949, die al een
wekenlange intensieve training
achter de rug heeft in de Zwit
serse bergen. En dan zijn daar
verder nog de Noor Wahl en de
Zweed Asplund en als niet min
der sterke concurrenten
de Nederlanders
Wim v. d. Voort en Kees Broek
man. Vooral van der Voort zal
er op gebrand zijn in zekere zin
revanche te nemen voor wat zich
in Oslo heeft voorgedaan.
Wat nu te denken van Kees
Broekman die in Oslo, evenals
trouwens vorig jaar in Helsinki
en Eskilstuna, zo teleurgesteld
heeft? Wij mogen van hem niet
zoveel verwachten als van v. d.
Voort, doch wanneer het ijs in
Davos nu eindelijk eens goed te
berijden is, ook voor de zwaar
gewicht Broekman, dan zou het
toch wel eens kunnen zijn dat
van een uitstekende 10.000 meter,
naar de aangename kant verraste.
Moeilijk te vergelijken
Het is jammer dat een vergelij
king van de tijden die tijdens in
ternationale wedstrijden van Zon
dag j.l. gemaakt zijn door Pajor,
met die van Oslo dit jaar of van
Eskilstuna vorig jaar weinig zin
heeft. Pajor maakte Zondag bij
de 5000 meter een tijd van 8.16.3
(Andersen te Oslo 8.15.6 en An
dersen te Esk. 9.15.4). De Hon
gaar liet op de 1500 meter een tijd
afdrukken van 2.18.4 (Andersen
te Oslo 2.22.7, te Esk. 2.38.7). Het
enige dat hieruit te concluderen
valt is: het ijs in Davos was pri
ma, in Oslo was het goed en in
Eskilstuna erbarmelijk!
Er mag echter wel aangenomen
worden dat Pajor en v. d. Voort
Andersen het vuur na aan de
schenen zullen leggen, waarbij
wij heimelijk nog een beetje hoop
blijven koesteren op de verove
ring van het wereldkampioen
schap door een Nederlander!
Wij rekenen niet op een ver
rassing van een der andere deel
nemers. De Zweden bijvoorbeeld,-
anders toch behorend tot de
sterkste kanshebbers voor de
titel, komen dit jaar met een
ploeg die. gezien de verrichtin
gen in Oslo waar Asplund met
een vrij grote achterstand dan
nog vierde werd, zeker geen
gcoi behoeft te dóen naar een
kampioenschap.
De enigen die men Zondag j.l.
nog aardig werk heeft zien doen
waren de Italianen en vooral de
Japanners.
De tijden die zij maakten wa
ren niet zó indrukwekkend dat
men van hen nu direct grote
dingen mag verwachten, zelfs al
mag men terecht aannemen dat
zij hun kunnen nog een beetje
verborgen hebben gehouden.
De Franse verzorger Perez die
Woensdag te Antwerpen door 'n
zesdaagse-renner werd aangere
den en met zware verwondingen
nnar een ziekenhuis moest wor
den vervoerd, is Donderdagmor
gen aan zijn verwondingen over
leden.
De eerste partij in de
schaaktweekamp DonnerPrins
die Dinsdag werd afgebroken in
gunstige stelling voor Donner,
werd gisteren door Prins gewon
nen gegeven.
Joe Louis heeft de Cubaan
se zwaargewicht-kampioen Agra-
monte te Miami (V.S.) op pun
ten in tien ronden geslagen.
De Australiërs hebben we
derom hun cricket-overwicht op
de Engelsen bewezen door hen
in de vierde toets wedstrijd met
ruim verschil te slaan. De laat
ste toetswedstrijd begint op 23
Februari te Melbourne.
Europese Betalingsunie
Bij de Tweede Kamer is inge
diend een wetsontwerp tot goed
keuring van het op 19 Septem
ber 1950 te Parijs ondertekende
verdrag inzake de oprichting
PETERS GAF VLAK VOOR
HET EINDE OP
De zesdaagse te Antwerpen is
gewonnen door het Australische
koppel Strom-Arnold, die hier
mede de tweede zesdaagse in dit
seizoen op hun naam hebben ge
bracht. Peters, die na het uitval
len van Gerrit Schulte met de
Duitser Hocrmann verder reed
moest enige uren voor het einde
opgeven.
De stand luidt verder:
Op één ronde: 2. Adriaenssens
-Bruyland (Belg.) 49 pnt.
Op twee ronden: 3. Bruneel-De
Beuckelaere (Belg.) 246 pnt.; 4.
Van Vliet-Ockers (Ned.-Belg.)
160 pnt.
Op drie ronden: Van Est-Mid-
delkamp (Ned.) 72 pnt.
Op vier ronden: 11. Derksen-
Boeyen (Ned.)
KANTOORLOPER BEDROOG
ZIJN WERKGEVER
De Rotterdamse rechtbank ver
oordeelde de 23-jarige kantoorlo-
per H. de G. uit Rotterdam, con
form de eis, tot een gevangenis
straf van twee jaar door te bren
gen in de jeugdgevangenis te
Zutphen.
De G. had valse briefjes opge
maakt voor de aankoop van sta
tistiekzegels en deze van de hand
tekening van zijn chef voorzien
Met deze briefjes heeft hij het
benodigde geld bij de kassier van
de zaak waar hij werkte, de N.V
R. S. Stokvis en zonen, opgeno
men.
jè?'
De Bailey-brug in de snelverkeersweg tussen Antwerpen en
Brussel nabij het plaatsje Boom, die na de bevrijding in de
plaats was gekomen van de door oorlogshandelingen ver
nielde brug, is op haar beurt vervangen door een moderne
hefbrug, welke over korte tijd in gebruik zal worden ge
nomen. De foto toont het nieuwe bouwwerk. Links op de
achtergrond het torentje van Boom.
PARIJS (K.N.P.) In het
jaar 1931 begon de inmiddels
overleden Kardinaal Jean Ver-
dier, Aartsbisschop van Parijs,
om, zo te zeggen, uit het niets
een gigantisch werk op te bou
wen, dat ten doel had om in de
zo goed als geheel van 't Chris
tendom vervreemde voorsteden
van de Franse hoofdstad kerken
en kapellen te bouwen, nodig
Voor een intensieve zielzorg. Zijn
tweede doel was werk te ver
schaffen aan tenminste een deel
van het grote leger van werk
lozen.
Aan het hoofd van de organi
satie, die hij daarvoor in het le
ven riep, stelde hij Mgr. Paul
Louis Touzé, toen nog pastoor
van de parochie van St. Jean-
Baptiste de Grenelle. Hij schreef
een lening uit van 20 millioen
francs. In minder dan vier uur
tijds was de lening volgestort en
daarmede had men voldoende
gelden om de benodigde bouw
gronden te kopen en op de be
langrijkste plaatsen met de
bouw van een kerk of kapel te
beginnen.
De tweede wereldoorlog echter
legde het werk nagenoeg stil.
Daar eerst bijna alle werklieden
werden gemobiliseerd, vervol
gens werden bouwmaterialen
zeer spoedig schaars bovendien
duurde het niet lang of de Duit
sers kondigden „een algeheel
bouwverbod af.
De collecten voor de „Chan-
tiers du Cardinal", zoals de be
volking van Parijs de talrijke
bouwplaatsen noemde, gingen
echter door. Het resultaat van
deze collecten maakte het mo
gelijk om een deel van de le
ning af te lossen en meer bouw
grond voor de toekomst te re
serveren.
In 1946 kon eindelijk weer
aan bouwen worden gedacht,
maar inmiddels was de situatie
aanzienlijk veranderd. Waren in
1937 nog 300.000 francs voldoen
de om een behoorlijke kerk te
bouwen, in 1946 kostte eenzelfde
kerk millioenen.
Thans prediken vier priesters
Zondag na Zondag in de kerken
van Parijs en gaan zij zelf met
de collecteschaal rond Het is
thans ook reeds verscheidene
malen voorgekomen, dat een of
ander gelovige de volledige
bouwkosten van een kapel op
zich nam. Deze milddadigheid van
de bevolking van Parijs heeft
het mogelijk gemaakt, dat er op
het ogenblik 125 kerken en ka
pellen zijn bijgebouwd, die over
alle voorsteden van Parijs zijn
verspreid. Reeds is de zegen
zichtbaar geworden in deze
plaatsen, die door gebed en of
fer konden worden opgericht. In
verscheidene van deze nieuwe
parochies kan men bogen op een
bloeiend godsdienstig leven, van
waaruit de herkerstening van
Frankrijk is begonnen.
je ziet, uitgesproken moet wor
den".
„En hebt U nog bijzondere zor
gen voor deze radio-uitzendin
gen?" vroegen we ook pastoor
Van der Helm.
„Alleen, dat ik van half negen
tot half tien mijn telefoon moet
missen en dat ik een dokter hier
de Lierenaar, b.v. door het rijden ener Europese betalings unie.
PROGRAMMA
ZATERDAG 10 FEBRUARI 1951
HILVERSUM I, 402 m.
7.00 vara, 10.00 vpro, 10.20 vara,
19.30 vpro, 20.00—24.00 vara.
Vara: 7.00 nieuws; 7.15 gr.muz.;
8.00 nieuws- en weerber.; 8.15
gr.muz.; 8.18 onder ons gezegd;
8.23 orgelspel; 8.45 gr.muz.; 9.00
idem (9.30—9.35 waterstanden).
Vpro: 10.00 tijdelijk uitgeschakeld,
causerie; 10.05 morgenwijding.
Vara: 10.20 voor de arbeiders in
de continubedrijven; 11.30 viool
en piano; 12.00 gr.muz.; 12.30 land
en tuinbouwmededelingen; 12.33
lichte muziek; 13.00 nieuws; 13.15
metropole-orkest en soliste; 13.50
gr.muz.; 14.00 voor de jeugd; 14.30
amusementsmuziek; 15.00 beek-
bespreking; 15.15 gr.muz.; 15.45
van de wieg tot het graf, causerie
16.00 kamerorkest; 16.35 Het eer
ste lustrum van de p. v. d. a.;
17.05 gr.muz.; 17.15 voor de jeugd
17.45 sportreportage; 18.00 nieuws
10.15 vara-varia: 18.20 gr.muz.;
13.30 volksmuziek; 19.00 artistie
ke staalkaart. Vpro: 19.30 passe-
('i'.rtout, causerie; 19.40 het oude
testament in deze tijd: Jozef in
ïothans, causerie; 19.55 deze
week, causerie. Vara: 20.00 nieuws
20.05 actualiteiten; 20.15 geva
rieerd programma: 21.15 gr.muz.;
21.45 soc. commentaar; 22.00 instr.
sextet; 22.25 onder de pannen,
hoorspel; 22.45 accordeonmuziek;
23.00 nieuws; 23.15—24.00 gr.muz.
HILVERSUM II, 298 m.
7.00—24.00 kro.
Kro: 7.00 nieuws; 7.15 ochtend
gymnastiek: 7.30 gewijde muziek;
7.45 morgengebed en liturg, ka
lender; 8.00 nieuws- en weerber.;
8.15 amusementsmuziek; 9.00 voor
de huisvrouw; 9.40 gr.muz.; 10.00
voor de kleuters: 10.15 gr.muz
11.00 voor de zieken: 11.45 gr
muz.: 11.50 als de ziele luistert:
vasten, het oude gebruik in de
nieuwe tijd, causêrie; 12.00 ange
lus; 12.03 gr.muz. (12.3012.33
land- en tuinbouwmed.); 12.55
zonnewijzer; 13.00 nieuws en ka
tholiek nieuws; 13.20 amusements-
muz.; 14.00 wij maken een paas-
groep; 14.10 gr.muz.; 14.20 engel
se les; 14.40 amateursuitzending;
15.15 kroniek van letteren en kun
sten: 15.50 gr.muz.; 16.20 de
vliegende hollander, causerie;
16.30 de schoonheid van het gre
goriaans; 17.00 voor de jeugd;
18.00 filmmuziek; 18.15 binnenl.
overzicht; 18.25 sportreportage;
18.40 regeringsuitz: zoeklicht op
de westerse defensie: 19.00 nieuws
19.15 dit is leven, causerie, actu
aliteiten, sport; 19.27 orgelcon
cert; 19.52 journalistiek week
overzicht: 20.00 nieuws; 20.05 ra
dio-schaakwedstrijd Nederland
Noorwegen: 20.06 de gewone man
zegt er 't zijne van: 20.12 gr. muz.
20.15 lichtbaken; 20.40 steek eens
op, heren; 21.00 uit het dagboek
van een dorpspastoor, hoor snel:
22.00 amusementsmuziek; 22.30
wij luiden de Zondag in: 23.00
niéuws in esperanto; 23.2224.00
Maastrichts Stedelijk Orkest, ko
ren en solisten.
BRUSSEL, 324 en 484 m.:
324 m.: gr.muz.; 12.32 zigeuner
orkest: 13.00 nieuws: 1315 Vlaam
se liederen: 13.30 en 14.00 gr.mu-
ziek: 15.00 accordeonmuziek: 15.15
jazzmuziek; 15.45 accordeonmuz.;
16.00 mannenkoor; 16.15 fluit en
piano: 16.40 mannenkoor: 17.00
nieuws: 17.20 gr.muz. 17.30 orgel
concert: 1830 voor de soldaten;
19.00 nieuws: 19.30 zang en nia-
no; 19.50 radio-feuilleton: 20 00
gr.muz 20 45 lichte muziek: 21.15
actualiteiten- 21.30 gr.muz.: 22.00
nieuws' 22.15 ver-7oekr,cogcammn-
23.00 nieuws; 23.05 en 23.3024.00
gr.muz.
484 m.: 12.05 omroeporkest en
solist- 13.00 nieuws' 13.10. 13 80
en 14 00 veceeknrOgremma 1 s no
gr.muz - 16.30 en 17.10 lichte
muz* 18.30 accordeonmuz.: 19.00
-n 19.40 gr.muz.: 19.45 nieuws:
m nn omroeporkest en solisten-
2100 gr.mtiz 22 00 nieuws- 22.15
gr.muz va 5,s nieuws; 23.00 gr.
muz.; 23.55 nieuws
(Van onze speciale verslaggever)
Elke Dinsdagavond in de vasten
zal de K.R.O. de Haagse St. Pa-
schaliskerk bij u in de huiskamer
brengen om u te laten luisteren
naar de fel doorleefde lijdens
meditaties van pater Lohuis.
Mogen wij u even meenemen
naar de Residentie, naar die kerk
van de Franciscaner-paters aan
de brede rijksweg naar Wasse
naar. De weg is niet moeilijk te
vinden, zelfs niet des avonds in
het donker. Want ver in de om
trek is het hlauwe neonlicht op
het torenkruis te zien.
Pastoor mr. J. P, van der Helm
O.F.M. ontvangt graag in zijn
kerk en pastorie. En al is hij nog
maar een paar jaar pastoor van
deze parochie van 4500 zielen, hij
kan er U alles van vertellen. Van
zo'n gesprek met deze herder zal
U in de eerste plaats bijblijven,
dat de St. Paschalis-parochie een
der weinige, zo niet de enige is,
die geen armen heeft. Instellingen
als de St. Vincentius-vereniging,
de St. Elisabeth-vereniging en
Pater Gilb. Lohuis O.F.M. uit
Woerden zal de meditaties via
de K.R.O. verzorgen. „Het
kost veel voorbereiding",
vertelde hij ons.
dergelijke zal men vergeefs zoe
ken. Een parochiaal armbestuur
is er wel, maar alleen omdat dit
voorschrift is van de kerkelijke
autoriteiten. De collecten gaan
echter meestal naar de Boskant-
kerk, de moederkerk van deze
parochie.
Neen, armen zijn er niet. Wél
vele gegoede Hagenaars. Wanneer
we in de prachtige kerk aan de
Wassenaarseweg de Mis bijwonen
zien we er tal van prominenten
uit het politieke en maatschap
pelijke leven. Tal van katholieke
ministers behoren tot deze paro
chie. Pastoor van der Helm ver
telde ons, dat er enkele jaren
geleden, toen er een kabinetscrisis
was, in de pastorie een receptie
gehouden .werd. Vooraanstaande
politieke figuren waren er bij
aanwezig. De enige, die op zich
liet wachten, was de formateur,
dr. Beel. „Waarom komt hij toch
niet?" vroeg (thans wijlen) mi
nister Fiévez zich af, de aanwezi
gen bekijkend. „Hij kan hier toch
zo een Paschalis-kabinet forme
ren....?? Waarmee de aard van
de parochianen wel getekend
werd. i
Bijna dertig jaar geleden werd
de kerk, waarmee U tijdens de
lijdensmeditaties verbonden bent,
gebouwd naar een ontwerp van
architect Kropholler. Het Gods
huis trok sterk de aandacht en
ook vele niet-katholieken kwamen
kijken, al was dit dan ook slechts
een architectonische belangstel
ling. Enfin, U kunt zelf op de
foto constateren, hoe de kerk er
uitziet.
Helaas kunt U niet de prach
tige, bosrijke omgeving en het
nabijgelegen rosarium met een
enorm standbeeld van koningin-
moeder Emma zien. Daarom zult
U van ons moeten aannemen, dat
de kerk er prachtig ligt. Het in
terieur werd door Brom uit
Utrecht verzorgd. Een kostbare
inrichting, maar zo aangebracht,
dat men niet door de kostbaar
heden getroffen wordt, maar door
de rustige - sfeer, die weldadig
aandoet en zich uitnemend leent
voor meditatie.
Twee maanden voor
bereiding.
Zeer moeilijk is pater Gilb.
Lohuis te bereiken. Officieel
woont hij in het Minderbroeders
klooster te Woerden. Maar hij is
veel weg, omdat tal van parochie
herders hem verzoeken voor een
predicatie. Het is niet voor de
eerste keer, dat pater Lohuis via
de radio de lijdensmeditatie ver
zorgt. In 1939 en in 1946 deed hij
het ook voor de K.R.O. en in to-
keer via de Wereld
taal vijf
omroep.
„De voorbereiding voor de me
ditaties maak ik elk jaar erg
zorgvuldig", vertelde hij ons.
„Het kost me ieder jaar weer
een paar maanden studie, voordat
ik de preek opstel. Nooit gebruik
ik de meditatie van een voor
gaand jaar opnieuw. En dan sta
ik in de vastentijd dagelijks op
de preekstoel. Meestal blijf ik
zoveel mogelijk in de buurt van
Woerden, maar het vorige jaar
verzorgde ik ook nog meditaties
verder weg, onder meer in Maas
tricht. Dit jaar preek ik op Za
terdag niet. Maar daar staat te
genover, dat ik er nu Zondags
twee moet doen. Dus toch nog
zeven keer dezelfde preek. Uiter
aard kan ik haar niet ongewij
zigd uitspreken. Voor elke paro
chie moet ik variaties aanbrengen,
speciaal ingesteld op de omstan
digheden ter plaatse. Daarom eist
een meditatie via de radio bij
zondere aanpassing,' omdat ze
voor een veel groter gehoor, van
een veel grotere verscheidenheid
dan de mediterenden die je voor
Aan de Wassenaarseweg in
Den Haag ligt de St Paschalis-
kerk, van waaruit dit jaar de
lijdensmeditaties worden
uitgezonden.
in de buurt moest overhalen om
zijn telefoon ook beschikbaar te
stellen voor contact met de stu
dio. Dat is alles. De rest doet de
technische dienst van de radio
wel".
„Waarom houdt U de lijdens
meditatie nu juist op Dinsdag?"
informeerden we.
„Mijn parochianen zijn zeer
godsdienstig. U staat verbaasd als
U ziet hoeveel mensen 's mor
gens naar de Mis gaan en com
municeren. Maar Zondagsmiddags
in het Lof kómt bijna niemand.
Dat convenieert niet dan wor
den bezoeken afgelegd en wordt
ontvangen. Op Dinsdagavond ko
men we echter plaatsen te kort",
verklaart pastoor Van der Helm.
Dat is traditie.
Brandstichting aan boord van
de „Oldenbarneveldt"
SURABAJA 8 Febr. (Aneta)
Woensdag is aan boord van de
„Johan van Oldenbarneveldt",
die in de haven van Surabaja
ligt, een brandstichting ontdekt.
In de slaapzaal waren op 5 plaat
sen matrassen aangestoken, ver
der werden er lucifers en pa
pierfakkels gevonden. De scheeps
brandweer heeft de brand spoe
dig geblust. Er is geringe scha
de. Het" vertrek van het schip zal
normaal geschieden. De recher
che stelt een onderzoek in.
LISSABON (K.N.P.). In kerkelijke kringen van Portugal
verwacht men, dat de Nationale Vergadering van Portugal in
de eerstkomende kwartaalzitting de Katholieke godsdienst tot
officiële godsdienst van de Portugese natie zal verklaren. Deze
verklaring heeft meer psychologische dan feitelijke waarde.
Het is in onze tijd inderdaad zeer opmerkelijk, dat een nationale
godsdienst inderdaad ook als zodanig door de staat wordt
erkend.
In feite zal dit geen grote ver
anderingen meebrengen. Volgens
artikel 45 van de nieuwe wet
krijgt de Kerk een juridische
status overeenkomstig de richt
lijnen van het Kerkelijke Wet
boek. Artikel 46 daarentegen legt
de scheiding tussen Kerk en
Staat zeer duidelijk vast, zonder
verplichting tot uitwisseling van
diplomatieke betrekkingen. De
scheiding zal geen afbreuk doen
aan concordaten en overeenkom
sten betreffende zaken als b.v.
het recht van begeving.
Het samengaan van één natio
nale godsdienst met toch een
scheiding van Kerk en Staat is
zeer gezond, Het eerste is de
erkenning van een feit, het twee
de is een juiste afbakening van
ieders terrein met dien verstande,
dat de Staat ook gevoerd wordt
door mensen, die de nationale
godsdienst belijden. De scneiding
van Kerk en Staat werd in Por
tugal in 1911 doorgevoerd en in
1933 en 1946 bekrachtigd. Veel
fouten in de regering, die aan
leiding gaven tot de revolutie
van 1911, vonden hun oorzaak in
het te nauw samengaan van Kerk
en Staat met niet voldoende af
bakening van ieders terrein. De
eerste jaren van de revolutie
werden dan ook gekenm-rkt
door een scherpe houding van
de regering tegenover de geeste
lijkheid en de godsdienst; zij
streefde naar een volkomen laïci-
satie. Sinds vele jaren echter is
deze toestand verbeterd, vc ra",
dank zij de leider van Portugal,
Salazar, die een overtuigd en
voorbeeldig Katholiek is en nauw
samenwerkt met ziin oud-studie-
genoot, Kardinaal Manuel Gon-
calves Cc de patriarch van
Lissabon. Sinds lang weer is de
Kerk in Portugal de jure en de
facto erkend. Daar de overgrote
meerderheid der Portugezen Ka
tholiek is, werd het Katholicisme
officieus reeds als staatsgodsdienst
erkend. Dat aan de scheiding van
Kerk en Staat wordt vastgehou
den is niet alleen uit vrees om
in de oude fouten te hervallen,
maar meer nog een gevolg van
de voorheen gevoerde politiek
van verdraagzaamheid en gods
dienstvrijheid tegenover hen, die
een andere godsdienst belijden.
Deze verklaring tot nationale
godsdienst is een officieel getui
genis van de godsdienstige her
opleving van Portugal tezamen
met een totale heropleving op
ieder terrein van de veelvoudige
aspecten van het leven ener na
tie Deze herop'etu-t, paat gestaag
voort, zodat de opinie, als zou
Portugr' sociaal, economisch, cul
tureel en godsdienstig een achter
lijk land zijn, niet meer houdbaar
is. althans niet in die mate. als
men het nog graag wil doen
voorkomen.
FEUILLETON
39.
Eindelijk reed de trein het
Maasstation uit en de fonkelende
lichtjes op de rivier verdwenen
uit het gezicht. De trein rolde
verder door de duistere avond.
Ze waren Meppel voorbij. Pel-
man keek veel door het raampje
naar buiten. De blauw-zwar te
hemel stond vol sterren. Tussen
Beilen en Assen waar de grote
weg evenwijdig aan de spoor
baan loopt, zag hij nu en dan de
koplampen van een door de
trein voorbij gereden auto hun
lange lichtbundels door de duis
ternis boren. En bij dat gezicht
trokken de spieren van zijn hart
•zich zó samen, dat het was. als
zou het stilstaan. Voorbij Assen
werd de vorstkou zo vinnig, dat
het raampje geheel bevroor en
uitkijken onmogelijk werd. Uit
geput en overspannen liet hij
zich in de kussens terugzinken
en dommelde in met het vage
gevoel, dat de vreemde, die naast
hem zat, wel over hem waken
zou....
Op een eenzame landweg niet
ver van Eelde, liep een jonge
vrouw heen en weer. stampend
op de hard bevroren grond om
haar voeten enigszins te verwar
men die verkleumd en bijna be
vroren waren. Dicht bij haar was
een man bezig de reserveband
om het achterwiel van een auto
te zetten De auto was niet ver
licht en de vingers van de man
waren zo verstijfd van de kou,
dat hij er geen gevoel meer in
had en zelfs niet bemerkte, dat
hij ze bij het ongewone werk tot
bloends toe geschramd had.
..Die zit erom. eindeliik!" hijg
de Willy Haas. overeind krabbe
lend en in zijn handen wrijvend
..Maar ik kan het licht niet aan
krijgen. Josine. Er moet iets aan
de leiding defect zijn geraakt,
dat ik niet kan vinden of de
gloeidraden van de lampen zijn
gesprongen. Had ik maar een
zaklantaarn bij me!"
Ze gaf hem niet dadelijk ant
woord en enkele seconden later
hoorden ze niets anders dan het
zoemen van de motor, die hij,
uit vrees voor bevriezing van de
radiator, niet had durven af
zetten.
„Dan zit er voor mij niet an
ders op, dan me zo dijt mogelijk
in de dekens in te pakken en
in de wagen te gaan zitten wach
ten, tot jij terug komt met hulp
als je die ten minste nog
krijgen kunt in het dorp."
„Nee.... dat gaat niet! Je zou
het hier in de eenzaamheid van
angst besterven of doodvriezen.
Probeer liever met me te gaan
lopen."
Willv zocht in de auto naar de
(les cognac, die hij meegenomen
had en drong er op aan. dat ze
er een teugje uit zou nemen
Dan toch maar een enkel
drunneltie." zei Josine. „Ik heb
zn dikwijls gelezen van mensen,
dip in de sneeuw verdwaald wa
ren en zich met sterke drank
trachtten warm te houden en
daarom des te eerder doodvrie
zen. Heb je soms een stukle
papier en een potlood bij je? Ik
ben helemaal niet bang om hier
alleen achter te blijven, ik doe
dat iever dan te gaan lopen...
ik kan bijna niet meer op miin
benen staan, laat staan lopen.
Hoor eens Wil. in het laatste
half uur ziin al rm'in angsten ver
dwenen en als ik niet omhoog
Wik en door de bomen heen de
sterren zie, dan zou ik er niet
een saan denken, dat het zo don
ker is. Het is net, of de sneeuw
zelf licht geeft."
„Grote hemel!" zei de man,
haar zonder het zelf te weten
ruw dooreenschuddend, uit angst,
dat ze haar verstand verloren
had of dat het door de alles
doordringende koude was be
neveld. „Moet dit het einde
zijn?"
„Of het het einde, of het be
gin is, wat maakt dat op slot
van zaken voor verschil?" zei
Josine zenuwachtig lachend en
zijn arm grijpend om zich staan
de te houden. „Maar iets moet
er gebeuren, en gauw ook, dat
voel ik wel! Wat is het nu feite
lijk. kerstavond.... of kerst
morgen?"
Hij nam haar in zijn armen
en zette haar in de kussens ach
ter in de wagen.
„Ik zal zo langzaam mogelijk
rijden, op goed geluk af, in de
hoop, dat we niet in een greppel
of sloot terecht komen." zei hij
zo opgeruimd mogelijk. „Als we
ergens een lichtje zien, zodra we
in een wat meer bewoonde
streek komen, laten we de wa
gen aan de kant staan en lopen
erheen. Het enige van belang is,
dat je wakker blijft. Doe een
scheutje 'cognac op de zakdoek,
wrijf er je voorhoofd nu en dan
mee in en snuif het op."
„Ik zou ook kunnen gaan zin
gen," zei Josine. „Je weet, vroe
ger zong ik ook veel. En sol
daten zingen immers vaak om
de moed erin te houden? Maar
laat me eerst mijn briefje schrij
ven en het op mijn mantel spel
dendan mag je verder
rijden."
„Toe, niet doen, Josine!"
Ja welenkel een paar
woorden voor Karei inge
val...."
„Karei kan naar de maan
lopen! Het is allemaal zijn
schuld!"
„Stil Willy! Hji begrijpt het
niet en jij evenmin. Ik houd van
hém en juist daardoor lijd ik
zoveel."
De wagen schoot vooruit,
maar Willy remde terstond en
gaf nu minder gas, zodat hij
slechts met een slakkengangetje
over de hobbelige landweg voor
uitkwam. Alleen de wagensporen
in de sneeuw hielpen hem een
beetje om op de rechte weg te
blijven. Lange tijd, het scheen
Josine een eeuwigheid toe
kroop de wagen op de eerste
versnelling brommend en knar
send vooruit over de donkere
zijweg, die ze bij vergissing
waren ingeslagen en die hen nu,
buiten hun weten, naar de plek
voerde, waar ze nooit hadden
kunnen verwachten terecht te
komen.
(Wordt vervolgd
