Opnieuw ernstige moeilijkheden
bij de bbisiets-formatie
beginnen 27 Maart
Jhr. Tjarda noch Ir. Staf
aanvaarden portefeuille
De herhalingsoefeningen
Nederlandse stellingen door
communisten bestormd
Legerpredikant gesneuveld
aan het front in Korea
N.S. versnellen electrificatie
EDITIES VOOR ALKMAARHOORNDEN HELDERSCHAGEN
nHD]
Deze week nog geen
nieuw kabinet
Prof. de Gaay Fortman aan Sociale Zaken?
Deed ook mr. Stikker
een stap terug?
Scheepsberichten
Gemiddelde bedraagt vier weken
Verrassende „commando"-aanval
op Wonsan
Nieuwe Inspecteur
der Cavalerie
Het eerste kamp in
de Zuidoostpolder
Veldprediker der parachutisten op Java
Labour-regering
opnieuw bedreigd
Gesneuveld
in Korea
Acheson behandelt
actuele kwesties
Regering van Israël
afgetreden
Goede resultaten bij
contact Rome-Parijs
HET FEIT
Abonnementsprijs f 5,30 per kwartaal, f 1.77
per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2,50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties; Noorderbank, Nederl. Credietbank
Buiten God is 't nergens
veilig. Vondel
A
S
VA Al HEDEN
Pagina l
Donderdag 15 Februari 1951 46e Jaargang No. 12094
Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, tel 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, tel. 459 K 2240
(Van onze parlementaire redacteur)
Gistermiddag is bekend geworden, dat noch ir. C. Staf, die
waarschijnlijk gepolst werd voor „Verkeer en Waterstaat", noch
Jhr. mr. A. W. L. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, in wie
de formateurs een minister zonder portefeuille meenden te zien.
zich bereid hebben verklaard om een dergelijke functie te aan
vaarden. In politieke kringen maakte men zich gisterenmiddag
reeds vertrouwd met de gedachte, dat het nieuwe kabinet deze
week dan ook nog wel niet tot stand zal komen.
taak die eveneens de militaire
samenwerking in Atlantisch ver
band zou treffen. Deze moeilijk
heid komt ons inderdaad reëel
voor. Bij een combinatie van bei
de functies zou jhr. Tjarda im
mers in de Raad van plaatsver
vangers tevens zijn eigen chef
zijn geworden. Intussen is ook
uit de instemming, waarmede
rechtse bladen al bij voorbaat de
intrede van de oud G.G. van Ned.
Indië in het nieuwe kabinet heb
ben begroet, wel gebleken, dat
een ministerschap van jhr. Tjarda
misverstanden had kunnen oproe
pen vooral ten aanzien van de
Indonesische politiek.
Al met al is het voor de for
mateurs gisteren een slechte dag
geweest.
Over het bezoek van minister
Stikker aan de formateurs gister
ochtend, lekte in eerste aanleg
weinig uit. Later scheen echter
de mening te overheersen, dat
ook zijn bezoek de dag niet had
kunnen goedmaken.
Voor de weigering van ir. Staf
wordt als motief aangevoerd, dat
hy in zijn huidige functie moei
lijk gemist kan worden. Anderen
willen er echter van uit gaan,
dat ook andere motieven moeten
hebben gegolden. Wij zouden
hierbij willen opmerken, dat de
formateurs, die tevens minister
president en vice-president van
het huidige kabinet zijn, de heer
Staf in zijn functie van dir.-gene-
raal van de Landbouw in eerste
aanleg blijkbaar niet onvervang
baar hebben geacht. Aan te ne
men, dat ook andere bezwaren
bij deze weigering een rol hebben
gespeeld, lijkt dan ook zeker niet
ongerijmd.
Het nieuwe kabinet is, met de
verkiezingen van '52 in zicht nog
maar een kort leven beschoren.
En in dit licht bezien kan het
voor een hooggeplaatst ambtenaar
weinig aantrekkelijk zijn om voor
een zo korte ministeriële periode
zijn ambtelijke carrière af te bre
ken. Wel zou hier andermaal de
methode van de tijdelijke ver
vanging kunnen worden gevolgd.
Maar hierop is de laatste tijd in
het parlement reeds meermalen
critiek uitgevoerd. Wellicht heeft
ir. Staf voorts nog overwogen,
dat de formateurs in hem vooral
de C.H.-man wilden aantrekken,
terwijl de C.H. als partij toch
ongetwijfeld losser van het hui
dige kabinet is komen te staan
dan bij de formatie in 1948.
Zou deze overweging inderdaad
mede hebben gegolden» dan zon
de weigering van ir. Staf er wel
eens op kunnen duiden, dat het
voor de formateurs nog een zeer
moeilijke taak zal worden om de
basis van het nieuwe kabinet met
een partijfiguur uit de C.H. te
verbreden.
De weigering van jhr. Tjarda
moet zijn grond vinden in de om
standigheid, dat zijn huidige func
tie in de Atlantische Raad van
plaatsvervangers zich niet laat
combineren met een ministeriële
Johan van Oldenbarnevelt,
SurabajaAmsterdam, 13
Februari 480 mijl W. Sibe-
roet.
Oranje, AmsterdamDjakar
ta, passeerde 13 Februari
Malta.
Sibajak, Rotterdam-Melbour
ne, passeerde 13 Februari
Perim.
Willem Ruys, Djakarta-Rot
terdam, 14 Februari te Co
lombo.
Mocht hij op dat moment reeds
kennis hebben gedragen van de
afwijzingen van jhr. Tjarda en
ir. Staf, dan achten wij inderdaad
grond aanwezig voor de veron
derstelling, dat ook minister Stik
ker een stap terug heeft gedaan.
Moge hij dan al geen bezwaren
meer hebben tegen het program
ma: belangrijker neg moet hem
de samenstelling van het nieuwe
kabinet zijn. De heer Stikker
wenst zitting te hebben in een
regering, die in haar samenstel
ling ook tegemoetkomt aan de
eisen van de V.V.D. De ervarin
gen van gisteren wettigen nog
zeker niet tie verwachting, dat
deze wens vervuld zal kunnen
worden.
In de personen van prof. mr.
W. F. de Gaay Fortman, hoog
leraar in het privaat- en arbeids
recht aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam, die gisteren de rij
van bezoekers sloot, werd ten
slotte contact opgenomen met
een A.R.-figuur, die in aanmer
king zou kunnen komen voor het
departement van Sociale Zaken.
De formateurs schijnen inder
daad te menen, in hem de man
te kunnen vinden, door wie een
verbreding in A.R. richting zou
kunnen worden gevonden. Prof.
de Gaay Fortman is ontegenzeg
gelijk een figuur, die in A.R.-
kringen een aparte plaats in
neemt. maar hij is zeker toch ook
weer geen geheel vrijstaande
figuur, lid als hij is van het Ad
viescollege van de A.R.-partij,
dat vergeleken zou kunnen wor
den met het Staatkundig Centrum
der K.V.P. In A.R.-kringen achtte
men het gisteravond dan ook niet
waarschijnlijk, dat prof. de Gaay
Fortman in de thans te vormen
regering een portefeuille zou
wensen. Men achtte hem hiervoor
te veel partijman.
Intussen blijkt uit dit bezoek
wel, dat de formateurs inderdaad
het plan koesteren het aantal
P.v.d.A.-portefeuilles met één te
verminderen, hetgeen te meer
verwonderlijk aandoet omdat het
hier om een wel zeer belangrijke
post gaat.
Ook zou de zetelverhouding ten
aanzien van de K.V.P. hierdoor
worden verstoord. Deze moeilijk
heid zou echter ondervangen kun
nen worden, indien het toch in
de bedoeling zou liggen het de
partement van Uniezaken op te
heffen. Maar de heer van Schaik,
die een meester is in het verknip
pen van de politieke kaart, kan
ook nog wel andere oplossingen
in petto hebben
Al met al is het gisteren een
zeer belangrijke dag geweest.
Duidelijk is geworden, dat de
formateurs hun kabinet zoeken
te verbreden door èn een liberale,
èn een C.H., èn een A.R. figuur
aan te trekken. Deze opzet is
echter in eerste aanleg zeker voor
tweederde en misschien zelfs ge
heel mislukt. Of de formateurs
nog meer pijlen op hun boog
hebben zal in de komende dagen
moeten blijken.
Zou zulks niet het geval zijn
en zou ook de heer Stikker hier
van zijn medewerking afhanke
lijk stelen, dan wordt de kans
groot dat ook deze derde fase van
de formatie op een mislukking
uitloopt.
Van officiële zijde wordt thans
bevesligd, dat er in de loop van
1951 herhalingsoefeningen zul
len worden gehouden voor een
gedeelte van het dienstplichtig
en reserve-personeel van de
Koninklijke Landmacht de
luchtmacht inbegrepen dat
thans met groot verlof is.
Voor het grootste deel zijn dit
de oudere lichtingen, die ver
scheidene jaren in Indonesië
hebben gediend. Zij zullen wor
den herschoold in de thans voor
een Europese gevechtstaak ge
vormde eenheden en geoefend in
In Teheran is op luisterrijke wijze het huwelijk tussen de Sjah
van Perzië, Mohammed Roza en Soraya Isfandria-Bakhtiarim,
voltrokken. Het jonge paar tijdens een rondrit door Teheran.
de samenwerking tussen de ver
schillende wapens
Het wordt zeer betreurd, dat
wederom een beroep moet wor
den gedaan op deze mannen, die
na enige jaren krijgsdienst in
Indonesië, juist weer hun plaats
in de burgermaatschappij heb
ben hervonden. Nederland heeft
echter de plicht zich tot het
uiterste in te spannen voor zijn
bijdrage aan de gezamenlijke
verdediging van West-Europa en
kan nie. nalaten daarvoor een
nieuw offer te vragen van zijn
geoefende en ervaren soldaten.
Alleen met hen zal op korte
termijn de strijdkracht geleverd
kunnen worden, welke wij be
hoeven.
Afhankelijk van onderdeel en
functie, is de duur van de herha
lingsoefeningen voor de land
macht thans bepaald:
a. voor de reserve-officieren en
het kader (onderofficieren en
een gedeelte der korporaals! af
hankelijk van de indeling od zes
weken of vier weken:
b. voor de overigen op vier
weken of twee weken.
De oefeningen zullen worden
gehouden in elkaar opvolgende
ploegen te beginnen op 27 Maart
(officieren en kader) en 4 April
a.s. (overigen).
In November zullen de oefe
ningen voor de laatste ploeg zijn
beëindigd.
De duur van de herhalings
oefeningen voor de luchtmacht-
grootverlofgangers zal niet meer
dan een week bedragen.
Bij de herhalingsoefeningen
zullen voor een groot gedeelte
ook betrokken worden de sroot-
verlofgangers. die in 1949 of 1950
voor enkele dagen opnieuw on
der de wapenen zijn geweest.
Pauselijke onderscheiding voor
jhr. v. d. Meer de Walcheren
Jhr. Pieter van der Meer de
Walcheren, letterkundige te Bre
da, heeft ter gelegenheid van zijn
zeventigste verjaardag de Pause
lijke onderscheiding ontvangen
van Ridder in de Orde van de
H. Gregorius de Grote.
Op het terrein van de Chassékazerne te Breda is de elementaire
opleiding van de recruten van het Regiment Zware Luchtdoel-
artillerie afgesloten met een inspectie door de Bevelhebber
van de 3e Militaire Afdeling. Generaal-Majoor J. A. A Sitsen.
Volgens een militaire woord-1 eilanden en hadden, volgens de
voerder in Tokio, hebben de ver- M?aatste ^™hte*de buitenwijken
van Wonsan bereikt,
bonden troepen aan het hoofd- Wonsan werd eind October
front in Korea alle belangrijke door Amerikaanse mariniers even
eens vanuit landingsboten be
stormd. De stad werd prijsgege
ven na het rode offensief in De
cember.
KOLONEL C. F. PAHUD DE
MORTANGES
Naar wij vernemen is kolonel
C F. Pahud de Mortanges, Chef
Staf van de Inspecteur-generaal
der Koninklijke Landmacht, be
noemd tot inspecteur der cavale
rie, als opvolger van de huidige
Chef van de Generale Staf, luit -
generaal Hasselman. Naar ver
luidt zal de Chef Staf van de
Commandant Strijdkrachten te
velde, kolonel GG. J le Fèvre
de Montigny, kolonel Pahud de
Mortagnes opvolgen als Chef Staf
van de inspecteur-generaal, ter
wijl hij ook eerstgenoemde func
tie blijft vervullen.
WEST-DUITS PARLEMENT
OVER HELGOLAND
BONN. Hét West-Duitse par
lement heeft vrijwel eenparig een
motie aanvaard, waarin verzocht
wordt Helgoland aan zijn bewo
ners terug te geve.n en éen einde
te maken aan de geallieerde bom
bardementen. De voortdurende
„zinloze" bombardementen vorm
den „een zware slag voor het
Europese wederzijdse begrip en
de solidariteit".
posities, waarin de communisten
waren doorgedrongen, weer in
handen.
Turkse en Amerikaanse een
heden dreven communistische
patrouilles terug die de Han wa
ren overgestoken en Jongdoengpo
binnendrongen.
Naar schatting 1000 man com
munisten bestormden Woensdag
de Nederlandse. •Zellingen, 8 km
N.W. van Wondjoe. Luchtverken-
ners meldden een uitgebreide
communistische activiteit in dit
gebied. Een communistische troe
penmacht van naar schatting 'een
divisie trok naar het Zuiden, nog
geen twee km van de Nederlandse
strijdmacht verwijderd.
Zuid-Koreaanse mariniers heb
ben een opzienbarende aanval
uitgevoerd op de belangrijke
Noord-Koreaanse havenstad Won
san die, op dezelfde hoogte als
Pjongjang, ten Noorden van de
39ste breedtegraad is gelegen.
De mariniers bestormden de
kust in landingsboten onder dek
king van het scheepsgeschut van
kruisers, torpedobootjagers en
het slagschip „Missouri". Zij be
zetten twee voor de kust gelegen
KRIjGEN ZIEKENFONDSEN
5 MILLIOEN SUBSIDIE MÉÉR?
Naar uit betrouwbare bron ver
nomen wordt, bestaan bij de re
gering plannen, de subsidie aan
de ziekenfondsen als tegemoetko
ming in het tekort op de vrijwil
lige verzekering voor 1951 te
brengen van 5 op 10 millioen
gulden. Hiermede zou dit tekort
voor een groot gedeelte gedekt
zijn.
In 1949 bedroeg het 12'/: mil
lioen ;over 1950 is het nog niet
vastgesteld.
EMMELOORD. Het ligt in
het voornemen volgende week te
beginnen met het eerste kamp
in de (in aanleg zijnde) Oost-
terpolder, het eerste gedeelte van
de Zuidoostpolder. Het kamp
komt in perceel P.. dijkvak D.
Het is een voorlopig kamp, waar
voor 130 arbeiders plaats zal zijn.
Voor de electriciteitsvoorziening
zal men de beschikking hebben
over accu's, die met behulp van
benzinemotoren geladen worden.
NEKKRAMP IN EGYPTE
CAIRO. In Egypte is een
nekkramp-epidemie uitgebroken.
De regering heeft per radio aan
geraden speciale voorzorgen te
treffen
De epidemie heerst ook in Soe
dan. Uit Chartoem alleen worden
reeds ongeveer 1000 gevallen ge
meld.
MljNWERKERSSTAKING
BREIDT ZICH UIT IN BELGIË
BRUSSEL. De officieuze
staking van 26.000 mijnwerkers
in het Luikse heeft zich Woens
dag uitgebreid tot de gebieden
van Bergen en Charleroi. In het
Bergense, waar 35.000 mijnwer
kers het werk neerlegden, is de
staking bijna volledig. In de buurt
van Charleroi legden in 8 van de
70 mijnen 8.000 arbeiders het
werk neer.
De mijnwerkers willen een
loonsverhoging van vijf procent
met ingang van 1 Januari.
De bij de gevechten om Hoeng-
song aan het Koreaanse front ge
vallen Nederlandse legerpredikant
ds. H. 3. Timens werd 8 April
te Apeldoorn geboren.
Ten gevolge van zijn deportatie
naar Duitsland moest ds. Timens
tijdens de oorlog zijn theologi
sche studies onderbreken. Zwaar
ziek keerde hij tijdens de bezet
ting naar ons land terug, om zich,
na zijn herstel bij de verzetsbewe
ging aan te sluiten.
Op 1 Februari 1948 deed hij
candidaatsexamen; één dag later
kwam hij in militaire dienst. Met
bijzondere toestemming werd hij
veldprediker. Op 27 Februari 1948
vertrok hij met de „Zuiderkruis"
naar Indonesië. Ingedeeld bij het
Regiment Speciale Troepen en in
het bijzonder bij de parachutis
ten. Hij was drager van de rode
baret, bewijs dat hij de volledige
parachutisten-opleiding had ge
volgd Ds. Timens maakte oor tig
sprongen: bij de laatste kwam hij
zo ongelukkig terecht dat zijn
ruggewervel werd gekwetst Hij
herstelde volkomen. Ds. Timens
maakte ook de tweede politionele
actie mede.
In Maart 1950 keerde ds. Ti
mens met het regiment naar Ne-
DOOR AMENDEMENT VAN
WINSTON CHURCHILL
LONDEN Tijdens het giste
ren begonnen defensie-debat in
het Lagerhuis heeft Churchill
onverwacht een amendement op
de bewapeningsmotie der regering
ingediend. De Conservatieven
zeggen hierin, de bewapenings-
plannen der regering te steunen,
door haar niet te vertrouwen wat
de uitvoering betreft.
Indien dit amendement van
daag wordt aangenomen, zal dit
bijna zeker het aftreden van de
Labourregering met zich brengen
In zijn openingsrede had minis
ter Shinwell uitbreiding van het
aantal Britse divisies in Duitsland
van drie tot vier aangekondigd
Er zouden twee nieuwe tank-
fabrieken geopend worden ter
wijl de productie van straalvlieg
tuigen zou worden versneld Shin
well vroeg het Huis 4,7 milliard
pond voor de defensie in de kn-
tViende drie jaar.
VIER MAANDEN VOOR f 7.60
Uitspraak doende veroordeelde
de rechtbank te Amsterdam de
voormalige P T T.-ambtenaar J
J Verdonk. die op 31 Januari we
gens verduistering in dienstbe
trekking van een bedrag groot
f 7.60, terecht stond, tot vier
maanden gevangenisstraf. De of
ficier van justitie, mr. L. H
Feitsma, had acht maanden ge
vangenisstraf geëist.
derland terug. Op grond van zijn
loopbaan als veldprediker stelde
de Generale Synode hem vrij
van het proponentsexamen, waar
na hij werd beroepen als predi
kant in algemene dienst en te
Apeldoorn door de Hofpredikant
ds J. F Berkel als zodanig werd
bevestigd. Hij meldde zich als
een der eerste vrijwilligers voor
het Korea-detachement
De gesneuvelde kapitein Linzel
die Maandag in de slag bij Hoeng-
song werd gewond en op weg
naar het hospitaal overleed, be
reikte de leeftijd van 32 jaar
Hij was een veelbelovend be
roepsofficier. die o.a. in de laat
ste wereldoorlog met de geallieer
de troepen in Birma heeft ge
vochten. Hij is drager van ver
scheidene Amerikaanse dapper
heidsonderscheidingen.
In 1945 heeft kapitein Linzel
in Indonesië dienst gedaan. Na
zijn repatriëring meldde hij zich
vrijwillig voor de strijd op Korea
Hij was gehuwd.
De beide andere gesneuvelde
militairen waren ongehuwd.
's GRA VENIIAGE 14 Febr.
De regering maakt be
kend, dat tot haar leed
wezen dezer dagen tijdens
de actie bij Hoengsong de
volgende militairen zijn ge
sneuveld:
Legerpredikant kapitein
ds. H. J. Timens legernum-
mer 200408012 afkomstig uit j
Haarlem.
Kapitein J. Linzel .leger-
lummer 180818003. afkom
stig uit Wassenaar
Korporaal A. Talens le-
gernummer 230401006. af
komstig uit Eindhoven.
Soldaat A A. Schilders,
legernummer 260808216. af
komstig uit Rotterdam.
(Eigen bericht)
Met het oog op de kolen-
schaarste, welke zich nog ge
ruime tijd zal laten gelden,
wordt door de Ned. Spoorwegen
overwogen, de electrificatie van
de verschillende baanvakken in
versneld tempo uit te voeren.
Zo wordt er ernstig naar ge
streefd om nog vóór 1 Januari
1932 gereed te zijn met de elec
trificatie van het baanvak
ZwolleGroningenLeeuwarden
zodat in de eerste weken van het
WASHINGTON. Acheson
verklaarde Woensdag op zijn we
kelijkse persconferentie, dat elke
aanval der communisten op Joe
goslavië de wereldvrede in gevaar
zal brengen.
"Volgens hem waren de V. S.
niet voornemens druk uit te
oefenen op West-Duitsland, om
het te bewegen deel 'te nemen
aan de verdediging van West-
Europa. Hij weigerde zich uit te
laten over de vraag, of de ver
bonden troepen al dan niet be
ogen de 38ste breedtegraad in
Korea te overschrijden
De minister zeide, dat de be
richten uit Londen en Parijs als
zou neutralisatie van Duitsland
op hoog niveau overwogen wor
den, niet op feiten waren geba
seerd. Hij verwachtte, dat een
sj. oedig ntwoord zou worden ge
zonden op de Sovjet-nota inzake
een vier-mogendhédenbespreking.
nieuwe jaar het baanvak Amers
foortZwolleGroningen
Leeuwarden geheel met electri-
sche treinen bereden kan worden.
Ook de mogelijkheid van elec
trificatie van het korte, maar
zeer drukke lijntje ZwolleKam
pen is reeds in overweging ge
nomen.
JERUZALEM. De Israëlische
regering is Woensdag afgetreden,
nadat het parlement een motie
van „geen vertrouwen" in de re-
geringspolitiek met betrekking
tot de godsdienst en het onder
wijs had aanvaard met 49 tegen
42 stemmen bij 3 onthoudingen.
De motie was door de algemene
Zionistische partij (rechtse oppo
sitie) ingediend. De in de rege
ringscoalitie vertegenwoordigde
partijen van het „godsdienstige
front" stemden voor de motie.
WEL EUROPESE LUCHT
MACHT MAAR GEEN VLOOT
PARIJS. Het verluidt in
kringen, die nauwe verbindingen
onderhouden met het Franse mi
nisterie van Landsverdediging dat
aan de vertegenwoordigers der
twaalf staten, die Donderdag te
Parijs met hun beraadslagingen
over de voorgestelde instelling
van een verenigd Europees leger
beginnen, een Frans plan zal
worden voorgelegd, dat er onder
meer in voorziet dat het Europees
leger w e I over een eigen lucht
macht. doch niet over een Euro
pese vloot zal beschikken.
Luitenant-Kolonel van de Gar
degrenadiers, M P. A. den
Ouden, Commandant van het
Nederlands Detachement Ver
enigde Naties die in de omge
ving van Hoengson is
gesneuveld.
Gisteren zijn de te Santa Mar-
gherita gehouden besprekingen
tussen de premiers van Frankrijk
en Italië beëindigd met het uit
geven van een gezamenlijk com
muniqué waarin beide landen ge
tuigen van de noodzakelijkheid.
Duitsland in te schakelen in de
plannen voor de verdediging van
Europa.
Er zal gepoogd worden op dit
punt overeenstemming te berei
ken met de Sovjet-Unie. Beide
landen bevestigden ook „hun tra
ditionele banden van vriend
schap", terwijl men het er over
eens werd, dat Italië zo spoedig
mogelijk tot de V.N. moet worden
toegelaten. Franse en Italiaanse
deskundigen zullen voorts in dc
naaste toekomst beraadslagen
over een oplossing van het pro
bleem der Italiaanse overbevol
king. terwijl een accoord werd
bereikt over de beschikking die
de Italiaanse metaalbedrijven zul
len houden over ijzererts uit Al
giers. De thans nog hangende
grensgeschillen zullen zo spoedig
mogelijk uit de wereld worden
geholpen.