Nieuw
't Volk van Nederland herdacht
zijn gesneuvelden
Mac Arthur opereerde slechts
met goedkeuring der stafchefs
Russen schoten te Wenen
U.S.-korporaal dood
EDITIES VOOR ALKMAAR, HOORNDEN HELDERSCHAGEN
De enige
weg
Nieuw gevaar wierp schaduwen
op avond van de 4de Mei
Indrukwekkende herdenking
te Delfzijl
GEEN RUSSEN IN KOREA
Arbeidsconflict
in zuivelfabriek
Vechtpartij
in Berlijns station
Scheepsberichten
U.S.-tanks zoeken
contact met de
Roden
Nazi-knokploegen
verboden
Spoorbussen
A'dam-Den Haag
„Wapenstilstand"
aan Israel's grens
Abonnementsprijs t 5*30 per kwartaal, f 1.77
per and., inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 et. per m.m., minimum f 2,50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.-—;
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank, Neder!. Credietbank
Noordhollands Dagblad
I Buiten God is 't nergens
veilig. Vondel
HET FEIT
Zaterdag 5 Mei 1951 46e Jaargang No. 12160
Kantoren: HOORN. Draalsingel 59, teL 4243. Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; ALKMAAR. Ritsevoort 52. teL 2046, (2 lijnen), R 2200; DEN HELDER. Keizerstraat 89. teL 2800 K 2230: SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 E 2240
IN ZIJN ARTIKELEN in de
„Maasbode" verdedigt prof.
Duynstee dus, afgezien van over
wegingen van Bisschoppelijke
uitspraken, wensen en verklarin
gen, een z.g. katholieke staatkun
dige eenheid, welke z.i. in de
verschijningsvorm van een katho
lieke partij kan bestaan, indien
alle katholieken het in die partij
over de grote katholieke vraag
stukken ééns zijn, maar in de
kwesties van practische politiek
uiteengaan.
Er zouden dan twee vleugels
zijn, rechts en links, die ieder
een eigen program van practische
politiek zouden hebben en zo dus
werkelijk elk hun eigen leven
zouden leiden. In werkelijkheid
zou dat betekenen, dat er twee
katholieke partijen zouden be
staan, als het daar bij blijven zou!
Maar wat zou er, afgezien van
de moeilijkheden welke dit zon
der twijfel intern in het katho
lieke kamp zou meebrengen, in de
werkelijkheid van het staatkun
dige leven terecht komen van de
katholieke invloed in de politiek,
of beter gezegd, hoe zou men de
staatkundige beginselen naar
katholieke opvatting tot gelding
kunnen brengen? Ook wij zeg
gen met opzet: óók volgens
de tekst van de bisschoppelijke
verklaring dient de bemoeienis
met de staatkunde te strekken tot
vorming van een staatsbestuur
en de politieke activiteit der
katholieken moet er naar streven
„tot iets bij machte te zijn".
Het gaat er daarbij o.a. dus
om, onze beginselen te verdedi
gen in het parlement, maar ook,
zo mogelijk, in de regering, door
deelneming aan de kabinetsvor
ming. Verwacht men nu werke
lijk. dat de andere partijen, welke
nodig zullen zijn om tot regerings
formaties te komen, de katholieke
partij zullen laten meetellen met,
zeg zoals nu 32 zetels, op grond
van een vaag begrip van princi
piële eenheid, terwijl die 32 in
twee groepen uiteen vallen, als
het om de practische politiek
gaat? Natuurlijk tellen wij dan
niet als eenheid mee, wat meestal
wel betekenen zal, dat wij niet
meetellen!
Is nu juist de voorstelling van
zaken, dat dus die katholieken,
die in de practische politiek af
wijkende meningen hebben, in
een dwangpositie, zelfs in gewe
tensconflicten komen te verkeren,
wanneer men meent, dat. zij
a.h.w. kerkelijk gedwongen zijn,
in de partij te blijven? Laten wij
nogmaals voorop stellen, dat van
kerkelijke dwang geen sprake is,
maar dat de Bisschoppen een en
andermaal wensen hebben geuit
en daarbij met redelijke argu
menten een beroep hebben ge
daan op een redelijke overtuiging.
Laten wij daarnaast opmerken,
zoals o.a. door prof. Veraart in
diens brochure „De reorganisatie
tot R. K. Staatspartij" (1927)
werd vastgesteld, dat het bestaan
van een katholieke partij alleen
bestaanbaar is als die partij ook
een program heeft en dat
historie en doelmatigheid voor
zulk een partij pleiten. Dat de,
ook door prof. D. aangehaalde
„democratie" inderdaad vordert,
dat de zaken op dit punt in de
partij worden uitgepraat en dat
daarna 'n beslissing dient te vallen
waarbij de minderheid zich bij
de meerderheid dient neer te
leggen. (De hier of daar gedane
suggestie, dat bij de vaststelling
van het urgentieprogramma,
althans op de belangrijke punten,
een meerderheid van twee-derde
vereist zou moeten zijn, lijkt
ons zeer wel te verwezenlijken).
Natuurlijk zou, indien een of
ander zich om wille des gewetens
met die uitspraak niet zou kun
nen verenigen, vrijheid moeten
bestaan, om de partij te laten
voor wat zij is, maar dit aantal
gewetensconflicten kan nooit zo
groot zijn, dat daarom ernstige
schade voor de gezonde eenheid
zou moeten worden gevreesd. En
zeker zou iemand, die werkelijk
gewetensbezwaar heeft, daarom
nog niet het recht hebben, een
andere katholieke partij op te
richten, al was het slechts, om
de grote schade, welke hij daar
door aan de katholieke invloed
in de staatkunde zou toebrengen
en de verleiding, die hij zou doen
ontstaan voor niet-gewetensbe-
zwaarden, maar wel politiek-
luchthartigen, om ter wille van
andere overwegingen, met die
afscheidingsbeweging mee te
doen.
Wie deze zaken ernstig en ob
jectief wil beschouwen, dient on
der te duiken in de geschiedenis,
van ons land, van de positie der
katholieken in ons land en in de
ontwikkelingsgeschiedenis van de
katholieke partij. Die is niet van
vandaag of gisteren en de kwes
ties, welke thans worden opge
roepen, met een schijn van we
tenschappelijke argumenten, zijn
helemaal niet nieuw. De historie
en de feiten hebben haar eigen-
'Jk opgelost. Want een ware
katholieke partij der katholieke
Nederlanders heeft er al meer
dan vijftig jaar bestaan en....
met welke vruchten voor Kerk
en Vaderland!
Wie de historie beziet, ontmoet
de argumenten van mgr. dr.
bchaepman, jn zijn „Proeve van
een Program en die proeve van
oat program is ook voor Schaep-
nian het natuurlijk en noodzake
lijk complement, men kan ook
neggen, het onmisbaar leidend be
ginsel, de natuurlijke basis, van
a Pi?',*,'-'' juist het waan
denkbeeld, dat men een partij
zou kunnen hebben, een werk
zame katholieke staatkundige een
heid, zonder een practisch pro
wl"', maar alleen op de „grote
katholieke punten" werd door
De Amerikaanse korporaal Paul Gresens is gisterenmorgen
vroeg in de internationale sector van Wenen door een Russische
soldaat doodgeschoten. Hij kreeg vier schoten in de borst.
Kort voor 1 uur kwam Gre
sens met een andere Amerikaanse
korporaal uit de beroemde Ween-
se nachtclub „café Oriental" waar
zij controle hadden gehouden. Zij
zagen twee mensen op straat, die
zij toeriepen stil te houden. Het
bleken twee Russische soldaten
te zijn. die met automatische
pistolen begonnen te schieten.
Gresens werd in de maag getrof
fen. De andere korporaal Morgan
zocht dekking achter een kerk.
Later belde deze de militaire po
litie. Een Amerikaanse patrouil
le begon de binnenstad af te zoe
ken naar de Russen- die echter
naar de Russische sector wisten
te ontsnappen.
De Amerikaanse militaire poli
tie is deze maand belast met de
handhaving van de orde in de
internationale sector van Wenen.
TE GRONINGEN"
(Van onze verslaggever)
Tussen directie en personeel
van de zuivelfabriek „De Omme
landen" te Groningen is het
evenals vorig jaar tot een con
flict gekomen. Het ziet er naar
uit dat het personeel in staking
zal gaan. Er schijnt meer dan
eens inbreuk gemaakt te zijn op
sociale bepalingen door het uit
delen van boetes en het ontslaan
van personeelsleden.
De moderne landarbeidersbond
heeft het personeel geadviseerd
in staking te gaan.
Mogelijk wordt nog hedenmid
dag een oplossing voor de ge
rezen moeilijkheden gevonden.
Het personeel van „De Ommelan
den" telt 150 man.
DE VERMINDERING
DER BEWAPENING
Andrei Gromyko, de Russische
plaatsvervangende minister van
buitenlandse zaken, heeft giste
ren aangeboden een van de jong
ste Westelijke voorstellen voor
een agenda te aanvaarden als
bepaalde wijzigingen werden aan
gebracht.
Gromyko verklaarde, dat hij
de eerste alternatieve ontwerp
agenda in haar geheel zou aan
vaarden, indien de Westelijken
de Sovjet-formulering met be
trekking tot de vermindering der
bewapening zouden goedkeuren.
Verscheidene taxi's in de buurt
van de schietpartij werden door
de kogels geraakt.
Het hoofdkwartier van de Ame
rikaanse militaire politie heeft de
Russische kommandantura ge
vraagd een onderzoek in te stel
len. Van Amerikaanse zijde zal
een officiëel protest worden in
gediend.
In een West-Berlijns station
hebben zich Vrijdag ongeregeld
heden voorgedaan, toen douane
beambten voedselpakketten, wel
ke reizigers uit de Oostelijke
zone in West-Berlijn wilden in
voeren, in beslag poogden te ne
men. De West-Berlijnse politie
kwam tussenbeide om te voorko
men, dat de douanebeambten
werden mishandeld.
De West-Berlijners maakten
gebruik van de niet-officiële
wisselkoers van vijf Oostelijke
Marken tegen een Westelijke
Mark. Omgekeerd kwamen vele
Oostduitse boeren naar West-
Berlijn om hun producten tegen
de hogere Westelijke Marken te
verkopen.
RODE LEGER 200 DIVISIES
STERK
De Britse inlichtingendienst
beschikt over rapporten, waaruit
blijkt, dat Rusland zijn leger
sinds Maart waarschijnlijk met
25 divisies heeft uitgebreid.
De totale sterkte van het Rode
Leger zou daardoor naar schat
ting op 200 divisies gekomen zijn,
zo werd vandaag door een wel
ingelichte woordvoerder meege
deeld.
60 GEWONDEN
BIJ STIERENGEVECHT
Meer -dan 60 personen werden
gisteravond ernstig gewond toen
tijdens een stierengevecht te Gra-
nollers, 28 km buiten Barcelona,
de houten omheining van de
arena bezweek.
De stier, die nog in de arena
was, werd door de wacht neer
geschoten.
Monty bij de Paus
Veldmaarschalk Viscount Mont
gomery is gisteren door de Paus
in particuliere audiëntie ontvan
gen. De audiëntie duurde nn
minuten.
DE LENTE IS
IN HET LAND
Eindelijk ja.
maar het is er
toch nog van
gekomen. En 't
is, of we alle
maal een beetje
anders zijn ge
worden wat
lichter en luch
tiger, blij om
de verjonging
van de natuur.
De aarde heeft
maar enkele
zonnestralen nodig gehad om zich in een nieuw kleed te steken, 'n Feestkleed,
waaraan geen „haute conture" kan tippen. Of kan soms enig mensenwerk wed
ijveren met de uitbundige pracht 'van deze bloesemende boom(Eigen foto)
(Van onze redacteur)
In heel het land zijn gisteren de gesneuvelden uit de laatste
wereldoorlog herdacht. Vele autoriteiten en vrienden van Neder
land, gezanten, diplomaten en vertegenwoordigers van buiten
landse mogendheden, politici en familieleden van gevallenen
waren gisterenmiddag bijeen in de historische Ridderzaal. Deze
bijeenkomst is traditie geworden, maar geen zinloze traditie.
20
Na een inleiding van prof.
Kranenburg sprak mr. v. Heuven
Goedhart over het gevaar, dat
thans opnieuw de vrede bedreigt.
Dichter zijn wij thans weer bij
degenen van wie Churchill zei:
„Nooit zijn zovelen aan zo wei
nigen zoveel verschuldigd ge
weest".
„Mogen wij", aldus mr. van
Heuven Goedhart, „ons herin
neren de onvoorwaardelijkheid,
waarmee de vrijheid voor ons is
bevochten. Het vaderland roept
onze namen thans opnieuw af en
vraagt opnieuw zware offers van
ons".
In het land
Het Koninklijk Paar was in
eigen kring aanwezig bij de do-
Militairen wit de vierde militaire afdeling defileerden voor
burgerlijke en militaire autoriteiten tijdens een herdenkings
plechtigheid te Delfzijl.
Skaubryn, Surabaja-R'dam,
3 Mei te Suez.
Grote Beer, Djakarta-A'dam,
4 Mei van Port Said.
.Tohan van Oldenbarnevelt,
A'dam-Sydney, op 3 Mei
van Melbourne.
Somersetshire, Djakarta-Am
sterdam, 3 Mei van Port
Said.
Schaepman als onhoudbaar en
zinloos afgewezen. Zo is
dan ook de stelling, dat de K.V.P.
tegelijk beginsel- en program
partij is, niet een uitvinding van
de laatste tijd, maar de histori
sche grondslag van de katholieke
partij, die geen partij zou zijn,
indien zij in twee of meer stuk
ken of vleugels zou uiteenvallen.
De enige weg is de weg, die
de Partij a 11 ij d sinds haar be
staan vanaf 1896 gevolgd heeft.
Wij sluiten de mogelijkheid, dat
intern in de organisatie, op de
aangegeven grondslag, wijzigin
gen mogelijk zijn, geenszins uit,
integendeel, wij kennen verande
ringen, die gewenst zijn en waar
voor de partij en haar leiding
stellig open staan. Maar dat zijn
zaken, die wij bij voorkeur niet
zo aan de publieke weg dienen
te behandelen. Wij bepleiten geen
behandeling achter gesloten deu
ren, maar wel schijnt het ons
wenselijk, dat er een weg gevon
den wordt, om de afwijkende
meningen in partijverband te
doen horen, liever dan met pu
blicaties als van F. D. in de
„Maasbode" e.d. publiek in het
roomse kamp verwarring te stich
ten. Dit is vooral fnuikend voor
de gedachtenwereld van de ge
wone man, die het niet begrijpt,
dat professoren van de Katholieke
Universiteit over deze dingen
zulke opvattingen te berde kun
nen brengen. En die gewone man
is de kern van de katholieke poli
tieke macht, weet dat wel!
(Van een onzer redacteuren)
Telkenjare op de vierde Mei
herdenken de militairen van de
vierde militaire afdeling de ge
vallenen uit de bezettingstijd.
Een steeds weer terugkerende
indrukwekkende plechtigheid,
welke ditmaal in Delfzijl werd
gehouden. Daar immers werden
de laatste gevechten geleverd en
knalden de laatste schoten. De
strijd hier was eerst ten einde
toen het blaffende geschut aan
de havenkant tot stilzwijgen
werd gelegd door de oprukkende
Canadese troepen.
Voor deze plechtigheid, waar
aan ruim 1100 militairen uit
legerplaatsen in het Noorden van
het land deelnamen, bestond een
overweldigende belangstelling.
Onder de burgerlijke autori
teiten merkten- wij op de Com
missaris der Koningin in de pro
vincie Drente, mr. dr. R. H. Ba
ron de Vos van Steenwijk, de
leden van het Groninger College
van Ged. Staten, de heren H.
Rottinghuis en D. H. R. Harren-
stein, alsmede verschillende bur
gemeesters uit omliggende ge-
meeriten.
Van rnilitaire zijde waren er
de bevelhebber N in de vierde
militaire afdeling, de generaal-
majoor H. J. J. W. Durst Britt,
de chef staf in de vierde mili
taire afdeling, de kolonel van der
Speek Obreen en vele officieren
uit de vierde militaire afdeling.
De plechtigheid werd geopend
door het stafmuziekcorps van het
regiment J. W. Friso, dat „Ases
Todt" ten gehore bracht, waar
na leerlingen van de ULO-school
enkele liederen ten gehore brach
ten.
De generaal-majoor Durst Britt
richtte zich vervolgens in een
rede tot de militairen en de vele
belangstellenden. Hij wees op de
grote betekenis van het feit wer
kelijk vrij te zijn. Een vrijheid,
die bevochten werd door hen die
wij thans herdenken. Er zijn
offers door deze helden gebracht,
welke wij eigenlijk maar nauwe
lijks beseffen. Het is zaak, dat
de door hen zo zwaar bevochten
vrijheid door ons volk wordt be
houden. Daarom zal een ieder er
aan moeten meewerken dc mili
taire plichten te vervullen.
De plechtigheid werd besloten
met een défilé van de militairen
voor het gemeentehuis.
denherdenking op het stations
plein te Baarn. Bij het verlaten
van het plein groette de Prins
het detachement Ambonezen, dat
in de stille stoet had meegelo
pen. H.K.H. Prinses Wilhelmina
woonde de herdenking te Apel
doorn bij.
De minister van Oorlog en
Marine, ir. Staf en lt.-generaal
Hasselman waren temidden van
vele militaire en burgerlijke
autoriteiten aanwezig op de
Grebbeberg. Hier was ook gene
raal b.d. Winkelman gekomen
om zijn soldaten uit de Meidagen
te herdenken. Meer dan 6000
Amsterdammers stonden gister
avond om 8 uur op de Dam bij
het monument. Burgemeester
d'Ailly sprak hier een herden
kingsrede uit.
RIDGWAY KEERDE TERUG
VAN HET FRONT
Lt-generaal Matthew B. Ridg-
way is gisteren van het Koreaanse
front teruggekeerd met het ver
trouwen, dat de Chinezen zolang
zij op Korea blijven, dezelfde
bloedige prijs zullen blijven be
talen, die zij reeds betaald heb
ben.
De generaal heeft een inspec
tiereis van twee dagen gemaakt
en een front gezien, dat beheerst
wordt door geallieerde vliegtui
gen en tanks.
Geallieerde tankpatrouilles zijn
de vijandelijke linies 17 km ten
noorden van Seoel binnengedron
gen en hebben verscheidene bui
tenposten van de vijand wegge
vaagd.
De communisten hebben de
tankcolonnes, die Seoel verlaten,
vandaag onder vuur genomen met
zware artillerie en mortieren.
Ook maakten de communisten
gebruik van gemechaniseerde
vuurmonden.
Onder de bescherming van
dikke regenwolken schaarden de
Chinezen zich gisteren in slag
orde voor een nieuwe aanval.
IN BRITSE ZONE
De West-Duitse reeerin* heeft
gisteren de on nazi-leest geschoei
de knoknloeren. gevormd door de
Socialistische Riiksnartii in de
Britse zone van Beneden Saksen
verboden.
Bij het bekendmaken van dit
verbod heeft de minister van bin
nenlandse zaken Robert Lehr ge
zegd, dat de partij haar geünifor
meerde „Reichsfront" afdelingen
gebruikt heeft om de kiezers die
aanstaande Zondag aan de verkie
zingen voor de staat Beneden
Saksen zullen deelnemen te terro
riseren.
Na het verbod van de West-
Duitse regering heeft 't ..Reichs-
front" zichzelf ontbonden.
(Van onze verslaggever).
Het ligt in de bedoeling van de
Nederlandse Suoorwegen 'n auto
busdienst in te lassen on het
traject Den Haag Amsterdam, ten
einde dit baanvak tussen beide
steden enigermate te ontlasten.
De N.S. hebben reeds lang ge
tracht een oplossing te zoeken
voor dit probleem. Tot nu toe
zijn zij daar niet in geslaagd. Er
werden o.m. plannen gepro
jecteerd om bij beide eindpunten
een ondergrondse spoorlijn aan te
leggen, de mogelijkheid is zelfs
bezien een derde spoor aan te
brengen, doch deze projecten ble
ken zodanig investeringen te ver
eisen. dat aan uitvoering daarvan
in de huidige omstandigheden
niet valt te denken.
WASHINGTON, 4 Mei (A.P.) Generaal Douglas Mac Arthur
heeft gisteren voor de twee Senaatscommissies de verdediging
van zijn militair en politiek beleid in het Verre Oosten voortge
zet. Mac Arthur verklaarde, dat hij met goedkeuring van de ge
zamenlijke stafchefs in de herfst van het vorige jaar zijn ver
bonden troepen had gesplitst voor de opmars naar de Mandsjoe-
rïjse grens.
Er is critiek op deze strategie
van MacArthur geweest, omdat
toen de Chinezen in groten getale
Korea binnendrongen, het achtste
leger en het tiende corps, die
langs verschillende wegen naar
de Jaloe waren opgerukt, niet in
staat waren contact te maken en
zo de vijand het hoofd te bieden.
Over de kwestie van Russische
hulp aan de Chinese communis
ten en NoordKoreanen verklaar
de MacArthur, dat hij metuit
zondering van Russisch materiaal
geen bewijzen van Russische hulp
had gevonden.
„Wij hebben voor zover mij be
kend is sinds het begin van de
Koreaanse campagne geen ge
sneuvelde Rus gevonden of een
Rus gevangen genomen."
MacArthur verklaarde de Chi
nese inmeneinr in Korea tot staan
te willen brengen door de moee-
Iiikheid van 't industriëel zwakke
Chinese volk. ziin leeers in Ko
rea te bevoorraden, te knotten.
Naar ziin mening is onrloe met
de Sovjet-Unie niet onvermijde
lijk.
Verder verklaarde MacArthur
dat de bondgenoten van Amerika
de actie in Korea niet ten volle
hebben gesteund en dat dit ,,een
van de grootste fouten was, die
zij ooit gemaakt hebben.
Syrië en Israël hebben gisteren
besloten tot een volkomen en op
rechte wapenstilstand ingaande
14.30 uur. Tengevolge van deze
overeenkomst is de situatie aan
de grens ongeveer zoals zij pre
cies een maand geleden was.
Nader wordt gemeld, dat de
strijd weer oplaaide, binnen vier
uur nadat het staken van het
vuren van kracht was geworden,
toen een Syrische infanteriegroep
onder dekking van mortiervuur
wederom trachtte de heuvel Tel
el Moetila te veroveren, aldus een
Israëlische militaire woordvoer
der.
DE SANCTIES TEGEN
PEKING-CHINA
Hoofdadviseurs van het Britse
ministerie van buitenlandse za
ken, het ministerie van handel
en het ministerie van koloniën
hebben Vrijdag het Amerikaanse
voorstel betreffende het stop
zetten van export naar China
besproken.
Sir Gladwyn Jebb, de Britse
vertegenwoordiger bij de Ver
enigde Naties, verklaarde Don
derdagavond, dat het Ameri
kaanse voorstel verder ging dan
de wensen van Engeland.
I
KOREAANS CONFLICT
DOODDE EEN MILLIOEN
MENSEN
Generaal Mc Arthur heeft ge
raamd dat de strijd op Korea
reeds meer dan een millioen
mensen het leven heeft gekost.
De Amerikaanse verliezen be
dragen 65.000 man en de Zuid-
Koreanen hebben ongeveer
140.000 man verloren, zo deelde
hij gisteren tijdens zijn verhoor
mee.
„Onze verliezen bedragen
250.000 van een millioen man.
Ik praat niet over de burgerbe
volking, waarvan de verliezen
vele malen hoger zijn", zo zei hij.
„De vijand verloor waarschijn
lijk 750.000 man. 145.000 van hen
bevinden zich nu in onze kam
pen voor krijgsgevangenen".